Bollore

Vivendi, które na początku lipca 2017 r. zwiększyło swój udział w Havas do 60%, w momencie zamknięcia oferty przejęcia posiadało 94,75% kapitału spółki. Havas wspiera firmy i marki w reklamie, komunikacji, digitalu i zakupie powierzchni. Po przybyciu na stanowisko szefa Havas w 2013 r. Yannick Bolloré wdrożył model Havas Villages, aby zebrać w jednym miejscu agencje i wiedzę ekspercką w dziedzinie komunikacji (kreacja, media, digital, wydarzenia, public relations, dane itp.) i ułatwić. zarządzanie projektami. Havas jest 6 th  grupa reklamy i komunikacji na świecie.

ten 7 lipca 2006 r.Grupa nabyła 40% kapitału zakładowego instytutu badawczego CSA , którego od 2008 roku posiada 100%.

Wkłady finansowe

Jedną z działalności grupy, zapoczątkowaną osobistym działaniem Vincenta Bolloré ( małego księcia finansów ) w latach 90., jest nabywanie udziałów finansowych.

Na 31 grudnia 2017 r., portfele notowanych papierów Bolloré i Vivendi stanowią ponad 7,4 mld euro, w tym 1,1 mld euro dla portfela Bolloré ( Bigben Interactive , Mediobanca , Vallourec itp.) oraz 6,4 mld euro dla portfela Vivendi ( Telecom Italia , Mediaset , Telefonica , Ubisoft ).

Aktywa rolne

Grupa Bolloré jest również mniejszościowym udziałowcem grupy Socfin (39%), jednego z głównych plantatorów na świecie z prawie 200 000  hektarów ( palmy olejowe i drzewa kauczukowe ) głównie w Kamerunie , Nigerii i Liberii . Grupa posiada trzy gospodarstwa w Stanach Zjednoczonych ( soja , bawełna , oliwki itp.) oraz winnice na południu Francji, w strefach oznaczenia „  Côtes de Provence  ” .

Kontrowersje w Kamerunie  : piątek3 grudnia 2010, stowarzyszenie Sherpa złożone z prawników i prawników oraz dwie organizacje kameruńskie (CED i Focarfe) połączyły siły, aby złożyć skargę do OECD przeciwko firmie Bolloré SA i firmie Financière du Champ de Mars (Groupe Bolloré), pośredniej mniejszości udziałowcy kameruńskiej firmy gaj palmowy ( Socapalm ); Socfinal and Intercultures (Fabri Group), akcjonariusze kontrolujący Socapalm za naruszenie „zasad przewodnich” (niewiążących) wydanych przez OECD dla firm międzynarodowych. Zobaczymy, jaka jest część odpowiedzialności każdego z nich. Chłop Emmanuel Elong prowadzi kampanię przeciwko wywłaszczaniu ziemi pod gaje palmowe eksploatowane w Kamerunie.

W związku z rozpowszechnieniem artykułu Rue89 zatytułowanego „Socapalm w Kamerunie, cierń grupy Bolloré”, w sierpniu 2011 r. postawiono w stan oskarżenia dyrektor wydawnictwa Rue89 i autor przedmiotowego artykułu, a także dziennikarz z France Inter ( Benoît Collombat ).

W 2012 roku Oakland Institute opublikował raport na temat sprzeciwu mieszkańców Sierra Leone i ich represji wobec rozwoju plantacji palmy olejowej SocFin. Potępia także warunki pracy i niskie płace praktykowane w tych gospodarstwach.

W 2013 roku grupa pozwała za zniesławienie dwa internetowe magazyny Basta! i Rue89 , po artykule na temat zawłaszczania ziemi. Kilku dziennikarzy zostało oskarżonych o1 st sierpień 2013 w Paryskim Trybunale Wielkim Instancji.

W 2015 roku kambodżańscy rolnicy złożyli pozew we Francji , Bolloré i SOCFIN o „utratę zasobów gospodarczych, zniszczenie ich miejsc kultu i degradację środowiska” w wyniku uprawy drzewa kauczukowego.

Po nieudanej próbie negocjacji w 2014 r., podczas Walnych Zgromadzeń w 2015, 2016 i 2017 r. przed wieżą Bolloré zorganizowano demonstracje koordynowane przez stowarzyszenie ReAct , aby potępić zawłaszczanie ziemi.

W 2016 roku, w swoim wyroku w sprawie o zniesławienie przeciwko kolorze Basta! The 17 th  izby Sądu uznał, że konieczne było uniewinnienie. W poniedziałek, 25 kwietnia, grupa Bolloré złożyła apelację, a następnie przegrała definitywnie w 2018 r. po złożeniu apelacji do Sądu Najwyższego.

Kontrowersje w Liberii  : grupa Bolloré jest właścicielem największej plantacji kauczuku w kraju, poprzez swoją spółkę zależną Liberia Agricultural Company (LAC). W maju 2006 r. misja ONZ w Liberii opublikowała raport opisujący katastrofalne warunki praw człowieka na plantacji: praca dzieci poniżej czternastego roku życia, stosowanie substancji rakotwórczych, zakaz związków zawodowych, arbitralne zwolnienia, utrzymanie porządku przez prywatne milicje, wypędzenie z 75 wsi itp.

Związki ze światem politycznym

Dyrektor generalny grupy, Gilles Alix, wskazuje w 2008 roku na relacje między grupą a przywódcami afrykańskimi: „Ministrowie, znamy ich tam wszystkich. Są przyjaciółmi. Tak więc od czasu do czasu - będę jasno - dajemy im, gdy przestaną być ministrami, możliwość objęcia funkcji dyrektorów jednej z naszych spółek zależnych. Ma ratować twarz. A potem wiemy, że pewnego dnia mogą ponownie zostać ministrami”.

Według Le Monde diplomatique , gazety należące do Vincenta Bolloré Matin plus i Direct soir „troszczą się o wizerunek zaprzyjaźnionych głów państw, które, pozbawione w większości legitymacji wyborczej, pozostają u władzy jedynie dzięki wewnętrznym represjom i propagandzie eksportowej. W ten sposób Matin plus, dziennik wydawany we współpracy z Le Monde, sporządza pochlebną ocenę 25 lat rządów Kamerunu, głowy państwa Paula Biyi . Rząd Jaunde, jak dowiadujemy się ze zdziwieniem, stara się „przewartościować siłę nabywczą” Kamerunów i „wzmocnić instytucje promocji praw człowieka”. Aby zdobyć koncesję na port w Dakarze w 2007 r., Bolloré miał specjalny program poświęcony prezydentowi Senegalu w kanale telewizyjnym swojej grupy Direct 8 oraz podwójne „jedynkę” w swoich gazetach Matin plus i Direct soir: „  Abdoulaye Wade  : wielki Afrykanin”.

We Francji grupa podejrzewana jest o wykorzystywanie osobistych relacji Vincenta Bolloré z kilkoma politykami ( Nicolas Sarkozy , Alain Madelin , Gérard Longuet , François Léotard ) do promowania swoich interesów w krajach afrykańskich. Grupa włączyła także przywódców politycznych do swojego kierownictwa. Tak więc Michel Roussin (były minister współpracy Édouarda Balladura ) był przez ponad dziesięć lat jednym z „afrykańskich dżentelmenów”. Alain Minc i zastępca Jean Glavany zostają powołani do komitetu strategicznego grupy.

Kontrowersje

Firmy związane z grupą Bolloré były przesłuchiwane przez ONZ za „nielegalną eksploatację” zasobów naturalnych, w tym w szczególności kolombita-tantalitu (lub koltanu) w niektórych regionach Afryki, którego handel napędza handel bronią . W raporcie z kwietnia 2001 r. ONZ wskazuje, że SDV , 100% spółka zależna grupy Bolloré, jest „jednym z głównych ogniw tej sieci wyzysku i kontynuacji wojny. Tysiące ton kolmbo-tantalitu załadowano w ten sposób z Kigali ( Rwanda ) lub przepuszczono przez port morski Dar es Salaam ( Tanzania ). Raport z 2002 roku umieszcza SDV na liście firm, które „naruszają wytyczne Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju [OECD] dla przedsiębiorstw wielonarodowych”.

w wrzesień 2018artykuł w dzienniku Liberation ujawnia, że ​​grupa Bolloré została przyłapana na akcie oszustwa dotyczącego jej działalności w Senegalu  ; z Senegalu organy podatkowe odkrywszy „nieprawidłowości na notatki” , grupa francuska była przedmiotem korekty podatku w kwocie ustalonej na 1,5 miliardów CFA franków (2,3 mln euro).

W kwietniu 2018 r. Vincent Bolloré został oskarżony o przekupywanie zagranicznych funkcjonariuszy publicznych po dwóch dniach pobytu w areszcie policyjnym na terenie policji antykorupcyjnej. Miliarder jest w rzeczywistości celem za to, że wykorzystał swoją spółkę zależną Havas zajmującą się komunikacją polityczną do zdobycia rynku zarządzania portami Conakry ( Gwinea ) i Lomé ( Togo ). W obu przypadkach agencja Havas zarządzała komunikacją kandydatów na prezydenta ( Alpha Condé w Gwinei i Faure Gnassingbé w Togo) na kilka miesięcy przed przejęciem udziałów przez Bollore Africa Logistics (dawniej SDV). Dochodzenia ujawniają, że dwaj kandydaci na prezydenta z Gwinei i Togo skorzystali na niedofinansowaniu przez Havas. W związku z przekazaniem zarządzania portem Conakry firmie Vincenta Bolloré, Alpha Condé oświadczył w 2016 roku: „To przyjaciel [Bolloré]. Lubię przyjaciół. Więc co ? ”. Naruszenie 25-letniego kontraktu łączącego Gwineę z francuskim menedżerem Necotrans od 2008 roku tylko zwiększyło podejrzenia, które ciążyły na Bolloré. Francuska grupa, która pozwała Conakry, w końcu otrzymała zadośćuczynienie, zanim została sama wykupiona.

13 grudnia 2018 roku, sześć miesięcy po aresztowaniu jego szefa, holding Bolloré SE został oskarżony o korupcję w przypadku koncesji portowych w Afryce Zachodniej. Początkowo grupa „formalnie kontestuje” zarzucane jej nieprawidłowości.

Jednak w 2021 r. Vincent Bolloré przyznaje się do zarzucanych mu faktów i akceptuje zarzut winy zaproponowany przez prokuraturę, której aprobaty odmawia paryski sąd, torując drogę do procesu karnego. Ze swojej strony Bolloré SE zatwierdziła sądowe porozumienie w interesie publicznym, na mocy którego będzie musiała zapłacić grzywnę obliczoną na podstawie zysków grupy przewidzianych na koncesji portowej Lomé.

Media relations i próby cenzury attempts

Reportaż Benoît Collombat , wyemitowany 29 marca 2009 r. i zatytułowany Kamerun, czarne imperium Vincenta Bolloré , wywołuje kontrowersje wokół niektórych afrykańskich działań grupy, która popiera założenie Chantal Biya , żony prezydenta Republiki Kamerun , a także radio trzymane przez księdza bliskiego władzy. Kontrowersje te są przekazywane w szczególności przez strony Mediapart i Rue89 . Zaowocowało to pozwem przeciwko France Inter o zniesławienie, wygranym przez Vincenta Bolloré 6 maja 2010 roku, sąd uznając jednak, że analiza zaproponowana przez Benoîta Collombata była „krytyczna, jeśli nie kontrowersyjna” , ale że były to „elementy wchodzące w skład wolna debata opinii” .

Został zwolniony w kolejnej skardze przeciwko Bastamag w dniu 14 kwietnia 2016 r., w której opisano „katastrofalne” warunki praw człowieka na plantacjach w Liberii, gdzie pracują „dzieci poniżej 14 roku życia”. 22 lipca 2016 r. przyszła kolej na kanał France 2 , który został pozwany przez grupę Bolloré. Ten ostatni oskarża ogólnokrajowy kanał o „poważne oczernianie” go po drugiej emisji programu Complément d'études poświęconego działalności grupowej, który opisywał straszne warunki pracy i sfilmował 14-letniego robotnika. W związku z tym grupa Bolloré wszczęła wiele odwołań, w szczególności we Francji i Kamerunie. 5 czerwca 2018 r. sąd karny w Nanterre ponownie zdymisjonował grupę Bolloré i nakazał jej zapłacić 3,500,00 euro France 2 i dziennikarzowi Tristanowi Waleckxowi tytułem kosztów sądowych. W dniu 11 czerwca 2018 r. skarga, którą grupa Bolloré wniosła na ten sam temat do sądu gospodarczego, również została odrzucona.

Presja wywierana na prasę jest taka, że ​​w styczniu 2018 roku dwadzieścia sześć stowarzyszeń, dwadzieścia trzy media z bardzo różnych środowisk (takie jak Mediapart , Bastamag , TF1 i BFMTV ) oraz wielu dziennikarzy (np. Benoît Collombat , John-Paul Trędowaty , Tristan Waleckx ) wypowiadają się na forum publicznym zatytułowanym „W obliczu pozwów-gagów Bolloré: nie będziemy milczeć! Przeciw temu, co nazywają „przeszkodami w wolności prasy, do których grupa Bolloré jest teraz przyzwyczajona” . Kilka firm dziennikarzy i organizacji pozarządowych, w tym Sherpa , Attac i Reporters Without Borders , przypomina, że ​​grupa Bolloré i jej spółka zależna Socfin wszczęły od 2009 r. ponad 20 postępowań o zniesławienie przeciwko artykułom lub gazetom we Francji i za granicą, aby „ominąć 1881 ustawy o wolności prasy” i zrównać te postępowania sądowe z nakazami kneblowania . Przed tym forum możliwość uwikłania grupy Bolloré była już w 2016 r. kwestionowana przez jedno z oskarżonych mediów, tekst podjęty przez stowarzyszenie monitorujące media. W listopadzie 2015 r. małe stowarzyszenie CPML opublikowało komunikat prasowy dotyczący ataków firm na prasę, w tym na grupę Bolloré.

Wyjątkowo podjęto kroki prawne przeciwko dwóm osobom, które jedynie umieściły na swoich stronach internetowych link do artykułu w Bastamag. Skarżące firmy zostały oddalone od tych skarg w pierwszej instancji oraz w postępowaniu odwoławczym, ale sprawa została wniesiona do kasacji. Osoby te nie otrzymały żadnej pomocy i nie mogą otrzymać rekompensaty za wyrządzone szkody. Ta skarga rodzi pytania prawne dotyczące statusu hiperłącza.

W styczniu 2019 r. Edwy Plenel i Fanny Pigeaud z Mediapart zostali skazani za zniesławienie za artykuł „  Jak grupa Bolloré zrujnowała dwóch przedsiębiorców z Kamerunu  ”. Sąd przyjął prezentację wbrew faktom. Dziesięć z jedenastu fragmentów, o których mowa w skardze, uznano za zniesławiające. W 2021 Edwy Plenel i Fanny Pigeaud zostali zwolnieni przez Sąd Apelacyjny w Wersalu na podstawie „dobrej wiary”, uznając, że podstawy faktyczne śledztwa były „poważne i wystarczające”.

W maju 2019 r. grupa Bolloré została skazana za obraźliwe postępowanie przeciwko dziennikarzowi Benoît Collombat.

W lipcu 2019 r. dwóch dziennikarzy L'Obs zostało skazanych za zniesławienie za artykuł opublikowany w lutym 2014 r. opisujący korupcję przy przyznawaniu koncesji na terminal kontenerowy w porcie Abidżan na Wybrzeżu Kości Słoniowej .

Zarządzanie firmą

W 2018 roku członkami Zarządu są:

• Vincent Bolloré , prezes i dyrektor generalny
• Cyrille Bolloré (syn Vincenta), zastępca dyrektora generalnego oraz zastępca prezesa i dyrektor generalny
• Yannick Bolloré (syn Vincenta), wiceprezydent
• Cédric de Bailliencourt, wiceprezes
• Gilles Alix, przedstawiciel Bolloré Participations i CEO Grupy Bolloré
• Nicolas Alteirac, dyrektor reprezentujący pracowników
• Elsa Berst, dyrektor reprezentująca pracowników
• Chantal Bolloré (siostra Vincenta)
• Marie Bolloré (córka Vincenta)
• Sébastien Bolloré (syn Vincenta)
• Valerie Coscas
• Marie-Annick Darmaillac, przedstawiciel finansowy V
• Hubert Fabry
• Janine Goalabré, przedstawicielka Omnium Bolloré
• Dominique Hériard-Dubreuil
• Celine Merle-Béral
• Alexandre Picciotto
• Olivier Roussel
• Martine Studer
• Francois Thomazeau

Komunikacja

Działalność lobbingowa w instytucjach Unii Europejskiej

Rozwiązania Bolloré-Blue są od 2017 roku zarejestrowane w rejestrze przejrzystości przedstawicieli grup interesu przy Komisji Europejskiej . W 2017 roku zadeklarował roczne wydatki na tę działalność w wysokości 200 tys. euro.

Dane finansowe

Dane giełdowe

Akcjonariat

Lista głównych akcjonariuszy na dzień 16 października 2019 r.

Uwagi i referencje

1. „  Grupa w skrócie  ” , na Bolloré
2. Globalny indeks LEI (internetowa baza danych), konsultowany28 czerwca 2018 r.
3. "  W Ergué, papiernie Bolloré  " , na letelegramme.fr ,14 października 2018 r.
4. Wyzwania, „  Fortuna Vincenta Bolloré – 500 największych fortun Francji – Wyzwania  ”, Wyzwania ,2 lipca 2019( przeczytaj online , skonsultowano 29 czerwca 2020 r. ).
5. Historial du Grand Terrier, „  Nicolas Le Marié (1797-1870), burmistrz i przedsiębiorca  ” , na stronie grandterrier.net .
6. Historial du Grand Terrier, „  Ergué-Gabéric: kolebka papierni Bolloré  ” , na stronie grandterrier.net .
7. "  Nazwa Bolloré pozostaje związana z miastem  " , na ouest-france.fr ,29 września 2013 r.(dostęp 9 lipca 2018 r . ) .
8. AFP , "  umiejętne finansista Vincent Bolloré jest zbudowany bardzo zróżnicowany imperium  " na dhnet.be ,24 czerwca 2014(dostęp 19 lipca 2014 r . ) .
9. "  Folie do pakowania w folię termokurczliwą - Bolloré Films  " , na Bolloré Films (dostęp 29 czerwca 2020 r . ) .
10. Jean-Étienne Juthier, „  Papier i plastik, dziedzictwo rodziny w trudnej sytuacji  ” , na journaldunet.com .
11. Renaud Lecarel, „  Rivaud, saga finansowa (2). Bolloré, pogromca dynastii. W ciągu dwóch miesięcy przemysłowiec przejął kontrolę nad grupą z rodziny de Ribes.  » , Na liberation.fr ,5 sierpnia 1997 r..
12. Nathalie Silbert, „  Rivaud, decydujący jackpot w konstytucji imperium  ” , Les Echos ,17 kwietnia 2015.
13. Grupa CSA .
14. "  Bolloré sprzedaje 22,5% kapitału Havas, aby zwiększyć swoją płynność  " , na lemonde.fr ,26 marca 2015.
15. (w) Mathieu Rosemain i Gwénaëlle Barzic, „  Bollore robi pierwszy krok w celu połączenia Vivendi i Havas z umową o wartości 2,4 biliona euro  ” na reuters.com ,11 maja 2017 r..
16. Alexandre Debouté i Jacques-Olivier Martin, „  Vivendi rozpoczyna przejęcie Havas  ” , na lefigaro.fr ,11 maja 2017 r..
17. "  Havas startuje na giełdzie po ogłoszeniu fuzji z Vivendi  " , na latribune.fr ,12 maja 2017 r..
18. "  Grupa Bolloré reorganizuje swój oddział transportu i logistyki, ciężki pojazd ciężarowy swojego obrotu  " , na usinenouvelle.com ,5 kwietnia 2016.
19. JM. G, „  Bolloré łączy swoją afrykańską ofertę pod marką Bolloré Africa Logistics  ” , na lesechos.fr ,16 września 2008.
20. "  OCB, zygzakowata i praca iść na zachód,  " na L'Obs , https://plus.google.com/+LeNouvelObservateur (dostęp 20 listopada 2015 ) .
21. Philippe Jacqué, „  Elektryczna bateria: zakład Bolloré nie był taki szalony  ” , na lemonde.fr ,20 września 2013 r..
22. Stanislas du Guerry, „  Bolloré, zorro elektryczności  ” , na L'Usine nouvelle ,3 marca 2017.
23. Stéphane Capela, „  Citroën E-Méhari w teście, cztery siedzenia i w 100% elektryczny napęd  ” , na turbo.fr ,12 stycznia 2018.
24. Nina Godart, „  Autolib”: dlaczego Bolloré zawiódł w Paryżu, kiedy odniósł sukces w Lyonie… bez dotacji  ” , w telewizji BFM ,21 czerwca 2018 r..
25. "  Bolloré. Bluebus nazwany pragnieniem  ” , na letelegramme.fr ,13 października 2017 r..
26. "  Bolloré. Bluecars startują w Singapurze  ” , na letelegramme.fr ,13 grudnia 2017.
27. „  Bolloré wzrasta do ponad 25% kapitału Vivendi  ” , na bourseier.com ,2 lipca 2018.
28. Enguérand Renault, „  Vivendi korzysta z odbicia Universal Music  ” , Le Figaro ,10 listopada 2016.
29. .
30. "  " Paddington " to największy sukces Studia Canal  " , na leparisien.fr ,3 marca 2015
31. Thomas Pontiroli, „  Oferta przejęcia przez Bolloré na Gameloft w 12 lekcjach  ” , na clubic.com ,1 st czerwiec 2016.
32. Adrien Lelièvre, „  Ubisoft: Yves Guillemot, człowiek, który sprawił, że Vincent Bolloré zgiął się  ” , na lesechos.fr ,21 marca 2018 r..
33. Alexandre Debouté, „  Havas upraszcza swoją organizację  ” , na lefigaro.fr ,10 marca 2017 r..
34. AFP , "  Grupa Bolloré kupuje instytut CSA  " , na lemonde.fr ,10 lipca 2008.
35. Jean de Belot, „  Vincent Bolloré”, Mały Książę „dojrzał  ” , na lesechos.fr ,7 czerwca 1991.
36. „  Szczególne okoliczności Socapalm – sprawozdanie z francuskiego krajowego punktu kontaktowego z dnia 3 czerwca 2013 r.  ” , na stronie tresor.economie.gouv.fr ,3 czerwca 2013.
37. Thomas Deltombe, „  Kamerun: grupa Bolloré, której dotyczy skarga  ” , na stronie monde-diplomatique.fr ,9 grudnia 2010.
38. [1] Wpływ prywatyzacji SOCAPALM na społeczności i środowisko w Kamerunie, Stowarzyszenie SHERPA, grudzień 2010.
39. "  7 - Emmanuel Elong  " , na Vimeo ( dostęp 22 czerwca 2017 ) .
40. Christian Locka , „  Emanuel Elong, chłop, który konfrontuje się z Vincentem Bolloré - Info Cameroun  ”, Info Camerun ,26 kwietnia 2016( przeczytaj online , konsultacja 22 czerwca 2017 r. ).
41. David Servenay, „  Socapalm w Kamerunie, kręgosłup grupy Bolloré  ” , na nouvelleobs.com ,7 grudnia 2010.
42. "  Rue89 i France Inter oskarżone o skargę Bolloré  " , na nouveauobs.com ,30 sierpnia 2011.
43. „  Zrozumienie inwestycji gruntowych w Afryce: projekt Socfin w Sierra Leone  ” , na oaklandinstitute.org ,kwiecień 2012.
44. "  Basta! oraz Rue 89 oskarżony w następstwie skargi złożonej przez grupę Bolloré  ” , na stronie bastamag.net ,1 st sierpień 2013.
45. AFP , „  Uważając się za „deptane”, kambodżańscy chłopi atakują grupę Bolloré w sądzie  ” , na lexpress.fr ,29 lipca 2015.
46. Christelle Marot , „  Ziemia” zmonopolizowana”: sesja wyjaśniająca między Bolloré a społecznościami lokalnymi  ” , w Le Point ,25 października 2014(dostęp 10 marca 2021 r . ) .
47. "  Zajęcie na trawniku Bolloré  " , na Politis.fr , 20150605 02:38 ( dostęp 10 marca 2021 ) .
48. "  Demonstracja przed wieżą Bolloré przeciwko zawłaszczaniu ziemi w Azji i Afryce  " , Francja 24 ,4 czerwca 2016(dostęp 10 marca 2021 r . ) .
49. „  Zgniłe ryby dla akcjonariuszy Bolloré  ” , na LEFIGARO (dostęp 10 marca 2021 r . ) .
50. „  Skarga o zniesławienie przeciwko Bastamag: grupa Bolloré złożyła apelację od wyroku  ” , w sprawie Bastamag ,28 kwietnia 2016(dostęp 20 czerwca 2016 ) .
51. Ivan du Roy, „  Bolloré ostatecznie przegrywa swój pierwszy proces o zniesławienie wniesiony przeciwko Bastamagowi  ” , o Basta! ,9 maja 2018(dostęp 4 stycznia 2021 r . ) .
52. Nadia Djabali, „  Bolloré, Crédit Agricole, Louis Dreyfus: te francuskie grupy, mistrzowie zawłaszczania ziemi  ” , o ` Basta! (dostęp 29 czerwca 2020 r . ) .
53. Thomas Deltombe, „  Wojny afrykańskie Vincenta Bolloré  ”, Le Monde diplomatique ,1 st kwiecień 2009( przeczytaj online , skonsultowano 26 kwietnia 2018 r. )
54. „Senegal: Vincent Bolloré przypięty za rażące oszustwa podatkowe” , Moustapha Cissé, Le360 Afrique .ma, 22 września 2018 r.).
55. „  Koncesje portowe w Afryce: Vincent Bolloré odniósł się do sędziów śledczych  ”, Le Monde.fr ,24 kwietnia 2018 r.( przeczytaj online , konsultacja 13 grudnia 2018 r. )
56. „  Bolloré: saga o przeklętym porcie Konakry  ”, Le Monde.fr ,16 września 2016( przeczytaj online , konsultacja 13 grudnia 2018 r. )
57. „  Grupa Bolloré oskarżona o „korupcję” w sprawie portów afrykańskich  ”, Le Monde.fr ,13 grudnia 2018 r.( przeczytaj online , konsultacja 13 grudnia 2018 r. )
58. „  W przypadku korupcji w Afryce francuski wymiar sprawiedliwości odmawia przyznania się do winy Vincenta Bolloré  ”, Le Monde.fr ,26 lutego 2021( przeczytaj online , skonsultowano 26 lutego 2021 )
59. Martine Orange , „  Dochodzenie w sprawie ukrytej twarzy imperium Bolloré  ” , na Mediapart
60. Przeczytaj na stronie Mediapart , w kilku sekcjach, artykuł o finansach Vincenta Bolloré'a
61. Kontrofensywa Vincenta Bolloré Le Monde diplomatique , 14 grudnia 2009 r.
62. "  France Inter  " , w Radio France
63. Bolloré pozywa France Inter za zniesławienie Dana Israela, Freeze frame, 16 grudnia 2009 r.
64. Chloé Fiancette, Juliette Jabkhiro i Maria Gerth-Niculescu, „  Czy Bolloré wykorzystuje postępowanie sądowe, aby uciszyć dziennikarzy?  » , na lesinrocks.com ,31 lipca 2016
65. Justine Brabant, „  Kamerun: Bolloré prosi o 50 milionów od France 2  ” , na stronie arretsurimages.net ,22 lipca 2016(dostęp 23 lipca 2016 )
66. "  Bolloré oddalił skargę o zniesławienie przeciwko France 2  " , na fr.reuters.com ,5 czerwca 2018 r.(dostęp 7 czerwca 2018 )
67. "  " 'Uzupełnianie śledztwa' zaatakowane przez Bolloré za zniesławienie: France 2 zwolniony  ” , na ouest-france.fr ,5 czerwca 2018 r.(dostęp 7 czerwca 2018 )
68. „  Bolloré przegrywa pozew o oskarżenie przeciwko France 2  ” , na https://bfmbusiness.bfmtv.com
69. "  Około dwudziestu mediów i dziennikarzy potępia naciski Vincenta Bolloré  " , na 20minutes.fr ,24 stycznia 2018(dostęp 24 stycznia 2018 r . ) .
70. "  " W obliczu pozwów-gagów Bolloré: nie będziemy milczeć! "  » , (komunikat prasowy zawierający wykaz postępowań), na telerama.fr ,24 stycznia 2018(dostęp 13 października 2018 )
71. "  Dziennikarze i organizacje pozarządowe potępiają" nakazy kneblowania "z grupy Bolloré  " , na Le Monde.fr ,24 stycznia 2018(dostęp 18 lutego 2018 )
72. „  Czy nadal wolno udzielać informacji o działalności grupy Bolloré  ”
73. „  Kto chce skóry wolnej prasy  ”
74. „  Prosty obywatel na procesie przeciwko Bolloré: Thierry Lamieau (na swojej stronie)  ”
75. Fanny Pigeaud , „  Jak grupa Bolloré zrujnowała dwóch przedsiębiorców z Kamerunu  ” , w Mediapart (dostęp 15 sierpnia 2019 r. )
76. „  Mediapart skazany za śledztwo” na zarzut „w następstwie skargi Bolloré  ” , na LeMonde.fr ,8 stycznia 2019
77. „  Mediapart, zaatakowany za zniesławienie przez Bolloré, uniewinniony w apelacji  ” , w sprawie France24 ,12 lutego 2021(dostęp 27 lutego 2021 )
78. Pauline Perrenot , „  Grupa Bolloré potępiona za nadużycia przeciwko Benoîtowi Collombatowi  ” ,24 maja 2019 r.
79. "  Bolloré potępia Nouvel Obs za artykuł o Wybrzeżu Kości Słoniowej  " ,10 lipca 2019(dostęp 8 sierpnia 2019 )
80. „  Zarządzanie Grupą Bolloré  ” , na stronie Bollore.com ,22 marca 2018 r.
81. (w) „  Bolloré-Blue Solutions  ” na stronie lobbyfacts.eu (dostęp 18 lutego 2018 )
82. Zone Bourse , „  Bollore: Actionnaires  ” , na stronie www.zonebourse.com (dostęp 17 października 2019 r. )

Bibliografia

• Vincent Wszechmogący , Nicolas Vescovacci i Jean-Pierre Canet, JC Lattès, 2018, 400  s. , ( ISBN  978-2709-6567-19 )
• Imperium. Jak Vincent Bolloré zjadł Canal + , Raphaël Garrigos i Isabelle Roberts, Seuil, 2016, 192  s. , Oprawa miękka: ( ISBN  978-2021-3471-80 ) epub: ( ISBN  978-2021-3471-97 )
• Vincent Bolloré. Nowa królowa europejskich mediów , Fiorina Capozzi, GoWare, 2016, 92  s. , Oprawa miękka: ( ISBN  978-8867-9749-79 )
• Vincent Bolloré. Śledztwo kapitalisty przede wszystkim podejrzliwość , Nathalie Raulin i Renaud Lecadre, Denöel, 2000, 336  s. , ( ISBN  978-2207-2494-68 )

Zobacz również

Powiązane artykuły

• Pininfarina- Bolloré
• Grupa Republiki

Oficjalne strony internetowe

• Strona internetowa grupy Bolloré
• Site Bolloré Transport i logistyka
• Site Bolloré Logistics
• Strona internetowa firmy Bolloré Telecom

Inne linki zewnętrzne

• Vincent Bolloré w wywiadach z Dauphine w listopadzie 2005 r.