Filip V , znany jako el Animoso po hiszpańsku , czyli „ Odważny ”, urodzony19 grudnia 1683 rw Wersalu i zmarł dnia9 lipca 1746 rw Madrycie , jest król Hiszpanii i Indiach ( 1.700 - 1716 ) po śmierci Karola II Hiszpanii , a następnie pod tytułem Król Hiszpanii i Indiach ( 1716 - 1746 ), postępując zgodnie z dekretami Nueva Planta które modyfikują terytorialnej organizacji latynoskich królestw przez zniesienie królestw Kastylii i Aragonii . W 1724 r. abdykował krótko na sześć miesięcy na rzecz syna.
Drugi syn Louis Francji , znany jako „Grand Dauphin” i wnukiem króla Ludwika XIV , Philippe Francji nosi tytuł księcia Anjou . Zastępuje swojego dziadka ze strony matki Karola II , ostatniego króla Hiszpanii z dynastii Habsburgów , a sam zostaje królem Hiszpanii, najpierw z dynastii Burbonów (jego potomkowie przyjęli wówczas imię Burbon, które nosił ich przodek Antoine de Bourbon , który został królem Nawarry w 1555 r. , ponieważ od czasu wstąpienia Henryka IV na nazwisko prawnie przyjęło się nazwisko francuskie ) . Jego panowanie, czterdzieści pięć lat i dwa dni, jest najdłuższe w monarchii hiszpańskiej .
Filip urodził się dnia 19 grudnia 1683 r.w Pałacu Wersalskim . Został on machnął w dniu jego urodzin w jego pokoju matki przez Emmanuel-Théodose de la Tour d'Auvergne , kardynał Bouillon, a Nicolas Thibault, proboszcza kościoła Saint-Julien w Wersalu , w obecności króla Ludwika XIV i Filipa z Francji , księcia Orleanu.
18 stycznia 1687, Tego samego dnia co jego dwaj bracia Louis i Charles Philippe został ochrzczony przez biskupa Orleanu i pierwszego kapelana króla Pierre du Cambout de Coislin w kaplicy królewskiej w Wersalu , w obecności François Hebert, proboszcz W " kościół Notre-Dame de Versailles . Jego ojcem chrzestnym jest „Monsieur”, Filip de France , książę Orleanu, brat króla, a matką chrzestną „Mademoiselle”, Élisabeth-Charlotte d'Orléans , przyszła księżna Lotaryngii i Baru.
W 1689 r. Filip został gubernatorem księcia Saint-Aignan . W 1690 roku , stracił matkę, runner-up , Marie-Anne de Bavière .
Na koniec w 1690s , problem hiszpańskiej sukcesji stała się ostra: Charles II Hiszpanii , nazywany el Hechizado ( „zniewolonych”), był chorowity i podrobione, z bardzo delikatnym zdrowiu i bez potomności. Jeszcze przed jego śmiercią wielkie mocarstwa europejskie próbowały zgodzić się na dzielenie jego królestwa, nie będąc przekonanym, że zachowana została integralność hiszpańskiego dziedzictwa.
Choć prawnuk Anny Austriaczki i wnuk Marii Teresy , Infantes z Hiszpanii, problem jego udziału w sukcesji hiszpańskiej nie pojawia się z początku, ponieważ jego ojciec i starszy brat mieliby tam większe prawa niż on, gdyby kwestionowano ważność zrzeczenia się praw do korony hiszpańskiej przez Marię Teresę po ślubie z Ludwikiem XIV . Co więcej, ten ostatni i inni europejscy monarchowie zgodzili się ogłosić, że następcą tronu hiszpańskiego będzie, w przypadku śmierci bez następcy tronu Karola II , Józef-Ferdynand Bawarski . Ten pierwszy traktat o podziale, potwierdzony w Hadze w 1698, przyznał Józefowi-Ferdynandowi królestwa półwyspu hiszpańskiego (z wyjątkiem Guipuscoa ), Sardynii , hiszpańskich Niderlandów i terytoriów amerykańskich ; do Francji wróciła Guipuscoa, Neapol i Sycylia ; do Austrii, do Mediolanu . Po śmierci Józefa-Ferdynanda w 1699 r. w Londynie w 1700 r. zawarto nowy traktat o podziale bez zgody Hiszpanii. Francja, Holandia i Anglia uznane za króla arcyksięcia Karola austriackiego , któremu przekazano królestwa półwyspu, Niderlandy i Indie Zachodnie; książę Lotaryngii , Leopold I st (syn pana ), otrzymanych Milanese przewidziane do oddania Lorraine i Barrois w Dauphin , który otrzymał także Neapol, Sycylię i Toskania. Ale arcyksiążę Karol zaprotestował, przejmując całe hiszpańskie dziedzictwo.
Jednak naciskany przez swojego głównego doradcę, kardynała Portocarrero i po zasięgnięciu opinii papieża Innocentego XII , Karol II wybrał rozwiązanie francuskie. 2 października 1700uczynił młodego księcia Andegawenii ( 16 lat) , drugiego wnuka Ludwika XIV , swego uniwersalnego legata. Karol II miał nadzieję, że Ludwik XIV będzie wiedział, jak uniknąć rozpadu imperium hiszpańskiego dla własnego wnuka. Zmarł wkrótce potem,1 st listopad 1700.
Wiadomość o śmierci Karola II dociera9 listopadaw Wersalu . 16 listopada 1700, Louis XIV ogłasza sąd, że nie akceptuje wolę jego „kuzyna szwagra prawa i bratanka” . Następnie przedstawił swojego wnuka, lat 17 , na dwór tymi słowami: „Panowie, oto król Hiszpanii”. Następnie deklaruje wnukowi: „Bądź dobrym Hiszpanem, to obecnie twój pierwszy obowiązek; ale pamiętaj, że urodziłeś się jako Francuz, aby utrzymać unię między naszymi dwoma narodami; jest środkiem do ich uszczęśliwienia i zachowania pokoju w Europie. „ Markiz de Castel dos Rios, ambasador Hiszpanii, dodałby, że „nie ma już Pirenejów” .
W wyniku tego wydarzenia wszystkie monarchie europejskie z wyjątkiem Cesarstwa uznają nowego króla. Ten pozostawia włączony Wersal4 grudnia, zaopatrzony w Instrukcje w 33 artykułach , napisany przez Ludwika XIV i podsumowujący jego koncepcję władzy. Przybywa do Madrytu w dniu22 stycznia 1701. Ale po kilku miesiącach wybuchły przyczyny napięć z cesarzem Leopoldem I :
Ostatnie zmartwienie Habsburgów , Ludwik XIV popycha Filipa V do małżeństwa w 1701 r. z Marie-Louise-Gabrielle z Sabaudii , jego brata , księcia Burgundii , który już poślubił siostrę Marie-Louise. Dwie siostry poślubiły obu braci, co powinno w duchu polityki związać nie tylko dwie rodziny, ale także oba państwa i zmusić je do wspólnego prowadzenia polityki antyimperialnej. Ludwik XIV daje również nowej parze jako burmistrza Camarera przyjaciółkę Madame de Maintenon , księżnej Ursinów .
Dlatego nawet jeśli ryzyko ponownego zjednoczenia koron francuskiej i hiszpańskiej wydaje się minimalne, monarchie europejskie obawiają się, że Hiszpania stanie się francuskim protektoratem. Anglia i Holandia (zarówno pod rządami Wilhelma Orańskiego ), przy czym Austria i portugalski wypowiedzieć wojnę Francji i Hiszpanii.
Wojna o sukcesję to nie tylko międzynarodowy konflikt między mocarstwami europejskimi, ale także poważna wojna domowa :
Walki w Hiszpanii sprzyjają wojskom „filipistów”, czasami kosztem masakr i zniszczeń, jak w Xàtiva , spalonej w 1707 roku. Filip V ratuje swój tron dzięki zwycięstwom Almansy przez marszałka Berwicka w 1707 roku i Villaviciosa i Brihuega przez generała de Vendôme w 1710 roku.
W 1713 r. mocarstwa europejskie zostały wyczerpane przez wojnę i podczas gdy arcyksiążę Karol został właśnie wybrany na cesarza , obawiał się, że Habsburgowie zdobędą zbyt dużą władzę, wycofają swoje wojska i zawrą pokój w Utrechcie . Filip V jest potwierdzony w swoich prawach do korony Hiszpanii. Traktat będzie jednak wymagał od niego rezygnacji z tronu Francji dla siebie i swoich potomków. Pozostaje mu korona Hiszpanii i jest uznawany za prawowitego króla przez wszystkie kraje. Ale uznanie to odbywa się kosztem strat terytorialnych, w szczególności Gibraltaru , Minorki i terytoriów we Włoszech . Hiszpania pozostaje pod francuskimi wpływami, za pośrednictwem Jeana Orry'ego , odpowiedzialnego za finanse, który prowadzi politykę centralizacji administracyjnej à la française.
Wojna o sukcesję hiszpańską, 1701-1705.
Mapa wojny o sukcesję hiszpańską w 1706 r.
Mapa wojny o sukcesję hiszpańską w latach 1707-1709.
Mapa wojny o sukcesję hiszpańską w latach 1710-1715.
Do 1736 roku przywrócenie wpływów hiszpańskich we Włoszech było główną osią polityki zagranicznej króla. Pod wpływem jego nowej żony Elżbieta Farnese a jego premiera Giulio Alberoni , Philippe V opracowany ambitnej polityki, które nastąpiło z inwazji austriackiej Sardynii w 1717 roku, a następnie z Savoy Sycylii w 1718. W reakcji Czteroosobowy-Alliance , aby do którego przyłącza się Księstwo Sabaudii , idzie na wojnę z Hiszpanią. Ten ostatni zostaje pokonany: na mocy traktatu haskiego z 1720 r. Filip V musi wyprowadzić Alberoni, ale mimo to uzyskuje uznanie praw dynastycznych nad księstwami włoskimi dla swojego drugiego syna, niemowlęcia Karola .
Hiszpania zbliżyła się następnie do Francji poprzez politykę potrójnego małżeństwa, zawartą w traktacie zaręczynowym podpisanym w Paryżu dnia22 listopada 1722 : król Francji Ludwik XV , jedenastoletni, obiecany Infantce Marii Anne-Victoire Hiszpanii , jego trzyletniej kuzynce; następca tronu hiszpańskiego Ludwik i dziedzic księstw włoskich Karol są obiecani dwóm córkom regenta Philippe d'Orléans , odpowiednio Louise-Élisabeth i Philippine-Élisabeth . Książę Ludwik poślubił Louise-Élisabeth w 1722 roku, a dwa lata później Filip V abdykował na jego korzyść, ale nowy król Hiszpanii zmarł na ospę po zaledwie siedmiu miesiącach panowania, zmuszając ojca do przejęcia korony.
9 marca 1725Francuzi przełamać zaangażowanie Ludwika XV z infantki Marie-Anne-Victoire, aw odwecie królowa Louise Elisabeth, wdowa Louis I er Hiszpanii i Philippine-Elisabeth, narzeczona Karola, zwracane są we Francji. Elisabeth Farnese postanawia wtedy rozprawić się z Austrią, która jest główną przeszkodą dla hiszpańskiej ekspansji na półwyspie włoskim. Proponuje zaręczyć swoich synów z córkami cesarza Karola VI : Dzieciątko Karol z arcyksiężną Marią Teresą i Filipem , jej drugim synem, z arcyksiężną Marią Anną . Sojusz obu mocarstw potwierdza traktat wiedeński z30 kwietnia 1725, który przewiduje ostateczne wyrzeczenie się Karola VI z tronu Hiszpanii na rzecz Filipa V i jego poparcie dla próby wyzwolenia Gibraltaru spod okupacji brytyjskiej. Ale wojna angielsko-hiszpańska (1727-1729) zakończyła się utrzymaniem brytyjskiej suwerenności nad skałą i podczas negocjacji pokojowych Karol VI porzucił zasadę małżeństwa swoich córek z hiszpańskimi niemowlętami.
W konsekwencji Filip V zrywa sojusz z Austrią i zawiera z Wielką Brytanią i Francją,9 listopada 1729, traktat sewilski, który gwarantuje jego synowi Karolowi prawo do zajęcia Księstwa Parmy i Piacenzy oraz Wielkiego Księstwa Toskanii , w razie potrzeby siłą. Dokładnie, książę Antoine Farnese zmarł dnia20 stycznia 1731, ale jako następcę wymienił „ciążowy brzuch” swojej żony Enrichetta d'Este , co wyklucza Elisabeth Farnese z sukcesji. Księżna jest badana przez grupę lekarzy i położnych, które deklarują, że jest w szóstym miesiącu ciąży, ale królowa Hiszpanii daje do zrozumienia, że jest to inscenizacja. Dołączając,22 lipca, drugim traktatem wiedeńskim , uzyskuje od cesarza, który zlecił zajęcie księstwa przez swego porucznika we Włoszech hrabiego Carlo Stampy, cesję Parmy i Plaisance na rzecz małego niemowlęcia. 29 grudniarządy księstwa powierzono Dorothée-Sophie de Neubourg , babci ze strony matki i opiekunce małego Karola.
Rywalizacja z Wielką BrytaniąPanowanie Filipa V to także morska rywalizacja z Wielką Brytanią . Hiszpania walczy z korzyściami uzyskanymi przez Anglików w traktacie w Utrechcie, a panowanie Filipa V naznaczone jest incydentami na morzu, jak w latach 1739-1748 podczas wojny o ucho Jenkinsa .
Podczas panowania Hiszpania ponownie stała się wielką potęgą morską. Marynarka kontroluje zachodnią część Morza Śródziemnego , chociaż Anglicy nadal zajmują Gibraltar i Minorkę .
pakty rodzinne FamilyFrancja i Hiszpania zawierają kilka porozumień sojuszniczych, potocznie zwanych „ paktami rodzinnymi ”, których głównym celem jest przeciwstawienie się Austrii lub Wielkiej Brytanii:
Politykę panowania Filipa V naznaczony jest modelem absolutystycznego i centralizującego państwa „Louis-Quatorzien” . Podjęte reformy stanowiły radykalną zmianę w stosunku do systemu wprowadzonego wcześniej przez Izbę Austriacką . Stanowią one fundamentalny etap rozwoju ducha narodowego, w szczególności poprzez narzucenie kastylijskiego jako języka wyłącznego w administracji i rządzie oraz modernizację hiszpańskiego aparatu państwowego.
Należy jednak zauważyć, że jeśli Filip V próbował zachowywać się jak monarcha absolutny, tak naprawdę nigdy nim nie był. Od młodości był narażony na ataki depresji , neurastenii i melancholii, które jego żona Elisabeth Farnese twierdziła, że leczy, sprowadzając śpiewaka kastrata Farinelli . Filip V nie mógł przy kilku okazjach osobiście przejąć władzy i był wtedy igraszką swoich ministrów lub dworzan, jak księżna Ursinów . 24 grudnia 1714 rw Guadalajarze , dzięki interwencji ks Giulio Alberoni , ożenił się z siostrzenicą księcia Parmy , Elżbieta Farnese , który miał księżniczka z Ursins szybko oddalić. Filip V przechodzi następnie pod kontrolę żony i mianowanego ministrem Alberoni.
Reforma administracyjnaRząd składał się z sekretarzy stanu , których urzędy sprawowali urzędnicy mianowani przez króla.
Ale najbardziej jaskrawym przykładem centralizacji i autorytarnej reformy są dekrety Nueva Planta , wydane w latach 1707-1716 (dekret z 1707 dla Aragonii i Walencji , z 1715 dla Majorki i z 1716 dla Katalonii ), które są serią rozporządzeń królewskich ( reales cédulas ) ustanawiając „nową bazę” („ nueva planta ”) audiencji królewskich kontrolujących terytoria dwóch koron. Dekrety były poprzedzone zniesieniem instytucji właściwych dla każdego regionu: zniesieniem forów królestw korony Aragonii, które stanęły po jego stronie w czasie wojny, zniesieniem organizacji terytorialnej królestw korony Kastylii oraz zniesienie przywilejów obowiązujących w jego gminach. Dekrety te następnie narzuciły model prawny, polityczny i administracyjny wspólny dla wszystkich prowincji Hiszpanii.
Państwo zostało zorganizowane w prowincje, zarządzane przez kapitana generalnego ( Capitán General ) i Trybunał Sprawiedliwości, odpowiedzialny za administrację i podlegający bezpośrednio rządowi Madrytu. Dla administracji gospodarczo-finansowej ustanowiono, na wzór francuski, Intendencje Prowincjonalne ( Provincial Intendencias ). Sobory terytoriów, które zniknęły lub zostały utracone przez Koronę, to jest Aragonii, Flandrii i Italii, zostały zniesione i skupione w jednym soborze kastylijskim; trwały tylko sobory Nawarry i Indii. Stopniowo Cortes de Castille zintegrował przedstawicieli starożytnych terytoriów aragońskich; władza Kortezów jako taka, postrzegana jako hamulec władzy królewskiej, zmniejszyła się.
Reformy ekonomiczneFilip V stanął w obliczu sytuacji ekonomicznej i finansowej zrujnowanego państwa. Walczył z korupcją . W obszarze podatkowym starał się nie wprowadzać nowych podatków, aby obciążenie podatkowe było bardziej sprawiedliwe.
W sferze ekonomicznej wybrał stanowiska merkantylistyczne :
W konsekwencji wojennych potrzeb i wzorem francuskim Filip V przeprowadził głęboką reorganizację armii. Zastąpił stare tercios nową organizacją wojskową w brygadach , pułkach , batalionach , kompaniach i szwadronach . Wprowadzono kilka nowości, takich jak mundury czy karabiny bagnetowe .
Filip V zajął się także odbudową hiszpańskiej marynarki wojennej. Zbudował nowe, nowoczesne i lepiej wyposażone statki. W 1717 r. przegrupował także różne floty w Armada Española. W tej pracy polegał szczególnie na działaniach swojego dyrektora generalnego marynarki, José Patiño Rosalesa .
Filip V faworyzował i promował handel atlantycki z Hiszpanią z jej amerykańskimi posiadłościami . Podczas tego atlantyckiego handlu powstały ważne postacie w morskiej historii Hiszpanii, wśród których wyróżnia się korsarz Amaro Pargo . Filip V często korzystał z korsarza w jego handlowych wypadach: wydał królewski rozkaz pałacowi Pardo w Madrycie wwrzesień 1714, w którym mianował go kapitanem statku handlowego płynącego do Caracas . Król wstawił się również w uwolnieniu Amaro podczas jego przetrzymywania przez Casa de Contratación de Cadiz i upoważnił go do zbudowania statku płynącego do Campeche , który był uzbrojony jak statek korsarzy.
Polityka artystyczna i kulturalnaIdąc za przykładem Ludwika XIV , który postrzegał kulturę i sztukę jako sposób na ukazanie królewskiej wielkości, Filip V dążył do rozwoju sztuki. Zlecił więc budowę pałacu królewskiego La Granja de San Ildefonso , inspirowanego francuskim stylem klasycznym . Aby ozdobić Granja, Philippe V nabył kolekcję rzeźb Christine of Sweden . Zajął się także odbudową pałacu królewskiego Madrytu po pożarze Alkazaru oraz pałacu Aranjuez . Na dworze hiszpańskim, pod wpływem Elisabeth Farnese, przeważały jednak wpływy włoskie. Panowanie Filipa V koresponduje również z wprowadzeniem stylu rokoko .
Filip V ostatecznie zatroszczył się o powstanie instytucji kulturalnych odpowiedzialnych za ustanowienie kontroli nad rozwojem nauki i sztuki, takich jak zatwierdzona w 1714 r. Królewska Akademia Hiszpańska , której zadaniem jest normalizacja języka hiszpańskiego , z intencją „ utrwalanie dźwięków i słów języka kastylijskiego w ich największej własności, elegancji i czystości” , a nawet Królewskiej Akademii Historii , zajmującej się badaniem „starożytnej i współczesnej historii politycznej, cywilnej, kościelnej, wojskowej, naukowej, listów i sztuką, to znaczy różnych gałęzi życia, cywilizacji i kultury narodu hiszpańskiego” , założonej w 1735 r. Należy zauważyć, że te podstawy są oparte na modelu francuskim.
Interlude od Ludwika I st (1724)10 stycznia 1724, Philip V potwierdzone dekretem abdykował na rzecz swego syna Ludwika I st . Książę otrzymał dokumenty 15-go dnia i kazał je opublikować następnego dnia. Przyczyny tej abdykacji nie są do końca wyjaśnione. Niektórzy historycy twierdzą, że przygotowywał się do wstąpienia na tron Francji, wykorzystując spodziewaną śmierć Ludwika XV ; inni, że był świadomy swojej niezdolności do rządzenia z powodu swojej choroby. Ale Louis I st był zbyt młody i beztroski, to jej rodzice, którzy nadal zajmują rząd.
Louis I st panował zaledwie siedem miesięcy. Po jego śmierci Filip V został ponownie królem, pomimo praw swojego drugiego syna, Ferdynanda , ówczesnego księcia Asturii .
Filip V zmarł dnia9 lipca 1746 ri wbrew tradycji, która od Karola V chce, aby monarchowie hiszpańscy byli pochowani w pałacu Escurial , jest pochowany w jego pałacu San Ildefonso .
Jego następcą został jego syn pod imieniem Ferdynand VI z Hiszpanii .
Warto zauważyć, że w 1713 r. Filip V ustanowił, na mocy sankcji pragmatycznej , prawo salickie w Hiszpanii, wbrew tradycji hiszpańskiej, która pozwalała królowej córce zostać królową – podobnie jak Izabela Katolicka , królowa Kastylii i Leon 1474 do 1504 roku uchylenie dekretu przez Ferdynanda VII , znacznie później w XIX th century, był odpowiedzialny za trzech wojen domowych między Karliści isabellistes (wtedy Alfonsine), zwolenników Isabella II (wtedy jego syn Alfonso XII ) i Karliści , zwolenników jego wuja Dzieciątka Karola (wtedy jego potomków), w latach 1833-1840, 1846-1849 i 1872-1876.
Filip V poślubia3 listopada 1701w Figueras (na granicy francusko-hiszpańskiej , w Katalonii ) Marie-Louise de Savoie . Z tego związku rodzą się czterej synowie: trzej pierwsi otrzymują imiona pochodzenia francuskiego niespotykane na dworze hiszpańskim, czwarty imię sprzed Habsburgów , w hołdzie dla pierwszego króla hiszpańskiego kanonizowanego przez Kościół ( Ferdynand III Kastylii ):
Filip V ożenił się ponownie w dniu24 grudnia 1714 rw Guadalajarze z Elisabeth Farnese , siostrzenicą księcia Parmy . Z tego związku rodzą się:
Herb jak książę Anjou.
Herb jako króla Hiszpanii.