Wyznacza muzyka renesansowa muzyka europejska zawarta pomiędzy XV th century , późne muzykę średniowieczną i XVII th wieku , co oznacza początek okresu baroku . Jest to konwencja: o ile ostatnia data jest trudna do zakwestionowania, na przykład z nadejściem opery , to nie jest to samo z początkiem tego okresu, sytuującego się pod względem muzycznym między późnym średniowieczem a przedrenesansowy .
Czasowe i geograficzne zmiany, drukowanie , nowe gatunki muzyczne , uznanie kompozytorów i ich dzieła charakteryzują renesansową muzykę , nie wspominając o ogromne organological rozwój z instrumentami muzycznymi .
XV th i XVI th stulecia zobaczyłem ożywienie zainteresowania w kulturach starożytnych greckich i rzymskich , które silnie wpłynęły na muzykę. Do kompozytorów renesansu chciał zrobić „powrót do antyku ”, aby imitować muzykę starożytnych Greków . Ponieważ mieli tylko teoretyczne pisma dotyczące muzyki greckiej , wypracowali własny styl oparty na tych pismach.
Franchino Gaffurio jest teoretykiem muzyki renesansu, czerpiącym z tekstów greckich . Jego pisma zostały odnowione myślenia na tematy takie jak wzory, współbrzmienia i dysonansu, elementów i zakresu w systemie tonalnym , kamertony , relacji słowo-muzycznych i harmonii z muzyką , na ciało i umysł. Ludzi, a na kosmosu.
W przeciwieństwie do średniowiecza , muzyka zapisu następnie zaakceptować trzecich i szóstych jako brzmiące : że ktoś idzie, renesans, zakres Pitagorasa zakres Zarlino w którym trzeci i szóstych są stałe i bardziej „poprawny”, stają się użyteczne, w uzupełnieniu do piąte , czwarte i oktawy już zdefiniowane wcześniej (i współbrzmień tylko w średniowieczu ). Mistrzowie kontrapunktu opracowują nowe zasady kontroli dysonansu . Nauka obsługi kontrapunkt przez doskonałość XV -go wieku jest Art Liber contrapuncti (Październik 1477), autorstwa flamandzkiego kompozytora Johannesa Tinctorisa (ok. 1435 - ok. 1511 ). Renesans w muzyce jest pod silnym wpływem myśli humanistycznej . Człowiek zaczyna interesować się sobą. Można powiedzieć, że zyskuje większą niezależność od Boga .
W okresie renesansu muzyka polifoniczna osiągnęła swój szczyt. W 1501 roku Ottaviano Petrucci wydrukował pierwszą polifoniczną partyturę muzyczną . Maddalena Casulana skomponowała pierwszą księgę madrygałów wydrukowaną „Il primo libro de madrigali” w Wenecji w 1566 roku.
Choć wciąż dominuje polifoniczna muzyka wokalna , to renesans jest kluczowym okresem dla muzyki instrumentalnej , która staje się coraz bardziej samodzielna.
Wynalezienie prasy drukarskiej ( Gutenberg , 1455 ) radykalnie zmieniło dystrybucję muzyki. Muzyczny wrażenie jest wymyślona przez Hahn do Rzymu w 1476 roku . Zarówno narodziny druku muzycznego, jak i wynalezienie tabulatur (skróconej metody zapisu klawiatury lub instrumentów strunowych szarpanych) pozwoliły na lepszą dystrybucję utworów.
Pod koniec XV -go wieku The sacred muzyka polifoniczna (na przykład masy z Ockeghem i Obrecht ) stwierdzono pewne złożoności. W ten trend, udało się w pierwszej części XVI -tego wieku, powrót do bardziej skórowania, zauważalna w pracach Josquin lub Palestrina : ewolucja częściowo spowodowane wpływem Soboru Trydenckiego i wcześnie z kontrreformacji , którzy doradzają przeciw zbyt złożonej polifonii , mającej przeszkadzać w prawidłowym rozumieniu tekstów sakralnych.
Pod koniec XVI -tego wieku , kilka ważnych trendów i kontrastujące pojawiać. Muzyka świecka , w tym madrygał , staje się coraz bardziej złożona, a nawet zaostrzona chromatycznie ; Dobrymi przykładami są madrygały z Luzzasco Luzzaschi , Vittoria Aleotti , Luca Marenzio i Carlo Gesualdo . Jednak we Florencji zaczyna się wyłaniać ruch, którego ambicją jest ożywienie dramatycznych i muzycznych form starożytnej Grecji, tak jak je sobie wyobrażano, za pomocą monodii , formy deklamacji z uproszczonym akompaniamentem muzycznym ( stile rappresentativo ). Trudno sobie wyobrazić pełniejszy kontrast ze współczesną polifonią ; to prawda, że jest to, przynajmniej na początku, szczególna cecha muzyki świeckiej . To właśnie w Wenecji pomiędzy 1550 i 1610 , które imponująca polichóralnej styl rozwinął - z Gabrieli i Merulo - co dało Europie jednym z najbardziej Grandiose i muzyki dźwięcznym, które zostały złożonej do tego czasu, z udziałem kilku chórów z śpiewaków , mosiądzu i ciągi rozprowadzane w inny lokalizacje Bazyliki św. Marka . Wszystkie te zmiany dotknęły w ciągu następnych dziesięcioleci różne europejskie ogniska muzyczne: najpierw kraje germańskie, potem Hiszpanię , Francję i Anglię , wyznaczając tam to, co dziś nazywamy początkiem epoki baroku .
Renaissance jest podzielony czasowo na kilka okresów, od lat każdy trzydzieści do czterdziestu. Pierwszy trwa od 1420 do 1460 roku . W tym czasie działali kompozytorzy John Dunstable , Guillaume Dufay i Gilles Binchois . Dufay żył bardzo długo, dlatego spotykamy go z Johannesem Ockeghemem i Antoine Busnois w drugim okresie, od 1460 do 1490 roku . Od 1490 do 1520 roku , Antoine Brumel , Jacob Obrecht , Heinrich Isaac , Josquin des Prés i Pierre'a de la Rue , które były aktywne. Potem przychodzą Adrien Willaert , Nicolas Gombert , Jacob Clemens non Papa i Clément Janequin od 1520 do 1560 . Jak dla Andrea Gabrieli , Philippe de Monte , Orlando di Lasso i Giovanniego Pierluigi da Palestrina , że składa się głównie z 1560 roku do 1600 roku .
Ostatnia grupa kompozytorów , którą tworzą Giovanni Gabrieli , Jan Pieterszoon Sweelinck , Giovanni Giacomo Gastoldi , Carlo Gesualdo , Luca Marenzio , Giulio Caccini i Claudio Monteverdi niejako nawiązują do muzyki barokowej , gdyż obaj pisali w stylu prima prattica i in . że z seconda prattica .
Na początku renesansu , Włochy i Anglia były najważniejszymi ośrodkami tworzenia. Wkrótce potem ośrodki przeniosły się do regionów francusko-flamandzkich . W XV TH i XVI -tego wieku, francusko-flamandzka muzyka przeważa, ale wymiany międzynarodowe były liczne i wielu kompozytorów wyemigrował do Włoch . Pod koniec tego okresu ten kraj przewodzi ruchowi.
W Włoszech , muzyka religijna ma większą jasność i prostotę z limitem wirtuozerią i technicyzacji. Dlatego we Włoszech priorytetem jest muzyka świecka .
W porównaniu do średniowiecza kompozytorzy przechodzą od temperamentu pitagorejskiego do temperamentu mezotonicznego w stroju instrumentów stałych. Rozpowszechnia się stosowanie tercji i szóstych. Model estetyki wokalnej utrzymuje się pomimo narodzin muzyki specyficznie instrumentalnej.
Instrumenty lub głosy na ogół nie są określone (Superius lub Cantus dla głosu górnego (głosów), Tenor lub Quintus dla głosu pośredniego (głosów) i Bassus dla głosu dolnego (s)). Muzyka instrumentalna grana jest w konsorcie (ta sama rodzina instrumentów) lub w „zepsutym” konsorcie (instrumenty różnych rodzin). Pod wpływem włoskim upowszechniła się musica ficta (zmiany implikowanych kadencji). Improwizowanej ornamentacji (lub zdrobnienia ) nauczają, zwłaszcza we Włoszech, między innymi Giovanni Bassano , Aurelio Virgiliano , Diego Ortiz , Silvestro Ganassi .
Gatunki muzyki renesansowej są zasadniczo wokalne: pieśń polifoniczna , pieśń na lutnię , motet , msza , madrygał czy canzone instrumentalne.
Styl renesansowy rozwinął się głównie w czterech krajach lub regionach Europy: na południowym zachodzie Hiszpanii podczas Złotego Wieku Hiszpanii , na północnym zachodzie w Anglii , na południu we Włoszech i na północy w Niderlandach francusko-burgundzkich gdzie rozwinęła się szkoła francusko-flamandzka .
Wśród wykonawców muzyki renesansowej są lutniści Hopkinson Smith , Peter Croton i Paul O'Dette , kornetista William Dongois , gambista i dyrygent Jordi Savall , śpiewacy i dyrygenci Alfred Deller , Dominique Visse i Bruno Boterf, szefowie kuchni Peter Phillips, Paul Van Nevel , Paul McCreesh , Philippe Herreweghe , Edward Higginbottom, James O'Donnell. Kilka zespołów poświęconych muzyce renesansowej: Pro Musica Antiqua , Ensemble Las Huelgas pod dyrekcją Paula Van Nevela , Capilla Flamenca pod dyrekcją Dirka Snellingsa, Camerata Trajectina , Egidius Kwartet , Ensemble Gilles Binchois pod dyrekcją Dominique Vellarda , Ensemble Jacques Moderne pod dyrekcją Joëla Suhuba , Ensemble Clément-Janequin pod dyrekcją Dominique Visse , Ensemble Amadis, zespoły Doulce Mémoire , Kithara pod dyrekcją Christophera Wilsona i Shirley Rumsey, Musica Ficta pod dyrekcją Bo Holtena, Obsidienne pod dyrekcją Emmanuela Bonnardota, La Capella Cordina pod dyrekcją Alejandro Planchart, La Capella Reial de Catalunya i Hespèrion XXI wyreżyserowane przez Jordiego Savalla .
Można również posłuchać muzyki renesansowej podczas renesansowych festiwali, takich jak Król Ptaków w Puy-en-Velay. Muzycy są częścią grup specjalizujących się w tym gatunku muzycznym (Waraok, Zucati, Picabofa itp.).
Renesans to okres, w którym powstało, odkryto wiele instrumentów . Poniżej znajduje się lista instrumentów używanych w okresie renesansu. Niektóre znane były już w starożytności lub w średniowieczu , inne powstały w okresie renesansu. Wśród tych ostatnich rodzina cromornes była używana tylko w tym okresie. Inne, takie jak trąbka, przeszły z czasem pewne modyfikacje i są nadal w użyciu.