Pliniusz Starszy

Pliniusz Starszy Obraz w Infoboksie. Portret fantazji po encyklopedii z XIX -tego  wieku ( Library of Congress ). Funkcje
Pełnomocnik
70-72
Prefekt floty
Biografia
Narodziny pomiędzy 23 i 24
Novum Comum, obecnie Como ( Włochy )
Śmierć Tradycyjnie ustawiony na 24 sierpnia 79 r . n.e. Staby AD
Imię w języku ojczystym Kajusz Pliniusz Secundus
Czas Imperium Rzymskie
Zajęcia Pisarz , historyk , przyrodnik , żołnierz, poeta , filozof
Pokrewieństwo Pliniusz Młodszy (bratanek)
Ludzie Plinii ( w )
Status Rycerz rzymski
Inne informacje
Obszary Filozofia , nauki przyrodnicze , geografia
Stopień wojskowy Trybun wojskowy
Mistrzowie Apion , Antonius Castor
Podstawowe prace
Historia naturalna

Pliniusz Starszy (po łacinie Caius Plinius Secundus ), urodzony 23 kwietnia . AD w Novum Comum (prąd Como ) w północnych Włoszech (w Galii Transpadane ) i zmarł w 79 , w Stabies (w łacińskim  : Stabia ), w pobliżu Pompei , podczas erupcji Wezuwiusza jest pisarz i przyrodnik rzymski z I st  wieku , autor monumentalnej encyklopedii zatytułowany Natural History (około 77).

Przyjął swego siostrzeńca, który w 79 roku przyjął imię Caius Plinius Caecilius Secundus , Pliniusz Młodszy . J.-C.

Historia naturalna (Historia Naturalis) , która liczy trzydzieści siedem tomów, jest jedynym dziełem Pliniusza Starszego, które do nas dotarło. Ten dokument od dawna stanowi punkt odniesienia w nauce i technologii. Pliniusz zebrał wiedzę swoich czasów na tak różne tematy jak nauki przyrodnicze , astronomia , antropologia , psychologia i metalurgia .

Biografia

Miejsce urodzenia

Pliniusz Starszy, rzymski rycerz , urodził się pod konsulatem Asiniusa Polliona i Caiusa Antistius Vetus w 23 roku n.e., roku rzymskiego 776. Niepewność utrzymuje się co do miejsca jego urodzenia: Werona , według niektórych Como ( Novocomum ), według do innych. To, co pozwala nam sądzić, że Pliniusz pochodzi z Werony, to fakt, że rękopisy rzeczywiście zawierają Pliniusza Veronensisa i że sam Pliniusz w swojej przedmowie nazywa Katullusa słowem wojskowym ( conterraneus ); jednak Catullus pochodził z Werony. Na korzyść Como zauważamy, że Euzebiusz z Cezarei w swojej Kronice dołącza do imienia Pliniusza epitet Novocomensis; ale Euzebiusz i późniejsi pisarze od dawna mylili Pliniusza, autora Historii Naturalnej i Pliniusza Młodszego , jego siostrzeńca, autora Listów i Panegiryk Trajana . Najważniejszym argumentem przemawiającym za Como jest liczba inskrypcji znalezionych w tym mieście, w których często pojawia się imię Pliniusza: nie są one wprawdzie nawiązujące do naszego Pliniusza, ale przynajmniej pokazują, że jak to imię było powszechne i wyciągamy wniosek, że nasz autor również mógł pochodzić z tego miasta; ale wydaje się, że ten punkt nie znalazł ostatecznego wniosku.

Trening

Pliniusz Starszy był członkiem klasy społecznej Rycerzy Rzymskich ( eques ) poprzez swoją matkę, córkę senatora Cajusza Cecyliusza z Novum Comum. Przybywając w młodości z Como do Rzymu, zgodnie ze zwyczajem uczęszczał do szkoły retorów, a następnie rozpoczął karierę jeździecką w administracji cesarskiej. Przed 35 rokiem życia jego ojciec Caius Plinius Celer zabrał go do Rzymu , gdzie powierzył edukację swojemu przyjacielowi, poecie i generałowi Publiuszowi Pomponiuszowi Secundusowi . Pliniusz nabrał tam upodobania do nauki, które zachował przez całe życie. Dwa wieki po śmierci Gracchi , młody człowiek mógł podziwiać niektóre z ich autografów w bibliotece swojego mistrza. Później poświęcił im biografię. Pliniusz wspomniał gramatycy i retorykę Remmius Palaemon i Arellius Fuscus w jego Historia Naturalis , i był bez wątpienia ich pupil. W Rzymie studiował botanikę na topiary z Antonius Kastora i zobaczyłem starożytnych „  drzew lotosu  ” na ziemi, które wcześniej należały do Krassusa . Mógł też kontemplować rozległą budowlę zbudowaną przez Kaligulę i prawdopodobnie był świadkiem triumfu Claude I st w Wielkiej Brytanii w 44 (III, 119). Pod wpływem Seneki stał się zapalonym studentem filozofii i retoryki oraz rozpoczął pracę jako prawnik .

Kariera wojskowa

Służył w 47 jako trybun wojskowy w Niemczech pod rozkazami Gneusza Domitiusa Corbulo  : było to stanowisko w sztabie, które podporządkowało go bezpośrednio komendantowi okręgu . Oficer pretorium znalazł tam znakomitego uczonego generała Publiusza Pomponiusza Secundusa . Brał udział w rzymskim podboju Chauques , germańskiego plemienia z północno-zachodniego wybrzeża oraz w budowie kanału między Renem a Mozą . Jako młody dowódca korpusu kawalerii ( præfectus alae ) napisał w swojej kwaterze zimowej esej o sztuce rzucania oszczepem na koniu ( de jaculatione equestri ).

Przebywał w Narbonne Galii jako administrator finansów cesarskich i zebrano lokalne obserwacje dotyczące najróżniejszych przedmiotów: wiatry, az hydrografię z Rodanem , flory i fauny, produkcji rolnej,  etc. . Nauczył się znaczenia wielu celtyckich słów . Zauważył witryn związanych z rzymskiego wyprzedzeniem w Germanii, a miejsca zwycięstw Druzus (Plin. EPP., III, 5, 4). Jego marzeniem było opowiedzenie historii wszystkich wojen między Rzymianami i Niemcami. Towarzyszył Pomponiuszowi, przyjacielowi swego ojca, w wyprawie przeciwko Chattes ( 50 ) i po raz trzeci odwiedził Niemcy jako towarzysz przyszłego cesarza Tytusa Flawiusza (Praef. § 3).

Prefekt floty miseńskiej jest świadkiem wybuchu Wezuwiusza , który obserwując to wulkaniczne zjawisko dotyka Pompejów i powoduje jego własną śmierć.

Badania

Za Nerona mieszkał głównie w Rzymie. Wspomniał o mapie Armenii i podejściu do Morza Kaspijskiego, które w 59 r. oddał Rzymowi sztab Korbulona (VI, 40). Uczestniczył także w budowie Domus Aurea Nerona po wielkim pożarze w 64 (XXXVI, 111).

W międzyczasie ukończył dwadzieścia książek o swojej „Historii germańskich Wars”, jedyna praca odniesienia przywołane w pierwszych sześciu ksiąg Annals z Tacyta (I, 69). Praca ta była prawdopodobnie jednym z głównych źródeł informacji o Germanii aż do pism Tacyta. Wczesnym V -tego  wieku , Symmachus miał trochę nadziei znalezienia kopii ( EPP. , XIV, 8).

Poświęcił dużo czasu na stosunkowo bezpieczniejsze tematy, takie jak gramatyka i retoryka . Studiosus , szczegółowe dzieło na temat retoryki, poprzedza osiem ksiąg Dubiiego sermonis ( 67 ). Pracując niestrudzenie, był transportowany w śmieciach , aby jeden z jego niewolników mógł czytać mu książki, a on mógł dyktować swoje notatki innemu niewolnikowi sekretarzowi wyposażonemu w tabliczki pokryte woskiem.

W służbie państwa

Za panowania swego przyjaciela Wespazjana powrócił do służby państwowej jako prokurator w Galii Narbonne ( 70 l. ) iw Hiszpanii rzymskiej ( 73 r .). Odwiedził także Belgijską Galię ( 74 ). Podczas pobytu w Hiszpanii, poza wizytą w Afryce , zapoznał się z rolnictwem i górnictwem kraju (VII, 37). Po powrocie do Włoch przyjął stanowisko u Wespazjana, który konsultował się z nim o świcie, zanim zajął się swoimi oficjalnymi zajęciami. Pod koniec kadencji większość czasu poświęcił na studia ( Pun. Epp. , III, 5, 9).

Ukończył Historię swoich czasów w 31 książkach, zajmujących się panowaniem Nerona aż do Wespazjana, którego nie chciał ukazać dopiero po swojej śmierci ( NH , Praef. 20). Praca ta, cytowana przez Tacyta ( Ann. , XIII, 20; XV, 53; Hist. , III, 29), wywarła wpływ Swetoniusza i Plutarcha .

Pliniusz prawie ukończył swoje wielkie dzieło Naturalis historia , encyklopedię, w której zgromadził znaczną część wiedzy swoich czasów, dzieło zaplanowane pod kierunkiem Nerona. Informacje zebrał na ten cel nie mniej niż 160 tomów w AD wypełniony 73 , gdy Larcius Licinus The pretor legat z Hispania Tarraconensis , bezskutecznie usiłowali je kupić za równowartość ponad £ 200.000 (szacunkowa wartość w 2002 roku). Swoją pracę poświęcił Tytusowi Flawiuszowi w 77 roku .

24 sierpnia 79 roku , tradycyjnie ustalonej daty wybuchu Wezuwiusza w 79 roku, który pochował Pompeje i Herkulanum , przebywał w Misene jako prefekt dowodzący stacjonującą tam rzymską flotą wojskową. Chcąc jak najdokładniej przyjrzeć się zjawisku i chcąc pomóc niektórym swoim przyjaciołom w trudnej sytuacji na plażach Zatoki Neapolitańskiej , wyruszył ze swoimi galerami , przeprawiając się przez zatokę do Stabies (dziś Castellammare di Stabia ), gdzie prawdopodobnie zmarł uduszenia, w wieku 56 lat. Jego bratanek napisał: „mój wujek położył się na arkuszu kalkulacyjnym, poprosił o zimną wodę i wypił ją dwukrotnie. Wkrótce płomienie i zapach siarki, który zapowiadał zbliżanie się, zmusił wszystkich do ucieczki i zmusił wujka do wstania. opierając się na dwóch młodych niewolnikach, a w tej samej chwili pada martwy. Wyobrażam sobie, że ta gęsta para zatrzymała mu oddech i udusiła. Naturalnie miał słabą klatkę piersiową, wąską i często dyszącą. "(O śmierci Pliniusza Starszego opowiadał Pliniusza Młodszego).

Erupcję opisał jego bratanek Pliniusz Młodszy, którego imię zachowało się w starożytnej wulkanologii, aby opisać ten rodzaj erupcji: mówi się w rzeczywistości o „  erupcji Pliniusza  ”.

Historia jego ostatnich godzin została opowiedziana w interesującym liście, który Pliniusz Młodszy skierował 27 lat po wydarzeniach do Tacyta ( Epp. , VI, 16 [1] ). Wysłał też innemu korespondentowi prezentację na temat pism i sposobu życia wuja (III, 5):

„Zaczął pracować na długo przed świtem… Nie czytał niczego bez streszczenia; powiedział nawet, że nie ma książki, jakkolwiek złej, która nie zawiera jakiejś wartości. Na wsi tylko kąpiel zwalniała go ze studiów. W podróży, kiedy został zwolniony z innych obowiązków, poświęcał się wyłącznie nauce. Krótko mówiąc, uważał, że stracony czas nie został poświęcony na naukę. "

Jedynym owocem jego niestrudzonej pracy, który przetrwał do dziś, jest jego Historia Naturalis, która przez wiele stuleci była wykorzystywana jako punkt odniesienia przez niezliczonych studentów.

Pracuje

Pliniusz Młodszy w jednym ze swoich listów cytuje wszystkie swoje prace.

„Bardzo się cieszę, że tak pasjonujesz się czytaniem książek mojego wujka, że ​​chcesz je wszystkie mieć i ubiegać się o pełną listę. Spełnię rolę katalogu, a nawet wskażę kolejność ich komponowania, bo ta wiedza też nie przeszkadza ciekawskim listów.

Sztuka rzucania oszczepem na koniu (w 1 księdze): skomponował ją z równym talentem co starannością, będąc w wojsku jako dowódca skrzydła kawalerii.

Życie Pomponiusza Secundusa (w 2 księgach): szczególnie go w nim kochał; napisał tę pracę tak, jakby chciał spłacić dług pamięci przyjaciela.

The Wars of Germania (w 20 książkach): opisał wszystkie wojny, które wspieraliśmy przeciwko Niemcom. Rozpoczął je podczas służby w Niemczech; sen podsunął mu pomysł; podczas snu widział stojącego przed nim widmo Druzusa Nerona, który po opanowaniu dużej części Niemiec zginął tam; zalecał, aby czuwał nad swoją pamięcią i błagał go, by uratował go przed obraźliwym zapomnieniem.

Literatów (w 3 księgach, ze względu na ich obszerność podzielonych na 6 tomów): zabiera mówcę do kołyski i prowadzi go do doskonałości.

Trudności gramatyczne (w 8 księgach): napisał go w ostatnich latach panowania Nerona, kiedy wszelkiego rodzaju studia, trochę wolne, a trochę poważne, stały się niebezpieczne przez niewolę.

La Suite d'Aufidius Bassus (w 31 księgach).

Historia naturalna (w 37 książkach): obszerna, naukowa praca, prawie tak zróżnicowana jak sama przyroda. "

Z dzieł Pliniusza do nas dotarła tylko jedna, L'Histoire naturelle . Autor zaczyna od przedstawienia koncepcji świata, Ziemi, Słońca, planet i niezwykłych właściwości pierwiastków. Stamtąd przechodzi do opisu geograficznego części Ziemi znanych starożytnym. Po geografii przychodzi to, co nazwalibyśmy historią naturalną, a mianowicie historia zwierząt lądowych, ryb, owadów i ptaków.

Poniższa część botaniczna jest bardzo znacząca, zwłaszcza że Pliniusz wprowadza wiele informacji o sztuce, takich jak produkcja wina i oliwy, uprawa zbóż i różne zastosowania przemysłowe. Skończywszy część botaniczną, wraca do zwierząt, by wyliczyć lekarstwa, które dostarczają; w końcu przechodzi do substancji mineralnych i tam (co jest jedną z najciekawszych części jego książki) opisuje zarówno historię procesów wydobycia tych substancji, jak i historię malarstwa i rzeźby u starców.

Ta monumentalna encyklopedia , w której Pliniusz zebrał wiedzę swoich czasów, od dawna stanowi punkt odniesienia w zakresie wiedzy naukowej i technicznej. Aby to osiągnąć, Pliniusz mówi, że konsultował 2000 prac 500 różnych autorów. Według jego siostrzeńca Pliniusza Młodszego, jego metoda pracy polegała na robieniu notatek, podczas gdy jeden z jego niewolników czytał mu na głos książkę.

Jego główne zainteresowania

Filozofia

Jak wielu kulturalnych ludzi wczesnego Cesarstwa Rzymskiego , Pliniusz był wyznawcą stoicyzmu . Związany był ze swoim najszlachetniejszym przedstawicielem Publiuszem Klodiuszem Traseą Paetusem, był też pod wpływem Seneki . Ten stoik, który poświęcił się studiowaniu przyrody i którego moralność nauczyła go być zgodną z innymi, w swojej pracy literackiej nieustannie starał się być pożyteczny i pouczać swoich współczesnych ( Praef. 16, XXVIII, 2 ; XXIX, I).

Był również pod wpływem epikureizmu , akademizmu i odradzającej się szkoły pitagorejskiej , ale jego pogląd na naturę i bogów pozostał zasadniczo stoicki . Według niego to słabość człowieczeństwa zamyka bóstwo w ludzkich postaciach splamionych wadami i wadami (II, 148). Bóstwo jest realne: jest duszą wiecznego świata, udzielającą dobrodziejstw zarówno ziemi, jak i słońcu i gwiazdom (II, 12 nn., 154 nn.). Istnienie Opatrzności Bożej jest niepewne (II, 19), ale wiara w jej istnienie iw karanie występków jest zbawienna (II, 26); a nagroda cnoty polega na wyniesieniu do boskości tych, którzy podobni do boga czyniąc dobro dla ludzkości (II, 18, „  Deus est mortali iuuare mortalem, et haec ad aeternam gloriam via  ” ). Błędem jest dociekanie o przyszłość i gwałcenie natury poprzez odwoływanie się do sztuk magicznych (II, 114; XXX, 3), ale waga cudów i wróżb nie jest lekceważona (II, 92, 199, 232).

Wizja życia Pliniusza była mroczna: widział ludzkość pogrążoną w ruinie i nędzy (II, 24; VII, 130). Wobec luksusu i moralnej korupcji pozwalał sobie na tak częste deklamacje (jak u Seneki), że w końcu znudzą czytelnika. Jej retoryka rozkwita praktycznie przeciwko pożytecznym wynalazkom (jak sztuka nawigacji), czekając na zdrowy rozsądek i smak (XIX, 6).

Z duchem narodowej dumy Rzymianina łączył podziw dla cnót, które doprowadziły republikę do jej wielkości (XVI, 14; XXVII, 3; XXXVII, 201). Nie uchylał się od niekorzystnych dla Rzymu faktów historycznych (XXXIV, 139) i choć honorował wybitnych członków zasłużonych rodów rzymskich, był wolny od nadmiernej stronniczości Liwiusza dla arystokracji . Klasy rolne i starzy panowie konny klasy ( Cincinnatus , Curius dentatus , Serranus i Kato Starszy ) były dla niego filary państwa i gorzko narzekał upadek rolnictwa we Włoszech (XVIII, 21 i 35, „  latyfundiów perdidere Italiam  ” ). Podobnie w przypadku Historii początków Rzymu wolał podążać za autorami przedaugustańskimi; jednak postrzegał władzę cesarską jako niezbędną dla rządu Imperium i powitał salutaris exortus Wespazjana (XXXIII, 51).

Literatura i nauka

Pod koniec swoich długich dzieł literackich, jako jedyny Rzymianin, który wybrał za temat całego świata przyrody, błagał Matkę Uniwersalną o błogosławieństwo dla całej swojej pracy.

W literaturze najwyższe miejsce przypisywał Homerowi i Cyceronowi (XVII, 37 kw.), a na drugim miejscu Wergiliusz . Był pod wpływem badań króla Juba II z Mauretanii i którą nazywa się „mój pan”.

Głęboko interesował się przyrodą i naukami przyrodniczymi, studiując je w nowy sposób w świecie rzymskim. Mimo niskiego szacunku dla tego rodzaju studiów, zawsze starał się służyć współobywatelom (XXII, 15).

Zakres jego pracy jest obszerny i obszerny, encyklopedia wszelkiej wiedzy i sztuki, o ile są one związane z naturą lub czerpią z niej swoje materiały. W tym celu przestudiował wszystko, co jest miarodajne w każdym z tych tematów i nie omieszkał zacytować ich fragmentów. Jego indeksy auctorum (indeks autorów) to w niektórych przypadkach autorytety, z którymi sam się konsultował (chociaż nie jest to wyczerpujące), czasami nazwiska te reprezentują głównych autorów na dany temat, znanych tylko z drugiej ręki. Szczerze przyznał się do swoich zobowiązań wobec wszystkich swoich poprzedników w zdaniu, które zasługuje na przysłowiowy (Praef. 16, „  plenum ingeni pudoris fateri per quos profeceris  ” ). Z drugiej strony nie miał ani temperamentu, ani czasu, by pójść i zbadać samego siebie.

Jego naukowa ciekawość zjawisk wybuchu Wezuwiusza doprowadziła do przedwczesnego zakończenia jego życia niestrudzonych studiów. W przedmowie pisze: „  nec dubitamus multa esse quae et nos praeterierint; homines enim sumus et occupati officiis  ” . Przedmowa, 13: Nie mam wątpliwości, że wiele mi umknęło, ale jestem człowiekiem zajętym sprawami publicznymi. . Warto również zwrócić uwagę na jego przekonanie o okrągłości Ziemi, które w tamtym czasie było jeszcze mało rozpowszechnione, a także dokładny opis pływów wraz ze szkicem wyjaśnienia fazami Księżyca.

Jego styl zdradza wpływ Seneki. Celuje mniej w jasność niż w epigramat . Jest pełna antytez , pytań, okrzyków, tropów , metafor i innych manier ze Srebrnego Wieku literatury rzymskiej (pierwsze dwa wieki). Rytmiczna i artystyczna forma zdania poświęcona jest pasji akcentowania, która urzeka odłożeniem sporu na koniec. Struktura zdania jest również często chaotyczna i chaotyczna. Istnieje również nadmierne użycie bezwzględnych zdań ablacyjnych i często dołączane są zdania ablacyjne, aby wyrazić opinię autora na temat bezpośrednio poprzedzającego stwierdzenia. Na przykład: XXXV, 80, "  dixit (Apelles) ... uno se praestare, quod manum de tabula sciret tollere, memorabili praecepto nocere saepe nimiam diligentiam  " .

Sztuka

Szczególnie interesowało go wykonywanie dużych papirusów (XIII, 68-38) oraz różnego rodzaju nalewki purpurowe (IX, 130), a jego opis śpiewu słowika jest wyrafinowanym przykładem niekiedy wspaniałego charakteru jego proza.

Najnowsze opracowania o Pliniuszu skupiają się na badaniu jego dziedzin, zwłaszcza tych przedstawionych w jego rozdziałach z historii sztuki (książki od XXXIII do XXXVII) – najstarsza zachowana ekspozycja na ten temat. Jego źródła są traktowane na utraconym brązu rzeźby i malarstwa rzeźbiarza Ksenokrates Ateny ( III th  century  BC. ) I Roman uczony Varro ( I st  wieku  pne. ).

Posągi dwóch siedzących Pliniusza, ubranych w stroje uczonych z XVI wieku, można zobaczyć w głównym wejściu do katedry Santa Maria Assunta w Como .

Anegdoty Pliniusza Starszego o greckich artystach zainspirowały Vasariego motywami fresków, które wciąż zdobią ściany jego starego domu w Arezzo .

Botanika: Księgi XII do XXVII

W 16 książkach przyrodniczych Pliniusz starał się zebrać całą wiedzę swoich czasów na temat roślin. Nie tylko gromadził wszystkie informacje botaniczne dostępne w księgach, do których miał dostęp, ale także przeprowadzał ankiety wśród lekarzy, zielarzy, mieszkańców wsi i sam dokonywał obserwacji w terenie. Z tej obszernej kolekcji sporządził inwentarz większości znanych i nazwanych roślin swoich czasów, tj. około 900 roślin , dwa razy więcej niż cztery wieki wcześniej Teofrast . Podał informacje o charakterze botanicznym o każdej roślinie, ale także określił ich zastosowanie rolnicze, spożywcze, farmaceutyczne czy magiczne. Ogólnie rzecz biorąc, przekazywał te informacje, mówiąc „mówimy”, „mówimy”, bez dokonywania oceny wartościującej, nie będąc w stanie dowiedzieć się, co on sam myśli.

Według Ducourthiala: „Pomimo błędów i błędów, które zawierają, szesnaście ksiąg historii naturalnej, które Pliniusz poświęcił badaniu roślin, stanowi bez wątpienia najbardziej kompletne dzieło na ten temat, jakie 'starożytność nam pozostawiła. Są nieocenioną kopalnią informacji na temat wiedzy botanicznej I st  wieku naszej ery i na popularnych wierzeń dołączonych do gromadzenia wielu roślin i ich właściwości. "

Gastronomia i Wino, Księga XIV

Pliniusz to niewyczerpana kopalnia informacji o zwyczajach żywieniowych Rzymian i uprawie winorośli. „Po Columelli Pliniusz jest ze wszystkich autorów łacińskich tym, któremu zawdzięczamy najwięcej danych o różnych gatunkach winorośli i win znanych starożytnym. Temu tematowi poświęcona jest XIV księga Historii Naturalnej ; ma 22 rozdziały, które bardzo szczegółowo omawiają temat, od różnych gatunków winorośli, rodzaju gleby, roli klimatu, wina w ogóle, różnych win z Włoch i zagranicy znanych od najdawniejszych czasów , aż do wyliczenia najsłynniejszych pijaków Grecji i Rzymu ”. Dostarcza również cennych informacji na temat pachnących roślin, drzew owocowych, pszenicy, rolnictwa, ogrodnictwa, roślin leczniczych, mięs, ryb, dziczyzny, pszczelarstwa , pieczenia, warzyw.

Zwierząt

Pliniusz Starszy poświęcił zwierzętom cztery księgi w swoim encyklopedycznym dziele Historia naturalna ( Naturalis Historia ).

Ponadto uzupełnił ten zestaw o cztery inne książki poświęcone remediom pobieranym ze zwierząt.

W historycy nauki , w tym XIX -tego  wieku, skrytykował swój brak ducha krytycznego, jego łatwowierność co do opisu fantastycznych lub legendarnych zwierząt, ale ta krytyka jest dopracowany ponieważ Pliniusz trwa zwykle dystans poprzez przypisanie tych uważnie opisy autorów.

Ornitologia, Księga X

Księga X poświęcona jest ptakom i zaczyna się od strusia . Pliniusz uważał to miejsce za przejście od ssaków do ptaków. Zbliżył się do wielu gatunków i skupiał się szczególnie na orłach i innych ptakach drapieżnych, takich jak jastrzębie .

Choć zapożyczył wiele fragmentów od Arystotelesa , najbardziej baśniowe historie współistnieją z bardziej realistycznymi faktami.

Ekologia

Filozof Carolyn Merchant identyfikuje w twórczości Pliniusza Starszego wizję świata, którą dziś moglibyśmy zakwalifikować jako ekologiczną . Pisze na przykład: „na swojej powierzchni ziemia… dostarcza wszystkiego, co nam się przyda. To, co powoduje naszą utratę, to [...] materiały, które są ukryte w jej głębi i nie tworzą się z dnia na dzień. [...] kiedy skończymy niszczenie ziemi i jak daleko przeniknie nasza chciwość! ”.

Edycje

Potomkowie

W połowie III th  wieku , podsumowanie części geograficznych dziele Pliniusza jest kierowany przez Gajusza Juliusza Solinus i na początku IV th  century , fragmenty medyczne zebrane w Medicina Plinii . Wczesnym VIII -go  wieku , Beda ma rękopis całego dzieła. W IX -go  wieku , Alcuin wysyła do Karola kopię pierwszych książek (EPP. 103, Jaffe) i Dicuil spotyka ekstrakty stron Pliniusza do jego pomiaru Ziemi ( Mensura Orbis Terrae , C 825 ).

Dzieło Pliniusza cieszy się wielkim szacunkiem w średniowieczu. Liczba pozostałych rękopisów wynosi około 200, ale najciekawszy z najstarszych, Biblioteki Państwowej w Bambergu (Msc.Class.42), zawiera tylko książki od XXXII do XXXVII. Robert z Cricklade , przełożony przeoratu św. Frideswide w Oksfordzie, wysyła królowi Henrykowi II a Defloratio , zawierające dziewięć tomów wybranych z jednego z rękopisów tej klasy, które niedawno uznano za jedyne ważne wskazanie tekst początkowy. Do najstarszych rękopisów Vesontinus Codex , poprzednio w Besançon ( XI p  wieku ) rozdziela się na trzy części, obecnie jedną z Rzym, jeden w Paryżu, a ostatni w Leiden (gdzie znajduje się również transkrypcję całkowitego rękopis).

Jego sukces nadal XVI th  wieku, o czym świadczy fakt, że jest on opublikowany w 43 edycjach przed 1536 r.

W sztuce

Posąg Pliniusz Starszy jest na przedniej części Santa Maria Assunta Katedra w Como , zbudowany w XIV th  century Włochy .

Opublikowana w 2014 roku manga Pliniusz wyobraża życie Pliniusza swobodnie czerpiąc inspirację z rzadkich elementów, które mamy na ten temat i inscenizuje go w procesie rozwijania swojej pracy naukowej inspirowanej tym, co zachowało się z jego historii naturalnej .

Uwagi i referencje

  1. Alain Touwaide , „  Pliniusz Starszy, jego źródła, jego wpływy: Roger French (red.), Frank Greenaway (red.), Nauka we wczesnym cesarstwie rzymskim: Pliniusz Starszy, jego źródła i wpływy.  », Revue d'histoire de la apteka , tom.  76 th  roku N O  276,1988, s. 88 ( przeczytaj online , konsultacja 31 sierpnia 2016 r. )
  2. Alain Touwaide , „  Nowe instrumenty do badania historii naturalnej Pliniusza: G. Serbat, Pliniusz Starszy. Obecny stan badań nad jego życiem, pracą i wpływem.  », Revue d'histoire de la apteka , tom.  80 th  roku N O  2921992, s. 100-102 ( przeczytaj online , konsultacja 31 sierpnia 2016 r. )
  3. Lucienne Deschamps , „  Federico Gamberini, Teoria i praktyka stylistyczna w młodszym Pliniuszu, 1983. (Altertums wissenschaftliche Texte und Studien. Band XI)  ”, Revue des Études Anciennes , t.  Tom 90, n kości  1 i 2,1988, s. 281-283 ( przeczytaj online , konsultacja 31 sierpnia 2016 r. )
  4. (w) Charles Peter Mason, Słownik biografii i mitologii greckiej i rzymskiej , tom 3 , William Smith1867, s.  414
  5. Jean Hardouin , Caii Plinii Secundi Historiae Naturalis Libri XXXVII , F. Didot,1827, s.  50
  6. Pliniusz Starszy, Historie naturalne , XXXVII, 81
  7. XIV, 4; XXXIII, 152
  8. XVII, 1
  9. XXXVI, 3
  10. Według Mary Beagon, Starszego Pliniusza o ludzkim zwierzęciu: Natural History, Book 7 , Oxford University Press,2005( ISBN  0-19-815065-2 ).
  11. Według Barbary Levick , polityk Tyberiusz , Routledge ,1999( repr.  2, poprawione i zilustrowane), 328  s. ( ISBN  978-0-415-21753-8 ) , s.  290Korbulon był przyrodnim bratem generała Publiusza Pomponiusza Secundusa: ich matka, Vistilia , była matroną rzymskiego rycerstwa, która miała siedmioro dzieci z sześcioma mężami: niektórzy zostaną członkami rodziny cesarskiej.
  12. Według Pliniusza Młodszego, Listy ( czytaj online ) , „III.5 Do Bæbiusa Macera”
  13. Raymond Chevallier , Pliniusz Starszy i Narbonnaise. W: Belgijski przegląd filologiczno-historyczny , tom 60, fasc. 1, 1982. Starożytność - Oudheid. s. 136-142, czytaj online .
  14. Antonio Gonzalès, Pliniusz Młodszy: niewolnicy i wyzwoleni w Rzymie , Presses Univ. Franche-Comté,2003, s.  229
  15. Amerykański historyk Syme szacuje, że Pliniusz przyjąłby sukcesję Valerius Paulinus w Narbonnaise na początku 70 roku. Ale jego znajomość provincia można wytłumaczyć na wiele innych sposobów: zob. na ten temat Ronald Syme, Pliniusz Prokurator , Harvard University Press , coll.  „Wydział Klasyki / Harvard Studies w filologii klasycznej”,1969, 341  s. ( ISBN  978-0-674-37919-0 , czytaj online ) , s.  225
  16. Friedrich Münzer podjął próbę sporządzenia wyczerpującej listy ostatnich stanowisk zajmowanych przez Pliniusza Starszego. Ta lista, potwierdzona przez Ronalda Syme'a , pozostaje punktem odniesienia w świecie anglosaskim. Münzer wyróżnia zatem cztery zadania prokuratury: (i) Gaul Narbonnaise w 70, (ii) Prowincja Afryki od 70 do 72, (iii) Tarraconaise od 72 do 74 oraz (iv) Gaul Belgium od 74 do 76. Dwa są wyraźnie poświadczone, a pozostałe dwa są tylko prawdopodobne; w każdym razie musiało być ich więcej niż dwa, albowiem Swetoniusz przywołuje kolejne stanowiska; por. na ten temat Miriam T. Griffin , Seneca: A Philosopher in Politics , Oxford University Press ,1992, 520  pkt. ( ISBN  978-0-19-814774-9 ) , s.  439.
  17. „  Śmierć Pliniusza Starszego opowiedziana przez Pliniusza Młodszego  ”, Le Monde.fr ,5 sierpnia 2006 r.( przeczytaj online , konsultacja 6 października 2020 r. )
  18. praca cytowana w Historii Naturalnej, VIII, 162
  19. cytowany w Historii Naturalnej, XIV, 56
  20. Richard Yeo, Encyklopedyczne wizje , Cambridge University Press, 2001, s.  107 .
  21. Boska jest dla człowieka pomoc człowiekowi, taka jest droga do wiecznej chwały.
  22. Wielkie majątki utracone we Włoszech
  23. (Jest to akt) pełen honorowej szczerości, aby ogłosić, które z nich były dla nas przydatne.
  24. Guy Ducourthial , Magiczna i astrologiczna flora starożytności , Belin ,2003
  25. Gérard Oberlé, Les Fastes de Bacchus et de Comus , czyli Historia picia i jedzenia w Europie od starożytności do współczesności, poprzez książki , Paryż, Belfond, 1989, in-4 °, 645 s., s.  39-40
  26. Guy Serbat, Opera disiecta: prace z zakresu językoznawstwa ogólnego, języka i literatury łacińskiej , Wydawnictwo Peeters,2001, s.  15-16
  27. Carolyn Merchant i Emilie Hache ( tłum.  z angielskiego) Reclaim: zbiór tekstów ekofeministek: „Ujarzmianie brzucha ziemi” („Wydobycie łona ziemi”) , Paryż, Cambourakis, 412  s. ( ISBN  978-2-36624-213-3 i 2-36624-213-1 , OCLC  964354872 , czytaj online ) , s.  143
  28. Pliniusz Starszy, Historia naturalna XXXIII, Natura metali , Les Belles Lettres ,2002
  29. Kompilacja Pseudo-Pliniusza: Valentin Rose, „  Über die Medicina Plinii  ”, Hermes , 8 (1874), s.  18-66 .
  30. (en) Encyklopedia Britannica , 9 th  edition, 1879, tom 8, str. 191, artykuł w „Encyklopedii”.

Zobacz również

Bibliografia

Powiązane artykuły

Linki zewnętrzne