Ten artykuł śledzi historię mapę z Armenii , od starożytności do XX -go wieku .
W tym artykule przedstawiono panoramiczny widok map reprezentujących Armenię na przestrzeni epok historii, można go traktować jako listę, ale nie jest to wyczerpująca lista, ponieważ niektóre mapy zostały utracone z biegiem czasu i nie możemy ich wszystkich wymienić.
Starożytna mapa, choć niezabudowana, w lewo piękne karty, które mają autorów Hecataeus , Ptolemeusz , etc. Niestety te arcydzieła już nie istnieją i dlatego są najczęściej reprodukcjami średniowiecza.
Z historycznego punktu widzenia początki Armenii pochodzą od ludów ( Armens i Hayasa-Azzi ), którzy mieszkali w Anatolii i przeniosły się na Kaukaz . Tam połączą się z Urartanami , rywalizującą cywilizacją Asyrii . Wtedy to królestwo urartejskie zniknie, a Ormianie utworzą dynastie w momencie narodzin J.-C. ( dynastie Orontidów , Artaxiade , Arsacid ). Około 301 roku Armenia przyjęła chrześcijaństwo, a następnie w 405 roku Mesrop Mashtots stworzył alfabet ormiański . Rozpoczyna się średniowiecze .
Karta Hecataeus dnia VI th BC. AD, ale jego rekonstytucja datowana jest na XIX wiek . Mapa ta jest szeroko cytowana przez Herodota w jego pismach. W tym dziele Hekatajusza po raz pierwszy znajdujemy napis „ Armenioi ” (w języku ormiańskim Αβεποὶ), wzmiankę o imperium Achemenidów , ludach Matiènesów, Gordyenów, Medów , Partów .
Karta jest obecnie wystawiona w BNF , bibliotece narodowej Francji w Paryżu .
Mapa ta pochodzi z II wieku , ale jej kopia jest rekonstrukcją z 1466 roku . Jest po łacinie . Autorem jest Ptolemeusz , ale jego status rzadko jest kwestionowany. Na mapie widzimy Kaukaz : Armenia „ Armenia Maior ”, Iberia „ Iberia ”, Colchis „ Colchis ”, Albania „ Albania ”. Oprócz Kaukazu na mapie można zobaczyć media „ Mediae Pars ”, asyryjskie „ Assyria Pars ” oraz morza Kaspijskie i Czarne . Reprezentowanych jest wiele historycznych miejsc, takich jak miasto „ Artaxata ”, „ Tigranocerte ” czy jezioro Van , „ Thospitis ”.
Ta mapa jest wystawiona w Modenie ( Włochy ), w Biblioteca Estence .
Karta Jerome przestarzały V th century . Oryginalny jest stracone, wydajność tej karty jest rekonstrukcja XII -tego wieku . Hieronim to chrześcijański pisarz łaciński, który zmarł w 420 . Pod koniec życia był księdzem na Bliskim Wschodzie. Mapa jest rzeczywiście reprezentacją Azji, czyli Anatolia (w czasie, termin Azja odzwierciedla dzisiejszej Anatolii i Kaukazu). Na swojej mapie Hieronim przedstawia Araxis, który wpada do Morza Kaspijskiego , a dalej na prawo Tygrys i Eufrat ; między tymi dwoma rzekami pisze termin „ Armenia Maior ” (Armenia Major). Wskazuje po prawej stronie miasta Nisibine, Carrhes , Samosate , Edessa . Na południe od Eufratu wymieniono „Armenia” ( Armenia ) i „ Armenia gorsza ” (Dolna Armenia).
Mapa Jérôme jest przechowywana w Londynie , w British Library .
Wcześniej większość map była kopiami, a oryginalne mapy były z czasem tracone. We wczesnym średniowieczu mapy prawie nie istniały. Jest od XII th century kartografia naprawdę rozwija się Wschodu i Zachodu . Znajdziemy głównie „ portolans ” (wykresy) wykonane przez portugalskim i kule do XIV TH i XV th wieku. Kartografia francuska była tylko słabo rozwinięta. To będzie później, z XVI -tego wieku .
Historycznie rzecz biorąc, Armenia została zaatakowana przez najeźdźców ( Mongołów , Arabów ...) powodujących migrację Ormian, który założył królestwo w szczególności Armenia Mała zwany także ostatni królestwa Armenii , do XIV th century.
„Tabula Rogeriana” pochodzi z 1154 roku . To arcydzieło arabskiej kartografii. Ta mapa jest znana światu arabskich uczonych. Został wyprodukowany przez Al Idrissi , marokańskiego uczonego, na zlecenie Rogera II z Sycylii . Na mapie arabskie nazwy są zapisane alfabetem łacińskim. Mapa przedstawia cały Kaukaz , wschodnią Anatolię , Morze Kaspijskie , Górną Mezopotamię . Z prawej strony możemy łatwo dostrzec Morze Śródziemne z Cyprem , trzema jeziorami Van , Urmia i Sevan . Jeśli interesuje nas Armenia , wyróżniamy określenia „ A safel Arminia ” (Dolna Armenia), „ Dabil ” (Dvin), „ Kalikala ” ( Erzurum ), „ Argis ” (Ardchech) i „ Halat ” ( Achlat ). Pomiędzy dwoma jeziorami Urmiah i Van znajduje się „ Bakiet Arminia ” („reszta” lub „inna” Armenia).
„Tabula” jest przechowywana w BNF w Paryżu .
Ten portulan , pochodzący z 1339 roku , został wyprodukowany przez Angélino Dulcert . Jest Katalończykiem i dzięki tej mapie jest pierwszym „kartografem portulanów” w Katalonii . W przeciwieństwie do innych portulanów, oczywiście przedstawia Morze Czarne i Śródziemne, ale płynie w głąb lądu i przedstawia Anatolię i Armenię . Rozmiar karty to 1m długości i 75cm szerokości. Dulcert pokazuje Cypr i ostatnie królestwo Armenii, położone w Cylicji , na mapie nazwane „ Ermenja minor ”, ale to myli prawdziwą „ Armenię Mniejszą ”, położoną na północnym wschodzie. Znajdujemy flagi z krzyżami i lwem, symbolem królestwa Armenii. Poza Tygrysem i Eufratem jest notowane jako „ Archa de noe ” ( Arka Noego ), a powyżej „ armenia maior ” (Wielka Armenia).
Jest przechowywany w BNF .
Ten portulan pochodzi z 1367 roku i został wykonany przez Wenecjan Domenico i Francesco Pizigani. Mierzy 90 cm na 134 cm. Jest w stylu przypominającym styl Angelino Dulcert za portulan . Na mapie widzimy „ Ermenia Maior ” i „ Mons Ararat in what permansit arca Noe post diluvium ” (tłumaczenie z łaciny: „ Góra Ararat, na której Arka Noego wylądowała po potopie”). Czytamy też „ Cylicję ” ( Cylicja ) i „ Ermenia minor ”. Reprezentowana jest także ówczesna stolica Armenii : „ Syso ” ( obecnie Sis Kozan ). Mapa ozdobiona jest rysunkami twierdz. Żadna wcześniejsza mapa nie przedstawiała tak szczegółowo Armenii.
Mapa jest wystawiona w Biblioteca Palatina w Parmie ( Włochy ).
Ten portulan data końca XV -go wieku. Jest to mapa okrężna, bez daty, miejsca ani nazwiska autora. Mimo to, wiele wskazuje na to, ta mapa pochodzi z końca XV XX wieku (w tym wskazania niektórych królestwach a nie innych). Mierzy 1,20 m średnicy. Styl portulanu jest kataloński , przykładem jest ornamentyka. Czytamy wzmiankę „ Ermenia maior ”; oraz miasta „ Arzenga ” (Erzindjan) i „ Malatia ”. Cilicia ormiański nie jest reprezentowana, ponieważ w tym czasie, ostatnie królestwo ormiański Cylicji umarła, a to wzmacnia hipotezę, że mapa byłaby zrealizowana w końcu XV -go wieku. Wreszcie możemy przeczytać termin „ montana negra ”, oznaczający Czarną Górę, co było średniowieczną nazwą Amanusa .
Portulan jest przechowywany w Modenie (stąd jego nazwa), w Biblioteca Estence.
Ta kula owalna (45 x 82 cm) z dnia XV p wieku. Praca jest prawdopodobnie genueńska . Nie ma już wzmianki o Cylicji Ormiańskiej . Możemy przeczytać terminy „ armenia ” i „ arzerum ” ( Erzurum ). Znaczenie Damaszku i brak osmańskiego sułtana sugerują pochodzący z początku XV th wieku, kiedy sułtan Mameluków z Egiptu i Syrii był władcą największy muzułmański.
Mapa świata jest przechowywana we Florencji , w Biblioteca Nazionale Centrale we Włoszech .
Mapa Fra Mauro z 1460 roku . Oryginał, zamówiony przez króla Portugalii , zaginął, a jedyną zachowaną kopią jest bardziej współczesna kopia zamówiona przez Republikę Wenecką . Mapa jest okrągła, o średnicy prawie 2 m. Odczytuje się go od tyłu, przy czym w tym czasie południe jest przedstawione u góry. Można ją uznać za encyklopedię kartograficzną regionu, biorąc pod uwagę wielkość szczegółów. Jeśli ktoś interesuje się Armenią, to wyróżnia się wzmianki „ Armenia ”, „ Cylicja ”, a nawet „ Armenia ja [ani] ”. W Eufrat mogą być widoczne bardzo wyraźnie na mapie świata.
Mapa jest przechowywana w Biblioteca Nazionale Marciana w Wenecji ( Włochy ).
W epoce renesansu narodziły się bardzo szczegółowe mapy. W tym czasie powstawały planisfery i atlasy , często produkowane przez Genueńczyków , konkurując z innymi znanymi kartografami w Europie . Reprezentacje Armenii przechodzą przez bardziej ogólne mapy, które pokazują również graniczne regiony tego kraju, czyli Kaukaz , Anatolię , Persję … To także w tym czasie mapy zmieniają język. Widzimy w szczególności język francuski, który zaczyna narzucać się ze szkodą dla łaciny .
Historycznie Armenia jest podzielona między Turków i Safawidów . W tym czasie prawdopodobnie pojawiła się pierwsza diaspora ormiańska . Armenia jest zagrożona przez najeźdźców i stanie się w pewnym sensie wasalem Imperium Osmańskiego.
Mapa świata Mikołaja z CAVERIO datą 1505 . Jest to dzieło genueńskie, podobnie jak mapa świata autorstwa Fra Mauro. Wymiary mapy są bardzo duże: 1,15 × 2,25 m. Z wielką precyzją reprezentuje nie tylko Armenię, ale także całą Europę, a nawet Arabię. Znajdziemy zwykłe wzmianki o Armenii , „ Armenia ”, ale także „ Tartaria ” (Tartary), napisane dalej na północ. Poniżej przedstawiamy „ Arabia ” z Mekki i „ Ierusalem ” ( Jerozolima ).
Karta jest przechowywana w Paryżu ( Francja ), w Bibliotece Narodowej Francji (BNF).
Autorem tej planisfery z 1550 roku jest Pierre Desceliers . Mierzy 1,35 metra na 2,15 metra. Można go uznać za kartę książęcą o wielkiej finezji, z niebanalnymi zdobieniami. Mapa wskazuje północ na dzisiejsze południe , co zostało zrobione w epoce renesansu. Znajdujemy wzmiankę „ Armenia ”, ale po raz pierwszy jest ona dobrze umieszczona, dużymi literami i po francusku . Nie ma wzmianki o miastach ormiańskich. W Armenii znajdujemy „ Albanię ”, w mniejszych „ Iberia ” i „ Colcos ” ( Colchis ), „ Gruzja ”, „ Alie minor ” ( Azja Mniejsza ) i „ Arabia de ferre ” (Arabia de terre, w obecnym francuskim „Arabie, co odpowiada Arabii Saudyjskiej ).
Mapa jest przechowywana w British Library w Londynie .
Atlas pochodzi z 1553 roku . Jest to jedna z 33 map wykonanych przez Battistę Agnese , kartografa mieszkającego w Wenecji i pochodzącego z Genui . Karta jest zatem logicznie napisana po włosku . Jego wymiary to 29,5 × 49 cm . Mapa odpowiadająca Armenii obejmuje Kaukaz , Anatolię , Persję i regiony wokół Morza Kaspijskiego . Nazywa się „ Carta corografica della Russia, Tartaria, parte dell'Europa e dell'Asia ”. Jeśli interesuje nas Armenia, widzimy wzmianki „ Armenia ”, „ Trapezonda ” ( Trabzon ). Wokół są wzmianki o „ Alepyo ” ( Aleppo ), „ Persidis ” ( Persja ), „ Rex Georgia [?] ” ( Gruzja ), „ Bania ” i „ Mengrelia ” ( Mingrélie ). Wreszcie, w miejscu dzisiejszej Turcji pojawiają się określenia „ Suleymanssach Imperator Turcharum ”, odnoszące się do osmańskiego sułtana Sulejmana Wspaniałego .
Obecnie atlas jest przechowywany w Museo Correr w Wenecji .
Ta duża mapa autorstwa Giacomo de Maggiolo pochodzi z 1563 roku . Rodzina Maggiolo była znana ze swojej „artystycznej dominacji” na mapach wykonanych przez Genueńczyków w okresie renesansu . Jego wymiary to 1 metr na 85 cm. Możemy wskazać na obecność wielu rysunków, które głównie przedstawiają cesarzy, takich jak gigantyczny „ Lo gran Turco ”, sułtana osmańskiego ( Sulejman Wspaniały ) przedstawiony przed jego namiotem, ale także rysunki gór i miast. Możemy przeczytać wzmiankę „ Armenia ” i rysunki niektórych miast ormiańskich.
Karta jest przechowywana w Paryżu, w BNF .
Ta era jest bogata w mapy. Możemy zobaczyć kilka bardzo pięknych, bardzo szczegółowych i bardzo kompletnych, jak w „ Armenia vetus in quatuor partes odrębna ” Philippe'a de la Rue . W tym czasie po raz pierwszy mapa przedstawiająca Armenię została wykonana przez Ormianina, jest to „ Tabula Chorographia Armenica ” Eremii Tchélébi Keumurdjian. Nie znajdziemy już portulanów ani map świata, jak w średniowieczu czy renesansie , ale proste mapy lub Tabula.
Historycznie Armenia znajduje się pod panowaniem osmańskim, a jej mieszkańcy żyją w społeczności zwanej prosem .
Ta mapa, zwana Romani Imperii Oriens ( Cesarstwo Wschodniorzymskie ), pochodzi z 1637 roku . Wykonany przez Nicolasa Sansona , jednego z pierwszych francuskich kartografów, jest napisany po łacinie . Wymiary tej mapy są raczej małe (40 × 55 cm). Nie przypomina innych map innych kartografów, którzy reprezentują region w swoim czasie. Dokładnie pokazuje Azję Mniejszą ( dzisiejszą Turcję ) i Kaukaz (stąd Armenia ) tak, jak były trzynaście wieków wcześniej. Możesz zobaczyć terminy, które kiedyś były „ Armenia maior ” ( Armenia major), „ Armenia prima ” i „ Armenia secunda ” (Armenia pierwsza i druga). Jeśli interesują nas szczegóły, możemy zauważyć kilka wzmianek o „ Tigranocerta ” ( Tigranocerta była ormiańską stolicą króla Tigrana II ) i „ Eufrat ” ( Eufrat ). Tak więc dalej na północ możemy zaobserwować napotkane powyżej napisy „ Colchis ”, „ Iberia ” i „ Albania ”.
Mapa jest obecnie przechowywana w Paryżu w prywatnej kolekcji.
Ta mapa, pochodząca z 1653 roku , jest autorstwa niejakiego Philippe De la Rue. „ Armenia Vetus ” (nazwa karty) oznacza starożytną Armenię. Osobliwością jest to, że przedstawia tylko Armenię, ponieważ najczęściej reprezentacje tego kraju na poziomie kartograficznym pojawiają się na innych, bardziej ogólnych mapach. Wymiary to 40 × 55 cm . Przedstawia Armenię za czasów Justyniana , cesarza bizantyjskiego , ale zawiera błąd: termin „ Armenia Maior ” odpowiadałby autorowi słowu „ Armenia IV ”. Pomimo tego błędu mapa bardzo dokładnie pokazuje Armenię z większością jej miast.
Karta znajduje się w prywatnej kolekcji w Paryżu .
Ta „ Tabula Chorographia Armenica ” została wykonana w Konstantynopolu przez Érémia Tchélébi Keumurdjian. Ten ostatni był słynnym kartografem ormiańskim i po raz pierwszy Armenię reprezentuje kartograficznie Ormianin. Karta została zamówiona przez dyplomatę z Konstantynopola o nazwisku Marsili. Wymiary mapy można uznać za ogromne: ma 3,5 m długości i 1,2 m szerokości. Zwłaszcza, że pozostawała zamknięta i zapomniana przez prawie trzy stulecia, został odnaleziony w włoskim mieście w Bolonii , w 1991 roku , w bardzo dobrym stanie zachowania. Przedstawia dość dokładnie Armenię , ze wzmiankami o wielu miastach i rysunkami jezior, gór, rzek, klasztorów… A przede wszystkim bardzo piękny rysunek Eczmiadzynu , siedziby kościoła apostolskiego . W ten sposób możemy obserwować majestatyczny Ararat z jego turbanowym wyglądem.
Mapa jest obecnie przechowywana w Biblioteca Universitaria , Fondo Marsili w Bolonii .
Ta mapa, wykonana w 1723 roku , jest autorstwa Guillaume Delisle . Mierzy 46 × 62 cm . Przedstawia szczegółowo Armenię , wówczas podzieloną między Persję i ziemie sułtana osmańskiego. Obserwujemy mnogość komentarzy demograficznych i historycznych… To źródło dla historyków. Osobliwością tej mapy jest błąd: jeziora Ourmia i Van stykają się ze sobą, mimo że są od siebie oddalone o kilkaset kilometrów. Karta została zamówiona przez ormiańsko-gruzińską rodzinę królewską. Możemy obserwować terminów „ Erivan ”, co odpowiada obecnej stolicy Armenii, Erewaniu „ Arménie ”, który jest w języku francuskim, coś jeszcze dość rzadkie w tym czasie. Widzimy również granice Armenii z „ Curdistanem ” ( Kurdystanem ), „ Diarbeck ” (obecnie Diyarbakır ), „ Uroumi ” ( Urmia ), „ Shirvan ”, który obecnie odpowiada Azerbejdżanowi itd.
Mapa jest obecnie przechowywana w Paryżu , w prywatnej kolekcji.
Mapa „La turchia d'Asia” wykonana przez Wenecjanina Antonio Zattę pochodzi z 1784 roku . Mały rozmiar (30 × 40 cm ) w pełni reprezentuje Armenię . Co ciekawe, jeziora Ourmia i Van znajdują się bardzo blisko siebie. Niezwykle Cilicia nazywana jest „ Caramania ”. W rzeczywistości jest to odniesienie do dynastii Karamanidów , którzy byli Turcomanami . Jeśli ktoś interesuje się Armenią , zwraca uwagę na zwykłe wzmianki o „ Armenii ” i „ Erivanie ” z napisami wielu miast ormiańskich i kaukaskich.
Karta jest również przechowywana w prywatnej kolekcji w Paryżu .
Przedstawienia kartograficzne bardzo się zmieniły w tym okresie; jest ich znacznie mniej i bardziej podkreślają Armenię.
Z historycznego punktu widzenia, Ormian, wtedy jeszcze pod panowaniem osmańskim, cierpiał ludobójstwa w 1915 roku , jest również pierwszym ludobójstwem XX th wieku . Armenia zmienia i staje radzieckich aż do 1991 roku . Potem prowadził wojnę przeciwko Azerbejdżanu odzyskanie ormiańskiej ziemi zajmowanej przez Azerów , Górskim Karabachu . Pokój powrócił teraz od 1994 roku .
Daty tej mapie z 1880 roku i został napisany przez Heinrich Kiepert ( 1818 - 1899 ), niemiecki uważany za największego kartografów z XIX th wieku . Ta mapa jest najważniejszym świadectwem tego człowieka, który interesował się Bliskim Wschodem, a zwłaszcza Armenią . Umiał nawet mówić, pisać i czytać po ormiańsku . Mapa o skromnych wymiarach (17 × 24 cm) nigdy nie została wydrukowana. Reprezentuje Wielką Armenię z jej historycznymi prowincjami (jak na przykład Vaspourakan ). Imiona są zapisane w starożytnej grece i ormiańsku . Nigdy mapa przedstawiająca Armenię nie była tak dokładna jak ta: można dokładnie zobaczyć relief, jeziora i rzeki itp. Widzimy kilka wzmianek w tym „ Artašat ” na południe od Erywania , który do tej ostatniej, nie wspomniano. Można również zobaczyć „ Širak ” (region Shirak ), dalej na zachód „ Tospai ” ( jezioro Van ) „ Tigranakert ” itp.
Dzieło Heinricha Kieperta przechowywane jest w Staatsbibliothek w Berlinie .
Przedstawienia kartograficzne Armenii są bogate, od starożytności po współczesność. Ale najczęściej przechodzą przez bardziej ogólne reprezentacje, takie jak na przykład portulany . Reprezentacje Armenii właściwej są rzadsze, ale możemy przytoczyć „ Armenię ” Heinricha Kieperta, prawdziwą perełkę kartografii . Te karty wykonane przez Ormian są bardzo rzadkie, cytowany tylko jest „ Tabula Chorographia Armenica ” z Eremia Celebi Keumurdjian. W tym artykule nie można mówić o wszystkich mapach Armenii, co jest bardzo trudne, ponieważ jest ich tak wiele.
