Kryształowa noc

Kryształową (w języku niemieckim  : Reichskristallnacht , / ˌ ʁ ma ɪ ç s k ʁ ɪ s t l ˌ n x t / ) to pogrom wobec Żydów w Trzeciej Rzeszy , które miały miejsce w nocy9 w 10 listopada 1938iw następnym dniu. Pogrom ten został przedstawiony przez nazistowskich urzędników jako spontaniczna reakcja ludności na śmierć w dniu dzisiejszym9 listopada 1938od Ernsta vom Ratha , sekretarzem ambasady niemieckiej w Paryżu , poważnie ranny dwa dni wcześniej przez Herschel Grynszpan , młodego Żyda polskiego pochodzenia niemieckiego. W rzeczywistości pogrom został zarządzony przez kanclerza Rzeszy Adolfa Hitlera , zorganizowany przez Josepha Goebbelsa i przeprowadzony przez członków Sturmabteilung (SA), Schutzstaffel (SS) i Hitlerjugend , wspieranych przez Sicherheitsdienst (SD). , Gestapo i inne siły policyjne.

Na terenie całej Rzeszy zniszczono prawie dwieście synagog i miejsc kultu, splądrowano 7500 przedsiębiorstw i przedsiębiorstw prowadzonych przez Żydów; 100 Żydów zostało zamordowanych, setki innych popełniło samobójstwa lub zmarło z powodu odniesionych obrażeń, a blisko 30 000 zostało deportowanych do obozów koncentracyjnych  : w sumie w pogromie i deportacjach, które po nim nastąpiły, zginęło od 2000 do 2500 osób. Główne wydarzenie w fali antysemickiej, która ogarnęła Niemcy, gdy tylko naziści doszli do władzyStyczeń 1933„Noc Kryształowa” jest częścią początków Zagłady .

Prowokując ten pierwszy poważny przejaw antysemickiej przemocy, naziści chcieli przyspieszyć emigrację Żydów, uważanych za zbyt powolną, pomimo prowadzonej od tamtej pory polityki prześladowań i wykluczenia. Luty 1933. Cel został osiągnięty: znacznie wzrosła liczba kandydatów na emigrację. Ale pomimo oburzenia, jakie wydarzenie wywołało na świecie, granice innych krajów pozostały zamknięte.

Wyznaczając zerwanie nazistowskiej polityki w latach 1933-1937, a także etap antysemickiej przemocy i prześladowań, wydarzenie to ujawniło także obojętność narodów na los Żydów w Niemczech i Austrii oraz niemożność demokratycznych państw do udaremnienia zamachów stanu kierowanych przez hitlerowskie Niemcy.

Kontekst: środki antysemickie

Program NSDAP , o którym napisano24 lutego 1920 r, stanowi, że „tylko brat rasy ( Volksgenosse ) może być obywatelem . [...] Nie Żyd może być zatem brat rasy” i w Mein Kampf , Adolf Hitler głosi wielokrotnie pragnienie, aby zobaczyć Niemcy «wyzwolony od Żydów  » ( Judenfrei ). Żydzi byli ofiarami antysemickiej polityki, gdy tylko naziści doszli do władzyStyczeń 1933. Dyskryminacja ta znajduje odzwierciedlenie w szczególności w bojkotu żydowskich przedsiębiorstw, poszukiwanym przez Hitlera, zorganizowanym przez Juliusa Streichera i wdrożonym przez SA ,1 st April 1.933w operacji, która odniosła ograniczony sukces i została powszechnie potępiona za granicą. W tym samym miesiącu Żydzi zostali wyłączeni ze służby cywilnej , z nielicznymi wyjątkami, dekretem o przywróceniu służby cywilnej7 kwietnia 1933 i jego rozporządzeniach wykonawczych.

Ostracyzm wobec Żydów jest sformalizowany 15 września 1935kiedy uchwalono ustawy norymberskie , głównie „Ustawę o ochronie niemieckiej krwi i honoru” ( „  Blutschutsgesetz  ” ) i „Ustawę o obywatelstwie Rzeszy” ( „  Reichsbürgergesetz  ” ). Te prawa i wynikające z nich dekrety określają charakter żydowski, pół-żydowski lub ćwierć-żydowski ( Mischling ), w zależności od pochodzenia, zabraniają stosunków seksualnych i małżeństw między obywatelami niemieckiej lub pokrewnej krwi a Żydami., Pozbawiają Żydów Obywatelstwo niemieckie, a także większość ich praw politycznych, w tym prawo do głosowania , oraz wykluczenie ich z niektórych wolnych zawodów i edukacji.

Kampania antyżydowska zaostrzyła się w 1937 roku, zwłaszcza dzięki wystawie Wieczny Żyd ( Der Ewige Jude ) zorganizowanej w Monachium , ale szczególnie w następnym roku. Na początku 1938 r. Skonfiskowano paszporty niemieckich Żydów. Plik26 kwietniaŻydzi mają obowiązek zarejestrować cały majątek, który posiadają, co ułatwia ich arynizację . Plik17 sierpnia, imiona noszone przez Żydów są regulowane, a trzy dodatkowe dekrety do praw norymberskich definiują pojęcie żydowskiego biznesu i zabraniają Żydom wykonywania zawodu lekarza. Robi się wszystko, aby zmusić Żydów do emigracji, bez względu na koszty.

Pretekst: zabójstwo vom Ratha

„Z Bożą pomocą […]. Nie mogłem postąpić inaczej. Moje serce krwawi, kiedy myślę o naszej tragedii [...]. Muszę wyrazić swój bunt, aby cały świat go usłyszał i mam zamiar to zrobić. Błagam, wybacz mi. "

- List od Herschela Grynszpana do wuja,7 listopada 1938

Plik 7 listopada 1938, młody polski Żyd pochodzenia niemieckiego, który schronił się w Paryżu, Herschel Grynszpan , lat 17, którego rodzina mieszkająca w Hanowerze została wydalona, ​​na27 październikaz Niemiec do Polski kupuje pistolet, potem jedzie do ambasady niemieckiej w Paryżu , gdzie prosi o spotkanie z urzędnikiem. Wysłany do biura pierwszego sekretarza Ernsta vom Ratha , Grynszpan strzela do niego i poważnie go rani.

To nie pierwsze tego typu wydarzenie. Plik4 lutego 1936, jugosłowiański student talmudystów , David Frankfurter , zamordował w Davos przywódcę partii nazistowskiej w Szwajcarii Wilhelma Gustloffa , nie wywołując reakcji władz ani ludności niemieckiej, okoliczności, a zwłaszcza bliskość Berlina. Igrzyska Olimpijskie , „Żądanie zaciśnięcia uzda fanatykom partii w Niemczech”.

Atak na dyplomatę vom Ratha nie jest przedmiotem żadnego publicznego oświadczenia nazistowskich urzędników , mimo że antysemicka kampania w prasie zaaranżowana przez Josepha Goebbelsa z8 listopada 1938zachęca do pierwszych pogromów prowadzonych przez lokalnych przedstawicieli partii nazistowskiej, zwłaszcza w Hesji-Cassel , Monachium czy Hanowerze .

W swoim dzienniku 9 listopada, Joseph Goebbels opowiadając dzień 8th, pisze nic o ataku Paryżu, a on spędził koniec wieczoru z Hitlerem w kawiarni Hecka; podczas przemówienia8 listopadaupamiętniając pucz w piwnicy w 1923 r. , Hitler również milczy na ten temat. Dla Saula Friedländera „oczywiście dwaj nazistowscy przywódcy zdecydowali się działać, ale uważali, że lepiej będzie poczekać do śmierci ciężko rannego Ernsta vom Ratha; to niezwykłe milczenie było najpewniejszą oznaką istnienia planów zmierzających do akredytacji spontanicznej eksplozji gniewu ludu ”.

Vom Rath, do którego łóżka Hitler posłał swojego osobistego lekarza, dr. Karla Brandta , zmarł dalej9 listopada 1938na 17  h  30 , a Hitler jest poinformowany pomiędzy 19 i 21  h , podczas uczestniczenia w Monachium, tradycyjnego obiadu „towarzyszy broni”, stara gwardia partii.

Organizacja przemocy: fikcja spontanicznej reakcji

„Przedstawiam fakty Führerowi. Decyduje: niech protesty trwają. Usuń czcionkę. Żydzi choć raz muszą poczuć gniew ludu. To jest sprawiedliwość. Natychmiast przekazuję odpowiednie instrukcje policji i partii. Następnie wygłaszam krótkie przemówienie do przywódców partii. Burze oklasków. Wszyscy natychmiast rzucają się do telefonów. Teraz to ludzie będą działać. "

-  Joseph Goebbels , Monachium ,10 listopada 1938

Plik 9 listopada 1938wieczorem w Monachium , z okazji Tag der Bewegung (Dnia Ruchu), Adolf Hitler po długiej rozmowie cichym głosem z Josephem Goebbelsem, podczas której Führer wydaje się szczególnie poruszony, opuszcza zebranie, nie dostarczając tradycyjną mowę i bez najmniejszej aluzji do śmierci vom Ratha . Około godziny 22:00 Joseph Goebbels w „krótkim, ale zapalnym przemówieniu” ogłasza uczestnikom śmierć Ernsta vom Ratha i informuje ich, że w Hesji-Cassel i Saksonii-Anhalt wybuchły zamieszki antyżydowskie , dodając, że Führer zdecydował, że nie należy robić nic, aby zniechęcić ruch, gdyby rozprzestrzenił się na całą Rzeszę. „Partia musiała zorganizować i przeprowadzić sprawę, nie sprawiając wrażenia, że ​​jest jej otwarcie zaangażowana”.

„Spontaniczny gniew ludowy” wysuwany przez nazistowskich urzędników jest w istocie przedmiotem czterech kolejnych fal rozkazów: od 22.00 regionalni szefowie SA wydają telefonicznie instrukcje swoim podwładnym, aby rozpalili pożary na dużą skalę, niszcząc i przemoc; na krótko przed północą Heinrich Müller , szef Gestapo, wzywa policję, aby nie sprzeciwiała się działaniom przeciwko Żydom, aby zapobiegała grabieżom i „innym szczególnym wybuchom” oraz by przygotowała się na aresztowanie dwudziestu do trzydziestu tysięcy Żydów, „najlepiej zamożnych” ; O pierwszej dwudziestej rano instrukcje Müllera zostały uzupełnione i wyjaśnione przez teleks Reinharda Heydricha do policji i SD . Heydrich prosi o zapobieżenie działaniom, które mogą zagrażać Niemcom lub ich mieniu, zwłaszcza podczas palenia synagog , o zezwolenie na niszczenie mieszkań i przedsiębiorstw należących do Żydów, ale nie na ich grabież, aby nie atakować cudzoziemców i znajdować „personel niezbędny do aresztować tylu Żydów, zwłaszcza bogatych, ilu mogą pomieścić więzienia ”. O 2  godz.  56 nad ranem przyszła kolej na Rudolfa Hessa, który udzielił instrukcji.

Dla Rity Thalmann i Feinermanna kolejność rozkazów, a przede wszystkim precyzja instrukcji wydanych przez Müllera, w szczególności nakaz aresztowania 20 000 do 30 000 Żydów, świadczą o istnieniu z góry ustalonego planu przed zamachem. of vom Rath. Analizę tę podziela Gerald Schwab, zgodnie z którym teleks wysłany przez Müllera, w którym nie ma aluzji do śmierci vom Ratha, został sporządzony przed odpowiednią okazją; Schwab zwraca również uwagę, że obozy koncentracyjne przygotowywały się od kilku miesięcy, aby poradzić sobie z masowym i nagłym napływem zatrzymanych. Błędny charakter twierdzenia, że ​​przemoc była spontaniczna, znajduje ponadto potwierdzenie w raporcie najwyższego trybunału partii, sporządzonym na początku 1939 r .: „ustne instrukcje Ministra Spraw Wewnętrznych zostały najwyraźniej zrozumiane przez wszystkich obecnych urzędników jako oznaczające, że partia nie powinien wyglądać na zewnątrz jako inicjator demonstracji, ale w rzeczywistości był odpowiedzialny za ich organizację i przeprowadzenie. "

Komentując wydarzenia i świadcząc o trudności w narzuceniu wersji „spontanicznego” pogromu, Blockleiter z Hüttenbach w środkowej Frankonii , którego żydowska świątynia została spalona przez miejscowych urzędników partii nazistowskiej i SA pisze w raporcie do swojego hierarchia7 lutego 1939 r : „Nie należy pisać, że podpalili synagogę członkowie partii […], ale ludność. To poprostu. Ale jako felietonista jestem sobie winien opowiedzenie prawdy. Łatwo jest usunąć tę stronę i napisać nową. Proszę, mój szefie, jak mam dokonać tego wpisu i jak powinien być sformułowany? "

Plik 10 listopada 1938Goebbels konsultuje się telefonicznie z Hitlerem we wczesnych godzinach porannych, a następnie spotyka się z nim podczas lunchu, ponieważ przemoc trwa nadal. Za zgodą Führera Goebbels wydaje rozkaz powstrzymania pogromu. Niniejsza instrukcja jest nadawana przez prasę berlińską o godzinie 17:00, przez stacje radiowe o godzinie 20:00 i przez całą prasę następnego dnia. Po nim następują wiadomości od Heydricha do policji, której patrole, „które zniknęły jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki, pojawiają się na każdym rogu ulicy”.

Pogrom: antysemicka przemoc w całej Rzeszy

„Wrócę do hotelu, kiedy zobaczę, jak niebo [zmienia się] krwistoczerwone. Synagoga płonie. [...] Pożary gasimy tylko wtedy, gdy jest to konieczne dla okolicznych niemieckich budynków. W przeciwnym razie pozwól mu się spalić. […]
Okna są rozbite. Dobra robota, dobra robota! We wszystkich dużych miastach synagogi płoną. "

-  Joseph Goebbels , Monachium ,10 listopada 1938

Gdy tylko przemówienie Goebbelsa się skończyło, członkowie Stosstruppa Adolfa Hitlera uwolnili się na ulicach Monachium i zniszczyli synagogę przy Herzog-Rudolf-Strasse , a ich przemoc posunęła się tak daleko, że wzbudziła zaniepokojenie gauleitera Adolfa Wagnera . Goebbels wydaje im również rozkaz wyburzenia synagogi przy Fasanenstrasse .

Pogrom szybko rozprzestrzenił się na całe terytorium Rzeszy, od dużych miast po wsie: „Gauleiterzy przystąpili do akcji około 22:30. O 23:00 SA poszli za nim, policja krótko przed północą, SS . "

W Innsbrucku , w Gau z Tyrolu - Vorarlberg , gdzie tylko kilkaset Żydzi żyją, komandos członków SS, ubrany po cywilnemu, zabija kilku wpływowych Żydów. Dyplomaci świadczą o brutalności zwolnień przeprowadzonych w Kolonii i Lipsku  ; podobne sceny mają miejsce w małym miasteczku Wittlich, w Mozeli, gdzie SA wspina się na dach synagogi, machając zwojami Tory i krzycząc: „Podpalcie tym dupę, Żydzi!”. » W Marburgu w Tybindze członkowie partii nazistowskiej i SA, często pijani po obchodach rocznicy puczu browaru , podpalili synagogi pod czujnym okiem strażaków, których akcja ograniczała się do zapobiegania rozprzestrzenianiu się pożarów do sąsiednich budynków. W Esslingen „  Brązowe Koszule  ” plądrują sierociniec na dziedzińcu, z którego robią stos z książek, przedmiotów religijnych i wszystkiego, co jest palne, grożąc płaczącym dzieciom, że wrzucą je do ognia, jeśli nie odejdą. w Poczdamie zostaje napadnięta szkoła z internatem, której dzieci są przepędzane w środku nocy. W Lipsku splądrowano cmentarz żydowski: podpalono miejsce kultu i dom dozorcy, przewrócono nagrobki i zbezczeszczono groby. W małym miasteczku Treuchtlingen przemoc osiągnęła nowy poziom: członkowie SA, zachęceni przez niektórych mieszkańców, podpalili synagogę, wybijali okna żydowskich sklepów i rabowali ich zawartość, splądrowali domy zajmowane przez Żydów, niszcząc meble, naczynia i sanitariatów i zmuszanie kobiet do schronienia się w piwnicy, do niszczenia butelek wina i przetworów. To właśnie w Wiedniu , gdzie już w czasie Anschlussu doszło do zamieszek antyżydowskich , pogrom przybrał najbardziej brutalne i śmiercionośne formy: spalono 42 synagogi, zginęło 27 Żydów, a 88 zostało ciężko rannych.

Przemocy systematycznie towarzyszy poniżanie ofiar. W Saarbrücken Żydzi są zmuszani do tańca, klęczenia i śpiewania pieśni religijnych przed synagogą, zanim spryskają ich wężami strażackimi; w Essen podpalają ich brody; w Meppen zmuszeni są całować ziemię przed siedzibą SA, podczas gdy są kopani. W Fürth , Żydzi są brane do teatru: „jakiś zaparkowany w pomieszczeniu ciemnym, inni zamontowany na oświetlonej scenie gwałtownie zostać pobity . ” W Baden-Baden Żydzi gromadzą się w synagodze, do której muszą wejść, depcząc płaszcz modlitw  : po wejściu do budynku są zmuszani do śpiewania Horst-Wessel-Lied , a następnie czytają fragment z Mein Kampf podczas uroczystości stół.

Oprócz setek spalonych synagog i miejsc kultu, zniszczono, splądrowano lub splądrowano kilka tysięcy żydowskich przedsiębiorstw, sklepów i mieszkań, zbezczeszczono prawie wszystkie żydowskie cmentarze; kobiety, dzieci i osoby starsze są bici i ofiarami bestialskiej brutalności; samobójstw jest wiele, a ponad 20 000 Żydów jest deportowanych do obozów koncentracyjnych , gdzie są ofiarami sadyzmu i nieopisanych tortur przez strażników. Dochodzi również do nieznanej liczby gwałtów i stu zabójstw.

Nadużyć popełniają nie tylko członkowie SA czy SS, ale także „zwykli obywatele” , „inne grupy społeczne, zwłaszcza - ale nie tylko - młodzi ludzie, którzy mają pięć lat narodowego socjalizmu w szkole i na Hitlerjugend nie wyszedł bez szwanku”  ; w Düsseldorfie lekarze szpitala i kilku sędziów brali udział w spaleniu synagogi; w Gaukönigshoven w Dolnej Frankonii , „szanowani Chłopi” zbezcześcić z Tory świątynię i plądrować domy żydowskie; rano10 listopadadzieci w wieku szkolnym i młodzież przytłaczają swoim sarkazmem, szyderstwami i obelgami Żydów zbieranych przez policję i często besztanych przez wyjące sfory, które rzucają w nich kamieniami. Podczas gdy część ludności uczestniczyła w pogromie, Niemcy okazali ofiarom współczucie, aw niektórych przypadkach okazali im pomoc materialną i pociechę.

Ocena: wspólnota z traumą

W raporcie z 11 listopada 1938, Reinhard Heydrich donosi 36 zgonów i tyle poważnych obrażeń dla całej Rzeszy .

Dla Saul Friedländer , „opłata za przejazd okazał się znacznie cięższe; w całych Niemczech (łącznie z zaanektowaną Austrią), oprócz 267 zniszczonych synagog oraz 7500 przedsiębiorstw i przedsiębiorstw splądrowanych, zginęło 91 Żydów, a następnie setki popełniło samobójstwo lub zginęło w wyniku nadużyć w obozach ” .

W tym ostatnim punkcie Raul Hilberg szacuje na ponad dwadzieścia pięć tysięcy mężczyzn wysłanych do nazistowskich obozów koncentracyjnych , takich jak Dachau (10911, w tym około 4600 z Wiednia ), Buchenwald (9845 osób) i Sachsenhausen. (Co najmniej 6000 ).

Według François Kersaudy „ponad stu Żydów zginęło, a dwa tysiące deportowano do obozów koncentracyjnych, podczas gdy 7500 sklepów zostało zniszczonych, 12 000 ograbionych, podpalono sto jedną synagogę, 76 zburzono, a 267 uszkodzono  ” .

Daniel Goldhagen mówi o zamordowaniu „około stu Żydów”, a 30 000 innych deportowanych do obozów.

„W sumie - i według najbardziej umiarkowanych szacunków zachowanych w dokumentach Biblioteki Wiedeńskiej - w pogromie zginęło od 2000 do 2500 mężczyzn , kobiet i dzieci, pozostawiając niezatarte konsekwencje dla wszystkich, którzy przeżyli jego horror. "

Reakcje: od oburzenia do obojętności

Za granicą

Zagraniczni Żydzi byli ofiarami pogromu, mimo zarządzeń nakazujących ich oszczędzić: zalały się protesty dyplomatyczne i bez komentarza przekazano ich do Kancelarii Rzeszy, gdzie zostali pochowani w aktach.

Prasa międzynarodowa potępia te wydarzenia: ponad tysiąc artykułów redakcyjnych na ten temat ukazuje się w szczególnie zaciekłej prasie amerykańskiej, a prezydent Roosevelt przypomina ambasadora Stanów Zjednoczonych po konsultacji. Jeśli oburzenie było powszechne, to nie przełożyło się na rozszerzenie polityki przyjmowania Żydów z Rzeszy: w 1938 roku Stany Zjednoczone nie osiągnęły swojego limitu imigracji Żydów z Niemiec i Stanów Zjednoczonych. Austria przyznała jedynie 27 000 wiz. z 140 000 żądanych; w następnym roku Wielka Brytania „skutecznie zamknęła drzwi Palestyny dla żydowskiej imigracji, nie oferując żadnego innego schronienia”. Reakcje są również oburzone w prasie duńskiej lub francuskiej, a włoski rząd faszystowski jest zaskoczony, „że odrodzenie się prześladowań antysemickich w Niemczech nie doprowadziło do porzucenia francusko-niemieckiego projektu [porozumienia]”. „Było jasne, że zamieszki przede wszystkim sprawiły, że Niemcy straciły wiele sympatii, którymi cieszyły się na świecie”.

Po protestach międzynarodowych firmy kontrolowane przez Żydów spoza Rzeszy są zwolnione z podatku 1 st grudzień 1938odkupieńczej usługi i mogą kontynuować swoją działalność po 31 grudnia. Bojkot niemieckiego eksportu rozprzestrzenia się, szczególnie we Francji, Anglii, Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Jugosławii i Holandii.

W Niemczech

Pogrom natychmiast wywołał poważne napięcia wśród głównych przywódców nazistowskich. Chociaż żadne z tych działań nie sprzeciwia się antyżydowskim środkom ani przemocy, konsekwencje Nocy Kryształowej dla wizerunku Niemiec za granicą, jej możliwe negatywne reperkusje gospodarcze oraz fakt, że została wywołana przez Goebbelsa bez konsultacji, wywołały silne reakcje Heinricha Himmlera , Hermanna Göringa czy Walthera Funk .

Z rzadkimi, indywidualnymi wyjątkami, ani Kościoły protestanckie i katolickie, środowisko akademickie, generałowie, ani „żaden przedstawiciel dobrych Niemiec” nie protestowali po pogromie . Jeśli, według raportów SD , ludność powszechnie potępia przemoc i zniszczenia spowodowane pogromem, to głównie z powodu niepotrzebnego niszczenia mienia, które rani wszystkich Niemców i państwo; zapowiedź nałożenia na Żydów grzywny w wysokości 1 miliarda marek uspokaja ducha. Jak podkreśla Ian Kershaw, kierownictwo Niemieckiej Socjaldemokratycznej Partii na uchodźstwie SOPADE również zauważa, że ​​„ogromna większość narodu niemieckiego zdecydowanie potępiła przemoc” z różnych powodów . Jeśli „fala powszechnego oburzenia” wobec Żydów, której oczekiwał Goebbels, nie doszła do skutku, zgodnie z kontrowersyjną tezą Daniela Goldhagena , „w obliczu ograniczonej krytyki, był entuzjazm Niemców dla przedsięwzięcia. Noc kryształowa nie przerwała, a ogromna satysfakcja, z jaką tak wielu Niemców powitało to wydarzenie ”.

„Z globalnego punktu widzenia reżim mógł […] uznać za sukces ogólnie bierną postawę, w jakiej większość Niemców zamykała się podczas ekscesów. Gwałtowne działania przeciwko niemieckim Żydom, jakich nie widziano od pogromów w średniowieczu, rozpoczęto bez publicznego protestu. Z punktu widzenia propagandy oznaczało to aprobatę. Radykalizacja prześladowań osiągnęła nowy etap ”- analizuje niemiecki historyk Peter Longerich.

Konsekwencje i konsekwencje: radykalizacja antysemityzmu

„Wolałbym, żebyś raczej zabił dwustu Żydów, niż zniszczył takie wartości. "

-  Hermann Göring , Berlin ,12 listopada 1938

Po Nocy Kryształowej następuje radykalizacja antysemickich środków nazistowskiego reżimu. Konsekwencje pogromu są badane z12 listopada 1938podczas spotkania wysokiego szczebla, któremu przewodniczył Hermann Göring , na wyraźną i natarczywą prośbę Hitlera  : wśród około stu uczestników zauważamy obecność Josepha Goebbelsa , szefa RSHA Reinharda Heydricha , ministrów ekonomia Walther Funk , finanse Lutz Schwerin von Krosigk i sprawiedliwość Franz Gürtner , przedstawiciele Banku Rzeszy i przywódcy partii nazistowskiej w Austrii i Sudetach . Pierwsze dyskusje dotyczą odszkodowania za szkody, jedyne zniszczone okna są ubezpieczone na 6 milionów dolarów. Po długich dyskusjach, w szczególności między Göringiem, Reinhardem Heydrichem i przedstawicielem niemieckich ubezpieczycieli, zdecydowano, że odszkodowania wypłacone przez ubezpieczycieli beneficjentom zostaną skonfiskowane przez państwo i nałożona na niemieckich Żydów „grzywna naprawcza” „miliarda marek niemieckich i zmusić ich do odbudowy na własny koszt splądrowanych firm, biur i domów.

Na tym samym spotkaniu Göring zadekretował zaprzestanie od 1 st styczeń 1939, wszystkich działań handlowych prowadzonych przez Żydów, którzy muszą sprzedawać swoje firmy i interesy, papiery wartościowe, biżuterię i dzieła sztuki, co jest zasadniczym etapem aryanizacji żydowskiego mienia. Podczas gdy Goebbels przywołuje z kolei zakaz dla Żydów dostępu do publicznych rozrywek, lasów czy parków, eksmisję żydowskich dzieci z niemieckich szkół, Heydrich zdecydowanie apeluje o przyspieszenie emigracji, wzorując się na wynikach uzyskanych w Wiedniu przez Adolfa. Eichmann  : aby przyspieszyć tę emigrację, opowiada się za noszeniem przez wszystkie osoby uważane za Żydów w rozumieniu praw norymberskich specjalnej plakietki, przy czym Göring jest ze swojej strony zwolennikiem tworzenia gett . Jeśli te dwa środki nie zostaną zastosowane, pogrom osiągnie swój cel, a żydowska emigracja przyspieszy: 80 000 Żydów ucieka z Rzeszy „w najbardziej traumatycznych okolicznościach” między końcem 1938 a początkiem wojny .

W efekcie dyskryminacja antysemicka zwielokrotniła się i zaostrzyła: 15 listopada 1938, wszystkie żydowskie dzieci nadal obecne w niemieckich szkołach zostają wydalone; 19 lipca Żydzi zostali pozbawieni pomocy społecznej; 28 grudnia Minister Spraw Wewnętrznych poinformował prezydentów landów, że mogą wykluczać Żydów z niektórych miejsc publicznych, a następnego dnia zakazał Żydom posiadania gołębi pocztowych. W miesiącachGrudzień 1938 i Styczeń 1939środki mające na celu wykluczenie Żydów z życia publicznego, zawodowego i kulturalnego są coraz liczniejsze i coraz surowsze.

Jeśli nazistowskie władze nastawione są na ofiary pogromów, okazują szczególną pobłażliwość sprawcom najgorszych nadużyć. Pożary, zniszczenia i brutalność są zgodne z instrukcjami wydawanymi kolejno przez funkcjonariuszy SA, Heinricha Müllera i Heydricha, ale tak nie jest w przypadku grabieży, morderstw i gwałtów. Po zakończeniu pogromu zabójcy rzadko są ścigani lub skazani na szczególnie łagodne wyroki; w tajnym liście do prokuratora w Hamburgu Ministerstwo Sprawiedliwości określa, że19 listopada, że zabójstwo Żydów i ciężkie uszkodzenie ciała […] powinno być karane tylko, „jeśli były podyktowane osobistymi pobudkami”. Z drugiej strony winni gwałtu są wydalani z partii i stawiani przed sądami cywilnymi, czyli wewnętrznym trybunałem partii nazistowskiej, uznającym tę zbrodnię za sprzeczną z przepisami norymberskimi, które od 1935 r. Zakazują „wszelkich stosunków seksualnych między Żydami a nie-Żydami”. poważniejszy niż morderstwo. W swoim raporcie z13 lutego 1939 rskierowany do Goebbelsa Obergruppenführer Walter Buch, który bada nadużycia popełnione podczas Nocy Kryształowej, odnotowuje 16 faktów, w tym 3 o charakterze seksualnym i 13 morderstw; zaleca wycofanie oskarżenia z wyjątkiem dwóch przypadków gwałtu, gdy zabójcy działali na polecenie przełożonych lub uważali, że ich zbrodnie były zgodne z instrukcjami.

Uroczystości w Niemczech: od milczenia do celebracji

Upamiętnienie Nocy Kryształowej pozostaje poufne przez wiele lat. W latach czterdziestych i pięćdziesiątych wzmianki w prasie były rzadkie: pierwsza z nich została zamieszczona w Tagesspiel , dzienniku Berlina Zachodniego ,9 listopada 1945 r, gazeta ta powróciła do wydarzenia dopiero w 1948 roku . Na Wschodzie dziennik urzędowy Neues Deutschland , opublikowany na ten temat w 1947 i 1948 r., A następnie po kilku latach milczenia, w 1956 r .  ; w 1958 r. nie wspomina się o dwudziestej rocznicy pogromu. Dopiero w czterdziestą rocznicę tego wydarzenia w 1978 roku upamiętniło je całe społeczeństwo.

70 th  rocznica Nocy Kryształowej, z9 listopada 2008w synagodze Rykestrasse to okazja dla kanclerz Merkel do wystosowania apelu, aby „dziedzictwo przeszłości służyło jako lekcja na przyszłość”. Kanclerz potępia „obojętność na rasizm i antysemityzm”. Dla niej jest to pierwszy krok, który może podważyć podstawowe wartości. „Zbyt niewielu Niemców miało wówczas odwagę zaprotestować przeciwko hitlerowskiemu barbarzyństwu (…). Ta lekcja, którą należy wyciągnąć z przeszłości, obowiązuje dziś w Europie, ale także w innych regionach, zwłaszcza w krajach arabskich ”.

Ważna uroczystość odbyła się również w Brukseli 9 i 10 listopada 2008.

Z okazji osiemdziesiątej rocznicy Nocy Kryształowej kanclerz Angela Merkel przemawia w największej berlińskiej synagodze w kraju. W swoim przemówieniu przypomniała, że „państwo musi konsekwentnie przeciwdziałać wykluczeniu, antysemityzmowi, rasizmowi i prawicowemu ekstremizmowi” . Wskazuje na tych, którzy „reagują rzekomo prostymi odpowiedziami na trudności” , co jest według Le Monde odniesieniem do wzrostu populizmu i skrajnej prawicy w Niemczech i Europie. W Austrii Prezydent Republiki Alexander Van der Bellen przemawia w miejscu dawnej synagogi w Leopoldstadt. W szczególności oświadcza, że „musimy spojrzeć na historię jako przykład, który pokazuje, jak daleko może prowadzić polityka kozła ofiarnego, podżeganie do nienawiści i wykluczenia” i dodaje: „Bądźmy czujni, aby degradacja, prześladowanie i zniesienie praw nigdy się nie powtórzy w naszym kraju ani w Europie ” .

Kristallnacht czy Reichspogromnacht  ? : etymologiczna kłótnia

Jeśli wszyscy autorzy zgodzą się co do tego, że wyrażenie „ Kristallnacht ” ( „  Kristallnacht  ” ) odnosi się do fragmentów szkła zaśmiecających chodniki przed oknami splądrowanych żydowskich sklepów i że pojawia się ono w Berlinie , to konsensus nie idzie poza tą ogólnością. Dla Kershawa termin ten pochodzi od „popularnej gadaniny”, a dla Karla A. Schleunesa jest to nazwa wymyślona przez wybitne umysły Berlina. Według Arno J. Mayera nazwa została stworzona przez nazistowską propagandę w celu zwrócenia uwagi opinii publicznej na szkody materialne, ukrywanie grabieży i przemocy fizycznej. Jest używany przez nazistowskiego urzędnika Gau w Hanowerze podczas przemówienia wygłoszonego w dniu24 czerwca 1939, z "humorystyczną" konotacją.

„Kryształowa noc! Świeci i mieni się jak na imprezie. Najwyższy czas, aby ten obraźliwy swą minimalizacją termin zniknął przynajmniej z dzieł historycznych ”

- Avraham Barkai, 1988.

W pracy opublikowanej w 2001 roku niemiecki politolog Harald Schmid podkreśla wielość terminów używanych do określenia antysemickiej przemocy dziewiątki i dziewiątki. 10 listopada 1938oraz kontrowersyjna interpretacja terminu „Noc Kryształowa”. Kwestionowane z 10 th  rocznicę wydarzenia, został zastąpiony w 1978 roku przez politycznie poprawne wyrażenia Reichspogromnacht , który nakłada trwały od obchodów pięćdziesiątej rocznicy w 1988 roku wielu niemieckich historyków, jednak nadal używać terminu Kryształowej . Ta debata na temat terminologii ogranicza się głównie do Niemiec i Austrii i może wywołać głębokie zdziwienie w innych częściach świata akademickiego, zwłaszcza w świecie anglojęzycznym. Różnorodność słownictwa według obszarów językowych jest pokazany na 70 XX  -lecia: podczas gdy w Niemczech kanclerz Angela Merkel używa terminu Pogromnacht w Brukseli, przewodniczący Komitetu Koordynacyjnego Organizacji Żydowskich w Belgii (CCOJB) używa terminu Kryształowej .

Uwagi i odniesienia

Uwagi

  1. „Gdyby pogrom nie pozwolił jeszcze podejrzewać, jaka będzie rzeczywistość Auschwitz , Bełżca , Sobiboru de Treblinka czy Chełmna , to jednak wskazywała na tryby morderczego przedsięwzięcia, którego istnienie i działanie byłyby nie do pomyślenia wcześniej w Europa ".
  2. Grynszpan chciał zabić ambasadora, ale zastrzelił dyplomatę, do którego został skierowany.
  3. Grynszpan nie będzie sądzony we Francji ani w Niemczech; the18 stycznia 1941, został deportowany do Sachsenhausen, gdzie straciliśmy go z oczu.
  4. Jeśli dla Iana Kershawa te pierwsze antysemickie egzekucje zostały przeprowadzone „bez żadnych poleceń pochodzących z góry”, to według Richarda J. Evansa, to przynajmniej w Hesji wywodzą się z wyraźnych instrukcji Goebbelsa.
  5. w 7  P.M. według Ian Kershaw, 9  P.M. do Friedlander pomiędzy 7 i 8,  P.M. w Schwab.
  6. Święto państwowe odkąd Hitler doszedł do władzy.
  7. W przypadku Richarda J. Evansa, jeśli Hitler nie przemawia publicznie, to mimo wszystko nakazuje Goebbelsowi zorganizowanie „wielkiej narodowej ofensywy przeciwko Żydom” i „inscenizacji mającej na celu przekonanie wiernych partii zgromadzonych w ratuszu w Monachium, że operacja była wynikiem gorącej reakcji podyktowanej emocjami i złością ”.
    Z drugiej strony dla Édouarda Hussona idea pogromu pochodzi od Goebbelsa, idei popartej przez Hitlera w Heydrich and the Final Solution , Perrin, 2012, s.  91 .
  8. Zobacz w szczególności mapę synagog zniszczonych nocą w9 w 10 listopada 1938.
  9. Jeśli oni są sortowane do udziału w pogromie, członkowie SS musi zrobić „pod przykrywką” na 1  godz  20 rano.
  10. Tę liczbę 91 zabitych zawiera Multimedialna Encyklopedia Zagłady.
  11. Generał Werner von Fritsch , jednak pozbawiony przez nazistów stanowiska głównodowodzącego armii , uważa, że ​​pogrom odpowiada „losowi Niemiec”.
  12. Według Richarda J. Evansa, całkowita suma, która została skradziona Żydom w 1938 i 1939 r. Po nocy Crystal i bez uwzględnienia aryzacji, znacznie przekracza dwa miliardy marek niemieckich.
  13. Spektakl, Du cristal à la smoke , Jacquesa Attali w reżyserii Daniela Mesguicha , grany od 16 do28 września 2008w teatrze Rond-Point w Paryżu przywołuje ten epizod.
  14. Noszenie żółtej gwiazdy jest narzucone dekretem z dnia1 st wrzesień 1941.
  15. Około 115 000 między10 listopada 1938 i 1 st wrzesień 1939według Richarda J. Evansa , s.  674.
  16. Tę hipotezę podziela Michal Bodemann, Gedächtnistheater. Die judische Gemeinschaft und ihre deutsche Erfindung , Hamburg, 1996, s.  92 .

Bibliografia

  1. Wymowa w standardowej niemieckiej transkrypcji zgodnie ze standardem API .
  2. Kurt Pätzold  (de) , „ Noc kryształowa: odpowiedzialni, ofiary i milcząca większość” w Bédarida , s.  201.
  3. Hilberg , str.  66.
  4. Kershaw, t. I , str.  360-362.
  5. Kershaw, t. I , str.  672-673.
  6. Hilberg , str.  115-116.
  7. Hilberg , str.  121-128.
  8. Friedländer , str.  319-331.
  9. Friedländer , str.  337.
  10. Kershaw, t. II , s.  229.
  11. Thalmann i Feinermann , str.  67-87.
  12. Hilberg , str.  80.
  13. Evans , str.  655.
  14. Kershaw, t. II , s.  230.
  15. Evans , str.  654.
  16. Friedländer , str.  341.
  17. Friedländer , str.  342.
  18. Goebbels , str.  647.
  19. Schwab , str.  20.
  20. Evans , str.  656-657.
  21. Friedländer , str.  344.
  22. Evans , str.  657.
  23. Thalmann i Feinermann , str.  93-94.
  24. Schwab , str.  24-25.
  25. Schwab , str.  21.
  26. Friedländer , str.  350-351.
  27. Evans , str.  664.
  28. Thalmann i Feinermann , str.  131.
  29. Thalmann i Feinermann , str.  131-132.
  30. Goebbels , str.  648.
  31. Kershaw, t. II , s.  231.
  32. Kershaw, t. II , s.  232.
  33. Evans , str.  662.
  34. Friedländer , str.  345-346.
  35. Friedländer , str.  348-349.
  36. Kershaw, t. II , s.  232-233.
  37. Evans , str.  658.
  38. Thalmann i Feinermann , str.  101.
  39. Thalmann i Feinermann , str.  105.
  40. Evans , str.  659.
  41. Evan Burr Bukey, Hitler's Austria, Popular Sentiment in the Nazi Era, 1938-1945 , The University of North Carolina Press, 2000, s.  30-32 .
  42. Gerhard Botz, Prześladowania Żydów w Austrii: od wykluczenia do zagłady , w Bédarida , s.  216-217.
  43. Evans , str.  664-665.
  44. Thalmann i Feinermann , str.  107.
  45. Thalmann i Feinermann , str.  113-114.
  46. Schwab , str.  26.
  47. Kershaw, t. II , s.  234-235.
  48. Shirer , str.  467.
  49. Kershaw, t. II , s.  235.
  50. Evans , str.  660.
  51. Thalmann i Feinermann , str.  121-122.
  52. Kershaw, t. II , s.  236-237.
  53. Kershaw, t. II , s.  237.
  54. Friedländer , str.  347.
  55. „  Crystal Night (9-10 listopada 1938)  ” , na ushmm.org (dostęp 26 września 2017 ) .
  56. Hilberg , str.  81.
  57. François Kersaudy , Hermann Goering: drugi człowiek III Rzeszy , Paryż, Perrin ,2009, 800  pkt. ( ISBN  978-2-262-02617-2 , OCLC  966004571 ) , str.  260.
  58. Goldhagen , str.  108.
  59. Thalmann i Feinermann , str.  196.
  60. Hilberg , str.  85.
  61. Döscher , str.  120.
  62. Pätzold i Runge , str.  33.
  63. Friedländer , str.  374-375.
  64. Friedländer , str.  374.
  65. Friedländer , str.  376.
  66. Hilberg , str.  87.
  67. Genschel , str.  191.
  68. Hilberg , str.  86.
  69. Hilberg , str.  81-83.
  70. Shirer , str.  471-472.
  71. Shirer , str.  471.
  72. Friedländer , str.  371-372.
  73. Friedländer , str.  369.
  74. Kershaw, t. II , s.  237-238.
  75. Schwab , str.  22.
  76. Goldhagen , str.  110.
  77. Longerich , str.  173.
  78. Thalmann i Feinermann , str.  148.
  79. Mayer , str.  201.
  80. Evans , str.  668.
  81. Longerich , str.  174-175.
  82. Evans , str.  670.
  83. Schwab , str.  31.
  84. „  From crystal to smoke  ” , na evene.lefigaro.fr (dostęp 26 września 2017 ) .
  85. Friedländer , str.  352-355.
  86. Kershaw, t. II , s.  241.
  87. Friedländer , str.  357-364.
  88. Schwab , str.  27.
  89. O ile nie zaznaczono inaczej, ta sekcja jest oparta na Ludwigu Eiberu, Reichskristallnacht - Reichspogromnacht. Refleksja na temat zmiany terminu , w Daily , s.  73-86.
  90. (de) Harald Schmid, „  Sprachstreit im Novemberland  ” , Freitag 46,8 listopada 2002
  91. Pascal Thibault, „  70 lat temu, Kristallnacht  ” , Radio-France International,9 listopada 2008(dostęp 11 listopada 2008 ) .
  92. (in) „  promuje tolerancję na całym kontynencie europejskim  ” , Komitet Koordynacyjny Organizacji Żydowskich w Belgii ,10 listopada 2008.
  93. „  Noc kryształowa: Niemcy pamiętają pogromy przy niesprzyjającej pogodzie  ”, Le Monde ,9 listopada 2018 r( czytaj online )
  94. AFP, „  Austria upamiętnia noc kryształową  ”, L'Express ,9 listopada 2018 r( czytaj online )
  95. Kershaw, t. II , s.  219.
  96. Karl A. Schleunes, kręta droga: nazistowska polityka wobec niemieckich Żydów (1933-1939) , nazistowskie Niemcy i ludobójstwo Żydów , Sympozjum Szkoły Zaawansowanych Studiów w Naukach Społecznych, Gallimard, Le Seuil, Paryż, 1985 , s.  128 .
  97. Mayer , str.  199-200.
  98. Cytowane przez (de) Waltera H. Pehle'a, Der Judenpogrom 1938: Von der "Reichskristallnacht" zum Völkermord , Frankfurt nad Menem,1988, s.  113.
  99. Harald Schmid, Errinern an den Tag der Schuld. Das Novemberpogrom von 1938 in der deutschen Geschiktpolitik , Hamburg, Ergenisse-Verlag, 2001.
  100. Zobacz na przykład Hans-Dieter Armtz, Reichskristallnacht. Der Novemberprogrom 1938 auf dem Lande (2008), Hans-Jürgen Döscher, Reichskristallnacht: Die Novemberpogrome 1938 (1988), Heinz Lauber, Judenpogrom: Reichskristallnacht November 1938 in Grossdeutschland (1981) lub Kurt Pätzold and Irene Runge, Kristallognrom: 1988).
  101. Zobacz w szczególności Naomi Kramer, Kristallnacht - the Icon of the Shoah , w Daily , str.  67-71.
  102. Przemówienie z 9 listopada 2008 r. Wygłoszone przez kanclerz Angelę Merkel .
  103. „  O promowaniu tolerancji: przemówienie Prezydenta CCOJB Joëla Rubinfelda  ” , Komitet Koordynacyjny Organizacji Żydowskich w Belgii,10 listopada 2008.

Załączniki

Bibliografia

Dokument użyty do napisania artykułu : dokument używany jako źródło tego artykułu.

Powiązane artykuły

Linki zewnętrzne