Enderun (اندرون „wewnętrzny” w perskim), znany również اندرون همایون Enderun Humajun-i „wnętrze Wielkiego Pana” lub اندرون مكتبى Enderun Mektebi „szkolnej wewnętrzna” rozumie się zestaw usług pałacu Imperium Osmańskiego oraz w w szczególności szkoła niewolników urzędników państwowych ( Enderun-i Hümayun Mektebi ) odpowiedzialna za wyszkolenie kadry kierowniczej z niewolnictwa w administracji, wojsku i pałacu. Jego siedziba znajdowała się w Pałacu Topkapi w Konstantynopolu , dzisiejszym Stambule .
Szkoła Enderûn otrzymała swoją organizację za panowania Mehmeda II (1451-1481), najpierw w Edirne , jej pierwszej stolicy, a następnie, po zdobyciu Konstantynopola (1453), w tym mieście. Znajduje się w trzeciej obudowie Pałacu Topkapi, rezydencji rodziny cesarskiej. Inne usługi pałacu znane są jako Birûn , czyli na zewnątrz. Jest to ostatni etap formacji dzieci pochodzenia chrześcijańskiego z devchirmé , dosłownie „zbieranie” lub „żniwa”, obowiązkowa opłata nakładana na ludność chrześcijańską podlegającą cesarstwu ( proso ). Później to szkolenie będzie otwarte dla dzieci pochodzenia muzułmańskiego.
Studenci przechodzą szkolenie biurokratyczne i wojskowe. Pochodzą z różnych kultur, są przesiąknięci wartościami osmańskimi i utrzymują bliskie więzi z sułtanem . W zależności od umiejętności specjalizują się jako uczeni, poeci, dowódcy wojskowi lub administratorzy cywilni. Chociaż ich status jest niewolnikiem (قول ḳul ), mogą osiągnąć najwyższe funkcje:
„ Szkoła Stron zapewnia 60 wielkich wezyrów , ponad 100 wezyrów , 23 wielkich admirałów floty osmańskiej , tysiące wysokich urzędników, gubernatorów, głównych finansistów, ale także artystów, architektów, kaligrafów, kompozytorów, malarzy i poetów, to znaczy kwiat elity osmańskiej, z wyjątkiem ludzi religijnych, nawet jeśli trzech wielkich mufti , najwyższych przywódców religijnej hierarchii, również pochodziło z seraglio. "
Po reformie armii osmańskiej przez Mahmud II w 1826 roku, utworzenie Osmańskiego szkoły wojskowej w 1834 roku oraz rozwój innych wyspecjalizowanych szkół w XIX th wieku szkoła Enderun traci większość swoich funkcji. Ostatecznie zamknęła się w drugim okresie konstytucji osmańskiej (w) (1908-1920).
Rekruterzy wybierają spośród dzieci w wieku od 10 do 20 lat wywodzących się z devchirmé te, które mają najlepsze predyspozycje fizyczne i intelektualne. W trzech szkołach przygotowawczych zlokalizowanych poza pałacem uczy się od 1000 do 2000 dzieci. Młode strony wybrane do pałacu ( içoğlan ) studiują przez 7 lub 8 lat na 5 kierunkach:
Nauczanie w pierwszej połowie XVII -go wieku jest znany przez relacji seraju Wielkiego Pana napisanej w 1665 roku przez Albertus Bobovius ( Wojciech Bobowski ) stała się polska strona niewoli, muzyk i wreszcie dragoman (interpreter) na dworze cesarskim. Opisuje ćwiczenia broni, łuku, bułatu i oszczepu , ćwiczenia w jeździectwie i akrobacji jeździeckiej ( cündi ). Każda strona zawiera kopię Koranu ; chociaż niewielu z nich rozumie arabski, nielicznym udaje się poznać świętą księgę na pamięć. Ci, którzy studiują listy, talib ül-'ilmî , uczą się gramatyki arabskiej i komentarzy religijnych. Niektóre odnoszą się do perskiej poezji Saadiego , Hafiza lub do perskich i tureckich opowieści zaczerpniętych z Kalili i Dimna oraz Tysiąca i Jednej Nocy . Znajomość języków i kaligrafii daje dostęp do stanowiska divan effendi (sekretarza administracji), a następnie do innych funkcji państwowych. Na zakończenie kursu student musi mówić i pisać co najmniej w trzech językach, opanować rzemiosło lub zawód artystyczny oraz dobrze znać sztukę wojskową.
Szkoła główna znajduje się w trzecim zagrodzie Pałacu Topkapi, który dzieli z salą tronową, skarbcem, haremem . Jego klasy są dzielone między:
Szkoła obejmuje również bibliotekę, meczet , konserwatorium muzyczne i łaźnie .