francuski z Belgii

francuski z Belgii
Kraj Belgia
Region Wspólnota Francuska Belgii
Typologia Sylabiczny fleksyjny SVO
Klasyfikacja według rodziny
Oficjalny status
Oficjalny język Belgia
Kody językowe
IETF fr-be

Francuski Belgii jest regionalny wariant z francuskim . Różni się od walońskiego , który jest langue d'oïl , podobnie jak Picard , Champagne czy Lorraine (używany również w Belgii ). Francuzi z Belgii niewiele różnią się od francuskich czy szwajcarskich . Charakteryzuje się terminami uważanymi we Francji za archaiczne , lokalnymi innowacjami, zapożyczeniami z dialektów romańskich Walonii (głównie walońskiej i pikardyjskiej ) oraz z sąsiednich języków germańskich (głównie holenderskiego , jego dialektów flamandzkich i brabanckich . oraz niemieckiego ).

Francuski jest jednym z trzech oficjalnych języków Belgii (obok niemieckiego i holenderskiego ) i mówi się, że jest lingua franca około 40% populacji, głównie w regionach Walonii i Brukseli . Według Obserwatorium Demograficznego i Statystycznego Przestrzeni Francuskojęzycznej ponad 71  % ludności Belgii jest w stanie mówić po francusku.

Jedna lub więcej odmian języka francuskiego w Belgii

Nie jest oczywiste, że belgijski francuski francuski jest jednorodną całością. Zatem Michel Francard we wstępie do swoich słownikowych belgicismes , notatki natychmiast różnica między Brukseli , miasta, które jest ogólnie rzecz biorąc, ale dzisiaj był jeszcze przeważnie flamandzki w XIX th  century i Walonii , gdzie francuski jest już od wielu wieków.

Według profesora Félixa Rousseau , historyka i aktywisty walońskiego  :

„Oprócz Tournai i Tournaisis, francuskiej twierdzy, księstwo Liège , hrabstwa Namur , Hainaut i Luksemburg znajdowały się na terytorium Imperium , a więc poza politycznymi granicami Francji. A jednak, z XIII -tego  wieku , jest to francuski, który przeszedł dookoła jak języka literackiego . To jest główny fakt intelektualnej historii Walonii. Walonowie bez żadnych ograniczeń, z pełnej woli, weszli w orbitę Paryża i przez siedem wieków z niezmienną lojalnością nadal uczestniczyli w kulturze francuskiej. Z pewnością francuskim używanym na naszych terenach w średniowieczu będzie francuski prowincjonalny, francuski emaliowany waloonizmem lub pikardyzmem, w zależności od przypadku. Sukces będzie się różnić w zależności od poziomu wykształcenia. Francuzi z naszego kraju nie będą ani mniej, ani bardziej prowincjonalni niż ci, których używa się w większości prowincji francuskich w tym samym czasie. "

Ta inna historia wyjaśnia, że ​​istnieją istotne różnice między francuskim w Brukseli a francuskim w Walonii. Nawet w Walonii występują różnice spowodowane wpływem różnych dialektów romańskich ( waloński , pikardyjski , lotaryński , szampański ). Jednak wiele cech jest wspólnych dla wszystkich użytkowników języka francuskiego w Belgii, z jednej strony dlatego, że wiele regionalnych faktów leksykalnych jest wynikiem działania instytucji politycznych, społecznych i kulturalnych państwa belgijskiego, z drugiej strony ze względu na wąski zakres danego terytorium prowadzi do wielu wymian.

Używanie belgizmów nie zawsze jest uogólnione, chociaż są one rozumiane. Na przykład termin oufti pochodzi konkretnie z Liège . Gra w piłkę nożną jest wykorzystywana głównie w regionach, w których występują dialekty germańskie (takich jak wschodnie kantony ).

Fakty językowe specyficzne dla brukselskiego francuskiego

Spośród francuskich Bruksela jest czasem nazywana Brukselą , ale termin jest niejednoznaczny: przewaga Brukseli nad flamandzkim i Brukselą głównie francuskim, oba te dwa języki mieszają się w różnym stopniu.

Jeśli chodzi o „Francuskojęzyczną Brukselę”, jej wyrażenia i zwroty wywodzą się z samej historii Brukseli . Przed połową XIX th  wieku, miasto było wyrażenie holenderski (dialekt z Brabancji , zobacz Francization Brukseli ). Pozostaje użycie flamandzkiego zdrobnienia -ke ( Marieke dla Marie, manneken-Pis (dosłownie „mały człowiek, który sika”) lub holenderskiego -je ( ketje , „p'tit guy”), użycie słownictwa flamandzkiego (a ket , guy, pintje , kufel piwa), czy dosłowne tłumaczenie wyrażeń flamandzkich (słynne niegdyś dosłowne tłumaczenie holenderskiego słowa eens ( kom eens hier! "chodź trochę! ").

Kolejne znane i popularne wyrażenie brukselskie: Może nie?! , co oznacza "Tak na pewno", lub odwrotnie Tak prawdopodobnie , co wymawiane w określony sposób oznacza "Na pewno nie".

Wyrażenie świadczące o uogólnionym i dwujęzycznym dość ( zmiana kodu językowego ): Trop is te veel. ("Za dużo to za dużo") Odnosić się do wyrażenia "po francusku jak flamandzki", co oznacza "jest to fakt niepodważalny".

Wezwanie do powstania, do nowego bodźca, czy bardziej ogólnie do pokonania trudności, wyrażenie „możesz przeciw” można rozumieć jako „możesz się temu przeciwstawić (i przezwyciężyć)! ”. Intrygujące w swej strukturze wyrażenie jest z pewnością dosłownym tłumaczeniem tego samego wyrażenia w języku flamandzkim, a mianowicie ge kunt d'rtegen (neerl. General je kan ertegen lub je kan daartegen ). (Jeśli chodzi o frazę „tam” dla „przeciw temu”, patrz powyżej = powyżej tego; poniżej = poniżej tego itd.)

Z drugiej strony w Belgii, a zwłaszcza w Brukseli, istnieje zwyczaj (zaskakujący dla obcokrajowców) mieszania tych dwóch języków w dwujęzycznych napisach na plakatach, witrynach sklepowych czy nawet oficjalnych oznakowaniach, bez wyraźnego ich rozróżnienia. Słowa lub liczby zapisane w ten sam sposób w języku francuskim i niderlandzkim nie są powtarzane. Na przykład na znakach drogowych, gdy ich nazwa jest nazwą własną, jest ona pisana tylko raz. Możemy zatem przeczytać:

avenue de BROQUEVILLE laan

( laan = aleja) lub

chaussée de             NINOVE             NINOOFSE steenweg

( steenweg = jezdnia). W ten sposób powstają czasami słowa hybrydowe, jak np. nazwa KunstenFESTIVALdesArts ( kunsten to w języku niderlandzkim tłumaczenie słowa arts ).

Mieszkańcy Brukseli mają również bardzo szczególny sposób wyrażania więzi rodzinnych lub przyjaźni. Tak więc powiedzą „  moja żona jego siostra  ”, aby mówić o siostrze swojej żony. W "Weselu Mademoiselle Beulemans" , słynnym spektaklu teatru brukselskiego, pan Beulemans spotykając ojca swojego pracownika, Alberta, wykrzykuje „  Albert, jego ojciec  ". Jest to narysowanie wspólnego zwrotu dopełniacza w języku niderlandzkim  : Piet zijn vriend dla przyjaciela Pieta .

Leksykon: belgicy

Belgizm to fakt charakterystyczny dla francuskiego języka belgijskiego, wspólny dla wszystkich francuskojęzycznych regionów kraju. Nawet jeśli język francuski używany w Belgii jest bliższy francuskiemu używanemu we Francji niż językowi używanemu w Quebecu , istnieje duża liczba Belgizmów wywodzących się z zapomnianych lub nietypowych terminów w innych krajach francuskojęzycznych.

Niektóre Belgizmy można znaleźć w innych regionach francuskojęzycznych ( Szwajcaria itp.), gdzie nie noszą już tej nazwy: septante („siedemdziesiąt”), nonante („dziewięćdziesiąt”), à tantôt (à tout à l 'godzina) . Istnieją również walońskie terminy, które rozprzestrzeniły się na inne regiony, takie jak „ łatwe ” („nie mieć trudności”) lub zapożyczenia z niderlandzkiego i innych języków germańskich: a dringuelle (napiwek lub prezenty, holenderski drinkgeld i niemiecki Trinkgeld , napiwek) . Niektóre belgizmy są również określeniami specyficznymi dla belgijskiego systemu administracyjnego ( athénée , bourgmestre , akcyza ).

Niektórych belgizmów nie można znaleźć w niektórych częściach francuskojęzycznej Belgii . Jednak duża liczba Belgizmów jest używana na północy Francji ze względu na bliskość kulturową i wymianę transgraniczną.

Częstotliwość użycia

Częstotliwość używania belgizmu, podobnie jak intensywność akcentu, różni się w zależności od regionu i środowiska kulturowego. Niektóre są nadal używane, zaczynając oczywiście od administracyjnych belgizmów ( patrz niżej ), lub są używane przez większość czasu, jako siedemdziesiąt . Inne, odwrotnie, są znacznie rzadsze w użyciu w bardziej ograniczonych obszarach.

Poza tymi skrajnościami najczęściej używanymi belgizmami są słowa, dla których nie ma dokładnego odpowiednika w języku francuskim, takie jak waloonizm astruquer , którego używa się, gdy żywność trafia do tchawicy zamiast do przełyku, czy brukselski termin klouch ( patrz lista poniżej ). Dzieje się tak również wtedy, gdy belgijskość niesie ze sobą różne konotacje. Świadome posługiwanie się belgizmami może również wynikać z woli mówiącego, aby „uczynić Belgijczykiem”, aby w szczególnych okolicznościach pokazywać swoją Belgitude lub jego przynależność do Walonii lub Brukseli.

Francuskojęzyczni mieszkańcy Belgii nie mają trudności ze zrozumieniem standardowego francuskiego . Francuskie media, a nawet filmy francuskie, są w rzeczywistości powszechnie nadawane w Belgii, co pozwala francuskojęzycznym Belgom na otwarcie się na francuskojęzyczność . Francuskojęzyczni Belgowie będą zatem mieli trudności z dostrzeżeniem własnych regionalizmów i nie będą znali innych francuskich regionalizmów .

Przykład: niefrancuskojęzycznych belgijski rozważyć butelki (gazu) i butlę jako synonimy, ale nie mają taką samą definicję stożek o Lorraine (= saszetki).

Taksonomia belgizmów

Zgodnie z etymologią Archaizmy

Obecne użycie pewnych terminów we Francji jest czasem wynikiem paryskich innowacji, które rozprzestrzeniły się dość szeroko we Francji, ale nie w innych krajach francuskojęzycznych (Belgia, ale także Szwajcaria i Quebec). W rezultacie niektóre terminy mogą być postrzegane jako archaizmy w języku francuskim z Francji .

Już przy pierwszym słuchaniu zauważamy słowa „  septante  ” i „  nonante  ”, których korespondentami w większości francuskojęzycznego świata są odpowiednio „  siedemdziesiąt  ” i „  dziewięćdziesiąt  ”. Liczby te nie są naprawdę Belgicisms ponieważ są one również wykorzystywane w dawnych posiadłości kolonialnych belgijskich (w Demokratycznej Republice Konga , Rwandy , Burundi ), ale również w Szwajcaria , Luksemburg i części wschodniej Belgii. Francja ( Lorraine , Savoy ... ). Były one nadal w powszechnym użyciu w całej Francji aż do końca renesansu . Septuaginta i Dziewięćdziesiąt to ścisłe spuścizny łaciny, a osiemdziesiąt i dziewięćdziesiąt to ślady spuścizny celtyckiej (miały podstawę 20). Akademia francuski ostatecznie przyjął dwudziestkowy system liczbowy za 70, 80, 90 w XVII -tego  wieku . W latach dwudziestych były nadal używane w całej Francji . W przeciwieństwie do szwajcarskiego francuskiego , belgijski francuski używa wyłącznie osiemdziesiąt na 80 (i podobnie: osiemdziesiąt jeden, osiemdziesiąt dwa,…, osiemdziesiąt dziewięć).

Utrzymywanie koniunkcji i w stu jeden , sto dwa , itd. jest także archaizmem.

Termin „ à tantôt” („à tantôt”) jest również archaizmem, który można znaleźć na przykład u wyimaginowanego pacjenta Moliera.

Archaizmami są również nazwy nadane posiłkom:

Jednak terminy te są również używane w języku francuskim, w tradycyjnie prowansalskich regionach południowej Francji, a nawet są normą we francuskim Quebecu i Szwajcarii.

Lokalne innowacje leksykalne

Wiele Belgizmów to innowacje leksykalne, wśród których można wyróżnić różne procesy: derywację , kompozycję i różnicowanie semantyczne , co powoduje, że niektóre słowa występujące w języku francuskim odnoszą się do częściowo lub całkowicie odmiennego znaczenia w języku belgijskim.

Oto kilka przykładów wyprowadzeń: dodać „dodanie”, dodać , zsiadać się „bardzo zimno” ( robić zsiadłe , „zrobić kaczce na zimno  ”), zsiadać , migać „  migać (pojazdu)”, migać , copion , „oszukiwać arkusz”, aby skopiować , ilustracyjny , na przykład ( tytułem ilustracji , „na zasadzie przykładu”), flamiche „tarta serowa” (utworzona z płomienia i przyrostka -iche ), namydlona „mieszanina mydła i wody do czyszczenia podłoga”, mydło , sterfput „ odpływ podłogowy”.

Innowacje leksykalne belgijskiego francuskiego są często analogiczne do tych z francuskiego odniesienia. Na przykład, „zaspa” snowbank (należy porównać z mieliźnie , bank rockowej , etc.) lub „publicznego pisuaru” pissodrome (należy porównać z lotniska ).

  • afonner  : wypić całą szklankę na raz (aby zrobić pełną) = ślepy zaułek. "Pij swoje piwo!" "
Pożyczki z rzymskich dialektów Walonii

Zapożyczenia z dialektów romańskich Walonii: głównie walońskiej i pikardyjskiej , ale także lotaryńskiej ( gaumais ) i szampana .

Ponieważ istnieje duże wspólne słownictwo między tymi dialektami, nie zawsze jest łatwo powiązać język belgijski z konkretnym językiem. Spitant (żywy, energiczny), który wszedł do słownika, to pożyczka od flamandzkiego spittena . Jeśli jest szeroko stosowany we francuskojęzycznej Belgii, śliwka jest również obecna w Picard i Lotaryngii . Z trudnością „mając trudności” ma korespondentów w kilku częściach Walonii. Znaleziono terminy takie jak grandiveux „osoba wyniosła lub arogancka”, spepy „zbyt skrupulatny”, maïeur (termin używany do określenia potocznie burmistrza w Walonii), wpisywanie gailles „do wyboru na chybił trafił ” ( gaye oznacza orzech w Walonii i w Picard) w Walonii jak w Picard. Rawette „mała ilość, często w nadmiarze” występuje w Walonii, Pikardzie i Lotaryngii.

W wallonismes są pożyczki udzielane na Walonia lub warstwy oparte na tym języku. Wśród zapożyczeń możemy przytoczyć baraquî lub barakî „osobę, której ubiór, język i zachowanie są niewyrafinowane, a nawet wulgarne”, zapożyczone z walońskiego barakî oznaczającego baraquier .

Inne, jak maquée („fromage blanc”, od walońskiego „ makéye” ) są regularnie używane. Estaminet "miejsce do picia" zostało zapożyczone z Walonii ( staminê ) na wczesnym etapie. W innym rejestrze spirou „psotne dziecko” pochodzi od walońskiego słowa oznaczającego „wiewiórkę”. To właśnie z tego walońskiego wzięła się nazwa bohatera kreskówek Spirou . Cougnou jest brioche wykonane świąteczne który ma wydłużony kształt. Tarte al d'jote jest kwaśny ser wytwarzany w Nivelles .

Co ciekawe, Walonia, która ma tendencję do słabnięcia, była przez cały okres ekspansji przemysłowej Walonii językiem firm high-tech, w szczególności kopalń węgla , na przykład których nakrycia głowy mają walońską nazwę, jak piękny kwiat , od walońskiego Belfleur (= beffroi ). Wiele dzieł belgijskich artystów ma w tytule słowo hiercheuse („robotnik ciągnący wagony węglowe”), pochodzące z Walonii, a także starą pisownię francuskiego słowa herscheur w rodzaju żeńskim.

Tak więc, waloński słowa nie są używane tylko do folkloru (jak biały moussis z Stavelot , na przykład). Wielu Walonów doprawia swój francuski słowami walońskimi, o których czasami mówi się, że nie będąc slangiem, ma trochę swojej funkcji. Więc czy èye adon ké novèle? („Więc jakie są wieści?”), Liards („pieniądze”), bramin („dużo”) i inny dji vou bin („chcę”, ale wyrażam zastrzeżenie), dji vou dji n'pou ( „Chcę, nie mogę” używane w odniesieniu do osoby o słabym sercu ), téch-tu („tais-toi” używane w znaczeniu „tu galèjes”). Czasami w rozmowie po francusku używa się słów walońskich, takich jak toudi (w Wallo -Picard) lub todi (w Walloon Liège) dla „zawsze”.

Wreszcie istnieje wiele nazw miejscowości, które mają tylko formę walońską, na przykład Houte-Si-Plou (z walońskiego Liège: „słuchaj, czy pada”), nazwa toponimiczna, która oznacza również odległą wioskę, „ zagubioną dziurę ”.   ”. Liège jest czasem potocznie nazywane Lîdje . To samo dotyczy nazewnictwa mieszkańców niektórych miejscowości (np. Borkinowie , mieszkańcy Saint-Hubert), nazw ulic, a nawet niektórych współczesnych haseł politycznych, takich jak nuklearny, rastreins valè („nuklearny, nie, dziękuję”). Rastreins valè właściwie znaczy „O, staruszku, przesadzasz!” "; lub znowu to zawsze maluchy sprotche („to zawsze słabi są uderzeni”. Wariant sprtcher , spotcher = zmiażdżyć).

Jednak wiele z tych waloonizmów jest w rzeczywistości używanych tylko w części francuskojęzycznej Belgii, a nawet w Walonii. Tylko część z nich naprawdę rozprzestrzeniła się wszędzie. Ale jest w tym ciągła ewolucja: jeśli Walończycy lubią posypywać swój francuski wyrażeniami walońskimi, robią to z pełną znajomością faktów. Innymi słowy, doskonale zdają sobie sprawę, że te słowa są walońskie, a nie francuskie. Ale na dłuższą metę niektóre słowa są rozumiane przez wszystkich, nawet mieszkańców Brukseli, i przechodzą do francuskiego języka Belgii. Na ostatnim etapie czasami zapominamy o walońskim pochodzeniu tego słowa.

W wielu przypadkach trudno jest rozeznać, na jakim dokładnie etapie tej ewolucji znajduje się jeden. Czy słowo to nadal jest waloniizmem, czy stało się belgijstwem? Granica jest często niewyraźna.

Squetter „na zerwanie” to pożyczka od Picarda . Picard przekazał też wiele słów Francuzom ( ocalałym ).

Słowa lub wyrażenia z Walonii:

  • Frytkownica  : przyczepa przerobiona na sklep z frytkami
  • bièsse  : bestia (przymiotnik lub rzeczownik). "Jaki on jest biedny!" ”.
  • bukiet  : sztuka.
  • botroûle lub butroûle : pępek. Przez rozszerzenie: brzuch.
  • miska  : filiżanka (od walońskiego jate co oznacza filiżankę). O ile nie zaznaczono inaczej (miseczka mleka), jest to kawa. Powiemy: „Chcesz miskę? ”. Dodanie „kawy” to niemal pleonazm.
  • oufti!  : Łał ! (głośny okrzyk) (pochodzenie: walońskie Liège)
  • tłuczek  : deptanie, tupanie, chodzenie (przykład: Przestań tłuc jak cielę, denerwujesz mnie! ). Porównaj z angielskim do pester (harass).
  • do przenoszenia w torbie, na przykład: zanurzyć tam rękę, aby wziąć garść tego, co zawiera.
  • tchinis [ses]  : mały przedmiot, zwykle bez wielkiej wartości; nieład. „Połóż trochę swoje chinis [ses] na stole. "Lub" Co chinis (se)! "
  • tiestu  : uparty.
Zapożyczenia z języków germańskich

Zapożyczenia z sąsiednich języków germańskich jako burmistrz, który pochodzi ze środkowoholenderskiego borgermeester, aby wyznaczyć pierwszego sędziego gminy. Lub pierścień do pierścieniowej drogi , który jest wypożyczony z standardowym języku polskim , a który pozwala na użycie tego samego słowa w trzech językach narodowych. TOF „amazing”, zapożyczone z normą niderlandzkim (który pożyczył je od hebrajskiego poprzez jidysz טוב Tow „dobrego”). Akcja „promocja”, zapożyczona z niemieckiej Aktion .

Mówimy o Flandryzmie lub Flandryzmie dla słów pochodzących z flamandzkiego lub holenderskiego Belgii .

Słowa lub wyrażenia z języka flamandzkiego (niekoniecznie holenderskiego) lub brukselskiego  :

  • au vogelpik (FL): (wymawiaj vaugueulepic ) losowo (vogelpik to gra w rzutki).
  • couque  : ciasto, na przykład ciasto czekoladowe .
  • (make) blinquer (FL): (make) shine (z holenderskiego blinken )
  • crollé  : kręcone (włosy). Porównaj z holenderskim krullend (haar) lub angielskim kędzierzawym . Crolle to curl włosy, albo torze kołowym ( Jego pisarstwo zawiera wiele crolls ). Po flamandzku mówimy o kobiecie z crolles , die madam met die krullen (lub krollen) . Mówimy też o krollekop ("kędzierzawa głowa"), spójrz trochę, Krollekop, który tam się zbliża!
  • dikkenek (dosłownie „duża szyja”) lub stoeffer (wymawiane stouffeur, ale z tonicznym akcentem na pierwszej sylabie): chełpliwy.
  • douf  : duszący upał. „Tu jest miękko. "
  • Mieć dufę  : być pijanym. weź gniazdko (wariant: weź gniazdko ): weź porażenie prądem . Aby uwolnić dufę  : zrobić pierdnięcie.
  • dracza ( krajowa ): ulewny deszcz. Co za tym idzie, dotyczy również obfitych libacji (piwa).
  • drève  : podjazd wysadzany drzewami. ( holenderski dref )
  • dringuelle  : wskazówka ( holenderski drinkgeld )
  • na ulicy  : na ulicy.
  • w stoemmelingach  : (wymawiaj stoumelinx ) ukradkiem ( holenderski stommelings ). Czasami w skrócie stoem (wymawiane w stoum ). Np.: „Wylądował w stoum”! Co oznacza „Przyszedł niespodziewanie”. "
  • kette  : słowo kobiece . Odnosi się do płci męskiej lub żeńskiej.
  • klet!  : paf!
  • klette  : nieważność (osoby). Np.: „Co za klette, ten pei! ”.
  • kot  : mały boks, boks (kot na miotle). Pokój studencki. Czasownik: koter ułożyć kota ( cokoteur  : współlokator). Kot oznacza również loch na posterunku policji: „Osoba zatrzymana przez policję zostaje umieszczona w kot (FL) („umieszczony w celi”)”. Inne znaczenie: fritkot (FL) (lub chata z frytkami ): biznes podróżniczy, w którym można kupić frytki (w paczkach lub rożkach) i inne przekąski (pierogi, pistolety, karabiny maszynowe, frica (n) delles , cervelas , z lub bez pikaliki …).
  • nieznajomość sposobu z kimś (FL geen weg weten met iemand ): nieumiejętność postępowania z kimś (bycie posłusznym), irytacja przez kogoś. „Ta matka nie zna sposobu ze swoim dzieckiem. »W języku flamandzkim Deze moeder weet gen weg spotkał rodzaj haar (hare kleine = jego maluch).
  • pei  : mężczyzna (często lekko pejoratywnie)
  • schief  : (wymowa skhîf ) w poprzek ( holenderski : scheef )
    • i pochodna obelga: schieve lavabo ( przekrzywiona umywalka niezdatna do użytku)
  • scherp  : ostry, ostry (pr. i rys.)
  • slache  : sandał lub pantofelek
  • snul  : głupi, niezdolny
  • stuut  : nieprzewidziane, irytacja
  • Volle gaz lub Volle benzyna  : szybko (dosłownie: pełna przepustnica).
  • zinneke  : drań; (pies lub osoba) o niepewnym pochodzeniu (pierwotnie zdrobnienie od Zenne , Senne , rzeki, która przepływa pod miastem Bruksela; we flamandzkim z Hasselt odpowiednie słowo to demertje , z racji równoległej etymologii: „pies znaleziony nad rzeką” ).
  • zieverèr (pron. zîverèr) (neerl. general zeveraar ): blablatur. Czasownik: ziverer (zaim. Zîveré) (FL). Déverbal: zîverderâ: bzdury, przechwałki.
Antonomasy

Antonomasy (leksykalizacja nazw własnych): frigolit „styropian” (pierwotnie zastrzeżony znak towarowy Frigolith ), balatum „wykładzina podłogowa” (pierwotnie zastrzeżony znak towarowy), gyproc , „płyty gipsowo-kartonowe” ( giproc to zastrzeżony znak towarowy), auto hulajnoga „zderzak”, baxter „drip” (to słowo pochodzi od marki, która sprzedaje te kroplówki), Bob „wieczorny kapitan” (ten, który nie pije i sprowadza swoich przyjaciół po imprezie).

Według referenta

Niektóre Belgizmy, zwane regionalizmami językowymi , określają referencje, które istnieją również w innych krajach francuskojęzycznych (na przykład goulafre „ goinfre ”). Inne belgijskie, zwane encyklopedycznymi regionalizmami, wyznaczają konkretne odniesienia do Belgii. Nie ma zatem dokładnego odpowiednika w języku francuskim dla tego ostatniego. Wśród nich możemy wymienić:

  • nazwy specjałów kulinarnych. Niektóre alkohole, nieznane nigdzie indziej niż w Belgii, są częścią mowy potocznej. Możemy przytoczyć kriek czyli piwo lambic, do którego wkładamy wiśnie, peket czyli jałowiec, dziś często przyprawiany różnymi smakami (cytrynowy, truskawkowy, melonowy…), całą serię belgijskich piw jak np. Jupiler , Chimay , Leffe i setki innych.
  • z statalismes stanowiące czyste produkty podawania belgijskim. Funkcje specyficzne dla królestwa ( radnego , zastępca burmistrza ) mają jakiegoś archaicznego pochodzenia. Podobnie w przypadku zawodów związanych z edukacją, w szkolnictwie podstawowym mówimy nauczyciel, a nie mistrz (co w Belgii kojarzy się z władzą, jak mistrz w obliczu niewolnika lub karta atutowa w grze karcianej).
  • Różne skróty, w tym Horeca (od HOTtels REstaurants CAfés ) i GSM (telefon komórkowy), są oficjalnie używane w Belgii i innych krajach francuskojęzycznych (a nawet poza nimi), ale nie we Francji.
Zgodnie z użytymi kształtami

Niektóre belgizmy mają nietypowe kształty we francuskim odniesienia: Baraki lub escavèche są nieobecne w odniesieniach francuskich słowników. Z drugiej strony inne belgizmy to formy, które istnieją w referencyjnym francuskim, ale mają inne znaczenie:

  • zamorskie Quiévrain oznacza dla Belgów Francję i odwrotnie .
  • obiad , obiad , kolacja (które są archaizmami), ściereczka i wiele innych nie mają takiego znaczenia jak we Francji.
  • opuścić  się: pochylić się „Zwróć trochę uwagi, kiedy się schylasz, możesz zobaczyć swoje pośladki. ”. W odniesieniu do języka francuskiego s'abower oznacza „poniżać”.

Przykłady

Oprócz przykładów cytowanych powyżej:

  • chodzenie do toalety  : chodzenie do toalety (to temat tradycyjnego żartu , obraźliwego dla Francuzów)
  • idź do sądu  : idź do łazienki
  • wystarczająco dobrze, aby docenić ilość: było sporo osób. bo było sporo osób.
  • do zobaczenia później  : do zobaczenia później.
  • schronienie autobus : a schronienie autobus lub czasopismami. Belgizm dobrej jakości, ponieważ zastępuje słowo Abribus , które jest zarejestrowanym znakiem towarowym.
  • co najwyżej  : Im więcej pijemy, tym bardziej jesteśmy spragnieni! bo im więcej pijemy, tym bardziej jesteśmy spragnieni! Prawdopodobny wpływ niderlandzkiego: hoe meer ..., hoe meer ...
  • audytorium  : duża sala lekcyjna, amfiteatr
  • mieć dobre  : może być rozumiane jako „mieć poprawną odpowiedź” → „dobrałam się do pytania”, ale także miejsce lub sytuację, w której lubimy → „byłem dobry w swoim łóżku” lub jeszcze raz „ dostał reprymendę, byłem dobry”, co mnie uszczęśliwiło
  • mieć łatwo  : nie napotykać trudności. Ponadto nie trzeba ponosić konsekwencji, takich jak „Łatwo mnie krytykować, widzimy, że to nie ty musisz wykonać pracę”. Mówi się również w Ardenach .
  • mieć coś dobrego  : mieć w zapasie, w prawie „mam jeszcze pięć dobrych” ( ślad z holenderskiego tegoed hebben ).
  • bardaf  : wykrzyknik, coś pomiędzy „vlan! „I” bum! I jest często używany do oznaczenia wstrząsu lub kolizji. i cholera, to samo! .
  • bisser  : patrz "podwójny"
  • blauche  : niewielkie uszkodzenie karoserii. Blouche jest pusta, to odwrotność bump
  • bojler  : (czyt. boilère à la française) podgrzewacz wody
  • butla  : butla z gazem
  • piłka  : cukierek (Bruksela) ; w Liège mówimy o „chiques”, „cukierek” to ciasteczko .
  • brol  : nieporządek ( odłóż brol, fieke! ) lub przedmiot złej jakości ( to śmieci, to brol. lub Co za śmieci w tym brol!; lub to narzędzie, to brol, zabawka Świętego Mikołaja . To słowo zostało wprowadzone w Petit Robert jako belgijskie wyrażenie w 2013 roku
  • lekcje szczotkowania : pomijaj lekcje, pomijaj szkołę
  • być złapanym  : nie zdać egzaminu
  • kaniula  : głupia, słabo wykształcona
  • carabistouille  : nonsens.
  • karuzela  : wesoła karuzela, która po prostu kręci się w kółko, w szczególności z drewnianymi końmi.
  • cykoria  : endywia (cykoria lub endywia, wbita w ziemię lub uprawiana w ciemności, aby pozostała biała)
  • wybieg  : przenosić rzeczy bez określonego celu lub bez rzeczywistej pracy merytorycznej. „Ona kręci się (w; do; z) włosami, kiedy się nudzi”. "; „Wciąż kłóci się w domu, ale nie wykonuje już ciężkiej pracy. "Ten czasownik jest również używany zamiast czasownika" zmięty "w wyrażeniu" który mnie zgniata "
  • chique  : guma do żucia (z wyjątkiem regionu Liège, gdzie termin ten oznacza cukierki). Funtów na drewnie (korka) lizaka
  • zatrzask (wariant klinczowy jest uważany za niepoprawny) (holenderski: klink ): klamka. Mówi się również w Normandii i Lotaryngii .
  • dzwonek  : żarówka ( flycten ) (na stopach lub na rękach)
  • couque  : żeńskie słowo oznaczające ciasto (na przykład czekoladowe couque oznaczające pain au chocolat ). Szwajcarski couque to drożdżówka z rodzynkami. Występuje w dwóch wersjach: długiej lub okrągłej.
  • uczyć  : uczyć
  • poduszka  : poduszka lub poduszka;
  • ice  cream: Lody
  • krokiet (ser, krewetka): roztopiony
  • cuistax  : niski pojazd z trzema lub czterema kołami poruszanymi siłą nóg za pomocą pedału ( rosalie po francusku); jego wykorzystanie jest popularną aktywnością rekreacyjną na belgijskim wybrzeżu
  • cumulet  : w gimnastyce rolka.
  • dagobert  : trzecia lub połówka bagietki z serem i szynką, przyozdobiona innymi dodatkami (sałatka, pomidory, majonez, jajka, starta marchewka, ogórki konserwowe , cebula z octem itp.)
  • powiedz co  : powiedz co to jest (na przykład: „Zadzwonię do ciebie i powiem ci co”).
  • dać buziaka  : dać buziaka
  • podwoić (jeden rok szkolny): powtarzać. Lepiej jest również używać terminu „podwojenie”, ponieważ po obliczeniach powtarzanie jest równoznaczne z zdaniem po raz trzeci w tym samym roku.
  • dracza  : ulewny deszcz. W sposób obrazowy mówi się również o drinku, o wycieczce („Włożenie kaczki”) w Ardenach.
  • ducasse  : wesołe miasteczko . Mówi się również na północy Francji iw Pas-de-Calais .
  • szkolnictwo  : nauka
  • kodować  : wchodzić, wchodzić, skomponować coś w maszynie. Zakoduj nazwę i hasło.
  • koder  : osoba wprowadzająca dane.
  • w ciągu  : w określonym terminie odpowiem w ciągu tygodnia. (odpowiednik angielskiego w ciągu )
  • roll up : pocałuj dziewczynę w nocnym klubie, wieczorem
  • całość  : całość, całość
  •  ręcznik kąpielowy : ręcznik kąpielowy
  • ręcznik  : ręcznik
  •  ściereczka do naczyń : ściereczka kuchenna, ścierka (zobacz to słowo)
  • zrób nos  : bądź arogancki, wyniosły
  • do kolejki  : do kolejki. Ta sama różnica istnieje między brytyjskim angielskim ( stój w kolejce ) a amerykańskim angielskim ( stój w kolejce ).
  • farde  : skoroszyt, koszula na dokumenty lub nabój (papierosy).
  • otwarty ogień  : palenisko
  • Filet amerykański lub amerykański  : tatar z majonezem, gotowy do spożycia
  •  wybierz numer : wybierz numer telefonu. Mówi się również w Ardenach .
  • silny  : znacznie częściej używany niż we Francji, gdzie termin może wydawać się przestarzały. Może być używany do powiedzenia „bardzo” lub „dużo”.)
  • smażenie  : frytki i smażenie
  • but  : mały przyrząd do usunięcia tabelę, która w Belgii nie jest „tablica” (zwykle kolor z 2 -go połowie XX p  wieku ).
  • to gej : to miłe.
  • gletter  : upuść krople, a dokładniej ślinij się podczas picia płynu "Czy zawsze błyszczysz podczas picia swojej zupy?" "
  • gosette  : obrót owoców, ale w cieście na zakwasie lub kruchym, nie w cieście francuskim
  • gulasz  : żarłok
  • smakować (czasownik nieprzechodni): podobać się smakiem (jak w „smakuje ci?”, co oznacza „podoba ci się?”). Czasownik „do smaku” jest często używany w znaczeniu „smakuje jak”, np. „To ciasto smakuje truskawki”
  • drapanie  : w kierunku drapania, drapania
  • GSM (lub po prostu G): telefon komórkowy. Laptopa raczej odnosi się do komputera.
  • guindaille Pochodzenie: satyryczny tekst między przyjaciółmi zakonu studenckiego, wyreklamowany podczas przyjęcia. Aktualne znaczenie: impreza, picie (szczególnie dla studentów) (czasownik: guindailler )
  • mielone (rzeczownik): mięso mielone, haszysz
  • widelec  godzina: czas wolny między dwoma lekcjami
  • nie może nic zrobić  : nie może nic zrobić
  • on (nie może) zranić…  : nie ma ryzyka… („To (nie może) boleć rozbić tego naczynia.” ponieważ On nie ryzykuje rozbicia tego naczynia. ); nie zaszkodzi zapalić. Wariant: Nie możesz zranić (Nic nie ryzykujesz).
  •  dzienniczek klasowy : indywidualny dzienniczek szkolny, podręcznik komunikacji, podręcznik
  • kicker  : piłkarzyki
  • listwa  : podwójny lub potrójny płaski decymetr, w przeciwieństwie do linijki, która ma przekrój kwadratowy
  • lacquemant lub laquemant, lakierowanie, lakierowanie, lakeman: placek wypełniony płynnym syropem, który jest sprzedawany na targach, a zwłaszcza w Liège
  • ściereczka do naczyń  : ściereczka do herbaty;
  • logopeda  : logopeda (znajduje się we francuskojęzycznej Szwajcarii oraz w całym świecie germańskim i skandynawskim)
  •  szmata do kurzu : ściereczka do odkurzania
  • zgnilca do ponownego zablokowania  : mop
  • manna (lub manna do prania ): kosz, garnek na pranie
  • man (ne) daye  : człowiek z niczego: z holenderskiego: man dag: człowiek dnia
  • cudowne  : ciasto z bezą i crème fraîche, czasem oblane czekoladą.
  • michepape  : płynne błoto
  • milicja  : służba wojskowa, pobór, milicjant belgijski będący poborowym lub poborowym.
  • czesne  : czesne w szkołach średnich i na uniwersytetach
  • pistolet maszynowy  : półbagietka (kanapka) zawierająca frytki, mięso i sos.
  • ja dobrze  : w Nie wierzysz w dewaluację dolara. Ja dobrze ! dla Mnie tak!
  • wścibski  : łatwo zdegustowany, domagający się czystości, bojący się zarazków… (przykład: „odmawiasz picia z tej samej szklanki co ja, co za narrator!”). Mówi się również w Ardenach .
  • transport wahadłowy  : podróż (raczej zmotoryzowaną) między domem a pracą. Commuting jest dokładnym odpowiednikiem angielskiego dla commuter , commuter jest dokładnym odpowiednikiem angielskiego commuter .
  • (ubezpieczenia) omnium  : ubezpieczenie AC
  • bam bądź bądź (wszyscy) bam: bądź quia , bądź zdumiony
  • Chleb francuski  : bagietka
  • emerytura  : „przejść na emeryturę” oznacza „przejść na emeryturę”. Emeryt to emeryt.
  • fart [ pɛt ]: tył, pośladki.
  • pistolet  : okrągły kok, co za tym idzie, kanapka.
  • sprzęt  : lepiący się od potu i brudu. „Palce dzieci wystają”. Wariant brukselski: plekker
  • piórnik  : tornister na długopisy, ołówki, długopisy i markery. Wariant brukselski: kasetowy
  • odłożyć  : odłożyć w czasie. „Chciałbym przełożyć to spotkanie. "
  • praliny  : często nadziewana kupa czekolady, czekoladki. We Francji to słowo ma bardziej specyficzne znaczenie
  • to za  : za "On jest zbyt uprzejmy, by być szczerym"
  • szufelka  : szufelka , łopata do miotły
  • zrzeczenie się  : wypowiedzenie umowy najmu lub ubezpieczenia. Zrezygnuj z zrzeczenia się  : wypowiedz
  • retroact  : poprzednik, poprzednie zdarzenie
  • retoryka lub reto  : zajęcia końcowe. „Spieprzył swoją retorykę” = „Podwoił swój terminal”
  • śmiać się  : może oznaczać „śbawić się, żartować”, na przykład „Czy się śmiejesz? "=" Żartujesz? "
  • tornister  : torebka, siatka
  • aby  uciec: uciekać. „Uciekłem stamtąd. "
  • proszę  : prosić o powtórzenie (dla przyjemności? , przebaczenie? ), albo trzyma obiekt ( tu , proszę ), co odpowiada Holendrów (dosłownie alstublieft = proszę )
  • garb  : na wpół stopiony i błotnisty śnieg, błoto pośniegowe. (por. francusko-kanadyjski sloche , z angielskiego slush ).
  • spépieux  : który analizuje, zwracając uwagę na najdrobniejsze szczegóły. „Trybunał Konstytucyjny… mógłby być bardziej polityczny, mniej pikantny”
  • spitant  : przepełniony energią (mówiąc o osobie)
  • spiter  : (od flamandzkiego spitten ) do pluskania (na przykład: „Kiedy otwieram kran, woda pluje mi w twarz”), sp jest wymawiane jako chp we Wschodniej Walonii (wpływ niemiecki)
  • Stoefer  : kto robi plusk?
  • ring  : zadzwoń ("Dzwonię" dla "Dzwonię")
  • tchouler ou tchâler  : płacz, szloch, głośno i dźwięcznie (Waloński wymowa skomlenia ).
  • zwykły  dywan: dywan
  • narysuj swój plan  : przejdź przez (śledzenie z niderlandzkiego: zijn plan trekken )
  • Zamek błyskawiczny  : zamek błyskawiczny
  • pukanie (do drzwi)  : pukanie do drzwi od dźwięku wydawanego podczas pukania do drzwi puk puk . Ktoś zapukał do drzwi. Otwórz się!
  • ściereczka do herbaty  : mop
  • lej zasypowy  : dostęp drogowy lub kolejowy do toru podziemnego
  • zawory  : tablica ogłoszeń w szkole lub administracji.
  • opróżnianie  : butelka zwrotna

Wymowa i akcenty

Te akcenty głośników francuskiego w Belgii nie są jednolite: istnieją trzy główne głównie rodziny akcentów i Bruksela akcent The Picard akcent i Walonia akcent .

Z akcentem brukselskim koresponduje „belgijski akcent” na ogół naśladowany przez francuskich humorystów . Jest to wymawiane po francusku z mniej lub bardziej intensywnym akcentem brabancko- flamandzkim . Chociaż wyszedł z użycia, nadal się dogaduje. Ten autentyczny akcent wciąż można usłyszeć w tej czy innej konkretnej dzielnicy lub określonej warstwie społecznej: Marolles , beginaż, dzielnica Meyboom , dwujęzyczne organizacje zawodowe (strażacy, policjanci itp.).

W filmie Rozbić bank! , rodzina Victora Garniera ( Louis de Funès ) przyjmuje „kuzynów z Liège”, którzy mówią z silnym brukselskim akcentem, bardzo niewiele na swój sposób. Belgijski aktor Charlie Dupont naśladuje różne francuskojęzyczne belgijskie akcenty w sekwencji z filmu Dawno, dawno temu, raz

Akcent Picarda jest taki sam, jak na północy Francji. W Belgii występuje w zachodniej części Hainaut ( Mouscron , Ath , Tournai , Mons ).

Możemy wyróżnić różne akcenty waloński: akcent Carolégien ( Charleroi ), The Namur akcent , w Ardenach, akcent , z Liege akcent i Verviers akcent .

Jednak język belgijskich użytkowników ma wiele wspólnych cech:

  • utrzymanie opozycji między / a / a jego długim wariantem / aː / ( łapa i ciasto są wymawiane inaczej);
  • utrzymanie opozycji między / ɛ̃ / i / œ̃ / ( nitka i brąz są wymawiane inaczej);
  • utrzymanie opozycji między / ɛ / i / ɛː / ( put i master są wymawiane inaczej);
  • utrzymanie opozycji między 'au' / o / i 'o' / ɔ /: skóra, piękna, woda nie rymuje się z doniczką, botem, tyłem .
  • wymowa końcowego ‹-osse› z krótkim otwartym o / ɔ /: pit, duży rym z wypukłością, ale nie z fałszem, Beauce
  • wymowa końcowych samogłosek, po których następuje niema ‹e› jak samogłoski długie („przyjaciel” / a.miː /, „błoto” / buː /, „deszcz” / plwiː /), czasem dodanie półsamogłoski („kochany” / ɛ.meːj /, „Lucie” / ly.siːj /);
  • kontrastowe ogłuszenie końcowych spółgłosek dźwiękowych (‹d› wymawia się / t /, ‹b› wymawia się / p /, „duża grobla” staje się / yn.ɡʁɑ̃t.diːk /), ale „duży dom” pozostaje / yn .gʁɑ̃d .mε.zɔ̃ /;
  • istnienie / ʀ / zamiast / ʁ /;
  • wymowa czasami z / LJ / zamiast / j / w pewnych słów, gdzie znajdowały się / ʎ / (do pracy , gdzie indziej );
  • Nieobecność pół-samogłoski / ɥ / zastąpiona przez / w / przed / I / ( "uciekają" / fwiːʁ /) i / Y / gdzie indziej ( "kill" / Ty (W) np. /);
  • użycie samogłosek zamiast półsamogłosek w niektórych słowach („lew” / li.ɔ̃ /, „mgła” / wg. (w) ˈe /, „wynajem” / lu. (w) ˈe /).
  • A [ j ] w standardowym francuskim poprzedzone spółgłoską i samogłoską jest wymawiane / ʃ / lub / ʒ /: / tʃɛ.ʁi / dla Thierry , / di.dʒe / dla Didier , / ka.ˈt fora / dla Katia , / ɡo.tʃe / dla Gauthier itp. Ta tendencja do palatalizacji / t / i / d / przed / j / + samogłoska nie jest jednak uogólniona.
  • / ɛːn / i / ɛːm / są często wymawiane odpowiednio / ɛ̃ːn / i / ɛ̃ːm /. Tak więc zdanie wymawia się / pɛ̃ːn /, a nawet wymawia się / mɛ̃ːm /.
  • W słowach, w których Francuzi wymawiają literę ‹w›/ v /, Belgowie najczęściej wymawiają / w /. Czyli / wa.ɡɔ̃ / dla „wagon”, / we.se / dla W.-C. , / ve.we / dla VW, / be.ɛm.ˈwe / dla BMW itd. Nie ma prawie żadnych wyjątków, z wyjątkiem kilku znanych niemieckich słów. Należy również zauważyć, że słowa „Wallonie” i „Wallon” wymawia się odpowiednio / wa.lɔ.ni / i / wa.lɔ̃ /, nawet we francuskim francuskim.
  • Dwadzieścia jest najczęściej wymawiane / vɛ̃ːt /, gdy słowo jest izolowane lub następuje po nim pauza. W Paryżu wymawia się je / vɛ̃ːt / tylko w liczbach „dwadzieścia dwa” do „dwadzieścia dziewięć” oraz w połączeniu przed samogłoską lub bez przydechowym h, jak w przypadku dwudziestu lat lub dwudziestu godzin .

Inne bardziej charakterystyczne cechy znajdują się w obszarze dialektu Walońskiego.

  • Istnienie / h / (zazwyczaj zapisywane 'xh' w nazwach własnych i słownictwie lokalnym) jako fonem w regionie Liège  ;
  • Wycisz spółgłoski dźwiękowe na końcu grup słów , słów, a w niektórych przypadkach nawet sylaby kody i wydłużaj poprzedzającą samogłoskę ( Liège [ lieːʃ ] cienki [ meːɡʁ ] proszek [ puːdʁ ] ) lub / meːk / i / puːt / dla najsilniejsze wymowy. Zauważ, że wydłużenie często ma wartość fonologiczną ( tigre / tiːk / z opadaniem końcowych spółgłosek w przeciwieństwie do tic / tik /;
  • Asymilacja niektórych okluzyjnych spółgłosek w środowisku nosowym ([ t ] w / mɛ̃.nɑ̃ / na razie ), w znanym rejestrze;
  • Do I serwuje czasami wymawiane [ ɪ ] ( minister / mɪ.nɪstʁ / miasto).
  • U bywa wymawiane [ ʌ ], gdy jest krótki: autobus, kaktus, etc.

Te bardzo charakterystyczne wymowy są bardzo napiętnowane.

Morfologia i składnia

Możemy wskazać serię nazw handlowych sfeminizowanych w marcu 1989 roku, które nie mają jeszcze oficjalnych odpowiedników w języku francuskim z Francji. Wykorzystywanie tych kobiet, obowiązkowe w aktach administracyjnych na podstawie dekretu z21 czerwca 1993, stopniowo przechodzi do codziennego francuskiego. Niektóre z tych kobiet, takie jak „Pani Minister”, były zresztą używane jeszcze przed oficjalną feminizacją.

  • wiedzieć  : być w stanie, być w stanie ("Nie będę wiedział, jak dziś wieczorem przyjść do ciebie." bo nie będę mógł... , po holendersku kunnen )
  • moc  : mieć pozwolenie („Nie mogę przyjść”, co oznacza, że nie wolno mi było tego robić .)
  • Belgijski francuski czasami zastępuje obecną niech z bezokolicznika czasownika. Przykład: „Oto ręcznik, aby się wytrzeć. Dla Oto ręcznik, aby wysuszyć. lub „Oto kilka kanapek do zjedzenia”.

Postrzeganie języka francuskiego w Belgii

To, co we Francji uchodzi za autentyczny akcent belgijski, to w rzeczywistości akcent brukselski bardzo z grubsza naśladowany przez Coluche, który ubiera francuski z silnymi wpływami flamandzkimi, jeśli chodzi o intonację i używane wyrażenia. W rzeczywistości bardzo różni się od akcentów występujących we francuskojęzycznej części kraju. Są to głównie akcenty walońskie (w regionach Liège , Namur , Charleroi , Brabancja Walońska i belgijski Luksemburg ) oraz Picard (na zachodzie prowincji Hainaut  : Mons , Tournai , Mouscron ).

Aktor Charlie Dupont naśladuje różne francuskojęzyczne akcenty belgijskie w sekwencji z filmu Dawno, dawno temu, raz .

Prawdą jest, że w swoich często niezdarnych próbach naśladowania tego akcentu, inni użytkownicy języka francuskiego często przerywają swoje zdania „raz” i „sais-tu”, wyrażeniami, które nie mogą współistnieć: pierwszym jest Bruksela i nie istnieje. koniec zdania, drugi to waloński. Tłumaczenie walońskie pierwszego brzmi „trochę”.

René Goscinny szeroko wykorzystuje te typowe belgijskie wyrażenia w Astérix chez les Belges, aby je karykaturować.

Kreatywność

W swojej Gramatyce krytycznej francuskiego Duculota, Gembloux, 1997, Marc Wilmet zauważa z zabawą, że niedoskonały, którego nazywa „ludykiem”, narodził się w Walonii i podaje taki przykład: „Powiedzialiśmy, że jesteś Hindusem”, zaznaczając, że byłby to popularna forma trybu warunkowego: „Mielibyśmy wujka i nazywałby się Victor” ( Grammaire critique du français s.  390 ), ale dodaje, że żartobliwy niedoskonały dekretuje, podczas gdy tryb warunkowy „szuka aprobaty” ( Ibidem ).

Uwagi i referencje

Uwagi

  1. Kod języka IETF  : fr-be
  2. Ostatni spis językowy w Belgii pochodzi z 1947 r.
  3. Ta konstrukcja występuje również w języku belgijskim, w przeciwieństwie do standardowego holenderskiego.
  4. Klasyczny slogan w burzliwych demonstracjach: „I ric i rac pominiemy barakę, a rac i ric pominiemy sklep”.
  5. Robert Chaudenson zwraca uwagę, że triki takie jak „pour moi manger” (= pour que je manger) lub „pour le petit fils rire” (= żeby chłopiec przyszedł) sięgają starożytnego francuskiego i można je znaleźć nie tylko w Walonii ale także w większości północnej Francji, jak również na Reunion, Mauritius czy Martynika

Bibliografia

  • Michel Francard , Geneviève Geron , Régine Wilmet i Aude Wirth , Dictionnaire des belgicismes , Bruxelles, De Boeck Duculot,2010 (wznowiony i powiększony w 2015 roku)
  1. Francard i in. 2010 , s.  9-11
  2. Francard i in. 2010 , sv cent
  3. Francard i in. 2010 , sv dodaje
  4. Francard i in. 2010 , twaróg sv
  5. Francard i in. 2010 , sv flasher
  6. Francard i in. 2010 , sv copion
  7. Francard i in. 2010 , ilustracyjny sv
  8. Francard i in. 2010 , sv flamiche
  9. Francard i in. 2010 , sv namydlone
  10. Francard i in. 2010 , ławka sv
  11. Francard i in. 2010 , sv pissodrome
  12. Francard i in. 2010 , sv spiter
  13. Francard i in. 2010 , sv mają
  14. Francard i in. 2010 , sv grandiveux
  15. Francard i in. 2010 , sv spépieux
  16. Francard i in. 2010 , sv maïeur
  17. Francard i in. 2010 , sv gailles
  18. Francard i in. 2010 , sv rawette
  19. Francard i in. 2010 , sv baraquî
  20. Francard i in. 2010 , sv maquee
  21. Francard i in. 2010 , sv estaminet
  22. Francard i in. 2010 , sv spirou
  23. Francard i in. 2010 , sv congnou
  24. Francard i in. 2010 , sv djote
  25. Francard i in. 2010 , sv squetter
  26. Francard i in. 2010 , pierścień sv
  27. Francard i in. 2010 , sv tof
  28. Francard i in. 2010 , sv frigolite
  29. Francard i in. 2010 , sv balatum
  30. Francard i in. 2010 , sv gyproc
  31. Francard i in. 2010 , auto hulajnoga sv
  32. Francard i in. 2010 , sv baxter
  33. Francard i in. 2010 , sv Bob
  34. Francard i in. 2010 , s.  11-12
  35. Francard i in. 2010 , sv niższy
  1. Leksykograficzne i etymologiczne definicje „bourgmestre” skomputeryzowanej skarbnicy języka francuskiego , na stronie Krajowego Centrum Zasobów Tekstowych i Leksykalnych
  2. Leksykograficzne i etymologiczne definicje „faul” ze skomputeryzowanej skarbnicy języka francuskiego , na stronie Krajowego Centrum Zasobów Tekstowych i Leksykalnych
  3. Leksykograficzne i etymologiczne definicje „reloqueter” skomputeryzowanej skarbnicy języka francuskiego , na stronie Krajowego Centrum Zasobów Tekstowych i Leksykalnych
  4. Definicje leksykograficzne i etymologiczne „dwudziestu” ze skomputeryzowanej skarbnicy języka francuskiego , na stronie Krajowego Centrum Zasobów Tekstowych i Leksykalnych
  • Inny
  1. Lebouc 2006
  2. „  Belgia: dane demolingwistyczne  ” , na stronie www.axl.cefan.ulaval.ca , ostatnia aktualizacja: 10 lutego 2020 r. (dostęp 28 maja 2020 r. )
  3. Pierre Havaux , „  Osiem milionów” frankofonów „w Belgii: nagrodzony, załóżmy Reyndersa  ” , na Site-LeVif-FR ,19 grudnia 2016(dostęp 28 maja 2020 r. )
  4. "  Flemingowie to frankofony , którzy się ignorują  " , na RTBF Info ,13 listopada 2014(dostęp 28 maja 2020 r. )
  5. Félix Rousseau, Wallonie, terre Romane , red. Jules Destrée, 1967, s. 42.
  6. Le Nouveau Petit Robert de la langue française , 2007, Dictionnaires Le Robert, Paryż.
  7. Blampain i in. 1997 , sv Jean René Klein i Michèle Lenoble-Pinson, „Lexique”, s.  188-189
  8. Bal i in. 1994
  9. Pochodzenie i znaczenie wyrażenia Un froid de canard w filmie na stronie netprof.fr
  10. Hanse et al. 1971
  11. Hanse i in. 1974
  12. Nowe słowa od Roberta
  13. Petit Larousse zilustrowane
  14. Haust J., Liège Dictionary
  15. Rada Stanu „Spépieux” (Lalibre.be, 08.07.2008)
  16. Aktor Charlie Dupont naśladuje różne francuskojęzyczne belgijskie akcenty w filmie Dawno, dawno temu, raz
  17. Philippe Hambye, Michel Francard i Anne Catherine Simon, Fonologia języka francuskiego w Belgii, wyniki i perspektywy , FNRS - Valibel Research Centre (Katolicki Uniwersytet w Louvain, Belgia), dostępne pod adresem [1]
  18. Maurice Grevisse i André Goosse , Le Bon Usage , 14 th edition, opublikowane przez De Boeck i Larcier 2008, § 22-36.
  19. http://www2.cfwb.be/franca/femini/feminin.htm .
  20. Robert Chaudenson , Kreolizacja : teoria, zastosowania, implikacje , L'Harmattan,2004, s.  446-447
  21. A Critical Grammar of French , dostęp 21 czerwca 1997.

Zobacz również

Bibliografia

Powiązane artykuły

Linki zewnętrzne