Narodziny |
W kierunku 1511 Villanueva de Sigena lub Tudela |
---|---|
Śmierć |
27 października 1553 Genewa |
Imię w języku ojczystym | Miguel Serveto y Conesa |
Trening |
Uniwersytet Paryski Uniwersytet w Strasburgu ( d ) Uniwersytet w Bazylei Uniwersytet w Tuluzie |
Zajęcia | Doktor , teolog , tłumacz , kartograf , fizyk |
Religie | Katolicyzm , Protestantyzm |
---|---|
Mistrzowie | Jacques Dubois , Jean Gonthier d'Andernach |
Michel Servet (po hiszpańsku Miguel Serveto y Conesa lub Miguel Servet lub Serveto ), urodzony około1511w Villanueva de Sigena w Królestwie Aragonii i dokonał egzekucji27 października 1553w Genewie jest hiszpańskim lekarzem i teologiem, naturalizowanym Francuzem w 1548 roku.
Jeden z najbardziej uczonych humanistów swoich czasów, interesował się wszystkimi dziedzinami wiedzy, od geografii po matematykę, od alchemii po astrologię, od medycyny po teologię. Wyczuwa, że cała rzeczywistość jest jedna i że zawsze są to te same fundamentalne zasady, które pojawiają się w każdym sektorze egzystencji iw różnych dyscyplinach umysłu (intuicja, która sprawi, że będzie podejrzewany o panteizm ). Lekarz jako jeden z pierwszych opisał małe krążenie krwi, zwane krążeniem płucnym .
Rozmiłowany w tolerancji i wolności myśliciel rozwinął radykalną teologię, która opowiadała się za powrotem do pierwotnej czystości Ewangelii i odrzucała chrzest przed 20 rokiem życia . Opublikowany w 1531 roku, Des błędy de la Trinité odrzuca jako sofizmat dogmat Trójcy ( herezja , która upaja zarówno katolicy jak i Reformatorzy) i zaprzecza boskości Chrystusa (co prowadzi do bardzo poważnego wtedy oskarżenie o arianizm ).
Opublikowana w 1553 r. La restitution du christianisme wydała dwa wyroki śmierci w krótkim odstępie czasu, przez katolików, a następnie przez protestantów. Aresztowany, uciekł i sądzony zaocznie , został podpalony w Wiedniu przez Inkwizycję . Uciekając do Włoch, zatrzymał się w Genewie . Szybko rozpoznany, został tam uwięziony, a następnie osądzony jako przestępca przez Małą Radę , za namową Jana Calvina . Przekonany o herezji, ale odmawiający odwołania, został spalony żywcem dalej27 października 1553, w szczególnie okrutnych okolicznościach. Jest on jednym z męczenników z wolności myśli .
Miguel Serveto urodził się w okolicy 1511w Villanueva de Sigena , w prowincji Huesca w Aragonii .
Jego ojciec, Antonio Servet (lub „Revés”, czyli „przeciwieństwo”), jest notariuszem w klasztorze Najświętszej Marii Panny z Sigeny . Jego przodkowie pochodzą z wioski w Pirenejach Aragońskich zwanej „Serveto”, stąd jego nazwisko. Jego matka, Catalina Conesa, pochodzi z Zaporta, rodziny żydowskich nawróconych z regionu Monzón . Michel ma dwóch braci, jednego notariusza jak ich ojciec, drugiego księdza.
W 1524 uczęszczał na uniwersytet w Saragossie lub Lérida . Bardzo uzdolniony językowo, uczył się łaciny , greki i hebrajskiego . Brał udział w kursach z geografii, matematyki i astronomii.
W wieku piętnastu lat wstąpił do służby u franciszkańskiego mnicha Juana de Quintana, Erasmianina , jako sekretarz lub paź . Dzięki niemu czyta całą Biblię w różnych językach.
W 1526 opuścił Hiszpanię, której już nigdy nie zobaczy. Od 1528 studiował prawo na uniwersytecie w Tuluzie, ale wkrótce porzucił go, by poświęcić się studiom religioznawczym.
W 1529 odbył podróż do Niemiec i Włoch jako sekretarz Quintany, który został spowiednikiem Charlesa Quinta . W Niemczech potajemnie uczestniczy w spotkaniach studentów protestanckich i stopniowo odchodzi od wiary katolickiej .
24 lutego 1530uczestniczy w koronacji Charlesa Quinta . Z tej okazji oburzył go przepych dworu papieskiego. W wieku 19 lat próbował ustanowić doktrynę, szukając wsparcia w krajach nadreńskich. Spotkał reformatorów Philippe'a Melanchtona w Augsburgu i Oecolampade w Bazylei - ten ostatni nie doceniał jego zapału. Opuścił Quintanę i przez około dziesięć miesięcy przebywał w Bazylei, gdzie prawdopodobnie zarabiał na życie jako korektor .
To właśnie w tym czasie jego przekonania zostały sfałszowane. W wieku 20 lat jego refleksja skupiła się na Trójcy , centralnym dogmacie wiary chrześcijańskiej . Wmaj 1531spotyka w Strasburgu reformatorów Martina Bucera i Wolfganga Capitona . WLipiec 1531publikuje De Trinitatis erroribus ( Błędy Trójcy ). Książka, wydrukowana anonimowo w Haguenau przez Jeana Setzera, uderzyła w jego protestanckich przyjaciół, ale przyciągnęła także uwagę katolickiej inkwizycji .
Aby się chronić, przyjmuje pseudonim „Michel de Villeneuve” w odniesieniu do miejsca urodzenia. W 1532 opublikował duet Dialogorum de Trinitate libri ( Dwie księgi dialogów o Trójcy ) i De Justitia Regni Christi ( Sprawiedliwość Królestwa Chrystusowego ).
W 1534 r. afera z plakatami skłoniła go do ucieczki. Planuje na chwilę wyjechać do Ameryki. Przeniósł się do Lyonu , gdzie pracował jako drukarz, korektor i komentator dla braci Treschel. Poprzez swój zawód poznał Symphoriena Champiera , humanistę otwartego na wszystkie dyscypliny i zwolennika nowej medycyny oderwanej od średniowiecznej scholastyki i medycyny arabskiej , wracając do źródeł greckich. Servet zostaje jego uczniem. Z tego spotkania narodziło się jego powołanie medyczne.
W 1537 zyskał rozgłos dzięki traktatowi terapeutycznemu o syropach (w rzeczywistości praca dotyczy głównie trawienia ). Rezydent w Calvy College , studiował medycynę na wydziale paryskim . Pobierał lekcje u Jacquesa Dubois , Jeana Fernela i Jeana Winthera d'Andernacha . Wraz ze swoim kolegą André Vésale rozwinął pasję do anatomii . Po odejściu Winthera był odpowiedzialny za sekcje i jako taki pełnił funkcję prosektora . Ambroise Paré będzie go podziwiał.
Został także czytelnikiem (czyli nauczycielem zagranicznym) matematyki w Collège des Lombards , gdzie prowadził kursy z geometrii i astrologii. W 1538 r. w zjadliwej broszurze, będącej odpowiedzią na krytykę dziekana Wydziału Lekarskiego Jeana Tagaulta , bronił astrologii sądowej i wróżbiarstwa . Niektórych nauczycieli opisuje jako „osły i zarazę”. Sprawa trafia do parlamentu Paryża , którego wszyscy członkowie „ zgrzytają przeciwko niemu zębami” ( omnes in illum dentibus frendebant ). Michel Servet jest zmuszony wycofać się i zrezygnować z wróżbiarstwa. Następnie postanawia opuścić Paryż.
W 1540 przebywa w Lyonie, gdzie spotyka arcybiskupa Vienne Pierre Palmier . Zaproszony przez tego ostatniego, przeniósł się w 1542 roku do Vienne w Dauphiné , aby kontynuować karierę jako juror. Od 1548 przebywał w pałacu biskupim , prowadząc działalność lekarską i literacką. Na prośbę do Henryka II jego naturalizację ogłoszono wPaździernik 1548następnie potwierdzone w 1549 roku . W 1550 roku został przyjęty jako nowy burżuazyjnej Wiednia i został zaprzysiężony przed o braterstwie odpowiedzialnego za pomaganie biednym chory na Hôtel-Dieu .
Około 1552 r. ukończył długi rękopis, który opublikował anonimowo na zlecenie autora: Christianismi restitutio ( Restytucja chrześcijaństwa ). Tekst ten odpowiada, parodiując jego tytuł, do Instytucji chrześcijańskiej religii od Jana Kalwina .
Książka jest drukowana w 800 egzemplarzach, z których część jest zdeponowana u księgarza Jeana Frellona . Ten ostatni wysyła Kalwinowi i innym kalwinistom genewskim kopię zawierającą za tekstem kopię trzydziestu listów Serveta do Kalwina, które ujawniają tożsamość ich autora.
Ale to pozornie nieszkodliwa prywatna korespondencja, która przypieczętuje los Michela Serveta. Katolik z Lyonu o nazwisku Arneis pisze do swojego kuzyna Guillaume'a de Trie, protestanta wygnanego w Genewie, że w tym mieście, którego mieszkańcy wiodą nieuporządkowane życie, panuje chaos. Pique, de Trie ripostuje, że w Wiedniu tolerują najgorszych heretyków, do tego stopnia, że umieszczają ich w pałacu arcybiskupim, podczas gdy w Genewie na stos skazano siedmiu protestanckich studentów z Lozanny . Dodaje, że człowiek, który zaprzecza Trójcy, a nawet boskości Jezusa Chrystusa, jest mimo wszystko lekarzem arcybiskupa Wiednia. Jako dowód przytacza korespondencję między Servetem a Kalwinem, której większość wydrukował sam Servet.
W trudnych okolicznościach Jan Kalwin dyktuje Guillaume de Trie, swojemu bliskiemu powiernikowi, listy przeznaczone dla inkwizycji w Lyonie. Te eksponaty dowodzą herezji Serveta.
Według T. Vettera: „W Genewie francuski uchodźca staje się narzędziem intrygi, przekazując listy Wielkiemu Inkwizytorowi Wiary we Francji Matthieu Ory . Informacja sądowa zostaje uruchomiona i wkrótce zostanie przedstawiony dowód, że Servet i Villeneuve desygnują tego samego heretyka ”. Krytycy książki zarzucają jej autorowi arianizm , czyli negowanie boskości Chrystusa . To bardzo ciężkie brzemię przysporzyło Servetowi potępienia zarówno katolików, jak i reformowanych.
Później, podczas przesłuchań, Servet odrzuci jedną tożsamość: katolicy nie mogą wiedzieć, że jest Servet, protestanci muszą ignorować, że jest Villeneuve.
W Wiedniu komornik generalny porucznik Dauphiné zaprosił go do odwiedzenia chorych w królewskim więzieniu w towarzystwie wikariusza generalnego . Servet nie ma powodu do podejrzeń: otoczył już opieką pierwszego i jest towarzyszem drugiego; ponadto „vibailli” jest bratem arcybiskupa. Ale podczas wizyty wikariusz mówi mu, że jest teraz więźniem. Otrzymuje jednak przywileje w odniesieniu do swoich dawnych usług: może zatrzymać swojego sługę, swobodnie przychodzić i wychodzić do pałacu... Inkwizytor Matthieu Ory kilkakrotnie go przesłuchuje. Ale korzystając z udzielonych mu przysług, Servet udaje się uciec. Proces trwa pod jego nieobecność. Matthieu Ory ogłasza swoją pracę herezją. W Baliwatu potępia La Restytucja du Christianisme do ognia , jak i jego autor, oceniana w absentia być „napędzany na gondoli z jego książek na rynku dzień, od drzwi delphinal pałacu, poprzez skrzyżowania i zwyczajowych miejscach do tego miejsca ratusza ”, a następnie na„ miejscu zwanym la Charnève, gdzie powoli palono by go żywcem, tak że jego rogi spaliły się na popiół ”. Nagroda jest wykonywana w dniu17 czerwca 1553 rokoło południa: publicznie spalono drewnianą podobiznę Michela Serveta. Sąd kościelny nie zostanie wydany, dopóki… 23 grudnia 1553.
Proces genewskiW swoim locie Servet stara się dotrzeć do Włoch, aby praktykować medycynę w Neapolu . Ale boi się aresztowania przez Inkwizycję. Po dwumiesięcznej wędrówce, o której nic nie wiadomo, przybywa do Genewy i schodzi do „Hostellerie de la Rose”, znajdującej się na Place du Molard. 13 sierpnia 1553udaje się do świątyni Madeleine, gdzie naucza Kalwin. Uważał, że bezpieczniej jest wtopić się w tłum, ponieważ karczmarze są zobowiązani do potępiania klientów, którzy nie uczestniczą w nabożeństwie. Ale rozpoznany przez braci prawdopodobnie spotkał się w Lyonie, został aresztowany pod koniec urzędowania i natychmiast osadzony w więzieniu. Rozpoczął się proces, przerwany ośmioma przesłuchaniami. Został poinstruowany przez nieugiętego Germaina Colladona , zagorzałego sojusznika Calvina. Od początku Servet jest oskarżany o bycie przestępcą, z czym kwestionuje. Mimo obowiązującego edyktu odmówiono mu pomocy prawnika. Sąd wiedeński, zwracając się o jego ekstradycję, zaoferował mu wybór sądu na miejscu lub powrotu do Francji. Ufny w pobłażliwość swoich sędziów, błagał o pozostanie w Genewie. W tym mieście partia „Libertynów” przejęła władzę wraz z Radą Dwustu , kierowaną przez Ami Perrina (w) . Wrodzy wobec rygoru Calvina, jego członkowie są raczej przychylni Servetowi – niektórzy uważają nawet, że został wezwany przez wrogów kaznodziei, by go przepędzić. Ale bojąc się uchodzić za heretyków, libertyni nie będą go bronić.
Servet jest więziony w opłakanych warunkach, pozbawiony higieny i cierpiący na zimno. Zgłasza cztery prośby do swoich oskarżycieli. Przytłoczona teologicznymi kłótniami i nie potrafiąc ustalić winy Serveta, Mała Rada apeluje do Kalwina. Pisemna kontrowersja po łacinie sprzeciwia się tym dwóm mężczyznom. Servet broni się najlepiej jak potrafi. Niezręcznie atakuje Calvina: „Gdybym to powiedział, nie tylko powiedział, ale napisał publicznie, by zarazić świat, skazałbym się na śmierć”. Dlatego, Messeigneurs, proszę, aby mój fałszywy oskarżyciel został ukarany i był więziony tak jak ja, dopóki nie zostanie określona przyczyna mojej lub jego śmierci lub innej kary. I w tym celu odpisuję przeciwko niemu wspomnianą karę odwetową. I cieszę się, że umrę, jeśli nie jest przekonany o tym i innym, że go założę. Proszę was o sprawiedliwość, Messeigneurs, sprawiedliwość, sprawiedliwość”. Aby przełamać impas, prosimy o radę Kościoły Reformowane innych kantonów Konfederacji Szwajcarskiej . Proces przybiera wtedy obrót polityczny. PoczątekPaździernik 1553Nachodzą odpowiedzi, kategoryczne: jednogłośnie aprobują potrzebę neutralizacji zagrożenia, nie wyrażając jednak jednoznacznej opinii na temat kary.
Dręczyć26 października 1553, Petit-Conseil wypowiada swoje zdanie: „Zabawko, Michel Servet, skaż nas, abyśmy byli związani i prowadzeni zamiast Champel, abyśmy byli widziani na pręgierzu przymocowanym i spalonym żywcem z twoją książką, zarówno napisaną twoją ręką, jak i wydrukowaną. , aż twoje ciało zostanie obrócone w popiół; i tym samym zakończysz swoje dni, aby dać przykład innym, którzy taką sprawę chcieliby popełnić”.
Następnego dnia o godzinie 11 ten wyrok jest odczytywany Michelowi Servetowi w jego celi. Mając do końca nadzieję, że zostanie wygnany , okazywał gwałtowny przypływ rozpaczy. W jego ojczystym języku jest napisane: „Misericordia! Misericordia! ”. Błaga, aby karę podpalenia zastąpiono ścięciem . Ale do końca nie będzie uznawał, że Jezus jest „wiecznym synem Bożym” i będzie stanowczo twierdził, że jest „synem wiecznego Boga”.
piątek27 października 1553około drugiej po południu został zabrany na piechotę na płaskowyż Champel , obecnie zajmowany przez klinikę La Colline . Od rana wzniesiono stos. Ale w nocy padało, a drewno przechowywane na świeżym powietrzu jest przemoczone. Przerażony skazany obiecałby oddać, za suche drewno, swój złoty łańcuch, pierścienie i pierścienie, które pozostały w rękach dozorcy. Kat przywiązuje go do słupa, kilkakrotnie otaczając go żelaznym łańcuchem i przewiązując szyję liną; wieńczy go plecionymi liśćmi siarki w koronie i zawiesza na boku La Restitution du Christianisme . Widząc płonącą pochodnię, skazany wydaje rozdzierający serce krzyk. Wypowiada te ostatnie słowa: „O Jezu, synu Boga Wiecznego, zmiłuj się nade mną! ”. Drewno, zielone i przesiąknięte wilgocią, pali się z trudem. Zdjęty litością, niektórzy świadkowie wrzuciliby suche wiązki na stos, aby przyspieszyć spalanie. Ale nieszczęśnik umiera pod koniec rozdzierającego cierpienia, powoli spalany – okrutnie, jak zalecał Calvin: jego agonia trwa pół godziny.
Torturowanie Michela Serveta natychmiast wzbudza rozbieżne reakcje, które będą podsycać trwały kontrowersje .
Kanclerz Berna Nicolas Zurkinden przekonuje, że siła nie jest przekonująca w sprawach religii i że lepiej obmyć dusze grzeszników przez nawrócenie ich.
Pod pseudonimem Martinus Bellius, Sébastien Castellion , reformowany humanista z Vaud bliski Kalwinowi, opublikował De haereticis, sint persequendi (Czy heretyków karać?) . W tym zbiorze świadectw Ojców Kościoła, Erazma, a nawet Lutra stwierdza, że tradycja chrześcijańska sprzeciwia się użyciu siły w sprawach religijnych: „Zabić człowieka nie oznacza bronić doktryny, to zabić człowieka. Kiedy Genewowie zniszczyli Servet, nie bronili doktryny, zabijali człowieka: nie udowadnia się swojej wiary paląc człowieka, ale paląc się za to”.
Co do Kalwina, oświadczył, że nie wystarczy zadowolić się karaniem heretyków „prostą śmiercią”, ale że ważne jest „aby zostali okrutnie spaleni”.
13 lutego 1546, wyznał w liście do Guillaume'a Farela : „Servet niedawno napisał do mnie i dodał do swoich listów ogromny tom swoich marzeń, ostrzegając mnie z bajeczną arogancją, że zobaczę w nich rzeczy niesamowite i niesłychane. Proponuje, że przyjedzie tu (= do Genewy) , jeśli mi się spodoba, ale nie chcę dawać słowa: bo jak przyjdzie, to nigdy nie będę cierpieć, jak długo będę miał kredyt w tym mieście, niech wyjść żywy ”.
Po śmierci hiszpańskiego teologa publikuje traktat o Trójcy, w którym uzasadnia swój sprzeciw wobec poglądów Serveta. Theodore de Bèze opowiedział się po stronie Kalwina w 1554 r. w swoim Traktacie o autorytecie sędziego w karaniu heretyków i środkach postępowania : „Sędzia ma władzę i obowiązek karania heretyków. Zepsucie przez herezję dotyka wiecznej duszy. Ci, którzy psują duszę, są gorsi niż przestępcy krwi”.
Ustanowiona przez historyków odpowiedzialność Jana Kalwina za denuncjację przez pełnomocnika Michela Serveta francuskiej inkwizycji, a następnie jego egzekucję w Genewie, naznaczoną szokującym okrucieństwem, pozostaje bardzo niepokojąca dla Kościoła reformowanego . Napis na pomniku Michela Serveta zbudowanego w Genewie w 1903 roku , oczyszczający Kalwina z „błędu” specyficznego dla jego czasów, oraz odmowa w 1908 roku przez władze Genewy wzniesienia pomnika Serveta w pobliżu Muru Reformatorów , odzwierciedlają to uporczywe zakłopotanie.
Zwolennik antytrynitaryzmu i bliski unitarianizmowi , Servet utrzymuje, że wiara w Trójcę jest jedynie błędem opartym nie na słowie biblijnym, ale raczej na błędnym sposobie, w jaki scholastyka naucza greckich filozofów . Pragnie przywrócić wiernym autentyczną prostotę Ewangelii i pierwszych Ojców Kościoła , w szczególności Tertuliana i Ireneusza . Ponadto ma nadzieję, że zniesienie dogmatu trynitarnego umożliwi nawracanie Żydów i muzułmanów przez perswazję .
Twierdzi, że Boski Logos - manifestację Boga, a nie boska osoba - była zjednoczona z człowieka, Jezusa , kiedy to Duch Boży został wcielony w NMP . Dopiero od jego poczęcia Syn został naprawdę zrodzony. Tak więc Syn nie jest wieczny, w przeciwieństwie do logosu, który go ukształtował. Z tego powodu Servet odrzuca ideę, że Chrystus jest „Wiecznym Synem Bożym” i utrzymuje, że jest tylko „Wiecznym Synem Bożym”. Chociaż jest oryginalna, doktryna ta jest często porównywana do herezji, które były adopcją lub modalizmem . Pod naciskiem zarówno katolików, jak i protestantów nieco modyfikuje to myślenie. W swojej drugiej książce „ Dialogi” sprawia, że logos pokrywa się z Chrystusem. Jest to prawie pogląd, który panował przed I Soborem Nicejskim . Pozostaje jednak oskarżony o herezję z powodu odrzucenia Trójcy i indywidualności trzech Osób Boskich.
Servet popycha bardzo daleko zasadę powrotu do Ewangelii . Uważa, że te ostatnie nie dostarczają żadnego dowodu na istnienie dogmatu o Trójcy , który Kościół katolicki od wieków potwierdza. Jezus nie jest Bogiem, ale człowiekiem, z którym boska istota jest chwilowo powiązana. W ten sposób Servet zraził większość chrześcijan swoich czasów, zwłaszcza że zaproponował radykalną metaforę: Trójca Święta jest „ trójgłowym psem piekielnym , znakiem Antychrysta ” . Ten obraz zostanie uznany za bluźnierczy . Przeczucie Calvin pisze wtedy: „Jeśli Michel Servet przyjeżdża do Genewy, nie odpowiadam, że może wyjść żywy”.
Jednak, jak twierdzi się jako chrześcijanin i nadziei, że zniesienie dogmatu Trójcy pozwolą na wiecu do chrześcijaństwa wierni innych religii monoteistycznych, a mianowicie z Żydów i muzułmanów . Jego zainteresowanie tymi rywalizującymi religiami chrześcijaństwa zostanie mu wyrzucone. Podobnie jego celibat przyniósł mu podejrzenie o rozpustę. Podczas procesu w Genewie odpowiedział, że został „pocięty z jednej strony i złamany z drugiej”.
Wciąż mało znany, jego myślenie wydaje się czasem sprzeczne. On chce „pójść dalej w powrocie do Pism . ” Powołując się na swojego świętego patrona, twierdzi, że nim jest, według niektórych źródeł , przedstawiciel Archanioła Michała , który w Apokalipsie , „wypędza bestii” .
Poprzez odrzucenie przez niego dogmatu o Trójcy i procesu, po którym został spalony żywcem, unitarianie często przedstawiają Serveta jako pierwszego współczesnego unitariańskiego męczennika, chociaż nie był on unitarianinem we współczesnym znaczeniu tego słowa. Inne szkoły myślenia przeciwstawiające się koncepcji Trójcy , takie jak Świadkowie Jehowy i jedność zielonoświątkowców, postrzegają Serveta jako duchowego przodka - w szczególności jedność zielonoświątkową, z naukami Serveta o boskości Jezusa Chrystusa i jego naciskiem na jedność Boga. , w przeciwieństwie do Trójcy, w której trzy różne osoby byłyby indywidualnie utożsamiane z Bogiem: „i dlaczego jego duch, będąc całym Bogiem, nazywa się Bogiem, a dla jego pokarmu nazywa się człowiekiem. " Emanuel Swedenborg napisał schematyczny teologię, który ma wiele podobieństw z teologii Serweta.
Michel Servet w pełni ucieleśnia renesansowy humanizm : odkrycie małego krążenia krwi (płucnej) i kwestionowanie znaczenia świętych tekstów. Jules Michelet , jednego z czołowych historyków XIX -tego wieku, napisał:
„Co XVI th wieku dominującą? Odkrycie drzewa życia, wielkiej ludzkiej tajemnicy. Otwiera ją Servet, który odnajduje krążenie płucne… W ten sposób na trzech fundamentach wznosi się kolosalna wieża renesansu – Kopernika , Paracelsusa i Serveta. Jak możemy być zaskoczeni ogromną radością tego, który jako pierwszy doświadcza wielkości ruchu? ”.
Intertekstualność to krążenie krwi, krążenie znaczeń, krążenie idei przekazywanych przez druk.
TekstServet jest pierwszym Europejczykiem, który opisał krążenie płucne . Pojawił się w 1553 r. nie w księdze medycznej, lecz w traktacie teologicznym: Christianismi Restitutio in integrum , w księdze V dotyczącej Ducha Świętego .
Podziwia sposób, w jaki duch Boży przenika człowieka. Tam dostrzega tchnienie Boga w sercu człowieka . Wierzy w Boga, „z którym człowiek może się zjednoczyć”. Jest więc radykalnie przeciwny Janowi Kalwinowi , który opisuje „władnego Pana (…), przed którym nikły i nieszczęśliwy człowiek może tylko kłaniać się w popiele, adorować i być posłusznym”.
Z Biblii wie, że dusza, którą Bóg tchnął w człowieka, zawiera się we krwi. Na podstawie swojej wiedzy anatomicznej wnioskuje, że najlepszym miejscem kontaktu krwi z duszą mogły być tylko płuca, a nie lewa komora serca. Odrzuca możliwość przejścia między dwiema komorami, przeciwstawiając się w ten sposób galenizmowi . Zauważa, że szerokość tętnicy płucnej jest zbyt duża dla samych płuc, podobnie jak zmiana koloru krwi. Wywnioskował, że krew żylna pochodząca z serca (prawej komory) otrzymuje powietrze (lub duszę) w płucach:
„Ponadto płuca wysyłają w kierunku serca przez tętnicę żylną ( żyłę płucną ) nie zwykłe powietrze, ale powietrze zmieszane z krwią; mieszanie odbywa się zatem na poziomie płuc (…) Za pomocą podobnego do tego sposobu przejścia krwi z żyły wrotnej do żyły głównej , na poziomie wątroby , dokonuje się transfuzji krwi duch przechodzi przez płuco od żyły tętniczej ( tętnicy płucnej ) do tętnicy żylnej. Ktokolwiek porównuje te dane z danymi podanymi przez Galena De usu partium (O użyteczności części ciała ludzkiego) , księgi 6 i 7, doskonale rozumie prawdę, podczas gdy Galen uciekł ”.
Na zakończenie podsumowuje swoje pomysły na mały nakład:
„W większości wdychane powietrze jest doprowadzane przez tchawicę do płuc, aby przejść do tętnicy żylnej po przekształceniu przez nie. W tętnicy żylnej miesza się z żółtą i subtelną krwią i jest lepiej rozwinięty. Następnie cała mieszanina jest wciągana do lewej komory serca podczas rozkurczu; w lewej komorze przez ożywczy ogień, który tam jest, mieszanina przybiera doskonałą formę; uwolniony podczas tego opracowania dużej ilości przeterminowanych sadzy, staje się duchem witalnym. Całość jest, że tak powiem, samą substancją duszy”.
To nie jest dokładnie krążenie (powrót do tego samego miejsca), krążenie płucne (lub małe krążenie) Serveta nie jest kołem, ale łukiem koła. Jednak „opinia Serveta jest prorocza, wykraczająca nawet poza Harveya w odniesieniu do roli oddychania”.
Ta „demonstracja” nie miała w swoim czasie echa. Tekst „Rękopisu paryskiego” z 1546 r. nie został opublikowany. Reedycja z 1553 r. została spalona na polecenie władz religijnych.
RedagowanieKsiążka Serveta została uratowana dzięki kopii, której użył jeden z sędziów, aby uzyskać jego skazanie. Dotarła do nas w formie wydania opublikowanego w 1694 roku przez angielskiego uczonego Williama Wottona . W 1697 roku angielski chirurg Charles Bernard zauważył, że dziesięć stron z 734 książki dotyczy medycyny i niewielkiego nakładu.
Do dziś zachowały się tylko trzy egzemplarze w Edynburgu (Biblioteka Uniwersytecka , od 1698 r.), Paryżu ( Biblioteka Narodowa Francji , nabyta przez Bibliotekę Królewską w 1779 r.) i Wiedniu ( Biblioteka Narodowa Austrii ). Kopia wiedeńska posłużyła do nowego wydania, wydrukowanego w 1790 r. w Norymberdze przez Christopha Gottlieba von Murr . Ten przedruk, również bardzo rzadki, znajduje się w Bibliotece Uniwersytetu w Bazylei .
PotomkowieDzisiejsi historycy zachodni uważają, że tekst ten mógł być zainspirowany odkryciem krążenia płucnego dokonanym w 1242 roku przez Ibn Nafisa , urodzonego w Damaszku w 1213 roku. Możliwe, że Servet miał echo Ibn-Nafisa, ale „nie ma na to dowodów w oczach historyka”. Podobnie jak podejście Ibn-Nafisa, podejście Serveta jest również częścią ram teologicznych lub filozoficznych (opinia oparta na konkluzji logicznego dyskursu). Anatomia pozostaje ściśle powiązana z religią. Servet chciał dowieść istnienia duszy we krwi, boskiego natchnienia przy stworzeniu człowieka, zgodnie z Biblią ( Rdz 9, Levit. 17 i Pwt . 12).
Pierwszeństwo eksperymentalnej demonstracji krążenia sercowo- płucnego przypisuje się Realdo Colombo (1510-1559) i jego uczniowi Andrea Cesalpino (1519-1603), ten ostatni posługuje się terminami capillamenta (naczynia włosowate) i circulatio (krążenie). Od nich, ogólne krążenie krwi zostanie w pełni rozpoznane przez europejskich lekarzy wraz z publikacją Williama Harveya w 1628 roku, owocem jego pracy nad sekcjami, i w innych ramach pojęciowych (metoda eksperymentalna i rozumowanie ilościowe).
Również w swojej książce „Restytucja chrześcijaństwa” pisze, że Duch Święty czyli Duch , po grecku Πνεῦμα Pneuma tchnienie , jest przenoszony z lewej komory do tętnic całego ciała, także tych, które prowadzą do podstawy mózg :
„W tym miejscu duch witalny jest doskonalony, zwłaszcza na poziomie splotu siatkowatego . Tam następuje przemiana ducha witalnego w ducha zwierzęcego, który zbliża się do rzeczywistej siedziby rozumnej duszy. Wtedy staje się jeszcze bardziej subtelny pod wpływem ognistej siły ducha; jest przekształcany i udoskonalany w naczyniach o niezwykłej finezji, podobnych do naczyń włosowatych, znajdujących się na poziomie splotów naczyniówkowych i zawierających kwintesencję ducha ”.
Fragment ten został zinterpretowany jako aluzję do impulsu nerwowego , a nawet jako podważanie pozycji centralnej idei (serca / mózgu), takich jak heliocentryzmu z Kopernikiem (ziemia / słońce).
Na koniec warto wskazać na marginesy w wydaniu dzieł wszystkich Galena , Opera Omnia ; studium na temat kiły w Apologii Leonharta Fuchsa , a w szczególności 224 nowe przepisy z jego farmakopei Dispensarium , która stała się głównym punktem odniesienia dla lekarzy i galenistów.
W okresie renesansu wynalezienie prasy drukarskiej wywróciło rozpowszechnianie wiedzy do góry nogami. Pozwala na większą swobodę wypowiedzi, ożywia kontrowersje i mnoży kontrowersje. W reakcji państwa i kościoły nałożą ograniczenia i cenzurę na obszary, w których władze czują się zagrożone (polityka, religia, filozofia).
Wraz z reformacją Europa jest podzielona w kwestii religijnej, tak samo jest w przypadku maszyn drukarskich. Kraje katolickie (Włochy, Hiszpania) lub niemieckie miasta, takie jak Kolonia czy Ingolstadt , nie publikują autorów protestanckich, nawet na tematy niereligijne. Drukarnie miast luterańskich, takich jak Lipsk , Norymberga czy Wittenberga , nie publikują autorów katolickich ani kalwińskich . Bardzo niewiele drukarni akceptuje autorów anabaptystów .
Istnieją jednak również godne uwagi wyjątki, w których władze są bardziej tolerancyjne. Autorzy z całej Europy można drukować w Antwerpii , Bazylei , Frankfurcie czy Strasburgu . Sytuacje te są różnorodne i zmienne w zależności od miejsca i okresu.
Intelektualiści mogli poprzeć każdą nieortodoksyjną opinię, o ile robili to prywatnie (rozmowa lub listy). Autorzy z każdego przeciwnego narodu lub religii utrzymywali więc kontakt, utrzymując korespondencję lub wymieniając książki. Jeśli jakiś filozoficzny punkt widzenia był sprzeczny z lokalną doktryną religijną, nie mógł być publicznie eksponowany, nie mówiąc już o drukowaniu, pod groźbą uruchomienia represyjnej machiny, od nagany po stos .
W Alzacji Servet wydrukował dwie broszury teologiczne u Jeana Setzera w Haguenau . Oto początek jego korespondencji z Calvinem:
W 1535 był korektorem braci Trechsel w Lyonie. Opublikował pod nazwiskiem Michela de Villeneuve nowe wydanie Ptolemeusza : La Géographie de Claudius Ptolémée. Claudii Ptolemaeii Alexandrinii Geographicæ . Dzieło dedykuje Hugues de la Porte w pierwszym wydaniu i Pierre Palmier w drugim wydaniu. Autor precyzuje, że jest to łacińskie tłumaczenie Willibalda Pirckheimera z greki. Zaznacza jednak, że sam zapoznał się z oryginalnymi tekstami. Ekspert Henri Tollin (1833-1902) uważa, że biorąc pod uwagę wyczerpujące jego komentarze, Michel de Villeneuve jest „ojcem geografii porównawczej” .
W 1536 r. napisał broszurę na rzecz swego przyjaciela Symphoriena Champiera przeciwko atakom Leonharta Fuchsa (o wierzeniach luterańskich i katolickich): Przeprosiny Leonharta Fuchsa . W Leonardum Fucsium Apologia . Lyon, wydrukowany przez Gillesa Hugetanda z paryskim prologiem, nadal pod nazwiskiem Michel de Villeneuve. W drugiej części zajmuje się właściwościami rośliny leczniczej. Ostatnia część, podpisana przez ucznia, który zostaje zaatakowany przez nauczyciela , omawia pochodzenie kiły .
W 1537 roku opublikował traktat o terapii: Uniwersalny Objaśnienie Syropy ( stosunek Universia Syruporum ). Paris, wydrukowany przez Simona de Colines , sygnowany Michel de Villeneuve. Ten traktat zawiera prolog, Użycie syropów i pięć rozdziałów: I Kto jest concocción i kto jest jedyny i nie wielokrotny ; II Co powinieneś wiedzieć ; III Że mikstura jest zawsze… ; IV W aforyzmów Hipokratesa ; V O składzie syropów na wystawie . Autor wspomina o terapiach farmaceutycznych, które szerzej wyjaśni w swojej farmakopei Enquiridion lub Dispensarium . Oprócz Claude'a Galien cytuje dwóch swoich nauczycieli, Jacquesa Dubois i Johanna Winthera d'Andernacha. Książka jest okazją do wychwalania grecko-rzymskiego galenizmu ze szkodą dla Awicenny i arabistów. Publikacja ta odniosła wielki sukces, pięć wydań w ciągu 11 lat (dwa w Lyonie i trzy w Wenecji).
W 1538 r. zaatakował profesorów Wydziału Lekarskiego w broszurze Discours de Michel de Villeneuve pour l'Astrologie i przeciwko pewnemu lekarzowi. Michaelis Villanovani w quedam medicum apologetica disceptatio pro Astrologia .
Autor obala Jeana Tagaulta, dziekana urzędującego, który zaatakował astrologię, która jednak chwaliła wielkich myślicieli. Nakreślając idee Galena , Hipokratesa , Platona i Arystotelesa , wyjaśnia, jak dobry lekarz może przewidzieć skutki działania planet, które rządzą zdrowiem. Księżyc i Słońce nie tylko wpływają na ocean, wiatry i deszcze, ale także na menstruację, tempo rozkładu zwłok… Astrologia jest dobra, ponieważ generuje pragnienie mądrości, które uwzniośla ludzkie myślenie. Pierwszy argument Tagaulta polega na niespójności astrologii, która prowadzi do różnych przewidywań i dlatego nie jest nauką samą w sobie. Michel de Villeneuve odpiera ten argument, przypominając, że istota Prawa polega na nieukazaniu, że Prawo jest fałszywe. Istnieją różne diagnozy na podstawie tej samej doktryny medycznej: „Cała nauka jest przypuszczeniem, gdyby nie było, bylibyśmy bogami”. Nie możemy skazywać na naukę. " Jako drugi argument, Tagault awansować niebo przestrzegane wszędzie w ten sam sposób, to jest statyczne. Astrologia zatem twierdzi, że rzeczy są takie, jakimi nie są. Michel de Villeneuve odwraca ten argument, wyjaśniając, że twierdzenie to może być użyte przeciwko medycynie. I zakładając, że wszystkie obserwacje są takie same, potępia ignorancję Tagaulta w zakresie matematyki, chociaż zakłada, że je studiował.
Kontrowersję rozstrzyga parlament paryski: Servet otrzymuje rozkaz wyrzeczenia się swoich pism i wróżbiarstwa, co robi przed wyjazdem z Paryża.
W 1542 opublikował w Lyonie i Wiedniu edycje Biblii według łacińskiego przekładu dominikańskiego Sante Pagnini : Święta Biblia z przekładów Sante Pagnini, hebraista. Biblia sacra ex tłumaczenie Santes Pagnini . W prologu wspomniany jest Michel de Villeneuve.
Istnieje również święta Biblia starszych kościoła. Biblia sacra ex postremis doctorum . Wiedeń, zredagowany przez Delaporte i wydrukowany przez Trechsel. Anonimowy (1542) oraz Pismo Święte z komentarzami. Biblia Sacra cum Glossis . Lyon, wydrukowany przez Trechela i Vincenta. Anonimowy (1545). Ta ostatnia jest również nazywana „Biblią Ducha” przez niektórych służących, którzy zaprzeczają jej istnieniu. Ta anonimowa praca publikowana jest na podstawie umowy zawartej w 1540 roku przez Michela de Villeneuve z firmą księgarzy. Książka zawiera 6 tomów oraz indeks, ilustrowany przez Hansa Holbeina . Badania nad tą pracą przeprowadził Julien Baudrier w latach 60. González Echeverría zademonstrował jej autentyczność Międzynarodowemu Towarzystwu Historii Medycyny z kopią przechowywaną w archiwach miasta Tudela .
Paryż Rękopis (daty) został uznany za projekt Christianismi przywrócenie terminu . Autorstwo Servet został potwierdzony przez Gonzalez Echeverria, dzięki grafologiczne porównaniu z rękopisu Uniwersytetu Complutense w Madrycie .
W 1553 opublikował dzieło, które spowoduje jego utratę: La Restitution du Christianisme. Christianismi Restitutio . Książka prezentowana jest jako oktawa z tytułem okładki po łacinie i dwoma podtytułami, jeden po hebrajsku, drugi po grecku. Nie nosi nazwy miejscowości, drukarza ani wydawcy. Ostatnia strona kończy się inicjałami „MSV” (chociaż nazwisko Serveta pojawia się w dialogu) z rokiem 1553 poniżej.
Tylko Balthazar Arnoullet , drukarz lyoński z Wiednia, zgodził się wydać książkę na koszt autora . Jest to 734-stronicowa praca teologiczna o Trójcy. W rozdziale V , na stronach 169 do 178, Servet przedstawia krążenie płucne i losy ducha życiowego w naczyniach mózgowych. Praca dotyczy również leków.
Biblia Sacra Ex Postremis Doctorum został uwierzytelniony jako dzieło Michela Villeneuve - lub Servet - z umów podpisanych w 1540 roku z wydawców i drukarzy z Compagnies des Libraires (Melchior i Gaspard Trechsel i braci Frellon) i przez porównanie ze współczesnymi prace anonimowe. Badacz González Echeverría wykazał Międzynarodowemu Towarzystwu Historii Medycyny , Hiszpańskiemu Towarzystwu Historii Medycyny oraz Królewskiej Akademii Medycznej Katalonii , że Michel napisał pięć prac medycznych, dwie prace, dwie prace biblijne i trzy traktaty na temat Gramatyka łacińsko-hiszpańska.
Ilustrowane dzieła biblijne(Oprócz Andriany zostały zaprojektowane dla studentów.)
(Ojcostwo Serveta możliwe, ale nie zapewnione).
Profesor John M. Riddle z North Carolina State University , jeden z czołowych ekspertów w dziedzinie Dioscorides-Materia Medica , opisuje obie prace z 1543 i 1554 jako anonimowe. Po zapoznaniu się z twórczością Gonzaleza Echeverríi, uważa Michela de Villeneuve za autora obu prac.
W języku szwajcarskim :
We Francji :
W Hiszpanii :
„Kolumb odkrył kontynent i kilka wysp, którymi teraz szczęśliwie rządzą Hiszpanie. Dlatego zupełnie błędem jest nazywanie tego kontynentu Ameryką, ponieważ Amerigo udał się tam długo po Kolumbie. "
„Węgry produkują bydło; Bawaria świń; Frankonia cebuli, rzepy, lukrecji; Szwabia dziwek; Czechy heretyków, znowu Bawaria złodziei; Szwajcaria katów i pasterzy; Wesfalię kłamców i całe Niemcy żarłoków i pijaków. "
„Sytuacja chłopów niemieckich jest straszna. Mieszkają tu i tam na wsi, biwakując w chatach z błota, drewna i słomy. Jedzą owies i gotowane warzywa, piją wodę i serwatkę. Władze każdego terytorium odzierają je i wykorzystują; to jest powód niedawnego buntu chłopów i ich powstania przeciwko szlachcie. Ale biedni zawsze zawodzą. "
„Francuzi są uduchowieni, beztroscy, towarzyscy i całkowicie wolni od hipokryzji i powagi ponurych Hiszpanów. We Francji goście są przyjmowani w hostelach w najbardziej obywatelski sposób na świecie. W Hiszpanii, z chamstwem jak ze strony chłopów, tak że strudzony podróżnik musi żebrać o jedzenie od wsi do wsi. W Hiszpanii inkwizytorzy mają ogromną władzę przeciwko Marranos i Maurom i działają z największą surowością. "
Podczas koronacji Karola V: „ Jest noszony przez ludzi na ramionach i adorowany jak Bóg na ziemi, coś, czego od stworzenia świata nigdy bezbożny nie miał śmiałości próbować. Widzieliśmy go na własne oczy, noszonego pompatycznie na książęcych szyjach, wymachującego trójramiennym krzyżem i adorowanego pośród miejsc publicznych przez cały lud na kolanach. Do tego stopnia, że ci, którym udało się ucałować jego stopy lub muły, uważali się za szczęśliwych ponad innych i głosili, że uzyskali wiele odpustów , dzięki którym zostaną im zwrócone lata piekielnego cierpienia. O najpodlejsza ze zwierząt, o najbardziej bezwstydna dziwko. "
W „Restytucji chrześcijaństwa”: „Kto daje wiarę oszustwom Papieża, skoro on sam nie wierzy w to, co robi? W tajemnicy śmieje się z naszej głupoty i cała Kuria Rzymska też się z tego śmieje. "
„Jesteś abstraktem; robisz wszystko. "
„Wydaje mi się, że w każdym jest część prawdy i część błędu, a każdy szpieguje błąd innych, nie mogąc dostrzec własnego. Niech Bóg w swoim miłosierdziu pozwoli nam dostrzec nasze błędy bez uporu. "
„Ani doktryna katolicka, ani protestancka nie jest zgodna z Pismem Świętym. Każdy z tych kościołów zna tylko część prawdy; i nie chce przyznać się do swoich wad. "
„Nie zgadzam się ani nie zgadzam z żadną ze stron. Wydaje mi się, że obaj mają trochę prawdy i trochę błędu. Każdy zauważa błędy drugiego, ale żaden nie widzi swoich. "
„Prawdziwe poznanie Boga to to, co dotyczy nie tego, kim jest, ale tego, czym nie jest. Nikt nie zna Boga, dopóki nie wie, w jaki sposób się objawił. "
„Boskość zniżyła się do człowieka, aby człowiek mógł wznieść się do boskości. Nasz wewnętrzny człowiek to nic innego jak sam Chrystus. "
„Mogę nauczyć się więcej od wroga, który twierdzi prawdę, niż z dwustu naszych własnych kłamstw”. "
„Duch człowieka zawsze ma w sobie albo ducha Bożego, albo ducha diabła; ale to duch Człowieka, którego nadludzkie moce walczą o dominację; Duch Boży czasami nie przestaje nas ostrzegać w chwilach, gdy cierpimy pod działaniem złego ducha. "
„Zabicie człowieka za idee, które wyznaje w sprawach religii, to poważna sprawa. "
Do Oecolampade: „Jest to jedna ze słabości natury ludzkiej, którą uważaliśmy za oszustwo i bezbożność opinii wszystkich, którzy nie są nami, ponieważ nikt nie otrzymuje inteligencji swoich własnych błędów. (...) Poważne wydaje mi się zabijanie ludzi pod pretekstem, że się mylą w jakimś punkcie interpretacji, kiedy, jak dobrze wiemy, wybrańcy sami nie zawsze są na to odporni. "
„Taka jest ślepota świata, że ścigano mnie na śmierć. "
„Moi bardzo szanowni panowie, błagam was bardzo pokornie, abyście skrócili te wielkie rozszerzenia – to znaczy „to długie opóźnienie” – lub wybawili mnie z przestępczości. Widzisz, że Calvin jest u kresu rozumu, nie wie, co powiedzieć, i dla jego przyjemności chce, żebym tu zgnił w więzieniu. Wszy pożerają mnie żywcem, spodnie są podarte i nie mam nic do przebrania, ani kaftana, ani koszuli, tylko zła. "
Pomnik ekspiacyjny Champel w Genewie (1903).
Pokutny pomnik Champel w Genewie. Szczegół tylnej twarzy.
Pokutny pomnik Champel w Genewie. Nota wyjaśniająca.
Pomnik Annemasse autorstwa Clotilde Roch (1902).
Pomnik starej szkoły medycznej w Saragossie .
Pomnik w Villanueva de Sigena .
Popiersie z parku Miguel Servet w Huesca autorstwa Blancy Marchán.
Portrety Aonio Paleario i Michela Serveta na pomniku poświęconym Giordano Bruno w Rzymie .
Znak uliczny w Genewie.
Znak uliczny Badalona w Barcelonie .
Znak uliczny w Madrycie .
Tablica pamiątkowa w Budapeszcie (XVIII dzielnica, Szervét Mihály tér 1).
Dialogorum de Trinitate libri duet - Dwie księgi dialogów o Trójcy Świętej (1532).
Claudii Ptolemaeii Alexandrinii Geographicae - Geografia Klaudiusza Ptolemeusza z Aleksandrii . Asiae Tabula III - Tabela III Azji: Colchis , Iberia , Albania , Armenia maior (1535).
Claudii Ptolemaeii Alexandrinii Geographicae - Geografia Klaudiusza Ptolemeusza z Aleksandrii . Asiae Tabula XII - Tabela XII Azji: Taprobane i Ocean Indyjski (1535).
Christianismi restitutio - Restytucja chrześcijaństwa (1553).
List napisany w więzieniu dnia 10 października 1553, sygnowany "Michel Servetus". Zaskakująco nowoczesny w porównaniu do średniowiecznych muchy nóg jego współczesnych, pisemnej zapowiedzi, że XVII th wieku.