Tytuł
5 września 1725 - 24 czerwca 1768 r
( 42 lata, 9 miesięcy i 19 dni )
Poprzednik | Maria Teresa z Austrii |
---|---|
Następca | Maria Antonina z Austriiin |
Dynastia | Dom Leszczyńskiego |
---|---|
Imię i nazwisko |
Maria Karolina Zofia Felicja Leszczyńska Marie Caroline Sophie Félicité Leszczyńska |
Przezwisko | „Nasza Dobra Królowa” |
Narodziny |
23 czerwca 1703 Trebnitz ( Księstwo Oels ) |
Śmierć |
24 czerwca 1768 r Pałac w Wersalu ( Francja ) |
Pogrzeb | Nekropolia Saint-Denis |
Tata | Stanisława Leszczyńskiego |
Matka | Katarzyna Opalińska |
Małżonka | Ludwik XV Francji |
Dzieci |
Elżbieta francuska Henriette francuska Marie-Louise francuska Ludwik francuski Filip francuski Adelajda francuska Zwycięstwo Francji Zofia francuska Teresa francuska Ludwika francuska |
Rezydencja |
Pałac wersalski Pałac Fontainebleau Grand Trianon |
Religia | katolicyzm |
Podpis
Królowe Francji
Marie Leszczyńska lub Marie Leszczyńska (wymawiane w języku francuskim ( [lɛɡzɛ̃ska] ), w języku polskim Maria Leszczyńska ( [lɛʃ't͡ʃɨɲska] ), które może być przetłumaczone przez Marie de Leszno, ur.23 czerwca 1703w Trzebnicy i zmarł dnia24 czerwca 1768 rw Wersalu jest polską arystokratką , córką króla Polski (1704-1709) Stanisława Leszczyńskiego , królowej Francji przez małżeństwo z Ludwikiem XV w 1725 roku . Jego rodzina nosiła herby klanu Wieniawa . Dla syna Dauphin Louis , który poślubił Maria Josepha Saksonii , to babka z ostatnich trzech królów Francji , Ludwika XVI , Ludwika XVIII i Karola X .
Jest ostatnią królową Francji, która umrze z koroną. Pobożna i hojna, była postacią zatartą na dworze wersalskim przez liczbę kochanek jej męża, w szczególności markiza de Pompadour .
Druga córka (najstarszy, Anna Leszczyńska , urodziła się w 1699 roku i zmarł na zapalenie płuc w 1717 roku ) z Katarzyna Opalińska i Stanisława I er Leszczyńskiego , efemeryczne króla Polski dzięki króla Szwecji Karola XII ówczesnego księcia Lotaryngii i Bar (życie renta) za sprawą króla Francji Ludwika XV , Maria Karolina Zofia Felicja (Marie Caroline Sophie Félicité) Leszczyńska urodziła się w Trzebnicy , na Śląsku , na23 czerwca 1703.
Otrzymała jako ojca chrzestnego Aleksandra Benoit Sobieskiego, syna Jana III Sobieskiego z Polski, i jako matka chrzestna Edwige-Sophie ze Szwecji , wdowa księżna Schleswig-Holstein-Gottorp.
Urodzona, gdy jej ojciec został osadzony na polskim tronie przez wojska szwedzkie Karola XII , w następnym roku poszła za nim na wygnanie. Zwierzyła się Wolterowi, że prawie zapomniały o niej kobiety odpowiedzialne za przygotowanie ucieczki króla: wychodząc, jedna z nich zauważyła leżącą na dziedzińcu stertę bielizny i poszła ją odebrać - była to mała Maria w powijakach ubranie. Wygnana najpierw w księstwie Deux-Ponts ( Zweibrücken ), należącym do króla Szwecji, a następnie w alzackim mieście Wissembourg, po licznych negocjacjach politycznych, po raz pierwszy zaproponowano jej poślubienie młodego francuskiego oficera w 1721 roku . Ale ponieważ zalotnik nie był przynajmniej księciem , ojciec Marii odmówił zawarcia małżeństwa.
Myślano wtedy o księciu Schwarzenberg , szlachcicu czeskim , ale ten wolał bardziej srebrnego kandydata. Młoda kobieta była wtedy pożądana przez markiza de Courtanvaux , wnuka Louvois , ale król Stanisław ponownie odmówił zalotnikowi, który nie był księciem .
O wiele jaśniejszy plan małżeństwa byłego króla Stanisława został ostatecznie rozważony dla Marii Leszczyńskiej z księciem Burbonu . Ten ostatni, książę krwi , wdowiec i bezdzietny swojej kuzynki Marie-Anne de Bourbon-Conti , był wówczas premierem Królestwa Francji. Pomysł ten nie pochodził od księcia Burbon, ale od jego kochanki, markizy de Prie . Ambitna, ładna markiza myślała, że księżniczka bez wpływu nie przyćmi jej.
Kiedy Ludwik XV , mający zaledwie piętnaście lat, zachorował po raz n-ty wLuty 1725, książę Burbon obawia się o swoją osobistą przyszłość, że książę Orleanu, syn zmarłego regenta i jego rywala, wstąpi na tron. Aby temu zapobiec, Ludwik XV musiałby jak najszybciej mieć potomków. Dlatego po sporządzeniu listy stu księżniczek Europy do małżeństwa wybieramy Marię Leszczyńską, która jest w wieku rozrodczym, w przeciwieństwie do młodej narzeczonej króla, królowej-infantki Marii Anny-Zwycięstwo Hiszpanii , która jest wysyłana. z powrotem. Oddajemy rolę markizie de Prie , kochanki księcia Bourbon, w manewrach, które doprowadziły do wyboru Marii, zdrowej i świeżej katoliczki, którą markiza początkowo chciała ofiarować za żonę swemu kochankowi, ponieważ ona uważał, że ten Polonez będzie na tyle skromny, by go nie urazić.
Król, sierota i jego wychowawca, opat de Fleury , rywal księcia Burbonów , akceptują ten nieopłacalny sojusz z tą prawie starą w oczach współczesnych, dwudziestodwuletnią księżniczką, to znaczy o siedem więcej niż jej przyszły mąż.
2 kwietniaksiążę prosi Stanisława swoją córkę za żonę w imieniu Ludwika XV .
Ogłoszenie małżeństwa nie zostało zbyt dobrze przyjęte na dworze i za granicą, gdzie protestowano przeciwko pochodzeniu rodziny Leszczyńskich i ich polskiej narodowości. Elisabeth-Charlotte , księżna Lotaryngii i Baru , siostra zmarłego regenta, która myślała, by posadzić najstarszą córkę na tronie liliowym, pisze:
„Przyznaję, że dla króla, którego krew pozostała jedyną czystą we Francji, dziwi, że każe się mu zrobić taki mezalians i poślubić prostą polską młodą damę, bo […] nie ma jej więcej , a jego ojciec był król tylko dwadzieścia cztery godziny. "
Plotki posuwają się nawet do ogłaszania, że przyszła królowa jest brzydka, skrofuliczna , epileptyczna lub bezpłodna .
Niemniej jednak 15 sierpnia 1725The Duke of Orleans , pierwszy książę krwi, Marie zawarciu małżeństwa przez pełnomocnika w katedrze w Strasburgu , przed Cardinal de Rohan , wielkiego duszpasterza Francji . Podczas posiłku podaje go Mademoiselle de Clermont, siostra księcia Bourbon, członek rodziny królewskiej.
Od Strasburga do Metz , przechodząc przez Saulnois, aby uniknąć Lotaryngii , potem przez Szampanię i Brie , Marie szybko zyskała popularność wśród ludzi, rozdając jałmużnę .
4 wrześniaMarie poznaje Ludwika XV i następnego dnia biorą ślub w Fontainebleau . Małżeństwo zostaje skonsumowane tego samego wieczoru, a król sprawia, że „ miesiąc miodowy ” trwa dogrudzień. Marie natychmiast zakochała się w królu, jej młodszym siedmioletnim synu, przystojnym jak anioł, a on sam był wtedy bardzo zakochany: miał piętnaście lat, a ona była jego pierwszą miłością.
Nowa królowa otrzymała biskupa Fréjus Fleury , byłego wychowawcę króla i służących, którzy w dzieciństwie opiekowali się Ludwikiem XV jako wielki kapelan, aby lepiej poznać męża. Zapał króla umożliwił Marii szybkie oddanie koronie dzieci i to w dużej liczbie: dziesięciu na dziesięć lat, ale tylko dwóch chłopców na osiem dziewczynek, w tym bliźniaczki. Ponadto tylko jeden z dwóch chłopców, delfin Louis , przeżywa dzieciństwo.
Krążyły pogłoski, że Marie powiedziałaby: „Co! Zawsze śpi, zawsze gruba, zawsze rodząc. Marie jest również zdruzgotana przedwczesną śmiercią dwójki swoich dzieci.
Narodziny Ludwiki de France , Madame Septième ( 1737 ), a następnie poronienie w następnym roku, ostrzeżenia lekarzy o niebezpieczeństwach dodatkowej ciąży, której Maria nie odważyła się przyznać królowi, różnica wieku między małżonkami, to wszystko oznacza kres szczęścia małżeńskiego pary królewskiej: dwudziestosiedmioletni Ludwik XV , młody i pełen energii, nudzi się kobietą uważaną za w średnim wieku, zmęczoną jego licznymi ciążami i „zbyt słodką i zbyt zakochany". Mimo skrupułów moralnych i religijnych król potajemnie zabrał już swoją pierwszą kochankę, hrabinę de Mailly , pierwszą z „ Siostr Nesle ”.
Fleury, obecnie premier i kardynał, skonfrontowana z apatią króla, przyznaje, że cudzołóstwo jest złem koniecznym.
Królowa Maria zaczęła zrażać męża od początku małżeństwa, mieszając się, na prośbę księcia Burbon, któremu była winna małżeństwo, w polityce, pomimo ostrzeżeń ojca. Nie urodzona na dworze, nie do końca zaznajomiona z obyczajami i etykietą Wersalu , „wzywa” króla do swoich komnat, by prosił go o utrzymanie posługi jej dobroczyńcy, niepopularnemu wówczas księciu Burbonu, który wówczas narażał się na hańbę. Od tego momentu straciła wszelki wpływ polityczny na swojego 16-letniego męża ( 1726 ).
W 1733 poparła starania ojca, który próbował powrócić na tron polski ( wojna o sukcesję polską ).
Krok po kroku Ludwik XV całkowicie porzuca tę zatartą żonę, zwłaszcza od momentu, gdy odmawia mu wstępu do swojego pokoju, z obawy przed jedenastą ciążą, która według lekarzy byłaby dla niego śmiertelna, czego ona nie odważą się ujawnić to jej mężowi ( 1738 ). Pomimo niezręcznego pojednania po chorobie króla w Metz w 1744 roku , porzucenie to było ostateczne.
Maria Leszczyńska spędziła ostatnie dwadzieścia lat swojego życia w Wersalu . Ponieważ nie ma wpływu, ambitni jej nie szukają. Mieszka w wąskim kręgu wiernych dworzan: „Dom królowej składał się z ludzi ducha, z różnych warunków społecznych, na wzór słynnych, tak charakterystycznych dla epoki paryskich salonów” .
Maria Leszczyńska pozostała jednak bardzo przywiązana do męża i udało jej się przystosować do życia w Wersalu : została poinstruowana w sprawach ceremonii i etykiety i przejęła obowiązki reprezentowania podczas częstych nieobecności króla, na polowaniu lub gdzie indziej.
Wielka miłośniczka muzyki i malarstwa (sama maluje akwarele ), jest prawdziwą mecenasem dworskiej kultury. Wraz ze swoją synową Marie-Josèphe de Saxe przyczynia się do sprowadzenia do Wersalu znanych artystów, takich jak kastrat Farinelli w 1737 roku , który udzielał jej lekcji śpiewu, czy młody cudowny Wolfgang Amadeusz Mozart w 1764 roku, z którym m.in. ku zdumieniu sądu rozmawiała po niemiecku, ponieważ była wielojęzyczna.
W obliczu cudzołóstwa króla zachowała dyskrecję i godność, utrzymując nawet przez dwadzieścia lat poprawne stosunki z najsłynniejszą kochanką swego królewskiego męża, markiza de Pompadour . Talleyrand zauważa jednak, że „jej cnoty [mają] coś smutnego, co nie prowadzi [e] do żadnego treningu wobec niej” . Po niezadowoleniu Ludwika XV schroniła się w miłości do swoich dzieci, które niezdarnie próbowały stanąć po jej stronie, i do swojego ojca, który często ją odwiedzał i radził, by była cierpliwa i uległa – jednocześnie zwierzając się swojej świcie, że jego żona a córka była „najnudniejszymi księżniczkami na świecie”.
Uzyskuje od Ludwika XV , króla być może starającego się o przebaczenie, duże prywatne mieszkanie, w którym może prowadzić spokojniejsze życie i mniej zwracać się ku widowiskowości. Wokół niej utworzyła się grupa przyjaciół, w tym para z Luynes . Miała wtedy kasetę o wadze 96 000 funtów, dość przeciętną sumę jak na królową, do wykorzystania na rozrywkę, jałmużnę i grę. Ta pasja do hazardu (zwłaszcza do cavagnole ) przyniosła jej pewne długi, które są wycierane przez króla , czy przez jego ojca Stanisława .
Królowa Mary umiera dnia 24 czerwca 1768 r, w Pałacu Wersalskim , w wieku 65 lat . Jego ciało jest pochowane w bazylice Saint-Denis , a jego serce spoczywa z rodzicami, w kościele Notre-Dame-de-Bonsecours w Nancy .
Próby króla ponownego ożenienia się z arcyksiężną Marią-Elizabeth z Austrii lub z Infantką Marią-Józefem z Hiszpanii zakończyły się fiaskiem.
Maria Leszczyńska z Delfinem (ok. 1730).
Marie Leczyńska, Jean-Marc Nattier (1748). Ten portret przedstawiający królową jest ostatnim, do którego zgodziła się pozować.
Mary, królowa Francji, François Stiémart ( XVIII th century).
Pomnik serca Marii Leszczyńskiej w Nancy (1770).
Królowa Maria Leszczyńska – Jean-Baptiste Van Loo
Maria Leszczyńska miała dziesięcioro dzieci z Ludwika XV z Francji :
Nazwisko | Portret | Narodziny | Śmierć | Uwagi |
---|---|---|---|---|
Louise- Elizabeth | 14 sierpnia 1727 | 6 grudnia 1759 | powiedziała Madame (jako najstarsza córka króla) lub Madame Première (wtedy Madame Infante ) poślubiła w 1739 Filipa Hiszpanii (1720 - 1765) , księcia Parmy w 1748. | |
Anna Henriette | 14 sierpnia 1727 | 10 lutego 1752 | bliźniaczka poprzedniego i Madame Seconde (wtedy Madame Henriette , potem Madame ) bez obrączki. | |
Marie Louise | 28 lipca 1728 | 19 lutego 1733 | Madame Trzecia (wtedy Madame Louise ). | |
Ludwik | 4 września 1729 | 20 grudnia 1765 | Dauphin ożenił się w 1745 z Marią Teresą z Hiszpanii (1726 - 1746), a następnie w 1747 z Marią-Josephe de Saxe ( 1731 - 1767 ), ojcem ostatnich królów Francji ( Ludwik XVI , Ludwik XVIII i Karol X ). | |
Philippe , książę Andegaweński | 30 sierpnia 1730 r | 7 kwietnia 1733 | Zmarł w wieku dwóch i pół roku. | |
Maria Adelaide | 23 marca 1732 | 27 lutego 1800 | Madame Czwarta (później Madame Trzecia , potem Madame Adélaïde , potem Madame ) bez obrączki. | |
Victoire Louise Maria Teresa | 11 maja 1733 | 7 czerwca 1799 | Madame Fifth (wtedy Madame Victoire ) bez obrączki. | |
Sophie Filipińska Élisabeth Justine | 27 lipca 1734 r | 2 marca 1782 r | Madame Sixième (wtedy Madame Sophie ) bez obrączki. | |
Teresa Félicité | Brak obrazu | 16 maja 1736 | 28 września 1744 | Pani Siódma (wtedy Pani Teresa ). |
Louise Marie | 15 lipca 1737 | 23 grudnia 1787 | Madame Huitième (wtedy Madame Louise ) wstąpiła do Karmelu w 1770 roku pod imieniem Siostry Teresy z Saint-Augustin . |
Królowa była bardzo pobożna i miała za spowiednika kapucyna Ambroise de Lombez, a za pazia i powiernika Raoula IV z La Barre de Nanteuil (1743-1833). Kapucyni zostali przyjęci na dworze. Zainicjowana do tego nabożeństwa do Najświętszego Serca w klasztorze Wizytek w Warszawie , rozprzestrzeniła festiwal i Uffizi na całą Francję. W kaplicy Pałacu Wersalskiego wzniesiono ołtarz Najświętszego Serca . Zwróciła się do biskupów zgromadzenia ogólnego duchowieństwa francuskiego w Paryżu o ustanowienie święta Serca Jezusowego w ich diecezjach, co zostało zatwierdzone listem z14 sierpnia 1765.
Królowa darzyła Marię wielkim oddaniem i regularnie uczęszczała do bazyliki Notre-Dame de Marienthal w Haguenau w Alzacji, którą wypełniała datkami. Szczególną sympatią darzyła opactwo Gräfinthal w Kraju Saary, dokąd udała się na pielgrzymkę, gdzie pochowano jej zmarłą w 1717 r. siostrę Annę Leszczyńską .