Jeanne-Antoinette Markiza de Pompadour Ryba | ||
François Boucher , La Marquise de Pompadour (1756), Monachium , Alte Pinakothek . | ||
Tytuł | Markiza Pompadour | |
---|---|---|
Inne tytuły | Księżna Menars | |
Biografia | ||
Imię urodzenia | Jeanne-Antoinette Poisson | |
Narodziny |
29 grudnia 1721 Paryż |
|
Śmierć |
15 kwietnia 1764 Wersal |
|
Tata | Francois Poisson | |
Matka | Madeleine de La Motte | |
Małżonka | Charles-Guillaume Lenormant d'Étiolles | |
Dzieci | Charles Guillaume Louis Le Normant d'Étiolles (1741) Aleksandryna Le Normant d'Étiolles (1744-1754) |
|
Jeanne-Antoinette Poisson, markiza de Pompadour i księżna Menars , urodziła się29 grudnia 1721w Paryżu i zmarł dnia15 kwietnia 1764w Pałacu Wersalskim .
Wprowadzona na dwór przez koneksje, została zauważona przez króla Ludwika XV i została jego tytularną kochanką w latach 1745-1751. Była także doradcą monarchy i pozostała wpływową faworytką aż do śmierci.
Ludwik XV kazał mu zbudować Petit Trianon jako rezydencję i zaoferował mu posiadłość Pompadour, co pozwoliło mu zostać markizą i zdobyć szlachtę. Jego burżuazyjne pochodzenie spotkało się z krytyką ze strony arystokracji.
Od lat pięćdziesiątych XVIII wieku markiza nie była już kochanką króla, ale zachowała ascendent jako powierniczka i przyjaciółka władcy. W tym sensie zachęca do rozwoju Place Louis XV – obecnego Place de la Concorde – lub do powstania fabryki porcelany Sèvres . M ja z Pompadour szczególnie doceniam architekturę i sztukę zdobniczą. W 1753 r. nabył również Pałac Evreux, dziś zwany Pałacem Elizejskim . Markiza interesowała się także literaturą i zachęcała do wydania pierwszych dwóch tomów Encyklopedii Diderota i d'Alemberta .
W słabym zdrowiu zmarła z powodu przekrwienia płuc w wieku 42 lat.
Przyszła markiza de Pompadour urodziła się w Paryżu we wtorek 29 grudnia 1721 r.: „ Od środy 30 grudnia 1721 r. została ochrzczona Jeanne-Antoinette Poisson, urodzona wczoraj córka François Poissona, dziedzica Jego Królewskiej Wysokości Monsignore Księcia Orleanu, i Louise-Madeleine de La Motte, jego żona, mieszkająca przy rue de Cléry… ” . W kościele Saint-Eustache odbywa się chrzest . Jeanne-Antoinette swoje imiona zawdzięcza swojemu ojcu chrzestnemu, Jeanowi Pâris de Monmartel , oraz jego siostrzenicy, Antoinette Justine Pâris, swojej matce chrzestnej. François Poisson, syn tkaczy z Provenchères k. Montigny-le-Roi , ożenił się trzy lata wcześniej, dnia11 października 1718w Saint-Louis des Invalides , z Madeleine de La Motte, która należy do wyższej rodziny. Z tego związku urodzi się dwoje innych dzieci: Françoise Louise Poisson, rue Thévenot le15 maja 1724i ochrzczony w kościele Saint-Sauveur , a także Abel-François ,18 lutego 1727w parafii Saint-Jean-en-Grève w Paryżu.
Jego ojciec, François Poisson, zaczynał jako kierowca w gastronomii. Zauważony przez braci Pâris , finansistów związanych z rodziną La Motte, oddał wielkie zasługi w Prowansji w czasie zarazy . Jednak oskarżony jako komisarz żywnościowy z dostawami do Paryża podczas głodu w 1725 roku został oskarżony o oszukańczy handel i sprzedaż. François Poisson został zmuszony do opuszczenia kraju i udał się na wygnanie do Niemiec. 23 kwietnia 1727komisja Rady ogłasza go dłużnikiem na sumę 232 430 funtów. 12 sierpniatego samego roku wyrok paryskiego Châtelet decyduje o rozdzieleniu dóbr z żoną, ale ich dom rue Saint-Marc zostaje zajęty. Przed wyjazdem François Poisson powierzył w 1727 r . swoją 5-letnią córkę Joannę-Antoinette klasztorowi urszulanek w Poissy . Klasztor ten znany jest z kształcenia młodych dziewcząt, zwłaszcza z burżuazji. Zdrowie Jeanne-Antoinette jest kruche. Ale cierpi także moralnie z powodu podwójnej nieobecności: ojca wygnanego na wygnaniu i matki, która wiedzie pełne wydarzeń życie. Wstyczeń 1730 17Madame Poisson zabiera córkę z powrotem do Paryża, rue Neuve des Bons-Enfants. Jeanne-Antoinette otrzymała wówczas staranną edukację i nauczanie sztuk zdobniczych, takich jak rysunek, muzyka, malarstwo, rytownictwo, taniec, lekcje śpiewu u Pierre'a de Jélyotte, ale także deklamacji Jeana – Baptysty La Noue . W tym kontekście, odkryła Salon Literacki z Madame de Tencin , przyjaciela matki, która stałaby się chrzestnej córki, potem zaprzyjaźnił się z jej młodego sąsiada, Marie-Thérèse de La Ferté. Imbault . To w tym kręgu młoda dziewczyna nauczy się sztuki konwersacji i wartości ducha.
Podczas obcości François Poissona, jego żona Madeleine de La Motte, „cudowna piękność” , miała między innymi kochanków zamożnego generała rolnika Charlesa François Paula Le Normanta de Tournehem , kawalera i miłośnika sztuki. Notoryczna niewierność Madeleine dała początek hipotezie o wcześniejszym romansie z Jeanem Pâris de Monmartel lub Le Normantem , stąd podejrzenie, że Jeanne-Antoinette była ich naturalną córką.
Legenda głosi, że w wieku dziewięciu lat poszła skonsultować się z matką jasnowidza, który wykrzyknąłby: „Będziesz kochanką króla” . Mimo to, kiedy testament przyszłej markizy został otwarty, odkrywamy, że lady Lebon, paryska jasnowidzka, otrzymywała emeryturę w wysokości 600 funtów rocznie.
Norman, po zapewnieniu edukacji dwojgu dzieci swojej kochanki, Jeanne-Antoinette i Abel-François , których był prawnym opiekunem , poślubił pierwszą z nich już w wieku 19 lat,9 marca 1741w Saint-Eustache , jego bratanek i spadkobierca Charles-Guillaume Le Normant d'Étiolles , w wieku dwudziestu czterech lat.
Para ma syna, Charlesa Guillaume Louisa, urodzonego dnia 26 grudnia 1741, ochrzczony w starej parafii św. Pawła, ale zmarły w pierwszym roku życia. 10 sierpnia 1744Urodziła się córka Aleksandrynka od imienia jej matki chrzestnej, pani de Tencin . Została ochrzczona w Saint-Eustache .
Porucznik Chasses de Versailles uważa Jeanne-Antoinette Le Normant d'Étiolles za całkiem piękną, „ wysoką ponad zwykłą, smukłą, łatwą, giętką, elegancką; jej twarz była idealnie owalna, jej włosy były bardziej jasnobrązowe niż blond. Jej oczy miały szczególny urok, który być może zawdzięczały niepewności koloru. Miała doskonale ukształtowany nos, urocze usta, przepiękne zęby, przepyszny uśmiech, najpiękniejszą skórę na świecie” .
Piękno i dowcip Jeanne-Antoinette sprawiły, że stała się gospodynią kulturalnych i światowych salonów w Paryżu. Madame de Tencin przedstawia ją pani Geoffrin i jej córce, markizie de La Ferté-Imbault . Daje intymne występy w małym teatrze, który wybudowała w swoim château d' Étiolles , niedaleko Sénart, gdzie para osiedliła się. Ta posiadłość znajduje się w królewskim lesie i król często przyjeżdża na polowanie. Madame d'Étiolles ma ustawowe prawo uczestniczenia w tych polowaniach na faetony (dorożką) i towarzyszy jej jeden z poruczników królewskiej czci, który dokładnie informuje ją o przejściach króla, aby mogła zwrócić jego uwagę. To podczas jednej z nich, latem 1743 roku, zauważył ją Ludwik XV .
Blisko ojca Jeanne-Antoinette, Joseph Pâris został wygnany w latach 1726-1729 pod rządami kardynała de Fleury . Śmierć tego ostatniego w styczniu 1743 roku dała braciom Pâris , kardynałowi de Tencin , jego siostrze Madame de Tencin i marszałkowi de Richelieu możliwość powrotu do łask. Ten krąg ma okazję postawić się w pobliżu Ludwika XV . Młoda Jeanne-Antoinette, która jest bardzo blisko Paryża, prawdopodobnie spodoba się królowi. Wprowadzony podstęp sprawdził się i zaowocował w 1745 roku.
23 lutego 1745obchodzony jest ślub religijny syna króla, delfina Ludwika , z hiszpańską infantką Marią Teresą . Na to wydarzenie organizowane są imprezy przez osiem dni. 25 lutegoodbywa się w Sali Lustrzanej w Pałacu Wersalskim , balu maskowym , na który zaprasza Jeanne-Antoinette pod postacią łowczyni Diane . Król i jego najbliżsi dworzanie ubrani są w cisy, a dwór zauważa, że jeden z nich długo rozmawia z tym pięknym nieznajomym. Wokół tej pary krystalizują się rozmowy i wydaje nam się, że rozpoznajemy suwerena. Scena została uwieczniona przez malarza Charlesa-Nicolasa Cochina i „tych, którzy wymawiają półton w imię M me, aby uwierzyć Étiollesowi za kaprys” . Trzy dni później28 lutego, podczas balu oferowanego w Hôtel de ville w Paryżu przez władze miejskie, nowe spotkanie Madame d'Étiolles i Ludwika XV potwierdza zainteresowanie króla nią.
Jeanne-Antoinette staje się regularnym gościem i… 10 września 1745Ludwik XV zainstalował go w Pałacu Wersalskim w mieszkaniu znajdującym się tuż nad jego własnym , połączonym tajnymi schodami.
24 czerwca 1745król podarował mu posiadłość Pompadour , nabytą dnia15 czerwcaprzez Koronę do księcia Conti , króla podnoszącego tytuł, który popadł w niełaskę z powodu braku męskiego dziedzica, tworząc w ten sposób jej markizę, zaś Jeanne-Antoinette uzyskała prawną separację od męża. Rzeczywiście, Châtelet de Paris wypowiada15 czerwca 1745, orzeczenie o oddzieleniu łóżka od wyżywienia i towarów. Oficjalna prezentacja nowego faworyta w Wersalu,15 września 1745, wymaga księżniczki krwi. Podczas tej bardzo oficjalnej ceremonii księżna Conti zgadza się być matką chrzestną Jeanne-Antoinette w zamian za wygaśnięcie jej długów. Ona ma 23 lata. Aby wprowadzić go w „dobre obyczaje” dworu, wybrano dla niego dwóch dyrygentów, Charles-Antoine de Gontaut-Biron i opat Bernis . Stopniowo stara się podbić różne kręgi króla, ale pozostaje znienawidzona przez rodzinę królewską, delfina nazywanego „matką dziwką”. Z jednej strony kręgi pobożne, az drugiej konserwatywne kręgi arystokratyczne, atakują nową kochankę króla, z pewnością grzesznicę, ale przede wszystkim odnoszącą sukcesy, bo pochodzi z wyższej burżuazji, a nie ze starodawnej szlachty jak poprzednie. Króla. W Wigilię24 grudnia 1745zmarł jego matka Louise Madeleine de la Motte w wieku czterdziestu sześciu lat.
21 maja 1746, Ludwik XV kupuje za sumę 750 000 funtów od Ludwika Aleksandra Verjus, markiza de Crécy , swój zamek, aby ofiarować go Madame de Pompadour. Zleciła architektowi Jeanowi Cailleteau znanemu jako „Lassurance” i architektowi krajobrazu Jean-Charles Garnier d'Isle upiększenie swojej posiadłości poprzez przebudowę zamku i przeprojektowanie całej wioski. Kontroluje malarza François Boucher z pomostami malowane przedstawiających sztuki i nauki i umieszcza przednią sham z młyna Bellassiere posiadającego realne ogólną wizję krajobrazu. Również w 1746 r. Ludwik XV podarował markizie de Pompadour działkę o powierzchni około 6 hektarów w parku wersalskim , w miejscu zwanym „Les Quinconces”. Zleciła swojemu architektowi Lassurance wybudować tam w 1749 roku uroczą rezydencję z ogrodem francuskim, sadowniczym, botanicznym i wolierami, którą nazwała swoją Ermitażem. Położona chemin de Versailles w Marly (przy 10 rue de l'Ermitage, pod swoją nazwą od 1835 r.), ta ukwiecona posiadłość zawierała słynną umywalkę z różowego marmuru, która należała do Ludwika XIV.
Jej wpływy polityczne rosną do tego stopnia, że sprzyjają wysoce dyplomatycznemu małżeństwu Marie-Josephe de Saxe i delfinowi Ludwikowi , synowi Ludwika XV, zawartemu9 lutego 1747. Jego awans społeczny jest dla niego wart krytyki przez obraźliwe broszury, zwane "rybami". W tym kontekście Madame de Pompadour uzyskuje hańbę ministra, hrabiego de Maurepas , oskarżonego o poszukiwanie z tak małą gorliwością autorów tych oszczerstw , zwłaszcza że podejrzewa go o współudział. Jego rodzina też cierpiała na żarty, jak dziadek ze strony matki Jeanne-Antoinette, Jean de la Motte, wykonawca prowiantu, nazywany „rzeźnikiem Inwalidów ”, zatrudniony przez swoich wrogów, by przypominać, że to pierwszy raz. Francji bierze kobietę z ludu za swoją ulubioną.
W Luty 1748Markiza nabyła Château de la Celle , kilka kilometrów od Wersalu, za sumę 260 000 funtów. Królowa i Dauphin , wspierana przez pobożnych kręgów, nakłonić króla, aby położyć kres tej osławionej relacji cudzołożnego i skończyć czyniąc go poddać po wielu latach oporu. Jednak choć przestała dzielić intymność królewską, w jej karierze nastąpił nowy awans: w 1749 r. uzyskała królewski przywilej przebywania w mieszkaniu księcia i księżnej Penthièvre na parterze korpusu centralnego Pałacu. Wersalu, podczas gdy Mesdames, córki króla, pożądały go. W tym samym roku 1749 wybrała na osobistego lekarza doktora François Quesnay'a , przyszłego szefa Fizjokratów , który uzyskał tytuł lekarza konsultanta królewskiego i zakwaterowanie na dworze ("antresola" na pierwszym piętrze) w pobliżu parteru -- piętro , na którym mieszka M me de Pompadour .
Po 1750 r., jeśli stosunki między królem a jego faworytem przybrały platoniczny , wręcz przyjacielski zwrot, Joanna-Antoinette nie opuściła dworu za to wszystko i pozostała w bezpośrednim otoczeniu rodziny królewskiej, dostosowując swoje postępowanie do dotychczasowych. miała w swoim czasie markizę de Maintenon . M me z Pompadour przoduje w rzeczywistości odwraca uwagę Ludwika XV, wprowadza go do sztuki, organizuje festiwale, przedstawienia teatralne, podtrzymuje gust suwerena dla budynków i ogrodów, mnoży swoje rezydencje poza Wersalem. To wyjaśnia, dlaczego po pięciu latach bycia jego kochanką pozostaje ulubioną królową. Mocą swej władzy wyjednała u króla tytuły i łaski dla swego brata Abla-François Poissona , który kolejno został markizem de Vandières, de Marigny i de Menars. Ten ostatni został ostatecznie mianowany w 1751 r. dyrektorem Budynków Królewskich .
Jeanne-Antoinette nie zaspokaja już zmysłowości króla i obawia się, że zostanie zastąpiona przez damę dworu. Tę rolę, której nie może spełnić, Madame de Pompadour niejasno przekazuje swoim podwładnym. Znalazł się „w otoczeniu Ludwika XV, kompetentnych dostawców” , takich jak książę Richelieu czy Dominique-Guillaume Lebel, pierwszy królewski lokaj de chambre. Młode kobiety lub dziewczęta są zatem przedstawiane władcy i umieszczane w domu w Parc-aux-cerfs , obecnej dzielnicy Saint-Louis w Wersalu. Najsłynniejsze z kochanek to Charlotte Rosalie de Choiseul-Beaupré, Anne Couppier de Romans, której syn Louis Aimé jest rozpoznawany przez króla bez jego legitymizacji, co sprawia, że markiza drży, oraz Marie-Louise O'Murphy de Boisfailly , znana jako Morphyse, która rodzi córkę, Agathe Louise.
W 1753 roku kupiła Hôtel d'Évreux (dziś Pałac Elizejski) i zaznaczyła to miejsce swoimi wyborami w zakresie dekoracji i wyposażenia.
15 czerwca 1754umiera jedyna córka markizy, nazwana Aleksandryna w hołdzie pani de Tencin . Zrodzona z jej małżeństwa, otrzymała opiekę nad nim i od tego czasu wychowała go jak królewską księżniczkę. Ona zamówienia ostre zapalenie otrzewnej w klasztorze Pań Wniebowzięcia, rue Saint-Honoré w Paryżu, gdzie otrzymał swoją edukację. Madame de Pompadour, zatrzymana w Wersalu, nie jest obecna. Kiedy wiadomość dotarła do niego, Ludwik XV pilnie wysłał dwóch swoich osobistych lekarzy do łóżka dziecka, ale przybyli za późno. Dziewięcioletnia Aleksandrynka już uległa. Markiza, głęboko poruszona, nigdy tak naprawdę nie pogodziła się z tą tragedią. Kilka dni później25 czerwca 1754 umiera jego ojciec, François Poisson.
Sobota 7 lutego 1756Król ogłasza nominację Madame de Pompadour, Pani Pałacu Królowej, a prezentacja odbywa się następnego dnia po nieszporach.
Konsekracja i zamek Saint-OuenMało znany i rzadko brany pod uwagę, Château de Saint-Ouen, niemniej jednak znakomicie uosabia olśniewający wzrost społeczny Madame de Pompadour, zarówno dzięki znakomitej jakości jego właścicieli, jak i wyjątkowej aranżacji wnętrz.Pompadour, przechowywany w Muzeum Sztuki i Rzemiosło, przypomina wspomnienie.
Choć może się to wydawać dziwne, markiza de Pompadour, sprzedawszy swój zamek w Crécy , kupiła jedynie prawo użytkowania zamku Saint-Ouen od 1759 r. aż do śmierci w 1764 r. Nie była więc ani dzierżawcą (jak miało to miejsce w zamek od Champs-sur-Marne ), ani właściciel ściśle mówiąc.
Zbudowany w latach 1664-1672 przez Antoine'a Lepautre'a , zamek ten został zbudowany dla Joachima de Seiglière de Boifranc, zanim poślubił prestiżową rodzinę książąt Tresmes i książąt Gesvres przez cały XVIII wiek, a następnie został zniszczony w 1821 roku przez Ludwika XVIII.
Zamek wzniesiony w XVII wieku miał klasyczny plan w kształcie litery U i długą fasadę, ozdobioną dwoma skrzydłami przedłużającymi korpus centralny, od strony ogrodu zwróconej w stronę Sekwany.
Oryginalność Saint-Ouen polegała w rzeczywistości na jego wewnętrznym rozmieszczeniu; w korpusie centralnym znajdował się rząd trzech salonów w stylu włoskim, których dekoracje zostały całkowicie przeprojektowane przez Slodtzów w latach 50. XVIII w. Salon w stylu włoskim to urządzenie ilustrowane z przepychem w Château de Vaux-le-Vicomte , którego najbardziej znanym przykładem jest duży owalny salon - czyli pomieszczenie zajmujące całą wysokość budynku.
Ta wzmianka ma na celu powiedzieć, jak imponujący musiał być rząd trzech salonów w stylu włoskim w Saint-Ouen, których dekoracje zdobiły portrety całej rodziny królewskiej. To spektakularne urządzenie, stworzone dla księcia Gesvres, służyło deklarowanemu pragnieniu społecznego uznania markizy de Pompadour, która w 1752 roku została księżną „ze stołkiem” (dając jej przywilej zasiadania w obecności królowej).
Równolegle z tym istniejącym wystrojem Madame de Pompadour od razu po przejęciu zrealizowała duży projekt restrukturyzacyjny, którego koszt osiągnął ponad 500 000 funtów! Budynki gospodarcze zostały więc gruntownie przebudowane i dokonano wielu modyfikacji.
Ze względu na brak ikonografii i poprzez sprawdzenie różnych źródeł, udało się ustalić restytucję planu parteru, umożliwiając zrozumienie zakresu projektu architektonicznego Madame de Pompadour; wydaje się, że architektem, który nadzorował tę restrukturyzację, był nikt inny jak Ange-Jacques Gabriel , pierwszy architekt króla, który następnie zarządzał placami budowy różnych rezydencji markizy.
Wykorzystując centralny salon w stylu włoskim jako punkt obrotu, apartament dla króla powstał w ten sposób jako wisiorek do apartamentu obecnej księżnej Pompadour, czyniąc prestiżowy Château de Saint-Ouen odzwierciedleniem jego statusu, symbolem jego zwycięstwo społeczne i polityka.
Markiza Menars30 czerwca 1760 r, markiza de Pompadour nabyła, aktem przekazanym Maîtres Alleaume i Delamanche, notariuszom w Paryżu, zamek i markiz Menars , ziemię Nozieux i wszystkie ich budynki gospodarcze, posiadłości Mesdames de Lastic i de Castellane. Całkowita wartość tej ogromnej posiadłości wynosi 880 000 funtów.
Podczas swojego dwudziestoletniego „ panowania ” utrzymywała z królową serdeczne stosunki . M mnie z Pompadour utrzymuje również kontakty z ministrami ona czasami zaprasza swoich mieszkań.
Wspiera karierę kardynała Bernisa , księcia Choiseul i popiera obalenie sojuszy od Prus do Austrii, co materializuje się w wojnie siedmioletniej i utracie Nowej Francji. Legenda głosi, że markiza, aby pocieszyć króla bardzo dotkniętego klęską w Rossbach , namawiała go, by nie rozpaczał nadmiernie, kończąc słowami: „Nie możesz się smucić: zachorujesz”. Po nas potop! ” .
Wyczerpana dwudziestoletnim życiem, pracą i intrygami na dworze, słabnie jej zdrowie, zapada na gruźlicę . W Wersalu nieustannie narzeka na zimne i wilgotne powietrze w swoich dużych mieszkaniach, żałując małego mieszkania na północnym strychu , łatwiejszego do ogrzania, które zajmowała przez pierwsze pięć lat instalacji. W nocy z 14 do15 kwietnia 1764, proboszcz Madeleine z Ville-l'Evêque spowiada się z markizą i udziela jej ostatniego namaszczenia . Wierząc, że śpi, ksiądz wykonuje ruch, by się wycofać, a markiza de Pompadour mruczy: „Jeszcze chwila, księdzu proboszczu , pójdziemy razem” . Jeanne-Antoinette zmarła z powodu przekrwienia płuc w wieku 42 lat, dnia15 kwietnia 1764 w Wersalu, najwyższy przywilej, gdyż nie wolno dworzaninowi umrzeć w miejscu, w którym rezyduje król i jego dwór.
Madame de Pompadour zostaje zabrana na noszach do swojego Hôtel des Reservoirs , gdzie jest obserwowana przez dwa dni i dwie noce w swoim pokoju zamienionym w ognistą kaplicę. wtorek17 kwietnia 1764pod koniec popołudnia w kościele Notre-Dame de Versailles odbywa się pierwsze nabożeństwo pogrzebowe . Akt zgonu został napisany przez proboszcza parafii Jean-François Allarta (patrz sekcja Źródła starożytne ):
„Madame Jeanne Antoinette Poisson |
„Roku tysiąc siedemset sześćdziesiątego czwartego, siedemnastego kwietnia, bardzo wysoka i bardzo potężna dama Madame Jeanne Antoinette Poisson, |
Mówi się, że Ludwik XV , biorąc pod uwagę złą pogodę, gdy konwój pogrzebowy Joanny Antoniny wyruszył z Wersalu do Paryża, powiedziałby taką uwagę: „Markiza nie będzie miała dobrej pogody na swoją podróż” i widząc, jak procesja oddala się bez Mogłem oficjalnie złożyć hołd temu, który był jego powiernikiem od tak dawna: „To jedyne obowiązki, jakie mogłem jej spełnić!” ” .
Jeanne-Antoinette jest pochowana w Paryżu, w kaplicy klasztoru Kapucynów , obok swojej matki Ludwiki Madeleine de La Motte (zm.24 grudnia 1745) i jej córką Alexandrine (zm 15 czerwca 1754). Piwnica znajdowałaby się obecnie na poziomie budynku nr 3 przy rue de la Paix . Pisarz Michel de Decker przywołuje przyszłość markizy: „W ten sposób Jeanne-Antoinette, która pozostała w swoim grobie, do dziś śpi pod chodnikiem starej rue Napoleon – która w 1814 roku stała się rue de la Paix. – i prawdopodobnie przed budynkiem z numerem trzy” .
W swojej woli i braku potomstwa, M ja z Pompadour ofiarowuje królowi część swoich rezydencji. Zapisuje też dożywotnie emerytury swoim przyjaciołom i służbom. Reszta jego majątku, w tym zamek Menars , została przekazana jego bratu Abel-François .
Danielle Gallet, filolog , historyk i kustosz w Archiwum Narodowym , stara się przedstawić obiektywną ocenę Ludwika XV i Madame de Pompadour:
„Królewski łącznik był uważany przez pisma czasami życzliwe, częściej zdradzieckie i trujące. Osoba M mi z Pompadour przedstawiono tam w ogólnym zarysie, w zależności od niepamiętnych pierwowzór princely courtesan. Pogrążony w upadku instytucji monarchicznej, był odpowiedzialny za błędy i nieszczęścia, które poprzedziły agonię Ancien Regime. "
Madame de Pompadour ze swoim mężem, Charlesem-Guillaume Le Normant d'Étiolles , miała dwoje dzieci: syna zmarłego w dzieciństwie i córkę Alexandrine , która zmarła w wieku dziewięciu lat na ostre zapalenie otrzewnej . Markiza nigdy nie miała innych dzieci.
Z jej romansie z króla Ludwika XV , miała trzy poronienia (przypadkowych lub nie hipotezy o aborcji spotkać życzenie króla, aby nie mieć drani nie jest wykluczone ) między 1746 a 1749 r . Cierpiąc na zaburzenia ginekologiczne, zerwała wszelkie stosunki seksualne z królem i stała się organizatorką swoich przyjemności, by uniknąć zastąpienia przez innego oficjalnego faworyta , organizując Parc-aux-cerfs .
Natomiast Charles-Guillaume Le Normant d'Étiolles mieszkał we wspólnym pożyciu z tancerką, którą poślubił, gdy został wdowcem po markizie. Cała rodzina trafiła do więzienia Terroru . Charles-Guillaume miał wtedy 74 lata.
Madame de Pompadour udziela swojego niezachwianego wsparcia Voltaire'owi . Markiza godzi pisarza z Ludwikiem XV . Ten powrót do łask u króla pozwolił Wolterowi uzyskać w 1745 r. stanowisko historiografa i miejsce w Akademii Francuskiej w 1747 r.
Madame de Pompadour jest szczególnie przychylna filozofom i partii intelektualnej. W ten sposób pisarze mogli mieć względną swobodę rozpowszechniania odmiennych idei, wychwalając angielski system polityczny i opowiadając się za oświeconą monarchią . Promuje ona, na przykład, publikacja dwóch pierwszych tomów Encyklopedii przez Diderota i d'Alemberta , jednak potępiony przez Parlament Paryża . Podczas gdy dekret soboru króla Ludwika XV zakazuje drukowania i dystrybucji pierwszych dwóch tomów Encyclopédie le7 lutego 1752, ta sama Rada uznaje „przydatność Encyklopedii dla Nauki i Sztuki”, Madame de Pompadour i niektórzy ministrowie mogą poprosić d'Alemberta i Diderota o zwrot prac Encyklopedii z miesiąca maja.
Madame de Pompadour będzie również bronić Monteskiusza przed krytyką, podczas publikacji swojej książki „ De esprit des lois ”, wydanej w 1748 roku. Jeden z jej adwersarzy, Claude Dupin , generał rolnik i właściciel Château de Chenonceau , jest autorem m.in. książkę „ Reflections on the Spirit of Law ” z 1749 r., która obala argumenty wysuwane przez Monteskiusza. Claude Dupin, z pomocą żony Louise de Fontaine , broni finansistów zaatakowanych przez Monteskiusza, dbając o to, by nie nazwać filozofa i zachowując dla siebie anonimowość człowieka roztropnego i mądrego. Reakcja Montesquieu nie trwała długo i poprosił Madame de Pompadour o interwencję na jego korzyść. Dzięki jego pomocy Monteskiusz uzyskuje zniesienie wydania Claude'a Dupina. Madame de Pompadour, która chroniła Monteskiusza, czyż nie była reprezentowana na obrazie Maurice'a Quentina de La Tour z umieszczonym na stole dziełem „ De esprit des lois ”? Ale książka Monteskiusza została umieszczona na indeksie w 1751 roku, a papież zakazał jej czytania.
Wybrawszy na doktora François Quesnaya , przywódcę fizjokratów i założyciela ekonomii politycznej , Madame de Pompadour została protektorką młodego ruchu fizjokratycznego . Pierwsze spotkania szkoły odbywały się na antresoli Quesnay tuż nad mieszkaniami markizy.
Madame de Pompadour miał bibliotekę, w której jeden uznało Wielki Testament z François Villon .
Markiza de Pompadour była zawsze reprezentowana przez portrety z książką w ręku, obok globusa lub kartkowania nut... Wykonywała prace wielu rzemieślników, a także fabrykę porcelany w Vincennes i pozwoliła na przebudowę pokoju. Fabryka porcelany Sèvres konkuruje z porcelaną z Japonii, Chin czy Saksonii. Promowała artystów z Sèvres, takich jak Jean-Jacques Bachelier czy Étienne Maurice Falconet , którzy wypracowali oryginalne kolory (żółć żonkilowy, niebieski Sèvres czy „liliowy” róż zwany „różą Pompadour” i wymyślony przez Philippe'a Xhroueta ) naturalny” lub „ biscuit de Sèvres”. Opowiadało się to za budową takich zabytków jak Place Louis XV (obecnie Place de la Concorde) i Petit Trianon . Uczestniczyła również w projekcie finansowania realizacji Szkoły Wojskowej wraz ze swoim przyjacielem Josephem Parisem Duverneyem . Osobiście nauczyła się tańczyć, nagrywać i grać na gitarze. Jego brat, markiz de Marigny , był nadinspektorem budynków królewskich i jako taki jednym z propagatorów stylu „antycznego”.
„Styl Pompadour” był w pełnym rozkwicie, zanim została kochanką króla.
Sprawuje prawdziwy mecenat dzięki licznym zamówieniom u malarzy Bouchera , La Toura i van Loo . Zachęca wielu artystów, takich jak malarz Nattier , grawer Cochin , stolarz Oeben , rzeźbiarz Pigalle , wytwórca pochwy Jean-Claude Galluchat czy pisarz La Place .
Za życia markiza de Pompadour rezydowała kolejno, a czasem jednocześnie, w następujących zamkach:
W 1762 roku za namową markizy Ludwik XV nakazał budowę nowego Trianon w parku wersalskim. Madame de Pompadour nadzorowała plany i budowę tego, co miało stać się „ Petit Trianon ” i miało być jej przyszłą rezydencją na dworze. Ale jego śmierć w 1764 roku nie pozwala mu uczestniczyć w ukończeniu dzieła i to nowy faworyt króla, Madame du Barry , która inauguruje go wraz z królem i osiedla się tam.
: dokument używany jako źródło tego artykułu.
Departament Yvelines :
Departament Paryża :
„Od środy 30 grudnia 1721 r. została ochrzczona Jeanne-Antoinette Poisson, urodzona wczoraj, córka François Poissona, dziedzica JKW prałata księcia Orleanu i jego żony Ludwiki-Madeleine de La Motte, zamieszkałej przy rue de Cléry.
Ojciec chrzestny Jean Pâris de Montmartel, dziedzic, sekretarz doradcy królewskiego domu koronnego Francji i jego finansów. Matka chrzestna Demoiselle Antoinette-Justine Pâris, córka Antoine Pâris, giermek, skarbnik, syndyk generalny prowincji Dauphiné. (podpisy) Pâris de Montmartel, Antoinette-Justine Pâris, Ryby, Secousse. "