Herbata w Japonii

Herbata (, cha ) Jest ważną częścią kultury Japonii . Pojawiły się w okresie Nara ( 710 - 794 ), wprowadzony w archipelagu przez ambasadorów powracających z Chin , ale jego prawdziwy rozwój to później, po zakończeniu XII th  wieku , gdy jego rozprzestrzenianie konsumpcja pośród Zen świątyń , ponownie w imitacja Chin; jest to wtedy herbata w proszku, którą pije się po pobiciu ( obecnie nazywana matchą ). Staje się wspólny napój dla elity z czasów średniowiecza, która jest sformalizowana w XVI -tego  wieku sztukę „  ceremonii herbaty  ”, który jest jednym z kultowych elementów kultury japońskiej, którego wpływ wykracza poza kontekst spożycia herbaty. Kultura krzewu herbacianego rozwiniętej w czasach pre-nowoczesnych, szczególnie w okresie Edo ( 1603 - 1868 ), kiedy herbata stała się popularnym napojem spożywane we wszystkich warstwach społeczeństwa. Opracowywane są nowe sposoby przetwarzania i spożywania liści herbaty, przede wszystkim sencha , liście herbaty do parzenia, których utlenianie zostało zatrzymane przez parę, która staje się coraz bardziej powszechna.

Obecnie w kilku prefekturach uprawiane są plantacje herbaty ( Shizuoka , Kagoshima , Mie ), których liście, zbierane głównie mechanicznie, są wykorzystywane do produkcji herbat zielonych, głównie sencha , ale także mniej znanych odmian, takich jak bancha , czy bardziej wyszukane jak gyokuro . Niektóre terroirs mają dawną reputację w produkcji wysokiej jakości herbat, przede wszystkim Uji w prefekturze Kioto . Przy rocznej produkcji wynoszącej około 80 000 ton Japonia nie jest dużym producentem herbaty w skali globalnej ani dużym eksporterem ani nawet dużym importerem, ponieważ konsumuje większą część jej produkcji. Liście herbaty są obecnie używane głównie do projektowania napojów herbacianych sprzedawanych w plastikowych butelkach, szybszego produktu konsumenckiego popularnego w społeczeństwie w 2010 roku i dostępnego w wielu odmianach, którego spożycie wyparło luźne liście. Od połowy 2000 r. równolegle inne napoje, takie jak kawa i napoje gazowane, wyprzedziły herbatę w wydatkach domowych Japończyków. Konsumpcja herbaty jest również odnawiana poprzez rozwój nowych produktów i zwiększone wykorzystanie herbaty matcha w proszku w gastronomii.

Herbata od dawna ma duże znaczenie w kulturze japońskiej, która wprawdzie przejęła wiele elementów chińskiej kultury herbacianej, ale dodała swój własny, poczynając od ceremonii parzenia herbaty , która podbiła świat herbaty. tradycyjna kultura japońska i jako taka jest prezentowana w miejscach turystycznych i na imprezach dyplomatycznych. Dało to początek specyficznej estetyce, która dotyczy zarówno miejsc, w których odbywa się uroczystość, jak i użytych przedmiotów, które są przedmiotem wielkiej uwagi zarówno w ich projektowaniu, jak i użytkowaniu, co wpisuje się w „kult”. obiekt ”typowy dla estetyki japońskiej.

Historia herbaty w Japonii do czasów współczesnych

Pierwsze kroki

Szacuje się, że pierwszy kontakt Japonii z herbatą miał miejsce w okresie Nara ( 710 - 794 ), kiedy Japonia wysłała kilka misji dyplomatycznych do Xi'an , stolicy dynastii Tang . Te wczesne delegacje przywracają chińskie kultury i praktyki, a także obrazy, literaturę i inne artefakty. Chakyō shōsetsu wskazuje Shomu herbatę w proszku do mnichów w 729 , ale tekst jest zawodna, a zatem może zawierać błędy.

W 804 roku mnisi buddyjscy Kūkai i Saichō wyjechali, aby studiować religię w Chinach podczas misji finansowanej przez rząd ery Heian . Shōryōshū wspomina, że Kukai pili herbatę podczas swojej podróży, zanim powrocie do Japonii w 806 . Jest także pierwszym, który wspomniał o chanoyu (茶 の 湯 ) , Co później będzie nawiązywało do japońskiej ceremonii parzenia herbaty . W Japonii przynajmniej jeden z dwóch mnichów przynosi do domu nasiona drzewa herbacianego ; popularnym przekonaniem jest to, że jest to Saichō, chociaż nie ma dowodów na to, aby to potwierdzić lub zaprzeczyć.

Kuikū Kokushi wskazuje, że w 815 , A opat buddyjski herbatę cesarza Saga . To pierwsza udokumentowana wzmianka o używaniu herbaty w Japonii. Po jej degustacji cesarz zarządził utworzenie w pobliżu stolicy pięciu plantacji herbaty . Emperor Saga znany jest ze swojej sinofilii , której przejawem jest między innymi zamiłowanie do herbaty. Miłośnik poezji chińskiej , z kolei pisze wiersze, z których kilka wspomina o spożywaniu herbaty.

Nowsze teksty z epoki Heian wskazują, że herbata była uprawiana i spożywana w niewielkich ilościach przez mnichów buddyjskich w celach religijnych. Szlachta i rodzina cesarska również piją herbatę. Praktyka nie demokratyzuje się jednak poza tymi kręgami. W ciągu trzech stuleci po śmierci cesarza Sagi spadło zainteresowanie kulturą chińską w Japonii i ucierpiało spożycie herbaty. Jednak ówczesne książki nadal wspominają o nim ze względu na jego właściwości lecznicze i pobudzające, a czasami wspomina się o mieszance herbaty i mleka, praktyka, która szybko zanika.

Herbata spożywana w tamtym czasie w Japonii to z pewnością cegiełka herbaciana (団 茶, dancha ) , Która jest jej najpowszechniejszą formą w Chinach za panowania dynastii Tang. Pierwsza monografia o herbacie, The Classic of Tea autorstwa Lu Yu , napisana kilkadziesiąt lat przed pojawieniem się Kūkai i Saichō . W nim Lu Yu opisuje, jak gotować i skompresować herbatę w cegły, a następnie proces picia polegający na miażdżeniu cegły na proszek i mieszaniu jej z gorącą wodą, aż się spieni. To podejście mogło zainspirować sproszkowaną matchę, która później pojawiła się w Japonii.

Eisai i popularność herbaty

Mnich Zen Eisai ( 1141 - 1215 ), założyciel buddyzmu Rinzai , jest powszechnie uważany za twórcę wzrostu popularności herbaty w Japonii. W 1191 roku wrócił z podróży do Chin z nasionami herbaty, które zasadził na wyspie Hirado i w górach Kiusiu . Daje inne nasiona mnichowi Myōe , opatowi świątyni Kōzan-ji w Kioto . Ten ostatni zasadził nasiona w Toganoo (栂 尾 ) I Uji , które stały się pierwszymi dużymi plantacjami herbaty w Japonii. Herbata Toganoo jest uważana za najlepszą herbatę w Japonii i nazywana „prawdziwą herbatą” (本 茶, honcha ) W przeciwieństwie do „nie herbacianej” (非 茶, hicha ) Produkowanej gdzie indziej w Japonii. W XV -go  wieku , herbata Uji przekracza Toganoo jakości i „prawdziwej herbaty” staje się, że od Uji.

W 1211 roku Eisai napisał pierwszą edycję książki „ Drinking Tea and Extending Life” (喫茶 養生 記, Kissa yōjōki ) , Pierwszego japońskiego traktatu o herbacie. Kissa yōjōki promuje herbatę ze swoich właściwości leczniczych. Jej pierwsze zdanie brzmi: „Herbata jest najpiękniejszym lekarstwem na zdrowie wszystkich; to sekret długiego życia. „ Przedmowa opisuje, w jaki sposób napój herbaciany może mieć pozytywny wpływ na pięć ważnych narządów tradycyjnej medycyny chińskiej . Eisai uważa, że ​​każdy z pięciu organów lubi inny smak i stwierdza, że ​​skoro gorycz herbaty zbiega się z goryczką serca, herbata wzmacnia serce. Eisai następnie wymienia wiele rzekomych korzyści zdrowotnych wynikających z herbaty: łagodzenie zmęczenia, leczenie tocznia , niestrawności, beri - beri , choroby układu krążenia i wiele innych, a także działanie nawilżające. Traktat nie traktuje o spożywaniu herbaty dla rozrywki, ale tylko na jej medycznej korzyści.

Eisai wprowadza grupę samurajów do picia herbaty . On przedstawił swój Kissa yōjōki do Shogun Sanetomo Minamoto w 1214 , gdy ten ostatni doznał kaca po wypiciu zbyt dużej ilości sake , i służył mu herbatę. Buddyzm Zen zyskuje też popularność w tym okresie, szczególnie wśród klasy wojownika. Ponadto mnich Zen Dōgen pisze zbiór tekstów, które regulują życie monastyczne w jego wspólnocie Eihei-ji , które zostaną później zebrane pod tytułem Eihei Shingi („Czyste zasady [dla wspólnoty Zen ]” i zastosowane w wielu świątyniach szkoły Sôtô . Aby to zrobić, Dōgen opiera się na chińskim tekście z 1103 r. , napisanym przez Changlu Zongze  (w) i przeznaczonym dla klasztorów Chán . Tekst ten zawiera jednak uwagi dotyczące etykiety, jaką należy przestrzegać przy podawaniu herbaty podczas rytuałów buddyjskich. Herbata jest zatem w sercu praktyki Zen. Ze swej strony, mistrz Rinzai Muso Soseki potwierdza, że „herbata i Zen są jednym .

Uprawa herbaty w średniowieczu

Od końca ery Kamakury ( 1185 - 1333 ) do początku ery Muromachi ( 1336 - 1573 ) popularną rozrywką stały się konkursy herbaciane (鬥 茶, tōcha ) . W przeciwieństwie do konkursów herbacianych w Chinach, ich celem jest rozróżnienie herbat, które rosły w różnych regionach, w szczególności porównanie „prawdziwej herbaty” i „herbaty innej niż herbata”. Wiadomo, że wydarzenia te obejmują bardzo duże zakłady. Sasaki Takauji jest szczególnie znany z organizowania tych konkursów, z bogatym wystrojem, dużą ilością jedzenia i sake oraz występami tanecznymi. Ten zamiłowanie do ekstrawagancji i ostentacji nazywa się婆娑 羅( basara ) I daje początek wielu pismom uczonych, którzy zdecydowanie się temu sprzeciwiają.

Ten rodzaj zgromadzenia jest opisane w Traktacie na degustacji herbaty ( Kissa Orai ) netto przypadający na mnichowi Gen'e ( 1279 - 1350 ). Musi rozpocząć się zaraz po przybyciu gości do rezydencji gospodarza, przed ogrodem sprzyjającym spacerom, w którym serwowana jest pierwsza przekąska. Goście są następnie zapraszani do pokoju lub pawilonu, który musi być ozdobiony luksusem, a więc przede wszystkim przedmiotami chińskiego pochodzenia, zgodnie z ówczesnymi zwyczajami. Aspekt estetyczny pozostaje na drugim planie w porównaniu z aspektem wystawnym w zgromadzeniach dobrych ludzi tego okresu. To tutaj odbywa się degustacja herbat, serwowanych gościom szanującym swoją rangę i przy akompaniamencie słodyczy. Po degustacji następuje konkurs herbat. Spotkanie kończy przesiąknięty sake wieczór , podczas którego goście mogą wesoło tańczyć i śpiewać.

Shogun Ashikaga Yoshimasa (1435-1490) zbudował pierwszy herbaciarnia następujące zasady ceremonii herbaty. To małe pomieszczenie w jego Pałacu Higashiyama (w budynku zwanym Tōgu-dō ) pozwala mu prezentować swoje chińskie przedmioty (唐 も の, karamono ) Podczas ceremonii parzenia herbaty. Styl pomieszczenia odpowiada stylowi butów , czyli gabinetów mnichów zen. Podłoga pokryta jest matami tatami , aw ścianie wbudowano gabinet. Te elementy są przodkami nowoczesnych japońskich salonów. Surowość herbaciarni (茶室, chashitsu ) To krok w kierunku japońskiej ceremonii parzenia herbaty, która pojawi się później.

Wydaje się, że mistrzem herbaty Yoshimasy był Murata Jukō . Jest znany jako osoba, która stworzyła fajne, subtelne wzory na japońską ceremonię parzenia herbaty. Nalega na połączenie chińskich naczyń i japońskiej ceramiki, aby zharmonizować gusta obu krajów. To dobrowolne użycie bardzo prostych, a nawet wadliwych przyborów w duchu wabi-sabi nazywa się wabi-cha . Jednak Jukō nie przywiązuje szczególnej wagi do wabi: to uczeń jednego ze swoich uczniów, Takeno Jōō , narzuci go zarówno na naczynia, jak i na dekorację samej herbaciarni. Wkład Jōō oznacza przejście od wczesnych dni Muraty Jukō do znacznie bardziej złożonej japońskiej ceremonii parzenia herbaty Sen no Rikyū .

XVI th  wieku pojawiło gazet herbaty posiadanych przez miłośników herbaty bogatej grupy kupców, którzy nagranych raporty krótkich spotkań herbaty, które były zaangażowane. Uprawianie herbaty przyswoili sobie wówczas wyłącznie męscy widzowie pochodzący z bogatych środowisk Kioto i dużych miast handlowych ( Sakai , Hakata ). Warto zauważyć, że dla tych ludzi nie liczył się smak herbaty, bo o niej nie mówią, ale goście, piękne przedmioty eksponowane w gabinetach ich gospodarzy i pracownicy na ceremonię parzenia herbaty. .

W rolkę na zaletach sake i ryżu ( Shuanron emaki ), przy których jest datowany na pierwszej połowie XVI, XX  wieku, herbata jest związany z ryżu i diety zakonników, „lekki posiłek” shōjin-ryōri . Często podawany jest ze słodyczami. Przekąski z herbatą również wkraczają w „formalny posiłek” ( honzen-ryōri ), który jest organizowany w tym samym czasie pośród elit wojowników, przeplatając degustacje raczej w towarzystwie sake, nigdy nie podawanych w tym samym czasie. czas.

Wśród niższych warstw społeczeństwa, herbata jest prawdopodobnie wspólny drink w końcu XV -go  wieku. Następnie na archipelagu rozwinęły się plantacje herbaty, które wspierały popyt krajowy. Najbardziej znane są te z Uji , na południe od Kioto, opisany przez jezuickiego misyjnych João Rodrigues w końcu XVI -tego  wieku, są produkowane pięć cech różnych herbat, najlepiej jest zarezerwowane dla elity. W stolicy Kioto pojawiły się sklepy sprzedające herbatę  : tekst z Tō-ji z 1403 roku wspomina o sprzedawcy mającym siedzibę obok bramy świątyni, gdzie sprzedaje herbatę za miedzianą monetę za filiżankę. Wspomina się wtedy o herbaciarniach i wędrownych handlarzach herbatą, które wydają się być powszechne.

Sen no Rikyū i ceremonia parzenia herbaty

Sen no Rikyū (1522-1591) jest główną postacią w rozwoju japońskiej ceremonii parzenia herbaty. Jest mistrzem herbaty Oda Nobunaga i Toyotomi Hideyoshi . W okresie Sengoku struktury polityczne i społeczne zmieniły się bardzo szybko: chociaż Rikyū był synem sprzedawcy ryb z Sakai , mógł uczyć się herbaty z Takeno Jōō, a on, podobnie jak jego mentor, inspirował się stylem Wabi.

W tym czasie ceremonia parzenia herbaty odegrała ważną rolę w polityce i dyplomacji. Nobunaga zabrania nawet uogólniania praktyki, z wyjątkiem swoich najbliższych przyjaciół. Surowy styl wabicha Rikyū został zastąpiony, z powodów politycznych, przez bardziej wystawny styl. Po śmierci Nobunagi, Sen no Rikyū wchodzi do służby Toyotomi Hideyoshi i buduje mu chatę wabi zwaną Taian , która staje się jedną z ulubionych herbaciarni Hideyoshiego. Ten pokój staje się wzorem herbaciarni wabi, które szybko zdominowały kulturę japońską.

Oprócz architektury herbaciarni, Sen no Rikyū tworzy nowoczesną ceremonię parzenia herbaty, narzucając precyzyjny przebieg i używane przybory. Rozwija również pomysł nijiriguchi (躙 口 , Przycięte wejście ) , małych drzwi, które wymagają, aby goście wczołgali się do herbaciarni.

W 1591 roku Hideyoshi zmusił Sen no Rikyū do popełnienia samobójstwa, ale pozwolił swoim potomkom i zwolennikom kontynuować swoją rolę mistrza herbaty.

Okres Edo

Sukces ceremonii parzenia herbaty jest potwierdzony w okresie Edo . Uczniowie Sen no Rikyū, począwszy Furuta Oribe który przejął od niego, objął prowadzenie w służbie z Tokugawa szogunów i ich wojewodów z grupy wojowników, z Daimyos, który uczynił je swoim panom herbaty i przyznano im lenna w zamian ich usługi. Rozwijają się one styl, który otrzyma nazwę daimyo-cha , który osiągnął swój szczyt w końcu XVII th  wieku. Potomkowie Sen no Rikyū zachowują ze swojej strony prostszy styl, będący kontynuacją ich przodka. Jego wnuk Sen Sōtan zatem przyciąga wielu uczniów, ale po przejściu na emeryturę w 1648 roku trzech jego synów każdy założył własną szkołę: Omotesenke , Urasenke i Mushakōjisenke . Stają się coraz bardziej formalistyczne, podkreślając przede wszystkim gesty parzenia herbaty (点前, Temae ) , I podzielić na innych oddziałach w XIX th  Century, które rozwijają każdy z ezoterycznych tradycji bardziej ujednolicić. Nieszczęścia finansowe wielu daimyo w tym okresie jeszcze bardziej pozbawiły ich finansowego wsparcia, jakie mieli wcześniej, a zamiast tego ceremonia parzenia herbaty jest inwestowana przez kategorie nie wojowników, które znacznie się wzbogaciły i pociąga ich formalny aspekt. Tej sztuki, jej wyrafinowanie, które pozwala im przyswoić kulturę tradycyjnych elit, a tym samym przyczynia się do ich społecznej afirmacji, podnosząc ich kapitał kulturowy . Wydrukowano książki wyjaśniające sztukę parzenia herbaty, które towarzyszą tej popularyzacji. Droga herbaty jest otwarta również dla kobiet, dotychczas praktycznie wykluczonych z tej praktyki, która była prerogatywą mężczyzn z dobrego japońskiego społeczeństwa. Elitarne kobiety znajdują również sposób, aby zapewnić sobie społeczną pozycję poprzez podniesienie ich wyrafinowania, w społeczeństwie bardzo naznaczonym patriarchalnymi zasadami (co wyjaśnia, dlaczego te kobiety były na ogół obecne na ceremoniach jako towarzyszące mężczyźnie z rodziny), a szerzej praktyka tej sztuki i jej języka ciała skodyfikowanego przez kobiety są postrzegane jako sposób na poprawę ich moralności i uczynienie ich bardziej wdzięcznymi.

Jeśli elity biorące udział w ceremonii parzenia herbaty smakują jakościowo sproszkowaną herbatę, odpowiednik obecnej matchy , to reszta społeczeństwa spożywa gorszej jakości ceglaną herbatę, która musi być mielona i gotowana, ale także liście. Herbaty sypanej, herbaty zielonej, często importowanej Chiny. Według opisu pozostawionego przez niemieckiego Engelbert Kaempfer , który mieszka w Japonii w końcu XVII -tego  wieku, lokalnie produkowanej zielonej herbaty, według metody chińskiej składającej się z gotowania na sucho w woku . Podstawowa forma nazywana jest wtedy bancha (która, aby przybliżyć ją do współczesnych herbat, jest raczej odpowiednikiem kamairicha ), ale są też lepszej jakości.

Rozwija się nowa metoda parzenia herbaty - sencha . Wynika to z hodowcy herbaty z Uji, Nagatani Sōen (1681-1778) i ma szczególną cechę przerywania utleniania przez parę wodną przed zwijaniem liści. Są one spożywane po prostu wrzucając je do wrzącej wody. Tę herbatę i ten sposób konsumpcji promuje mnich Zen Baisaō (1675-1763), który kultywuje ideał oszczędności, ponieważ pozostawia swoim klientom swobodę wyboru, ile za niego płacą, i jest bardzo znany dzięki walorom smakowym swoich herbat, ponieważ preferuje przede wszystkim ten aspekt konsumpcji herbaty, w przeciwieństwie do sposobu ceremonii parzenia herbaty, która kładzie nacisk na gesty i ramy. Niszczy swoje przybory pod koniec swojego życia, aby nie były przedmiotem czci, ale jego następca Kimura Kenkadō zostawia opis i kładzie podwaliny pod kodyfikację sztuki sencha.

Następnie Sencha stała się zdecydowanie najczęściej spożywaną codziennie herbatą w Japonii, a matcha stopniowo ograniczała się do ceremonii parzenia herbaty. Jeśli chodzi o odmiany herbaty, Uji's zachowuje przychylność mistrzów herbaty i potężnych. Pierwsze doroczne zbiory, uważane za najlepsze, ofiarowywane są cesarzom i szogunom , a następnie uroczyście przewożone w okazałej procesji, co dodatkowo wzmacnia jego prestiż. Jest eksportowany na wyspy Ryūkyū i do Europy na statkach Holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej, które są jedynymi europejskimi kupcami upoważnionymi do handlu z archipelagiem. Na początku XIX TH  metody wieku uprawy i przetwarzania herbaty stały się bardzo wyrafinowane; około 1835 roku pojawiło się gyokuro , które stało się jedną z najbardziej znanych herbat. Krajowy handel herbatą jest kontrolowany przez korporacje kupców i hurtowników, którzy mają monopol na ten produkt.

Herbata jest spożywana w wielu herbaciarniach (茶 hotel / 茶屋, chamise / chaya ), Które zostały wzniesione w miastach i wsiach oraz wzdłuż dróg. Niektóre stają się placówkami oferującymi różnego rodzaju rozrywkę: sumojaya specjalizująca się w walkach sumo , shibaijaya w przedstawieniach teatralnych; w dzielnicach przyjemności, mijuzaya, w której młode kobiety serwują męskiej klienteli herbatę i sake, oraz hikitejaya, które działają jak lupanary .

Era Meiji

Japonia pod przymusem otworzyła się na Zachód po 1853 roku i rozpoczęła modernizację w ostatnich latach okresu Edo , w którym nastąpił upadek szogunatu , a następnie era Meiji (1868-1912). Od końca lat pięćdziesiątych XIX wieku archipelag stał się głównym eksporterem herbaty i trend ten utrzymywał się później. Sprzedaje głównie w Stanach Zjednoczonych , gdzie japońska sencha cieszy się dużym powodzeniem, choć często wydaje się, że herbaty przeznaczone na rynki zagraniczne są kiepskiej jakości. Rząd zachęca do produkcji herbaty, a wielu byłych samurajów inwestuje w ten przemysł. Po podboju wyspy Formoza ( Tajwan ) w 1895 roku Japończycy rozwinęli tam plantacje herbaty, w szczególności do produkcji herbaty czarnej na sposób brytyjski z przeznaczeniem na rynki zagraniczne.

Sztuka ceremonii parzenia herbaty uległa znaczącym zmianom w erze Meiji. Początkowo raczej zaniedbywany, ponieważ postrzegany jako archaiczny i przestarzały, przyciąga nowe elity gospodarcze ( w następnej erze przyszli przywódcy konglomeratów zwanych zaibatsu ), które stają się ważnymi patronami mistrzów herbaty i wykorzystują ceremonie herbaciane do utrzymywania i rozszerzania swoich sieci. Spotkania te są również otwarte dla wysłanników z zagranicy. Sztuka herbaty tak stopniowo odzyskuje dawną świetność i afirmacja narodowego poczucia po sukcesach militarnych przełomu XIX i XX  wieku, jest postrzegana jako sztuka ściśle tradycyjna japońska i coraz bardziej ceniona w perspektywie nacjonalistycznej. Jednocześnie sposób parzenia herbaty otwiera się przed kobietami znacznie bardziej niż w przeszłości, ponieważ jest postrzegany jako jeden z elementów kultury osobistej dobrej japońskiej gospodyni domowej i matki rodziny. Sposób parzenia herbaty popularyzowany jest także za granicą, dzięki publikacjom dzieł wykorzystujących popularność japonizmu , takich jak O culto da chá („  Kult herbaty  ”, 1905) portugalskiego Wenceslau de Moraesa, a zwłaszcza Księga herbaty („  The Book of Tea  ”, 1906) wydana w języku angielskim przez Japończyka Okakura Kakuzō , przeznaczona dla zachodnich odbiorców.

Produkcja herbaty w Japonii

Ogólne trendy

Produkcja herbaty w Japonii (w tys. Ton) i powierzchnia upraw (w tys. Ha) w latach 2002-2016.
Rok 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Produkcja 84 92 101 100 92 94 96 86 85 84 88 85 84 80 80
Obszar uprawny 50 50 49 49 49 48 48 47 47 46 46 45 45 44 43

Produkcja herbaty w Japonii wynosiła około 90 000 ton rocznie na początku lat 90., a następnie osiągnęła szczyt w 2004 i 2005 r., Kiedy osiągnęła 100 000 ton. Od tego czasu powoli spada, osiągając obecnie około 80 000 ton rocznie, ze względu na spadek krajowego popytu na zieloną herbatę, która jest głównym rynkiem zbytu dla japońskiej produkcji. Tendencji tej towarzyszy również spadek powierzchni uprawnej (ok. 58  tys. Ha na początku lat 90., ok. 43 tys. W 2016 r.) Oraz w szybszym tempie liczba gospodarstw plantacji herbaty ( z 53687 w 2000 r. Do 19603 w 2015 r.), co przekłada się na wzrost ich średniej wielkości. W świetle tych statystyk Japonia nie jest zatem dużym producentem herbaty w skali globalnej, a herbata również nie jest głównym producentem japońskiego rolnictwa. Jednak liczby te nie odzwierciedlają jego znaczenia kulturowego ani społecznego w Japonii.

Uprawa drzewa herbacianego

Uprawa herbaty w Japonii od dawna obejmuje modernizację i produktywność dzięki wcześniejszej mechanizacji i wykorzystaniu genetyki niż w innych krajach produkujących, przy czym poziom dochodów i technologii w kraju jest wyższy niż w tych ostatnich. Większość plantacji jest skoncentrowana w kilku prefekturach na Honsiu i Kyūshū i jest w większości zaludniona przez hybrydę Yabukita, która powstała w tym kraju i jest zbierana mechanicznie. Niemniej jednak ręczne zbieranie pozwala na produkcję herbaty lepszej jakości, podobnie jak stosowanie cienia na plantacjach, co jest cechą japońską.

Geografia

Herbata jest uprawiana w Japonii między Akitą na północy (40 ° szerokości geograficznej północnej) a Okinawą na południu (26 ° szerokości geograficznej północnej ). Pomimo ostrzejszego klimatu krzew herbaciany mógł być uprawiany w przeszłości dalej na północ, w tym na wyspie Hokkaidō . Głównym regionem produkcji liści herbaty jest prefektura Shizuoka , która stanowi około 40  % obszaru kraju, na którym rosną drzewa herbaciane, głównie sencha . Drugą prefekturą produkującą jest Kagoshima na Kiusiu , około 20%, a pozostałe prefektury tej wyspy są również ważnymi producentami. Następnie pojawia się Mie z około 7%. Prefektury Kioto jest tylko około 3,5% krajowej powierzchni Théicole, ale herbata Uji jest jeszcze nazwa najbardziej prestiżowych, zarówno dla Sencha, na matcha lub Gyokuro. Główne regiony produkcji znajdują się w klimacie monsunowym  : gorące i wilgotne lata, mroźne i suche zimy. Shizuoka ma średnią roczną temperaturę 16,3  ° C , co jest typowym klimatem dla regionów uprawy herbaty, ale jest jednym z najbardziej wysuniętych na północ na świecie i regularnie doświadcza epizodów mrozu zimą. W miarę jak kierujemy się na południowy zachód, klimat się ociepla: w Kagoshimie średnia roczna temperatura wynosi 18,4  ° C, a sezon wegetacyjny się wydłuża. Terytorium Uji, położone w głębi lądu, cieszy się ochroną przed oceanicznymi warunkami atmosferycznymi, chłodniejszymi zimami, gorętszymi latami, a wzgórza, na których rosną herbaciane rośliny, również korzystają z wysokiej wilgotności (rosa i mgła) ze względu na bliskość jeziora Biwa i rzek. czynniki wyjaśniające lepszą jakość jej herbat.

Odmiany

Te rośliny herbaty uprawiane w Japonii pochodzą z „chińskim” odmiany ( Camellia sinensis var. Sinensis ). Główną odmianą herbaty uprawianą w Japonii jest Yabukita, hybryda opracowana przez Hikosaburo Sugiyama (1857-1941) w Shizuoce i opatentowana na początku lat pięćdziesiątych, która charakteryzuje się szczególną odpornością i dobrą jakością liści oraz bardzo dobrymi zwrotami. Od lat siedemdziesiątych XX wieku rozprzestrzeniła się zatem na wszystkie obszary uprawy herbaty, sięgając aż do 80-85% produkcji krajowej w latach 90., przy czym udział zmniejszył się do około 75% obecnie (zwłaszcza w przypadku senchy), udział sadzonki w ilości 90%, co pozostawia niewielką część dla rośliny herbacianej posadzonej z nasion. Ta sytuacja jest potencjalnie niebezpieczna, ponieważ Yabukita jest szczególnie narażona na szkodniki i choroby, a epidemia może spowodować rozległe zniszczenia. Głównymi odmianami używanymi do produkcji matchy są Asahi i Samidori. Wciąż bardzo aktywne są badania nad produkcją nowych odmian, koncentrując się w szczególności na odmianach jeszcze bardziej odpornych na choroby i szkodniki, wykorzystywanych w szczególności do kompensacji ograniczenia stosowania pestycydów w rolnictwie ekologicznym .

Ochrona krzewów herbacianych i nawożenie gleby

Ochronę krzewów herbacianych przed złą pogodą, przede wszystkim mrozem i gradem, można osiągnąć za pomocą plandek, a także małych wentylatorów umieszczonych nad plantacjami i cyrkulujących powietrze w kierunku krzewów herbacianych na ziemi w celu '' zapobiegają stagnacji zimnego powietrza i zamarzaniu drzew, szczególnie wiosną, kiedy zaczynają kwitnąć pąki. To jedna z cech charakterystycznych krajobrazów japońskich obszarów uprawy herbaty.

Uprawa krzewów herbacianych jest również narażona na obecność szkodliwych owadów, np. Łuski morwy ( Pseudaulacaspis pentagona ) lub mszycy herbacianej ( Toxoptera aurantii ) oraz chorób, takich jak antraknoza , przeciwko której stosuje się pestycydy i inne . do dziesięciu razy w roku na niektórych plantacjach. To masowe stosowanie stwarza problem środowiskowy i zdrowotny i podlega kontroli i przepisom; zauważono w związku z tym, że japońskie herbaty charakteryzują się wysokim poziomem pozostałości pestycydów, które często przekraczają maksymalne limity pozostałości ustalone przez inne kraje i stanowią blokadę ich eksportu (w szczególności do Unii Europejskiej ).

W celu przyspieszenia wzrostu roślin stosuje się nawozy chemiczne (składające się z azotu , potasu lub fosforu ); stosuje się je kilkakrotnie w ciągu roku między dwoma lub trzema okresami zbioru liści herbaty. Nadmierne stosowanie nawozów azotowych powoduje problemy środowiskowe na obszarach uprawy herbaty, takich jak prefektura Shizuoka , prowadząc do zakwaszenia gleby i skażenia zasobów wodnych.

Cienie

Od XVI th  century świadczy praktyka zapytać maty z ryżowej słomy na plantacjach herbaty w Uji chronić popiołu wulkanicznego wyrzucane przez Fudżi . João Rodrigues wskazuje, że pomaga to również chronić krzewy przed zimnem i gradem. Następnie zaobserwowano, że to cieniowanie modyfikowało smak herbat, dając napój uważany za lepszej jakości, a praktyka ta została rozpowszechniona na innych glebach, wykorzystywanych do produkcji słynnych odmian matcha , gyokuro i kabusecha . Tradycyjna forma tych odcieni składała się z krat z trzciny lub słomy ryżowej spoczywającej na bambusowych konstrukcjach wzniesionych nad plantacjami, a obecnie osłony wykonane są ze sztucznych płócien. Stwierdzono również, że efekty były różne w zależności od gęstości cienia i tego, czy zmieniała się ona w okresie dojrzewania roślin. Współczesne analizy wykazały w szczególności, że ta zmiana smaku wynika z faktu, że z powodu mniejszej ekspozycji na słońce zawartość teaniny i kofeiny w liściach jest wyższa, podczas gdy zawartość katechiny jest niższa, co ogranicza dyfuzję gorzki i cierpki smak oraz pozwala na uzyskanie większej ilości umami .

Kalendarz zbiorów

Zbieranie lub zbieranie to najbardziej intensywny czas pracy na plantacjach herbaty. Okres, w którym jest wykonywany, w dużym stopniu decyduje o jakości herbaty, ponieważ pąki i liście zebrane wczesną wiosną są uważane za lepszej jakości (zarówno pod względem smakowym, jak i zdrowotnym) niż te z kolejnych zbiorów. Liście, które wyrosły w gorących porach roku są mniej delikatne. Zbiór rozpoczyna się pod koniec kwietnia, a kończy na początku października. Pierwsze zbiory w tym roku to shincha (新 茶 , „Nowa herbata” ) , nazwa poszukiwanych herbat. Jest szerzej częścią pierwszego cyklu zbioru, który daje ichibancha (一番 茶 , „Pierwsza herbata” ) , który trwa mniej więcej od końca kwietnia do maja; zaczyna się mniej więcej w połowie kwietnia w Kagoshimie na południu, a w pierwszej połowie maja w Shizuoka na północy, a przerwa między nimi trwa mniej więcej dwa tygodnie. Ten sezon jest jednym z najlepszych win, które są również najdroższe ( Gyokuro , tencha , Kabusecha i Sencha lepiej). Potem przychodzą trzy fazy żniw: od czerwca do lipca, drugie żniwo (二 番 茶, nibancha ) , Potem trzecie zbiory (三 番 茶, sanbancha ) W sierpniu i być może ostatnie żniwa (四 番 茶, yonbancha ) We wrześniu i październiku. Ze zbiorów letnich i jesiennych produkuje się tańsze herbaty wtórne.

Metody kompletacji

Spośród krajów produkujących herbatę Japonia jest zdecydowanie najbardziej zmechanizowanym krajem uprawiającym herbatę. Zjawisko to ma miejsce na początku XX -go  wieku, wraz z rozwojem opatentowanych dużych nożyc. Towarzyszy rozwojowi plantacji nizinnych, tradycyjnie zlokalizowanych na pochyłościach i początkom ery produktywności. W latach sześćdziesiątych XX wieku opracowano pierwsze maszyny zbierające noszone przez jedną lub dwie osoby, a wkrótce po maszynach nośnych powstał rodzaj kombajnu do zbioru liści drzewa herbacianego. Następnie japońskie firmy przemysłowe (zwłaszcza Kawasaki i Ochiai ) przodują w rozwoju maszyn do zbierania liści herbaty, tworząc bardziej różnorodne i wydajniejsze maszyny. Zdecydowana większość japońskich zbiorów herbaty, około 90%, jest zmechanizowana, a ręcznie zbierane są tylko najlepszej jakości herbaty. Przykład japoński jest często przytaczany w innych krajach produkujących, aby uzasadnić mechanizację produkcji herbaty. Ta mechanizacja wyjaśnia wygląd pól japońskich drzew herbacianych, na których krzewy są ścięte na okrągło i bardzo regularnie rozmieszczone w celu ułatwienia przejazdu maszyn. Jednak maszyny do zbierania liści herbaty spotkały się z krytyką, ponieważ zwykle przycinają je bez uwzględnienia jakości liści, chociaż obecnie są dostępne selektywne laserowe urządzenia celownicze. W rzeczywistości Japonia ma nie tylko największą liczbę maszyn na hektar, ale także najbardziej wyrafinowaną.

Rodzaje herbat i ich przemiana

Produkcja japońskich plantacji odbywa się lokalnie, głównie w fabrykach zmechanizowanych, przy czym niektóre herbaty wysokiej jakości są nadal częściowo przetwarzane ręcznie. Po pierwsze, surowe liście herbaty są przetwarzane, a następnie rafinowane, czasem dalej przetwarzane (w szczególności przez prażenie ) i składane w produkt wprowadzany do obrotu, bez względu na to, czy jest to arkusz lub proszek w puszkach lub saszetkach, czy też napoje sprzedawane w puszki i plastikowe butelki. Zielona herbata stanowi zdecydowaną większość japońskiej produkcji.

Sencha

Sencha to zielona herbata, która jest zdecydowanie najbardziej produkowane w Japonii, 58% z surowca herbaty w 2015 roku, oraz we wszystkich obszarach produkcji herbaty. Sposób przetwarzania specyficzne opracowane XVIII p  wieku charakteryzuje zatrzymywania utleniania liści parze z parą wodną, mniej lub bardziej przedłużone w zależności od jakości, aby otrzymać (od 30  sekund do 2  minut,  30  s w przybliżeniu). Następnie liście są trzykrotnie schładzane, wykręcane i zwijane. Następnie ta „surowa” herbata (zwana aracha ) przechodzi wtórną przemianę w celu uzyskania gotowego produktu: liście są formowane , suszone przez gotowanie zgodnie z tradycyjnymi metodami produkcji zielonej herbaty, sortowane, selekcjonowane i ostatecznie składane według upodobań. konsumentów.

W zależności od ich jakości istnieje wiele odmian sencha. Można to określić na podstawie zbierania liści, przy czym pierwsza, „nowa herbata” ( Shincha ), jest najpopularniejsza. Terroir decyduje również o jakości, a Uji pozostaje najbardziej znanym. Wreszcie brana jest pod uwagę metoda transformacji.

Bancha

Bancha jest częstym herbata z liści zbieranych w ostatnim zbiorze roku, późnym latem i jesienią. Są to zatem dojrzałe liście, grubsze i twardsze, które zaznały letniego słońca, a ostatnie zbiera się z dolnych części krzewu herbacianego, które zostały oszczędzone przez pierwsze zbiory, a więc z grubsza i rzadko przycinane w całości. Z tych wszystkich powodów są uważane za gorszej jakości i muszą być dłużej gotowane na parze.

Matcha

Matchaobraz jest sproszkowana kawa, transformowano najstarszą metodą stosowaną we wstępie herbaty w Japonii z Chin w XII, XX  wieku: duszone liście herbaty suszy się i miele do uzyskania drobnego proszku. Liście herbaty używane obecnie do produkcji wysokiej jakości matchy rosły w okresach cienia, trwających od trzech do czterech tygodni, co daje liście, które nazywamy tencha; jednak inne matchas niższej jakości są produkowane z pospolitych surowych liści arachy. Produkcja matchy stanowiła około 2,8% surowej herbaty produkowanej w Japonii w 2015 r., Przy czym głównymi regionami produkcji były Kioto i Aichi .

Gyokuro

Gyokuro ( „Pearl rosy” ) to wysokiej jakości herbata, która jest jak najlepszej tencha matcha wytwarzanej z liści, które doświadczyły okresy cieniu podczas wzrostu (dwadzieścia dni z przyciemniania światła słonecznego 55/60% w ciągu pierwszych dziesięciu dni, a następnie 95/98% w drugim) i zbierane wiosną. Z drugiej strony, po zbiorze, są one przetwarzane tymi samymi metodami, co sencha, przez gotowanie na parze, a następnie ręcznie zwijane w drobne igły, aby uzyskać najlepszą jakość, maszynowo przez większość produkcji. Produkcja Gyokuro jest bardzo ograniczona, stanowiąc 0,3% japońskiej surowej herbaty w 2015 roku i bardzo trudno jest ją zdobyć, ponieważ często jest sprzedawana w przedsprzedaży. Gyokuro jest produkowane w Kioto (zwłaszcza w Uji ) i Fukuoce .

Kabusecha

Kabusecha to kolejna herbata z liści tencha z okresami cieniu jednego do trzech tygodni, a ukrywając od 45 do 80% promieni słonecznych, więc mniej intensywnego procesu Gyokuro. Jest produkowany głównie w prefekturach Mie i Fukuoka i stanowi około 5,4% japońskiej surowej herbaty w 2015 roku.

Kamairicha i Tamaryokucha

Kamairicha to herbata produkowana w prefektur Kiusiu , zgodnie ze sposobem podobnym do produkcji chińskich herbat zielonych, składający się z palonych liści herbaty, aby zatrzymać ich utlenianie zamiast parze. Tradycyjną metodę wykonywano w woku lub w podgrzewanej misce, ale zautomatyzowane maszyny do gotowania i zwijania o większej wydajności zostały opracowane w celu zwiększenia zdolności produkcyjnych tej herbaty, wcześniej produkowanej w małych ilościach. W tych samych prefekturach produkowana jest tamaryokucha , której osobliwością jest to, że zamiast walcowania wzdłuż, rozgrzane liście są ugniatane w kilku kierunkach, a po przybyciu mają kształt przecinka.

Pochodne herbat zielonych: kukicha, mecha, konacha

Niektóre rodzaje herbat są rodzajem produktu ubocznego zielonej herbaty. Kukicha wykonany jest z prętów, które są oddzielone od arkuszy podczas procesu transformacji jakości herbat. Mecha jest zrobiona z delikatnych pąków i pędów pominiętych podczas przesiewania; niektóre mogą być bardzo dobrej jakości. Konacha jest sam sproszkowany herbata z proszku i lewej stronie pozostałości po wytworzeniu Sencha i Gyokuro.

Herbaty palone: ​​genmaicha, hōjicha, kyōbancha

Niektóre herbaty, zwłaszcza bancha, czyli lepszej jakości sencha, są produkowane z liści zielonej herbaty, które poddawane są wtórnej transformacji poprzez prażenie. Genmaicha „brązowy ryż herbata” był pierwotnie napojem ubogich grup ludności, mieszania herbata zielona smażony ryż; w dzisiejszych czasach jest to popularna herbata, wybór dobrej jakości ryżu pozwala na polepszenie smaku mieszanki z zielonej herbaty. Hojicha jest wysoka temperatura palone zielonej herbaty ( 200  ° C ) w piecu ceramicznym zwany hōroku które nadaje jej nazwisko. Kyōbancha to kolejna palona herbata pochodząca z regionu Kioto , wytwarzana z ostatnich zebranych liści, długo parzona, a następnie suszona przed prażeniem.

Czarna herbata

Czarna herbata produkowana z liści, które utlenianie został przedłużony do końca, jest marginalna produkcja w Japonii w 2010s, choć ma starożytną historię, jak to był pierwszy rozwoju od drugiej połowy XIX th  wieku, dla celów eksportowych. Po szczycie w latach pięćdziesiątych produkcja spada i jest równoważona importem, który sam spada z powodu konkurencji, jaką kawa wnosi do czarnej herbaty. Niemniej jednak, od początku XXI th  wieku, produkcja japońska herbata czarna wznowione w odpowiedzi na wzrost popytu krajowego (pod wpływem Zachodu), osiągając 200 ton w roku 2016. Jest to w istocie jakości herbata, otrzymywany z liści herbacianych podobnych do tych używanych do produkcji herbat zielonych, a więc pochodzenia chińskiego, a nie indyjskiego.

Mugicha i sobacha

Mugicha „Jęczmień herbata” to napój zrobiony z palonego jęczmienia, w ten sam sposób sobacha „gryka herbata”, wytwarzany jest z nasion gryki palone. Jest to zatem kwestia naparów, a nie herbaty, ściśle mówiąc.

Napoje herbaciane

Od początku lat 80. pojawiły się napoje herbaciane, najczęściej spożywane na zimno. Najpierw są produkowane w puszkach, zaczynając od wulong , a następnie zielonej herbaty . W latach 90. napoje te były coraz częściej sprzedawane w plastikowych butelkach. Firma Itō-en dokonała głównych innowacji prowadzących do tego zjawiska. Według powołanej przez siebie organizacji skupuje liście od producentów, przetwarza je i składa, a następnie zleca napar i rozlewanie innym firmom, aby móc lepiej dostosować produkcję w zależności od ewolucji popytu. Coraz większy udział w krajowej produkcji i imporcie liści herbaty jest obecnie przeznaczony na napoje herbaciane sprzedawane w butelkach lub puszkach, których spożycie przewyższa spożycie liści luźnych. Jeśli w 1990 roku produkowano 1 miliard litrów rocznie, to na początku XXI wieku wyprodukowano ponad 4 miliardy, a w 2017 - ponad 6 miliardów. Na tym obszarze dominuje produkcja napojów z zielonej herbaty (2,8 mld litrów w 2017 r., Czyli ponad 40% całkowitej produkcji), a następnie napojów z czarnej herbaty (1 mld litrów) i wulong (0,8 mld litrów); Napoje jęczmienne „herbaciane” są również sprzedawane w dużych ilościach (0,8 miliarda litrów. Te napoje herbaciane są wytwarzane z liści herbaty drugorzędnej, a ich rozkwit zachęca rolników do przejścia na produkcję mniej jakościową).

Handel herbatą w Japonii

Handlowcy i znaki towarowe

Ostateczna produkcja, mieszanie i sprzedaż herbaty tradycyjnie leżały w rękach handlarzy, takich jak handlarze Uji sprzedający herbatę ze swojego regionu w epokach Muromachi i Edo, korporacje zajmujące się handlem herbatą i herbaciarnie. Handel hurtowy specjalizujący się w herbacie ( cha- doiya ). Kilka z tych domów nadal istnieją i są ważnymi graczami w branży, będąc częścią kategorii firm japońskich zwanych shinise , których działanie jest przekazywana w obrębie tej samej rodziny, czasami przez wiele pokoleń, wielu został założony w XIX th  wieku, na przykład w Uji jest to Tsuen i Kanbayashi; w Kioto , z Fukujuen i Ippodo. Od XVII do XX  wieku, tacy przedsiębiorcy (począwszy od tych Uji) są wykorzystywane do nazwy herbat zbierają i rynek odróżnić mieszanek oferowanych przez konkurentów, które często mają smak bardzo blisko.

Rynek napojów herbacianych (który obecnie wyprzedza rynek liści herbacianych) obejmuje bardziej znaczących gospodarczo graczy, choć regularnie kojarzeni są z najbardziej prestiżowymi domami handlu herbatą. Firmą, która odegrała wiodącą rolę w innowacjach prowadzących do pojawienia się herbaty w puszkach i plastikowych butelkach, jest Ito En , która w 2017 roku jest liderem na rynku, zwłaszcza dzięki swojej marce zielonej herbaty Oi Ocha. Szacuje się, że w 2017 roku stanowi 40% sprzedaży napojów z zielonej herbaty i pochłania około jednej czwartej surowych liści herbaty produkowanych w Japonii (firma ta sprzedaje również liście lub torebki herbaty). Pozostałą część tego sektora zajmują firmy już specjalizujące się w sprzedaży napojów, takie jak Suntory , która specjalizuje się w napojach alkoholowych, która we współpracy z domem handlowym Fukujuen wyprodukowała markę zielonej herbaty Iyemon Tokucha, a także Coca-Cola , związany z domem handlowym Kanbayashi w celu produkcji butelek zielonej herbaty marki Ayataka.

Handel

Japonia była głównym eksporterem zielonej herbaty od czasu jej otwarcia na świat w latach pięćdziesiątych XIX wieku , głównie na Stany Zjednoczone . W konsekwencji produkcja przeznaczona na rynki zagraniczne staje się znikoma; na początku lat 90. było to około 300 ton zielonej herbaty , podczas gdy w tym samym czasie importowano 42 000 ton, głównie dobrej jakości czarnej herbaty. Rozwój napojów herbacianych zmusił następnie producentów na archipelagu do importowania surowych liści na wysokim poziomie, ponieważ krajowa produkcja nie była w stanie zaspokoić ich popytu, ale była ona stopniowo dostosowywana. Japończycy zainwestowali również w pobliskich krajach, takich jak Chiny , Indonezja i Wietnam, aby produkować herbaty sencha w stylu japońskim, ponieważ krajowa produkcja jest niewystarczająca, aby zaspokoić popyt. Nawet jeśli nastąpił gwałtowny spadek ilości herbat importowanych do Japonii, handel ten pozostaje istotny pod względem wielkości, a saldo międzynarodowego handlu herbatą pozostaje deficytowe dla Japonii; najważniejszy import pochodzi z Chin (za 85%), przede wszystkim wulong , ale także herbata jaśminowa i Pu-erh .

Jeśli chodzi o samą zieloną herbatę, na początku pierwszej dekady XXI w. Saldo utrzymywało się na deficycie: na około 600 ton wyeksportowanych w 2001 r. Ponad 17 000 ton zostało zaimportowanych. Niemniej jednak tendencja do przywracania znaczenia krajowej produkcji potwierdziła się iw 2016 r. Import zielonej herbaty spadł do około 3600 ton. I odwrotnie, eksport zielonej herbaty wykazuje tendencję wzrostową i przewyższa import, ponieważ wyniósł około 4100 ton w tym samym roku, wykorzystując pozytywny wizerunek japońskich herbat zielonych (w szczególności matchy ) na rynkach krajów takich jak Stany Zjednoczone lub Tajwan .

Spożycie herbaty w Japonii

Obecna konsumpcja

Od epoki Edo , herbata zielona napar z liści była najpowszechniejszą formą spożycia herbaty. Są to sencha , ale także drugorzędne cechy banchy i hōjicha (pieczone), które są tradycyjnie najbardziej powszechne i często są podawane w miejscach publicznych z dużych kotłów. Spożycie herbaty w proszku, matcha , sprowadza się głównie do ceremonii parzenia herbaty lub do preparatów skróconych, serwowanych zwłaszcza w miejscach turystycznych i coraz częściej do zastosowań kulinarnych.

Herbata pod każdą postacią jest najczęściej spożywanym napojem w Japonii. Od początku XXI wieku spożycie zielonej herbaty w japońskich gospodarstwach domowych utrzymuje się na dość stabilnym poziomie: 10831 jenów wydanych na gospodarstwo domowe w 2016 r. Wobec 10 559 jenów w 2002 r. Mówiąc dokładniej, głównym trendem jest powolny spadek spożycia pod postacią naparzanych liści. zielona herbata (od 1140  g na osobę do 856  g w latach 2002-2016), obecnie wypierana w wydatkach gospodarstw domowych przez spożycie w postaci napojów z zielonej herbaty w puszkach i plastikowych butelkach. Te osiągnęły bardzo wysoki poziom zużycia przekraczającej 20  litrów na jedną osobę, 2016, która umieszcza je po prostu za napoje , kawa napojów i wody mineralnej . Powszechnie spożywana jest również czarna herbata i napoje wulong . Z całej herbaty spożywanej w Japonii napoje w puszkach i butelkach stanowią około 60% rynku, a pozostałą część stanowi herbata liściasta. Ta zmiana rozpoczęła się na początku lat 80. XX wieku, kiedy opracowano proces podawania herbaty w puszkach , najpierw wulong, a następnie zielonej herbaty. W latach 90. przyszła kolej na napoje herbaciane w plastikowych butelkach, które zalały rynek japoński. Puszki i butelki są łatwo dostępne w supermarketach, sklepach spożywczych ( konbini ) i u dystrybutorów, występują w wielu odmianach i są szybsze do spożycia niż luźna herbata liściasta, która lepiej spełnia oczekiwania dzisiejszych konsumentów.

Herbaciarnie

Herbaciarnie, chaya lub chamise (nie mylić z pawilonami przeznaczonymi na ceremonię parzenia herbaty , chashitsu ), rozwijają się od końca średniowiecza, w szczególności wzdłuż głównych dróg, gdzie zazwyczaj składają się ze skromnych lokali oferujących wspólną herbata. Następnie stają się istotnym elementem towarzyskości wsi i sąsiedztw. Pojawiają się bardziej rozbudowane wariacje, oferujące różne rodzaje rozrywki (walki sumo, przedstawienia teatralne, burdele), ale od tego czasu prawie wszystkie zniknęły.

Pod koniec XIX th  wieku, kawiarnie pojawiają się szybko i zapewnić silną konkurencję dla domy herbaty są wypchnięte z przestrzeni publicznej. Rzeczywiście, w Japonii kawa i herbata są podawane osobno i nie mieszamy potraw towarzyszących jednemu z drugiemu. Herbata jest postrzegana jako tradycyjny napój, podawany w miejscach często postrzeganych jako konserwatywne i przestarzałe, ze starzejącą się klientelą, podawany z tradycyjną japońską potrawą, podczas gdy kawa (a także czarna herbata ), ucieleśnienie nowoczesności i westernizacji, jest podawana w bardziej modnych lokale z daniami inspirowanymi Zachodem (zwłaszcza czekoladą), skierowane do młodszej publiczności i uosabiające dynamizm. Japońskim stylu herbaciarnie są zatem nieaktualne w dzisiejszych czasach, a dziś tych, którzy chcą dopasować trendy objęciem model kawiarni lub importowania formatów herbaciarni w stylu amerykańskim, służąc w szczególności napojów mieszania zieloną herbatę lub chai i mleka, lub przy w stylu chińskich herbaciarni. Stoiska z herbatą w stylu, który twierdzi, że są tradycyjne, pozostają jednak powszechne w miejscach turystycznych, przede wszystkim w miejscach kultu.

Rytuały herbaciane

Oryginalność japońskiej kultury herbacianej polega w szczególności na istnieniu spotkań oscylujących wokół spożywania herbaty, które można bardzo sformalizować, polegających na precyzyjnych gestach przy podawaniu herbaty, przemyślanej estetyce, także innych przekąsek i posiłków, degustacji samej herbaty będącej tylko częścią rytuału. Najpopularniejszym rodzajem spotkań jest rozwijana od czasów średniowiecza „ceremonia parzenia herbaty” cha no yu , w której spożywana jest matcha, sproszkowana, ubijana przed wypiciem. W okresie Edo pojawiła się prostsza sencha, ceremonia parzenia herbaty liściastej.

Cha no yu , „ceremonia parzenia herbaty”

„Ceremonia herbaty” to zachodnie określenie zrytualizowanej formy picia herbaty w proszku, którą Japończycy raczej nazywają cha no yu (茶 の 湯 , Dosł. „Gorąca woda na herbatę” ) lub sadō (茶道 , „Droga herbata”) ) . Pojawiło się stopniowo w drugiej połowie średniowiecza, od spotkań przy herbacie, których przebieg został sformalizowany przez szereg mistrzów herbaty silnie naznaczonych buddyzmem zen, w szczególności Murata Jukō (1422-1502), Takeno Jōō (1502- 1555), a następnie Sen no Rikyū (1522-1591). Ceremonia naznaczona spożyciem bitej herbaty i posiłku ( kaiseki ) oraz przyjęcie zasad wabi (侘 び ) , Poszukiwanie elegancji w prostocie i spokoju oraz sabi ( ), Jest więc ustalona , nostalgiczna kontemplacja upływającego czasu, która uwydatnia przedmioty o postarzałym i rustykalnym charakterze. Po śmierci tego ostatniego rytuał dzieli się na kilka wariantów, szkół oferujących swój rytuał z oryginalnymi gestami ( temae ), z których każda ma hierarchiczną organizację, zdominowaną przez mistrza iemoto , zgodnie z organizacją powszechną w tradycyjnej sztuce japońskiej. Herbata szkoły ceremonii powstały później, w tym w drugiej połowie XX th  wieku.

Mistrzowie herbaty od najdawniejszych czasów przywiązywali dużą wagę do estetycznego środowiska spożywania sproszkowanej herbaty i to właśnie jej integracja w większą całość nadała ceremonii parzenia herbaty wiele jej atrakcyjności. Dotyczy to przede wszystkim starannie dobranych przedmiotów, czy to ceramiki importowanej z Chin, czy też wykonanych w Japonii przez rzemieślników wybranych wprost przez mistrzów herbaty, którzy regularnie współpracują z warsztatami w celu uzyskania pożądanych przez nich produktów. Po drugie, to pomieszczenia, w których odbywają się ceremonie parzenia herbaty, najpierw niewielkie pokoje w stylu shoin ( ogólnie 4,5  mat tatami ), następnie pawilony herbaciane ( chashitsu ), które zgodnie z zasadami promowanymi przez Sen no Rikyū muszą mieć rustykalny wygląd, nadający im wygląd jakby pokrytej strzechą chaty. Ich rozwojowi towarzyszy rozwój ogrodów herbacianych ( roji ), w których spaceruje się przed ceremonią, rytuałem wstępnym przed wejściem do pawilonu. Wystrój miejsca, w którym odbywa się uroczystość, również należy dobrać z troską i skromnością, wyrażając dobry gust właściciela: półki i inne meble z repertuaru stylu shoin , pionowe rolki ( kakemono ) zdobione obrazami i / lub kaligrafia, kompozycje kwiatowe ( chabana ).

Chociaż spożycie herbaty w proszku ( matcha ) od dawna ustąpiło miejsca herbacie sypanej ( sencha i pochodne) i ma niewielu praktykujących w porównaniu z populacją Japonii, ceremonia parzenia herbaty zachowuje znaczenie historyczne. I kulturowo pierwszorzędne, ponieważ to dzięki niej ta herbata podbiła archipelag. W czasach nowożytnych wzniesiono go jako wyznacznik japońskiej kultury i tożsamości i jako taki jest często przedstawiany obcokrajowcom, a także Japończykom, którzy często niewiele go znają, zwłaszcza w kontekście turystycznym. Praktyka ceremonii parzenia herbaty znacznie się rozwinęła od czasów Edo, kiedy była przeznaczona głównie dla zamożnej męskiej publiczności. W erze Meiji jej mistrzostwo staje się jedną z cech, które muszą wykazać się ci, którzy chcą dostosować się do ideału dobrej gospodyni domowej. Obfita literatura wydawana przez różne szkoły od czasów Edo promuje upowszechnianie tej praktyki, a obecnie kursy ceremonii parzenia herbaty przeznaczone dla wszystkich są powszechne, w tym w pozalekcyjnych programach nauczania, i przedmioty umożliwiające praktykowanie ceremonii parzenia herbaty (co prawda o podstawowej jakości) łatwo dostępny.

W XXI -go  wieku, ceremonia herbaty w swojej klasycznej postaci jest spotkanie herbata chaji w którym gospodarz towarzyszy jeden do pięciu gości, zakwaterowanych w pokoju lub herbaty pawilonu podczas ceremonii kameralny charakter. Zasadniczo ceremonia odbywa się po południu i trwa około czterech godzin. Rozpoczyna się posiłkiem ( kaiseki ), na koniec którego węgiel drzewny umieszcza się w palenisku, następnie przerwa zawiera świeżą słodycz ( omogashi ), przed pierwszym podaniem mocnej herbaty ( koicha ) i po drugim ułożeniu węgla drzewnego w palenisku drugie danie, tym razem lekka herbata ( usucha ) z poczęstunkiem. Szczegółowo, zasady specyficzne dla każdej szkoły określają czynności do wykonania, przedmioty i przybory razem, kolejność potraw kaiseki itp. Do działalności szkół herbacianych należą także spotkania z udziałem większej publiczności, czakai , odbywające się w miejscach publicznych lub prywatnych (klasztory i kapliczki, domy kultury, duże hotele), ale tutaj rytuał jest prostszy, polegający na rozdawaniu lekka herbata w towarzystwie słodyczy. Matcha jest również często podawana w tej uproszczonej formie na nieformalnych zasadach, np. Turystom odwiedzającym świątynie i kapliczki.

Istnieją trzy duże nowoczesne szkoły Ceremonia herbaty, Omotesenke , Urasenke i Mushakōjisenke . Mają bardzo podobne praktyki. Na przykładzie szkoły Urasenke ceremonia rozpoczyna się, gdy goście przechodzą przez uchyloną bramę, aby ich powitać. Wchodzą sami do antypokoju, którego podłoga jest mokra. Zdejmują płaszcze i zmieniają buty przed wejściem do drugiego pokoju, w którym znajdują miski z gorącą wodą. Następnie wychodzą do ogrodu, w którym znajduje się pawilon herbaciany: wychodzi gospodarz, wita ich w milczeniu i towarzyszy w środku. Przed wejściem każdy myje ręce i usta wodą z miski umieszczonej w pobliżu drzwi wejściowych, nijirigushi , otworu, który zmusza do wejścia przez czołganie się, aby pozbyć się wszelkiej dumy. W domu znajduje się kakemono , obraz wiszący na ścianie, który kontemplujemy, gdy czajnik grzeje się w ogniu z węgla drzewnego i pali się kadzidło. W sąsiedniej sali mistrz ceremonii przygotowuje posiłek, który musi być estetyczny i smaczny, ale bardzo lekki. Spożywa się go z zielonymi pałeczkami bambusowymi zbieranymi tuż przed spożyciem. Następnie mistrz podsyca ogień i podaje ciasto swoim gościom, którzy wracają do ogrodu, przygotowując się do dalszej części ceremonii. Odkłada kakemono i zastępuje je kompozycją kwiatową, po czym przygotowuje swoje naczynia - pudełko z herbatą w proszku. W pobliżu pudełka gospodarz kładzie jedwabny ręcznik, który będzie służył do wycierania przyborów kuchennych po użyciu. Kiedy sprzęt do robienia herbaty jest gotowy, emcee uderza w gong, aby ponownie wprowadzić swoich gości. Bambusową łyżeczką wyciąga proszek z pojemnika na herbatę i wlewa go do miseczki, a następnie bambusową trzepaczką miesza napar w misce do uzyskania pianki o określonej wysokości i grubości. Wysoce skoncentrowaną herbatę podaje się gościowi honorowemu, a następnie każdy podaje miskę swojemu sąsiadowi na łyk. Następnie mistrz wyciera naczynia. Dzięki nowym naczyniom mistrz przygotowuje lżejszą herbatę i podaje swoim gościom drobne wypieki w swobodnej atmosferze. Następnie wychodzi przez frontowe drzwi i medytuje w ciszy, podczas gdy uczestnicy rozmawiają. Kiedy wszyscy znikną, medytuje trochę więcej, a potem czyści i odkłada naczynia i salę ceremonialną. Cały rytuał może trwać do czterech godzin.

Droga sencha

Sencha jest opracowany na początku XVIII -go  wieku przez Nagatani Soen. Mnich Baisaō  (nie) spopularyzował napój, który promuje swobodne i proste podejście (wystarczyło zaparzyć liście Senchy przed spożyciem napoju), przeciwstawiając się ekstremalnej formalności ceremonii parzenia herbaty w swoich czasach. Pod koniec swojego życia Baisaō zrezygnował ze sprzedaży herbaty i spalił swoje naczynia. Malarz Kimura Kenkadō i pisarz Akinari Ueda rozchodzić się w drugiej połowie XVIII -tego  wieku konsumpcja herbaty, ale pozostawiając większy udział na cześć pięknych przedmiotów i przyborów, w tym te używane przez swojego pana, nawet jeśli c „jest wyraźnie wbrew zasadom tego ostatniego. Podają sencha na bankietach, na których spotykają się najwybitniejsi ludzie w Edo, zwani shogakai . „Sposobem na Sencha  ” (煎茶道, senchadō ) , Sformalizowane następnie, oferuje estetyczne prostsze niż w ceremonii parzenia herbaty i swobodniejszego rytuału, nawet jeśli fakt normatywnej nakazów przynosi to bliżej jej konkurenta. Pojawiają się szkoły Sencha : kupiec z Osaki Tanaka Kakuō (1782-1848) założył szkołę Kagetsuan, a lekarz-samuraj Ogawa Kashin (1786-1855) założył szkołę Ogawa. Naczelną zasadą tej sztuki parzenia herbaty jest fūryū (風流 , „Elegancja” ) . Droga senchy jest dziś uznawana za tradycyjną sztukę japońską.

Zasadniczo sencha musi zaparzać się w wodzie o maksymalnej temperaturze 80  ° C  ; im lepsza jakość herbaty, tym niższa temperatura, do około 50-60  ° C dla najlepszych odmian (także dla gyokuro ). Konieczne jest zatem schłodzenie doprowadzonej do wrzenia wody, co jest możliwe na dwa sposoby. Najczęstszym jest sukcesywne przelewanie tej wody do trzech (lub dwóch) filiżanek, aby obniżyć jej temperaturę (około 10  ° C przy każdym przelewie). Bardziej wyrafinowany sposób wykorzystuje yuzamashi , pojemnik używany do przechowywania zimnej wody. Niezależnie od wybranego rozwiązania woda schłodzona do odpowiedniej temperatury jest następnie wlewana do „ imbryka(急 須, kyūsu ), Na dnie którego umieszczono liście herbaty. Napar musi trwać przez określony czas, po czym herbatę nalewa się do filiżanek i spożywa. Kilka wlewów wykonuje się kolejno w ten sam sposób, z których każdy musi trwać krócej niż poprzedni.

Inne tradycyjne okazje konsumpcyjne

Miejsce herbaty w tradycyjnej kulturze japońskiej zwraca również fakt, że jest ona spożywana lub ofiarowywana przy różnych okazjach, niekoniecznie związanych z formalną ceremonią parzenia herbaty.

Herbata, wprowadzona na archipelag przez mnichów buddyjskich, jest powszechnie obecna w kontekście religijnym. Od XIV th  wieku, gdy jest on jeszcze bardzo obecny w społeczeństwie japońskim, jest on oferowany do Buddy ceremonii religijnych; obecnie tego rodzaju rytuały pozostają, jak Ochamori z Saidai-ji w Nara . Później powszechne jest ofiarowywanie herbaty bogom w świątyniach i kapliczkach. Dzisiejsze spotkania herbaciane często odbywają się w tych miejscach, zwłaszcza podczas świąt religijnych, takich jak matsuri . Te spotkania wokół konsumpcji herbaty wykraczają daleko poza ramy religijne, ponieważ odbywają się podczas uroczystości upamiętniających, imprez sportowych lub wizyt przedstawicieli obcych krajów.

W niektórych miejscowościach zachowane są tradycyjne praktyki związane z herbatą. Tak więc w Nakazoshi ( Kashihara , prefektura Nara ), niektóre rodziny kontynuują starą tradycję mielenia liści herbaty na proszek, który wytwarzają w rodzinnym otoczeniu, z ich kamieniami młyńskimi i spożywają go ubijane ze szczyptą soli i ciastek ryżowych (き り こ, kiriko ) Zanurzali się w nim, w sposób nieformalny, tradycyjnie podczas spotkań herbacianych między mieszkańcami wioski .

Herbata jest również często oferowana przy różnych okazjach, wśród szerokiej gamy małych japońskich prezentów, często obowiązkowych, wręczanych rodzinie, przyjaciołom, współpracownikom lub gościom. Herbata jest więc powszechna jako typowa omiyage (お 土産 , Lit. „Produkt ziemi” ) , która w tym przypadku jest przywracana po wizycie w regionie, w którym uprawia się herbatę.

Przedmioty do herbaty

Pobór prądu wlanej herbaty liściastej SENCHA , bancha lub typu hōjicha jest zazwyczaj realizowane z reaktora stosowanego do podgrzewania wody, w której zanurza się liście (I coraz saszetki z liści lub proszku w zależności od zastosowania). Importowane od zachodu). W przypadku nieco bardziej wyszukanych form konsumpcji herbaty liściastej, generalnie z wykorzystaniem liści lepszej jakości (sencha, gyokuro lub tamaryokucha ), stosuje się serwis ceramiczny, składający się co najmniej z filiżanek i małego (zwykle 36  cl , czasami mniej) imbryka lub patelni o nazwie e) kyusū , z ceramiki lub porcelany. Czasami, szczególnie podczas rytuałów „drogi senchy”, dodajemy garnek yuzamashi , służący do schładzania wody.

Ceremonia parzenia herbaty i jej wymagająca estetyka dały początek znacznie bardziej wyszukanej sztuce ceramiki i naczyń, w wielu przypadkach graniczącej z kultem. Pierwsi mistrzowie herbaty, którzy położyli podwaliny pod tę sztukę, przywiązywali dużą wagę do doboru użytych przedmiotów, które musiały odpowiadać ogólnym ramom estetycznym rytuału. Chińskie wzory modne w okresie Muromachi odegrały ważną rolę w rozwoju japońskiej sztuki ceramiki do herbaty, w tym miski zwane jian , ciemne (nazywane „futrem zająca”), na archipelagu zwane tenmoku czy puderniczki ( cha -ire ) wyprodukowany w Fujianie . Murata Jukō , który rozwinął koncepcję wabi w sztuce herbaty, jako pierwszy promował japońskie produkcje, głównie te z pieców Shigaraki i Bizen . Tendencję tę potwierdzają Takeno Jōō i Sen no Rikyū , którzy faworyzowali przedmioty o surowym wyglądzie i doceniając koreańską ceramikę, bezpośrednio zamawiają u japońskich rzemieślników wykonanie przedmiotów o wyglądzie takim, jaki sobie życzą. Współpraca między mistrzami herbaty a rzemieślnikami była zatem bardzo owocna, chociaż przedmioty pochodzenia chińskiego pozostawały bardzo popularne w okresie Edo (takie jak niebiesko-biała porcelana z pieców Jingdezhen , z których wytwarzano kawałki specjalnie dostosowane do japońskiego popytu), smak Czas docenia skojarzenia „rzeczy chińskie” ( karamono ) i „rzeczy japońskie” ( wamono ).

W XXI th  century, współpraca między rzemieślników i mistrzów herbaty nadal, każda szkoła generalnie posiadające własnych artystów, organizacja działa zgodnie z tą samą zasadą dziedzicznej. Po upadku na początku industrializacji kraju, popularne rzemiosło japońskie przeżyło odrodzenie od lat dwudziestych XX wieku, w szczególności dzięki wyróżnieniu od 1955 r. Rzemieślników podniesionych do rangi „  żywego skarbu narodowego  ”. Wielu z nich pracuje nad wyrobem przedmiotów na ceremonię parzenia herbaty. Miłośnicy herbaty i ogólnie japońscy estetycy od dawna przywiązują wielką wagę do przedmiotów i pięknej ręcznej produkcji, a tradycyjne rzemiosło jest postrzegane jako dziedzictwo narodowe. W ramach rytuału ceremonii parzenia herbaty każdy przedmiot ma swoją rolę i musi być wybrany ze smakiem, oczyszczony, zaprezentowany gościom, którzy muszą poświęcić czas na kontemplację. Najsłynniejsze przedmioty noszą wyróżniającą je nazwę ( mei ), na ich prezentację czekają z niecierpliwością uczestnicy uroczystości, a także służą jako modele do realizacji nowych obiektów. Wśród pamiątek przywożonych przez turystów są także przedmioty herbaciane.

Mówiąc najogólniej, dotyczy to szerokiej gamy obiektów. Wśród przedmiotów wykonanych z drewna znajdują się meble zdobiące herbaciarnie, takie jak półki ( daisu, tana ) czy parawany ( furosaki ), a także przedmioty mobilizowane bezpośrednio przez rytuał. Dużą uwagę przywiązuje się do ram palenisk ( robuchi ), tac z potrawami ( shokuro ), kadzidełek ( kōgō ), pojemników na zimną wodę ( mizusashi ) i pojemników na herbatę ( natsume ). Do ich wykonania używa się wysokiej jakości esencji, można je pozostawić gołe lub ozdobione, pomalowane, a nawet lekko polakierowane. Te same przybory można wykonać w lakierze, nałożonym na podstawę z drewna, ceramiki, metalu lub papieru-mache. Dekorację można uzupełnić w szczególności złotym lakierem, masą perłową lub metalowymi intarsjami. Bambus jest zaangażowany w realizację wazony ozdobne, kosze drzewnym ( sumitori ) i łyżeczki ( chashaku ) i ich sprawa ( tomo-zutsu ) i bicze herbata ( Chasen ). Czajniki ( kama ) wykonane są z żeliwa. Zbiorniki na zimną wodę i ścieki ( kensui ) mogą być również wykonane z metalu. Ceramika od dawna jest główną sztuką ceremonii parzenia herbaty, wytwarzaną w tych samych warsztatach od końca średniowiecza ( Bizen , Mino ), chociaż procesy zostały ogólnie unowocześnione, nawet jeśli niektórzy ceramicy używają pieców wykonanych przy użyciu starożytnych metod. Warsztaty te produkują w szczególności słoiki, dzbanki do herbaty, miski / filiżanki herbaty ( chawan ) i naczynia używane do posiłku kaiseki . Niektórzy rzemieślnicy zdecydowali się odtworzyć metody stosowane w czasach pierwszych mistrzów herbaty, studiując stare modele; inni wprowadzili różne podejścia, czasem czerpiąc inspirację z lśniącej i szkliwionej porcelany Persji i Chin , lub też opracowując bardziej oryginalne podejścia.

Nowe trendy konsumenckie

Spożycie herbaty w Japonii jest stale odnawiane wraz z pojawieniem się nowych praktyk i nowych produktów.

Zielona herbata jest składnikiem coraz częściej wykorzystywanym w przepisach kulinarnych. Oczywiście nie jest to zupełnie nowe, ponieważ ochazuke , którego podstawą jest zielona herbata wlewana do miski ryżu, do której można dodać inne składniki, to od dawna dobrze znany przepis w kuchni japońskiej. Zieloną herbatę można również wykorzystać do przygotowania bulionów zwanych „  dashi  ”, które są wykorzystywane jako baza do różnych dań z makaronem. W chwili obecnej można zmobilizować wysokiej jakości zieloną herbatę do tworzenia wyszukanych receptur w kontekście międzynarodowym, który obserwuje rozwój gastronomii opartej na herbacie w różnych krajach.

W bardziej popularnej dziedzinie gotowania matcha zajmuje coraz ważniejsze miejsce, do tego stopnia, że ​​obecnie wydaje się być bardziej wykorzystywana w przepisach kulinarnych niż do przygotowywania napojów. Matcha lody, ciasta i inne słodycze w ten sposób stają się bardzo popularne w Japonii i poza nią, a także jego wykorzystanie dla popularnych napojów, takich jak koktajle mleczne , latte , napojów alkoholowych i bezalkoholowych, koktajli itp, wszystko Wykorzystując fakt, że zielona herbata jest często reklamowana ze względu na jej właściwości zdrowotne.

Aby pozostać na rynku napojów, trendy konsumpcji herbaty w 2010 roku nie oszczędziły Japonii; producenci starają się nadać odmłodzony wizerunek napojowi, który jest coraz mniej popularny na archipelagu i często uważany za niemodny. Jak już wspomniano, kraj ten jest w czołówce napojów herbacianych rozprowadzanych w puszkach i plastikowych butelkach. Pod koniec 2010 roku otworzył się na trend herbaty perłowej z tapioki , czyli herbaty bąbelkowej , która wywodzi się z Tajwanu i ma wpływ na wiele krajów na całym świecie. W Japonii rozwijają się nowe formy spożycia herbaty, takie jak alkohole herbaciane czy herbaty aromatyzowane nowymi rodzajami owoców, kwiatów, przypraw  itp. .

Uwagi i odniesienia

  1. Sen 1998 , str.  47-48.
  2. Varley i Elison 1981 , str.  191.
  3. (w) Kit Boey Chow and Ione Kramer , All the Tea in China , China Books1990, 187  str. ( ISBN  978-0-8351-2194-1 , czytaj online ) , str.  13.
  4. (w) Donald Keene , Yoshimasa and the Silver Pavilion: The Creation of the Soul of Japan , Columbia University Press ,22 lutego 2006, 232  str. ( ISBN  978-0-231-13057-8 , czytaj online ) , str.  141.
  5. Varley i Elison 1981 , str.  192.
  6. Sen 1998 , s.  48-52.
  7. (en) Mary Lou Heiss i Robert J. Heiss , The Story of Tea: A Cultural History i picia przewodnik , Dziesięć Prędkość Press,2007, 417  s. ( ISBN  978-1-58008-745-2 , czytaj online ) , str.  164-168.
  8. Mair i Hoh 2009 , s.  85-86.
  9. Varley i Elison 1981 , str.  193.
  10. (w) Donald Keene , Yoshimasa and the Silver Pavilion: The Creation of the Soul of Japan , Columbia University Press ,22 lutego 2006, 232  str. ( ISBN  978-0-231-13057-8 , czytaj online ) , str.  141.
  11. (w) Helen Saberi , Tea: A Global History , Reaktion Books,15 października 2010, 183,  str. ( ISBN  978-1-86189-892-0 , czytaj online ) , str.  46.
  12. (w) James A. Benn , Herbata w Chinach: historia religii i kultury , Hong Kong University Press,23 kwietnia 2015, 304  s. ( ISBN  978-988-8208-73-9 , czytaj online ) , str.  112.
  13. Varley i Elison 1981 , str.  199.
  14. (w) Donald Keene , Yoshimasa and the Silver Pavilion: The Creation of the Soul of Japan , Columbia University Press ,22 lutego 2006, 232  str. ( ISBN  978-0-231-13057-8 , czytaj online ) , str.  143.
  15. Anderson 1991 , s.  24-25.
  16. Donald Keene, Yoshimasa and the Silver Pavilion: stworzenie duszy Japonii , Columbia University Press ,2003, 208  str. ( ISBN  0-231-13056-2 , 9780231130561 i 0231130570 , OCLC  52268947 , czytaj online ) , str.  143.
  17. (w) Taigen Daniel Leighton i Shohaku Okumura, Czyste standardy Dogena dla społeczności Zen. Tłumaczenie „Eihei Shingi” , Nowy Jork, State University of New York Press,1996, XXII + 270  pkt. ( ISBN  978-0-791-42710-1 ) , str.  14-17 + 20-21
  18. (w) Zongze YIFA, The Origins of Buddhist Monastic Code in China Annotated Translation and Study of the Chanyuan Qinggui , Honolulu, University of Hawai'i Press,2002, XXX + 352  pkt. ( ISBN  0-824-82494-6 ) , str.  43 + 90-94
  19. Anderson 1991 , s.  27.
  20. Varley i Kumakura 1989 , str.  11-12.
  21. „Cha-yoriai” , w Historical Dictionary of Japan , t.  3: Litera C , Tokio, Księgarnia Kinokuniya: dom francusko-japoński,1975( czytaj online ) , s.  16-17.
  22. (w) H. Paul Varley , „Ashikaga Yoshimitsu and the World of Kitayama: Social Change and Patronage in Early Muromachi shogunate Japan” w John Whitney Hall i Takeshi Toyoda (red.), Japan in the Muromachi Age , Berkeley, Los Angeles i Londyn, University of California Press,1977( ISBN  9780520028883 , czytaj online ) , str.  187-188.
  23. Varley i Elison 1981 , str.  196-197.
  24. Mair i Hoh 2009 , s.  91-92.
  25. „Shoin-zukuri” , w historycznym słowniku Japonii , t.  18: Letter S (2) , Tokio, Kinokuniya Bookstore: dom francusko-japoński,1992( czytaj online ) , s.  80-81.
  26. (w) Donald Keene , Yoshimasa and the Silver Pavilion: The Creation of the Soul of Japan , Columbia University Press ,22 lutego 2006, 232  str. ( ISBN  978-0-231-13057-8 , czytaj online ) , str.  147.
  27. Varley i Elison 1981 , str.  206-208.
  28. Anderson 1991 , s.  34.
  29. (w) Mary Elizabeth Berry, Kultura wojny domowej w Kioto , Berkeley, University of California Press ,1994, s.  259-284.
  30. Claire-Akiko Brisset "  La disputation sur le sake i le riz ( Shuhanron emaki ): a parodystyczną kontrowersje średniowiecznej Japonii  " L'Atelier du Centre de Recherches Historiques , n O  12,2014( czytaj online ).
  31. Louis Frédéric , Życie codzienne w Japonii w czasach samurajów: 1185-1603 , Genewa, Famot,1977( 1 st  ed. 1968), str.  97.
  32. Mair i Hoh 2009 , s.  97-98.
  33. „Chaya” , w Historical Dictionary of Japan , t.  3: Litera C , Tokio, Księgarnia Kinokuniya: dom francusko-japoński,1975( czytaj online ) , s.  14.
  34. „Sen no Rikyū (1522-1591)” , w Historical Dictionary of Japan , t.  17: Litery R (2) i S (1) , Tokio, Kinokuniya Bookstore: francusko-japoński dom,1991( czytaj online ) , s.  168.
  35. Sen, 1998 , s.  vii-ix.
  36. Mair i Hoh 2009 , s.  96-97.
  37. Mair i Hoh 2009 , s.  99-101.
  38. Sen 1998 , s.  168.
  39. „Cha no yu” , w Historical Dictionary of Japan , t.  3: Litera C , Tokio, Księgarnia Kinokuniya: dom francusko-japoński,1975( czytaj online ) , s.  11-12.
  40. (w) Rebecca Corbett Cultivating Femininity: Women and Tea Culture in Edo and Meiji Japan , Honolulu, Hawai'i Press,2018( czytaj online ) , s.  25-55.
  41. van Driem 2019 , s.  200-203.
  42. Mair i Hoh 2009 , s.  108-109; van Driem 2019 , s.  205-212.
  43. „Cha” , w Historical Dictionary of Japan , t.  3: Litera C , Tokio, Księgarnia Kinokuniya: dom francusko-japoński,1975( czytaj online ) , s.  5.
  44. „Chaya” , w Historical Dictionary of Japan , t.  3: Litera C , Tokio, Księgarnia Kinokuniya: dom francusko-japoński,1975( czytaj online ) , s.  14-15.
  45. van Driem 2019 , s.  221-222.
  46. (w) Taka Oshikiri, „  Zbieranie herbaty w późnym Meiji Tokio  ” , Japan Forum , t.  25, n o  1,2013, s.  24-41.
  47. (w) Etsuko Kato, The Tea Ceremony and Women's Empowerment in Modern Japan: Bodies Re-Presenting the Past , London and New York, RoutledgeCurzon,2004, s.  58-68 ; (en) Rebecca Corbett, Cultivating Femininity: Women and Tea Culture in Edo and Meiji Japan , Honolulu, Hawai'i University Press,2018( czytaj online ) , s.  122-140.
  48. van Driem 2019 , s.  223.
  49. Statystyki Ministerstwa Rolnictwa, Leśnictwa i Rybołówstwa: (en) „  Current Outlook of Japanese Tea  ” ,Maja 2017(dostęp 7 października 2019 ) , s.  3.
  50. „  FAOSTAT / Cultures  ” , na FAO (dostęp 10 października 2019 ) .
  51. Guichard-Anguis 1995 , s.  286.
  52. Stéphane Davet, „  Herbata, zielona wróżka Uji  ” , na Le Monde.fr ,22 grudnia 2016 r(dostęp 21 października 2019 ) .
  53. Tanaka 2012 , s.  229 i 234.
  54. Barbaste, Delmas i Minet 2018 , s.  198-199.
  55. van Driem 2019 , s.  223-224.
  56. Lydia Gautier, Le Thé , Genewa, Aubanel,2006, s.  49.
  57. Tanaka 2012 , s.  229-233 i 236-238.
  58. Barbaste, Delmas i Minet 2018 , s.  198.
  59. van Driem 2019 , s.  224-226.
  60. Louise Cheadle i Nick Kilby, Teas: The origin, przygotowanie, degustacja, przepisy , Paryż, Dunod ,2016, s.  93.
  61. Tanaka 2012 , s.  235.
  62. van Driem 2019 , s.  856.
  63. (w) Yuki Shiga Haruko Akihiro Yamaguchi i Tokai, „  Estimating the probability of conduire the maximum residual limit limit for using a Japanese Tea plant retact model  ” , Journal of Pesticide Science , vol.  42 N O  22017, s.  32–38 ( czytaj online ).
  64. (w) Tadashi Kato, Xiaoju Wang i Shinichi Tokuda, „Problemy środowiskowe spowodowane intensywnym stosowaniem nawozów azotowych na japońskich polach herbaty” , w: J. Arthur Conacher, Land Degradation. Artykuły wybrane z Contributions to the Six Meeting of the International Geographical Union Commission on Degradation and Desertification, Perth, Western Australia, 20–28 września 1999 , Dordrecht, Springer,2001( ISBN  978-90-481-5636-8 ) , str.  141-150.
  65. van Driem 2019 , s.  214-217.
  66. Guillaume Devaux , „  Sezon zbioru herbaty w głównych krajach produkujących  ” , w Au Paradis du Thé ,13 listopada 2015 r(dostęp 14 listopada 2019 ) .
  67. (w) "  Aktualne prognozy dotyczące japońskiej herbaty  " ,Maja 2017(dostęp 12.10.2019 ) , s.  4.
  68. (w) Fujio Nakano, „  Samobieżna maszyna do skubania herbaty  ” , KwartalnikJapan Agricultural Research Quarterly” , vol.  10, n o  1,1976, s.  25-28 ( czytaj online ).
  69. Na przykład (en) Yu Han, Hongru Xiao, Guangming Qin, Zhiyu Song, Wenqin Ding i Song Mei, „  Developing Situations of Tea Plucking Machine  ” , Engineering , vol.  6,2014, s.  269 ( czytaj online [PDF] ) ; (en) Chia-Chang Wu, „  Developing Situation of Tea Harvesting Machines in Taiwan  ” , Engineering, Technology & Applied Science Research , vol.  5, n O  6,2015, s.  871-872 ( czytaj online ).
  70. Guillaume Devaux, „  Zmechanizowane zbieranie: zniszczenie czy przyszłość herbaty?  » , On Au paradis du thé ,13 maja 2014(dostęp 8 października 2019 ) .
  71. (i) "  obecne perspektywy japońskiej herbaty  " ,Maja 2017(dostęp 12.10.2019 ) , s.  2.
  72. Aby zapoznać się z prezentacją obecnego procesu produkcyjnego, odwiedź strony producentów: (en) „  The Processing of Sencha Green Tea  ” , na ITO EN (dostęp 12 października 2019 )  ; (en) „  Manufacturing process of Japanese Tea  ” , YAWATA CHAO (dostęp 12 października 2019 r . ) .
  73. van Driem 2019 , s.  211-212.
  74. Barbaste, Delmas i Minet 2018 , s.  206.
  75. van Driem 2019 , s.  211.
  76. Barbaste, Delmas i Minet 2018 , s.  204.
  77. van Driem 2019 , s.  197-200.
  78. Barbaste, Delmas i Minet 2018 , s.  203.
  79. van Driem 2019 , s.  216-219.
  80. van Driem 2019 , s.  216.
  81. Barbaste, Delmas i Minet 2018 , s.  205.
  82. van Driem 2019 , s.  200-205.
  83. van Driem 2019 , s.  219.
  84. Barbaste, Delmas i Minet 2018 , s.  206-207.
  85. van Driem 2019 , s.  219-220.
  86. (w) Risa Takano i Daisuke Kanama, „  Rozwój rynku czarnej herbaty w Japonii: Jak innowacje technologiczne wpływają na rozwój nowego rynku  ” , Struktury ekonomiczne , t.  8, N O  13,2019( DOI  10.1186 / s40008-019-0143-5 , czytaj online ).
  87. van Driem 2019 , s.  220.
  88. van Driem 2019 , s.  811.
  89. (en) „  30 miliardów butelek i licząc: japoński tytan zielonej herbaty  ” , w Nikkei Asian Review ,25 października 2017 r(dostęp 22 października 2019 ) .
  90. (ja) „ 茶 の 生産 と 流通 („ Produkcja i sprzedaż herbaty ”)  ” , na茶 ガ イ ド („Przewodnik po herbacie”), National Federation of Tea Production Organisations (dostęp 12 października 2019 r . ) .
  91. (in) „  Butelkowa zielona herbata wyprzedzająca warzoną w domu jako ulubiony napój Japonii  ” na Nippon.com ,18 lutego 2019 r(dostęp 21 października 2019 ) .
  92. Guichard-Anguis 1995 , s.  289.
  93. (w) „  Wprowadzenie na rynek zielonej herbaty Suntory” Iyemon Tokucha (żywność do określonych zastosowań zdrowotnych) „w Japonii  ” na Suntory ,8 sierpnia 2013(dostęp 22 października 2019 ) .
  94. (w) Yuri Kageyama, „  Coke nr 1 w Japonii z wieloma napojami, ale nie colą  ” w AP News ,29 listopada 2016 r(dostęp 22 października 2019 ) .
  95. Guichard-Anguis 1995 , s.  287.
  96. (en) „  Bieżące prognozy dotyczące herbaty japońskiej  ” [PDF] ,Maja 2017(dostęp 7 października 2019 ) , s.  6.
  97. Katrin Rougeventre , The Empire of Tea: The Guide to Chinese Teas , Paryż, Michel de Maule ,2017, s.  88.
  98. AFP, „  Czy szaleństwo Matcha uratuje japońską herbatę?”  » , We Francji24 ,28 sierpnia 2019 r(dostęp 21 października 2019 ) .
  99. Guichard-Anguis 1995 , str.  288.
  100. Guichard-Anguis 1995 , s.  293.
  101. (in) „  Bieżące prognozy dotyczące japońskiej herbaty  ” [PDF] ,Maja 2017(dostęp 7 października 2019 ) , s.  5.
  102. (w) Merry White, Coffee Life in Japan , Berkeley, University of California Press ,2012, 222  pkt. ( ISBN  978-0-520-27115-9 , czytaj online ) , str.  13-18 i 118-122.
  103. Guichard-Anguis 1995 , s.  291-292.
  104. „Cha no yu” , w Historical Dictionary of Japan , t.  3: Litera C , Tokio, Księgarnia Kinokuniya: dom francusko-japoński,1975( czytaj online ) , s.  11-12. Sylvie Guichard-Anguis, „Historia ceremonii parzenia herbaty”, Shimizu 1996 , s.  22-40.
  105. „Chashitsu” , w Historical Dictionary of Japan , t.  3: Litera C , Tokio, Księgarnia Kinokuniya: dom francusko-japoński,1975( czytaj online ) , s.  13-14. Nicolas Fiévé, „Pawilony herbaciane. Filozofia i funkcjonalizm. ”, W Shimizu 1996 , str.  48-85.
  106. Christine Shimizu, „The Tea Ceremony Today”, w Shimizu 1996 , str.  190-195. O socjologii ceremonii parzenia herbaty, w szczególności jej feminizacji: (en) Etsuko Kato, The Tea Ceremony and Women's Empowerment in Modern Japan: Bodies Re-Presenting the Past , London and New York, RoutledgeCurzon,2004 ; (en) Kaeko Chiba, Japonki, klasa i ceremonia parzenia herbaty: głosy praktykujących herbatę w północnej Japonii , Londres, Routledge ,2010 ; (en) Rebecca Corbett, Cultivating Femininity: Women and Tea Culture in Edo and Meiji Japan , Honolulu, Hawai'i University Press,2018( czytaj online ).
  107. Sylvie Guichard-Anguis, „Historia ceremonii parzenia herbaty”, w Shimizu 1996 , s.  44-45.
  108. Marin Wagda , „  The Long History of the Tea Ceremony in Japan  ”, Hommes & Migrations , vol.  1235 n o  1,2002, s.  126-129 ( DOI  10.3406 / homig.2002.3798 , czyt. Online , dostęp 27 września 2019 ).
  109. van Driem 2019 , s.  207-211.
  110. (w) Patricia Jane Graham, Tea of ​​the Sages: The Art of Sencha , Honolulu, University of Hawai'i Press,1998.
  111. Barbaste, Delmas i Minet 2018 , s.  120-122.
  112. Guichard-Anguis 1995 , s.  292.
  113. Guichard-Anguis 1995 , s.  295.
  114. (w) Akiko Ito, Yuka Ikarashi Kiyoshi Terada Yoshinaga i Takashige, „  The Making of folkways and whisking hand made powder green tea in Nakazoshi Town, Nara  ” , International Conference on O-CHA (Tea) Culture and Science ,2004, s.  676-679 ( czytaj online [PDF] ).
  115. (w) Lee Jolliffe, „Tea and Travel: Transforming the Material Culture of Tea” w Lee Jolliffe (red.), Tea and Tourism: Tourists, Traditions and Transformations , Clevedon, Buffalo and London, Channel View Publications,2007, s.  45.
  116. Michelle Pirazzoli-T'Serstevens, „Od chińskiego smaku do japońskiego. Ceramika chińska w ceremonii parzenia herbaty. ”, W Shimizu 1996 , str.  86-121.
  117. Christine Shimizu, „The Tea Ceremony Today”, w Shimizu 1996 , str.  201-206.
  118. Sylvie Guichard-Anguis, „Obiekty herbaty. Dziedzictwo narodowe w Japonii ”, w Shimizu 1996 , s.  170-187.
  119. (w) Lee Jolliffe, „Tea and Travel: Transforming the Material Culture of Tea” w Lee Jolliffe, Tea and Tourism: Tourists, Traditions and Transformations , Clevedon, Buffalo and London, Channel View Publications,2007, s.  43.
  120. Christine Shimizu, „The Tea Ceremony Today”, w Shimizu 1996 , str.  206-236.
  121. van Driem 2019 , s.  228-229.
  122. (w) Patrick St. Michel, „  Tokyo's tapioca boom: Where to find bąbelkowa herbata w stolicy  ” , w The Japan Times ,11 maja 2019 r(dostęp 21 października 2019 ) .
  123. (w) Ben Davis, „  How to Get Obsessions With Millennials Japanese Tea  ” on Bloomberg (dostęp 21 października 2019 ) .

Zobacz też

Bibliografia

Ogólne informacje o herbacie
  • Christine Barbaste , François-Xavier Delmas i Mathias Minet , przewodnik degustacyjny miłośników herbaty , Paryż, Éditions du Chêne ,2018
Historie herbaciane
  • (en) Helen Saberi , Tea: A Global History , Londyn, Reaktion Books, pot.  "Seria jadalna",2000( ISBN  978-1-86189-892-0 , czytaj online )
  • (en) George van Driem , Opowieść o herbacie: kompleksowa historia herbaty od czasów prehistorycznych do współczesności , Leyden, Brill,2019, 904  str. ( ISBN  978-90-04-39360-8 , czytaj online )
  • (en) Victor H. Mair i Erling Hoh , The True History of Tea , Nowy Jork i Londyn, Thames & Hudson ,2009, 280  pkt. ( ISBN  978-0-500-25146-1 )
Herbata w Japonii
  • Sylvie Guichard-Anguis , „Proszek i liście. Les Voies du thé ” , we Flora Blanchon (reż.), Azja, smak, smak , Paryż, Presses de l'Université Paris-Sorbonne,1995( ISBN  2-84050-049-3 ) , str.  259-268
  • (en) Morgan Pitelka ( red. ), Japanese Tea Culture: Art, History and Practice , Londyn i Nowy Jork, RoutledgeCurzon,2003, 220  s. ( ISBN  978-0-415-29687-8 )
  • (en) Junichi Tanaka , „Japanese Tea Breeding: History and the Future Perspective” , w: Liang Chen, Zeno Apostolides i Zong-Mao Chen (red.), Global Tea Breeding: Achievements, Challenges and Perspectives , Hangzhou i Berlin, Zhejiang University Press and Springer,2012( ISBN  978-3-642-31877-1 ) , str.  227-239
Herbaciana Ceremonia
  • (en) Jennifer Lea Anderson , Wprowadzenie do rytuału japońskiej herbaty , SUNY Press ,1991, 348  str. ( ISBN  978-0-7914-0749-3 , czytaj online )
  • (en) H. Paul Varley i George Elison , „The Culture of Tea: From Its Origins to Sen no Rikyū” , w: George Elison i Bardwell L. Smith (red.), Warlords Artists and Commoners: Japan in the Sixteenth Century , University of Hawaii Press,Dziewiętnaście osiemdziesiąt jeden( ISBN  9780824811099 , czytaj online ) , str.  183-204
  • (en) H. Paul Varley i Isao Kumakura ( red. ), Tea in Japan: Essays on the History of Chanoyu , Honolulu, University of Hawaii Press ,1989, 285  s. ( ISBN  978-0-8248-1717-6 , czytaj online ) , „Rozwój Chanoyu  ”
  • Christine Shimizu ( reż. ), The Arts of Tea Ceremony , Dijon, Editions Faton,1996, 255  str. ( ISBN  2-87844-035-8 )
  • (en) Sōshitsu XV Sen , The Japanese Way of Tea: From Its Origins in China to Sen Rikyū , University of Hawaii Press ,1998, 262  s. ( ISBN  978-0-8248-1990-3 , czytaj online )
Inny
  • Naomichi Ishige ( przetłumaczone przez  Emmanuela Marèsa), Sztuka kulinarna w Japonii , Nîmes, Lucie éditions,2012

Powiązany artykuł