Anatolia | |
Granice Anatolii. | |
Lokalizacja | |
---|---|
Kraj | indyk |
Regiony | Ci, położony między Aegean i zachodu z Çoruh - linia Oronte |
Szczegóły kontaktu | 39° północ, 34° wschód |
Mórz | Śródziemnomorski , Marmara i Czarny |
Geografia | |
Obszar | +520.000 km na południowy 2 od Morza Egejskiego do Çoruh - linia Oronte |
Długość | 1500 km |
Szerokość | 800 km z Sinope do Adana |
Wysokość | Najwyższy punkt 3 932 m : Kaçkar Daği |
Anatolia lub Azji Mniejszej (w turecki : Anadolu ; w języku greckim : Ανατολία / Anatolia ; w Armenii : Անատոլիա / Anatolia ) jest duży blok terytorium znajduje się w zachodnim krańcu Azji . W ścisłym sensie geograficznym obejmuje ziemie położone na zachód od linii Tchorokhi - Orontes , która biegnie od Morza Śródziemnego do Morza Czarnego i jest oddzielona od Europy na północny zachód Morzem Marmara . W sensie politycznym nadanym przez władze tureckie oznacza to całą azjatycką część Turcji (97% terytorium kraju, pozostałe 3% znajduje się w Europie, we wschodniej Tracji ).
Nazwa „Anatolia” pochodzi od starożytnego greckiego ἀνατολή / anatolḗ , co oznacza „Orient” lub dosłownie „wschód słońca”. Na jej określenie nadal powszechnie używa się terminu „Azja Mniejsza” ( łac . Azja Mniejsza ), chociaż rzymska prowincja o tej nazwie zajmowała w rzeczywistości tylko zachodnią część Anatolii.
Półwysep Anatolijski powstał początkowo z zestawu małych tarcz, starożytnych wysp Morza Tetydy , skompresowanych podczas orogenezy alpejskiej pomiędzy wypiętrzonymi i sfałdowanymi osadami morskimi. Ta historia geologiczna utworzyła rozległy płaskowyż centralny, otoczony wyższymi pasmami Taurus i Ponticos. Całość przerywają wulkany położone wzdłuż głównych uskoków , takie jak góra Argée . Uskoki te są nadal aktywne, co czyni Anatolię terenem sejsmicznym .
Anatolia była świadkiem rozkwitu kilku cywilizacji od czasów prehistorycznych . Neolit pojawia się w lokalnych populacjach łowców-zbieraczy centralnej Anatolii bez żadnych dowodów na wpływy zewnętrzne. Neolit w Anatolii rozciąga się między 9500 a 6000 pne. JC
Obecny w środkowej Anatolii około 8300 pne. JC, neolit rozprzestrzenił się na zachód, docierając do wybrzeży Morza Egejskiego i północno-zachodniej Anatolii przed 6600 pne. JC, a następnie prawie synchronicznie kontynuuje podróż do Europy. Badania sugerują, że te populacje łowców-zbieraczy przyjęły praktyki rolnicze i pasterskie obok tradycyjnych praktyk łowieckich i zbierackich. Pierwsi anatolijczycy z neolitu centralnego należeli do tej samej puli genów, co pierwsi neolityczni migranci rozprzestrzeniający się w Europie.
Około 6500 pne. JC, populacje Anatolii i Kaukazu Południowego zaczęły się genetycznie mieszać, co dało odrębną mieszankę, która stopniowo rozprzestrzeniała się w całym regionie, od środkowej Anatolii po południowy Kaukaz i góry Zagros w dzisiejszym północnym Iranie.
Wśród stanowisk neolitycznych możemy wymienić Aşıklı Höyük , Çatal Höyük , Çayönü , Körtik Tepe , Nevalı Çori , Hacılar , Göbekli Tepe i Mersin . Okupacja mitycznego miejsca Troi , położonego na zachodzie Anatolii, rozpoczęła się również w okresie neolitu .
Wydaje się, że najstarsi zidentyfikowani mieszkańcy Anatolii i Azji Mniejszej pochodzili z języków przedindoeuropejskich, takich jak Gasgas czy Huryci . Do tych słabo znanych populacjach przyszedł wcześnie, od północnego-wschodu lub północnego zachodu, indoeuropejskie mówiąc narody takie jak Hatti , w Louvites Z Hetytów , w Cymeryjczycy lub Phrygianie oraz z od strony południowo-wschodniej ludy semickie , takie jak Fenicjanie i Syryjczycy, którzy mieszali się ze swoimi poprzednikami. Omówimy członkostwa Cappadocian , z Cylicji , z Pamphyles , w Pisides Z Paphlagones , w Solymi i Milyens , najstarsi mieszkańcy Licji , które w żadnym wypadku ucierpiały wpływy od swoich sąsiadów, oni sami siebie wpływają. Wśród cywilizacji i ludów, które później zamieszkiwały Anatolię, warto wymienić Ormian , Greków , Persów , Galacjan ( lud celtycki ), Rzymian (zhellenizowanych i schrystianizowanych na Bizancjum ) oraz Osmanów , pod których panowaniem język turecki i islam ostatecznie staną się większością. Ludy te, o bardzo zróżnicowanym pochodzeniu etnicznym i językowym, utworzyły „ historyczny mille-feuille ” Anatolijczyków, którzy dzisiaj mogą prezentować różne postacie, od najjaśniejszego blondyna do mocnego miedzianego brązu, i którzy z biegiem czasu przemawiali nie tylko Języki indoeuropejskie i semickie , ale także kaukaskie jak Laz .
Niektórzy autorzy proponowali Anatolię jako pierwotną ojczyznę języków indoeuropejskich ( hetycki i luwit ) oraz źródło ich dyfuzji. Colin Renfrew powrócił do tej hipotezy kilka lat później.
Najbardziej znaną cywilizacją, która się tam rozwinęła, była cywilizacja Hetytów (od 1900 do 1200 pne ). To oni dokonają jeszcze ważniejszego odkrycia niż brąz , cyna i ołów : podgrzewając pewne czerwone kamienie , odkryją żelazo , które w użyciu okaże się twardsze niż brąz i zastąpi je do wyrobu broni i narzędzi . Założyciele pierwszego wielkiego scentralizowanego państwa Azji Mniejszej Hetyci dzielili przez pewien czas z Egipcjanami hegemonię Bliskiego Wschodu . Przez cztery stulecia wpływali na politykę w świecie śródziemnomorskim. Specjaliści od sztuki wojennej, ci wojownicy wyrzeźbili w kamieniu pierwszy język indoeuropejski. Królewska brama Hattusa , stolicy Hetytów (1500 pne ), została wykonana z dużych cyklopowych bloków kamiennych. Miasto to zostało zniszczone przez najeźdźców zidentyfikowanych przez Egipcjan jako „ ludy morza ”, do których zazwyczaj zaliczają się ludy mówiące w języku indoeuropejskim, w tym Licyjczycy i Filistyni .
Wschodnia Anatolia była również historycznie zaludniona w dużej liczbie przez Ormian : niektórzy uważają, że byliby oni pochodzenia tracko-frygijskiego i przenieśliby się do centralnej Anatolii, a następnie zbliżyliby się do Kaukazu (historycznej Armenii, której obecna republika ormiańska jest tylko jedna dziesiąta terytorium rozciąga się z Cylicji do Morza Kaspijskiego ) na przełomie VII tH - VI th stulecia BC. J.-C.
Zachodnia Anatolia rozkwitły cywilizacje Troy XV th do X th century BC. AD , od Lydia (The X e the VI th century BC. ), Kolonie greckie powstały w Ionia , Aeolis i Doris i królestw w Bitynii , Paflagonii i regiony Pontu i Kapadocji , która po ustaniu niezależny dla przez długi czas wszyscy ponownie zjednoczyli się z Persją ( 548 pne ).
Pod panowaniem perskim Azja Mniejsza tworzyła czasami jedną satrapę i swego rodzaju apanaże , zwłaszcza pod rządami Artakserksesa II ( 404 do 401 pne ), który przekazał ją swojemu bratu Cyrusowi Młodszemu .
Podbity przez Aleksandra Wielkiego , spadł po jego śmierci w ręce Antygony Jednookiej, a po jej śmierci przeszedł w ręce Seleucydów . Władza tych podupadała, wkrótce powstało kilka niezależnych hellenistycznych królestw : Pont , Kapadocja , Bitynii , Pergamon , Galacja , Paflagonia ... Te królestwa pozostały aż do podboju Azji Mniejszej przez Rzymian (którzy wkroczyli do niej po raz pierwszy w rok 189 pne , a zakończono podbój w i st wieku naszej ery). Anatolia była częścią Cesarstwa Rzymskiego najintensywniej Christianised, od IV -go wieku . W tym samym czasie, kiedy Cesarstwo zostało podzielone, znalazło się w Cesarstwie Bizantyńskim , tworząc diecezję Azji oraz większość diecezji Pontu i Orientu.
Choć kalifów The VII th century , dopisać Armenii i południowo-wschodniej Turcji, Greco-Roman nazwie „bizantyjski” opór je w Anatolii; później, w XI -tego wieku , gdy Seldżukowie mogli osiedlić się i założył Sułtanatu Rum ( „ziemia Rzymian”) lub Ikonium (Konya), pozostawiając cesarzy bizantyjskich Northwest trzecia kraju. Po czwartej krucjacie zajęciu Konstantynopola w 1204 Bizantyjczycy utworzyli dwa imperia Nicejski i Trebizond .
Wraz z upadkiem Seldżuków, dziesięć małych księstw tureckich osiedliło się na ich miejscu: jedno z nich, Ertogrul, jest początkiem emiratu Osman, który jest założony na południowych wybrzeżach od Morza Marmara, przed Konstantynopolem. Potomkowie Osmana przyjęli imię Osmanów : tak było w przypadku emira Orhana , który w 1332 r. zdobył przyczółek w Europie , w Gallipoli . Wreszcie od 1381 do 1387 , Murad I er , syn Orhan, stonowane w całej Azji Mniejszej, a tym samym inaugurując Imperium Osmańskiego , który trwał aż do traktatu z Sevres w 1920 roku . W jej ramach niemuzułmanie musieli płacić dodatkowy podatek Kharâj i znosić porywania chłopców dla ciał janczarów : aby przed tym uciec, większość ludności Anatolii stopniowo przeszła na islam i język turecki .
Imperium Osmańskie było wieloetnicznego ( proso System ), ale w czasie I wojny światowej rząd Young Turks nakazał deportację i metodycznej rzezi dwóch trzecich Ormian z Anatolii i ormiańskich Highlands, podejrzewanych o sympatyzowanie z sojusznikami na pustyniach z Syrii i Mezopotamii w roku 1915 i 1916 , z zapisem około 1,2 miliona zgonów: ludobójstwo to jest traktowane w Europie jako pierwszy z XX th wieku . Według oficjalnych statystyk z Ekumenicznego Patriarchatu Konstantynopola , 750000 Grecy - głównie z wybrzeży Propontydy - także deportowanych, z 1913 do 1918 , do wnętrza kraju, w obozach pracy przymusowej zwanego amele taburu : 250,000 ludzie tam umierają.. Po krótkiej okupacji przez Grecję w rejonie Smyrny między 1919 i 1922 , wszystkie Azji Mniejszej została nadana Republiki Turcji w 1923 roku . Ludność uważany za grecki i którzy nie byli już wyemigrowali (lub zginął) jest następnie wydalony ( wielkiej katastrofy ), z wyjątkiem około 350.000 ludzi z regionu Pont , którzy włączają się do islamu i stopniowo przyjmują język turecki.
Republika Turcji został zrodzony z tych drgawek, i ze strachu przed Turkami, po klęsce Imperium Osmańskiego w 1918 roku , być skolonizowana przez wielkich mocarstw chrześcijańskich , które już współdzielonych Bliskiego Wschodu . Status „zbawiciela narodu” Mustafy Kemala Paszy pozwala mu promulgować pierwszą świecką konstytucję państwa muzułmańskiego, przyznającą kobietom prawo do głosowania, romanizację pisma i wprowadzenie obowiązkowej edukacji publicznej.
Dzisiaj 98% Anatolijczyków to muzułmanie (jeśli 20% populacji Alewitów / Kizilbas uważanych jest za muzułmanów). Duża część z nich mówi po turecku ; duża społeczność kurdyjska , większość na południowym wschodzie regionu, w pobliżu granic z Iranem i Irakiem , mówi po kurdyjsku .
W starożytności rzymskiej nazwę Azja Mniejsza nadano zachodniej części Anatolii, ale w późniejszym okresie oznaczała ona, zwłaszcza w języku greckim i w tekstach tłumaczonych z języka greckiego, cały blok anatolijski, którego zachodnie brzegi zajmowały kolonie greckie: Eolowie na północy, Jonowie w centrum ( Lidia ) i Dorowie na południu. Te osadnicy założyli miast, które wyróżniały się bogactwa, władzy i cywilizacji, i konkurowały z tymi z Grecji kontynentalnej i stał sobie innych miast kolonie na całym basenie Morza Śródziemnego i Morza Czarnego były Efez , Phocaea (metropolia Karty i ubezpieczenia ), Milet , Smyrna , Halikarnas , Lampsaque i Cnidus . Na tym zachodnim wybrzeżu hellenizm utrzymywał się do 1923 r. i został wykorzeniony dopiero po nowoczesnej wojnie .
Inne ważne miasta to:
Główne wyspy od niego zależne to Lesbos , Chios , Kos , Samos , Rodos , na zachodnim wybrzeżu, Cypr na południu, a należy zauważyć, że na południowym wybrzeżu Turcji niektóre stanowiska archeologiczne są dostępne tylko dla morze (zwłaszcza zatoka Kekova ).
Azja Mniejsza została opisana przez Strabon (58 p.n.e. - około 21-25 ne) w księgach XI do XIV jego Geografii : patrz wykaz łacińskich nazw miast w Anatolii .
Jeśli Mezopotamia była kolebką pisma, cywilizacje anatolijskie odegrały decydującą rolę w ewolucji języka pisanego. Było to najpierw długie panowanie pisma klinowego , w stylu asyryjskim (znaki ryte, w kształcie klina), potem przez pewien czas narzucały się hieroglify , znaki figuratywne lub ideograficzne. W Hetyci opanowaniu tych dwóch trybów graficznych. Ale alfabet grecki został przyjęty bardzo wcześnie w królestwach starożytnej Azji Mniejszej. Będzie on również używany do zapisywania pierwszych tekstów w języku tureckim , następnie Imperium Osmańskie używało alfabetu arabskiego do pisania po turecku. W czasie rewolucji tureckiej, w pragnieniu nowoczesności, zdecydowano się na użycie alfabetu łacińskiego, co umożliwiło ustalenie całkowicie fonetycznej transkrypcji.