W muzycznym polu , A wykonawca jest muzykiem ( piosenkarz , instrumentalista , dyrygent i chórmistrz ), którego specjalnością jest realizacja danego projektu muzycznego, planowanego przez inny muzyk, zwany kompozytor .
Podział na wykonawców i kompozytorów stał się osobliwością zachodniej muzyki . Opozycja ta dotyczy nie tylko muzyki wyuczonej lub tradycyjnej krajów kultury zachodniej, ale także różnych pokrewnych nurtów muzycznych (takich jak jazz , blues , muzyka popularna itp.), Jednym słowem, muzyki uprawianej i konsumowanej w kraje uprzemysłowione.
Tradycyjnie dany projekt muzyczny jest przepisywany na dokument zwany partyturą muzyczną za pomocą systemu notacji . Ta partytura jest materialnym wsparciem dzieła muzycznego, które wykonawca ma do osiągnięcia, z określoną ekspresją .
Aż do XIX th wieku, sławni muzycy byli głównie kompozytorów i wykonawców z ich dzieł.
Następnie, istnieje dysocjacji, która rośnie gdzie muzycy taki Felix Mendelssohn na czele Gewandhaus Orchestra z Lipska odtworzyć wielkich dzieł kompozytorów XVIII th wieku jako Johanna Sebastiana Bacha i Georga Friedricha Haendla . W Paryżu orkiestra Société des concerts du Conservatoire, która powstała w 1828 roku, w pierwszym sezonie wykonała większość symfonii Beethovena . Zaledwie rok po śmierci tego ostatniego dano paryskiej publiczności 9 symfonii (pod dyrekcją François-Antoine Habeneck ). Rozprzestrzenianie się towarzystw symfonicznych, a także teatrów operowych, sprzyjałoby konstytuowaniu się muzyki repertuarowej. Jeśli liryczny szczątki oferty XIX th century dominują projekty, większość z nich jest nadal ograniczony do kilku miast (Mediolan, Wenecja szczególnie włoska opera, Paryż dla francuskiej opery) i następnie przejęte w wielu innych miastach. W ten sposób opery powstałe w Paryżu w I XIX wieku stanowią ważną część programu teatrów w Europie, a zwłaszcza w Niemczech, Austrii i Europie Środkowej (patrz: Christophe Charle, rozdział o sztukach performatywnych).
Jednak w liryce, podobnie jak w muzyce symfonicznej i kameralnej, udział utworów repertuarowych stale rośnie przez całe stulecie branży (nawet jeśli nie można dokonać weryfikacji statystycznej). Ale to programy wielkich scen świadczą najlepiej (patrz Pistone, 1979).
Jest to zatem muzyka repertuarowa, która jest konstytuowana (utwory muzyczne napisane wcześniej) i którą muzycy podejmują indywidualnie (jako soliści ) i zbiorowo poprzez orkiestry symfoniczne i teatry operowe, które rozprzestrzenią się we wszystkich większych miastach Europy i Ameryki. Ruch ten trwał przez całe stulecie przemysłu napędzanego silnym rozwojem koncertów i przedstawień operowych.
W Europie, zaczyna się muzyka XX th Century ruch, który w coraz większym stopniu w sprzeczności z gustów bardziej tradycyjnych salach publicznych. Wykonawcy, jako mądrzy pośrednicy, będą coraz częściej konstruować swoje programy, czerpiąc z repertuaru, który rozszerzył się na poprzednie stulecia, pozostawiając w swoich programach część drugorzędną muzyce swoich czasów. Zaczęli też zwracać się ku muzyce barokowej, a nawet dawnej (np. Charles Bordes we Francji z Schola Cantorum ).
Dla Mario d'Angelo: „to postać wykonawcy, w recitalach i koncertach z solistami zwieńczona będzie siłą przyciągania, jeśli nie fascynacją publicznością (…). Będąc bardziej twórcą wykonywanych przez siebie utworów, a ponadto, grając znane utwory z repertuaru, wykonawca będzie musiał stawić czoła konkurencji ze strony innych wykonawców grających te same utwory znane dobrze poinformowanym amatorom i monitorowane przez krytyków muzycznych ”. (patrz bibliografia)
Złapany w cyklu specjalizacji niektórzy wykonawcy będą głównie skierowane ku temu, co stało się w ciągu XIX th century repertuar, podczas gdy inni nie porzuci tworzenie ich współczesnych. Stopklatka w przededniu drugiej wojny światowej, porównująca Alfreda Cortota i Ricardo Viñesa , dobrze ilustruje to zjawisko. Ten pierwszy stał się znany na całym świecie dzięki interpretacjom repertuaru klasycznego, romantycznego i Johanna Sebastiana Bacha. Drugi pozostawia potomności obraz tłumacza, który pozostaje głównie w służbie twórców swoich czasów, co pokazują jego subtelnie skonstruowane programy.
W muzyce współczesnej interpretacja jest czasami utrudniona, gdy wykonawcy chcą grać utwory muzyki dawnej , podczas gdy na przykład instrumenty ewoluowały. Tak jest na przykład w przypadku muzyki średniowiecznej , której muzyka renesansu i baroku ma dziś interpretować dzieła na instrumentach z epoki.
Ta promocja jest realizowana poprzez ważne wydarzenia symboliczne, takie jak największe i najstarsze festiwale, a także poprzez nagrania i środki masowego przekazu (w szczególności audycje, które mają również prestiżowe orkiestry symfoniczne w Europie).
Wielkie festiwale, poprzez ich symboliczny charakter, dobrze ilustrują ten rodzaj muzyki repertuarowej i znaczenie interpretacji. Tym samym Bayreuth, pierwsza z nich, świątynia kultu Wagnera , staje się również symbolicznym miejscem, w którym wykonawcy powtarzają ten sam repertuar. Był przedmiotem licznych nagrań dźwiękowych i wideo, które służą również jako archiwa i bazy porównawcze. W przypadku Ring melomani i specjaliści mogą porównać wersje Knappertsbusch , Boulez czy Boehm . Porównanie całych oper dostępnych na rynku francuskim w 1961 i 1982 roku pokazuje ogromny wzrost liczby różnych interpretacji tego samego utworu, w szczególności oper Mozarta i Verdiego, z których najbardziej znane mają aż szesnaście wersji ( patrz d'Angelo, 1985).
Podobnie jak w przypadku innych gatunków, olbrzymia konkurencja będzie miała miejsce w przypadku interpretacji dzieł z wielkiego repertuaru klasycznego. Produkt płytowy składający się z trzech głównych elementów, kompozytora, wykonawcy i utworu, wyróżnienie dla siostry Z repertuaru klasycznego łatwiej jest ustalić na podstawie interpretacji (d'Angelo, 1990). Co przemysł nagraniowy i radio ustali prawnie, grając na złą sławę wykonawców. Widzimy zatem, że najwięksi wykonawcy są częściej rozpoznawani niezależnie od wykonywanego przez nich repertuaru (np. Menuhin i Bach), podczas gdy mniej znani artyści muszą kierować się repertuarem narodowym, dla którego są najlepiej umieszczeni w ustalonym zróżnicowaniu. W ten sposób strategie kariery wykonawców są ustalane na arenie międzynarodowej: francuski kwartet, który chce przebić się na arenie międzynarodowej, będzie musiał najpierw zostać rozpoznany we francuskim repertuarze i ewentualnie wybrać utwory, które były rzadko wykonywane w innych krajowych repertuarach, wyróżnić się i zostać zauważonym przez krytyków.
Jedynie Festiwal Donaueschingen (utworzony w 1921 r.) Poświęcony był muzyce współczesnej, a więc twórczości (światowej lub europejskiej). I nawet jeśli wydarzenia te pomnożyły się od Festival de La Royan z lat 60. , Spotkań Europejskich w Metz , Ars Musica w Brukseli itp.), To były marginalne w porównaniu z festiwalami poświęconymi głównie muzyce klasycznej (por. Menger, 1983). Niektórzy wykonawcy wyspecjalizowali się w ten sposób w muzyce współczesnej.