Lutnia

Lutnia
Obraz poglądowy artykułu Lute
Renesansowa 8- chórowa lutnia (kopia starego instrumentu)
Klasyfikacja Instrument smyczkowy
Rodzina Szarpany instrument strunowy
Sąsiednie instrumenty Archiluth , teorba , arcydzięgiel , oud , gitara

Lutnia jest chordofony szarpane . Termin ten ogólnie oznacza również każdy instrument, którego struny są równoległe do gryfu.

Choć sąsiadka gitary , lutnia ma inną i odrębną historię, oba instrumenty współistniały w głównych okresach muzyki . Jest pochodzenia perskiego ( barbat ) dla ogólnego kształtu i arabskiego dla korpusu z glulamu.

lutnia arabska i lutnia zachodnia

Musimy dziś rozróżnić w języku potocznym dwa główne typy lutni:

Skrzypce

Lutnia jest prawie w całości wykonana z drewna. Tabela składa się z cienkiej deski z drewna rezonansowego (najczęściej świerkowa ) w kształcie gruszki. Lutnie mają czasem trzy zdobione rozety. Nie są one otwarte jak w obecnej gitarze klasycznej, ale składają się z ozdobnej maskownicy wyrzeźbionej z drewna samego stołu.

Tył instrumentu to zestaw cienkich drewnianych desek zwanych żebrami łączonymi (przy pomocy kleju) na styk, tworząc bardzo zaokrąglony korpus instrumentu. Wnętrze tej skorupy jest wzmocnione klejonymi paskami pergaminowymi. Gryf wykonany jest z jasnego drewna i pokryty twardym drewnem (najczęściej hebanem ) na podstrunnicę. W przeciwieństwie do większości współczesnych instrumentów, podstrunnica znajduje się na tym samym poziomie co blat. Główki lutni przedbarokowych tworzyły kąt z gryfem o prawie 90°, być może tak, że struny o niskim napięciu pozostawały mocno dociśnięte na początku gryfu. Kołki są stożkowe i są utrzymywane na miejscu przez tarcie w otworach, które je przyjmują. Kształt i użyte drewno sprawiają, że lutnia jest bardzo lekkim instrumentem jak na swoje rozmiary.

Progi są wykonane ze sznurków jelitowych wiązanych na szyi. Kilka dodatkowych drewnianych progów jest zwykle przyklejanych do góry, gdzie nie można ich zawiązać za szyją.

Struny jelitowe (rzadziej metalowe) są pogrupowane w chóry , zazwyczaj po dwie struny na chór (rzadziej trzy), z wyjątkiem najwyższego chóru, kurki , składającego się z jednej struny; w lutniach późnego baroku dwa chóry o najwyższym tonie to zwykle dwie pojedyncze struny. Chóry liczone są w grupach, więc najwyższą strunę nazywamy pierwszym chórem, następne dwie smyczki (dla lutni renesansowej) drugą chórem itd. Ośmiochórowa lutnia renesansowa będzie więc zwykle miała piętnaście strun (siedem razy dwie struny i jedna pojedyncza), a trzynastochórowa lutnia barokowa, dwadzieścia cztery struny (jedenaście razy dwie struny i dwie pojedyncze).

Chóry strojone są unisono w zakresie tonów wysokich i średnich, chóry basowe mają jedną ze strun nastrojoną na wyższą oktawę (w zależności od okresu oktawa ta jest dodawana z różnych wysokości). Dwie struny chóru są zwykle grane w tej samej wysokości (na tym samym progu) i jednocześnie, z wyjątkiem niezwykle rzadkich przypadków, gdy gra się je oddzielnie lub na różnych progach.

Umowa

Strojenie lutni nie jest zbyt wystandaryzowane i dość skomplikowane. Lutnie zostały zbudowane w bardzo różnych rozmiarach i bez stałego standardu strojenia, a liczba strun i chórków również bardzo się zmieniła.

Można jednak powiedzieć, że poniższy akord lutniowy renesansowy jest ogólnie używany: w przypadku lutni 6-chórowej znajdujemy akord tenorowy viola da gamba , a chóry mają między sobą interwał kwarty czystej, z wyjątkiem interwału między 4 tH i 3 th chóru, który jest głównym trzecia (można znaleźć porozumienie lutni renesansowej na gitarze opuszczania liny do F # - zamiast ziemi - i za pomocą capo w trzecim progu; bez capo, nuty grane z tabulatury brzmią o tercję małą poniżej lutni).

W przypadku lutni z więcej niż 6 chórami chóry są dodawane w kierunku basu. Ze względu na dużą liczbę strun i szerokość gryfu trudno jest wówczas modyfikować brzmienie chórów dolnych, kładąc palec lewej ręki na podstrunnicy; chóry te są więc używane raczej diatonicznie, aby umożliwić ich użycie w smyczkach otwartych, jak w przypadku przedbarokowej lutni 10-chórowej – patrz niżej.

Jest to zwykle umowa, a czasem kompozytor daje dalsze wskazówki dotyczące sposobu wynagrodzenia - np 7 th chóru w F.

XVII th  dalsze wieku zwiększa różnorodność umów, szczególnie we Francji. Pod koniec stulecia ustalił się jednak pewien standard, narzucony został akord d-moll . Przedstawione poniżej basy dla lutni barokowej są modyfikowane zgodnie z graną tonacją.

Instrument Umowa
Renesansowa lutnia na 6 chórów \ new Staff \ with {\ remove "Time_signature_engraver"} {\ czas 6/1 \ klucz "G_8" {<< {g1 c 'fa d'} \\ {g, 1 cfad 'g'} >>}}
Renesansowa 8-chóralna lutnia \ new Staff \ with {\ remove "Time_signature_engraver"} {\ time 8/1 \ key "G_8" {<< {d1 fgc 'fa d'} \\ {d, 1 f, g, cfad 'g'}> >}}
10-chórowa lutnia przedbarokowa \ new Staff \ with {\ remove "Time_signature_engraver"} {\ czas 10/1 \ klucz "G_8" {<< {c1 d ees fgc 'fa d'} \\ {c, 1 d, ees, f, g, cfad 'g'} >>}}
13-chórowa lutnia barokowa \ new Staff \ with {\ remove "Time_signature_engraver"} {\ time 13/1 \ key "G_8" {<< {a, 1 b, cdefga, dfa} \\ {a ,, 1 b ,, c, d, e, f, g, a, dfad 'f'} >>}}

Kamerton

Wysokość dźwięku może wahać się od 3 = 392 Hz do 3 = 470 Hz w zależności od kraju, repertuaru, instrumentu i tonacji używanej przez inne instrumenty grające w zespole. Nie było wtedy uniwersalnego standardu, można było ustalić tylko lokalne standardy.

Ewolucja instrumentu po złotym wieku

Pomimo swojego wirtualnego zanikiem w XVIII -tego  wieku, instrument nadal przetrwać zarówno w Francji niż w Stanach Zjednoczonych . W ten sposób odnajdujemy ślady teorby i chitarronu w salonie na Polach Elizejskich w 1895 roku . Mówi się też o lutniście w Stanach Zjednoczonych towarzyszącym filmom niemym i komponującym na jego instrumencie.

Niektórzy francuscy kompozytorzy XX XX  wieku powstały na strunach lutni 10: Jacques Chailley , Yvonne Desportes wielkiej nagrody Rzymu , Jean Loubier na wniosek Michel Faleze , francuskim lutnista i uczeń Michael Schaffer . Na uwagę zasługuje utwór węgierskiego kompozytora Georga Aranyi-Aschnera oraz msza łacińska z lutnią, obojem solo, kwartetem smyczkowym, organami i chórami.

W XXI th  century, niektórzy aż do ich oryginalnego instrumentu lutni i muzyki idiomatyczne: Jozef van Wissem, Ronn McFarlane i Tsiporah Meiran zatem podejmowane w celu sporządzenia nowej muzyki na ten instrument pierwotnie zarezerwowane starego katalogu.

Lista kompozytorów lutni

lutnia renesansowa

lutnia barokowa

lutnia klasyczna

Niemcy (Empfindsamer Stil)Austria

Kompozytorzy współcześni i współcześni

Słynne obrazy lutniistów

Lutnia jest również widoczna w słynnych gobelinach Karola Śmiałego

Uwagi i referencje

  1. Widok wnętrza lutni

Zobacz również

Bibliografia

Powiązane artykuły

Linki zewnętrzne

Filmy na lutni