Narodziny |
Około 625-620 pne Milet |
---|---|
Śmierć |
Około 548-545 pne Milet |
Szkoła / tradycja | Szkoła Milezjańska |
Główne zainteresowania | astronomia , fizyka , matematyka , geometria , polityka |
Niezwykłe pomysły | Woda jako substancja podstawowa, twierdzenie Talesa |
Wpływem | Filozofia egipska, Homer |
Pod wpływem | Szkoła Milezjańska , Pitagoras |
Tata | Egzaminy ( d ) |
Matka | Kleobulina ( d ) |
Tales z Miletu , powszechnie nazywane Thales (w starożytny grecki : Θαλῆς ὁ Μιλήσιος / Thales ho Milếsios ) jest grecki filozof i uczony, urodzony w Milet około 625-620 pne. AD i zmarł około 548-545 pne. AD w tym samym mieście.
On jest jednym z siedmiu mędrców w starożytnej Grecji i domniemany założyciel szkoły milezyjskiej . Uważa się, że był filozofem przyrody, który przebywał w Egipcie, gdzie został wtajemniczony w nauki egipskie i babilońskie. Przypisuje mu się wiele wyczynów, takich jak obliczenie wysokości wielkiej piramidy lub przewidzenie zaćmienia , a także twierdzenie Talesa . Był autorem licznych badań matematycznych , zwłaszcza w geometrii .
Legendarny bohater, który zdaje się nic nie napisał, jego sposób analizy rzeczywistości czyni go jedną z głównych postaci naukowego rozumowania. Był w stanie odejść od wyjaśniających przemówień wygłaszanych przez mitologię na rzecz podejścia charakteryzującego się obserwacją i demonstracją .
Tales z Miletu uważany jest za pierwszego filozofa przyrody ( φυσικὸς φιλόσοφος ), naukowca i greckiego matematyka . Jest przede wszystkim handlowcem i inżynierem, ale także politykiem. Jego ojcem jest Examyes, jego matka Cléobuline. Według Herodota przodkowie Talesa pochodzili z Fenicji .
Trudno umieścić tę liczbę w czasie, nawet biorąc pod uwagę datę przewidywanego przez niego zaćmienia Słońca , prawdopodobnie około 585 p.n.e. AD . Herodot wyjaśnia, w jakich okolicznościach miało miejsce to zaćmienie:
„Przez pięć lat trwała wojna między Medami a Lidyjczykami ; często mieli przewagę na przemian, a w szóstym roku doszło do pewnego rodzaju nocnej walki: bo po równym losie po obu stronach, walcząc ze sobą, dzień nagle zamienił się w noc, podczas gdy dwie armie były pod kontrolą. Tales z Miletu przepowiedział tę zmianę Jonom i ustalił czas w roku, w którym miała ona nastąpić. Lidyjczycy i Medowie, widząc, że noc zajęła miejsce dnia, zaprzestali walki i tylko tym bardziej chcieli zawrzeć pokój. "
Diogenes Laertios , cytując Apollodoros , poinformował tymczasem, że urodził się w ciągu 35 XX Olimpiady (około 640 pne. ) I zmarł w 78 lat (około 562 pne. ); przytacza on jako Sosicrates kto żyje 90 lat, to znaczy aż do początku 58 XX Olimpiady (około 550). Życie Talesa było oczywiście wyidealizowane, a to, co wiemy o tym myślicielu, podobnie jak o innych przedsokratykach , mówi nam zwłaszcza o powszechnym typie mędrca w Grecji. Relacjonując słowa Herodota , Diogenes opowiada, że Tales był synem kupca Examiosa i Kleobulina, obaj pochodzenia fenickiego (chociaż jest więcej niż prawdopodobne, że rzeczywiście był Grekiem):
„Tales, według Herodota, Dourisa i Demokryta , był synem Examiosa i Kleobulina oraz członkiem rodziny Thelidów, Fenicjan potomków w linii prostej od Agénor i Cadmos, jeśli wierzyć Platonowi . "
Legenda mówi bowiem, że pochodzi on z rodu Telidów, mitycznych królów Fenicji z linii Agénor i Cadmos . Kilka innych źródeł twierdzi jednak, że prawdopodobnie był on pochodzenia Beocjańskiego lub Fenickiego i prawdopodobnie był współczesny Solonowi i Krezusowi i że osiadłby w Milecie w towarzystwie swego przyjaciela Neileôsa. Nie jest więc pewne, czy Tales jest Milezjanem, choć obecna tradycja czyni go potomkiem zamożnej rodziny Miletu. Należy jednak podkreślić, że najbardziej wiarygodne i kompletne źródła pochodzą od Diogenesa Laërce'a i Herodota. Wydaje się, że Thales zaczynał życie jako prosty handlarz, a po pobycie w Egipcie zwrócił się do kariery politycznej i gospodarczej. Według Diogenesa Laërce'a Platon mógł urodzić się w Eginie , w domu Phidiadasa - ten Phidiadas jest synem Talesa.
Aétius i Proklos , podobnie jak inni starożytni autorzy, podają, że Tales, wówczas młody, przebywał w Egipcie , a później osiadł w Milecie . Miasto to utrzymywało również bliskie stosunki z kolonią Naucratis w Egipcie, co potwierdza tę tezę. Według Jean-Paul Dumont, jeśli Tales nie miał mistrza, to właśnie w Egipcie mógł zdobywać swoją wiedzę dzięki nauce kapłanów. Studium tekstów przywołujących ten okres sugeruje, że Tales udał się tam wtedy bardzo wcześnie i konsekwentnie spędził tam swoje dzieciństwo.
Przywiózłby tam z powrotem naukę geometrii i rzeczywiście, wiele jego osiągnięć i wyczynów (zwłaszcza jego teoria o powodziach na Nilu ) wpisuje się w ramy tego kraju.
Bywał, według Michela Soutifa, biblioteka i obserwatorium założone przez Teglath-Phalasara III, który rządził Asyrią od 744 do 723 roku .
Możliwe jednak, że do jego legendy został dodany egipski pobyt, ponieważ był jednym z Siedmiu Mędrców , podobnie jak Solon . Dla DR Dicksa pobyt w Egipcie byłby mitem, podobnie jak przypisywanie Talesowi odkryć matematycznych przez biografów, którzy żyli wieki po jego śmierci.
Obdarzony niezwykłą „intelektualną zdolnością przystosowania się” Thales był także mężem stanu, donosi Herodot . O swojej karierze politycznej Diogenes Laërce mówi: „Wydaje się również, że był wybitnym doradcą politycznym. W ten sposób zaznaczył swój sprzeciw, kiedy Krezus wysłał poselstwo, aby zaproponować Milezjanom, by z nim współpracowali; biorąc pod uwagę zwycięstwo Cyrusa, ta odmowa zapewniła przetrwanie Miasta. " Thales naukowo nie powinno przesłaniać inną Thales, wykwalifikowanych w biznesie i szybki oczerniać jego własne odkrycia i jego nabytych aktywów. Po raz pierwszy poznał swoją sławę jako doradca wojskowy i inżynier. W czasie wojny między Persami a Lidyjczykami , według Herodota , legenda, która wydaje się bardzo prawdopodobna, zmienił bieg rzeki Halys, aby przepuścić armię Krezusa :
Dlatego Cyrus więził Astyagesa, swojego dziadka ze strony matki, którego zdetronizował z powodów, które wyjaśnię w dalszej części tej historii. Krezus, zirytowany tym tematem na Cyrusa, posłał, by zasięgnął rady wyroczni, czy powinien rozpocząć wojnę z Persami. Z Delf dotarła do niego niejednoznaczna odpowiedź, którą uważał za korzystną, i na tej podstawie postanowił wkroczyć na ziemie Persów. Kiedy przybył na brzeg Halys , zrobił to, jak sądzę, aby przejść do swojej armii po mostach, które teraz tam widać; ale jeśli wierzyć większości Greków, Tales z Miletu otworzył mu drogę. Krezus, powiadają, wstydząc się przeprawić swoją armię przez Halys , ponieważ mosty, które teraz są na tej rzece, jeszcze wtedy nie istniały, Tales, który był wtedy w obozie, przeszedł na prawo od wojska. rzeka, która płynęła w lewo. Oto jak to zrobił. Wykopał głęboki kanał w kształcie półksiężyca, rozpoczynający się nad obozem, aby armia mogła mieć go na plecach w pozycji, w której się znajdowała. Rzeka, skierowana ze starego kanału do nowego, ponownie ominęła armię i wróciła poniżej starego koryta. Ledwie podzielono go na dwa ramiona, w obu stał się równie brodaty. Niektórzy twierdzą nawet, że stary kanał był całkowicie suchy; ale nie mogę pochwalić tego uczucia. Jak rzeczywiście Krezus i Lidyjczycy mogli przekroczyć rzekę po powrocie? "
Następnie pojawia się jako doradca sojuszu Lidyjczyków i Jonów przeciwko królestwu Medów . Ta reputacja, po upadku Krezusa, pozwoliła mu przekonać miasta-państwa (lub polis ) Ionii do przegrupowania się w federację Panjońską, według Herodota :
„Chociaż obarczeni złem Ionianie nie przyłączyli się do Panionionu w mniejszym stopniu … Bias de Priene udzielił im, jak się dowiedziałem, bardzo korzystnych rad, które uczyniłyby ich najszczęśliwszymi ze wszystkich Greków, gdyby chcieli tego przestrzegać. Wezwał ich, by wszyscy razem wyruszyli na tę samą flotę, udali się na Sardynię i założyli tam jedno miasto dla wszystkich Jonów. Pokazał im, że w ten sposób wyjdą z niewoli, że się wzbogacą, a zamieszkując największą ze wszystkich wysp, pozostałe wpadną w ich władzę; zamiast tego, gdyby pozostali w Ionii, nie widział dla nich nadziei na odzyskanie wolności. Taka była rada, której Bias udzielił Jonom po tym, jak zostali zniewoleni; ale zanim ich kraj został ujarzmiony, Tales z Miletu, którego przodkowie pochodzili z Fenicji, również dał im znakomitą. Miało to na celu ustanowienie w Teos , w centrum Ionii, rady generalnej dla całego narodu, bez uszczerbku dla rządów innych miast, które mimo wszystko postępowałyby zgodnie ze swoimi zwyczajami, tak jakby były tak wiele różnych kantonów. "
Wygląda jednak na to, że Thales zdecydował się zajmować z Cyrusem osobno , prawdopodobnie ze względów biznesowych.
Dzięki pobytowi w Egipcie Tales mógł zastosować swoją wiedzę w matematyce , szczególnie w geometrii , w dziedzinach, w których dokonał pewnych fundamentalnych odkryć, takich jak ustalenie, że okrąg dzieli się na dwie równe części dowolną średnicą lub że kąty przy podstawy trójkąta równoramiennego są równe ( patrz poniżej ). Jego odkrycia astronomiczne umożliwiły pomoc w nawigacji na pełnym morzu poprzez lokalizowanie określonych gwiazd lub określanie efemeryd ( patrz niżej ). Jest prawdopodobne, że Tales zapisał swoje odkrycia na piśmie, aby rozpowszechnić ich użyteczność, nawet jeśli do dziś nie zachował się żaden tekst jego ręki.
Według Proklosa w swoich Komentarzach do pierwszej księgi elementów Euklidesa (65, 3) Tales stosował różne podejścia, „czasem bardziej uniwersalne, czasami bardziej empiryczne” . „Matematyka we właściwym znaczeniu tego słowa zaczęła istnieć dopiero jakiś czas po Talesie” — zauważa John Burnet.
Jean Voilquin , w swojej pracy na wstępnie Socratics kredyty Thales z posiadaniem dążył do „zastąpienia mitycznego wyjaśnienia” zjawisk „przez fizycznego wyjaśnienia” , a to, że jest „jednym z prekursorów nauki greckiej” .
Pasjonatami gimnastyki Thales mówi się, że zostały znalezione w trybuny, żyje z odwodnieniem podczas konkursu był prowadzącego, zgodnie z Diogenes Laërce : „Thalès Mądry zmarł podczas udział w sport spotkanie, ze względu na głód, pragnienie, i słabość wiek ” . Ten ostatni napisałby epigram na ten temat, opisany w pierwszej księdze swojej pracy Epigramy ( Pammetros ):
Kiedy rozważał sportowe zmagania,
Zeus Solaire, poza stadionem, zachwyciłeś
Talesa, którego mądrość zyskała reputację.
Wysławiam Cię za to, że wezwałeś go z powrotem do siebie,
bo był bardzo stary i z tej ziemi
brakowało mu siły, by obserwować gwiazdy.
Według Apollodorus , jego śmierć nastąpiła w upadku Sardes podczas 58 -tego Olimpiady, w wieku 78 lat lub 90 lat w zależności Sosicrates donosi Diogenes Laertios. Według Diogenes Laërce, epitafium wpisany na grobie Thales przypomina, że był wielkim człowiekiem:
„Ten grób jest oczywiście bardzo mały – ale sława człowieka poszła do nieba. Chodzi o Talesa bardzo mądrego. "
Portret Thalèsa należy do kategorii kultowej, czyli mędrca. W rzeczywistości jest pierwszym w swoim rodzaju i pojawia się we wszystkich listach mędrców znanych zwłaszcza z Apulejusza ( Florides , 18) lub od Platona ( Protagoras , 343 a). Jego reputacja opiera się przede wszystkim na niektórych historie jak odcinku odwiertu zgłoszone przez Platona (i powtórzone przez Jean de La Fontaine w jego Fables , w 13 th , zatytułowany astrologa, który wpada do studni w księdze II )
Sokrates: Przykład Talesa pozwoli ci to zrozumieć, Teodorze. Obserwował gwiazdy i mając oczy skierowane na niebo, wpadł do studni. Sługa Tracji, sprytny i dowcipny, kpił z niego, mówi się, że starał się wiedzieć, co dzieje się w niebie, i że nie zwracał uwagi na to, co było przed nim i na nogi. "
Tales stał się dla Greków „symbolem pomysłowości” do tego stopnia, że postać teatru Arystofanesa w jego sztuce Les Oiseaux , mówiąc o urbaniście Metonie z Aten , powiedziała, że może być „Talesem”. . Platon porównuje go do Anacharsisa w swojej Republice . Według tradycji to Anaksymenes kontynuował dzieło Talesa.
Diogenes Laërce mówi, że po śmierci Thales został nazwany „Sage” przez archonta Aten Damasiasa jednym z „siedmiu mędrców”. Według Karin Maćkowiak „życie Thalèsa może pochodzić z mitycznego schematu podobnego do tego, który dotyczy życia Pitagorasa” . Następnie Arystoteles ( Metafizyka , I, 3, 983 b) uczynił go znawcą praw świata i „umieścił go w najwyższym stopniu mądrości jako inicjatora filozofii spekulatywnej i jako moralistę” .
Tales pomyślał: | |
ἐκ τοῦ ὕδατός φησι συνεστάναι πάντα ( „Woda jest materialną przyczyną wszystkich rzeczy” ) |
Filozofia przyrody Talesa, znany przede wszystkim dzięki Arystotelesa - który sam utrzymuje go ze źródeł pośrednich - czyni wodę zasadę materialnej ( αρχή : ark ) wyjaśniającą wszechświat , z którego pozostałe elementy pochodzą. : Powietrza , ognia i ziemi . Nadając witalność temu materiałowi wyjątkowemu i uniwersalnemu, wierzy, że woda jest zasadą wszechrzeczy. Tak więc powietrze, ogień i ziemia są tylko różnymi formami, jakie przyjmuje woda: ziemia skondensowanej wody, powietrze rozrzedzonej wody i ogień odżywiany powietrzem; wszystko jest rozwiązane w wodzie. Arystoteles podsumowuje myśl Talesa i przewagę nadaną w niej wodzie:
„Tales, twórca tego sposobu filozofowania, przyjmuje wodę jako zasadę i dlatego twierdził, że ziemia spoczywa na wodzie, prawdopodobnie doprowadził do tej opinii, ponieważ zauważył, że jest tam wilgoć. i że samo ciepło pochodzi z wilgoci i z niej żyje; teraz to, z czego rzeczy pochodzą, jest ich zasadą. Stamtąd zaczerpnął swoją doktrynę, a także z faktu, że zarodki wszystkich rzeczy są z natury wilgotne, a woda jest źródłem mokrych rzeczy. Wielu uważa, że od najdawniejszych czasów, na długo przed naszymi czasami, pierwsi teologowie mieli takie samo zdanie o naturze: uczynili bowiem Ocean i Tetyda autorami wszystkich zjawisk tego świata i ukazują bogów przysięgających na wodę, że poeci nazywają Styks . Rzeczywiście, najstarsze jest najświętsze; a najświętsza jest przysięga. Czy w tej starej i starożytnej opinii naprawdę istnieje system fizyczny? W to można wątpić. Ale o Talesie mówi się, że taka była jego doktryna. "
Powodem tego wyboru na wodę najwyraźniej pochodzi od znaczenia wody w rozwoju i żywieniu istot żywych, z jego centralnej roli w życiu codziennym Milezjan oraz z obserwacji, które zostały zgłoszone jako „uczynił w Egipcie , aby znaczenie Nilu i innych rzek będących obiektem kultów. Jednak oryginalność Thalèsa polega na uczynieniu tego mitologicznego wyjaśnienia zasadą wiedzy fizycznej, ale także metafizycznej ; w rzeczywistości jedność żywiołu wody jest także jednością świata, którą podsumował doksograf Aetius : „Tales i jego szkoła: świat jest jeden” . Woda jako uniwersalna zasada wyjaśniania jest obecna tylko w myśli Talesa; „Nie znajdujemy echa tego w świecie greckim” , więc z pewnością jest to koncepcja sprowadzona z krajów na wschód od Grecji.
Firma racjonalizacyjnaTeza Talesa jest ważną innowacją, ponieważ zakłada afirmację prawd nie z kilku pojedynczych obiektów, jak to miało miejsce przed nim w przypadku Egipcjan czy Babilończyków , ale dla nieskończoności zawartych obiektów w świecie i dla samego świata . Dlatego mówi prawdy dotyczące całej klasy istot. Tak więc, zgodnie z hellenista niemieckiego Eduard Zeller w XIX th wieku , główny wkład Talesa ma być uogólnione i rozumienia jego komentarze do odbioru w koncepcji „ A ” bez zagubienie się w gromadzeniu odmiennych obserwacji . Talesowi przypisuje się czasem dość atrakcyjną koncepcję wszechświata: byłby to rodzaj półkulistego bąbla utworzonego przez wklęsłość nieba i płaską powierzchnię Ziemi , która sama unosi się na wodzie. Ruch Ziemi na wodzie tłumaczyłby doniesienia Seneki o trzęsieniach ziemi . Tales „dlatego umiejscawia wodę ( ὕδωρ ) jako zasadę, bez kontekstu mitycznego, u źródła rzeczy. " Nietzsche w Narodzinach filozofii w momencie tragedii greckiej , powiedział, że przez wodę, Thales był w stanie dostrzec jedność bytu, to znaczy zasada wyjaśniająca racjonalne.
Jednak przy tezie Talesa znanej tylko za pośrednictwem Arystotelesa i perypatetyków ryzyko deformacji nie jest bez znaczenia. Możliwe, że Tales nie uważał, że wszystko można wytłumaczyć wodą, ale że uczynił z niej tylko pierwotny żywioł. Wiedział, jak posłużyć się analogią , pojęciem „ arche ”, aby wyjaśnić istotę każdej istoty . Ten przednaukowy dyskurs pozwolił na racjonalizację świata. Thales jest, według Leopoldo Iribarrena, „pierwszym archaicznym myślicielem, który przezwyciężył semantyczny opór stawiany przez mityczny dyskurs próbom uregulowania świata według jednej zasady wyjaśniającej” . Afirmacja Thalèsa „operuje rozgraniczeniem idealnego horyzontu afirmacji poza wymowne sytuacje natchnionej poezji” . W historii filozofii Thalès pozostaje zatem „postacią przejścia między uniwersalizującą interpretacją wielkich mitów a argumentem za zrozumieniem świata ” .
„ Eudemus , w swoich książkach astronomii mówi, że Oenopides było najpierw znaleźć nachylenie w zodiaku i uznał istnienie wielkiego roku: według niego, Thales wykazały, że zaćmienia Słońca i od tej gwiazdy do przesilenia nie zawsze przybyć po tym samym czasie; Anaksymander twierdzi, że ziemia jest zawieszona w przestrzeni i porusza się wokół centrum świata; Anaksymenes pokazał, że księżyc otrzymuje światło słoneczne i jak jest zaćmiony. Inni dodali do nich nowe odkrycia: że gwiazdy poruszają się wokół osi stacjonarnej, która przechodzi przez bieguny, że planety poruszają się wokół osi prostopadłej do zodiaku; i że oś gwiazd i planet odbiegają od siebie po stronie pięciokąta , a więc pod kątem 24 stopni. "
Wpływy egipskie i fenickiePierwotna woda (" Zakonnica ") w hieroglifach . | |||||
|
Theodor Gomperz wylicza możliwe wpływy filozofii Talesa. Woda jako prymitywny pierwiastek w swojej kosmogonii ma niepewne pochodzenie, być może fenickie i egipskie. Koncepcja unoszącej się ziemi, podobnej do drewnianego dysku spoczywającego na wodzie, rozwijającego się we wszechświecie wypełnionym pierwotną materią , czyli uważaną za płynną masę, rzeczywiście zgadza się w pewnym stopniu z egipską ideą pierwotnej wody („ Noun ”), powierzchnia podzielona na dwie oddzielne bryły, według Paula Tannery'ego . Według Théophile'a Obenga koncepcja wody Talesa jest rzeczywiście bardzo zbliżona do koncepcji egipskiej zakonnicy , „materii duchowej przeznaczonej do ewolucji” .
Starożytni Babilończycy przyjęli również ideę górnego i dolnego oceanu, pokazuje Fritz Hommel . Istnieją również, według Gompera, podobieństwa z Księgą Rodzaju (I, 7). Zgodność między fundamentalnej doktryny Thales i że z judeo-chrześcijańskiej sekty z Sampseans, jednak pozostaje do wyjaśnienia według niego. Obecna tendencja polega na uważaniu Talesa za prostego pośrednika między obcokrajowcami a Grekami; Tendencja ta jednak sprzeciwia się temu, w jaki sposób najlepszy autorytet, Eudemus , mówi o geometrycznych dziełach Talesa i o ich stosunku do egipskiej matematyki, konkluduje Theodor Gomperz .
Według Diogenesa Laërce , Cherilos z Samos utrzymywał, że Tales z Miletu jako pierwszy ogłosił nieśmiertelność duszy. Diogenes donosi również, że Tales wierzył, że wszystko ma duszę i że ta dusza uczestniczy w całym wszechświecie, w wyniku czego uważał, że wszystko jest wypełnione bogami (jest to hylozoizm ). Ta ostatnia propozycja pozwoliła mu powiedzieć, że dusza jest nieśmiertelna. Twierdzenie dotyczące udziału duszy w kosmosie przyjdzie z obserwacji właściwości magnetycznych niektórych kamieni i bursztynu. Możliwe jednak, że Hippiasz , a następnie Arystoteles, źle zrozumiał tę teorię. Arystoteles w szczególności uogólniłby tezę Talesa do tego stopnia, że jedyną siłą napędową uczyniłby duszę. Tales wydaje się, że ta teoria czerpie ze źródeł prymitywnej myśli przedwerbalnej. W tym potwierdza jedność materii .
Tales jest pierwszą postacią matematyki, która porzuciła swoje nazwisko w historii. Sformułował kilka właściwości geometrycznych , które mógł mieć od Egipcjan i których pierwsze znane dowody dowodowe są znacznie późniejsze, ale czyniąc to, kładzie pierwsze kamienie milowe rozumowania na idealnych liczbach .
Twierdzenie TalesaDwa bardzo różne twierdzenia geometrii były nazywane „Twierdzenie Talesa” w edukacji, od samego końca XIX th wieku.
„ Pamphila opowiada, ze swej strony, że [Thales] nauczył się geometrii od Egipcjan; że był pierwszym, który wpisał w okrąg trójkąt prostokątny i że z tej okazji złożył w ofierze wołu. Apollodorus Kalkulator i kilku innych przypisuje to Pitagorasowi . "
W każdym razie dla większości historyków ówczesna praktyka matematyki nie pozwalała Talesowi na przedstawienie logicznego dowodu porównywalnego z tym, który znaleziono w Grecji dwa lub trzy wieki później. Raczej jego twierdzenia matematyczne i te ze szkoły jońskiej musiały pochodzić z empirycznej intuicji.
Oba nazwiska pojawiają się w epoce, koniec XIX -go wieku i na początku XX th Century, gdzie wykształcenie średnie rośnie. Oba wydają się mieć znaczenie bardziej dydaktyczne niż historyczne: chodzi przede wszystkim o podkreślenie twierdzenia uważanego za ważne na pewnym poziomie edukacji. Różne tradycje w nauczaniu geometrii, w szczególności między Francją a Niemcami, wyjaśniają te rozbieżne wybory.
Druga nazwa odnosi się do pomiaru wysokości piramid egipskich poprzez pomiar ich cienia. Donoszą o tym Pliniusz Starszy , Plutarch i Diogenes Laërce . Dla Pliniusza i Diogenesa Laërce Tales czeka, aż jego cień będzie równy jego rozmiarom, aby zmierzyć cień piramidy. Następnie wnioskuje z tego w sposób empiryczny, a nie teoretycznie, że musi być tak samo dla piramidy . Diogenes Laertios pisze III th wieku ale cytuje swoje źródło, Hieronymus Rodos uczennicy Arystotelesa , który jest prawdopodobnie również, że od Pliniusza.
Plutarch podaje fabularyzowaną wersję w Uczcie siedmiu mędrców (147a), która ze swej strony obejmuje stosunki proporcjonalności:
„A więc ty, Talesie, król Egiptu, bardzo cię podziwiasz, a między innymi był, poza tym, co można powiedzieć, zachwycony sposobem, w jaki mierzyłeś piramidę bez najmniejszego zakłopotania i bez użycia żadnego instrumentu. Po wzniesieniu laski na końcu cienia rzucanego przez piramidę, konstruujesz dwa trójkąty o styczności z promieniem i pokazujesz, że była taka sama proporcja między wysokością kija a wysokością piramidy, która wchodzi do środka. długość dwóch cieni. "
Dla Roberta Baccou „można interpretować zdziwienie króla jako wprowadzenie zupełnie nowej metody, która przewyższa naukę, która jest przecież zalążkiem i empirią Egipcjan” . Jednak Maurice Caveing zwraca uwagę, że „jest mało prawdopodobne, że władca kraju, który ponad 1000 lat przed Thales, znał obliczenie seq'd , nie wiem, jak zmierzyć wysokość piramidy”.
Najprostsza matematycznie wersja Diogenesa Laërce'a i Pliniusza (ta, w której cień kija równa się jego wysokości), jest więc z całą pewnością wersją pierwotną. Pomiar cienia nadal stanowi trudność, ponieważ musi zaczynać się od środka piramidy. Można to łatwo rozwiązać, gdy ustawienie Słońca i wierzchołka piramidy jest równoległe do jednej strony podstawy, co zdarza się dwa razy w roku. Gdy cień kija jest równy jego wysokości, po prostu dodaj długość cienia do podłoża o połowę długości boku piramidy, aby uzyskać wysokość budynku.
Denis Guedj w Le Théorème du Perroquet podaje swoją wersję legendy:
„Po prostu założył, że w pewnym momencie cień dowolnego obiektu staje się równy jego wysokości. Pozostało mu tylko określić dokładny moment. Musiał też wziąć pod uwagę, że promienie słoneczne musiały być prostopadłe do jednego z jego boków, co zdarzało się tylko dwa razy w roku (21 listopada i 20 stycznia). Powodem tego jest to, że piramida Cheopsa znajduje się w Gizie ( 30 ° szerokości geograficznej północnej półkuli) i aby cień był równy obiektowi, promienie słoneczne muszą być nachylone pod kątem 45 ° . Ponadto, aby cień był prostopadły do podstawy, musi być zorientowany północ-południe. Następnie Thales używał własnego wzrostu jako jednostki miary. Uzyskał następujące wyniki: 18 talarów za cień, następnie zmierzył bok podstawy, który podzielił przez dwa i uzyskał 67 talarów; piramida Cheopsa mierzy wtedy 85 Tales. Ale w skali lokalnej Tales był wart 3,25 łokcia egipskiego, co daje w sumie 276,25 łokcia. Dziś wiemy, że wysokość piramidy Chufu wynosi 280 łokci lub 147 metrów. Tak więc pomiar Thalesa był już dość precyzyjny. Będąc pod wrażeniem tej kalkulacji, kapłani udostępnili mu bibliotekę, w której mógł zapoznać się z wieloma dziełami astronomii. "
Inne właściwościInne właściwości geometryczne są przypisywane Talesowi w szczególności przez Proklosa , komentatora Euklidesa, w jego Komentarzu do pierwszej księgi Euklidesa :
Tales jest uważany za jednego z twórców astronomii : w szczególności opisał Mały Wóz i poradził żeglarzom, aby używali go jako wskazówek, obliczył długość roku i odstępy od przesileń do równonocy , ocenił widoczną średnicę Słońca oraz względne rozmiary tej gwiazdy i Księżyca, prawdopodobnie za pomocą przyrządu takiego jak gnomon lub pionowy drążek, który pozwoli mu zmierzyć zasięg cienia Słońca. Zainteresowanie astronomią Talesa z Miletu skłoniło go do wielu obserwacji gwiazdozbiorów . Byłby pierwszym, który zauważył podróż słońca między dwoma tropikami . Ustalił również, że niektóre gwiazdy nie są ustalone w stosunku do innych. Mówi się nawet, że udało mu się wymienić efemerydy . Był też pierwszym, który zdał sobie sprawę, że rok liczy nie 365 dni, ale 365 i kwadrans. Przypisuje mu się również obserwacje Hiad i obliczenia pozycji Plejad (obliczenia zresztą poprawne z ziemi egipskiej, ale nie z Grecji). Według Diogenesa Tales również obliczył nachylenie zodiaku , ale w tej chwili nie jest możliwe osiągnięcie takiego przełomu. Thales wiedział również, jak czerpać korzyści ze swoich obserwacji astronomicznych. Arystoteles opowiada, że Tales, przewidując obfite zbiory oliwek, zmonopolizowałby prasy, by spekulować na temat ich usług; chciał pokazać, że mądry człowiek jest w stanie zbić fortunę, ale nie martwi się tym, preferując kontemplację, badania naukowe i uczciwe życie.
Zaćmienie 28 maja 585Poinformowano, że przepowiada zaćmienie Słońca z28 maja585 pne AD, który miał miejsce podczas walki między Medami a Lidyjczykami, bitwy o Zaćmienie . Ale ta przepowiednia, przekazana przez Herodota (I, 74), jest z pewnością legendarna. Było to możliwe prawdopodobnie dzięki licznym obserwacjom empirycznym, a nie rzeczywistej teorii zaćmień. Rzeczywiście, w tym czasie przepowiednie zaćmień Księżyca były stosunkowo dobrze znane, ponieważ powtarzają się one w cyklu osiemnastu lat (jest to saros ). Zaćmienie Księżyca jest również widoczne z dowolnej części Ziemi skierowanej w stronę Księżyca . Inaczej jest jednak w przypadku przewidywań zaćmień Słońca, które są widoczne tylko przez kilka minut na niewielkiej części globu ziemskiego. Wydaje się, że Tales nie posiadał wiedzy potrzebnej do takich przewidywań. Wymaga to nie tylko potężnych środków geometrycznych, ale także skomplikowanych obliczeń trygonometrycznych , a także bardzo rozbudowanych tabel, zbudowanych ze starożytnych efemeryd . Wszystkie te środki zostaną udostępnione astronomom dopiero przez Hipparcha (190 do 120 pne) dzięki jego teorii epicykli . W Babilończycy mieli efemeryd z powrotem na pewno co najmniej do VIII th wieku, ale inne przedmioty brakowało im, choć nie jest wykluczone, że Thales wiedział babilońskie uwag.
Thales dokonał również ustaleń fizycznych; uważany jest nawet za pierwszego „ fizyka ”.
Zawdzięczamy mu w szczególności pierwszą wiedzę o elektryczności , dzięki dwóm eksperymentom. Po raz pierwszy zauważył, że bursztyn ma właściwość przyciągania lekkich materiałów, takich jak tkaniny. Słowo „elektryczność” ( ἤλεκτρον , elektron w starożytnej grece ) jest również podane w odniesieniu do żółtego bursztynu. Kolejny eksperyment przeprowadzony w Magnezji około -600 umożliwił mu zademonstrowanie właściwości magnetycznych tlenku żelaza .
Thales jest uznany za zasadny, z powrotem w Miletu , w szkole milezyjskiej , który jest częścią szkoły Jońskiego . Milet był wówczas najpotężniejszym miastem morskim w Azji Mniejszej, w rejonie Caria , a od VIII th century BC. Według Jacquesa Brunschwiga ( Studies on Hellenistic Philosophies , 1995) szkoła z Miletu dokonała innowacji w zakresie reprezentacji umysłowej, ponieważ w konstruowaniu wiedzy daje pierwszeństwo percepcji wizualnej na odległość . „Aby wiedzieć, to najpierw zobaczyć” podsumowuje Jacques Brunschwig, który wyjaśnia, że postrzeganie następnie rodzi praktyce ( τέχνη : tekhnè ), a następnie do teoretycznego ( ἐπιστήμη : episteme ), proces poznawczy, że filozofowie szkoły z Miletu, w tym Thales , stosuje się do pytań o wszechświat. Aétius zatrzymuje się na tej tendencji Talesa do naturalizacji zjawisk naturalnych: „Tales powiedział, że gwiazdy są zrobione z ziemi, ale są podpalone” ( Opinie , II, XIII, I).
Thalès jest propagatorem „ zasadniczo otwartej nauki , pozwalającej mu żonglować tym, co dzisiaj uważamy za różnorodne i wyspecjalizowane dyscypliny naukowe” . Według Karin Maćkowiak wyróżnia ją zasadniczo metoda oparta na akcie „ grafein ” ( γράφειν ). To właśnie „pismo stanowi pierwotny punkt bazowy, niemal zindywidualizowane jako dyscyplina sama w sobie, pozwalająca na budowanie szeregu wiedzy, które są ze sobą powiązane. " Z Miletu używane rzeczywiście pisanie na dwa sposoby: za śledzenie dane liczbowe główną demonstrację instrumentu w geometrii jak w astronomii, a jego kontrolą jakiejś formy kalkulacji. „Te różnorodne metody pokazują, jak bardzo talezjańska nauka była pojmowana nie jako cel sam w sobie, mający na celu gromadzenie wiedzy, ale jako instrumentalna praktyka pisania zorientowana na wykazanie istnienia kosmicznego porządku i chęć zrozumienia jak to działa ” .
Szkoła Jońska — Abel Rey | |
„Tu jest wielki punkt zwrotny… Oto wejście na scenę nauki, pojmowanej w jej uniwersalności, w aspekcie logicznym i racjonalnym. To, co szkoła pozostawiła w pozytywnych wynikach: nic. To, co naszkicowała i pozostawiła jako duch, metodę, myśl: wszystko; Ionia założyła naukę, która stała się naszą zachodnią nauką, naszą intelektualną cywilizacją. Jest to pierwsza realizacja greckiego cudu i jest do niego kluczem. " |
Thales jest przedstawicielem filozofii szkoły Miletu. Jego teoria natury ( φύσις : physis ), jako nie wywodzącej się z przyczyny egzogenicznej (na przykład boskiej), lecz wewnętrznej, tkwiącej w żywych, jest cechą wspólną wszystkich postaci tworzących tę szkołę. Ta koncepcja, pierwsza w biologii , jest właściwie fizjologiem. Członkowie szkoły jońskiej nazywani są więc „fizjologami”. Anaksymander i Anaksymen są uważani za jego następców (nawet jeśli rodzaj więzi łączącej Anaksymandra z Talesem różni się w zależności od doksografa : jest on jego „następcą i uczniem” dla Simpliciosa de Cilicia , jego „audytorem” dla Hipolita, a nawet jego „towarzyszem dla Plutarcha , zauważa Leopoldo Iribarren). Wydaje się jednak, że Thales nic nie napisał. Wiemy jednak, że w tej szkole wypowiadałby słynne maksymy : „ Poznaj samego siebie ” i „Nigdy nie bądź pewny” .
Szkoła Miletu dokonała również dwóch wielkich fundamentalnych postępów: z jednej strony zainaugurowała rozróżnienie między naturalnym i nadprzyrodzonym . Dokładniej, nie wypędzają boskości z wiedzy o świecie, ale mitologię , szukając naturalnych przyczyn zjawisk. Ta zmiana postawy ustępuje naturalistycznemu wyjaśnieniu klasycznego wyjaśnienia Bożego. Z drugiej strony Milezyjczycy rozpoczęli dyskusję na temat bronionych argumentów. Przyznanie dyskusji naukowej jest koniecznością postępu naukowego i jakością racjonalności. W tej szkole wszystko można wytłumaczyć ekspansją lub kondensacją pierwotnego zarodka, niezależnie od tego, czy zarodkiem tym jest woda (dla Talesa), ogień ( Heraklit z Efezu ), powietrze ( Anaksymenes , Diogenes z Apollonii ) czy nieokreślona zasada, taka jak the apeiron ( απειρον ( Anaksymander ). W ten sposób stopniowo zgłębiano ideę materii i stąd Milezyjczycy uznali ją za zasadę inteligencji. Tales pierwszy widzi w szybkich ruchach fali inteligencję natury.
Myśl Milezjańska, a zwłaszcza Talesa, wpłynęła na filozofię Platona i Arystotelesa . Dla Bernarda Vitraka, podobnie jak w przypadku Arystofanesa , ci dwaj mężczyźni uczynią z Talesa emblematyczną postać filozofa, sprawiając, że będzie on pełnić funkcję w ich systemach, które zresztą są sobie przeciwstawne. W Theetetus Thales ukazany jest jako filozof-astronom obcy sprawom swego miasta; umarłby obserwując niebo po upadku do studni. Wręcz przeciwnie, Arystoteles skupia się na swojej pomysłowości finansowej, która dała mu „jego wiedzę astronomiczno-meteorologiczną, przewidując obfite zbiory oliwek” . Ten ostatni, Arystoteles, w Metafizyce (A, 3) widzi u Talesa „założyciela ( archêgos ) nowego typu filozofii, zrywającego z tematem boskich genealogii. „ Dla Jaapa Mansfelda Thales jest punktem wyjścia do pragnienia nadania sensu w naturze teleologicznej , woli, która stanowi fundamentalne korzenie filozofii perypatetycznej . Thales ma również wpływ na politykę Arystotelesa , który opiera się na szkole milezyjskiej przezwyciężyć myśl polityczną IV TH i V -go wieku.