François I er (urodzony pod nazwiskiem Francis of Angouleme on12 września 1494 rw koniaku i zmarł dnia31 marca 1547w Rambouillet ) zostaje koronowany na króla Francji dnia25 stycznia 1515w katedrze w Reims . Panował aż do śmierci w 1547 roku . Syn Karola d'Orléans i Louise Sabaudii , on należy do Valois-Angoulême gałęzi z dynastii Kapetyngów .
François I st uważany jest za króla symbolem okresu renesansu francuskiego. Jego panowanie pozwala na ważny rozwój sztuki i pisma we Francji. Na szczeblu wojskowym i politycznym, panowanie François I er jest przerywane wojnami i ważnych wydarzeń dyplomatycznych.
Miał potężnego rywala w osobie Karola V i musiał polegać na dyplomatycznych interesach króla Anglii Henryka VIII , zawsze chętnego do umieszczenia siebie jako sojusznika jednego lub drugiego obozu. François I er rejestruje sukcesy i porażki, ale zabrania jej imperialną wroga, aby zrealizować swoje marzenia, których realizacja wpłynie na integralność królestwa. Antagonizm dwóch katolickich władców ma poważne konsekwencje dla chrześcijańskiego Zachodu: ułatwia szerzenie rodzącej się reformacji, a przede wszystkim pozwala Imperium Osmańskiemu na osiedlenie się u bram Wiednia poprzez zajęcie prawie całego Królestwa Węgier .
W kraju jego panowanie zbiegło się z przyspieszeniem rozpowszechniania idei reformacji. Konstytucja tego, co za Burbonów stanie się monarchią absolutną, a potrzeby finansowe związane z wojną i rozwojem sztuki skłaniają do kontroli i optymalizacji zarządzania państwem i terytorium. François I er wprowadził szereg reform w administracji władzy, aw szczególności w celu poprawy skuteczności reform podatkowych realizowanych i kontynuowanej za panowania jego następcy Henryka II .
François I st urodził się12 września 1494 rw Château de Cognac w Angoumois . Jego imię pochodzi od imienia św. Franciszka de Paule . Jest synem Charlesa d'Orléans (1459-1496) , hrabiego Angoulême i księżniczki Louise de Savoy (1476-1531) , wnuka Jeana d'Orléans (wuja przyszłego króla Ludwika XII ) hrabiego Angoulême ( 1399-1467) i Małgorzata de Rohan (-1496) , prawnuk księcia Ludwika I st Orleans (młodszy brat króla Karola VI ), córka księcia Mediolanu Valentine Visconti . Pochodzi bezpośrednio od króla Karola V przez młodszą gałąź Valois, znaną jako Angoulême.
François należący do młodszej gałęzi rodu Valois nie jest przeznaczony do panowania. W 1496 roku zmarł jego ojciec, a matka, dziewiętnastoletnia wdowa Louise de Savoie, poświęciła się edukacji dwójki swoich dzieci. Zmarła wola powierza jej opiekę, ale przyszły król Ludwik XII uważa, że nie posiada wymaganej większości, by ją objąć sam i postanawia się nią dzielić. François zostaje hrabią Angoulême po śmierci ojca. Ma 2 lata.
Z braku męskiego potomka (żaden z synów, jakie miał z żoną Anne de Bretagne przetrwał dłużej niż kilka dni), Ludwik XII przyniósł w kwietniu 1498 roku do sądu , François d'Angoulême, w wieku 4. Jego kuzyn 4 th wraz ze swoją starszą siostrą, w wieku 6 lat, Daisy, przyszłą Małgorzatą z Nawarry , babcią Henryka IV i ich matką, Ludwiką Sabaudzką . François został hrabią Angoulême po śmierci ojca, Ludwik XII uczynił go księciem Valois w 1499 roku . Jest spadkobiercą korony, jako najstarszy z rodu Valois w kolejności primogenitury, na mocy prawa salickiego .
To właśnie w Château d'Amboise i nad Loarą dorastał François. Ludwika miała do czynienia z marszałkiem de Gié , gubernatorem młodego hrabiego Angoulême i dowódcą zamku w Amboise, który sprawował wielką władzę nad jej dziećmi. Następnie powstaje „Amboise Trinity”, składająca się z matki i dwójki dzieci, François jest w tym zjednoczonym trio, uwielbianym przez dwie kobiety, jak relacjonuje Journal de Louise. Od 4 roku życia François został wychowany, aby szybko zostać królem Francji, co zrobiono, gdy miał 20 lat, poślubiwszy córkę króla, spadkobierczynię Bretanii i Włoch, gdy miał 19 lat, również rządzi osobista domena króla, która początkowo była przeznaczona dla cesarza.
Młody François d'Angoulême otaczał się towarzyszami, którzy pozostali wpływowi w jego dorosłym życiu, takimi jak Anne de Montmorency (1493-1567), Marin de Montchenu (1494-1546), Philippe de Brion (1492-1543) i Robert de La Marck (1491-1536), którym zawdzięczamy opis ich zabaw i ćwiczeń fizycznych naprzemiennie z nauką humanistyczną . 25 stycznia 1502 François spadł z konia i znalazł się w stanie krytycznym. Jej matka zachorowała i żyła tylko dla wyzdrowienia tego, którego nazywała „Cezarem” . Jego nauczycielami byli Artus de Gouffier i François Desmoulins de Rochefort , później mianowany Wielkim Kapelanem Króla . 31 maja 1505 testamentem Ludwik XII wykazuje wolę poślubienia swojej córki Claude i François d'Angoulême, ceremonia zaręczyn odbywa się 21 maja 1506 w zamku Plessis-lèz-Tours , zamykając sesję Stanów Generał Tours . Od tego czasu François przeniósł się do zamku Blois .
François rządził hrabstwem Angoulême, kiedy osiągnął pełnoletność w 1512 roku . Przed tą datą od śmierci męża Karola Orleańskiego w 1496 r. zarządzała nim jego matka Louise de Savoie. Często tam przebywali. Kiedy François został królem w 1515 roku, Ludwika ponownie rządziła hrabstwem Angoulême, które stało się księstwem, aż do jej śmierci w 1531 roku.
W styczniu 1512 r. Anna z Bretanii, bardzo osłabiona dziesięcioma porodami w ciągu dwudziestu lat, ponownie urodziła martwego syna. Ludwik XII postanowi wtedy potraktować Franciszka jako następcę tronu , wstąpi do Rady Królewskiej i mianuje go głównodowodzącym armii Guyenne na12 października 1512 r.
Kiedy François wstąpił na tron w 1515 roku, miał 20 lat i miał opinię humanisty . Jest święty w katedrze w Reims w dniu25 stycznia 1515, data wybrana ze względu na jego uzdrowienie, uważane za cudowne, które nastąpiło trzynaście lat wcześniej, tego samego dnia, w którym nawrócił się Paweł . Jako godła wybiera symbol jego przodków, salamandrę . Jego królewski wjazd do Paryża w dniu15 lutego 1515(główny obrzęd polityczny, podczas którego udziela łask ), nadaje ton jego panowaniu. Ubrany w srebrny strój wysadzany klejnotami, chowa konia i rzuca monetami w tłum. Uczestniczy z zapałem i błyskotliwością w walce bez broni (potyczki konno z włóczniami według wymyślnego scenariusza). Chociaż jego dwaj poprzednicy, Karol VIII i Ludwik XII, poświęcili wiele czasu Włochom, nie rozumiejąc rozwijającego się tam ruchu artystycznego i kulturalnego, ustanowili jednak scenę, która umożliwiła późniejszy rozkwit renesansu we Francji.
Kontakt między kulturami włoskimi i francuskimi w długim okresie włoskiej wsi wprowadził nowe idee do Francji, kiedy François otrzymał wykształcenie. Wielu jego nauczycieli, zwłaszcza François Demoulin , jego nauczyciel łaciny (języka, który Franciszek przyswoił z wielkim trudem), Włoch Giovanni Francesco Conti i Christophe de Longueil , zaszczepiło w młodym François naukę bardzo inspirowaną myślą włoską. Matka François również żywo interesowała się sztuką renesansową i przekazała tę pasję swojemu synowi, który za jego panowania opanował do perfekcji język włoski. Około 1519-1520 François Demoulin przygotował więc dla niego „ Komentarze do wojny galijskiej” , adaptację „ Komentarzy do wojny galijskiej”, w której wyobrażał sobie dialog młodego króla z Juliuszem Cezarem, opowiadający mu o swoich kampaniach wojennych. Nie można powiedzieć, że Franciszek otrzymał wykształcenie humanistyczne; z drugiej strony, bardziej niż którykolwiek z jego poprzedników, skorzystał z wykształcenia, które uświadomiło mu ten ruch intelektualny.
Za czasów Franciszka I po raz pierwszy wstąpił na tron, we Francji rozprzestrzeniły się idee włoskiego renesansu , mocno zabarwione wpływami francuskimi, szczególnie w dziedzinie rzeźby i architektury, a król przyczynia się do tego rozpowszechniania. Wiele prac zamawiał u artystów, których przywiózł do Francji. Pracowało dla niego kilka osób, w tym najwięksi jak Andrea del Sarto , Benvenuto Cellini i Leonardo da Vinci .
François I st pokazuje prawdziwe uczucia dla starego człowieka, którego nazywa „ojciec” i który instaluje w Clos Lucé w Amboise, kilkaset metrów od królewskiego zamku w Amboise . Vinci przynosi w swoich kufrach swoje najsłynniejsze dzieła, takie jak Mona Lisa , Dziewica, Dzieciątko Jezus i Św. Anna , Św. Jan Chrzciciel . Król powierzył mu liczne misje, takie jak organizacja uroczystości dworskich, tworzenie strojów, a także badanie różnych projektów. Vinci pozostawał we Francji od 1516 roku aż do śmierci w 1519 roku w ramionach króla według legendy podważonej przez niektóre dokumenty historyczne.
Możemy również zacytować złotnika Benvenuto Celliniego oraz malarzy Rosso Fiorentino i Le Primatice , odpowiedzialnych za liczne prace w różnych zamkach koronnych. François I er zatrudnia wielu czynników, takich jak Pietro Aretino , odpowiedzialny przynieść we Francji dzieła włoskich mistrzów, takich jak Michelangelo , Tycjana i Rafaela . To właśnie za panowania Franciszka I er zaczyna się kolekcja dzieł sztuki królów Francji, obecnie eksponowana w Luwrze . W 1530 stworzył kolekcję klejnotów koronnych .
Obrońca listówPostępy w druku sprzyjają publikowaniu coraz większej liczby książek. W 1518 roku Franciszek I po raz pierwszy postanowił stworzyć duży „gabinet ksiąg” schowany w Blois i powiedział o tym poecie dworu Mellin de Saint-Gelais . W 1536 r. wprowadzono zakaz „sprzedawania lub wysyłania za granicę, żadnych książek ani zeszytów w jakimkolwiek języku, bez przekazania kopii strażnikom Biblioteki Królewskiej” , której księgozbiór mianował zarządcą. humanista Guillaume Budé z misją powiększania kolekcji. W 1540 r. zlecił ambasadorowi w Wenecji Guillaume Pellicier zakup i reprodukcję jak największej liczby rękopisów weneckich.
Za namową Guillaume'a Budé w 1530 r. założył ciało „Królewskich Lektorów”, mieszczące się w „Królewskim Kolegium” (w przyszłości „ College de France ”), aby uczynić z niego centrum kultury nowoczesnej przeciwstawiające się Sorbonie na czas konserwatywny i sklerotyczny. Chociaż decyduje François I er , budowlana nie zmaterializować przed regencji Maria Medycejska , prawie sto lat później. Wśród królewskich czytelników są Barthélemy Masson , który uczy łaciny, oraz geograf i astronom Oronce Fine , odpowiedzialny za matematykę. Promował rozwój poligrafii we Francji i założył Imprimerie Royale, w której pracowali drukarze tacy jak Josse Bade i Robert Estienne . W 1530 r. mianował drukarza królewskiego (dla Francuzów) Geoffroya Tory'ego , który w 1533 r. przeszedł na Oliviera Mallarda, a następnie w 1544 r. na Denysa Janota. Dzięki grawerowi i założycielowi Claude Garamond , drukarnia królewska wprowadza innowacje w zakresie bardziej czytelnego pisma rzymskiego.
Wiele bibliotek prywatne są zatem wschodzących: Emard Nicolai, Prezes Izby Kont ma około dwudziestu książek, 500 tomów należeć do Przewodniczącego z Parlamentem , Pierre Lizet , 579 książki stanowią biblioteki kolegą André Baudry, 775 na kapelana król Gaston Olivier, 886 za adwokata Leferona, co najmniej 3000 u Jean du Tillet i kilka tysięcy u Antoine'a Duprata .
François I st dotuje takich poetów Clément Marot i Claude Chappuys i uczynił sobie jakieś wiersze - chociaż Mellin de Saint-Gelais jest podejrzewany o bycie autorem niektórych wierszy François I er przypisuje autorstwo - i publikowane tylko niektóre z jego „Listów”.
Jego starsza siostra Małgorzata , poślubiona królowi Nawarry , jest również gorącą wielbicielką listów i chroni wielu pisarzy, takich jak Rabelais i Bonaventure Des Périers . Pojawia się także na liście literati dworu, będąc autorką licznych wierszy i esejów, m.in. La Navire i Les Prisons . Wydaje także obszerny zbiór zatytułowany Les Marguerites de La Marguerite des princesses, zawierający wszystkie jej pisma. Ale jego arcydziełem pozostaje Heptameron , zbiór niedokończonych opowieści opublikowanych po jego śmierci.
BudowniczyFrançois Ier udowadnia, że jest twardym budowniczym i bez kosztów w budowie nowych budynków. Kontynuował pracę swoich poprzedników w Château d'Amboise , a zwłaszcza w Château de Blois . Dziesięcioletnią pracą dobudował do tego ostatniego dwa nowe skrzydła, z których jedno mieści słynną klatkę schodową, a jego wnętrze unowocześnił stolarką i dekoracjami opartymi na arabeskach charakterystycznych dla nowej włoskiej mody. Na początku swojego panowania rozpoczął budowę zamku Château de Chambord na posiadłości myśliwskiej nabytej przez Ludwika XII . Chociaż w jej planach brał udział prawdopodobnie Leonardo da Vinci , a także włoski architekt Boccador , Chambord pozostaje renesansowym zamkiem głęboko zakorzenionym w dziedzictwie francuskiej architektury średniowiecznej.
François I er próbuje odbudować pałac Luwru , niszcząc średniowiecznej wieży twierdzy ciemnym Philippe Auguste. Poprosił o budowę nowego ratusza dla Paryża, aby wpłynąć na wybory architektoniczne, które zostaną zrealizowane przez Boccadora i Pierre'a Chambiges . W 1528 roku , w Bois de Boulogne , zbudował zamek w Madrycie , pod kierunkiem Girolamo della Robbia , co wywołuje jego struktura pozostaje, że François I st zostało zajęte podczas jego uwięzienia w Hiszpanii. Zbudował również, pod kierunkiem Pierre'a Chambigesa, zamek Saint-Germain-en-Laye, a także zamek myśliwski, zamek la Muette , w lesie Saint-Germain, który przezywaliśmy „królem myśliwych” może poświęcić się swojej pasji polowaniu z psami . Otworzył także place budowy zamków Villers-Cotterêts około 1530 roku , Folembray w 1538 roku i Challuau w 1542 roku . W sumie w ciągu 15 lat zbudowano i przebudowano prawie siedem zamków .
Największy projekt François I er wiąże się z niemal całkowitą przebudowę (tylko utrzymać dotychczasowe szczątki Zamek) zamku Fontainebleau , który szybko stał się jego ulubionym miejscem zamieszkania. Prace trwają ponad piętnaście lat, aby zbudować, że François I er chce być klejnotem jego włoskich skarbów (gobeliny zaprojektowane przez Rafaela , brąz Herkulesa Michała Anioła , dekoracja galerii François I st przez Rosso Fiorentino , inne dekoracje autorstwa Giovanniego Battisty Rosso i Le Primatice, wokół którego powstała prestiżowa szkoła z Fontainebleau ).
Powierzył też Leonardo da Vinci opracowanie planów nowego zamku Romorantin, w którym artysta wznowił plany swojego idealnego miasta Mediolan . Projekt został jednak porzucony w 1519 r. , autorzy obwiniali o epidemię malarii na bagnach Sologne, która dotknęła robotników budowlanych lub śmierć florenckiego artysty w tym samym roku.
Każdy z ambitnych królewskich projektów korzysta z bogatych dekoracji, zarówno zewnętrznych, jak i wewnętrznych. W 1517 r. postanowił założyć nowy port, początkowo nazywany „Franciscopolis”, ale istnienie kaplicy w miejscu wybranym do jego budowy zmieni nazwę na „ Le Havre de Grâce ”.
UroczystościPod François I er , życie na dworze jest przerywane przez szereg imprez świątecznych składają się z turniejów, tańce i bale. W strojach kule oparte są głównie na mitologicznych tematów. Prymat , za Vincim , jest jednym z włoskich artystów, którzy przyczynili się do powstania kostiumów.
Polityka zagraniczna François I er jest kontynuacją wojny włoskie podejmowanych przez jego poprzedników. Przez całe swoje panowanie król nigdy nie przestał domagać się swoich praw do Księstwa Mediolanu, odziedziczonych po prababce. W jego panowaniu dominuje także rywalizacja z Karolem Austriackim , który został królem Hiszpanii, a następnie cesarzem pod imieniem Karol V. Ich rywalizacja jest odbijana przez czterech wojen, podczas których François I er Records sukcesy i porażki, ale uniemożliwia jej imperialną wroga, aby realizować swoje marzenia o odzyskaniu Księstwo Burgundii .
Pierwszy konflikt (1521-1526) został oznaczony przez klęski Pavia , w którym król został wzięty do niewoli, najpierw we Włoszech, a następnie przeniósł się do Hiszpanii. Tymczasem matka króla Francji, Ludwiki Sabaudzkiej, prosi o pomoc osmańskiego sułtana Sulejmana Wspaniałego, który odpowiada wysyłką osławionej floty Khayr ad-Din Barbarossa - stanowiącej wielkie zagrożenie dla imperium Habsburgów . To początek sojuszu francusko-osmańskiego, który będzie trwał przez kolejne stulecia. Po prawie roku niewoli król został sprowadzony do istotnych ustępstw w celu uwolnienia ( traktat madrycki ). François jest upoważniony do powrotu do Francji w zamian za swoich dwóch synów, ale po powrocie król udaje, że uzyskano pod przymusem zgodę na odrzucenie traktatu. Prowadzi to do wojny ligi koniakowej (1527-1529).
Trzecia wojna (1535-1538) charakteryzuje się niepowodzenia wojsk Karola V w Prowansji i aneksji przez Francję Sabaudii i Piemontu . Czwarta wojna (1542-1544) ten sojusz cesarza i króla Anglii. François I er zdołał oprzeć się inwazji, ale stracił miasto Boulogne-sur-Mer na rzecz Anglików.
Do walki z Imperium Habsburgów, François I er ustanowił sojusze z krajów uznawanych za tradycyjne wrogów Francji czy sojusze za sprzeczne z interesami chrześcijańskich, których król ma być gwarantem: króla Anglii Henryka VIII , książąt protestanckich Cesarstwa i sułtana osmańskiego Sulejmana .
Podbój Mediolanu (1515-1516)Jego prababki Valentina Visconti , François I er posiada praw dynastycznych do Księstwa Mediolanu . Od pierwszego roku swego panowania postanowił dochodzić swoich praw i wyruszyć na wyprawę, by objąć w posiadanie to księstwo. Dla niego jest to także okazja, by pomścić francuskie porażki poprzedniej wojny włoskiej ; dwa lata przed jego akcesją wszystkie terytoria okupowane przez jego poprzedników we Włoszech zostały utracone. Podbój Mediolanu przez Franciszka I er wpisuje się całkowicie w ciągłość wojen włoskich rozpoczętych dwadzieścia lat wcześniej przez króla Karola VIII .
Od kilku traktatów podpisanych na wiosnę 1515, François I er udaje się uzyskać neutralność swoich potężnych sąsiadów. Sprzeciw wobec jego celów ogranicza się do księcia Mediolanu Maksymiliena Sforzy , oficjalnie, ale słabo wspieranego przez papieża Leona X i jego sojusznika kardynała Matthieu Schinera , architekta sojuszu szwajcarskich kantonów z papieżem i przyszłego doradcy Karola Quinta.
Na wiosnę 1515, François I st zamówić koncentrację wojsk w Grenoble i armię 30.000 mężczyzn marcu we Włoszech. Jednak mocno osadzeni w Suzie Szwajcarzy wybrali zwykłą trasę Mont-Cenis . Przy pomocy technicznej oficera wojskowego i inżyniera Pedro Navarro armia wraz z końmi i artylerią ( 60 armat z brązu) przekracza Alpy drugorzędną drogą dalej na południe, przez dwie przełęcze Vars 2090 m (Ubaye) i Larche 1900 m , a następnie wyłania się w dolinie Stura. Kosztem bardzo ważnych wysiłków poszerzają odpowiednie ścieżki, by ominąć artylerię. Te szybkie wysiłki są nagradzane, ponieważ powodują wielkie zaskoczenie. Na równinie Piemontu część armii szwajcarskiej przestraszyła się i 8 września zaproponowała w Gallarate , że pójdzie na służbę Francji. Schinerowi udaje się odzyskać dysydentów dla swojej sprawy i na ich czele udaje się do wioski Melegnano (po francusku Marignan ), 16 kilometrów od Mediolanu . Bitwa, która angażuje długo pozostaje niezdecydowanych, ale francuska artyleria, skuteczny przeciwko piechocie Szwajcarskiej, rozkładane siła weneckim i Fury inglese ostatecznie szalę w kierunku François I er , że bierze to decydującej konfrontacji.
W 1525 kilku autorów przywołuje dubbing króla przez Bayarda na polu bitwy pod Marignan. Historia ta jest obecnie uważana za mit: to było do zapotrzebowania królewskiej, w szczególności w celu zapominać, że ten, kto szlachecki Francis I st w jego koronacji (to znaczy, Constable Burbon ) s'jest sortowana w 1523 ze strony Charlesa Quinta. Co gorsza, policjant byłby architektem klęski przyszłego Pawii, a więc uwięzienie François I er . Legenda została więc wymyślona po to, by zapomnieć o „synowskich” więzach łączących króla ze zdradzieckim poddanym, podczas gdy miałaby wzmocnić nieistniejący na początku związek między władcą a symbolem odwagi i męstwa , zmarł w 1524 r. Ten wynalazek można również powiązać z wolą króla Francji, aby pokazać się jako doskonały przykład, rycerski wśród wszystkich, gdy był więźniem.
To zwycięstwo przyniosło sławę królowi Francji od początku jego panowania. Konsekwencje dyplomatyczne są liczne:
Karol Habsburg stoi na czele prawdziwego imperium:
Karol Kwinta |
Ojciec: Filip I st z Kastylii |
Dziadek: Maksymilian I pierwszy cesarz rzymski |
Pradziadek ze strony ojca: Fryderyk III Świętego Cesarstwa |
Prababka ze strony ojca: Aliénor de Portugal | |||
Babcia ze strony ojca: Marie de Bourgogne |
Pradziadek ze strony ojca: Karol Śmiały |
||
Prababka ze strony ojca: Isabelle de Bourbon | |||
Matka: Jeanne I re de Castille |
Dziadek ze strony matki: Ferdynand II z Aragonii |
Pradziadek ze strony matki: Jan II Aragoński |
|
Prababka ze strony matki: Jeanne Enríquez | |||
Babcia ze strony matki: Isabelle I re de Castille |
Pradziadek ze strony matki: Jan II z Kastylii |
||
Prababka ze strony matki: Isabelle de Portugal |
Niegdyś cesarz ( 1519 ), Karol kierowały się dwiema uzupełniającymi się ambicjami:
Te dwie ambicje mógł tylko spotkać się z wrogością François I er , który karmi dokładnie ten sam rodzaj aspiracji. Reformator Kościoła w swoim królestwie na mocy konkordatu bolońskiego , najbardziej chrześcijanin musi sprzymierzyć się z luteranami i Turkami, aby przeciwstawić się cesarzowi i jak najbardziej opóźnić zwołanie soboru powszechnego. Król Francji pragnie także odległych praw do królestwa Neapolu, należącego do cesarza jako króla Aragonii, oraz do księstwa Mediolanu, warowni cesarstwa ważnej dla Karola V ze względów geopolitycznych. Kontynuując włoską politykę Karola VIII i Ludwika XII , François I er przestaje próbować nadążyć we Włoszech w cenie zbędnej okupacji swego wuja States, księcia Sabaudii , brat-oprócz cesarza, co dodatkowo pogarsza ich rywalizacja.
Konkurs o koronę cesarską (1519)12 stycznia 1519śmierć Maksymiliana otwiera sukcesję korony cesarskiej. Korona ta, jeśli nie dodaje żadnej kontroli terytorialnej, z drugiej strony przynosi jej posiadaczowi dodatkowy prestiż i pewną wagę dyplomatyczną. Wychowany w tej perspektywie Karol I st. Hiszpanii jest naturalnym wyborem na następcę swojego dziadka i zmierzenie się z królem Anglii Henrykiem VIII , księciem Jerzym z Albertyńskiej Saksonii , powiedział Brodaty , a Franciszek I st . Kandydatura tego ostatniego jest odpowiedzią na podwójną ambicję:
Rywalizacja szybko sprowadza się do pojedynku François z Charlesem . Aby przekonać siedmiu niemieckich książąt-elektorów , rywale posłużą się kolejno propagandą i mocnymi argumentami. Partia austriacka przedstawia króla Hiszpanii jako pochodzącego z prawdziwego „ estoku ” (rodowód), ale kluczem do elekcji jest zasadniczo zdolność kandydatów do wykupienia książąt-elektorów. Te francuskie ecu są przeciwieństwie do niemieckich i hiszpańskich florenów i dukatów ale Charles świadczeń z decydującego wsparcia Jakub Fugger , niezwykle bogatego bankiera z Augsburga , który wystawia weksle płatne po wyborach i „pod warunkiem, że Charles d 'być wybrany. Hiszpania” . Aby dotrzymać zobowiązań swoich ambasadorów, którzy obiecują miliony ecu, François alienuje część królewskiej domeny, zwiększa jej wielkość , udziela zakumulowanych pożyczek, jednocześnie obiecując coraz większe zainteresowanie.
Karol, który zgromadził swoje wojska w pobliżu miejsca elekcyjnego we Frankfurcie, został ostatecznie jednogłośnie wybrany w wieku 19 lat na króla Rzymian na28 czerwca 1519i koronowany na cesarza w Aix-la-Chapelle na23 października 1520. Jego motto „ Zawsze bardziej ultre ” koresponduje z ambicją stworzenia uniwersalnej monarchii o inspiracji karolińskiej, gdy stoi już na czele imperium „nad którym nigdy nie zachodzi słońce”, ale niestety bardzo niejednorodnym.
Od obozu Drap d'Or do pokoju pańOczywiście, wybory Imperial robi nic łagodzi ciągłe napięcia pomiędzy François I er i Charles Quint . Podejmowane są znaczące wysiłki dyplomatyczne, aby zbudować lub skonsolidować sieć sojuszy wszystkich.
W czerwcu 1520 , François I er organizuje spotkanie obozu złotogłowiu z Henrykiem VIII, ale nie powiodła się, najwyraźniej nadmiernym przepychem i brakiem subtelności dyplomatycznej zrealizować sojusz z Anglią. Ze swojej strony Karol V , bratanek królowej Anglii, z pomocą kardynała Thomasa Wolseya, któremu kazał wynieść na pontyfikat , uzyskał podpisanie tajnego porozumienia przeciwko Francji w traktacie z Brugii ; jak lubi podkreślać Henryk VIII , „Kogo bronię jest panem” .
Zawsze w celu podboju Burgundii armie cesarskie prowadzą ofensywę na północ i południe. W 1521 r. Franciszek von Sickingen i hrabia Filip I st Nassau zmusili Bayarda do zamknięcia w Mezieres oblegli miasto bez kapitulacji pomimo kanonady i szturmu. Mniej sprzyjały losy broni na froncie włoskim, gdzie podczas bitwy pod La Bicoque wojska marszałka Odeta de Foix zostały zdziesiątkowane przez armię dowodzoną przez Franciszka II Sforzę i Prospera Colonnę . Cała prowincja powstała wówczas w reakcji na opresyjny rząd marszałka: Francja straciła mediolańczyków w kwietniu 1522 roku .
Rok 1523 był także sceną afery początkowo francusko-francuskiej, której konsekwencje wykroczyły poza granice królestwa. W Constable Karol Burbon , naświetlone od swego wdowieństwa ( 1521 ) do manewrów François I er , aby zaspokoić roszczenia Louise de Savoie na Bourbonnais i wicehrabiego Chatellerault , i czuł się źle wynagradzany przez François I er , S'zgadza się z Charles Quint, w którego służbę przechodzi, aby zostać generałem porucznikiem swoich armii.
Ta zdrada opóźnia przeciwnym ofensywę François I er na Mediolan. W roku 1524 , Guillaume Gouffier de Bonnivet wziął czele armii, która musiała odbić Mediolan, ale okazało się Charles de Bourbon na jego drodze i musiał wycofać się z Sesia . Ranny powierza swoją tylną straż Bayardowi, który sam ulega30 kwietnia 1524. Otwiera się droga wojskom cesarskim do inwazji drogą Lyonu , ofensywy zalecanej przez Charlesa de Bourbon. Charles Quint wolał atakować z Prowansji, aw sierpniu i wrześniu 1524 r. rozpoczął oblężenie Marsylii , którego nie udało mu się przejąć. François I er możliwość odzyskać inicjatywę i prowadził własną armię przez Alpy przybyć na 28 października pod murami Pavia . Miasto bronione przez Antonio de Leiva otrzymuje posiłki od wicekróla Neapolu Charlesa de Lannoya . Źle poinformowani przez Bonnivet i wbrew radom Louisa de la Tremoille , François I er angażuje bitwę w pośpiechu. Artyleria, źle ustawiona, musi przestać strzelać pod groźbą ostrzału we francuskich szeregach. Armia nie może oprzeć się wojskom cesarskim; Bonnivet, La Palice i La Trémoille zostają zabici. Klęska Pawii,24 lutego 1525, Włącza poważne François I er który zraniony w twarz i nogi, ręce miecz Charles de Lannoy i widzi siebie w niewoli w twierdzy Pizzighettone następnie przeniesione do Genui, a od czerwca 1525 w różnych domach hiszpańskich, Barcelona, Walencja i wreszcie Alcázar de Madrid. Pozostaje więźniem aż do podpisu,14 stycznia 1526, Z Traktatu Madrytu . François I er konto za 3 e francuskiego władcy zrobione na polu bitwy.
Na mocy niniejszego Traktatu, François I er musi uzyskując Księstwo Burgundii i Charolais , wyrzec się wszelkich roszczeń do Włoch, Flandrii i Artois, przywrócenie Karol Burbon w królestwie Francji, aby powrócić ziemi ten jeden, i poślubić Eleonore de Habsbourg , siostra Charlesa Quinta . François zostaje zwolniony w zamian za swoich dwóch najstarszych synów, Delfina François de France i Henri de France (przyszły Henryk II ). François I er , w czasie jego niewoli w Madrycie, ślubował do oddania wycieczkę do Notre-Dame du Puy-en-Velay i Bazylika św Sernin , gdyby dostał wybawienie. W 1533 r. dotrzymał obietnicy i był witany z radością w wielu prowincjonalnych miastach.
Karol V nie czerpie wiele korzyści z tego traktatu, który Franciszek również uznał za stosowne uznać za niewykonalne na dzień przed jego podpisaniem. 8 czerwca stany Burgundii uroczyście deklarują, że prowincja zamierza pozostać francuską. Ponadto, Ludwika Sabaudzkiej, która nie pozostała nieaktywna podczas swojej regencji, w Cognac została zapieczętowana liga przeciwko imperium , w której uczestniczyły Francja, Anglia, Papież i księstwa włoskie (Mediolan, Wenecja i Florencja). 6 maja 1527, Charles de Bourbon ginie w ataku na Rzym. Jego żołnierze pomszczą jego śmierć, plądrując Rzym.
Po serii porażek i zwycięstw obu obozach we Włoszech przynosi Karola V i François I er opuścić Margaret Austrii , ciotka cesarza i Ludwika Sabaudzka , matka króla, aby wynegocjować traktat zmieniającą Madryt: the3 sierpnia 1529w Cambrai zostaje podpisany „ Pokój dam ”, a następnie ratyfikowany przez dwóch władców. Francois I st żeni Éléonore, wdowa króla Portugalii , siostra Karola , odzyskuje swoje dzieci dla okupu w wysokości 2 000 000 ecu i utrzymuje Burgundii; z drugiej strony wyrzeka się Artois, Flandrii i swoich poglądów na Włochy.
Nowe sojusze: książęta protestanccy i Imperium OsmańskieW roku 1528 , François I er wykorzystuje Sulejmana Wspaniałego , aby powrócić do chrześcijan w Jerozolimie kościół, że Turcy przekształcony w meczet. Pasza przyjmuje tę prośbę pod koniec sojuszu francusko-ottomańskiego i po kapitulacji Imperium Osmańskiego .
W rzeczywistości, François I er nie porzuca swoich roszczeń i otwarty na nowe sojusze nieco zaskakujące dla króla bardzo chrześcijańskiej .
François I er zamierza skorzystać z wewnętrznej walki cesarstwa i znak,26 października 1531w Saalfeld , traktat sojuszniczy z ligą Schmalkalden . Francja nie dołącza do ligi, ale obiecuje pomoc finansową.
Poza Imperium, François I er łączy się z Turkami o Sulejmana wspaniałego walczyć Karola V , który wziął na siebie z boku do Turków przez zgadzając się z Persami. Żaden traktat o sojuszu jako taki nie został podpisany między Francją a Turkami, ale ścisła współpraca pozwala obu mocarstwom skutecznie walczyć z flotą hiszpańską na Morzu Śródziemnym , ku wielkiemu skandalowi chrześcijańskiej Europy. François I er korzystać z pośrednika, aby rozmawiać z sułtanem: jest to jeden z pierwszych znanych przypadków użycia dyplomaty do negocjacji i nie przekazać prosty komunikat. Ten ostatni, na wszelki wypadek, spędził jednak rok w więzieniu w Konstantynopolu .
W 1536 r. Francja stała się pierwszym europejskim mocarstwem, które uzyskało w Turcji przywileje handlowe, znane jako kapitulacje . Uprawniają one francuskie statki do swobodnego poruszania się po wodach osmańskich pod banderą fleurdelisé, a każdy statek należący do innych krajów ma obowiązek pływania pod francuską banderą i zwracania się o ochronę francuskich konsulów do handlu. Oprócz tego Francja uzyskała prawo do posiadania kaplicy poselskiej w Konstantynopolu w dystrykcie Galata . Przywileje te zapewniają również pewną ochronę Francji przed katolicką ludnością Imperium Osmańskiego.
Ostatnie dwa konfliktyCesarz i papież zakończył się rozstrzygania sporu: w 1530 roku w Bolonii , Karol V otrzymał koronę cesarską z rąk Klemensa VII . W dniu 7 sierpnia , François I er siostra żony, Karol V , Eleonora Habsburg , wdowa król Manuel I st Portugalii .
W 1535 roku , po śmierci księcia Mediolanu François II Sforza , François I st twierdził dziedziczenia księstwa. Na początku 1536 r. 40 000 żołnierzy francuskich najechało na Księstwo Sabaudii i zatrzymało się na granicy lombardzkiej, oczekując możliwego wynegocjowanego rozwiązania. W czerwcu Karol V podejmuje odwet i najeżdża Prowansję , ale staje w obronie konstabl Anne de Montmorency . Dzięki wstawiennictwu papieża Pawła III , wybranego w 1534 roku i zwolennika pojednania dwóch władców, król i cesarz podpisują18 czerwca 1538 rpokój z Nicei i są uzgadniane podczas wywiadu z Aigues-Mortes z15 lipca 1538 r, obiecując zjednoczyć się w obliczu niebezpieczeństwa protestanckiego. Jako znak dobrej woli, François I er pozwala nawet swobodne przejście przez Francję, że Charles V może pójść Quell jest powstanie w Gandawie.
Karol V , mimo swoich zobowiązań, odmówił inwestytury księstwa mediolańskiego jednemu z synów króla, w 1542 roku wybuchła nowa wojna . 11 kwietnia 1544, François de Bourbon-Condé , hrabia d'Enghien , na czele wojsk francuskich pokonał markiza Alfonso de Avalos , generała porucznika armii Karola V w bitwie pod Cérisoles . Jednak wojska cesarskie z ponad 40 000 ludzi i 62 działami artylerii przekroczyły Lotaryngię , Trois-Évêchés i przekroczyły granicę. W połowie lipca część wojsk oblegała twierdzę Saint-Dizier , podczas gdy główny korpus armii kontynuował marsz w kierunku Paryża. Poważne problemy finansowe uniemożliwiają cesarzowi płacenie swoim wojskom, gdzie dezercje mnożą się. Ze swej strony, François I er musi także zająć się brakiem środków finansowych, a także ciśnienie English oblegających i biorąc Boulogne-sur-Mer . Dwie monarchowie, opierając się na dobrych biur młodego księcia François I st Lotaryngii , chrześniaka króla Francji i bratanek przez małżeństwo cesarza, ostatecznie uzgodnienie ostatecznego spokoju w 1544 roku . Traktat Crepy-en-Laonnois zajmuje większość rozejmu podpisanego w 1538 r . Francja traci zwierzchnictwo nad Flandrią i Artois i rezygnuje z roszczeń do Mediolanu i Neapolu, ale tymczasowo zachowuje Savoy i Piemont. Charles Quint porzuca Burgundię i jej podległości, a jedną ze swoich córek, obdarzoną prerogatywą mediolańską, oddaje za mąż Karolowi , księciu Orleanu i drugiemu synowi króla.
Relacje osobiste z Karolem VChociaż François I er i Karol V nie podoba, one świadczą publicznie całym szacunkiem, co jest potrzebne podczas oficjalnych wizyt. Zatem François I er otrzyma wielokrotnie Charles V , w tym Luwru, tuż przed dziełem nowego Luwru zacząć. W styczniu 1540 roku Karol V, prosząc Franciszka I, by najpierw pozwolił przekroczyć Francję, by stłumił bunt we Flandrii, zostaje przyjęty przez króla iw towarzystwie jednego z nich wjechał do Paryża , po przejściu przez Bordeaux , Poitiers i Orlean . On i wizyta w Fontainebleau , gdzie François ja pierwszy wprowadził go do nowego zakończonego niedawno galerii. Komunikacja polityczna i dyplomacja stały się środkiem zaradczym, aby zaimponować przeciwnikowi.
Dwie głowy państw starają się również stworzyć więzi rodzinne, aby dać poczucie pokoju i zrozumienia. François I er oferuje córkę Louise (który zmarł w niemowlęctwie) w małżeństwie do Karola V , i to jest przyczyną małżeństwa swojej siostry Eleonory z François I er w 1530 roku .
Ameryka północnaKiedy François I po raz pierwszy doszedł do władzy, Francja była bardzo zainteresowana wielkimi odkryciami i ograniczała swoje rejsy morskie do przemytu i piractwa na wybrzeżu Afryki. Jednak Francja ma wszystkie atuty wielkiej potęgi kolonialnej i morskiej: ma długie wybrzeże, wiele portów i doskonałych marynarzy. Niemniej jednak, poprzednik François I er miał uprzywilejowane podboje śródziemnomorskiej. W wyścigu do Ameryki Francję pozostawiły więc Hiszpania, Portugalia i Anglia.
To właśnie pod jego panowaniem narodziło się pierwsze francuskie szaleństwo na rzecz Ameryk. Król Francji dąży do rozluźnienia kontroli nad Nowym Światem ustanowionym przez królestwa iberyjskie przy wsparciu papiestwa ( bulla papieska Inter Cætera z 1493 r. zmodyfikowana traktatem z Tordesillas z 1494 r. ) poprzez ograniczenie zasięgu bańki do terytoriów odkrył już w tym dniu ograniczenie, które uzyskał dopiero w formie oświadczenia od Klemensa VII w 1533 roku . François I er może więc naciskać jego wysłanników do terytoriów pozostających poza Iberyjski opiekę. Hiszpańskie protesty, które zrodziły się z tej polityki, leżą u podstaw odwetu króla Francji: „Chciałbym zobaczyć klauzulę woli Adama, która wyklucza mnie z dzielenia się światem” .
W ten sposób statki właściciela Dieppe, Jeana Ango, rozpoznały wybrzeża Nowej Fundlandii , popłynęły do Gwinei, a następnie do Brazylii i ominęły Przylądek aż do Sumatry . W 1522 r. jeden z jej kapitanów, Jean Fleury, przechwycił dwie hiszpańskie karawele pochodzące z Nowej Hiszpanii i przewożące skarby ofiarowane przez Cortèsa Charlesowi Quintowi . To odkrycie uświadomiło francuskiemu dworowi znaczenie Nowego Świata i bogactw, jakie może on zawierać. W 1523 , François ja pierwszy zaczęli zachęcać poszukiwania w Ameryce Północnej. Bierze pod swoją egidą florenckiego Giovanniego da Verrazzano i oddaje do swojej dyspozycji królewski statek La Dauphine , pozostawiając Jean Ango i florencką stolicę na sfinansowanie wyprawy. Verrazano dotarł do Ameryki Północnej i Florydy (którą nazwał na cześć Franciszkanów ), kartografii Nowej Fundlandii , następnie założył La Nouvelle-Angoulême (miejsce przyszłego Nowego Amsterdamu , przemianowanego na Nowy Jork w 1664 ), w hołdzie dla rodziny króla Francji, przed kontynuując podróż do Brazylii i Indii Zachodnich . Jego celem jest znalezienie przejścia na północny zachód, prowadzącego bezpośrednio do Indii . Jego konkluzje są wymowne: „To kraina nieznana starożytnym, […] większa niż Europa, Afryka i prawie niż Azja” . W 1534 roku , Jean Le Veneur , biskup Lisieux i wielką kapelana króla , doradzał François I er wysłać Malouin Jacques Cartier wyprawę, aby znaleźć „kilka wysp i krajów, gdzie jest powiedziane, że musi znaleźć duże ilości złota i innych bogatych rzeczy” . To narodziny Nowej Francji i Kanady jako francuskiej kolonii.
Po opuszczeniu Saint-Malo 20 kwietnia 1534 Cartier przekroczył Atlantyk w zaledwie trzy tygodnie. 24 lipca zajął wybrzeże Gaspé , a 5 września powrócił do Saint-Malo . Wspierany przez François I er , zaczyna się 15 maja 1535 na czele trzech statków. Odkrył ujście św. Wawrzyńca, udał się w górę rzeki i założył stanowisko Sainte-Croix (przyszły Quebec ), a następnie dotarł do wioski na wzgórzu Hochelaga, którą przemianował na Mont-Royal (przyszły Montreal ). 13 sierpnia 1535 r. Cartier jako pierwszy w historii zapisał w swoim dzienniku słowo „Kanada”, które następnie odpowiadało indiańskiemu krajowi położonemu nieco na północ od dzisiejszego Quebecu i które zostało mu wskazane przez jego przewodników Domagayę. i Taignoaguy. W rzeczywistości ci (mówili po francusku) używali słów "chemyn de Canada", co oznacza rzekę (dziś Saint-Laurent) prowadzącą do Kanady. Cartier napisał to nowe słowo „Kanada” 22 razy w swoim Dzienniku Podróży. W ten sposób ogłosił swój wyjazd do „chemyna Kanady”. A 7 września osiągnął zgodnie ze swoimi słowami „ początek ziemi i prowincji Kanady ”. Tam spotyka Donnaconę, władcę tego miejsca. Po powrocie do Sainte-Croix Francuzi pozostali zablokowani przez lód między listopadem 1535 a kwietniem 1536 . Cartier wyjechał do Francji, znacznie osłabiony i przybył do Saint-Malo 16 lipca 1536 roku . Wojna z Karolem V nie ułatwia założenia nowej wyprawy. Na jesieni 1538 François I st niemniej przyznaje „Pamięć mężczyzn i przepisów niezbędnych dla statków, które Roy chciał wysłać w Kanadzie.” Rządzić tę prowincję za granicą, François I er wybiera Langwedocja Jean-François de La Rocque Roberval , ekspertów wojskowych fortyfikacji. Jacques Cartier opuścił Saint-Malo 23 maja 1541 roku na czele pięciu statków załadowanych żywnością przez dwa lata i przewożących kilkuset ludzi. Są to „ dobrej woli i wszelkich cech, sztuka i przemysł ”. Jej misją jest wyjazd do krajów „ Kanady i Ochelagi oraz do ziemi Saguenay, jeśli uda mu się tam dotrzeć” . Założył kolonię, którą nazwał Charles-Bourg, około piętnastu kilometrów od wyspy Sainte-Croix. Po komplikacjach z indiańską populacją i trudnym zimowaniu Cartier postanawia wrócić do Francji. 8 czerwca poznał Robervala w Nowej Fundlandii, który w lipcu przybył samotnie do kolonii. W październiku 1543 powrócił do Francji.
Następujących pismach Cartier oraz z wpływem François I er , francuscy kartografowie słynnej Szkole Dieppe amorcèrent produkcję mapy Ameryki Północnej, wyświetlając wszystkie litery słowa „Kanada” w terenie St. Lawrence Doliny: 1541 (Nicolas Desliens), 1542 (mapa Harleyenne), 1543 (anonimowy), 1547 (Vallard) i 1550 (Desceliers). Francja zapewniła w ten sposób rozpowszechnienie na całym świecie nazwy tego nowego kraju, który odwiedził Cartier, pierwszy Europejczyk, który nawigował po rzece i zbadał jej dolinę.
Ta francuska próba w Ameryce Północnej w związku z tym zakończyła się niepowodzeniem, ale branie posiadania terytoriów Ameryki Północnej zakwestionował hiszpańskiego kolonialnego monopolu i otworzył perspektywy na przyszłość, w szczególności Samuel de Champlain na początku 17 wieku. Wieku .
Do tej pory, François 1 st jest nadal postrzegany jako pierwszego króla Kanady . Ściany Senatu Kanady nosić jego portret , który jest symbolem jednego z najstarszych nieprzerwanej sukcesji królewskiej w świecie François 1 st w 1534 roku do Elżbiety II , Królowej Kanady dzisiaj. Ponadto, obecny monarcha jest potomkiem François 1 st przez królów z kątów ( fr ) .
Podczas gdy król wznosi wiele zamków we Francji, poważnie narusza budżet królestwa. Już pod koniec swego panowania Ludwik XII martwił się o bardzo rozrzutnego François. Teść króla opuścił Francję w dobrej kondycji ekonomicznej z panującą monarchią wzmocnioną władzą panów feudalnych. François I er nadal wzmacniać wpływ korony na wsi, ale w tym samym czasie, pogarszających się warunków ekonomicznych w królestwie.
Kiedy Franciszek I po raz pierwszy wszedł na tron Francji, jego królestwo liczyło około 18 milionów mieszkańców, co jest najbardziej zaludnionym krajem zjednoczonej Europy. 85% ludności Francji to chłopi, ale produktywność rolnictwa, opartego głównie na uprawach mieszanych i zbożach, pozostaje niska ( 5 kwintali z hektara), a niedobór jest częsty. Z drugiej strony rozwija się ogrodnictwo, w szczególności uprawa marchwi, buraków, karczochów, melonów, kalafiorów i morw. Jeśli chodzi o miasta, ich rozwój podąża za rozwojem rzemiosła .
Rząd François I stPanowanie François I er widzi wzmocnienie władzy królewskiej kładąc podwaliny absolutyzmu praktykowany później przez Ludwika XIV . Najbardziej zagorzałym obrońcą królewskiej supremacji jest prawnik Charles du Moulin . Dla niego sam król, a nie inny lord czy oficer, korzysta z imperium .
Sąd (szacowane między 5000 a 15000 osób ) nadal wędrowny tworzy prawdziwe serce władzy. Choć otoczony radami – Wielką Radą , Radą Stron lub Tajną Radą i Wąską Radą , odpowiedzialną za ważne decyzje państwa – król coraz częściej jawi się jako jedyne źródło władzy, rozstrzygające w ostateczności inicjatywy administracji sądowej i finansowej, wybierając i hańbiąc swoich faworytów , ministrów i doradców.
Na początku swego panowania, François I er utrzymuje przez kilka sług jego poprzednika: La Palisse i Odet Foix , pana Lautreca , idą do czterech liczbę marszałków . La Trémoille wziął na siebie wysokie obowiązki wojskowe. Potwierdza również, że Florimond Robertet jest „ojcem sekretarzy stanu” . La Palisse ceduje urząd wielkiego mistrza do Artus Gouffier de Boissy , byłego namiestnika króla. Guillaume Gouffier de Bonnivet został admirałem Francji w 1517 roku ; kardynał Antoine Duprat , sędzia burżuazyjnego pochodzenia, kanclerz Francji ; wreszcie Karol III Burbon otrzymuje miecz konstabla . Matka króla, Ludwika Sabaudzkie, wywiera znaczący wpływ na sprawy kraju. Podniesiona do rangi księżnej, wchodziła w skład prywatnej rady królewskiej i była dwukrotnie mianowana regentką królestwa. Do 1541 roku Anna de Montmorency , mianowana pierwszym dżentelmenem komnaty królewskiej, cieszyła się królewską łaską i błyskotliwą karierą polityczną. François I st również powołując się na jego doradców z admirałem Francji Claude Annebaut i kardynała de Tournon do przeprowadzenia decyzji finansowych.
ReligiaFrançois I st jest uważany za bardzo dobry król katolicki i chrześcijański. Chociaż może nie jest tak pobożny jak jego siostra Małgorzata, każdego ranka modli się w swoim pokoju, oczywiście chodzi na mszę po Radzie Biznesu i regularnie przyjmuje komunię pod obiema postaciami. François I er bierze również udział w pielgrzymkach po powrocie z Włoch w 1516 roku , udał się do Sainte-Baume w Prowansji na grobie Marii Magdaleny. Później wyruszył na piechotę ze swoimi dworzanami, aby oddać hołd Całunu w Chambéry .
Po dziesięcioleciach kryzysu między papiestwem a Królestwo Francji, François I er znak z papieża Leona X konkordatu z Bolonii (1516).
Choć idee Reformacji zaczął rozprzestrzeniać się we Francji, François I er początkowo utrzymuje się dość tolerancyjne nastawienie, pod wpływem swojej siostry Małgorzaty z Nawarry , prowadzone ewangelikalizmu , bez zerwania z Kościołem katolickim . Król chroni członków grupy Meaux , prześladowanych podczas jego nieobecności przez teologów z Sorbony i, za radą swojej siostry, nawet mianowany guwernerem swojego syna Karola Lefèvre d'Étaples , wcześniej wygnanego z powodu tych prześladowań.
Natomiast od 1528 r. Kościół francuski podejmował działania przeciwko rozwojowi nowej religii i dawał reformatorom wybór między wyrzeczeniem się a karą. Wpływ Marguerite de Navarre jest udaremniany przez dwóch potężnych doradców bliskich królowi: kardynałów Antoine Duprat i François de Tournon .
Przed aktami wandalizmu wobec obiektów rzymskiego kultu, François I er dowodzi bezwzględny i promuje ściganie reform. W obliczu aktów obrazoburczych król osobiście uczestniczył w ceremoniach mających na celu wymazanie tego, co wówczas uważano za zbrodnię. Występuje w październiku 1534 przypadku szafek , w których François I er uważa, że władza królewska lekceważone i że przyspiesza reakcję procesu prześladowania protestantów i początek z wojen religijnych we Francji.
Epizod najbardziej bolesne tej represji, która matowieje koniec panowania François I er , okazuje masakrze Vaudois Luberon , zebrał się tez Kalwina , wieś Cabrieres , Mérindol i Lourmarin , miasteczek położonych na gruntach kościelnych. Po opublikowaniu edykt z dnia parlamentu Aix w 1540 , François I st milczy odejście, ponieważ potrzebuje wsparcia Walensów przeciwko cesarza Karola V , François I er więc wysyła listów Dzięki osób prześladowanych w Prowansji z powodu religii. Jednak odejście Karola-Quinta w 1545 roku zmieniło sytuację. 1 st styczeń 1545François I er made ogłosić wyrok Mérindol i zarządził krucjatę przeciwko Walensów Prowansji, postanawia stłumić we krwi zaburzenia tej społeczności. Dzięki galer o Paulin de La Garde , który wyprowadził wojska z Piemontu , Jean Maynier , przewodniczący Parlamentu Aix iw Joseph d'Agoult , baron d'Ollières przeprowadzone królewskie rozkazy z takim entuzjazmem, że nawet Karol V wyraził jego emocje.
Zaostrzenie polityki François I st ku zreformowanej religii jako wiosną, prawdopodobnie w połączeniu z ostatnich tajnych umów z Karola V podczas podpisania traktatu Crepy-en-Laonnois umowy zmusić króla Francji, aby aktywnie uczestniczyć w likwidacji zagrożenie protestanckie w Europie, a tym samym we Francji. Niezależnie od tych umów, François I st utrzymywał w jego polityki wsparcia dla książąt protestanckich Niemiec.
Francuski jako oficjalny język administracyjny i prawniczyW swoim zamku w Villers-Cotterets w Aisne , w 1539 , François podpisał królewską zarządzenia , sporządzony przez kanclerza Guillaume Poyet , który wydał francuski wyłącznym językiem urzędowym od administracji i prawa , zamiast łaciny . Ten sam dokument nakłada na kapłanów obowiązek rejestrowania urodzeń i uaktualniania księgi chrztów . To oficjalny początek stanu cywilnego we Francji i pierwsze wzmianki o pochodzeniu na świecie .
Polityka finansowaKonstrukcje okazały się finansowe dołkiem, a wysiłek wojenny przeciwko Karolowi V zmobilizował ogromne sumy.
Aby poradzić sobie z tą sytuacją, król podwyższa podatki: wielkość płacona przez chłopów jest ponad dwukrotnie większa, a podatek od soli płacony od soli potroił się. François I st uogólnia celnej i traktuje zabawy , a tym samym zwiększenie udziału w zasobach Skarbu podatków generowanych przez importu i eksportu towarów. W odróżnieniu od większości swoich poprzedników, w szczególności za decyzje związane z podatkami, François I er nie zwoła walnego zgromadzenia w czasie jego panowania.
Wprowadza trzy protekcjonistyczne środki celne. Nakłada cła na import jedwabiu w celu ochrony przemysłu jedwabnego w Lyonie. Pozostałe dwa środki mają na celu narzucenie żywności na eksport, motywowane obawami o niedobory w królestwie.
Wzrost różnych przeciągów powoduje, że system zbiórki używany do tego czasu nie działa. François I st przezwycięża tę awarię administracyjnego poprzez rozszerzenie podatku soli pobieraną z farmy . Podobnie król zamierza poprawić efektywność wykorzystania zebranych funduszy i adekwatność wypłat poprzez utworzenie w 1523 r . Skarbu Oszczędności, jednego funduszu, do którego należy wnosić wszystkie środki finansowe i ponosić ogólne wydatki państwa. . Ta nowa instytucja centralizuje działalność dziesięciu istniejących wcześniej dochodów ogólnych, które działały niezależnie i bez koordynacji, umożliwiając rozwój błędów i powielania.
François I er wykorzystuje również nowe sposoby do funduszy podnieść. Oddziela się od kamieni szlachetnych należących do korony i alienuje terytoria królewskie, które zapewniają mu fundusze niezbędne do finansowania jego polityki.
Wreszcie król wprowadza innowacje w sprzedaży urzędów i urzędów. W ten sposób wielu mieszczan i szlachciców wielkich rodów osiąga najwyższe urzędy państwowe jedynie dzięki swojemu majątkowi. Najpopularniejszymi stanowiskami są notariusze i sekretarze Kancelarii Paryskiej, którzy sporządzają i uwierzytelniają ustawy. Choć nie nadużywa tego ostatniego środka, jest to z pewnością początek zjawiska, które ma na celu nasilenie, a tym samym osłabienie późniejszej administracji państwa pomimo coraz bardziej scentralizowanej władzy.
Przez edyktu Châteauregnard (21 maja 1539), François I er stworzył także pierwszy loterii stanu , modele blancques istniejące w kilku włoskich miastach.
Wreszcie, podobnie jak w przypadku Constable Karol Burbon, François I st nie uciekać od wątpliwych procedur rozwiązywania problemów finansowych korony. Najbardziej uderzającym tego przykładem jest proces wytoczony Jacquesowi de Beaune , baronowi de Semblançay, głównemu zarządcy finansów od 1518 roku, oskarżonemu w procesie wytoczonym przez króla w 1524 roku o sprzeniewierzenie funduszy przeznaczonych na kampanię włoską. Chociaż udało mu się usprawiedliwić podczas tego procesu, został aresztowany w 1527 roku , oskarżony o wstrząs mózgu , skazany na śmierć i stracony na szubienicy Montfaucon . Podczas jego rehabilitacji, wydaje się, że był szczególnie popełnił błąd, będąc głównym wierzycielem François I st ; inni ludzie, mniej ważni wierzyciele, jak Imbert de Batarnay , nie martwili się.
Lenna zjednoczone z koronąWiększość przejęcia domeny królewskiej jest ograniczona do łanów rodziny François I er i jego żony do korony podczas jego koronacji jako Angoulême powiatu, wzniesiony w księstwie i zaproponował Louise Sabaudii, który wrócił do korony po jego śmierci w 1531 . W 1523 królestwo króla rozszerzyło się na Księstwo Burbonnais , hrabstwo Owernii , Clermont, Forez , Beaujolais , Marche , Mercoeur i Montpensier (większość tych ziem skonfiskowano konstablowi Burbon w 1530 po jego zdradzie). W 1525 r. korona nabyła księstwo Alençon, hrabstwa Perche, Armagnac, Rouergue, aw 1531 r. Dauphiné d'Auvergne.
Bretania była już w trakcie przyłączania do królestwa królewskiego w 1491 roku , kiedy księżna Bretanii Anna poślubiła Karola VIII, a następnie Ludwika XII . Jednak śmierć Ludwika XII w dniu 1 stycznia 1515 r. położyła kres unii personalnej, która nie była unią rzeczywistą . François I st szczątki i robs Renee spadkobierców Francji, minimalnie 4 lat. Księstwo weszło wówczas w dość prosperującą erę, której spokój zakłóciło tylko kilka wypraw angielskich, takich jak wyprawa Morlaix w 1522 roku .
François I er staje się ich właścicielem, żeniąc się z córką Anne Bretanii , Claude Francji , księżna Bretanii , który zmarł w 1524 roku . François 1 st nie jest właścicielem księstwa jako Ludwik XII był zastrzeżone prawa Renee de France, córka Anne Bretanii w 1514, wysyła Antoine Duprat który stał kanclerz Wielkiej Brytanii w 1518 roku , oprócz tytułu kanclerza Francji. W 1532 roku, kiedy większość z Duke-Dauphin, François I er łączy stany Bretanii w Vannes na początku sierpnia, prosząc wieczystego unia z zastrzeżeniem przestrzegania ich praw i przywilejów podatkowych. Zagrożone użyciem siły przez porucznika króla Montejeana i pomimo sprzeciwu i oficjalnego protestu deputowanych z Nantes Juliena Le Boseca i Jeana Moteila, stany Bretanii jedynie rezygnują z suwerenności, ale nie z wolnej administracji księstwa przez stany , Zgromadzenie Narodowe Bretonów. 13 sierpnia podpisał edykt unii księstwa z koroną Francji. Brytanii, dotychczas księstwo United, ma zatem znaczną autonomię, staje się własnością Korony i symbolizuje sukces François I er w jego wyniesienia terytorialnym domeny królewskiej. 14 sierpnia w Rennes koronował swojego syna, którym został Franciszek III Bretanii .
Claude de France, w czasie swojego ślubu, przywiózł także jako posag hrabstwo Blois , Soissonnais , panowanie Coucy , Asti i hrabstwo Montfort .
Poza podbój Mediolanu na początku panowania i czasowym nabyciu Sabaudii i Piemontu , panowanie François I er dowodzi ubogich w obcych podbojów, szczególnie po porażce swoich roszczeń w królestwie Neapolu .
Pod koniec 1530 , François I er zagęszczony znacznie, a przetoka pomiędzy odbytem i jądrach, ten „ genitory ropień ”, zmusił go do rezygnacji z konia na rzecz miotu wykonywać swoje ruchy.. W kolejnych latach choroba pogarsza się, a gorączka staje się prawie ciągła.
Po ponad 32 latach panowania umiera król Franciszek I er31 marca 1547, "O 2 wieczorem", na zamku Rambouillet , w wieku 52 lat. Według diagnozy paleopatologicznej ustalonej na podstawie raportu z sekcji zwłok, przyczyną śmierci była sepsa (rozwój przetoki pęcherzowo-kroczowej), związana z ciężką niewydolnością nerek z powodu wstępującego zapalenia nerek . Podczas swojej agonii przyprowadziłby syna, aby przekazał mu swoją wolę polityczną i byłby w stanie rządzić do ostatniego tchu.
Zaraz po śmierci François Clouet we łzach rozpoczyna kukłę, ciało i twarz (potrwa to 15 dni), zgodnie z wolą zmarłego.
Po ceremoniach pogrzebowych w Saint-Cloud został pochowany 23 maja wraz ze szczątkami jego synów Karola II Orleańskiego i Franciszka III Bretanii , wraz ze swoją pierwszą żoną Claude z Francji w Bazylice św . Jego następcą został jego drugi syn Henryk II .
Jego kochanka Anna de Pisseleu zostaje zmuszona do opuszczenia dworu.
Cardiotaph wykonany w postaci urn na wysokim cokole dłuta pomiędzy 1551 i 1556 przez Pierre Bontemps - początkowo umieszczony w przeoracie Haute-Bruyère ( Yvelines ) zniszczona - jest już zachowane Saint-Denis, niedaleko od pomnika do ciała, w którym król spoczywa obok Claude'a Francji, pomnika nagrobnego zamówionego przez Henryka II . Mauzoleum, co wywołuje łuk triumfalny, zaprojektowany przez architekta Philibert Delorme i zespół rzeźbiony pomiędzy 1548 i 1559 , praca Francois Carmoy , potem Francois Marchand i Pierre Bontemps .
Grób z François I st zostało zbezczeszczone podczas rewolucji ,20 października 1793wraz z ciałami matki i pierwszej żony wrzucono do masowego grobu. Alexandre Lenoir w dużej mierze uratował odrestaurowany zabytek i był przechowywany w rotundzie Musée des monuments français w 1795 roku, zanim został zwrócony do królewskiej bazyliki w ramach Drugiej Restauracji w dniu 21 maja 1819 roku .
Najczęstszym obrazem François I er , widoczne w jego licznych portretów, taki jak od Jean Clouet w 1530 roku , stanowi spokojną twarz z wydatnym nosem while długości. Inny portret profilowy Tycjana potwierdza tę sylwetkę, z małymi ustami rzucającymi figlarny uśmiech i migdałowymi oczami. Według Welsh żołnierz obecnych na obozie złotogłowiu w 1520 , François I er jest duża:
„… Jego głowa jest proporcjonalna, pomimo bardzo grubej szyi. Ma brązowe włosy, dobrze uczesane, trzymiesięczną brodę ciemniejszego koloru, długi nos, przekrwione orzechowe oczy, mleczną cerę. Jej pośladki i uda są umięśnione, ale poniżej kolan jej nogi są szczupłe i wysklepione, stopy długie i całkowicie płaskie. Ma przyjemny głos, ale ma „mały królewski” zwyczaj ciągłego przewracania oczami w kierunku nieba…”
Kronikarze przywołują zmianę fizjonomii po kroku broni w Romorantinie,6 stycznia 1521. Podczas gdy król symuluje atak na hotel hrabiego Saint-Paul, jeden z oblężonych (utożsamiany zgodnie z tradycją z Jacques de Montgomery ), w egzaltacji gry wypuszcza płonącą markę na oblegających. Ten pocisk zraniłby króla w głowę, co zmusiłoby jego lekarza do obcięcia włosów w celu wyleczenia rany. François I po raz pierwszy zdecydowałem się założyć brodę, która maskuje ranę i utrzymuje krótkie włosy. Długa broda byłaby zatem modna na dworze od ponad wieku.
Uroczyste pancerz Francis I st specyfikacji klienta, a obecnie na wystawie w Muzeum Wojska w Paryżu, ocenia, jaka wielkość suwerena: jest mierzona pomiędzy 1,95 m oraz 2 m (jej dokładna wysokość będzie 1,98 m ), który dość niezwykłe jak na tamte czasy. Wsporniki (złoto) i bogato zdobione ramiona François I er , w odróżnieniu od wykazywanej w Muzeum Narodowym renesansu w Ecouen , również wykazać solidności Króla.
Lwy zbroi Franciszka I st (Muzeum Wojska).
François I er : długi nos i oczy w kształcie migdałów (portret namalowany przez Joos van Cleve , około 1532-1533, Philadelphia Museum of Art ).
François I er z wielkim płaszczem rzędu Saint-Michel, w wyidealizowanej reprezentacji króla wykonywane po jego śmierci. Witraż, 1555, Narodowe Muzeum Renesansu , Écouen .
Według różnych portrety swoich współczesnych, przez jego rygorystycznego edukacji i swojej korespondencji z rodziną, a już wiemy już, że François I er dowodzi wystarczająco inteligentny, nowoczesny i bardzo otwarci, zainteresowany w ogóle nie pojawiają się jako uczony, gotowe do dyskutować na różne tematy z często nieuzasadnioną pewnością siebie i bardzo odważnie, chodząc na pole bitwy i walcząc dzielnie. Wykazał jednak charakterystyczny dla zepsutego dziecka egoizm, brak zaangażowania i impulsywny temperament, co przyniosło mu pewne niepowodzenia w sztuce wojennej. Chociaż znając organ, który zawdzięcza Bogu i obrazu, którą reprezentuje, François I st wyznacza pewien odrzucenia za często zbyt rygorystycznego protokołu i zajmuje trochę wolności, która pozwala Trybunałowi Francji żyć jak dość zrelaksowany miejsce. Czasami narzuca konwencje, ale może zastąpić etykietę.
Lekkość François I er w życiu nie powinno przesłaniać Curial prawdziwy sens swoich królewskich obowiązków. Marino Cavalli, ambasador Wenecji od 1544 do 1546 r. , nalega w raporcie do Senatu na wolę króla francuskiego: „Jeżeli chodzi o wielkie sprawy państwa, pokoju i wojny, Jego Królewska Mość, we wszystkim posłuszny inny chce, aby inni byli posłuszni jego woli; w takich przypadkach nie ma na dworze nikogo, bez względu na posiadany autorytet, kto ośmieliłby się sprzeciwić Jego Królewskiej Mości ” .
W zwycięstwie podczas niepowodzeń militarnych, François I er wyróżnia się jasnym, ale słabo kontrolowana odwagę Jako przeciętny strateg, słabo wykorzystywał nowinki techniczne swoich czasów. Na przykładzie bitwy Pavia jest budujące pokazy: François I st miejsce w pośpiechu artylerii, ale jeden z najlepszych w Europie, za jego kawalerii, a tym samym pozbawia ją wiele ze swojej skuteczności.
Podczas jego panowania, François I er nie ukrywa swoich sympatii dworskich przyjemności i niewierności. Według Brantôme'a , jego upodobanie do kobiet doprowadziło go do zarażenia się syfilisem, na który w 1524 r. nawiązała się jedna z jego kochanek, żona paryskiego prawnika Jeana Ferrona, nazywana „ La Belle Ferronière ”. Królowi przypisuje się takie zdanie: „Dwór bez kobiet jest jak ogród bez kwiatów” , pokazując, w jakim stopniu król polega na obecności kobiet na dworze Francji, naśladując tym samym sądy włoskie, w których kobieta zaświadcza. symbol łaski. Wśród jego dzieł należą Françoise de Foix , hrabiną Chateaubriant, wyparta przez Anne Pisseleu księżna i druhna Ludwika Sabaudzka kopii François I st po hiszpańskiej niewoli. Możemy też przytoczyć hrabinę Thoury, a nawet nieznaną damę, której król będzie miał syna, Nicolasa d'Estouteville .
Niektóre z tych kobiet nie tylko odgrywają rolę kochanki króla. Niektórzy z nich wywierają również wpływy polityczne, jak np. Anna de Pisseleu czy hrabina Thoury , u których wzniesiono zamek Chambord.
Claude Francji , pierwszej żony François I er , rodzi siedmioro dzieci, dwóch zmarło w dzieciństwie:
Niektórzy przywołują ósme dziecko, Philippe, urodzonego w 1524 r. i zmarłego w 1525 r., co sugeruje, że Claude z Francji umarłby przy porodzie .
Oprócz ostatniego Valois-Angoulême , wszyscy królowie Francji i Nawarry , od 1715 roku, w porównaniu z François I er .
Nielegalne zejścieOd Jacquette de Lansac ma:
François I er ma również nieznaną pani syna, który nie jest usprawiedliwione potem: Nicolas Estouteville , Władca Villecouvin .
Karol V król Francji (1338-1380)(1364-1380) |
Joanna Burbon (1337-1378) |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Karol VI król Francji (1368-1422)(1380-1422) |
Isabeau Bawarii (1371-1435) |
Ludwik I st Orléans (1372-1407) |
Valentine Visconti (1368-1408) |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Karol VII król Francji (1403-1461)(1422-1461) |
Maria Anjou (1404-1463) |
Karol I st Orléans (1394-1465) |
Marie de Clèves (1426-1487) |
Jean z Orleanu (1400-1467) |
Małgorzata de Rohan (nc-1496) |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ludwik XI król Francji (1423-1483)(1461-1483) |
Charlotta Sabaudii (1440-1483) |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Karol VIII król Francji (1470-1498)(1483-1498) |
Anna z Bretanii (1477-1514) |
Ludwik XII król Francji (1462-1515)(1498-1515) |
Ludwika Sabaudii (1476-1531) |
Karol Orleański (1459-1496) |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Klaudia Francji (1499-1524) |
François I st król Francji (1494-1547)(1515-1547) |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ludwika Francuska (1515-1518) |
Charlotte Francji (1516-1524) |
Franciszek III Bretanii (1518-1536) |
Henryk II król Francji (1519-1559)(1547-1559) |
Madeleine z Francji (1520-1537) |
Karol II Orleański (1522-1545) |
Małgorzata Francuska (1523-1574) |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kilka źródeł różnią się co do pochodzenia salamander jako symbol Francois I er : tradycja, że Francis otrzymałby ten emblemat swojego opiekuna, Artus de Boissy, który zauważył w jego uczeń, „temperament pełne ognia, mogli z wszystkie cnoty, które czasem trzeba było wskrzesić, czasem amortyzować” . Ale zapomina się, że już znalazł Salamandra w godła hrabiego Jana Angoulême , młodszego brata Karola Orleanu i dziadka François I er , a rękopis stracony dla Ludwiki de Savoie 1504 , prowadzi również salamandrę. Teza, że zwierzę zostało wniesione do François I er przez Leonarda da Vinci to fabularyzowany wersja. Mimo to, że Franciszek I po raz pierwszy został królem, zachował ten odziedziczony emblemat salamandry, często zwieńczony otwartą koroną lub zamknięty , zgodnie z wahaniami tamtych czasów w przedstawieniu pierwszej odznaki władzy.
Salamandra ogólnie symbolizuje władzę nad ogniem, dlatego nad ludźmi i światem. Hasło Nutrisco & extinguo („Karmię nim i gaszę”), które czasem towarzyszy temu emblematowi, nabiera pełnego znaczenia, gdy mówimy o władzy nad ogniem. Ta cesarska koronowana salamandra znajduje się na wielu sufitach i ścianach zamków Chambord i Fontainebleau , a także na herbach miasta Le Havre i Vitry-le-François , a także na logo departamentu Loir-et- Cher . Węzeł podwójnej pętli (sznurek ósemkowy) symbolizuje zgodę. To nieco magiczne zwierzę ma gasić złe pożary i wzniecać dobre.
Herb François, hrabiego Angoulême .
Herb z François I er , króla Francji. François usuwa cechy rodziny Valois-Angoulême ze szczytu herbu podczas swojej koronacji.
Pierwszym filmem, w którym reprezentowany był król Francji, jest François I st i Triboulet w reżyserii Georgesa Mélièsa w 1907 roku i wydany w 1908 roku . W nim rolę króla gra nieznany aktor.
Następnie różnych graczy wznowić rolę François I er filmu i telewizji:
François I st pojawia się jako wtórny charakter w sezonie 4 z Mysterious Cities of Gold .
TeatrHenri Luguet gra króla w Benvenuto Cellini , dramacie w 5 aktach i 8 obrazach Paula Meurice'a z 1852 roku.
W roku 2011 , A docudrama zatytułowany François I er : Król królów , to jest zapisane w kontekście emisji historii Tajemnic , przedstawionego przez Stéphane Bern .
Dokument wspomina o jego roli patrona, spotkaniu z Leonardem da Vinci, a także eskapadach jego życia miłosnego, a w szczególności o relacjach z jego dwiema ulubieńcami: Anną de Pisseleu , księżną Etampes i Franciszką de Foix , hrabiną Châteaubriant
"
Choroba z miłości jest większa niż myśli
Ten, który usłyszał, jak mówi;
Co nam gdzie indziej wydaje się drobną obrazą,
A przyjaźń uważana jest za męczeństwo.
Wszyscy narzekają, jęczą i wzdychają.
Ale jeśli jest jedna godzina spokoju,
Ból ustaje, a udręka ustępuje.
Przysięgała na swoje oczy i moje oczy,
Miej litość nad moim długim przedsięwzięciem.
Aby moje nieszczęścia obróciły się w dobre,
I bo to była mi obiecana godzina.
Wierzę, że Bóg sprzyja kobietom,
Bo z czworgiem oczu, które były
krzywoprzysięstwem, moje stały się czerwone bez udawania,
jego własne są piękniejsze i lazurowe.
"
Bardziej znane są wersety, które napisał o Agnès Sorel . Rękopis, o którym mówiliśmy, odwzorowuje je w następujący sposób z kilkoma odmianami:
"
Tu poniżej piękna leży elita,
Na pochwałę bardziej zasługuje na jej piękność,
Będąc przyczyną
odrodzenia Francji,
Niż wszystko, co w klasztorze mogło otworzyć
Clause nonnain lub w pustynnym pustelniku.
"
Źródło: John Grand-Carteret, L'Histoire, la vie, les mœurs et la curiosité par l'Image, le Pamphlet et le document (1450-1900) , Librairie de la curiosité et des beaux-arts,1927[ szczegóły wydań ].