Marie Stuart

Według Josepha Stevensona religijną edukację Maryi zapewniała jej babka ze strony matki, Antoinette de Bourbon-Vendôme  ; Z nowszych badań Henderson wynika jednak, że ktokolwiek zapewniał edukację religijną, stał za jej wujem, kardynałem de Guise .

Zarządzanie edukacją dzieci królewskich , to znaczy zarządzanie guwernantkami i wybór preceptorów , należało do Diane de Poitiers . Zarządzanie personelem Marii zostało przekazane Jeanowi de Humières, a następnie, po jego śmierci w lipcu 1550, Claude d'Urfé do 1553 roku.

Henryk  II płacił tylko za edukację Marii, fundusze na służbę i zarządzanie pochodziły od matki i były ograniczone. Babcia Marie była zaniepokojona niewielką liczbą służących, którzy często opuszczali swoje stanowiska, by zająć się lepiej płatnymi posadami. Kardynał sugerował oszczędności na stylu życia, ale Marie odmówiła, aby nie odciąć się od mody.

Lady Fleming została kochanką króla i zaszła w ciążę. Urodziła mu syna Henri d'Angoulême , po czym została odesłana do Szkocji. Marie, stając się wtedy młodą kobietą, jej wujowie postanowili dać jej jako nowej guwernantce gorliwą katoliczkę, Françoise d'Estamville , o dobrej reputacji. Sprzeciw wobec Françoise d'Estamville jest jedynym aktem autorytetu, jaki zademonstrowała Marie w młodości. Pod koniec 1555 r. Maryja podarowała suknie, które nie były już jej rozmiaru, ciotom ksieni, które chciały użyć tkaniny na swoje ołtarze. Françoise d'Estamville sprzeciwiła się temu, prosząc o suknie dla siebie. W obliczu kłótni wróciła do Paryża, zanim zrezygnowała lub została zwolniona w 1557 roku.

Wizyta Marii de Guise (1550-1551)

We wrześniu 1550 roku wdowa królowa Szkocji, Marie de Guise , udała się do Francji w towarzystwie dużej liczby szlachciców, po dwóch latach rozłąki z córką, którą odnalazła około 25 września . Uczestniczyli razem, w październiku, w królewskim wjeździe Henryka II do Rouen .

Celem podróży Marie de Guise było przede wszystkim zaimponowanie jej szlachcie; inscenizacja władzy politycznej po wejściu w Rouen była prawdopodobnie najdroższym wydarzenie odbyło się we Francji w 1550 roku, natomiast powiaty i różne prezenty zostały zaoferowane szkockich szlachciców. Kompleks został nazwany „praniem mózgu” przez Gordona Donaldsona  (w) , szkockiego profesora historii na Uniwersytecie w Edynburgu , podczas gdy ambasador Venetian oświadczył, że „król kupił [szlachetny] całkowicie, aby we Francji nie było szkockiego księcia, panie czy prałat […], który nie został oczywiście przekupiony”. W Rouen król udawał również zbawcę Szkocji, a grupa niosła sztandary przedstawiające miejsca, w których armia francuska interweniowała w Szkocji:

„Oto Dundee , Haddington , Broughty Craig ,
gdzie Baths wraz z Essé dostąpili zaszczytu
zostania rycerzem twojego zakonu.
Cały kraj, w którym naród angielski
odważył się zająć terytorium Szkocji,
został poddany przez siły francuskie. "

Podczas swojej wizyty Mary z Guise odkryła spisek prowadzony przez Roberta Stuarta  (w), który miał na celu wyeliminowanie Mary przekupującej kucharza, by zatruł jej ulubione jedzenie, pączki gruszkami.

W 1551 r. debatowano nad kwestią regencji Szkocji. Początkowo używany w okresie mniejszości Marii, regencja została powołana, aby stać się stałym stanowiskiem, ponieważ Marie pozostanie z mężem we Francji. Ponadto parlament francuski zadeklarował, że większość Maryi będzie datować się od początku, a nie od końca roku jej pełnoletności, co oznaczałoby jej skuteczność w dniu8 grudnia 1553 ; zmiana ta nastąpiła po niestabilnej postawie Arrana, gotowego do porzucenia sojuszu francuskiego, którego regencja miała zatem zakończyć się tak szybko, jak to możliwe. Wybór regenta był więc kluczowy. Marie de Guise była silnie wspierana przez Szkotów i jej braci z Guise, co umożliwiło jej uzyskanie regencji. Niechęć Arrana została przełamana dzięki ofertom Henryka  II (m.in. cieszenie się księstwem Chatellerault ) oraz listom od szlachty, np. hrabiego Huntly  ; Marie de Guise została oficjalnie zainwestowana w swoje funkcje w dniu12 kwietnia 1554. Straciła jedynego syna, Franciszka III d'Orléans i księcia Longueville ,22 września 1551przed podróżą powrotną do Szkocji; od pierwszego małżeństwa był przyrodnim bratem Marie Stuart.

• Wierni Szkocji:
  • George Gordon, 4 th  hrabia Huntly
  • Malcolm Fleming, 3 i Lord Fleming  (en)
  • Alexander Home, 5 th Pana Domu
  • John Gordon, 11 th  Earl of Sutherland
  • Graham, hrabia Meinteith
  • James Hamilton z Crawfordjohn
  • William Lauder z Haltoun
• Partia proangielska:
  • William Keith, 4 th  Earl Marischal
  • Alexander Cunningham, 5 th hrabia Glencairn , a jego syn
  • Gilbert Kennedy, 3 e Hrabia Cassilis  (en)
  • Robert Maxwell, 4 th Pana Maxwell  (w)
  • Sir George Douglas z Pittendriech

Przygotowania i ceremonia ślubna (1557-1558)

ten 30 października 1557Henry zaprosił Szkotów do wysłania przedstawicieli w celu omówienia warunków małżeństwa. W dniu 14 grudnia The Parlament Szkocki wysyłane dziewięciu deputowanych, żądając korzystne warunki dla jego niezależności krajowego: jeśli Marie Stuart miał umrzeć bez potomków, Francja musiałaby pomoc w sukcesji do tronu Szkocji przez najbliższy spadkobierca przez krew. Henry zaakceptował warunki, a parlament paryski naturalizował wszystkich szkockich poddanych jako francuskich le8 lipca 1558 r. W odpowiedzi Szkoci naturalizowali wszystkich francuskich poddanych. Warunki zostały następnie zmienione w tajemnicy między Marie Stuart i Henryka  II w4 kwietnia 1558 r : gdyby miała umrzeć bez potomków, wszystkie prawa Marii do korony Anglii zostałyby przeniesione do Francji bez odszkodowania, a Francja zostałaby zwrócona przez szkockie dochody z inwestycji w obronę Szkocji. Zapieczętowała również umowę, zrzekając się wszelkich innych ustaleń, które nie spełniały tych warunków. Według Susan Doran, historyka z Christ Church (Uniwersytet Oksfordzki) , nie jest pewne, czy Mary czytała te dokumenty, ponieważ już podpisywała puste dokumenty przesyłane matce w celu oficjalnych aktów.

ten 19 kwietnia 1558The zarękowiny ceremonia między Marie i Francois odbyła się w Luwrze . Ślub odbył się 24 kwietnia w katedrze Notre-Dame w Paryżu . Wydarzenie to miało szczególne znaczenie dla miasta, ponieważ był to pierwszy od dwustu lat ślub Delfina w Paryżu. Para została przyjęta przy zachodnich drzwiach przez kardynała de Bourbon , następnie biskup Paryża wygłosił przemówienie pod sklepieniem fleur-de-lis i odprawił mszę w środku. Kilku obserwatorów zauważyło wielką różnicę w budowie ciała obojga małżonków, czasami uznając, że nadało to ceremonii „groteskową” stronę. Rzeczywiście, Marie zrobiła silne wrażenie obok François, kruchego zdrowia i lżejszej postury niż jego żona, której strój był szczególnie bogaty:

„[Jej] biała suknia była pokryta klejnotami i ozdobiona białym haftem, a jej długi szary aksamitny tren trzymały dwie młode dziewczyny. Na szyi miała błyszczący, wysadzany klejnotami wisiorek, prezent od teścia, a na głowie specjalnie zamówioną złotą koronę, emaliowaną rubinami, szafirami i perłami; plotka głosiła, że ​​imponujący kamień w centrum kosztował ogromną sumę ponad pół miliona koron. "

Po ceremonii procesja przeszła ulicami Paryża do gmachu sądu , gdzie odbył się wielki bankiet. Kończyło się sześcioma galeonami ozdobionymi złotymi suknami, które przecinały salę balową: każdy miał na pokładzie zamaskowanego księcia i zaokrętowano na nim sześć kobiet wyższej rangi.

Korona Anglii (1558-1559)

Po śmierci Henryka VIII , Edward VI , nowy władca Anglii , był niepełnoletni i dlatego Anglia była rządzona przez Lorda Protektora , Edwarda Seymoura . Wypadając z łask, został ścięty dalej22 stycznia 1552 ; Edward VI zmarł rok później. Następna w sukcesji była jego przyrodnia siostra Marie Tudor  : ponieważ Edward był protestantem i katolikiem Marie Tudor, próbował uniemożliwić jej dziedziczenie, wyznaczając na następczynię Jeanne Grey , ale została ona obalona przez Marie Tudor, która kazała ją ściąć.12 lutego 1554. Dla katolików Maria Tudor była ostatnią spadkobierczynią Henryka VIII z Anglii; rozwód między Henrykiem i Katarzyną Aragońską (matką Marii Tudor), którzy nigdy nie zostali uznani przez papieża , jego ponowne małżeństwo z Anną Boleyn , które pochodziło od Elżbiety I re , uznano za nieślubne.

Tak więc następczynią po Marii Tudor korony Anglii miała pochodzić starsza siostra Henryka VIII , Małgorzata Tudor , której bezpośrednim potomkiem była Maria Stuart. Również, gdy zmarła Marie Tudor17 listopada 1558, Marie Stuart mogła ubiegać się o koronę Anglii. Z rozkazu swojego teścia Henryka II została ogłoszona w Paryżu królową Anglii, Irlandii i Szkocji; wraz z mężem wzięła ramiona Anglii. Ta proklamacja ma miejsce w rywalizacji Francji i Hiszpanii , dla których Anglia i Szkocja były wówczas tylko dwoma pionkami ich imperialnych poglądów. Papież, chociaż nakłaniany przez francuskich agentów, odmówił stania po stronie Marii, ponieważ nie chciał urazić Filipa II z Hiszpanii , zdecydowany nie pozwolić Anglii wpaść pod kontrolę Francji.

Jednak Elżbieta wstąpiła na tron ​​Anglii; sytuacja między Francją a Hiszpanią zmieniła się gwałtownie, ich finanse nie wystarczały już do wspierania polityki imperialistycznej. Spokój Cateau-Cambrésis między Hiszpanii i Francji podpisali na początku miesiącaKwiecień 1559, a Filip II poślubił Elżbietę z Francji po raz trzeci . Turniej został wydany w dniu 30 czerwca na cześć małżeństwa, i że do naśladowania wkrótce potem między Marguerite Francji i księcia Sabaudii,  Henri  II został zraniony poważnie w pojedynku przez Gabriel I st Montgomery i zmarł 10 lipca , który miał w konsekwencji m.in. zakłócić francuski projekt polityczny rozszerzenia na Wyspy Brytyjskie .

Królowa Francji (1559-1560)

Po ślubie Marie i jej mąż zamieszkali w królewskich apartamentach Saint-Germain. Zgodnie ze zwyczajem Marie poprosiła Diane de Poitiers o spis klejnotów, które ten ostatni otrzymał od Henryka  II i odzyskał je.

Temperament króla i jego zdrowie nie pozwalały mu stawić czoła potrzebom życia codziennego, tym bardziej nie mógł rządzić. Tak więc jego koronacja , początkowo zaplanowana na niedzielę17 września 1559, musiał zostać wyjątkowo przełożony o jeden dzień z powodu choroby. W rezultacie Franciszek II był pierwszym królem, który nie został koronowany ani w niedzielę, ani w dzień święty. Słuchając rad żony, powierzył władzę swoim wujom w Guise . Franciszek powiedział parlamentowi, że przekazał księciu Guise kontrolę nad armią, podczas gdy kardynał przejął administrację i finanse. Teoretycznie zawsze należy konsultować się z jego matką Katarzyną Medyceuszy , ale prawdziwy autorytet spoczywał na braćch Guise, którzy stali się władcami królestwa.

Sytuacja była zatem doskonała dla Guise, ale wiedzieli, że jest krucha: słabe zdrowie François nie pozwalało mu długo żyć, wszyscy mieli nadzieję, że będzie miał dziecko z Marie. Jednak stan zdrowia Marie był pogorszony z powodu niepokoju związanego z położeniem matki w Szkocji. Jednak damy dworu obwiniały objawy Marie o ciążę. Guises pragnąc tylko za bardzo, by była w ciąży, rozprzestrzenili te plotki, a Marie w końcu przyłączyła się do nich, przyjmując luźne ubrania noszone przez ciężarne kobiety.

Jednak w końcu zrozumiała wrzesień 1560że tak nie było. 16 listopada , po polowaniu w kierunku Orleanu , François przeziębił się i skarżył się na ból głowy. Pogarszający się stan zdrowia króla nie mógł być zbyt publiczny dla Guises z powodu wewnętrznego konfliktu z hugenotami , który ukrywali przed dworem i ambasadorami. Jednak choroba Francois zlokalizowana w lewym uchu zaczęła rozprzestrzeniać się do mózgu i powodowała częste napady majaczenia . The Guises zrobili wszystko, co mogli, aby uratować króla, a ich sukces był związany z jego ostatecznym pochodzeniem od Maryi. Pod wpływem kardynała procesje rozpoczęły się ze wszystkich kościołów w mieście, podczas gdy cały dwór się modlił. Ale François zmarł dnia5 grudnia 1560.

Po śmierci Franciszka II jego młodszy brat Karol IX został królem, a jego matka Katarzyna Medycejska przejęła władzę jako regentka i zażądała spisu biżuterii. Maria następnie wycofała się, by opłakiwać, zgodnie z tradycją pozostawania w ciemnym pokoju przez czterdzieści dni. W tym celu wybrała opactwo Saint-Pierre-les-Dames, którego siostrą była jej ciotka Renée de Lorraine. To również w tym regionie, Szampanii-Ardenach , otrzymał jako posag miasto i zwierzchnictwo Épernay . Wszystkie jej nieruchomości, które pojawiły się w umowie małżeńskiej, przyniosły jej 60 000  livres tournois rocznie, co pozwoliło jej żyć wygodnie, ale Marie i jej wujkowie realizowali swoje ambicje.

W mojej smutnej i słodkiej pieśni
O bardzo żałosnym tonie Rzucam
ostrą żałobę
Nieodwracalnej straty
I w gorzkich westchnieniach
Spędzam swoje najlepsze lata.

Czy było takie nieszczęście
Ciężkiego przeznaczenia,
Ani tak smutny smutek
nieszczęsnej pani
Którą moje serce i moje oko
widzą w piwie i trumnie?

Który w mojej słodkiej wiośnie
I kwiecie mojej młodości,
Wszystkie smutki poczucie
skrajnego smutku;
I nic nie ma przyjemności
w żalu i pożądaniu.

Co było dla mnie przyjemne
Rudy nie jest dla mnie trudne; Najjaśniejszy
dzień Jest
dla Mnie ciemną i ponurą nocą;
I nie ma nic tak wykwintnego
Które ode mnie jest wymagane.

Mam w sercu iw oku
Portret i obraz
Który przedstawia moją żałobę
Na mojej bladej twarzy
O fioletowej cerze,
Który jest cerą kochanka.

Dla mojego obcego zła
nie zatrzymuję się w miejscu;
Ale bez względu na to, jak bardzo się zmienię,
Jeśli mój ból nie zniknie,
Bo moje najgorsze i najlepsze
są miejsca najbardziej opuszczone.

Jeśli w jakimkolwiek pobycie,
Albo w lesie, albo na łące,
Albo o świcie,
Albo w nieszporach,
Nie przestając, moje serce odczuwa
Żal nieobecnego.

Jeśli czasami w kierunku tych miejsc
Przyjdź, aby narysować mi wzrok,
Miękką linię jego oczu
widzę w chmurze;
Lub zobacz to w wodzie
Jak w grobie;

Jeśli odpoczywam, śpię na
kanapie,
wiem, że do mnie mówi,
czuję, jak mnie dotyka.
W porodzie, w ucieczce,
Zawsze jest przy mnie.

Połóż, pieśń, tu się kończy
Na tak smutny lament
O którym będzie refren:
Prawdziwa miłość a nie udawana
Bo rozłąka
nie zmniejszy się.

Szkocja była podzielona w kwestii religijnej. Z powodu niepokojów religijnych we Francji, Guises coraz trudniej ratować szkockich zwolenników Maryi. Zgodnie z warunkami traktatu edynburskiego podpisanego przez przedstawicieli Maryi6 lipca 1560 r, Po śmierci Marii de Guise , Francja zdecydowała się wycofać swoje wojska ze Szkocji i uznania praw Elizabeth nad Królestwo Anglii . Marie odmówiła ratyfikacji tego traktatu.

Była wtedy w kolejnej żałobie po mężu i matce, których szczątki właśnie przewieziono z Edynburga do Reims . To właśnie stamtąd w końcu wyjechała, by zaokrętować się w Calais i definitywnie opuścić Francję ,14 sierpnia 1561 r.

Żegnaj, przyjemny krajo Francji,
o mój
najdroższy kraju,
który karmiłeś moje młode dzieciństwo!
Żegnaj, Francji, żegnaj, moje piękne dni!
Nawa, która oddziela nasze miłości,
ma tylko połowę mnie:
część dla ciebie pozostaje, należy do ciebie,
ufam twojej przyjaźni,
aby inni o tobie pamiętali.

Powrót do Szkocji

Ewolucja polityki wewnętrznej (1557-1561)

Chociaż szlachta protestancka szlachcica szkockiego rządu utworzonego przez Marię z Guise, niewielka ich część nie ufała mu i zebrała się jako Lordowie Kongregacji  (w) w grudniu 1557 r. W 1559 r. powrócił John Knox , postać szkockiej reformacji. do Szkocji, szukając poparcia szlachty, by promować swoją sprawę, dlatego wyruszył w podróż po kraju. W James Sandilands  (w) udało mu się zebrać dwie ważne postacie: Archibalda Campbella i Jamesa Stuarta , przyrodniego brata Marie Stuart. Kontynuował swoją turę, zdobywając innego szlachcica, jak John Erskine , i przebywał w Edynburgu , Ochiltree  (w) (siedzibie Lorda Ochiltree  (w) ) oraz u hrabiego Glencairn . Ocynkowani Władcy Kongregacji zażądali zmiany religijnej; Marie de Guise musiała wezwać pomoc wojskową z Francji, przyjmując pod koniec sierpnia 1800 żołnierzy.

W tym samym czasie Marie de Guise odnotowała dezercje w swoim rządzie. William Maitland de Lethington , jej sekretarz stanu, zdał sobie sprawę, że działa na rzecz przyłączenia Szkocji do Francji, zagrażając w ten sposób suwerenności narodowej. Podczas gdy Lords of the Congregation zajęli Edynburg pod koniec października, widział w tym doskonałą okazję do opuszczenia Leith (portu w Edynburgu, gdzie królowa wdowa była uchodźcą): kilka dni później dowiedział się, że Marie de Guise chce aneksji Szkocja, Lordowie go obalili.

Maria de Guise zdołała na krótko wrócić do Edynburga, ale Elżbieta I ponownie zaangażowała się w konflikt myśląc, że obecność armii francuskiej i pokonanie protestantów może być planem umieszczenia Marii Stuart na tronie Anglii, postanowiła wyślij pieniądze do Lordów i poprosił zimowego admirała  (w) bloku Leith. Pod koniec lutego Maitland został wysłany jako emisariusz do Elżbiety i podpisali traktat z Berwick, na mocy którego Elżbieta wysłała wojska, aby wesprzeć protestantów. Armia dowodzona przez lorda Graya oblegała Leitha w marcu. Sytuacja we Francji nie pozwalała już na wysyłanie posiłków.

Wysiłki dyplomatyczne Maitlanda doprowadziły do ​​ratyfikacji przez dużą liczbę szlachty dokumentu podpisującego o wypędzeniu wojsk francuskich i obronie reformy religijnej . Wśród sygnatariuszy byli Huntly , Morton , Borthwick i Kerr  (w) .

Marie de Guise zmarła dnia12 czerwca 1560 r.

Życie w Szkocji

Młoda wdowa wróciła do Szkocji w następnym roku. Mimo wykształcenia nie była przygotowana na intrygi ówczesnego dworu szkockiego. Religia dzieliła ludzi, a nieślubny brat Marii, James Stuart, hrabia Moray , był przywódcą frakcji protestanckiej. Maryja, pobożna katoliczka , była traktowana z podejrzliwością przez wielu jej poddanych. Jego zamiłowanie do tańca i wyrafinowanych strojów zostało potępione przez protestanckich reformatorów, takich jak John Knox .

Marie nie stanęła na czele partii katolickiej, co rozczarowało zwolenników. Wręcz przeciwnie, tolerując protestantów, ona trzymała James Stuart , jej protestanckie przyrodniego brata , a jej najbliższym doradcą i przyznał jej brak siły militarnej przeciwko panów protestanckich. Ograniczyła nawet swój zakres, dołączając do Jamesa Stuarta w unicestwieniu katolickiego przywódcy Lorda Huntly'ego w 1562 roku. W 1561 roku Mary zaprosiła Elżbietę I do powrotu do Szkocji, aby ogrzać stosunki dyplomatyczne; Elżbieta odmówiła, a spór między nimi zaostrzył się jeszcze bardziej.

ten 29 lipca 1565Maria bez uprzedzenia poślubiła Henryka Stuarta , Lorda Darnleya, wnuka króla Henryka VIII i kuzyna pierwszego stopnia . To małżeństwo z katolickim przywódcą rzuciło jego przyrodniego brata Jakuba do zbuntowanej partii protestanckiej. Rebelianci zostali rozgromieni podczas nalotu Chaseabout  (w) .

Wkrótce Mary zaszła w ciążę, ale Darnley stał się arogancki, upierając się, że jego tytuł króla daje mu władzę. Był zazdrosny o przyjaźń Marii z jej prywatnym sekretarzem Davidem Rizzio, aw marcu 1566 Darnley wszedł w tajny spisek ze szlachtą, którzy wcześniej zbuntowali się. 9 marca grupa lordów w towarzystwie Darnleya zamordowała Rizzio podczas konferencji z królową w Pałacu Holyrood . Ta akcja przyspieszyła koniec ich małżeństwa. Darnley zmienił lojalność i wkrótce potem zaatakował Mary i bezskutecznie próbował wywołać aborcję.

W czerwcu 1566 roku, Maria zaangażował się w romans z Jacques Hepburn , 4 th  hrabia Bothwell, awanturnika, który stał się jej trzeci mąż. Zaplanowano spisek mający na celu wyeliminowanie już chorego (być może syfilisa ) Darnleya, którego Marie odwiedzała jednak regularnie, co może sugerować, że możliwe jest pojednanie. wPaździernik 1566Zaburzenia nerwowe i bolesne napady brzucha, na które cierpiała od wieku młodzieńczego, pogorszyły się (historycy podejrzewali stres psychiczny, krwawienie z wrzodu żołądka lub porfirię ) do tego stopnia, że ​​straciła wzrok i mowę. Uważana za umierającą, odzyskała zdrowie dzięki kompetencjom francuskich lekarzy. W lutym 1567, kiedy dochodził do siebie w Kirk o'Field w domu w Edynburgu, w domu nastąpiła eksplozja i Darnley został znaleziony martwy w ogrodzie, najwyraźniej uduszony. To wydarzenie, które powinno uratować Marie, tylko nadszarpnęło jej reputację. Bothwell został ogólnie uznany za winnego, ale sąd uniewinnił go. ten24 kwietnia 1567, porwał królową i prawdopodobnie ją wykorzystał, zmuszając ją do poślubienia go, aby uniknąć hańby. Wydaje się jednak, że Mary była zakochana w Bothwellu i że mit gwałtu został wymyślony w książce „ Rhime in Defense of the Queen of Scots ” biskupa Rossa , Johna Lesleya . Tak czy inaczej, wiadomość, że wyszła za niego, przypieczętowała jej los.

Aresztowana przez konfederację szkockich szlachciców, Maria została uwięziona w zamku Loch Leven , położonym na wyspie pośrodku jeziora , wCzerwiec 1567. Między 18 a24 lipca 1567, Marie poroniła . Według Zweiga i Muhlsteina straciła bliźnięta; według Maryi było tylko jedno dziecko. W dniu 24 lipca , że abdykował na szkockiej tron na rzecz swojego roczek syn Jacques .

Ucieczka i więzienie w Anglii

ten 2 maja 1568, Marie Stuart uciekła i stworzyła małą armię. Trzy dni po jego klęsce w bitwie pod Langside na13 majauciekła do Anglii , gdzie została uwięziona przez oficerów Elżbiety w Carlisle dnia19 maja. Następnie wymówiła słynne zdanie „Na moim końcu leży mój początek”, które wyhaftowała na swojej sukience.

Po pewnym wahaniu pod zarzutem zamordowania Darnleya, Elżbieta I ponownie zarządził dochodzenie zamiast procesu. Marie była przetrzymywana w Bolton od października 1568 do stycznia 1569, podczas gdy komisja śledcza, której zadaniem była ocena dowodów jej winy, siedziała w Yorku . Śledztwo odbywało się pod wpływem politycznym – Elisabeth nie chciała skazywać jej za morderstwo, a Marie odmówiła uznania autorytetu jakiegokolwiek sądu. To wystarczyło, by trzymać ją z dala od Szkocji i kontrolować swoich zwolenników.

Sprawa leżała w ośmiu listach w pudełku, które podobno zostały napisane przez Mary w Bothwell i odkryte przez hrabiego Morton. Marie nie wolno było ich widzieć ani mówić w jej obronie. Odmówiła przedstawienia pisemnej obrony, chyba że zapewniono ją o wyroku uniewinniającym, którego Elisabeth odmówiła. Chociaż analiza grafologiczna przypisała te listy Marie, sąd nie mógł uznać winy. Oryginalne listy zaginęły w 1584 roku, a kopie nie są kompletne.

Elizabeth uznać roszczeń Mary na tron jako działki: go w areszcie domowym przez osiemnaście lat w areszcie George Talbot  (w) , 6 th hrabia Shrewsbury i jego groźny żoną Bess z Hardwick , którego córka poślubiła brata drugiego męża Maryi i miał dziecko, Arbellę Stuart . Bothwell został uwięziony w Danii , oszalał i zmarł w 1578 roku w więzieniu.

Charles Bailly (1540-1596), jego sekretarz, po zamknięciu w Tower of London , został zwolniony i wrócił do Brukseli . Został pochowany w Sablon w Brukseli, zanim wstąpił do kościoła Saint-Nicolas de La Hulpe . Część pomnika nagrobnego nadal znajduje się w kościele tej wsi.

Wykonanie

Mary w końcu stał się ciężarem, że Elżbieta I ponownie nie mógł dłużej tolerować powodu licznych doniesień o działkach, aby zabić wystających; niektórzy historycy podejrzewają, że byli podżegani przez wrogów Maryi.

Marie Stuart była ekspertem w dziedzinie liczb . We Francji jej interesów bronił w 1565 r. matematyk i kryptolog François Viète, z którym dzieliła ten talent. Zaszyfrowane listy, które wymieniała ze swoimi zwolennikami w więzieniu, zostały przechwycone, a następnie odszyfrowane i prawdopodobnie sfałszowane przez służby Elisabeth; służyły jako pretekst do jego potępienia.

Wysyła list pożegnalny do Henryka III .

Marie Stuart została stracona w zamku Fotheringhay dnia8 lutego 1587o dziesiątej rano, jako podejrzany o udział w spisku Anthony'ego Babingtona . Postanawia nosić czerwony strój pod ceremonialną suknią, ogłaszając się katolicką męczennicą . Jego krucyfiks został przygnieciony do ziemi. Zeznania potwierdzają, że jego kat był w dniu egzekucji pijany i potrzebował trzech ciosów siekierą ( odmówiono mu miecza , symbolu boskiej sprawiedliwości, powszechnego we Francji), aby wykonać wyrok. Kiedy jej pokojówki podeszły, aby ją rozebrać, kaci wpadli, gdyż w zwyczaju odzyskiwali dla siebie ubrania skazańców. Marie obraziła się, mówiąc, że nigdy nie rozbierała się przed tak wieloma mężczyznami. Ale kończy się rezygnacją bez całkowitego rozebrania się. Widząc jej rozpacz z powodu bycia nagą, jedna z jej pokojówek podeszła i zawiązała jej szalik na oczach. Potem opadła na swoje miejsce, a pierwszy cios spowodował tylko rozcięcie na kości potylicznej . Potem druga spadła na kark, nie przecinając jej całkowicie, i dopiero trzecia głowa odpadła. Kat podniósł ją, aby pokazać ludziom, ale nie zdawał sobie sprawy, że peruka wciąż ma na głowie. Została w jego rękach, jej głowa opadła na ziemię. Kat wystawił ją na pokaz na pobliskim balkonie, gdzie przebywała przez jeden dzień.

Marie Stuart, ofiara namiętności religijnych, które podzieliły Szkocję, chciała zostać pochowana w Reims obok swojej matki, wujka kardynała i ciotki ksieni. Została jednak początkowo pochowana w katedrze w Peterborough (przez Scarlett Robert ); jego ciało zostało ekshumowane w 1612 roku, kiedy jego syn Jakub VI ze Szkocji nakazał umieszczenie go w opactwie Westminster, gdzie od tego czasu spoczywa, dziesięć metrów od grobu jego kuzynki Elżbiety. Maryja jest przodkiem wszystkich królów, którzy odnieśli sukces Elżbieta I ponownie .

Egzekucja Marii Stuart jest potępiana przez katolickich pamfletów , takich jak Richard Verstegen , emeryt króla Hiszpanii , jako pogwałcenie boskiego prawa  : „Ta biedna księżniczka zasiadająca w wierze króla, gotowa do noszenia w Anglii, gdzie zostaje wzięta do niewoli i jest tam całe dwadzieścia lat lub niedługo, zmieniając miejsce pobytu różnie i często, aby ją bardziej molestować; i jak bardzo, że poddaje się tylko Bogu, przed którym musiała rozliczyć się ze swoich czynów, ten perfidny heretyk, pogwałcając boskie prawo natury i ludzi, każe mu rozstrzygnąć próbę w Chasteau de Fodrinhaye 1587, w dniu Popiół nie na inną okazję, że był stanowczy i stały katolicki, i pozostawić swoje królestwo hrabiemu Ecestre jednemu ze swoich rubieży, powodując śmierć prawowitych spadkobierców ”.

„Monsieur, mój szwagra, będąc za pozwoleniem Boga na moje grzechy, ponieważ wierzę, że przyszedłem rzucić się w ramiona tej Roine, mojej kuzynki, gdzie miałem wiele kłopotów i spędziłem prawie dwadzieścia lat, w końcu jestem przez ona i jej majątek skazany na śmierć, a prosząc o moje papiery od nich w tym celu, aby sporządzić moją wolę, niewiele mam do wycofania czegokolwiek, co mi służyło, ani uzyskania pozwolenia na sporządzenie wolnego, ani tego po mojej śmierci moje ciało zostało przetransportowane zgodnie z moim pragnieniem do twojego królestwa, gdzie miałem zaszczyt być królem, twoją siostrą i byłym sojusznikiem.

Tego dnia po obiedzie zapowiedziałem, że jutro o ósmej rano będę skazany na egzekucję jako przestępca. Nie miałem czasu, aby zdać ci pełną relację ze wszystkiego, co się wydarzyło, ale jeśli uwierz mojemu lekarzowi i tym innym żałosnym moim sługom, usłyszysz prawdę i dzięki Bogu gardzę zmarłymi i wiernie protestuję przeciwko przyjąć ją niewinną jakiejkolwiek zbrodni, kiedy jestem ich poddanym. Religia katolicka i utrzymanie prawa, które Bóg dał mi do tej korony, są dwoma punktami mojego potępienia, a jednak nie chcą mi pozwolić powiedzieć, że umieram za religię katolicką, ale ze strachu przed ich zmiana i jako dowód zabrali mojego kapelana, który chociaż był w domu, nie mogłem go skłonić do tego, aby przyszedł do mnie do spowiedzi lub przyjęcia komunii, kiedy umarłem, ale sprawił, że poczułem wielką potrzebę przyjęcia pociechy i doktryna ich ministra przyniosła ten fakt. Ten tragarz i jego towarzysz - większość twoich podwładnych - będą ci świadczyć o moich deportacjach. W tym ostatnim moim akcie pozostaje, że błagam Cię, jako bardzo chrześcijańskiego króla, mój szwagier i dawny sojusznik i który zawsze mi protestował, aby mnie kochać, abyś do tego czasu pokazał we wszystkich tych punktach Twoja cnota tak bardzo z miłosierdzia uwalnia mnie od faktu, że nie mogę bez ciebie wynagrodzić moich żałosnych sług, pozostawiając im ich pensję, inna modląca się do Boga za króla, który został nazwany bardzo chrześcijaninem i umiera katolickim pozbawiony całej swojej No cóż, co do mojego syna, polecam Ci go na ile zasługuje, bo nie mogę odpowiedzieć. Odważyłem się wysłać ci dwa rzadkie kamienie zdrowia, pragnąc, aby były one idealne do szczęśliwego i długiego życia. Otrzymasz je jak od swojej bardzo czułej umierającej szwagierki, polecającej ci ponownie moje sługi. Proszę rozkaż, aby za moją duszę wypłacono mi część tego, co jestem winien i aby na cześć Jezusa Chrystusa, którego pomodlę się jutro po mojej śmierci, abyś zostawił mi tyle, bym założył obbit i uczynił wymaganą jałmużnę.

w najbliższą środę dwie godziny po północy Twoja bardzo czuła i bardzo dobra siostra »

Królowa poetek

Marie Stuart pozostawiła potomnym dzieło poetyckie, zwłaszcza napisane po francusku.

Biblioteka Narodowa Francji wymienia 52 dokumenty, w tym La Harangue de… Marie d'Estvart, Royne d'Escosse, Douairiere de France, wykonane na zgromadzeniu stanów jego Królestwa, które odbyło się w połowie maja ubiegłego roku. Z Kazaniem żałobnym wygłoszonym w Nancy, na pogrzebie i pogrzebie… François de Lorraine, księcia Guyse, w kościele Cordeliers… Bernard Dominici z zakonu Trójcy Świętej…  ; jak również Adieu France! do muzyki Edmonda de Polignac . Towarzystwo Marie Stuart (w języku angielskim) wydaje te dwa wiersze: Mary Stuart: Poeta . Książka Królowej Marii oferuje jej Dzieła Wszystkie .

W kulturze popularnej

Marie Stuart była przedmiotem wielu prac, z perspektywy historycznej lub romantycznej. Dr Jenny Wormald  (w) , honorowy członek historii Szkocji na Uniwersytecie w Edynburgu , powiedziała - nie bez humoru - że jedyną Marie, która ma więcej publikacji, jest to, że Mary jest Dziewicą Maryją  :

„Jako przedmiot studiów historycznych i romantyczna bohaterka powieści, Maria, Królowa Szkotów, góruje nad wszystkimi Mariami, które ją poprzedzały, tylko Dziewica radzi sobie lepiej. [W katalogu książek Biblioteki Brytyjskiej z 1962 r. ] Maryja Dziewica poświęciła jej 150 stron, Maryja Królowa Szkotów 455 książek, a angielska królowa Mary Tudor znana jako „krwawa” 73.

Teatr

• Królowa Szkotów , Antoine de Montchrestien , 1604 .
• Marie Stuart, Królowa Szkotów , Edme Boursault , 1691
• W 1800 roku Friedrich von Schiller napisał sztukę Marie Stuart , którą Germaine de Staël bardzo dobrze podsumowała w De Allemagne .
• Marie Stuart to francuska sztuka Pierre'a-Antoine'a Lebruna, której premiera odbyła się w 1820 roku w Théâtre-Français .
• Isabelle Adjani grała królową w ostatnią noc dla Marie Stuart , niemieckiej sztuce Wolfgang Hildesheimer ( 1971 ), miał premierę w języku francuskim w 2006 roku w Théâtre Marigny w produkcji przez Didiera Longa .
• Współczesna włoska pisarka Dacia Maraini napisała także Marie Stuart ( 1990 ). Sztuka ta podkreśla „wojnę płci” poprzez opozycję między Elżbietą i Marią.

Muzyka

• Gaetano Donizetti skomponował operę , Maria Stuarda , miał premierę w 1834 roku w Teatro San Carlo w Neapolu od jednobrzmiące sztuce Schillera.
• Robert Schumann skomponowany w 1852 roku Gedichte der Königin Maria Stuart ( Pięć pieśni o wierszach Marie Stuart ), opus 135.
• Piosenka Fotheringay zespołu Fairport Convention zaśpiewana przez Sandy Denny na albumie What We Did on Our Holidays (1969) nawiązuje do ostatnich dni Marie Stuart w zamku Fotheringhay .
• Piosenka Do Francji , śpiewane przez Maggie Reilly albumu Discovery od Mike'a Oldfielda ( 1984 ), odnosi się do życia Mary I ponownego Szkocji.
• Symbol grupy Dream Theater został zainspirowany herbem Mary I re Scotland.

Literatura

• Honoré de Balzac stadiach w Sur Catherine de Médicis ( 1830 - 1842 ), przypominając więzi rodzinnych dwóch królowych.
• Joseph Brodsky , 20 sonetów Marie Stuart ( 20 sonetów na Marii Stuart ), 1972. Ten cykl 20 sonetów poświęcony jest Marie Stuart, która przypomina poecie kobietę, którą kochał. Godne uwagi jest to, że schemat rymów różni się w zależności od sonetu.
• Madame de La Fayette , La Princesse de Clèves , 1678. Marie Stuart, a następnie Dauphine, jest jedną z głównych bohaterek powieści.
• Jean Plaidy, Marie Stuart, kobieta i królowa 1956.
• Danny Saunders, Marie Stuart, The Captive Queen , 2010. Ta historyczna powieść opowiada w dość romantyczny sposób o życiu królowej Szkotów. ( ISBN  978-2895850748 )
• Christian Soleil, La Longue nuit de Marie Stuart , edycje Edilivre, 2015. Ostatni wieczór przed spektaklem jest okazją do przejrzenia całej jego egzystencji. ( ISBN  9782332871176 )
• Walter Scott w swojej powieści L'Abbé przywołuje ten okresCzerwiec 1567 W celu maj 1568 : niewola Marie Stuart w Loch Leven, jej ucieczka, klęska Langside, ucieczka do Anglii.
• Marcelle Vioux , Marie Stuart, wielka powieść historyczna Fasquelle, 1946.
• Stefan Zweig , Marie Stuart ,1936. Zweig śledzi romantyczne życie królowej Szkotów i przedstawia głębię jej duszy, gdy je czyta.
• Dziewica i dziwka (2015), autorstwa Nicolasa Junckera , dyptyk komiksowy przedstawiający skrzyżowane losy dwóch królowych Marie Stuart i Elisabeth Tudor .
• Ken Follett , A Column of Fire 2017, powieść szpiegowska, która miesza fikcyjne postacie i postacie historyczne, w tym Marie Stuart od młodości we Francji do egzekucji w Anglii.

Kino

• W 1894 roku kilkusekundowy film Edisona przedstawiał egzekucję Marii Stuart za pomocą pierwszych w historii kina efektów specjalnych , dzięki fałszywemu dopasowaniu, które pozwalało królowej opaść głową.
• Marie Stuart ( Marie Stuart , 1908 ) Alberta Capellaniego , z Jeanne Delvair w roli głównej Marie;
• Marie Stuart ( Mary Stuart , 1913 ) Waltera Edwina , z Mary Fuller jako Marie Stuart;
• Marie Stuart ( Mary of Scotland , 1936 ) Johna Forda , z udziałem Katharine Hepburn i Fredrica Marcha ;
• Marie Stuart ( Das Herz der Königin , 1940 ) Carla Froelicha z Zarah Leander w roli tytułowej;
• Marie Stuart, Królowa Szkotów ( Maryja, Królowa Szkotów , 1971 ) autorstwa Charlesa Jarrotta , z Vanessą Redgrave uosabiającą królową;
• Elizabeth: L'Âge d'or ( Elizabeth: The Golden Age , 2007 ) autorstwa Shekhara Kapura z Samanthą Morton  ;
• Mary Queen of Scots ( 2013 ) Thomasa Imbacha  (en) z Camille Rutherford jako Marie;
• Marie Stuart, Królowa Szkotów ( Mary Queen of Scots , 2018 ) autorstwa Josie Rourke , z Saoirse Ronan jako Marie.

Telewizja

• 1959  : Marie Stuart , film telewizyjny Stellio Lorenzi .
• 1981  : The Last Night , film telewizyjny Didiera Decoina, w którym Annie Girardot gra rolę Marie Stuart.
• 2002  : Gunpowder, Treason & Plot  (en) , film telewizyjny z Clémence Poésy w roli Marie Stuart.
• 2007  : Sekrety historii  : Marie Stuart: królowa męczenników czy manipulatorka? , film dokumentalny dla szerokiej publiczności nadawany w dniu4 listopada 2007 r.na temat France 2 przedstawiony przez Stéphane Berna . Z Michelem Ducheinem , historykiem, Davidem El Kenzem , wykładowcą na Uniwersytecie Burgundzkim, Hortense Dufour i Didierem Longiem , reżyserem The Last Night dla Marie Stuart .
• 2013  : Reign , amerykański serial telewizyjny: Marie Stuart, Królowa Szkotów , grany przez Adelaide Kane .
• 2018  : Secrets d'histoire , Marie Stuart, królowa Francji i Szkocji , emisja dokumentalna na30 sierpnia 2018na France 2 i przedstawione przez Stéphane Berna .

Botaniczny

• Stuart wzrosła .

Uwagi i referencje

Uwagi

1. Którego małżeństwo z Walterem Stuartem pozwoliło Domowi Stuartów odzyskać zwierzchnictwo nad Szkocją.
2. Pewna doza sensacji otacza z jednej strony okoliczności śmierci Jacquesa V , az drugiej wyrok, który byłby ogłoszony na koronie. W pierwszym przypadku, w programie Secrets d'histoires , emitowanym we Francji, Hortense Dufour oświadczył, że „kiedy Jacques V ze Szkocji dowiedział się, że ma córkę, obrócił się pod ścianę i umarł. śmierć z rozpaczy i melancholii ”. VoiceOver dodał, że „[ojciec Marie Stuart] popełnia samobójstwo po ogłoszeniu jej narodzin [...] i to jest Marie de Guise, jej matka, która będzie sprawować władzę w jej imieniu”. Te dwa stwierdzenia są błędne, Jacques V nie popełnił samobójstwa i nie umarł z rozpaczy, ale na cholerę . W drugim przypadku cytat mógł być apokryficzny i nie sprawdził się, ponieważ ostatnim członkiem Domu Stuartów, który rządził Szkocją była Anne z Wielkiej Brytanii, a nie Mary Stuart. Rzuca to jednak światło na to, jak jego współcześni postrzegali Marię, ponieważ cytat został po raz pierwszy napisany przez Johna Knoxa , sprzeciwiającego się Marii, w latach 60. XVI wieku .
3. Pole manewru Arrana było bardzo małe, niemniej jednak zachował on swoją rolę regenta do 1550 roku, kiedy to Marie de Guise została oficjalnie regentką. Wynik zjazdu szlachty jest więc słabszy od tego, czym chwalił się George Douglas, i polega raczej na wzmocnieniu kierownictwa Marii Stuart przez jej matkę.
4. W nazwie ambasadora współistnieją różne pisownie. Czasami pisze się Cleutin zamiast Clutin lub Oisel zamiast Oysel . Niektóre z jego listów w archiwach Francji zostały opublikowane przez Teulet (1807-1866) w 7 th  objętość Państwowej Papers, dokumentów i dowodów niepublikowane lub mało znanej historii Szkocji w XVI -tego  wieku .
5. Wiadomo, że Marie została usunięta ze Stirling, ale miejsce, do którego została zabrana, jest utrzymywane w tajemnicy. Odet de Selve , ambasador Francji w Anglii, napisała, że ​​została wysłana do „krainy dzikusów”, jak nazywano Highlands .
6. Trwa dyskusja na temat tego, gdzie Mary wylądowała po raz pierwszy. Jedna z jego biografii, biskup John Lesley , zaproponował Brest . Jednak Henryk  II w swojej korespondencji mówi o Roscoffie. De Brézé, który został wysłany przez Henryka  II, by sprowadzić Marię flotą, mógł wyjaśnić sytuację i rzeczywiście wysłał dwa listy: 18 sierpnia 1548 wysłał list do Marii de Guise, a drugi do François de Guise. Na pierwszy rzut oka listy te mogą wydawać się niespójne, gdyż list przeznaczony dla Marii de Guise wskazuje na lądowanie w Saint-Pol-de-Léon, podczas gdy list adresowany do François mówi o Roscoffie, a zatem byłby źródłem, które podjął Henryk  II . Jednak Roscoff była małą wioską rybacką i portem, który obsługiwał miasto Saint-Pol: Marie wysiadła więc w Roscoff, a następnie odpoczywała w Saint-Pol. Zobacz na ten temat: (en) Lord Guthrie, „  Mary Stuart and Roscoff  ” , Proceedings of the Society of Antiquaries of Scotland , tom 42 (1907-08).
7. W tym kontekście „dwór Francji” nie oznacza konkretnego miejsca, ale jedną z rezydencji króla Francji. Wśród rezydencji, które były najważniejsze dla Marii, znajdują się Château de Saint-Germain-en-Laye i Château d'Anet , zamówione przez Henryka  II dla Diany de Poitiers.
8. Wydaje się, że Stevenson docenił moralność Antoinette i maluje jej hagiograficzny portret, który jasno pokazuje, że jej rola mogła być przesadzona:

   „[Kiedy umarł jej mąż] Antoinette resztę życia poświęciła opiece nad biednymi, wdowami i sierotami, o których dbała sama. W swojej biografii Jean Gontery ceni ją jako zwierciadło doskonałości, księżniczkę o rzadkich cnotach, kobietę godną podziwu miłością, chrześcijańską cierpliwością i całym oddaniem mężowi. Prowadzi swój dom z wyważoną ekonomią i rządzi swoimi licznymi służącymi z mieszanką autorytetu i łagodności. […] Ta wspaniała dama zmarła 20 stycznia 1583 roku po prawie 33 latach wdowieństwa, spędzonego szczególnie w nabożeństwie do Boga, w miłosierdziu biednym i potrzebującym.”

9. Jane Dawson pośrednio odpowiedziała na ten komentarz, stwierdzając, że „Chociaż nie było to pranie mózgu, król Francji nie stracił okazji, by olśnić Szkotów swoją mocą i prestiżem, pokazując, że był hojnym i troskliwym obrońcą [ich] północne królestwo ”.
10. Wiersz został napisany po francusku. Wersja podana tutaj, z pomocą współczesnego angielskiego przekładu, nie ma na celu zachowania poezji, ale uwypuklenie znaczenia.
11. Przed wyburzeniem w 1919 roku budynków graniczących z ulicą, której dziś nazwa nawiązuje do okazałego opactwa, w ruinach wciąż pokazywano okno pokoju, który Marie Stuart zajmowałaby podczas swojego pobytu w Reims .
12. Autor czerpie źródła z historii swojego prywatnego sekretarza Claude'a Nau .
13. Patrz uwaga 2, aby zapoznać się z błędnymi wypowiedziami podczas tej transmisji.

Bibliografia

1. (fr) Jules Gauthier, Histoire de Marie Stuart , E. Thorin, wydanie drugie, 1875.
2. (i) TF Henderson Maria I Stuart: swojego otoczenia i tragedii , tom 1, dom Haskell Publishers, Nowy Jork, 1969. Rozdział 1 Childhood Szkocja , strony 1 - 68.
3. (en) Marcus Merriman, Surowe zaloty: Mary Queen of Scots 1542-1551 , Tuckwell Press, 2000, ( ISBN  186232090X ) .
4. Stefan Zweig, Marie Stuart , Lipsk,1935, 411  s. ( ISBN  978-2-25315079-4 ).
5. Antonia Fraser, Mary Queen of Scots , Londyn, Weidenfeld i Nicolson ,1994( ISBN  978-0-297-17773-9 ) , s.  12.
6. (w) Richard Oram, The Kings and Queens of Scotland , Stroud, 2004 ( ISBN  0-7524-2971-X ) .
7. (w) Antonia Fraser, Maria Królowa Szkotów , Weidenfeld i Nicolson ,1994, s.  13.
8. (w) HF Morland Simpson, „Cardinal Beaton and the Will of James V  ”, The English Historical Review , tom 21, numer 81, strony 112-118, 1906, Oxford University Press.
9. (fr) Jean-Henri Merle d'Aubigné , Historia reformacji w Europie w czasach Kalwina , Calmann Lévy, 1875.
10. (Fr) Léon Galibert i Clément Pellé, L'Univers, księga 6: okres Tudorów , wydawnictwo Firmin Didot Frères, Paryż, 1842.
11. (en) Charles Mackie, The Castles, Palaces and Prisons of Mary of Scotland , C. Cox, 1850.
12. (en) Susan Doran Maria I Stuart British biblioteki, 2007, ( ISBN  978-0-7123-4916-1 ) . Rozdział I  : Wczesne życie w Szkocji i Francji 1542-1558 , strony 12-39.
13. (en) Jane EA Dawson, Szkocja zreformowana 1488-1587 , Edinburgh University Press, 2007, ( ISBN  0-7486-1455-9 ) . Rozdział 8: Franco-Scotland (1550-1560) , strony 176-199.
14. (en) TF Henderson, Mary Queen of Scots: Jej Środowisko i tragedii , tom 1, Haskell Dom Publishers, New York, 1969. Rozdział 2: faworytem Francji , strony 69-114.
15. (w) Joseph Stevenson, Mary Stuart: opowieść o pierwszych osiemnastu latach jej życia: opowieść o pierwszych osiemnastu latach jej życia , Paterson 1886.
16. (en) Susan Doran, Mary Queen of Scots , British Library, 2007, ( ISBN  978-0-7123-4916-1 ) . Rozdział II  : Queen-Dauphine i Queen of France 1558-1660 , strony 40-59.
17. Alexandra Zvereva, „Triumfalne piękno pogrążonej w żałobie królowej: portrety Marie Stuart”, w: Thierry Crépin-Leblond (reż.), Marie Stuart, Le destin français d'une reine d'Écosse , RMN, 2008, s.  80 .
18. (en) Pierre René Anguis, François Poeci z XII th  wieku do Malherbe , Drukuj. przez Crapeleta, 1824.
19. http://www.geocities.com/les_valois/sources_primaires_mariestuart1561.htm .
20. (en) TF Henderson, Mary Queen of Scots: Her Environment and Tragedy , tom 1, Haskell House Publishers, Nowy Jork, 1969. Rozdział 3: Wdowa królowa , strony 115-170.
21. Jean Bernard, Marcel Bessis i Jacques-Louis Binet, Ilustrowana historia hematologii: od starożytności do współczesności , wyd. R. Dacosta,1992, s.  158.
22. Antonia Fraser, s.  275–276 .
23. Antonia Fraser, s.  317 .
24. Jayne Lewis, Mary Królowa Szkotów. Romans i naród , Routledge ,2005, s.  25-26.
25. Zweig 1936 .
26. Mühlstein 2004 .
27. Mary 2009 .
28. (w) „  Mary Queen of Scots Compelled to podpisać swoją abdykację w zamku Lochleven  ” na grosvenorprints.com (dostęp 11 kwietnia 2020 r . ) .
29. Antonia Fraser, Mary Queen of Scots , Londyn: Weidenfeld i Nicolson, 1994 (pierwsze wydanie: 1969), s.  385-390.
30. Julian Goodare, „Mary (1542–1587)”, Oxford Dictionary of National Biography , Oxford University Press, 2004; wydanie online, maj 2007.
31. Koło Historii La Hulpe, La Hulpe, Żniwa Historii , La Hulpe, 2001
32. Koło Historii La Hulpe, La Hulpe, Pochodzenie nazw ulic , La Hulpe, 2010
33. Richard Verstegen, Theatre des cruautes des hereticques de nostre temps , Adrien Hubert,1588, 94  s. ( czytaj online ) , s.  84
34. Irène Fasel, Pisma wierszem Marie Stuart: Krytyczna edycja autografów, wzbogacona przekazem dzieła poetyckiego i literacką recepcją postaci Marii Stuart (praca doktorska), Fryburg,2019, 207  s. ( przeczytaj online )
35. Queen of Scots Mary i AJ Arbuthnot , książka królowej Marii; zbiór wierszy i esejów. Pod redakcją Pani P. Stewart-Mackenzie Arbuthnot , Londyn G. Bell,1907( przeczytaj online )
36. 52 dokumenty .
37. Haranga… Marie d'Estvart, Royne d'Escosse, Douairiere z Francji, wykonana podczas zgromadzenia stanów jego Królestwa, które odbyło się w połowie maja minionego roku. Z Kazaniem żałobnym wygłoszonym w Nancy, na pogrzebie i pogrzebie… François de Lorraine, księcia Guyse, w kościele Cordeliers… Bernard Dominici z zakonu Trójcy Świętej… .
38. Pożegnanie Francji! .
39. Maria Stuart: Poeta .
40. Prace kompletne .
41. [Monique Weis] poświęciła temu tematowi cykl rozmów „Marie Stuart: romantyczna bohaterka między nienawiścią a czcią” (2009).
42. (w) Jenny Wormald, Mary, Królowa Szkotów , Tauris Parke Paperbacks, Londyn, 2001 ( ISBN  1-86064-588-7 ) . Pierwsza edycja George Philip w 1988 roku.
43. Hélène Cao i Hélène Boisson, Anthologie du lied , Paryż, Buchet-Chastel, 2010, s.  187 .
44. O Katarzynie Medycejskiej , pierwsza część, wydania Furne'a , 1845, tom. 15, s.  485 .
45. Antoine de Baecque , „Marie Reine d'Ecosse” , L'Histoire N O  405, listopad 2014, str. 30.
46. „  Sekrety historii: Marie Stuart, królowa Francji i Szkocji  ” , na Le Figaro (dostęp 19 października 2020 r. )
47. (w) Mary Rose Guerin Laffay lub hodowczyni.

Załączniki

Bibliografia

• (en) Mike Ashley Mammoth Book of Kings & Queens brytyjskich Robinson (Londyn 1998) ( ISBN  1841190969 ) „Maryja Królowa Szkocji i Francji” p.  571-575.
• Thierry Crépin-Leblond (reż.), Marie Stuart, Francuskie przeznaczenie królowej Szkocji , RMN, 2008 ( ISBN  978-2711854707 ) .
• Michel Duchein , Marie Stuart. Kobieta i mit , Paryż, Fayard, 1987. ( ISBN  978-2213019611 ) .
• Irène Fasel, Pisma wierszem Marie Stuart: Krytyczna edycja autografów, wzbogacona przekazem utworu poetyckiego i literacką recepcją postaci Marie Stuart (praca doktorska), Fryburg,2019, 207  s. ( przeczytaj online ).
• Antonia Fraser , Marie Stuart, królowa Francji i Szkocji , Laffont, 1973.
• Jean de Marlès, Marie Stuart , wydawca Mame 1896.
• Luc Mary , Maria Stuart, królowa z trzema koronami , Editions de l'Archipel,2009.
• Anka Muhlstein , Elisabeth z Anglii i Marie Stuart: czyli niebezpieczeństwa małżeństwa , Albin Michel ,2004, 322  s. ( przeczytaj online )
• Stefan Zweig , Marie Stuart , Oprawa miękka,2001( 1 st  ed. 1935) ( ISBN  978-2-253-15079-4 ).
• Alexandre Notario, Legenda Marie Stuart w literaturze i kinie , Edukacja, 2019.

Powiązane artykuły

• Dom Stuarta
• Historia Szkocji
• To France , piosenka Mike'a Oldfielda i Maggie Reilly o życiu Marie Stuart.
• Lista żeńskich monarchów

Linki zewnętrzne

• Ewidencja organów  :
  • Plik wirtualnego organu międzynarodowego
  • Międzynarodowy identyfikator standardowej nazwy
  • CiNii
  • Biblioteka Narodowa Francji ( dane )
  • Uczelniany system dokumentacji
  • Biblioteka Kongresu
  • Gemeinsame Normdatei
  • Służba Biblioteki Narodowej
  • Narodowa Biblioteka Dietetyczna
  • Królewska Biblioteka Niderlandów
  • Biblioteka Narodowa
  • Biblioteka Narodowa Izraela
  • Biblioteka Uniwersytecka w Polsce
  • Biblioteka Narodowa Katalonii
  • Biblioteka Narodowa Szwecji
  • Sieć Bibliotek Zachodniej Szwajcarii
  • Watykańska Biblioteka Apostolska
  • Biblioteka Narodowa Australii
  • ŚwiatKot
• Uwagi w ogólnych słownikach lub encyklopediach  :
  • Zbiorowe Biografie Kobiet
  • Biografia niemiecka
  • Słownik kobiet starożytnej Francji
  • Uniwersalny słownik twórczyń kobiet
  • Dizionario di Storia
  • Enciclopedia delle daje
  • Enciclopedia De Agostini
  • Encyklopedia Britannica
  • Encyklopedia Universalis
  • Gran Enciclopèdia Catalana
  • Szwedzka encyklopedycja narodowa
  • Oksfordzki słownik biografii narodowej
• Zasoby związane z muzyką  :
  • Dyskoteki
  • (pl)  Międzynarodowy Projekt Biblioteki Muzyki Muzycznej
  • (w)  Carnegie Hall
  • (pl)  MusicBrainz
  • (en + de)  Międzynarodowy repertuar źródeł muzycznych
• Zasoby dzieł sztuki  :
  • Królewska Akademia Sztuk
  • (pl)  Narodowa Galeria Portretu
  • (w)  Unijna lista nazwisk artystów

• (en) Biografia na stronie brytyjskiej monarchii.

• (pl) Kalendarium .