Kanibalizmu (The Greek ἄνθρωπος / anthropos „człowiek” i φαγία / phagía które odnosi się do działań mających na celu „zużywać”) jest w praktyce zużywa ciało ludzkie. Jest to forma kanibalizmu, ale dotyczy wyłącznie gatunku ludzkiego, ale wbrew pozorom nie powinna być redukowana do spożycia przez ludzi, ponieważ zwierzęta są również potencjalnie kanibalami
Wydaje się, że antropofagię praktykowano już od paleolitu . Ślady rzezi zaobserwowano na prehistorycznych kościach ludzkich, ale przedmiotowe dowody nie są dowodami antropofagii. W rzeczywistości często trudno jest odróżnić praktyki pogrzebowe, z pośmiertnym okrawaniem ciał, od anatomicznie identycznych działań o celu antropofagicznym (neolityczna jaskinia Fontbrégoua , w Salernes i Adaouste, niedaleko Jouques we Francji). Tak więc od samego początku pierwsi prehistorycy, tacy jak Édouard Piette, który badał skamieniałości Gourdan-Polignan w 1871 roku, a następnie Gabriel de Mortillet , przypisywali te ślady rzezi obrzędom pogrzebowym .
Antropofagię uważa się za prawdopodobną w niektórych miejscach dolnego paleolitu, takich jak Gran Dolina w Atapuerca w Hiszpanii lub Caune de l'Arago we Francji, w środkowym paleolicie, takich jak Baume Moula-Guercy w Soyons we Francji, w stanowiskach mezolitu ( jaskinia Perrats w Agris ) oraz w nowszych populacjach Ameryki Północnej (stanowisko Mancos w Kolorado ).
Podczas gdy niektóre kultury stosowały społecznie ustanowione praktyki kanibalistyczne, okazjonalna antropofagia w poważnym niedostatku (głód lub utrata zapasów żywności na łodzi) jest powtarzającą się praktyką we wszystkich społeczeństwach. Antropofagię jako powszechną praktykę sugeruje zespół paleoantropologa José María Bermúdez de Castro, który ponownie zbadał kości jaskini Gran Dolina. Są kości ze śladami nacięć wykonanych narzędziami kamiennymi i połamane jakby do wydobycia szpiku, czy czaszki ze śladami ścięcia. Zabijanie młodych – a zatem bezbronnych – członków rywalizujących plemion w celu ograniczenia konkurencji na tym samym terytorium i spożywanie ich mięsa w celu zaspokojenia zapotrzebowania na białko, wydaje się być powszechną strategią w przodku Homo .
Ślady kanibalizmu, wojownika lub rytuału (kwestia nie została rozwiązana) znaleziono w Herxheim ( Niemcy ) na neolitycznym miejscu kultury wstęgowej . Datowane na 5000 lat przed naszą erą, na powierzchni około pięciu hektarów, z których tylko połowa została wykopana w latach 1996-2008, znaleziono szczątki pięciuset osobników, których ciała zostały rozczłonkowane i których kości zawierają m.in. „ślady złamań, nacięcia, skrobanie, żucie”, które wywołują konsumpcję.
Monoteizm jest rzeczywiście naznaczone zmian w ich konstrukcji krwiożerczego boga sprawiedliwego Boga. Odtąd ofiara Izaaka staje się prostą alegorią.
Te greckie mity odnoszą wiele przypadków kanibalizmu: Kronos pożera swoje dzieci, ludzi Cyklop Polifem pokonany przez Odyseusz , kanibal ludzie Lestrygons wspomniano Odyssey , lub wspomnieć Laomedon , króla Troi , który skazuje dziewcząt, etc. Niektórzy autorzy twierdzą, że kultura rodzi się, gdy ustaje kanibalizm, stąd rozwój politycznego pojęcia allelofagii (antropofagii członków jej grupy), która jest stopniowo zabroniona.
W swych Dziejach , Herodot opisuje pogrzebowych tradycje wielu narodów, w tym Massagetes, Padeans, Issedons, Scytów i Traków, z których niektóre są kosy i inne ofiary starych i chorych przed ich gotowania i je spożywać.
Możemy uznać, że są to tylko symbole, ale jest prawdopodobne, jak myśli Robert Graves w swojej pracy Les Mythes grecs , że mity te nawiązywały do archaicznych praktyk i walk prowadzonych przez pierwszych Greków z ludami kanibali. Wiele starożytnych praktyk religijnych obejmowało składanie ofiar z ludzi, a następnie kanibalizm.
Do Rzymian znalazł środki lecznicze w ludzkich ciałach. Zgodnie z Natural History of Pliniusz Starszy :
„ Epileptycy piją krew gladiatorów […]; Wyglądają bardzo efektownie zbierają się na tym samym człowieku, a ziejąca rana, gorąca krew, dym. […] Inni szukają szpiku kości udowej i mózgów dzieci. "
Wczesnym V -tego wieku, hiszpańsko-rzymski kronikarz Hydace Chaves zgłasza przypadki kanibalizmu podczas najazdów , które spustoszyły się Imperium Rzymskie :
„ Barbarzyńcy ( Wandalowie , Sueves i Alanowie ) przedostawszy się do Hiszpanii , spustoszyli ją w sposób krwiożerczy […] Ze swej strony zaraza spowodowała spustoszenie. Pojawia się głód , tak przerażający, że ludzie stają się kanibalami; matki zabijają nawet swoje dzieci i gotują ich ciała na jedzenie…”
W VI XX wieku bizantyjski historyk Procopius wspomina również przypadki kanibalizmu podczas gotyckich Wars , które spustoszyły Włochy ; z powodu głodu niektórzy zostali ograniczeni do jedzenia trawy i ludzkiego mięsa.
Chrześcijaństwo potępia kanibalizm ponieważ ciało, na obraz Boży, jest święte, ale kilka żydowskich autorów, Strack, Freud uważa theophagy przyjmującego podczas Eucharystii (eucharystycznej christophagie) jest sublimacja z totemicznej posiłku.
Średniowieczne klęski głodu były źródłem przypadków antropofagii. Kronikarz Raoul glaber opisuje w swoich Dziejach z głodu, która szaleje w Burgundii , w szczególności poprzez wywołanie jak podróżnych są ubijane i służyć żywności dla tych, którzy je z zadowoleniem. Z przerażeniem donosi, że na targu Tournus sprzedaje się grillowane ludzkie mięso.
Według anonimowej Kroniki Pierwszej Krucjaty, przypadki antropofagii przetrwania miały miejsce podczas wypraw krzyżowych :
„Frankowie spędzili w Maarrat miesiąc i cztery dni. […] Byli tam niektórzy z naszych ludzi, którym brakowało potrzebnych […] Otworzyli więc zwłoki, bo w ich brzuchach były ukryte bestie . Albo pokroili mięso na kawałki i ugotowali je do jedzenia. "
Na XVI th century kanibal znaleziony w Ameryce Północnej (The Azteków ), w Ameryce Południowej ( Tupinambas i Tupinikims), i aż do początku XX th wieku w równikowej Afryce lub na Wyspach Pacyfiku ( Fidżi , itp ). Dla wszystkich jedzenie ludzkiego mięsa było normalną czynnością.
W społeczeństwie Azteków ludzkie mięso było spożywane tylko przez najpotężniejszych, i to od czasu do czasu. Zjedli niektóre ofiary ich ofiar z ludzi . Na Bliskim Wschodzie , że Hetyci przebity, z całą swoją rodziną, szefowie miast, które zbuntowali się przeciwko ich dominacja, pokroić żywcem na kawałki, które są gotowane i dystrybuowane do ludzi, aby uderzyć z terrorem przeciwników przez okrucieństwo tortur . W bardzo krótkie sprawozdanie o zniszczeniu Indii , Bartolomé de Las Casas doniesienia, że niektórzy przywódcy hiszpański, który sprzymierzył się z tubylcami podbić kraj, tolerowane Indianie przeciągając z nimi więźniów przeznaczonych do karmienia żołnierzy. Kiedy zakładano obozy, zakładano rzeźnię, w której zabijano, zabijano i sprzedawano mężczyzn, kobiety i dzieci.
Hans Staden (1525-1576) to niemiecki arkebusier, który został schwytany w 14 po rozbiciu statku przez plemię Tupi- Guarani praktykujące rytualną antropofagię, Tupinamba. Oszczędzony dzięki szczęśliwemu splotowi okoliczności i po powrocie do Europy napisał Nus, feroces et anthropophages (1557), opis swojej niewoli. Jego świadectwo zainspirowało nas do filmu Hans Staden Luisa Alberto Pereiry (1999).
André Thévet , katolicki ksiądz, który towarzyszył Villegagnonowi nad zatoką Rio de Janeiro , następnie udał się wzdłuż wybrzeży Ameryki do francuskich posiadłości. Po znalezieniu kanibali w Brazylii (Tupinambas), znalazł także kanibali w Gujanie i na Florydzie . Jean de Léry , pastor protestancki, który zastąpił Theveta z Villegagnonem, również relacjonuje w swoich pismach kanibalistyczne zwyczaje Indian Tupi .
Podczas Rewolucji Francuskiej , podczas zdobywania Tuileries 10 sierpnia 1792 r., odnotowano akty antropofagii podczas masakry szwajcarskiej gwardii i personelu pałacowego. Podczas wrześniowych masakr odnotowano również przypadki spożycia wątroby ludzkiej i hemofagię (konsumpcję krwi). W 1810 r. kodeks cywilny nie wymienia antropofagii jako przestępstwa, więc ocaleni z Meduzy nie są ścigani między oficerami jedzącymi gotowane mięso a żołnierzami jedzącymi je na surowo. Podczas odwrotu z Rosji generał Longeron będzie zeznawał o ciałach żołnierzy, których uda pocięto na paski mięsa, aby się nimi żywić.
Henry B. Parkes w swojej książce Historia Meksyku , poprzedzonej przez Jacquesa Soustelle'a , opisuje to: w 1844 roku , podczas ucieczki z Meksyku , prezydent Antonio López de Santa Anna został schwytany przez rdzennych kanibali z regionu Xico w stanie Veracruz, którzy byli zamierzał go zjeść i zawdzięczał swoje zbawienie tylko terminowej interwencji wojsk rządowych.
Antropofagię praktykowali także Maorysi z Nowej Zelandii aż do przybycia Europejczyków.
Wojna i kanibalizm są często skorelowane. Pokojowy endokanibalizm jawi się jako sytuacja ucieczki pomiędzy zdominowanymi ludami (zwłaszcza w Ameryce Południowej ) otoczonymi przez społeczeństwa praktykujące wojowniczy egzokanibalizm lub handel niewolnikami ( Afrykanie uważali, że handlarze niewolnikami praktykowali handel niewolnikami nie dla własnej gospodarki, ale przez antropofagię). Częściowo przesuwające się rolnictwo (poruszające się powoli poprzez wypalanie lub wykarczowanie ) jest również powiązane z przejściowym kanibalizmem w sytuacji kryzysowej .
W czasie sowieckiego głodu , a także podczas oblężenia Leningradu, odnotowano różne przypadki antropofagii dotykającej wsie lub całe regiony .
Według raportu bezpieczeństwa państwa , w 1922 roku , „głód osiągnął straszliwe rozmiary. Chłopi jedli wszystko, co mogło służyć za jedzenie, koty , psy , szczury . Według zeznań członków komitetu wykonawczego wołosty [ kantonu ] kanibalizm w okręgu Lioudbimovka koło Sewastopola przybiera dramatyczne rozmiary. "
Najwięcej przypadków, kilka tysięcy, miało miejsce podczas wielkiego głodu lat 30., znanego na Ukrainie jako „ Hołodomor ” (patrz ten artykuł).
Ponadto we wrześniu 1933 r. komunistyczny urzędnik na wyspie Nazino, u zbiegu rzek Nasina i Ob na Syberii , doniósł w liście oficjalnie skierowanym do Stalina, że 4 tys. z 6 tys. wyspa w poprzednim maju zginęła z powodu braku żywności, budynków chroniących się przed surowym klimatem i sprzętu kuchennego, a wielu ocalałych przeżyło dzięki kanibalizmowi .
Ostatnie przypadki antropofagii z konieczności w Europie wspomina się podczas zimy głodu sowieckiego w latach 1946-1947 , zwłaszcza na zachodniej Ukrainie iw Mołdawii .
Chińska Republika LudowaWedług chińskiego uczonego Yang Jishenga , Mao Zedong zaangażował się od 1958 do początku 1960 roku w Wielki Skok Naprzód, który „powoduje gigantyczną katastrofę ekonomiczną”. Aby zaopatrzyć miasta, ale też przełamać opór chłopski, jak w ZSRR pod reżimem stalinowskim , „chłopi głodują”. Yang Jisheng wskazuje, że liczba osób, które straciły życie w „nienormalny” sposób w całych Chinach, wynosi 36 milionów i że przypadki kanibalizmu są wówczas obserwowane na całym terytorium Chin.
Według angielskiego dziennikarza Patricka Frencha „w połowie lat 60., podczas rewolucji kulturalnej , w Chińskiej Republice Ludowej praktykowano antropofagię, aby udowodnić rewolucyjną doktrynę”: „nowego człowieka uwolnionego od wszelkich burżuazyjnych skrupułów”. Narządy ludzkie uważane za lepsze, takie jak wątroba, były zarezerwowane dla wyższych urzędników Chińskiej Partii Komunistycznej .
Chiński pisarz Zheng Yi badał akty kanibalizmu w prowincji Shanxi podczas rewolucji kulturalnej. Wynik tego śledztwa opublikowany pod tytułem Red Stelae: From Totalitarism to Cannibalism jest druzgocący dla lokalnych władz, które autoryzowały i zinstytucjonalizowały tę praktykę na dużą skalę. Zheng Yi opisuje sceny kanibalizmu i twierdzi, że w tym okresie w Chinach zostało zabitych i zjedzonych co najmniej 10 000 osób. Inne źródła podają 100 000 przypadków w Guangxi .
KambodżaPodczas procesu Khieu Samphan i Nuon Chea świadek Cham przywołuje akt kanibalizmu: „Czerwoni Khmerzy poprosili kobietę o rozebranie się. Następnie pocięli ją na kawałki. Wszędzie była krew. Następnie wyjęli jego wątrobę i ugotowali ją na posiłek” .
NiemcyArmin Meiwes ogłaszał się w 2001 roku, aby znaleźć ochotnika, który chciałby zostać zjedzony, znalazł takiego kandydata.
Korea PółnocnaPołudniowokoreański organ publiczny, Instytut Zjednoczenia Narodowego (KINU), twierdzi w swojej Białej Księdze o kilku przypadkach kanibalizmu w Korei Północnej podczas głodu w latach dziewięćdziesiątych.
JaponiaWiele pisemnych raportów i zeznań zebranych przez australijską sekcję Sądu Okręgowego ds. Zbrodni Wojennych w Tokio i przeanalizowanych przez śledczego Williama Webba (późniejszego Sędziego Głównego), pokazuje, że żołnierze Japończycy popełnieni podczas II wojny światowej dopuszczają się kanibalizmu przeciwko jeńcom alianckim i ludności cywilnej w terytoria okupowane. W niektórych przypadkach działania te były motywowane głodu, ale według historyka Yuki Tanaka , „kanibalizm był często systematyczna działalność prowadzona przez całych oddziałów i pod dowództwem oficerów. "
Według zeznań kilku więźniów, m.in. indyjskiego żołnierza Hatama Ali, ofiary były czasami mordowane żywcem. Najwyższymi rangą oficerami znanymi z praktykowania antropofagii są generał porucznik Yoshio Tachibana, który wraz z jedenastoma członkami swojego sztabu był sądzony za ścięcie i zjedzenie amerykańskiego lotnika wsierpień 1944do Chichi Jimy i wiceadmirała Mori, do jedzenia więźnia na przyjęcie odbyło się wluty 1945.
FrancjaWe Francji znane są przypadki kanibalizmu: wyłącznie kanibalizm kryminalny. Tak jak 2 stycznia 2007 r. w areszcie śledczym w Rouen , gdzie Nicolas Cocaign zabija współwięźnia i zjada jego płuca, częściowo surowe, a drugie ugotowane z cebulą na prowizorycznym piecu. 15 listopada 2013 roku w Nouilhan były żołnierz Jérémy Rimbaud zabija 90-letniego mężczyznę i zjada jego serce i język. W nocy z 22 na 23 maja 2013 r. Cédric Arène zabija, ćwiartuje, ścina i pożera wątrobę swojej 95-letniej babci.
Afryka PołudniowaW 2017 roku BBC ogłosiło aresztowanie w RPA grupy praktykującej antropofagię w celach rytualnych.
Dość często oskarżano daną grupę o antropofagię, aby ją zdyskredytować lub uczynić nieludzką; źródła związane z zachowaniem antropofagicznym należy traktować z ostrożnością.
Franków i arabskie świadectwa antropofagii krzyżowców cytowane przez Amina Maaloufa w The Crusades Seen przez Arabów są albo szczegółowe, albo odrzucane przez historyków. Rzeczywiście, jeśli Maalouf cytuje frankońskiego kronikarza Raoula de Caen : „W Maarrat nasi ludzie gotowali dorosłych pogan w garnkach, naprawiali dzieci na rożnie i pożerali je z grilla” , historiografia nie uważa Raoula de Caen za wiarygodne źródło: widzimy w szczególności, gdy oświadcza, że krzyżowcy znaleźli się przed „posągiem Mahometa” w świątyni Salomona.
Libański powieściopisarz cytuje również anonimową Kronikę Pierwszej Krucjaty :
„Frankowie spędzili w Maarrat miesiąc i cztery dni. […] Byli tam niektórzy z naszych ludzi, którym brakowało potrzebnych […] Otworzyli więc zwłoki, bo w ich brzuchach były ukryte bestie . Albo pokroili mięso na kawałki i ugotowali je do jedzenia. "
Ale historyk René Grousset w swojej Historii wypraw krzyżowych wskazuje, że kryminalizowane czyny zostały popełnione na zwłokach („otwierali zwłoki”) przez Tafurów , bandy głodujących ribaudów („Było tam kilku z naszych ludzi, którzy byli tam brak. konieczne ”).
Według Grousseta, a także według Xaviera Yvanoffa w jego Anthropologie du racisme: eseju o genezie mitów rasistowskich , zwracając uwagę na przerażenie, jakie ten akt wywołał wśród ich przeciwników, przywódcy krzyżowców rozprzestrzenili pogłoskę: Bohémond de Tarente , chcąc spalić Muzułmańscy szpiedzy wprowadzani do jego obozu, dali rozkaz na szpilkach, aby udawać, że zostaną pożarci. Według historyków zdarzały się więc pojedyncze przypadki antropofagii przetrwania, po której następowała propaganda mająca na celu sterroryzowanie przeciwnika.
Podczas buntu ostemplowanego papieru żołnierze Ludwika XIV , według Madame de Sévigné , położyliby dziecko na rożnie. Jest również prawdopodobne, że postacie z ogrów odżywiania dzieci w opowieściach takich jak Le Petit Poucet przez Charlesa Perraulta były inspirowane przez kanibali osób lub grup, które szalały w lasach europejskich w czasie głodu. Jednak takie oskarżenia były zawsze wysuwane przeciwko tym, z którymi chcieliśmy walczyć, aby ich demonizować , i to od czasów starożytnych. Tak więc pierwsi chrześcijanie byli oskarżani o jedzenie żywych dzieci, a różne sekty, którym sprzeciwiał się reżim, zawsze spotykały się z tymi samymi oskarżeniami.
W Europie , rozdział od Karola w 789 jest jednym z pierwszych aktów prawnych martwić kanibalizmu: „Jeśli ktoś, zwiedziony przez diabła , uważa, że kobieta jest czarownicą , która zjada ludzi, i że za to, że pali go i daje jego ciało do zjedzenia lub zjedzenia go sam, zostanie ukarany karą śmierci ” .
Dzisiaj kilka krajów, zwłaszcza w Afryce , włączyło zbrodnię kanibalizmu do swojego ustawodawstwa. W Gabonie artykuł 211 kodeksu karnego stanowi, że „każdy akt antropofagii, każde odpłatne lub nieodpłatne przekazanie ciała ludzkiego dokonane w tym samym celu, będzie karane karą pozbawienia wolności na czas” . W Burundi obowiązuje artykuł 165 Kodeksu Karnego: „Każdy, kto sprowokował lub przygotował akty antropofagii, będzie brał w nich udział lub zostanie znaleziony w posiadaniu ludzkiego ciała przeznaczonego do aktów antropofagii. kara śmierci” .
Ale w innych krajach, zwłaszcza we Francji i Niemczech , ustawodawstwo nie przewiduje sankcji za akty antropofagii, ponieważ moralnie niewyobrażalne w Europie Zachodniej: „Jeśli chodzi o kanibalizm, to po prostu nie jest przewidziane przez prawo . Niemniej jednak francuscy sędziowie mogą powołać się na artykuł 222 Kodeksu Karnego, który karze tortury i barbarzyńskie czyny od 15 do 30 lat pozbawienia wolności, oraz uznać antropofagię za okoliczność obciążającą w przypadku zabójstwa.
W przypadku niektórych plemion kanibalistycznych picie krwi i spożywanie mięsa wrogów było sposobem na przywłaszczenie sobie siły.
Majaczenie antropofagiczne to psychotyczne przekonanie: picie krwi człowieka zbliżyłoby antropofaga do boskości.
W kontakcie z ludami indiańskimi odkrywcy starali się wyjaśnić motywy plemion kanibali. W swojej historii podróży wykonane w ziemi Brazylii , Jean de Lery wyjaśnia, że „więcej niż z zemsty i dla smaku (...) ich głównym celem jest, że poprzez realizację i tym samym gryząc zmarłych do kości, przez to oznacza, że dają strach i przerażenie żywym” .
Antropofagię powszechnie uważa się w społeczeństwach zachodnich za akt szaleństwa. Postrzegana jest również wśród niektórych narodów jako akt upokorzenia wobec zamordowanego i jego rodziny .
Antropofagię można też postrzegać w niektórych przypadkach jako chęć przywłaszczenia sobie części kogoś, ponieważ antropofagia niekoniecznie wymaga morderstwa. Nie we wszystkich przypadkach jest to otępienie, antropofagia może być również konieczna do przeżycia.
Rozróżnijmy między kanibalizmem ciał zmarłych a morderstwem, po którym nastąpił kanibalizm.
W latach pięćdziesiątych na Nowej Gwinei odkryto wiele przypadków zachorowań . Przeprowadzone na miejscu badania wykazały związek między kanibalistycznymi obrzędami pogrzebowymi (niektórzy kanibale z Nowej Gwinei zjadali mózgi swoich ofiar) a licznymi zaobserwowanymi zgonami. Naukowcy doszli do wniosku, że ludzie praktykujący kanibalizm cierpieli na chorobę kuru . Wydaje się, że kanibalizm ustał w latach pięćdziesiątych pod naciskiem władz australijskich .