Historia określenia Walonia i jej pochodnych zaczyna się od starego germańskiego słowa walh , co ogólnie oznacza populacje celtyckich lub języków romańskich , z którym Niemcy mieli kontaktu, ale prymitywne formy początkowej etymon, jak również jego dokładnego pochodzenia język francuski nie został jasno ustalony. Mogła znaleźć swoje źródło w średniowiecznej łacinie po leksykalnym zapożyczeniu ze starofrankoskiego . Możliwe też, że pochodzi on, przez zmianę sufiksu , z wallec , „ język używany w Holandii ”. Dopiero w XV -tego wieku, że słowo Walonii , jak to, że w pamiętnikach z kronikarza średniowiecznego Jana Haynin . Zakres semantyczny słowa Wallon i jego pochodnych, takich jak toponim Wallonia , z czasem zmalał, stając się endonimem i nadal jest ograniczony.
Ta leksykalna historia była badana głównie w kręgach intelektualnych ruchu walońskiego . Główne prace na ten temat jest historia Walonii i walońskich słów o Albert Henry , który według Jean-Pol Demacq pokazuje wolę Walonów „Znajdź odpowiedzi na swoje pytania, falisty i tak bieżącym poszukiwaniu trasy dla [ich ] Tożsamość Walońska ”.
Pierwsze wzmianki zbliżone do francuskiego słowa Wallon , które dotarły do nas, pochodzą z łaciny i wyraźnie mówią o jego germańskim pochodzeniu :
" Igitur primus Adelardus nativam linguam unhabuit Theutonicam, sed quam corrupte nominant romanam, Theutonice Walonicam (Jak na pierwszy Adelard, jego język ojczysty nie był germański, ale ten, który, wykorzystując błędne imię, nazywa Romana , natomiast w germańskich, nazywa się Walonica ). "
Zdanie jasno wyraża germańskie pochodzenie terminu, która pochodzi prawdopodobnie od słowa Franków czasu, sam potomek starożytnej nazwy Walh który pochodzi z Proto-germański z IV -go wieku pne. AD Przymiotnik Walonicus lub jego centralne francuski alternatywa Gualonicus średni „w powieści ” i są stosowane w opozycji do przymiotnika Teutonicus oznaczającego „germański”: To dyskryminacja językowa w przyrodzie, a nie etnicznej „, mówi John Ronald Reuel Tolkien w swoim eseju The Anglik i Walijczyk . Wskazuje on na wszystkie romańskie populacje Galii , ale jego pole leksykalne jest szybko redukowane do określenia tylko użytkowników langue d'oïl , czyli mieszkańców Neustrii, jak widzimy. w innym tekście łacińskim, gdzie jego użycie wskazuje że prawdopodobnie jest on włączony do ówczesnego słownictwa łacińskiego:
„ Pro duobus Magistris linguae Vallonicae ex civitate, vel diocesi Tornacensi oriundis (dla dwóch lektorów z miasta lub diecezji w Tournai ). "
Jest to dokument odnoszący się do biskupstwa Tournai, gdzie chodzi o przyznawanie stypendiów na studia teologiczne na Sorbonie . Nie ma żadnej wzmianki o germańskim pochodzeniu przymiotnika Vallonicae , co mogłoby wskazywać, że wszedł on do łacińskiego użycia tej dwujęzycznej diecezji, obejmującej regiony romańskie i tudejskie .
Dopiero pod koniec XIII th wieku , które są potwierdzone w langue d'oleju słów związanych Walońskiej , jak walois w Turnieju Chauvency pochodzącym z 1285 roku . Jacques Bretel , autor tego poematu, mówi w tych kategoriach Herald of alzackiego pochodzenia :
" Wtedy zaczął fastroillier / I dobry fransoiz essilier, / A Walois all despannei / Powiedział do mnie" Bien soiez vos venei, / Sire Jaquenet, volentiers " (Zaczął więc bełkotać i plądrować dobrego francuskiego, a w bardzo flayed walois , powiedział do mnie: „Dobrze być ty venei, Sire Jaquemet, chętnie” "
„ Et d'un walois tout despannei ” w niektórych rękopisach zastępuje się „ en un roman tout despannei ”. Walois opisuje język romański używany w regionie zbliżonym do germańskiego, czyli langue d'o thatl. Mamy również znaleźć walesch (e) , żeńskiego z Walois , w innych pismach, takich jak w Poésies o Gilles Li Muisis : „ Car Je piers mężczyźni walesch (bo tracę walesch )”. Walesch wyznacza także tutaj langue d'ropy, mając jednocześnie w Tournai Słowo Rzymian o tym mówić. Przyrostek -esche (od zlatynizowanego germańskiego -isca ) był używany do określenia langue d'o,l, jak również jego normano- pikardia -eske, -esque , każdy przymiotnik narodowości żeńskiej, więc mówiliśmy o tiesche langue ” langue Allemand ”, język duński „ język duński”, gente englesche „język angielski” itd. Słowo Walois to nic innego jak odmiana galijskiego , północnych dialektów Oïl (północnonormański, pikardyjski, waloński, szampański, burgundzki i dolnolotaryński), z zachowaniem początkowego w- (zaznaczonego [w] w API), germańskiego pochodzenie, czasami przekazywane do [v] później, podczas gdy systematycznie przekazywane do [gʷ], a następnie [g] dalej na południe (stąd w standardowym francuskim ).
Można również mówić o Jean Wauquelin , tłumacza „pochodzi z kraju Pikardia ”, jak prezentuje się w 1447 roku, który używany w jego otoczeniu prozy z legendy o Gérard de Roussillon słowo wallec i dwa warianty wallecq i portfel . Używa również ro(u)man , franc(h)ois , Wallec i częściej językiem ojczystym do oznaczenia tego języka, którego nie odróżnia od francuskiego lub dialektu , i do którego też się nie odnosi. forma mówiona. Wallec/Wallec to forma Pikardii, której oryginalny s ( wallesc ) był już wtedy rozbawiony.
W 1477 r. w Skargach przedstawionych Marii de Bourgogne oraz w Wielkim Przywileju – odpowiedzi księżnej na te skargi – znajdujemy wyrażenie Pays walecques .
Językoznawca belgijski Maurits Gysseling uważa, że „formę Walesch pewnością istniały w Holandii do XI -tego wieku . Tylko nasze najstarsze rękopisy , gdzie odpowiednikiem Walonia pojawia się tylko datę z XIII th wieku , gdzie zawsze nadać kształt Walsch ”.
Przed XIV -tego wieku , istnieje również czasownik walesquier „mówić języka niezrozumiałego”. Znajdujemy go w Roman de Cassidorus skomponowanym przez autora, którym ma być Baudoin Butor , żyjący na północy domeny językowej Pikardii i co, według Henry'ego, implikuje wcześniejsze istnienie wallesc i jego użycie przez użytkowników Picarda ...
Albert Henry konkluduje, że jeśli słowo walońskie mogło już istnieć w tym czasie, co nie jest pewne, istniały konkurencyjne terminy, które mogły pochodzić z różnych innych domen językowych wspieranych przez regiony germańskie i które nie spotykały się, jak się wydaje, tylko na małych obszarach . Henry potwierdza również, że nie chodzi tu o wyznanie etniczne, ale o to, że terminy jedynie przywołują rzeczywistość języka.
Słowo Walonii jest potwierdzone po raz pierwszy w drugiej połowie XV -go wieku jako Dolin . To Jean de Haynin używa go w kontekście, w którym jest przeciwny Liégeois . Kronikarz opowiada o potyczce między wojskami księcia Burgundii a garnizonem Liège w Montenaken około 1465 roku : „ Liegeois mówią „Sain Denis i Sain Lambert”, Vallonowie i Tiessonowie wołają „Mourregot”. "
Według Henry'ego charakterystyczne jest znalezienie u „ burgundzkiego ” autora tej pierwszej wzmianki o Vallons , która jest bardziej zbliżona do Tiesonów . Jego pojawienie się jest równoczesne z ostatnimi pojawieniami się innych równoważnych terminów, takich jak termin Wal(l)ec „języka romańskiego” w Wielkim Przywileju Marii Burgundii .
Pierwsze znane poświadczenie terminu walońskiego z inicjałem W , które nabiera znaczenia „mieszkańca romańskiego regionu Holandii”, znajduje się u Froissart , kronikarza z regionu Mons - Valenciennes, który był oficerem w armii od Philippe le Bon i Charles le Temeraire , to znaczy w regionie Pikardia , w środowisku Burgundii.
„ Walońska wydaje się być pół-dowiedział kreacja, która zastąpiła wcześniejszy termin tego samego etymologiczne pochodzenie , ale Wal (l) ec zamiast walois , na wzór tiesson ... dla których nasz najstarszy świadek, jakby przypadkiem, nudny Froissart. "
Przyrostek -on został zastąpiony przyrostkiem początkowym -e (s) c lub -esch , ponieważ jest często używany do oznaczenia ludów (por. Teuton, Letton, Breton, itd.). Początkowa forma walesch, walesc jest prawdopodobnie oparta na nowszym zapożyczeniu z holenderskiego * walesch, * walec , niepoświadczonego i który, podobnie jak termin walois, gaulois , wywodzi się ze starego low francique * walhisk .
Termin Walonii staje się powszechnie stosowany w XVI -tego wieku , nie tylko w języku francuskim , ale również w innych językach takich jak hiszpański i angielski . Z drugiej strony jego znaczenie jest mylone, w szczególności z powodu zawężenia semantycznego: dostrzega się różnicę między językiem francuskim a dialektami regionalnymi i jednocześnie pojawia się termin dialekt .
Jean Lemaire de Belges i znaczenie regionalneAlbert Henry uważa, że „nikt nie zostawił nam tak dokładnego i cennego świadectwa o tym walońskim słowie, jak świadectwo Jeana Lemaire de Belges lub Bavai, w pierwszej księdze jego Illustrations de la Gaule et singularitez de Troye , opublikowanej w 1510 lub 1511":
„Do dziś mówimy o mieście Niuelle estre w Romanbrabancie, ze względu na różnice językowe. Ponieważ inni Brabansonowie mówią Thiois lub Teuthonique: Cestadire bas Alleman : A ci, którzy mówią w starym języku galijskim, który nazywamy Vualon lub Rommandz : Jeśli jak Rommand de la Rose . A ze wspomnianego starożytnego języka Vualonne, lub R dowództwa, używamy w naszej Galii Belgii : Cestadire in Haynau , Cambresis , Artois , Namur , Liege , Lorraine , Ardenne i Rommanbrabant, i znacznie różni się od François , który jest bardziej nowoczesny i więcej kolegów. "
Język waloński jest zatem uważany za regionalny język romański, który można spotkać w romańskojęzycznych krajach Holandii. Definicja ta podejmowana jest w języku angielskim w słowniku Oxford i Henryka VI z Szekspira . Szekspir używa terminu Walończyk w odniesieniu do kraju Walonii: „Lord Regent i spokojna Burgundia, przez którego podejście regiony Artois, Walonia i Pikardia są dla nas przyjaciółmi” (Henri VI, część I, akt II, scena 2). Konkretna notatka: „W tym czasie Walończycy [byli] mieszkańcami terytorium znajdującego się obecnie na południu Belgii i nadal znanego jako »Kraj Waloński«.
Od tego ogólnego znaczenia dialektów regionalnych niektórzy autorzy współcześni Jeanowi Lemaire de Belges odróżnią go, nie będąc w stanie określić obszaru geograficznego, od innych „dialektów” Oïl. Tak jest w przypadku Henri Estienne, który zaznacza pokrewieństwo Picarda i Walończyków: „Teraz, gdyby nie niedogodność tej wymowy, pewne jest, że mowa Pikardów, w tym także Walonów, byłaby dialektem, który mógłby wzbogacić nasz język francuski. "; przez Claude Fauchet który okazuje Walońska w rustykalnym powieści , ze starego języka oleju; lub ponownie od Pierre'a de Ronsard, który uważa Vvalon i Picard za jeden język: „Oultre Radzę nie zwracać uwagi na ponowne używanie starożytnych słów, a głównie tych z języka Vvalon i Picard, który pozostaje dla nas tak wielu naiwny przykład języka francuzkiego, to znaczy ten, który miał miejsce po łacinie, nie był już używany w naszej Galii […]”.
Znaczenie „oïl” i znaczenie „Burgundy”Termin ten nie jest już używany tylko przez autorów pochodzących z Holandii. Na przykład w 1530 r. Anglik John Palsgrave mówił o Walonie w swoim Esclaircissement de la langue françoyse, ale w celu określenia langue d'oïl lub języka francuskiego używanego w burgundzkiej Holandii. Hiszpański historiograf Juan Cristobal Calvete de Estrella (ok. 1520 - 1593) mówi o różnicy między Francuzami paryskimi a lengua Valona , ale widzi ją jako wariant, jeśli nie zacofany i skorumpowany, języka francuskiego.
W tym czasie Wallon nadal wyznacza język romański w rejonach pogranicza językowego między językiem francuskim a językami germańskimi:
„ Pozostaje najszersze znaczenie języka romańskiego lub langue d'oïl w regionach graniczących z granicą językową od Morza Północnego do Lotaryngii. "
Albert Henry podaje jako przykład świadectwo Ambroise'a Paré, który w swojej Voyage de Metz w 1552 roku mówi o włoskim kapitanie obecnym w kwaterze głównej Metz, który bardzo dobrze mówił po niemiecku , hiszpańsku i walońsku, w swoim ojczystym języku .
Ale Henry, cytując Maurice'a Bossarda, również uzupełnia tę długą granicę aż po Szwajcarię tekstami z kraju Montbéliard oraz tekstami genewskiego Françoisa Bonivarda, który używa języka walońskiego i walońskiego do określenia zarówno „francuskiego używanego na terytoriach graniczących z kraj niemieckojęzyczny ”, „francuski z francuskojęzycznej Szwajcarii ”, a nawet „dialekt francusko-prowansalski ( Walijczyków ) ”, a nawet „ powieść ”. Takie użycie byłoby w ich pożyczek z dzieł Jean Lemaire de Belges, która nie została podjęta przez Bonivard po 1551 roku oni pamiętać, że nawet wtedy, gdy pozostaje to w języku naukowym pożyczki aż do początku XX th wieku , potwierdzonych przez gramatyki z dialekt waloński kantonu La Poutroye (Schnierlach) księdza Simona wydany w Paryżu w 1900 roku .
Odnośnie burgundzkiej sens, to znaczy, na podstawie rozszerzenia geograficznego burgundzkiego Holandii , jest nadal wymieniony w XVII -tego wieku przez Ludwika Haynin , Pana Cornet:
„Belgijski według tego, czym jest, na razie jest dużym krajem między Francją , Niemcami i Morzem Oceanem […] Zwykle dzielił się na dwa regiony prawie równe, ma być znany w belgijskim Walonii i belgijskim, niemieckim lub flamandzki , według niektórych. Prowincje Walonii to Artois, Lille Douay i Orchies, inaczej zwane Galijską lub Walońską Flandrią : Cambresis , Tournesis , Haynaut i Estat de Valencennes , Namur , Lothier lub Brabancja Walońska , Luksemburg i Liége . "
To zrozumienie będzie się utrzymywać aż do XX th century , przynajmniej w stosowaniu oraz w encyklopediach , zarówno dla Walonów lub Walonia , jak w Larousse w XX th century 1963: „Walonowie populacja południe pół wschodniej Belgii (oprócz okręg Arlon w belgijskim Luksemburgu ) i przenosząc się na sąsiednie francuskie departamenty Północy , Aisne i Ardeny ”, to samo dotyczy dialektu.
Jules Feller , cytowany przez Henry'ego, który powiedział, że nie jest w stanie tego potwierdzić, napisał ponownie w 1920 roku :
„Nawet dzisiaj, nie tylko liczba ludności romańskiej Belgii, ale również poza naszymi granicami, że od Flandrii francuskiej , Lille, Douai, Arras , Valenciennes, Cambrai , Avesnes , Thiérache , Rethelois ," Ardeny , dać sobie nazwę Walonów , roszczenie mówić walońskim . "
Albert Henry konkluduje jednak, że w 1963 r. burgundzkie znaczenie nadane przez Fellera już nie istnieje i że słowo Walonowie używa się „do oznaczenia mieszkańców Walonii ”.
Walońska i rzymskaAlbert Henry zebrał zbiór dokumentów, które świadczą o równoważności słowa walońskiego z powieścią, ale to ostatnie poprzedza walońską . Daje przykłady Brabancji i Flandrii walońskimi które zastępują nazwiska jak Roman Kraj z Brabancji , Roman Brabancji i Flandrii Gallican , że od XVII th century . Podaje również kontrprzykłady rzymskiej części Księstwa Luksemburg , Roman Pays de Luxembourg , i kraju Gaumais , Romance Terre , które pozostają rzymską częścią elektoratu Trèves .
Błąd Etienne PasquierAnegdotycznie długo wierzono, że termin Walończyk pochodzi od terminu Gaulois, ponieważ łacinnicy , według starożytnych uczonych, takich jak Étienne Pasquier , nie potrafią wymówić G de Gaulois . Ten błąd Pasquiera jest prawdopodobnie podstawą Jeana Bodina, kiedy pisze własną anegdotę słynną z gry słów „Dokąd idziemy? / Wallons-nous?” ":
42. […] Jean Bodin był prawdopodobnie inspirowany przez Pasquiera, kiedy pisał tę uczoną etymologiczną anegdotę , odnotowaną już w Stengers 1948:„ Ouallonnes enim a Belgis Appelamur [my, „Galowie”], quod Gallis veteribus contigit, quuum orbem terrarum peragrarent, ac Mutuo interrogantes qaererent gdzie idziemy , id est quonam profiscimur? ex eo credibile est quod Ouallones appellatos Latini sua lingua nunquam efferunt, sed g lettera utuntur. „[...] Co P. Mesnard co przekłada ostateczną edycję 1572 (Algiers, 1941, s. 346 ) oddaje po francusku: „Belgowie nazywają nas Walonami, bo zdarzyło się starym Galom, gdy wędrowali po ziemi, pytając się wzajemnie”. Dokąd idziemy? ", to znaczy:" Gdzie stawiamy nasze kroki? „I jest rzeczywiście prawdopodobne, że wywodzili z niego nazwę „Ouallons”, której łacinnicy nie mogą wymówić bez przekształcenia tego słowa literą G”. "
Gra słów „Czy jesteśmy Wallonami?” »Do dziś jest używany jako tytuł programu kulturalnego (język waloński), w RTBF, Wallons-nous , jako nazwa walońskiej organizacji non-profit organizującej wycieczki kulturalne.
Treść znaczeniowa terminu Walońskiej porusza się trochę w czasie XVII -tego wieku , ale jest coraz różnica między językiem francuskim i mówić Walońska . Albert Henry podaje jako przykład cytat z Dominique'a Bouhoursa, który ocenia, że „ Holender ma minę, by pomylić Francuza z Walonem” o Erazmie, który skrytykował język francuski. Jednak Henry uważa, że „często trudno jest stwierdzić, czy miał na myśli dialekt waloński wyraźnie postrzegany, czy François bardzo zregionalizowany. "
Konkretne zadaniaJednocześnie termin waloński znajdujemy w innych sytuacjach, a nawet przechodzi on do innych języków .
Strażnicy Walońscy„ Walońska piechota ” Karola V , potomkowie „walońskich” kompanii książąt burgundzkich, wychowana zwłaszcza w romańskojęzycznej Holandii , dzięki swej doskonałej reputacji sprawi, że określenie walońskie będzie znane w całej Europie, a nawet w Nowej. Świat . Elitarne jednostki włączone do gwardii królewskiej, ich rola dla Hiszpanii była ważna, do tego stopnia, że Gaspar de Guzmán ocenił, że „bezpieczeństwo Hiszpanii zależy całkowicie od obecności tych Vallone ”.
Jedną z najstarszych wzmianek o strażnikach walońskich jest, niezbyt pochlebna, o Pierre Pithou w jego Satyrze Ménipee :
„O Paryżu , który już nie jest Paryżem, ale spelonem [jaskinią] dzikich zwierząt, cytadelą Hiszpanów, Walonów i Neapolitańczyków , azylem i naszym ucieczką złodziei, morderców i zabójców, czyż nigdy nie chcesz czuć się sobą? swoją godność i pamiętaj, kim byłeś, kosztem tego, kim jesteś ”
Bossuet w swojej oracji dla księcia Condé złoży jeszcze bardziej chwalebny hołd tej formacji wojskowej: „Armia wroga jest silniejsza, to prawda; składa się z tych starych zespołów walońskich, włoskich i hiszpańskich, których do tej pory nie byliśmy w stanie zerwać ”.
Termin Walonia służy w wojsku od dłuższego czasu, „Gwardia Walońska pułk” będzie na służbie Austrii przez cały XVIII -tego wieku i Hiszpanii aż do 1822 . „ Miecz waloński ”, miecz o prostej i szerokiej klindze z dwoma ostrzami, przodek szabli kawaleryjskiej, będzie używany przez kilka armii, w szczególności przez kawalerię francuską , za Ludwika XIII i Ludwika XIV . Te pułki Walońska będzie w służbie Zjednoczonych Prowincji w XVII -tego wieku do XVIII -tego wieku .
Kościół WalońskiW kalwini z południowej Holandii uciekł wojen religijnych i wielu z nich osiedliło się za granicą, w szczególności w Zjednoczonych Prowincji i jej koloniach (ale także w Anglii lub Niemiec ), gdzie były one nazywane " Reformowany Walonów«(» Waalse hervormden „) i gdzie założyli „kościoły walońskie” ( Waalse kerken ) .
Walończycy z Nowego JorkuNiektórzy walońscy uchodźcy protestanccy osiedlili się w Nowym Świecie, zwłaszcza w Nowej Belgii z Nowym Amsterdamem, który później stał się Nowym Jorkiem . Chociaż nazwa Wall Street ( w języku angielskim oznacza „ ulica muru ”) wywodzi się z istnienia jednej i tej samej ściany, w miejscu obecnej ulicy, plany Nowego Amsterdamu pokazują dwie różne nazwy dla tej ulicy. „ De Waal Straat ” (nazwa holenderska) nie odnosi się do muru, ale do ważnej grupy osadników walońskich, którzy uczestniczyli w tworzeniu Nowej Belgii, a następnie Nowego Amsterdamu, ponieważ etymologicznie, po holendersku , Walon powiedział do siebie „Waal ”. W rzeczywistości około 1630 r. całkowita populacja Nowej Holandii liczyła 300 osób, z których zdecydowaną większość stanowili Walonowie. Wallabout Bay , położona na północ od Brooklynu , wzięła swoją nazwę od zniekształcenia holenderskiego Waal bocht, co oznacza zatokę Walońską , nazwę wybraną ze względu na założenie kilku rodzin walońskich.
Walonowie SzwecjiZ powodu trudności ekonomicznych i wojen religijnych , pięć do dziesięciu tysięcy ludzi z południowo-wschodniej części południowej Holandii, księstwa Liège i Lotaryngii wyemigrowało do Szwecji za namową Louisa De Geera, aby tam pracować w „ przemyśle żelaznym ”. . Szwedzi nazywają ich Valloner .
hiszpański ValonaZe względu na znaczenie i prestiż gwardii walońskiej w Hiszpanii termin waloński został szybko zapożyczony w języku Cervantesa i samego Miguela de Cervantesa .
Albert Henry w swojej książce Histoire des mots Wallon et Wallonie wymienił szereg zastosowań słowa valón i jego pochodnych w kilku pracach Cervantesa, zwłaszcza Don Kichota lub Rinconete i Cortadillo :
„W Hiszpanii zapożyczenia językowe najbardziej uderzają w sławę pułków walońskich. W drugiej części Don Kichota i w niektórych swoich nowych kopii , Cervantes, jeśli znawca wszystkich cudów języku, nawet najnowszych, wykorzystuje rzeczownik VALONA , który odnosi się do kołnierza z koszuli szczególności płótnie klapy lub koronką , rzeczowe valones „gatunek majtek ” i wyrażenie a la valona , charakteryzujące albo te majtki, albo sposób ułożenia piór na kapeluszu : a la valona „à la Wallonne”, czyli „w sposób przynależny do żołnierzy do pułków walońskich”, a nie „w sposób Walończyków”. "
Aby zilustrować użycie terminu Walońska XVIII th wieku , Albert Henry daje świadectwo historyka angielskiego w czasie. Według Henry'ego, James Shaw popełnił błąd co do pochodzenia języka walońskiego , ale zauważył, że termin ten miał na celu różnicę językową:
„W prowincjach austriackich Holandii istnieje naprawdę niezwykłe wyróżnienie . Niektóre są flamandzkie, inne nazywane są prowincjami Vallones. Różnica językowa powoduje to rozróżnienie. Język Vallone używany w prowincjach noszących tę nazwę różni się zasadniczo od języka flamandzkiego używanego w innych prowincjach. Jest to stary język francuski, który wyłonił się z ruin łaciny pod rządami Karola Wielkiego i był używany we Francji, a także w prowincjach Vallones w ciągu wieków, które nastąpiły po rządach tego monarchy. Ten stary język nazywał się Romans lub Gaulois i od niego wywodzi się nazwa Vallon . Francja poprzez stopniowe udoskonalanie oczyściła tę starą Galię i zmieniła go w język łagodniejszy i bardziej elegancki, niż mówi się dzisiaj w tym królestwie; ale prowincje Vallone w Holandii zachowały swój stary język, ostrzejszy, ale odważny i energiczny. Hrabstwa Hainaut i Namur tworzą Pays Vallons z Artois, który nie jest już prowincją austriacką. Nazwa i język doliny rozciągają się również na część sąsiednich prowincji. Część Brabancji, która graniczy z Hainaut i Namur, nazywa się Brabant Vallon. Podobieństwo języka wydaje się mieć wpływ na wiele okazji. W wojnach wywołanych tyranią Filipa II prowincje Vallones bardziej przywiązane do starej religii jako pierwsze oddzieliły się od innych prowincji, przyjęły propozycje księcia Parmy i pojednały się z Hiszpanią. Wojska Vallone, które powstały w krajach, w których handel jest mniej intensywny i których terytorium stykające się z Francją często było teatrem wojennym, słynęły z ducha walki i stanowiły kwiat armii Filipa i jego potomków. "
Walończycy i lud LiegeRozróżnienie między Walonów i Liege , który rozpoczął się wraz z Johnem Haynin 1470, jest jeszcze do końca XVIII -tego wieku . To rozróżnienie zostało zbadane przez Jeana Stengersa w artykule, który Henry uważa za decydujący. Co do rozróżnienia, Albert Henry cytuje dla XVII -go wieku Hiszpana Alonso Vázquez , ksiądz Louis Hennepin w 1697 roku; Brauniusa w 1700 r. W Słowniku z Trévoux z 1752 r. określamy Wallon , -onne przez „co oznacza Gaulois, do wszystkich ludów Niderlandów, których językiem naturalnym jest stary Franciszek: są to języki Artois, Hainaut, Namur, Luksemburg i część Flandrii i Brabancji”. Dom Jean François podaje tę samą definicję w swoim rzymskim słowniku z 1777 roku.
Opierając się na pracy Stengersa, Albert Henry deklaruje, że przed 1770 r. „nie znajduje się ani jednego konkretnego zastosowania języka walońskiego do jednoczesnego określenia„ Burgundów ”i„ zleceniodawców ”; ale rozróżnienie, które pojawia się w dobrze zdefiniowanej kategorii dokumentów, dotyczy „tekstów, które widzą rzeczy z zewnątrz, to znaczy spoza Niderlandów Południa i Księstwa Liège”. Dodaje też, że rozróżnienie między Walończykami a Liégeois ma charakter polityczny, a nie językowy:
„Możemy się domyślać, że zjawisko to jest związane z niezależnością polityczną Księstwa Liège do 1793 r. Bardzo prawdopodobne jest również, że z jednej strony zaciąg Liégeois, a z drugiej Niderlandzkie Rzymian. różne armie odegrał ważną rolę w narodzinach i utrwaleniu dystynkcji, która z językowego punktu widzenia nie miała racji bytu. "
Z drugiej strony, kiedy termin waloński jest używany tylko w odniesieniu do języka, nie jest to wykluczone dla mieszkańców Liège, w tym dla nich samych. Walonia i język Walonia znaleźć w wielu tekstach XVI -tego wieku do XVIII th century , niektóre Liegeois, czasami do wyznaczenia regionalnego francusku, czasami dialektem. I XVII th wieku , księstwo wyróżnia instytucjonalnie nawet swoich „miast waloński” i „Miasta thioises ”.
Epoka Republiki i Cesarstwa Francuskiego, następnie Zjednoczonego Królestwa Niderlandów, a wreszcie niepodległości Belgii znacznie zmieniła środowisko polityczne i językowe dawnych Niderlandów Austriackich . A to odbija się na semantyce terminu walońskiego , nie mówiąc już o coraz dokładniejszej specyfikacji dialektu.
Belgijska akceptacjaWraz z uzyskaniem niepodległości przez Belgię semantyka Walonii jest coraz bardziej definiowana w odniesieniu do tego nowego państwa. Dotychczasowe znaczenia stają się przestarzałe i utrzymują się jedynie w wypowiedziach historyków .
Nowa koncepcja Walonii urodzony w drugiej połowie XIX th wieku i wygrał z zastrzeżeń politycznych Ruchu Walonii , w „Walonów” symbolizujące wkrótce już jak był Albert Henry powiedział, że „mężczyźni urodzony w Walonii i tam mieszkają, lub którzy emigrując do Brukseli w wieku dorosłym, wciąż mają świadomość i chęć pozostania, sentymentalnie i kulturowo, tym, kim byli. "
Termin Walończycy jest następnie używany w opozycji do terminu Flamandowie , w ramach tego podziału językowego w Belgii .
Szczegóły dialektalneByło to w czasie XIX -tego wieku , że dialectological poczucie Walonia będą wyjaśnienia, nie bez zamieszania i bez kłopotów. Językoznawcom, a Henry zdaje sobie z tego sprawę, trudno jest stwierdzić, czy w starożytnych tekstach termin waloński oznacza dialekt, czy mniej lub bardziej regionalną formę języka francuskiego. Co więcej, pojawia się pytanie, czy ówcześni pisarze rzeczywiście byli świadomi odmiennych realiów. Henry uważa jednak, że niektórzy autorzy mówią o rzeczywistości dialektycznej, jak Henri Estienne , Claude Fauchet czy Pierre de Ronsard .
Potoczna poczucie Walonia jest również potwierdzone w XVIII -tego wieku , na przykład w Walonii Pasquée , to znaczy w dialekcie Liege w 1753 lub w pomieszczeniu w dialekcie pisemnej na cześć biskupa-Prince Charles-Nicolas d'Oultremont w 1763, gdzie walon jest cytowany przeciwko Niemcom, Francuzom i Tîhonowi .
Ale w ostatnim kwartale tego wieku leksykografów miłośników i filologów w starym francuskim czują potrzebę bardziej wymagających języka dla wszystkich dialektów. Jako pierwsi cofają się na tym poziomie i porządkują niemieccy filolodzy, Belgowie i Francuzi powoli uświadamiają sobie różnice dialektalne. Jednym z pierwszych wielkich wyróżnień dialektu walońskiego jest niemiecki filolog Wilhelm Altenburg, który precyzuje, że obszar Walonii nie może ograniczać się do Liège ani rozciągać się na Picard.
Joseph Dejardin w 1866 r. określił również Walonię i „ Walonię w dialektach prowincji Liège, Namur i Luksemburg”, a w 1892 r. Jules Simon precyzyjnie wyznaczył serią izoglos na mapie na zachód od „czworokąta walońskiego” strefa przejściowa między Walonią a Picardem. Jest to ostatnie zawężenie semantyczne, jakim uległo określenie Walonia i słowo Walonia , odnosząc się do rzeczywistości dialektycznej, zachowując szersze znaczenie w ramach rozłamu językowego w belgijskiej polityce wewnętrznej.
Główną pochodną toponimiczną jest rzeczownik Wallonie, bardzo nowy , przynajmniej w języku francuskim .
Henry podejrzewa, że „od XVI wieku wyrażenie „ prowincje walońskie” nabiera czasem treści politycznej, gdy w Holandii przywołuje na myśl wspólnotę francuskojęzyczną występującą przed wszystkimi prowincjami Thi. Tak jest na przykład w przypadku Thierri d'Offegnies, zastępcy Hainaut , który w tym sensie mówi w raporcie do Stanów Generalnych o „szczególnej lidze między prowincjami Walonii”.
Jean Germain informuje, że XVI th century, znajdujemy termin Walonia na grawerowanie mu nadana Jean-Jacques Boissard pochodzącym z 1581 roku i pokazując stroje czasu. Widzimy plebeius civis w Walonia parte Belgarum obok kobiety z Lotaryngii ( Mulier Lotharinga ), kobiety z Hainaut ( Mulieris w Hannonia gentilis habitus ) i Francuzki z Pikardii ( Franca mulier w Pikardii ). Z drugiej strony grawerunek nie pozwala na dokładne określenie znaczenia i lokalizacji tej Walonii . Cuda Germaina:
„To już ciekawe, że w Walonii parte Belgarum jest przeciwne, a przynajmniej wyraźnie odróżniane od Hannonii i Pikardii . Czy w tej różnicy terminologicznej powinniśmy widzieć opozycję? Czy też powinniśmy dojść do wniosku, że – jeśli chodzi o samo przedstawienie mężczyzny w stosunku do trzech kobiet – termin w Walonii parte Belgarum obejmuje w swoim znaczeniu Hainaut, Pikardię i – co bardziej zdumiewające – Lorraine? "
W XVII -tego wieku , to reorganizuje prowincje kościelne i tworzymy nowe biskupstwa w Holandii. Konstytucja papieska uwzględnia wówczas nie tylko granice prowincji politycznych, ale także język ludności. To pokazuje kilka zakony ustalenia XVII th wieku oddzielnych prowincji z prowincji politycznych i różnorodnie imię Roman Gallo-Belgia , Gallo-belgijski , a później Wallo belgijski lub Wallo Belgia . Podczas tej reorganizacji kościelnej pojawia się słowo „ Walonia” , także w różnych pisowniach.
Tak jest w przypadku zakonu kapucynów, którzy sporadycznie tworzyli Provincia Walloniae lub Wallonica w 1616 r. i poświadczali je w 1618 i 1622 r . Romanista Jean Germain przestudiował niektóre z ich map w artykule naukowym zatytułowanym „Łacińska” prehistoria słowa Walonia. Mapy te zostały zebrane przez Juliena Lamberta, historyka pochodzącego z Liège z Nivelles .
W swoich mapach kapucyni używali rzeczownika Wallonia / Vallonia lub przymiotnika wallonica / vallonica . Zasięg geograficzny omawianej prowincji różni się w zależności od map. Terminy istnieją tylko w języku łacińskim i nie ma nic do powiedzenia, że odpowiednik istniał w powieści, nawet jeśli Jean Germain wyobraża sobie „świadomość tej samej przynależności kulturowej lub językowej” i że działacze walońscy, tacy jak José Fontaine, uważają to za Mów prawdę.
Przed wynalezieniem terminu Walonia dla określenia rzymskich ziem południowych Holandii lub Belgii, peryfrazy były używane jako kraj lub terytorium Walonii . Albert Henry naprzód dwa terminy, pierwsze prowincje Walońska już zatrudnieni w XVI -tego wieku i Walonii kraju „rzadko świadkiem przed XVIII w.” Te dwa wyrażenia oznaczały „przed XIX wiekiem terytorium większe niż terytorium romańskiej Belgii”. Użycie tych dwóch wyrażeń połączy się ze znaczeniem rzymskiej Belgii w okresie Republiki Francuskiej i Cesarstwa oraz Zjednoczonego Królestwa Niderlandów, które będzie bardziej powszechne po uzyskaniu przez Belgię niepodległości. Możemy zacytować Julesa Micheleta, który używa kraju Walonii :
„Cóż może być bardziej francuskiego niż ten waloński kraj ? Musi być tak, że właśnie tam, w najbardziej zaciekłej walce ras i języków, pośród zgiełku kuźni i rusznikarzy, nasz stary geniusz melodyczny wybucha swoim czystym urokiem. "
Wyrażenia te są nadal aktualne i nadal są używane, zwłaszcza ze względu na ich poetycki zakres, jak na przykład José Fontaine :
„Przeszliśmy dalej. Gdy tylko Leopold III powrócił, dziesiątki bombardowań zniszczyły linie kolejowe i elektrownie. 500 000 strajkujących sprowadziło w dużej części Walonii w sprzeciwie. "
Tam Stany Zjednoczone niewielki obszar Wisconsin , wokół Green Bay , gdzie rozmawiają z Walońska , ze względu na sporą emigracji XIX -tego wieku . Kilka miejscowości w Wisconsin zachowało w swojej nazwie ślad tej imigracji: jezioro w stanie Michigan nosi nazwę Walloon Lake , nawiązując do osadników walońskich, którzy osiedlili się tam w XIX wieku.
Pierwsza uznana wzmianka o nazwie Walonia pojawiła się w listopadzie 1842 r. w eseju o etymologii filozoficznej autorstwa filologa i antropologa z Namur, księdza Honoré Chavée . Termin ten oznacza świat „rzymski” w przeciwieństwie do świata germańskiego. Chavée jest niewątpliwie oparte na starym znaczeniu słowa Walończyk :
„Sława (często niesprawiedliwa) od dawna nie ma głosu, by głosić prymat Niemiec w dziedzinie filologii i nie powtarza wielkich nazwisk, w których może zarejestrować się Francja, a mówiąc dokładniej Walonia świątynia erudycji. "
Według Alberta Henry'ego słowo to nie jest związane z łacińską Walonią : „Wydaje się, że ta forma walońska nie miała ani korespondenta, ani potomków w dialektach narodowych. „I to jest potwierdzone przez Germain:” Z pewnością nie ma mowy o wywołanie w opinii wątpliwość Albert Henry, zgodnie z którym nie ma bezpośredniego pokrewieństwa między tym Walonii oraz powstającym Walonii politycznych i kulturalnych. XIX th wieku w kontekście z nowo utworzone państwo belgijskie.”
W 1844 roku tym samym słowem mówiono o Walonii, którą Albert Henry – działacz waloński – uważał za autentyczną. François-Charles-Joseph Grandgagnage , pisarz i sędzia pochodzenia Namur oraz wujek Charlesa Grandgagnage , inicjator filologii walońskiej, dwukrotnie pisze to określenie w swoim artykule Deux wallonades nouvelles autora Alfreda Nicolasa :
„Moi drodzy Walończycy, na wszystkich świętych Walonii, błagam was; dlatego bądź sobą; a kiedy robisz sonety w Paryżu, zrób coś innego bardzo szybko, właśnie dlatego, że robisz to w Paryżu. Nie robią tam Holowników , ale zgadzam się, że sonety, sonety, sonety wieczne są nieskończenie łatwiejsze. "
„ […] Och! na pewno tu pływamy w wodzie walonie. Ale nie wiem; Doświadczam nieokreślonego doznania. To niepokój, żal i smutek. To emocja, która nie ma nazwy w ludzkim języku. […]”
Słowo jest zapisane w dwóch różnych pisowniach, co pozwala Henry'emu zastanawiać się nad możliwym symbolem narodzin tego słowa. Ale określa "tym razem mniej lub bardziej wyraźnie romańską część młodej unitarnej Belgii ".
Termin ten wydaje się być pierwotnie słowem filologów i historyków, którzy używają go w recenzjach, takich jak Revue de Liège lub w ramach Liège Society of Walloon Literature . Pozostaje znany przede wszystkim w kręgach wyspecjalizowanych, „filologów, historyków i regionalistów, głównie z Namur i Liège”, niemniej Jean-Pol Hiernaux w ramach Encyklopedii Ruchu Walońskiego znalazł użycie tego słowa poza tymi kręgami. Dopiero w 1886 roku termin ten zyskał pewną widoczność dzięki Albertowi Mockelowi : przyjął go jako tytuł dla swojego przeglądu literackiego La Wallonie, wydanego w tym roku w Liège. Od tego momentu słowo Walonia oznacza „romańską Belgię na południe od granicy, która oddziela flamandzkie patois od rzymskich dialektów, od Ploegsteert do Hertogenwald . "
Wraz z podziałem językowym i pojawieniem się ruchu walońskiego w belgijskiej polityce, do słowa „ Walonia” dodano „treść pojęciową i emocjonalną” o charakterze politycznym . Według Alberta Henry'ego „w szczególności trzy momenty ożywiły ukrytą świadomość, ponieważ dotykały w tym samym czasie refleksji, uczuciowości i wyobraźni” ruchu walońskiego i ładowały terminy walońskie i walońskie :
Przy ostatnim zawężeniu semantycznym termin „ Walonia” może zostać ograniczony, podobnie jak termin waloński, do jedynego walońskiego języka sensu stricto , zachowując znaczenie związane z romańską Belgią, a nawet z polityczną Walonią i tożsamością ruchu walońskiego. Dzieła Alphonse'a Maréchala, Charlesa Bruneau , mapy Elmera Bagby'ego Atwooda i Louisa Remacle'a pozwoliły na określenie dialektalnej Walonii, jak nazywa ją Albert Henry, nawet jeśli inni językoznawcy, tacy jak Jules Feller i Joseph Dejardin , używali po prostu terminu Walonia, ale na długo przed jego znaczące wykorzystanie przez Ruch Walonii podczas XX -go wieku .
Aby usunąć niejasności między dialektami ściśle walońskimi a innymi dialektami romańskiej Belgii, Zaproponowaliśmy określenie belgo-rzymski dla tych ostatnich .
Rozszczepienie językowe, które w latach 60. przybrało ogromne rozmiary, doprowadziło do tego, że:31 grudnia 1970włączenie do konstytucji belgijskiej nie tylko Wspólnot, ale także Regionów , w szczególności Regionu Walonii. Słowo „ Walonia” nie pojawia się w oficjalnych tekstach, ale jest obecnie powszechnie używane do określenia tego podmiotu politycznego i administracyjnego, przy czym nadal odnosi się do koncepcji „geospołecznej” promowanej przez Ruch Waloński. Tak jest na przykład w przypadku Związku Miast i Gmin Walonii , organizacji non-profit finansowanej przez władze miejskie Regionu Walonii.
W związku z brakiem uznania w tekstach prawnych terminu Walonia , Albert Henry zastanawia się:
„Ale czy jest to produkt nostalgii unitarnej, Region Waloński , emocjonalnie neutralna ekspresja, ewokująca w znacznie mniejszym stopniu pojęcie żywej istoty, niż termin Walonia , o wiele bardziej naładowany urazami, pragnieniami, namiętnościami i historią…? "
Ruch waloński chce, aby zamiast Region Waloński uznawano słowo „ Walonia” , jak zaproponował językoznawca Jean-Marie Klinkenberg w artykule w przeglądzie Toudiego z 1992 r. „I oczywiście nie mówilibyśmy już o regionie Walonii, ale po prostu o Walonia” . To życzenie zostało częściowo osiągnięte politycznie, rząd Walonii w 2010 r. przyjął komunikat polityczny promujący termin „Walonia” zamiast „Region Walonii” w celu promowania „narodzin zbiorowego sumienia”. Parlament Walonia wziął samego środka z „parlamentu Walonii” we wrześniu 2015 r . Nie jest to jednak uznane przez fundamentalne prawo Królestwa .
Dla niektórych działaczy walońskich, takich jak François Perin , termin „Walonia” oznacza raczej francuskojęzyczny region językowy niż region Walonii:
„To jest Walonia w obecnym znaczeniu tego słowa, która odpowiada„ francuskiemu regionowi językowemu ”artykułu 3 bis Konstytucji, a nie oficjalnemu regionowi Walonii, o którym mowa w artykule 107 kwartalnika Konstytucji, który obejmuje 9 niemieckich gmin . "
W „koniec uwaga,” Albert Henry postęp w XIX th wieku aż do II wojny światowej, termin Walonia rzeczownik jest również stosowany w wodach śródlądowych do opisania „drewno barki (dąb i wiąz), bez stępki, z płaskim dnem i proste krawędzie, zarezerwowane dla żeglugi śródlądowej w departamencie Nord, we Flandrii Zachodniej iw Hainaut (?). "