Imperium mongolskie

Imperium Mongolskie
(mln) ᠶᠡᠬᠡ
ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ
ᠤᠶᠯᠤᠰ

1206 - 1243 / 1294


Sztandar przypuszczalnie ok. 1310 r. pokazany w Światowej Encyklopedii Flag Znamierowskiego 		Herb
Sztandar cesarski z godłem chanów mongolskich prezentowany w Muzeum Ułan Bator w czerwcu 2008 r.
Imperium mongolskie w maksymalnym zakresie, w 1276 roku . Ogólne informacje
Status Imperium nomadów
Stolica Awarga (1206-1235)
Karakorum (1235-1260)
Kambalu (1260-1368)
Języki) Języki mongolskie , języki tureckie , języki chińskie i perski
Religia Tengryzm , szamanizm , potem islam , buddyzm i nestorianizmor
Zmiana Bałysz ( d )

Demografia
Populacja  
• 1237 około. 60 000 000 mieszkańców
• 1263 około. 110 000 000 mieszkańców

Powierzchnia
Powierzchnia  
• 1206 4 000 000  km 2
• 1227 13 500 000  km 2
• 1270 24 000 000  km 2
• 1294 23 500 000  km 2
Historia i wydarzenia
1190 Temüdjin jest ogłoszony khan
1206 Podbija całe terytorium mongolskie i zostaje ogłoszony Kagan
1209 Zlot Ujgurów
1218 Złożenie Kara-Khitańskiego Chanatu
1227 Ostateczne poddanie zachodniego królestwa Xia
1231 Złożenie Khwarezmian Empire
1241 Złożenie Coumans
1244 Koniec dynastii Jin  : poddanie Północnych Chin
1258 Śmierć na Abbasydów kalifat w Bagdadzie
1260 Powstanie Kubilaj Chana i de facto podział imperium
1279 Koniec dynastii Song  : Poddanie południowych Chin
1294 Śmierć Kubilaj-chana
Kaganowie
1206-1227 Czyngis-chan
1227-1241 Ögödei
1241-1246 Töregene ( regencja )
1246-1248 Guyük
1248-1251 Oghul Qaïmich (regencja)
1251-1259 Möngke
1260-1279 Kubilaj-chan

Poprzednie podmioty:

Następujące podmioty:

Mongolskich Empire lub mongolski Ikh Ulus (ᠶᠡᠬᠡ
ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ
ᠤᠶᠯᠤᠰ, śl. „Wielkie mongolski State”) to nazwa nadana do rozległego państwa założonego na początku XIII th  wieku przez władcę Czyngis-chana i reżyserii jego potomków. W szczytowym okresie zajmuje około 33,2 mln km 2 , co czyni je największym imperium terytorialnym w historii. Opiera się na kolejnych falach migracji i podbojów dokonywanych przez hordy mongolskie od początku średniowiecza. Podboje te nie zawsze znoszą dotychczasowe formy administracji ustanowione przez pokonane państwa po obu stronach Eurazji, co rodzi pytanie o pierwotny charakter imperium mongolskiego na planie jego jedności politycznej, językowej, religijnej i ekonomicznej. Ponadto jego geografia, łącząca rozległe słabo zaludnione terytoria pustynne (stepy Azji Środkowej) i gęsto zaludnione obszary (chińskie wybrzeża i granice zachodnie), jego szybkie rozdrobnienie, a także niemożliwe zarządzanie takim obszarem za pomocą środków. ówcześni ludzie stawiają pytania definicyjne o dokładną naturę średniowiecznego państwa mongolskiego.

Pod koniec XIII th  wieku, to rozciąga się od wschodniego brzegu Morza Śródziemnego do Oceanu Pacyfiku w szerokim paśmie tym skrajnym Europy Wschodniej, Bliskiego Wschodu, Bliskiego Wschodu, Azji Środkowej, rosyjskich stepów i części Syberii do Morze Bałtyckie, północne Indie , Mongolia, całe Chiny. Nie obejmuje terytoriów wasalnych byłego Imperium Rosyjskiego ani Indochin .

Od 1260 r. był podzielony na cztery regiony, zarządzane przez cztery dynastie od bezpośrednich potomków Czyngis-chana. Regiony te są nazywane Ulus ( mongolskiego bitchig  : ᠤᠯᠤᠰ , transliteracji: Ulus lub mongolskiego cyrylicą  : улс  ; transliteracja: ULS , dosłownie: kraj, region):

Imperium mongolskie szybko zobaczyło, jak jego jedność została rozbita pod rządami Kubilaj-chana , wnuka Czyngis-chana, którego władza koncentrowała się na Chinach – których został cesarzem – podczas gdy pozostałe trzy główne dynastie stworzyły niezależne państwa, każde na swoim ulus . Po zniknięciu zjednoczonego imperium pod egidą jednego przywódcy marzeniem wszystkich przywódców Azji Środkowej była regularna próba odtworzenia imperium mongolskiego, nigdy nie będąc w stanie tego osiągnąć, jak próba Tamerlana na czele Imperium Timurydów . Inni władcy azjatyccy przyjęli później samą nazwę imperium mongolskiego i uznali mongolskie pochodzenie, na przykład wielcy Mogołów, którzy panowali w północnych Indiach od 1526 do 1857 r., pochodzenia tureckiego i niemongolskiego. Niektóre księstwa ( chanaty ) utrzymywały ciągłość dynastyczną aż do lat dwudziestych .

Nazwisko

W swoim czasie nazywano Imperium Mongolskie ᠶᠡᠬᠡ
ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ
ᠤᠶᠯᠤᠰ( mongolski ikh ulus , „Wielkie państwo mongolskie”).

Podboje Czyngis-chana

Przed nadejściem Czyngis-chana różne ludy mongolskie regularnie toczyły ze sobą wojny. Pierwsza próba zjednoczenia nie powiodła się w 1161 roku .

Temudjin, który miał zostać Czyngis-chanem, był prawnukiem Qabul Chana , syna wodza klanu Bordjiguine . Pochodzi zatem z dobrej rodziny, ale jego urodzenie nie stawia go od razu w klasie wyższych przywódców społeczeństwa mongolskiego. Nie wiemy, w którym roku znajdują się jego narodziny: może to być 1155 , 1162 lub 1167 .

Po zabójstwie ojca z powodów politycznych jego rodzina zostaje wykluczona z klanu i skazana na wędrowną egzystencję.

Temüdjin udaje się do potężnego chana Kereit , Toghrila , przyjaciela swojego ojca i zostaje jego wasalem.

W latach 1187 i 1196 , Czyngis Chan ogłoszono Chan (tj King). Pokonuje Tayitchi'out , którzy mieszkają na południu dzisiejszej Buriacji na Syberii , a następnie Tatarów , co pozwala mu kontrolować wschodnią Mongolię. W 1203 zerwał z Toghrilem, który zginął. Kereit rally. W następnym roku pokonuje Merkit i Naimans na zachodzie dzisiejszej Mongolii. Od tego czasu Czyngis-chan kontrolował prawie całe terytorium Mongolii. W 1205 roku , zaczął podbijać Tangout królestwo w Xixia , którzy opór w swoich warownych miast aż do 1209 roku . Wielkie zgromadzenie w 1206 ( qurultay ) nazwało go uniwersalnym chanem ( Cingis Qaghan ). W następnym roku jego najstarszy syn Djötchi podporządkowuje sobie Kirgizów, podczas gdy Ongüt z Ordos i Karlouks z Ili spontanicznie zbierają się do imperium.

W Ujgurzy zebrał w 1209 roku . Z nich pochodzi pismo mongolskie . W tym samym roku Czyngis-chan zakończył poddanie zachodniego królestwa Xia , trampolinę przeciwko Chinom . Wiosną 1211 roku rozpoczęła atak na Jin , dynastii założonej w 1115 przez Jurchen, ludzi związanych z dynastii mandżurskiej . Miasto Pekin , stolica Jin, zostało zdobyte i splądrowane w 1215 roku , ale suwerenny Jin schronił się w Kaifeng . Dynastia ta upadła definitywnie dopiero w 1234 r. , pod wpływem połączonych działań Mongołów i Chińczyków z Południa, którzy następnie sprzymierzyli się.

W 1218 r. Czyngis-chan zwrócił się na zachód: był za to odpowiedzialny szach Khwarezma Ala ad-Din Muhammada , który osiągnął szczyt swojej potęgi. Pragnąc rozszerzyć swoje posiadłości na zachód, w 1218 zawarł umowę z Czyngis-chanem: Ala al-Din Muhammad będzie panem Zachodu, Czyngis-chanem panem Wschodu. Jednak w tym samym 1218 roku, ledwie podpisanym porozumieniem, w Otrar na granicy Khwarezm zostaje zatrzymana ogromna karawana pochodząca z Mongolii, a jej ludzie zostają zmasakrowani. Czyngis-chan wysyła trzech ambasadorów z żądaniem zadośćuczynienia: jednego skazanego na śmierć, dwóch pozostałych odesłanych z ogoloną głową. Czyngis-chan nie może znieść ani tego wyzwania, ani upokorzenia i gromadzi ogromną armię jeźdźców.

Jej generał Djebé przejmuje w posiadanie Kara Khitaï . We wrześniu 1219 Czyngis-chan zaatakował zdominowane przez muzułmanów tureckie imperium Khwarezm , skupione na dzisiejszym Uzbekistanie . Jego kampania, przerywana straszliwymi masakrami, doprowadziła go do północno-zachodnich Indii w 1222 roku , ale jego oddziały wycofały się, skrępowane przez klimat. Oddział 10.000 mężczyzn, prowadzony przez Subotai i Djebé , wyruszyli w Rosji ( 1221 - 1223 ). Podbój Khwarezm zakończył się w 1224, a Czyngis-chan powrócił do Mongolii wiosną 1225. Zmarł w 1227 w Qingshui na terenie dzisiejszego Gansu podczas kampanii przeciwko zbuntowanemu królestwu Xixia . Imperium Mongolskie następnie kontroluje pas lądu o długości 2500  km ( odległość z północy na południe), który rozciąga się od Morza Kaspijskiego do Morza Południowochińskiego .

Armia

Kiedy Temujin narzuca swój autorytet wszystkim plemionom mongolskim, dzięki nowej taktyce czyni z niej potężną potęgę militarną. Założył zakon darkhanów (kowali), rycerzy zwolnionych z podatków i cieszących się bezkarnością za pierwsze dziewięć wykroczeń. Organizuje Mongołów według systemu dziesiętnego używanego już wśród Xiongnu , którego nadrzędną jednostką jest tumen (dziesięć pułków, czyli 10 000 żołnierzy). Zorganizował swoją osobistą straż ( kechiktens ) i zwiększył jej liczbę do 10 000 ludzi.

Armia Czyngis-chana, chociaż nie była jak na tamte czasy szczególnie duża (95 chiliarchii, czyli 95 000 ludzi), wyróżnia się potężnymi jeźdźcami, zręcznymi łucznikami i jeźdźcami łucznikami, ale także kontrolą i dyscypliną jej przywódców. przez strategię wojskową i taktykę samego chana.

Od 1211 r. przed chińskimi twierdzami Mongołowie musieli uczyć się walki oblężniczej . Po 1219 r. zwycięstwa nad zorganizowanymi armiami Chârezm można wytłumaczyć feudalnym rozczłonkowaniem tego ostatniego, a także terrorem inspirowanym przez najeźdźców wśród ludności. Do zdobycia miast Mongołowie wykorzystują jeńców. Zmuszają poddaną ludność do burzenia murów i zasypywania rowów twierdz. Używają ich do mostkowania rowów i pułapek wykopanych przez obrońców; przeganiają ich przed bronią Khârezmien, aż powalone ciała wypełnią rowy. Inną sztuczką jest ubieranie więźniów w mongolskie stroje i zmuszanie ich do udziału w oblężeniu miast i twierdz. Wreszcie od czasu kampanii przeciwko Chinom armia mongolska ma tarany i katapulty.

Organizacja imperium

Za swojego życia Czyngis-chan podzielił swoje imperium między swoich czterech synów, Djötchi , Djaghataï , Ögödei i Tolui , którzy zarządzali swoimi prowincjami ( oulous ) jako gubernatorzy władzy centralnej. Duże miasta znajdujące się na terytorium Ulusów , takie jak Buchara i Samarkanda , są zarządzane przez specjalnych gubernatorów bezpośrednio przez wielkiego chana. W Ulus są podawane przez lokalne dowódcy ( darougatchi ) i ich podporządkowanych ( tamagatchi ). Później zapewnią sobie władzę z pomocą miejscowej arystokracji i muzułmańskich duchownych. Będą następcami dawnych właścicieli, którzy zostali częściowo wypędzeni, przyjmując stosunki feudalne i asymilując się ze społeczeństwem podbitych terytoriów. Regularnie przesyłają daninę (dziesięcinę z produktów) na dwór wielkiego chana i zapewniają jedność imperium.

Podboje powodują wyludnienie Mongolii i spowalniają jej wewnętrzną ewolucję. O ile działalność rzemieślników sprowadzonych z Azji Centralnej przyczynia się do rozwoju przemysłu rzemieślniczego, to brak ludzi, używanych do wojny, spowalnia rozwój społeczeństwa. W podbitych krajach osiadłych Mongołowie zmasakrowali ludność i zniszczyli kanały irygacyjne upraw w celu przekształcenia ziem uprawnych Turkiestanu i północnych Chin w pastwiska .

Podboje następców Czyngis-chana

Przez następne 30 lat trzej następcy Czyngis-chana byli wykwalifikowanymi dyplomatami i wojownikami. Uzupełniają podboje Chin , Iranu , Iraku , Syrii , Anatolii i Europy Wschodniej .

Dwa lata po śmierci Czyngis-chana, w 1227 roku , jego następcą został jego trzeci syn Ögödei . To pod jego panowaniem miała miejsce wielka kampania europejska między 1236 a 1242 rokiem . Armie księstw rosyjskich, potem polskich i węgierskich zostają zmiecione, a Mongołowie napierają na wybrzeże Adriatyku . Na wieść o śmierci Ögödei wojska mongolskie wycofały się, co prawdopodobnie uratowało Europę. Ale ich hordy nie przestają najeżdżać Europy Środkowej. W 1259 , po spustoszeniu Litwy , 20.000 Mongołów ponownie zaatakowało Polskę i splądrowało ją; Papież Aleksander IV planuje przeciwko nim krucjatę. W 1265 atak na Grecję; Tracja jest zdewastowana; cesarz bizantyjski wysyła prezenty i poślubia dwie córki chanom. W latach 1271 i 1274 rozpoczęto naloty na Bułgarię. W 1275 i 1277 r. kolejny najazd na Litwę. W 1284 r. , nowy najazd Węgier, spustoszyły miasta Siedmiogrodu. W 1287 r. , plądrując Polskę, Kraków ponownie został zdewastowany. W 1293 r. atak na Serbię, która musi uznać zwierzchnictwo mongolskie. Rosyjski będzie wyzwolony spod jarzma do Złotej Ordy w 1480 roku przez Iwana  III Rosji podczas Wielkiej postoju na rzece Ugra .

Czyngis-chan w 1203 r. zdobył Karakorum , stolicę chana Kereit, położoną 320  km na zachód od Ułan Bator , Ögödei ufortyfikował je w 1235 r. i pozostał stolicą Mongołów do 1260 r. , wraz z pojawieniem się Kubilaj, który przenosi centrum mongolskiego imperium na południowym wschodzie, w Mongolii Wewnętrznej, do Shangdu (w pobliżu dzisiejszego Chao-naimen-sumu , 42°22-116°11).

Möngke jest ostatnim z wielkich chanów, który zachował tradycję nomadów. Po nim jego następca, Kubilaj-chan , został wchłonięty przez cywilizację chińską , a Ilchanowie z Bliskiego Wschodu przez cywilizację perską . Tylko Złota Orda nad Wołgą i apanaże z Turkiestanu ( Kaidu ) pozostały przywiązane do tradycji stepowych, ale też przynajmniej częściowo osiadły. Podczas jego panowania feudalizacja doświadczyła szybkiego rozwoju zarówno w Mongolii, jak i na podbitych terytoriach, gdzie wodzowie mongolscy zastępowali miejscowych lordów, którzy stali się ich wasalami.

Kiedy Ögödei zmarł w 1241 roku , władzę sprawowała jego żona, Regent Töregene . Güyük , syn zmarłego cesarza, wstąpił na tron ​​w 1246 roku , ale zmarł dwa lata później, prawdopodobnie otruty spiskiem, który doprowadził do władzy gałąź najmłodszego syna Czyngis-chana. Wlipiec 1251Möngke zostaje Wielkim Chanem Mongołów. Pod jego panowaniem wznowiono podbój mongolski w kierunku Iranu i Iraku, a następnie Syczuanu i Tybetu. Jednak zawodzi przeciwko South Song China . Jego brat Hulegü został mianowany wicekrólem Iranu ( Il-chan ) w 1253 roku i zabrał Bagdad na10 lutego 1258, kładąc kres kalifatowi Abbasydów, który utrzymywali Turcy Seldżucy . Kalif Al-Musta'sim zostaje stracony.

W 1259, po śmierci Möngkego , imperium podzieliło się na cztery części: Yuan Chiny na wschodzie, Djaghatai w centrum, Ilkhan na południowym zachodzie ( Iran , Irak i Syria ) oraz Hordę złota na północnym zachodzie ( Rosja i Europa Wschodnia). ). W następnym roku imperium mongolskie przegrało swoją pierwszą bitwę pod Aïn Djalout , kiedy mamelucki Egipt zajął Syrię na oczach małej armii mongolskiej złożonej z 15 000 ludzi, przy czym główny korpus został odwołany przez Hülegü z myślą o posiadłości Möngkego . Cztery części imperium przestają współpracować i wchodzą ze sobą w konflikt… Mongołowie asymilują się do lokalnych społeczności, polegając na panach feudalnych, muzułmańskim duchownym i bogatych kupcach.

Wielcy chanowie

  1. Czyngis-chan , najpierw mongolski władca ( Khan ) i cesarz ( Kagan ) z mongolskiego imperium od 1205 do 1227 ,
  2. Gdei , trzeci syn Czyngis-chana stał się 2 e  Khan od 1227 do 1241 roku ,
    wdowa Töregene-Katun Zakłada regencji aż do 1246 i wyboru ich syna Güyük .
  3. Güyük syn gdei, 3 e  Khan do 1246 1248 ,
    wdowa po nim Oghul Qaïmich objęła regencję do 1251 i elekcji Möngke .
  4. Möngke (lub Mangu Khan ), najstarszy syn Tolui, 4 e  Khan do 1251 1259 ,
  5. Kubilaj-chan , czwarty syn Tolui, 5- ty  Chan od 1260 do 1279 roku, podbił Chiny, gdzie został cesarzem, ustanawiając dynastię Yuan od 1279 do 1294 roku .

Wysokość imperium

Jego następcą został Kubila , brat Möngke16 maja 1260, pod koniec zamachu stanu: władcy byli zwykle wybierani podczas zgromadzenia, qurultay , ale Khubilaï nie wzywa prawie żadnych krewnych i jest wybierany w Shangdu , a jako stolicę przyjmuje Khanbalik ( Pekin ), a nie Karakorum, kontrolowane przez Ariqa Boqę . Kilku potomków Czyngis-chana kwestionuje jego prawowitość, a następnie rozpoczyna wojnę domową Toluidów , ale zawsze potrafił się narzucić.

Jego zasługą jest dokończenie podboju Chin . Od momentu wstąpienia na tron ​​uczynił Khanbalik stolicą i przyjął chińską etykietę. Odbudował Pekin, który w 1272 roku stał się jego nową stolicą . W 1271 r. przyjął tytuł dynastyczny w stylu chińskim: Yuan, ale dopiero po kapitulacji Southern Song , wluty 1276, że trzyma pieczęć imperium chińskiego. Chociaż Mongołowie nadal pozostają ciała obcego w oczach Chińczyków praktykuje politykę dyskryminacji jak ich poprzednicy Khitans i Jurchen , Khubilai sprawia wiele osiągnięć do chińskich i może ostatecznie być uważany za jednego z największych Synów Nieba .

Na większą część Eurazji, po okresie wojny i jej okrucieństwach, nadszedł Pax Mongolica . To właśnie bezpieczeństwo linii komunikacyjnych pozwala wielu mężczyznom z Bliskiego Wschodu, a nawet z Europy, odkryć Chiny, zwłaszcza Marco Polo , Genueńczyków oraz pierwszych misjonarzy i biskupów rzymskokatolickich. Ale w tym samym czasie Khubilai wysyła swoje armie, by próbowały podbić Azję Południowo-Wschodnią, a na Oceanie Indyjskim aż do Madagaskaru .

Pod Kubilajem Imperium Mongołów osiągnęło swój szczyt. Nigdy imperium nie było tak rozległe. Z Turcji do Korei przez Irak, Kuwejt, Emiraty Arabskie, Iran i Afganistan; a od Wietnamu po Ukrainę i Moskwę, przechodząc przez cały Turkiestan i całą Syberię, nawet aż do Serbii, ludzie na całym świecie są zależni, płacą podatki, aby uniknąć spustoszeń wojennych.

Ewolucja czterech regionów imperium i upadek

Jednak kampanie morskie rozpoczęte przez Kubilai przeciwko Japonii i Javie są porażkami. Wyprawa morska do Japonii w 1281 r. została skierowana na skutek tajfunu, który uszkodził flotę mongolską. Wszystkie próby ilchanów z Iranu przeciwko Syrii i Egiptowi mameluków . Wkrótce także narody Azji Południowo-Wschodniej zrzucają jarzmo: tak Wietnamczycy i Birmańczycy, podczas gdy sułtani Delhi odpierają wszelkie próby przeciwko Pendżabowi, przeciwko Bengalowi i w kierunku Tamil Nadu.

Z drugiej strony pęka jedność imperium. Chociaż formalnie była suzerenką, panująca w Chinach dynastia Yuan dostrzegła emancypację prerogatyw mongolskich i wkrótce ugruntowała swoją niezależność: stąd chanat Dżaghatau (1227-1338) w Azji Środkowej, ilchanowie (1259-1411) w Iranie i Afganistan i Złotej Ordy (1243-1502) w Rosji . Około 1360 roku , po utracie Iranu , Transoxiany i Chin , Mongołowie w Azji kontrolowali jedynie Mongolię i Mogholistan .

Chiny i Mongolia

Chiny był wasalem imperium mongolskiego, jak Mandżurii , w Korei , część Xinjiangu i wiele państw Azji Południowo-Wschodniej. W odniesieniu do Tybetu stopień wasalstwa w stosunku do imperium mongolskiego pozostaje przedmiotem wielu dyskusji: w tej części świata istniała duchowa relacja Mistrz-Obrońca, która mogła mieć zastosowanie między jednostkami, ale także stanowić podstawę stosunków dyplomatycznych między państwami . Dokumenty czasu, podejmowane obiektywnie pokazują, że stosunki dyplomatyczne między Tybetem a Imperium Mongołów była oficjalnie tego typu (stąd powstania tybetańskiego buddyzmu jako religii państwowej w Imperium Mongołów po wizycie 3 th  Dalajlamy , Sonam Gjaco ). Było kilka mongolskich kontyngenty wojskowe stacjonujące w Tybecie , ale w celu ochrony tybetańskiego rządu na Dalajlamów .

W każdym razie Chiny nie mogą być zasymilowane z Imperium Mongolskim, to tylko jego uległa część. Imperium mongolskiego również nie da się zasymilować z Chinami .

Po Kubilai za śmierć w 1294 roku , Yuan stopniowo osłabiony. Pojawiają się bunty, a Chińczycy w końcu wypędzają Mongołów. Wielki Chan Toghan Temur , który doszedł do władzy w 1333 roku , musi opuścić Pekin w nocy .10 września 1368 r i zmarł w kraju swoich przodków cztery lata później.

Zastępuje go Ming Hongwu , założyciel dynastii Ming . Jego próby przywrócenia dynastii Yuan zakończyły się niepowodzeniem, Mongołowie powrócili do ojczyzny, a Karakorum ponownie stało się politycznym centrum Mongolii , która znajdowała się wówczas w opłakanym stanie. Najlepsi z jego synów wyruszyli na podbój świata i ten kraj niewiele z tego skorzystał. Co więcej, cierpiał z powodu konfliktów między rywalizującymi książętami.

Imperium Ilchanów

Po 1282 r. presja muzułmańska w państwie była bardzo silna, prawdziwi Mongołowie nie byli już przedstawicielami kręgów władzy i pozostali istną mniejszością. Perski wezyr Rashid al-Din pisze Jami al-tawarikh lub Historii powszechnej , która jest najważniejszym źródłem historycznym encyklopedyczne dotyczące Ilkhanid okresu i Imperium Mongołów jako całości.

Od 1317 r. państwo jest bardziej muzułmańskie niż mongolskie, w tym sensie, że pomimo obecności władców mongolskich (pozostają oni poganami ), rzeczywista władza jest w rękach władców muzułmańskich.

Za Abu Saida (1317-1336) leniwy król, społeczeństwo i państwo rozpadły się. Kiedy zmarł w 1336 roku bez bezpośredniego spadkobiercy, kraj pogrążył się w anarchii .

Djaghatai i Imperium Timurydów

Ten stan jest również pod panowaniem muzułmańskim. Trudno nim rządzić, ponieważ jest niestabilny: północ jest w większości koczownicza , pogańska i biedna, podczas gdy południe jest w większości muzułmańskie, osiadłe i bogate. W 1334 r. nastąpiła secesja Sogdiany (obecnie Uzbekistan ). Aby ją odzyskać, Tughluk Timur  (w) zostaje muzułmaninem i podbija go w 1360.

Jego następca Timur Kulawy – Tamerlan – sieje terror od Indii po Rosję i Morze Śródziemne i tworzy Imperium Timurydów .

Przetrwał do 1500 roku, kiedy przybyli Uzbecy, którzy podzielili go na trzy chanaty: Kokand , Chiwa , Buchara . Ostatni potomkowie Czyngis-chana, Djanidowie , rządzą Chanatem Buchary , który był tolerowany przez sąsiednie mocarstwa regionalne do 1920 roku, ponieważ stanowił pożądaną strefę buforową między Indiami , Rosją i Iranem . W 1920 roku terytorium to zostało ostatecznie podbite przez Rosję, a ostatni potomek Czyngis-chana w końcu się kłania.

Złota Orda (Rosja i Europa Wschodnia)

Rosjanie odnieśli pierwsze zwycięstwo nad Mongołami w 1380 roku w bitwie pod Kulikowem .

Od 1430 roku Złota Orda zaczęła się rozpadać, tworząc Chanat Krymski .

Chronologia Mongolii po Imperium

Uwagi i referencje

  1. (w) Rein Taagepera  (w) , "  Wzorce ekspansji i kurczenia się dużych ustrojów politycznych: kontekst dla Rosji  " , Kwartalnik Studiów Międzynarodowych  (w) , t.  41, n o  3,wrzesień 1997, s.  475-504 ( DOI  10.1111 / 0020-8833.00053 , JSTOR  2600793 , czytaj online ).
  2. (w) Peter Turchin , Jonathan M. Adams i Thomas D. Hall , „  Orientacja Wschód-Zachód imperiów historycznych  ” , Journal of world-systems research , tom.  12 N O  2grudzień 2006, s.  222-223 ( ISSN  1076-156X , odczyt online , dostęp 25 sierpnia 2016 ).
  3. Historia Mongolii , László Lőrincz Publikacja Akadémiai Kiadó, 1984 ( ISBN  963-05-3381-2 i 978-963-05-3381-2 ) .
  4. (w) Czyngis-chan i podboje mongolskie 1190-1400 autorstwa Stephena R. Turnbulla .
  5. Czyngis-chan , Leo de Hartog Opublikowane przez Tauris Parke Paperbacks, 2004 ( ISBN  1-86064-972-6 i 978-1-86064-972-1 ) .
  6. (w) Rok Chinggisa i podbój Eurazji, biografia , autorstwa Doeke Eisma .
  7. (w) Czyngis-chan: Życie, śmierć i zmartwychwstanie , John Man Opublikowane przez Macmillan, 2007 ( ISBN  0-312-36624-8 i 978-0-312-36624-7 ) .
  8. Jean-Paul Roux 2006 , s.  335-336.
  9. Przed wielkich odkryć: obraz ziemi do XIV th  wieku: podróże Mandeville , John Mandeville, Xavier Walter Opublikowane przez Alban 1997 ( ISBN  2-911751-01-9 i 978-2-911751-01- 1 ) .
  10. (w) Średniowieczne badania ze źródeł wschodnioazjatyckich - geografia i historia Azji Środkowej i Zachodniej od XIII do XVII wieku , E. Bretschneider Wydane przez PRZECZYTAJ KSIĄŻKI , 2008 ( ISBN  1-4437-2240-5 i 978-1 - 4437-2240-7 ) .
  11. René Grousset , Zdobywca Świata: Życie Czyngis-chana , Paryż, Albin Michel,1983, (wersja .pdf) 436  s. ( prezentacja online , przeczytaj online ).
  12. (w) Clifford Edmund Bosworth, The New Islamic Dynasties: A Chronological and Genealogical Manual , Edinburgh University Press,2004, 389  s. ( ISBN  978-0-7486-2137-8 , prezentacja online ) , „Wielcy chanowie mongolscy, potomkowie Ögedeya i Toluya, późniejsza dynastia Yuan w Chinach” , s.  246.
  13. Grousset: „Z wnuków Czyngis-chana to było zdecydowanie najbardziej niezwykłe. Urodzony mąż stanu, dobry kapitan i mądry polityk, do solidnych cech swojej rasy dodał przewagę wynikającą z przyłączenia się do cywilizacji chińskiej. Nigdy Syn Niebios nie wziął sobie bardziej do serca swojej roli. Jego regeneracyjna administracja uzdrowiła bolączki stulecia wojny. Jego największym roszczeniem do sławy jest być może nie podbicie całych Chin, pierwszych w historii, ale ich spacyfikowanie”.
  14. Françoise Aubin, „  RASHID AL-DIN  ” , na Encyclopaedia Universalis (dostęp 10 lutego 2021 )

Zobacz również

Bibliografia

Podstawowe źródła Fikcja

Selektywna filmografia

Filmy fabularne

Filmografia o Czyngis-chanie i Imperium Mongolskim:

Powiązane artykuły

Link zewnętrzny