Karaiby | |
Mapa lokalizacyjna Karaibów, w ujęciu minimalistycznym z wyłączeniem Zatoki Meksykańskiej | |
Kraj | 13 |
---|---|
Zależności | 18 |
Główne języki | francuski , hiszpański , angielski , holenderski , francuski kreolski , kreolski angielski , kreolski haitański, karaibski Hindustani , papiamento |
Strefy czasowe |
UTC-5 ( Haiti ) UTC-4 ( Trynidad i Tobago ) UTC - 3 ( Gujana ) |
Główne miasta | Hawana , Port-au-Prince , Santo Domingo , Kingston , Pointe-à-Pitre , Fort-de-France , Basse-Terre |
Karaiby (zwany także Caribbean The obszar Karaibów lub obszar Karaibów ) jest regionem z Ameryk , która obejmuje Morze Karaibskie, jego wysp (niektóre otoczony Morzem Karaibskim i innych graniczących z Morzem Karaibskim). Oba te ostatnie i Północny Ocean Atlantycki ) oraz okoliczne brzegi. Region położony jest na południowy wschód od Zatoki Meksykańskiej i kontynentu północnoamerykańskiego, na wschód od Ameryki Środkowej i na północ od Ameryki Południowej .
Położony w dużej mierze na Półwyspie Karaibskim, region ma ponad 700 wysp , wysepek , raf i zatoczek . Łuki wyspy wyznaczają wschodnią i północną krawędź Morza Karaibskiego : Wielkie Antyle na północy i Małe Antyle na południu i wschodzie (w tym Wyspy Podwietrzne ). Tworzą Indie Zachodnie z sąsiednim archipelagiem Lukajów ( Bahamy oraz Wyspy Turks i Caicos ), które czasami są uważane za część Karaibów, chociaż nie graniczą z Morzem Karaibskim. Na kontynencie, Belize , Nikaragua , regionu Karaibów z Kolumbii , Cozumel , na półwyspie Jukatan , na wyspie Margarita i Guyanas ( Gujany , Surinamu , Gujany Francuskiej , region Guayana w Wenezueli i Amapá w Brazylii ) są często zawarte z powodu ich powiązania polityczne i kulturowe z regionem.
Geografia jest głównie tropikalna, a klimat jest pod silnym wpływem temperatury morza i opadów, a sezon huraganów regularnie prowadzi do klęsk żywiołowych . Ze względu na tropikalny klimat i nisko położone wyspy, Karaiby są narażone na szereg skutków zmiany klimatu , w tym nasilające się burze, podnoszący się poziom mórz, dłuższe pory suche.
Karaiby były okupowane przez ludy tubylcze od co najmniej 3600 pne. Kiedy europejska kolonizacja nastąpiła po przybyciu Krzysztofa Kolumba , ludność została szybko zdziesiątkowana przez brutalne praktyki pracy, niewolnictwo i choroby, a na wielu wyspach Europejczycy wyparli rdzenną ludność przez zniewolonych Afrykanów . Po niepodległości Haiti w stosunku do Francji na początku XIX -go wieku i upadku niewolnictwa, narody wyspa stopniowo zyskał swoją niezależność z falą nowych państw w 1950 i 1960 roku . Ze względu na bliskość Stanów Zjednoczonych istnieje również długa historia amerykańskiej interwencji w regionie.
The West Indies są często uważane za podregion z Ameryki Północnej , chociaż są one czasami zawarte w Ameryce Środkowej lub w lewo w subregionie w sobie, i są podzielone na 30 obszarów zawierających od stanów suwerenów , departamentach zamorskich i regionów oraz zależności . Z15 grudnia 1954 w 10 października 2010, istniał kraj zwany Antylami Holenderskimi składający się z pięciu państw, wszystkie zależne od Holandii . Z3 stycznia 1958 w 31 maja 1962Istniała również krótkotrwała unia polityczna, Federacja Indii Zachodnich , składająca się z dziesięciu anglojęzycznych terytoriów karaibskich, które w tym czasie były zależne od Brytyjczyków .
Region zawdzięcza swoją nazwę od tego z Caribs (Kalinago zwany także i oryginalnie Kali'nas ), etnicznej Indian z północnej części Wenezueli , którzy wyemigrowali do wysp karaibskich od końca IX th wne i przedstawia na Małych Antylach i części przyległej Ameryki Południowej (wybrzeża Gujany ) w czasie hiszpańskiego podboju obu Ameryk od 1492 roku .
Słowo " Cariba " zostało zdeformowane w języku Arawak na " caniba ", które miało pozytywne lub negatywne konotacje w zależności od grupy etnicznej, która je rozważała i (poprzez hiszpański ) dało francuskiemu słowo " cannibale" .
Najstarsze dowody na obecność człowieka na Karaibach znajdują się w południowym Trynidadzie , gdzie znaleziono szczątki sprzed siedmiu tysięcy lat . Te miejsca przedceramiczne, które należą do epoki archaicznej (preceramicznej), nazywane są Ortoiroide . Najwcześniejsze archeologiczne dowody osadnictwa ludzkiego na Hispanioli sięgają około 3600 pne. AD , ale wiarygodność tych ustaleń jest kwestionowana. Spójne daty od 3100 pne. AD pojawiają się na Kubie . Najstarsze daty na Małych Antylach pochodzą z 2000 roku p.n.e. AD w Antigui . Brak stanowisk przedceramicznych na Wyspach Zawietrznych oraz różnice w technologii sugerują, że ci archaiczni osadnicy mogli pochodzić z Ameryki Środkowej. Nie jest pewne, czy doszło do jakiejkolwiek kolonizacji wysp, ale niewiele jest dowodów na taką kolonizację.
Między 400 a 200 pne. AD , pierwsi rolnicy używający ceramiki, kultura Saladoide, przybyli do Trynidadu z Ameryki Południowej. Ruszyli w górę rzeki Orinoko , a następnie szybko rozprzestrzenili się na wyspy. W 250 AD AD , inna grupa, Barancoids , wkroczyła na Trynidad. Ludność Barancoid upadła wzdłuż rzeki około roku 650, a inna grupa, Arauquinoids , rozprzestrzeniła się na te tereny. Około 1300 roku nowa grupa, Mayoid , pozostała kulturą dominującą aż do hiszpańskiej kolonizacji.
W czasie odkrycia przez Europejczyków większości wysp, na wyspach zamieszkiwały trzy rdzenne ludy Indian amerykańskich: Tainos na Wielkich Antylach, Bahamy i Wyspy Podwietrzne , Karaiby (ludzie) i Galibi na wyspach. na wietrze i Cibonies na zachodniej Kubie. Tainos dzielą się na klasyczne Tainos, które zajmowały Hispaniolę i Portoryko , Zachodnie Taino, które zajmowały Kubę, Jamajkę i archipelag Bahamów oraz Wschodnie Taino, które zajmowały Wyspy Podwietrzne. Trynidad zamieszkują zarówno grupy językowe karaibskie, jak i grupy językowe arawackie .
Wkrótce po przybyciu Krzysztofa Kolumba na Karaiby portugalscy i hiszpańscy odkrywcy zaczęli zdobywać terytoria w Ameryce Środkowej i Południowej. Te wczesne kolonie przyniosły złoto do Europy, w szczególności do Anglii , Holandii i Francji . Narody te miały nadzieję na założenie dochodowych kolonii na Karaibach. Rywalizacja kolonialna sprawiła, że Karaiby przez stulecia stały się sceną wojen europejskich.
Obszar Karaibów został kulturowo naznaczony różnymi zachodnimi kolonizacjami i założonymi tam społeczeństwami niewolników . W niewolnictwo wydaje się być główną przyczyną śmiertelności wśród rdzennej ludności w 1492 i 1550 roku, bardziej niż choroby takie jak ospa , na grypę i malarii . Rdzenni mieszkańcy musieli pracować przymusowo w dużych kopalniach złota i srebra. Praca przymusowa w tych kopalniach powoduje co pół roku śmierć jednej trzeciej robotników.
Karaiby były znane ze swoich piratów , zwłaszcza w latach 60-tych do 1720 roku. Termin „ bukan ” jest często używany na określenie pirata działającego w tym regionie. Region Karaibów był rozdarty wojną przez większość swojej kolonialnej historii, ale wojny często miały miejsce w Europie, a na Karaibach toczono tylko drobne bitwy. Niektóre wojny powstały jednak w wyniku zawirowań politycznych na samych Karaibach.
W XIX -tego wieku, zniesienie niewolnictwa to odbywa się stopniowo, w kilku etapach, począwszy od 1793 i 1822 roku z rewolucji prowadzonej przez niewolników na terytorium, które później stają się Republika Haiti i Dominikana , kontynuując z większością innych wysp i krajów karaibskich, takich jak Jamajka (1833-1838), Saint-Barthélemy (1847) i Saint-Martin (1848), kończąc na Portoryko w 1873 r. i Kubie w latach 1880-1886.31 lipca 1934 r, niewolnictwo zostało zniesione w koloniach brytyjskich, gdzie 80% ludności zamieszkującej te terytoria zostało zredukowanych do niewolnictwa. W 1848 r., kiedy Francja definitywnie zniosła niewolnictwo (po raz pierwszy zostało zniesione podczas Rewolucji Francuskiej, ale potem przywrócone przez Imperium Napoleońskie), niewolnicy stanowili ponad 60% populacji. W Surinamie , skolonizowanym przez Holandię, w momencie abolicji w 1863 r. odsetek ten sięgał ponad 70%. Duża część wyzwoleńców poświęciła się rolnictwu i drobnemu handlowi. Aby zaspokoić swoje zapotrzebowanie na siłę roboczą, osadnicy sprowadzali pracowników kontraktowych z Afryki, Chin, a zwłaszcza Indii. W latach 1838-1917 ponad pół miliona indyjskich robotników przeniosło się do kolonii brytyjskich w regionie Karaibów.
Haiti jest pierwszym krajem karaibskim, który uzyskał niezależność od mocarstw europejskich. Niektóre narody zyskał niezależność od mocarstw europejskich w XIX -tego wieku . Niektóre małe państwa są dziś nadal zależne od europejskich potęg. Kuba pozostała hiszpańską kolonią aż do wojny hiszpańsko-amerykańskiej . W latach 1958-1962 większość kontrolowanych przez Brytyjczyków Karaibów stała się Federacją Indii Zachodnich, zanim podzieliła się na kilka odrębnych narodów.
Stany Zjednoczone prowadzą operacje wojskowe w regionach Karaibów i Ameryki Łacińskiej od co najmniej stu lat.
Od końca XIX -tego wieku, Stany Zjednoczone daje charakter imperialistyczny do Monroe Doctrine i zobowiązują się do wzmocnienia ich wpływ wojskowa, gospodarcza i polityczna w regionie Karaibów, w tym poprzez interwencje wojskowe. Celem jest przekształcenie tego Morza Karaibskiego w mare nostrum ze względu na jego strategiczne znaczenie.
W latach 1891-1912 przeprowadzili szereg interwencji wojskowych: 1891 na Haiti ; 1895, Nikaragua ; 1898, Portoryko i Kuba ; 1899, Nikaragua; 1902, Wenezuela ; 1903, Dominikana i Kolumbia ; 1904, Dominikana i Gwatemala ; 1906-1903, Kuba; 1907, Dominikana; 1909-1910, Nikaragua, 1910-1911 Honduras ; 1912, Kuba, Nikaragua i Dominikana
Praktykując „dolarową dyplomację”, przeprowadzają interwencje finansowe prowadzące do ustanowienia amerykańskiej kontroli finansów kilku stanów (Honduras, Nikaragua, Dominikana, Haiti). Nabywają terytoria takie jak Portoryko po wojnie z Hiszpanią w 1898 roku i Wyspy Dziewicze kupione od Danii w 1917 roku. Niektóre stany są objęte statusem zbliżonym do protektoratu , jak Kuba, na mocy poprawki Platt i uzyskania Guantanamo bazy marynarki wojennej , i podobnie jak Panama , na mocy konstytucji panamskiej (sporządzonej przy udziale konsula amerykańskiego) i stałego rozmieszczenia sił amerykańskich w rejonie kanału.
Zwycięstwo w wojnie amerykańsko-hiszpańskiej i podpisanie poprawki Platta w 1901 roku zapewniły Stanom Zjednoczonym prawo do ingerowania w sprawy polityczne i gospodarcze Kuby, w razie potrzeby militarnie. Po rewolucji kubańskiej z 1959 r. stosunki szybko się pogorszyły, co doprowadziło do inwazji w Zatoce Świń , kryzysu kubańskiego i kolejnych prób destabilizacji wyspy przez USA, opartych na obawach przed zimną wojną w obliczu sowieckiego zagrożenia. Stany Zjednoczone najechały i okupowały Hispaniolę przez 19 lat, a następnie zdominowały gospodarkę Haiti poprzez pomoc i spłatę pożyczek. Stany Zjednoczone ponownie najechały Haiti w 1994 roku, aw 2004 roku zostały oskarżone przez Wspólnotę Karaibską o przeprowadzenie zamachu stanu w celu usunięcia wybranego przywódcy Haiti Jean-Bertranda Aristide'a .
W 1965 r. 23 000 amerykańskich żołnierzy zostało wysłanych do Dominikany, aby stłumić lokalne powstanie przeciwko reżimowi wojskowemu. Prezydent Lyndon B. Johnson rozkazuje, aby powstrzymać inwazję, co widzi jako „komunistycznym zagrożeniem . ” Jednak misja wydaje się niejednoznaczna i jest mocno potępiana na całej półkuli jako powrót do dyplomacji kanonierki . W 1983 roku Stany Zjednoczone najechały Grenadę w celu wyeliminowania lidera populistycznej lewicy Maurice Bishopa . Stany Zjednoczone utrzymują wojskową bazę morską na Kubie, w zatoce Guantanamo . Baza ta jest jednym z pięciu zunifikowanych dowództw, których obszarem odpowiedzialności jest Ameryka Łacińska i Karaiby. W siedzibie komendy znajdują się w Miami , na Florydzie .
Geografia i klimat Karaibów są różne: niektóre wyspy w regionie mają stosunkowo płaski teren pochodzenia niewulkanicznego; inne mają strome i imponujące pasma górskie.
Wody Morza Karaibskiego są domem dla dużych ławic migrujących ryb, żółwi i raf koralowych . Portoryko Trench , położony na skraju Oceanu Atlantyckiego i Morza Karaibskiego, jest najgłębszy punkt w całej Ocean Atlantycki.
Klimat regionu jest tropikalny, od tropikalnych lasów deszczowych na niektórych obszarach po monsun i tropikalną sawannę na innych. Są też miejsca o suchym klimacie ze znaczną suszą w niektórych latach, a na szczytach górskich panuje zazwyczaj chłodniejszy klimat umiarkowany .
Opady różnią się w zależności od wysokości, obszaru i prądów, takich jak zimna woda, która utrzymuje wyspy ABC w stanie suchym. Gorący i wilgotny handlowe wiatry wiać stale, tworząc zarówno lasów tropikalnych i półpustynnych klimatach w całym regionie. Klimat tropikalnych lasów deszczowych obejmuje obszary nizinne w pobliżu Morza Karaibskiego od Kostaryki po Belize , a także Dominikanę i Portoryko, podczas gdy bardziej sezonowe klimaty suchych tropikalnych sawanny występują na Kubie, w północnej Kolumbii i Wenezueli oraz w południowym Jukatanie w Meksyku. . Suche klimaty można znaleźć na dalekim północnym wybrzeżu Wenezueli, na wyspach Aruba i Curaçao , a także na północno-zachodnim krańcu Jukatanu.
Sezon huraganów trwa od czerwca do listopada, ale częściej występują one w sierpniu i wrześniu oraz częściej na wyspach północnych. Główny pas huraganów rozciąga się na północny zachód od wyspy Barbados na wschodnich Karaibach. Wyspy Saint-Martin i Saint-Barthélémy zostały zniszczone podczas huraganu Irma w 2017 roku.
Globalne ocieplenie spowodowane jest szybkim wzrostem gazów cieplarnianych w atmosferze, głównie ze spalania paliw kopalnych , zamiany gruntów leśnych na pastwisko i do monokultur uprawianej ziemi, największe składki występujące w okresie po rewolucji przemysłowej. Zmiana klimatu może stanowić poważne zagrożenie dla wysp karaibskich. Główne zmiany to podnoszący się poziom mórz, silniejsze huragany, dłuższe pory suche i krótsze pory deszczowe.
W rezultacie oczekuje się, że zmiany klimatu doprowadzą do zmian w gospodarce, środowisku i populacji wysp.
Wyspy posiadają jedne z najbardziej zróżnicowanych ekosystemów na świecie. Zwierzęta, grzyby i rośliny są klasyfikowane przez Conservation International jako jeden z gorących punktów bioróżnorodności ze względu na wyjątkową różnorodność ich ekosystemów lądowych i morskich, od górskich lasów chmurowych po tropikalne lasy deszczowe po zarośla kaktusów. W regionie znajduje się również około 8% (pod względem powierzchni) światowych raf koralowych, a także rozległe łąki morskie, które powszechnie występują w płytkich wodach morskich, które wytyczają wybrzeża wysp i kontynentów regionu.
W przypadku grzybów istnieje nowoczesna lista kontrolna oparta na prawie 90 000 rekordów pochodzących z okazów w zbiorach referencyjnych, opublikowanych sprawozdaniach i obserwacjach terenowych. Ta lista kontrolna obejmuje ponad 11 250 gatunków grzybów zarejestrowanych w regionie. Jak zauważają autorzy, praca nie jest wyczerpująca i prawdopodobnie rzeczywista całkowita liczba gatunków grzybów znanych już na Karaibach jest wyższa. Rzeczywista całkowita liczba gatunków grzybów znalezionych na Karaibach, łącznie z tymi, które nie zostały jeszcze odnotowane, jest prawdopodobnie znacznie wyższa, biorąc pod uwagę ogólnie przyjęte szacunki, że odkryto tylko około 7% wszystkich grzybów na świecie.
Chociaż ilość dostępnych informacji jest wciąż niewielka, podjęto pierwsze starania w celu oszacowania liczby endemicznych gatunków grzybów na niektórych wyspach karaibskich. W przypadku Kuby 2200 gatunków grzybów zostało wstępnie zidentyfikowanych jako możliwe endemity wyspy; w przypadku Dominikany liczba ta wynosi 699 gatunków ; w przypadku Portoryko liczba ta wynosi 789 gatunków ; w przypadku Trynidadu i Tobago liczba ta wynosi 407 gatunków . Wiele ekosystemów wyspiarskich jest zniszczonych przez wylesianie, zanieczyszczenie i ingerencję człowieka. Pojawienie się pierwszych ludzi jest skorelowane z wyginięciem olbrzymich sów i karłowatych leniwców naziemnych.
Rafy koralowe w regionie, zawierające około siedemdziesiąt gatunków koralowców twardych i od pięciuset do siedmiuset gatunków ryb związanych z rafami, doświadczyły w ostatnich latach gwałtownego spadku integralności ekosystemów i są uważane za szczególnie wrażliwe na globalne ocieplenie i zakwaszenie oceanów . Według raportu UNEP rafy koralowe mogą wyginąć w ciągu najbliższych 20 lat z powodu eksplozji populacji wzdłuż wybrzeży, przełowienia, zanieczyszczenia obszarów przybrzeżnych i globalnego ocieplenia.
Na niektórych wyspach znajdują się grunty, które Europejczycy uznali za odpowiednie do uprawy pod rolnictwo. Tytoń był ważnym upraw we wczesnej epoce kolonialnej, ale ostatecznie został przekroczony przez produkcji trzciny cukrowej jako uprawy zszywek w regionie. Cukier został wyprodukowany z trzciny cukrowej na eksport do Europy. Kuba i Barbados były historycznie największymi producentami cukru. W związku z tym tropikalny system plantacji zdominował osadnictwo na Karaibach. Na innych wyspach stwierdzono, że tereny nie nadają się do celów rolniczych, na przykład Dominika , która pozostaje mocno zalesiona. Wyspy Południowych Małych Antyli, Aruba, Bonaire i Curaçao są wyjątkowo suche, przez co nie nadają się do uprawy. Mają jednak słone bagna, które były eksploatowane przez Holendrów. Woda morska była pompowana do płytkich basenów, wytwarzając gruboziarnistą sól, gdy woda wyparowała.
W czasie kontaktu z Europejczykami, dominującymi grupami etnicznymi na Karaibach były Taino z Wielkich Antyli i Małych Antyli na północy, wyspa Karibów z Małych Antyli na południu oraz odrębne mniejsze grupy, takie jak Guanajatabey na na zachód od Kuby oraz Ciguayo i Macorix we wschodniej Hispanioli. Szacuje się, że populacja Karaibów przed kontaktem z Europejczykami wynosi około 750 000, chociaż podano niższe lub wyższe liczby. Po kontakcie, zaburzenia społeczne i choroby epidemiczne, takie jak ospa i odra (na które nie mieli naturalnej odporności) spowodowały spadek populacji rdzennych Amerykanów.
Od 1500 do 1800 populacja wzrosła wraz z przybyciem niewolników z Afryki Zachodniej, takich jak Kongos , Igbos , Akans , Fons i Yoruba, a także jeńców wojskowych z Irlandii , którzy zostali deportowani za panowania Olivera Cromwella w Anglii. Szacuje się, że populacja 2,2 mln mieszkańców w 1800. imigrantów z Indii, Chin, Indonezji i innych krajach przybył w środku XIX th wieku jako słudzy indentured.
Całkowita populacja regionu została oszacowana na 37,5 miliona w 2000 roku. Populacja jest głównie pochodzenia afrykańskiego; na wielu wyspach, istnieją również znaczące populacje mieszanego pochodzenia (zwłaszcza Mulat - kreolskich , Dougla , Metysów , Quadroon , Cholo , Castizo , Criollo , Zambo , Pardo , Azjatów z Ameryki Łacińskiej , Chindians , Panyols des Eurasiens ), jak również populacje pochodzenia europejskiego: holenderski , angielski , francuski , włoski , portugalski i hiszpański . Azjaci, zwłaszcza chińskich , indyjskich i indonezyjskich jawajski pochodzenia , stanowią znaczną mniejszość w częściach regionu. Indian tworzą wiele populacji Tobago w Gujany i Surinamu . Większość ich przodkowie przybyli w XIX th wieku jako indentured robotników.
Dominującą religią jest 85 % chrześcijaństwa w 2013 roku.