Narodziny |
1510(lub 1509 ) Bourg-Hersent niedaleko Laval , Maine |
---|---|
Śmierć |
20 grudnia 1590(w wieku 80 lat) Paryż |
Narodowość | Francuski |
Trening |
Kolegium Francuskie Uniwersytet Paryski |
Zajęcia | Chirurg , anatom , producent instrumentów medycznych, lekarz wojskowy |
Pole | Lekarstwo |
---|
Potwory i cuda |
Ambroise Paré , urodzony około 1510 (lub 1509 według źródeł) w Bourg-Hersent koło Laval (Mayenne), zmarł20 grudnia 1590w Paryżu , jest francuskim chirurgiem i anatomem .
Chirurg króla i pól bitewnych, Ambroise Paré jest często uważany za ojca współczesnej chirurgii. Wynalazca wielu narzędzi, brał udział w doskonaleniu i upowszechnianiu nowego rodzaju techniki kauteryzacji. Powszechne użycie broni palnej powoduje, że chirurdzy mają rany nowego rodzaju, które są kauteryzowane gorącym żelazem lub wrzącym olejem, co grozi zabiciem rannych. Paré perfekcji ligatury z tętnicami , które zastąpione kauteryzacji , w amputacji.
„Je le pansay, Dieu le guarist” : to skromne zdanie Paré jest często cytowane w celu podsumowania jego filozofii (cytat w średniofrancuskim znaczeniu: „Je le pansai, Dieu le healit.”).
Życie Ambroise Paré znane jest głównie z tego, co on sam o nim mówi. Pierwszą poważną biografią jest biografia Josepha-François Malgaigne (1806-1865) opublikowana w 1840 roku.
Malgaigne stara się prześledzić źródła, aby uporządkować to, co jest Paré, a co należy do legendy ustnej lub haftowanymi dodatkami wspomnieniach lub kronikach XVII th i XVIII -tego wieku. Malgaigne opiera się również na nowych dokumentów, spotkanie XVIII th wieku (w tym Biblioteki Miejskiej Metz ), ale które zostały uznane za wątpliwej wartości lub nie później.
W 1884 r. historyk doktor Le Paulmier uzyskał dostęp do nowych źródeł (archiwa przechowywane przez potomków Paré w Château de Paley koło Nemours ; archiwa państwowe w Paryżu). Wyjaśniono kilka wcześniej wątpliwych punktów.
W XX -go wieku, wiele artykułów pojawiają się Ambroise Paré, ale kilka książek. Według Paule Dumaître'a (1911-2002) najważniejszym dziełem, pod względem historycznego rygoru, jest praca amerykańskiego Wallace'a B. Hamby'ego, Ambroise Pare, Chirurga Renesansu, opublikowana w 1967 roku.
W 1986 roku w Ambroise Paré, chirurg czterech królów Francji, Paule Dumaître wskazał kilka nowych dokumentów dotyczących życia prywatnego Ambroise Paré.
Jego ojciec, rolnik i producent skrzyń, miał czworo dzieci: Jean Pare, który był fryzjerem-chirurg w Vitré , Brittany ; X. Paré, który również zamieszkał w Paryżu , rue de la Huchette; Anne Paré, która poślubiła Claude'a Viarta , przysięgłego chirurga w Paryżu (zmarła dnia19 września 1581 r) i Ambroise.
Ambroise Paré był dwukrotnie żonaty. W 1541 poślubił Jeanne Mazelin, córkę Jeana Mazelina, cyrulika, a następnie kamerdynera kanclerza Antoine'a Duprata . Owdowiony w listopadzie 1573, ożenił się ponownie trzy miesiące później, w wieku 63 lat, z 19-letnią Jacqueline Rousselet, córką Jacquesa Rousseleta, jeźdźca stajni królewskich i mieszczanina Paryża.
Ma czworo dzieci z pierwszą żoną i sześcioro z drugiej. Większość umiera w dzieciństwie, a on będzie miał tylko dwie wnuczki. Nie ma zatem potomka, który nosiłby imię Paré. Potomkowie Pare, znane XX XX wieku są z tych dwóch wnuczek: Parè-Pare-ROUSSELET i Hedelin.
Urodził się w Bourg-Hersent, w Mayenne, niedaleko Laval i Avesnières, prawdopodobnie w 1510 roku .
Kształcenie Ambroise'a powierza się kapelanowi, który za skrajną skromność emerytury rekompensuje sobie czyn swego ucznia swoim sługą, zamiast uczyć go łaciny. Ambroise Paré, który przez całe życie miał ignorować grekę i łacinę, opuścił to miejsce bez przyszłości i wszedł do domu hrabiego de Lavala jako kucharz. Zauważamy jego powagę, inteligencję i umiejętności; fryzjer hrabiego bierze go na ucznia. Obcina włosy, poprawia peruki i jeździ tu i tam leczyć wrzody. Następnie został opiekunem fryzjera w Angers, a następnie pracował w Vitré ze swoim bratem Jeanem, również fryzjerem-chirurgiem.
W 1529 r. wszedł do Hôtel-Dieu jako kolega chirurg i oświadczył: „Nic nie jest kartkować książki, ćwierkać, chichotać na krześle chirurgicznym, jeśli ręka nie używa tego, co rozum nakazuje. „ Przez trzy lata Paré ocierał się o „wszystko, co może być zmianą i chorobą w ludzkim ciele” . Obserwował pacjentów i zwłoki oraz wzbogacał swoją wiedzę anatomiczną. Pod koniec studiów wybrał, prawdopodobnie ze względów finansowych, wstąpienie do służby barona René de Montjeana , generała-porucznika piechoty . W 1536 roku został mistrzem fryzjerskim .
Chirurg Pola BitwyWraz z generałem-porucznikiem otrzymał chrzest bojowy w 1537 roku w bitwie pod Pas de Suse ( VIII wojna włoska ). Przećwiczył pierwszą dezartykulację łokcia i odkrył, że proszek z arkebuzów nie zatruwał ran, jak sądzono. Widzi okropne sceny i skutecznie stara się złagodzić zbyt brutalne metody leczenia, polegające np. na przyżeganiu ran wrzącym olejem. Kiedy Montjean zmarł, Ambroise Paré wrócił do Paryża . on bierze ślub30 czerwca 1541z Jeanne Mazelin w Saint-André-des-Arts (umrze i zostanie pochowana w kościele Saint-André-des-Arts , dnia4 listopada 1573 rpozostawiając go pod opieką ich trzynastoletniej córki Katarzyny i dziewiętnastoletniej siostrzenicy Jeanne Paré). Następnie po raz pierwszy wstąpił do służby u René de Rohana .
W 1542 brał udział w oblężeniu Perpignan , wówczas hiszpańskiego miasta . Próby odzyskania miasta przez René I st. Rohan nie powiodły się, ale Pare nadal opracowuje nowe techniki chirurgiczne. Marszałek Brissac który otrzymał kulę w ramieniu, on wpadł na pomysł, aby zastąpić rannych w pozycji początkowej w chwili uderzenia ujawnić położenie łożyska kulkowe i pozwalają chirurgowi Dauphin Nicole Lavernault aby go rozpakować.
W 1543 roku, Ambroise Paré towarzyszy René I st Rohanu tylko w zachodniej Bretanii bronić prowincji zagrożona przez lądowania angielskiego (w kontekście wojny między 1542 i 1546 między Henrykiem VIII Anglii Allied do Karola V i Francis I st ).
W 1544 uczestniczył w oblężeniu Boulogne, gdzie tradycja przypisywała mu niezwykle udaną operację księcia Guise, Franciszka de Lorraine , ciężko rannego włócznią w twarz.
Kampania się skończyła, zaczął pisać historię swoich podróży, którą chciał opublikować po francusku. Potrzebował jednak wsparcia króla wobec wydziału medycyny, aby jego projekt się powiódł; w 1545 r. opublikował Metodę leczenia ran zadawanych przez arkebuty i inne bastony ogniste oraz proch strzelniczy, a następnie Traktat o porodzie i anatomii .
Podczas oblężenia Damvillerów musiał amputować jednego z dżentelmenów armii hrabiego Rohanu. Zamiast stosować gorące żelazko, aby zapobiec krwawieniu, próbuje nowej metody i podwiązuje tętnice poszkodowanego, który wyzdrowieje. Po śmierci Rohana, zabitego w pobliżu Nancy , Paré wstąpił na służbę Antoine de Bourbon , króla Nawarry , a następnie Henryka II Francji , który dopuścił go do grona swoich zwykłych chirurgów obok Nicolasa Lavernota, Jeana d'Amboise i Jean Fromager. Odtąd kariera Paré będzie ściśle związana z losem władców jego kraju. Uczestniczył w kilku kampaniach wojskowych u boku króla.
Był obecny podczas oblężenia Metzu w 1552 roku, o którym napisał opowiadanie.
W 1557 r. w siedzibie Saint-Quentin w Pikardii zauważył, że czerwie pewnej muchy pomagają leczyć rany rannych . Terapii larwa rozwiniętych lub odkryte w końcu XX XX wieku użyteczne przeciwko szpitalnych szczepów bakterii, w szczególności.
Pierwszy chirurg królaW 1553 był więźniem w kwaterze głównej Hesdin (Stare Hesdin obecnie przed jego zniszczeniem przez Charlesa Quinta ).
W tym czasie, Bractwo św Como , która obejmowała Barber-chirurgów z XIII -tego wieku, został przekształcony w kolegium niedawno chirurgicznej. Chirurdzy pozostawali jednak pod opieką lekarzy i starali się od niej uwolnić, a przynajmniej ją ograniczyć. Na przykład sekcje i sekcje zwłok dokonywali chirurdzy, ale teoretycznie w obecności lekarza, jedynego uprawnionego do sporządzenia raportu. Paré ciesząc się wielką reputacją i poparciem króla, kolegium Saint-Côme zdecydowało się dołączyć do Paré. W ten sposób otrzymał czapkę mistrza na8 grudnia 1554mimo sprzeciwu wydziału medycznego i słabej znajomości łaciny , jednak obowiązkowy. Poparcie króla było najsilniejsze.
W 1561 i 1562 opublikował dwie inne prace, w tym jego Uniwersalną anatomię ludzkiego ciała . 1 st styczeń 1562Katarzyna Medycejska mianowała go pierwszym chirurgiem króla Karola IX . Paré został następnie odesłany na pomoc wojskom, najpierw do Rouen , a następnie do Dreux i Le Havre . Do wojen religijnych między katolikami i protestantami (hugenoci) zostały wznowione, krwawy kraj przez następne trzydzieści lat. Od 1564 do 1566 roku , Paré towarzystwie Karola IX na wizytę przez Francję i skorzystał z okazji, aby odkryć nowe drogi badań. W 1564 opublikował Dziesięć ksiąg chirurgicznych: z magazynem niezbędnych do tego instrumentów , gdzie po raz pierwszy znane jest użycie słowa „ skalpel” (w rzeczywistości bistory , żeński) w znaczeniu chirurgicznym.
Największą innowacją w przypadku amputacji jest podwiązanie tętnic i gojenie rany mieszaniną żółtka jaja, olejku różanego i terpentyny zamiast kauteryzacji wrzącym olejem. Przysięga, że nie będzie już tak okrutnie palić biednych rannych. Legenda głosi, że ta słowna wymiana miała miejsce między Karolem IX a Ambroise Paré:
"- Mam nadzieję, że lepiej zaopiekujesz się królami niż biednymi?
- Nie Panie, to niemożliwe.
- I dlaczego ?
- Bo traktuję biednych jak królów. "
Wdowiec w 1573 r. po Jeanne Mazelin, ożenił się ponownie dnia18 stycznia 1574 rz Jacqueline Rousselet i będzie miała jeszcze sześcioro dzieci, ostatnie w wieku 73 lat. Jednym z jego wnuków jest François Hédelin . Koronowany w 1574 r. Henryk III z Francji trzymał Paré, wraz z nim, jako pierwszego chirurga.
Ambroise Paré tradycyjnie był uważany przez historyków za protestanta. Jednak spór o nim urodził się w XIX th century, niektórzy historycy wierzące katolickie posłuszeństwo trzymać dowody swojego przywiązania do wiary katolickiej. Niektórzy uważają go za tolerancyjnego katolika.
Wersja tradycyjna opiera się na zgodności zeznań. Że od Brantôme , katolik współczesny Karola IX, i że od Sully protestantem. Obaj podają między innymi, że podczas masakry w Saint-Barthélémy Ambroise Paré znalazł schronienie u króla Karola IX, który ukrył go we własnym pokoju. Przynajmniej Ambroise Paré był wówczas uważany za protestanta. Dokładna odpowiedź Ambroise'a Paré dla króla, który namawiał go do nawrócenia, jest niewątpliwie tylko anegdotą („W świetle Boga, Panie, wierzę, że pamiętasz, że obiecałeś mi, iż nigdy nie będę rozkazywał mi czterech rzeczy, a mianowicie: wejść do łona mojej matki, wciągnąć się w bitwę, opuścić waszą służbę i iść na mszę ”. Co więcej, sam Paré opowiada, że pod koniec roku 1562, po zdobyciu Rouen „znalazłem się mówi w jakiejś firmy gdzie byli tacy, którzy nienawidzili mnie na śmierć religii” (Works, 1 st ed., 1575, s. 939-940 ). Zaatakowany z powodu tego fragmentu, Paré, w swojej Responce aux calumnies des doctors , będzie bronił się za chęć skrzywdzenia katolików, ale nie będzie protestował przeciwko swojemu katolicyzmowi. Ponadto Jean-Michel Delacomptée uważa, że uratowanie Paré przez Karola IX w dniu Saint-Barthélemy, opowiedziane przez Brantôme'a, jest legendą, ale podkreśla, że Paré, który w swoich dziełach mówi o Bogu, o Starym Testamencie i Jezusa Chrystusa, nie pozostawia miejsca dla Maryi Dziewicy i świętych. Pan Huchon zauważa, że w rozdział „O duszy” XVIII -tego Księdze Works , zawiera bezpośrednie pożyczki Jana Kalwina i tekstowych kredytowanie hugenotów Philippe De Mornay .
Na poparcie tezy katolickiej zauważamy, że Ambroise Paré pozostał przywiązany do Antoine de Bourbon po jego konwersji na katolicyzm, a z drugiej strony Ambroise Paré nadal prowadził katolickie życie liturgiczne podczas chrztów, ślubów i pogrzebów w swojej rodzinie. Te niepodważalne fakty są jednak dzisiaj uważane za zgodne z przywiązaniem do wiary reformowanej, ponieważ z jednej strony chirurgowi takiemu jak Paré trudno byłoby nagle zmienić dział, nie ryzykując utraty wynagrodzenia, praktyki i badań oraz że z drugiej strony proboszczowie mieli monopol na dokumenty stanu cywilnego. W kontekście miasta Paryża, które zdobyło Ligę , samobójstwem byłoby przedstawianie się jako protestant, ryzykując w ten sposób życie i tracąc wszelką legalną rejestrację, zwłaszcza od czasu edyktówMarzec 1563a 1567 wyraźnie przewidywał, że protestanci będą chowani na cmentarzach katolickich. Jean-Pierre Poirier zauważa również, że dokument, wyniesiony na światło dzienne przez Paule Dumaître, poświadczający katolicyzm Paré na korzyść jego wnuka, może być wygodnym certyfikatem.
Zmarł w Paryżu , a następnie zdominowana przez Ligę ,20 grudnia 1590. Pierre de l'Estoile relacjonuje, że na kilka dni przed zniesieniem oblężenia Paryża przez Henryka IV (29 sierpnia 1590 r), Paré poprzysiągł na ulicy Pierre'a de Saint-Priest d'Épinac , arcybiskupa Lyonu , aby wstawił się za pokojem, aby ulżyć nędzy ludu i że Pierre d'Épinac został przez to wstrząśnięty „ponownie że jego był językiem politycznym . "
Ambroise Paré odbędzie wielki pogrzeb w kościele Saint-André-des-Arts, gdzie został pochowany. Jego grób istniał jeszcze w 1790 r., ale nie wiadomo, czy został zniszczony w czasie rewolucyjnej profanacji, czy po sprzedaży i zniszczeniu kościoła w 1807 r. Przypuszcza się, że grób, w którym znajdowała się jego terakotowa figura, zostałby zainstalowany więcej późno w kościele Miłosierdzia rue des Saints-Pères, który został zniszczony podczas rewolucji.
Ambroise Paré poczynił postępy w chirurgii, w szczególności przez pierwszeństwo podwiązywania tętnic nad ich przyżeganiem po amputacjach, przez eliminację wrzącego oleju z leczenia ran bronią palną oraz przez protezy, które „wymyślił (takie jak podniebienna proteza ) lub udoskonalona. Poprawił też leczenie kamicy moczowej (choroba potocznie nazywana „kamieniem”), nawet jeśli w tej kwestii wiele pożyczył, nie mówiąc o tym Pierre'owi Franco .
W anatomii cytuje swoich poprzedników, ale czasami uważa ich za wadliwych, zwłaszcza Vesaliusa , i jesteśmy mu winni nowe lub ulepszone opisy.
Według J.-P. Poiriera główną oryginalnością Ambroise Paré jest wymagająca koncepcja jego zawodu, zarówno pod względem technicznym, jak i ludzkim, koncepcja, której mógł oddać prawdziwego geniusza komunikacji, co skłoniło go na przykład do publikowania swoich książek po francusku (nie pisał po łacinie, ale mógł zadowolić się publikacją łacińskich przekładów jego książek).
Uzdolniony do obserwacji, Paré wie, jak przy wielu okazjach podkreślić swój krytyczny zmysł. Na przykład w swoim Traktacie o jadach (rozdział 44, Du Bezahar ) donosi, że król Karol IX zapytał go, czy istnieje uniwersalne antidotum , ponieważ otrzymał bezoar, który miał tę zaletę. Odpowiedział, że nie i zaproponował królowi, aby przetestował go po otruciu skazanego. Kucharzowi, skazanemu na powieszenie za kradzież sztućców, zaproponowano, że uratuje mu życie, jeśli zgodzi się zostać otruty, a następnie potraktowany antytrucizną za pomocą bezoaru. Mężczyzna się zgodził. Paré następnie użył kamienia bezoarowego, bez powodzenia, ponieważ kucharz zmarł siedem godzin później.
W tym samym Traktacie o jadach wątpi w użycie rogu jednorożca (rozdział 47 i następne, Przemówienie jednorożca ) jako antidotum, obalając argumenty swoich krytyków w kolejnych wydaniach. Krytykuje również użycie proszku mumii przeciwko siniakom w swoim Traktacie o siniakach, spaleniach i gangrenach (rozdział 7 i następne, Przemówienie mumii ).
Jeśli Paré jest poważny z oszustwami (fałszywym leczeniem) i oszustami (fałszywymi chirurgami i fałszywymi pacjentami), niektórzy autorzy podkreślają jednak jego naiwność lub łatwowierność, w szczególności w jego książce zatytułowanej Des monstres et prodiges , gdzie bez krytyki wita potworne istoty, wiele z nich w rzeczywistości nie istnieje.
Michel Jeanneret zastępuje Ambroise Paré w kontekście renesansu rozszerzającego średniowiecze, świata, który nie jest jeszcze światem Galileusza (1564-1642), Newtona (1642-1727) czy nawet Pascala (1623-1662) . cisza nieskończonych przestrzeni ”. Paré umie krytykować to, co odnosi się do ludzi, ale akceptuje to, co odnosi się do Boga. Świat Paré jest nadal światem zamkniętym, stworzonym z bogatej natury z nieustannym rojeniem, gdzie egzotyczne zwierzęta świadczą o potwornych zwierzętach. Paré nie może wątpić w nieskończoną moc boskiego Stworzenia .
Paré nie mieści się już w ramach średniowiecznej symboliki: znajdujący się w punkcie zwrotnym, szuka logiki, nie znajdując jej: „Naprawdę, jak dla mnie, trać rozum” . Boska wola znajduje się poza ludzkim rozumem, a ponieważ u Boga nie ma rzeczy niemożliwych, Paré nie twierdzi już, że odróżnia prawdę od fałszu. Znajduje się w podwójnym wyznaniu zdumienia i ignorancji. Według Jeannereta:
„Ponieważ wielkie odkrycia przekształciły ziemię i ujawniły nowe gatunki, nowe rasy, nowe wierzenia, możemy być dostępni tylko do pojawienia się możliwości (...) Wypełnij wszystkie możliwości, zbierz szerokie zbiory i ryzykuj błędy, zamiast przegap nic ”.
Ambroise Paré zawiesił swoje podróże, aby poświęcić się pisaniu swoich książek. Samouk, nie znając ani greki, ani łaciny , celowo publikował swoje dzieła po francusku, za namową dworu i jego znamienitych rówieśników, w tym Pierre'a de Ronsarda . Ten ostatni przesłał mu dwa wiersze, umieszczone na czele tomu jego dzieł w 1575 r . „Nie chciałem pisać w żadnym innym języku niż wulgarny naszego narodu, nie chcąc być jednym z tych ciekawskich i nadmiernie przesądnych, którzy chcą kabalizować sztuki i zacieśniać je pod prawami jakiegoś konkretnego języka” , wyjaśnia Paré w swoim zawiadomieniu do czytelnika . Paré nie będąc lekarzem, Wydział Lekarski, w osobie swojego dziekana Étienne Gourmelena , próbował sprzeciwić się sprzedaży książki, twierdząc, że zawiera ona rzeczy obrzydliwe, sprzeczne z dobrymi obyczajami. Sprawa trafiła do parlamentu bez powodzenia, a książka została rozprowadzona i wystawiona na sprzedaż bez przeróbek.
Jego prace były tłumaczone na różne języki. Wersja rękopisu w języku angielskim krążyła wśród chirurgów-fryzjerów Londynu w 1591 roku; pierwsze wydanie drukowane ukazało się w 1634. Przekłady ukazały się w języku niemieckim we Frankfurcie w 1601 i 1635, w języku niderlandzkim w Leiden w 1604, Amsterdamie w 1615, 1636, 1649, Haarlem w 1627. Holenderski przekład Carolusa Battusa, opublikowany w Dordrecht w Zjednoczone Prowincje w 1649 r. posłużyły za podstawę Kōigeka-Sōden (1706), pierwszego dzieła medycyny zachodniej przetłumaczonego na język japoński przez Chinzana Narabayashi (1648-1711).
Kilka szpitali i klinik nosi jego imię, w tym:
Istnieje również liceum Ambroise-Paré w Laval oraz szkoła wyższa w Le Mans, która nosi jego imię.
Jego imieniem nazwano również kilka dróg publicznych we Francji, w tym:
Anonim, Ambroise Paré , Srebrne Źródło , Narodowe Muzeum Zdrowia i Medycyny .
William Holl (w) (1807-1871), Ambroise Paré , grawerowanie.
David d'Angers , Ambroise Paré (detal), Angers , David d'Angers galeria .
Instrumenty chirurgiczne Ambroise Paré.
Kamienne dziecko lub „ Lithopédion de Sens” Ambroise Paré.
Ambroise Paré, Figura kulawego mężczyzny na dużej szubienicy z fajerwerkami , 1585.
„Figura bardzo potwornego zwierzęcia urodzonego w Afryce”, w Des monstres , Paré, 1585.