Jose Saramago

Jose Saramago Opis tego obrazu, również skomentowany poniżej Jose Saramago Kluczowe dane
Narodziny 16 listopada 1922
Azinhaga , Santarém Portugalia
Śmierć 18 czerwca 2010
Tías , Lanzarote , Wyspy Kanaryjskie Hiszpania
Podstawowa działalność Pisarz , dziennikarz , dramaturg , poeta
Nagrody Literacka Nagroda Nobla w 1998 r.
Autor
Język pisania portugalski

Podstawowe prace

Uzupełnienia

josesaramago.org

José de Sousa Saramago jest portugalskim pisarzem i dziennikarzem , urodzonym dnia16 listopada 1922w Azinhaga ( Portugalia ) i zmarł dnia18 czerwca 2010na Lanzarote ( Wyspy Kanaryjskie , Hiszpania ). Jest jedynym Portugalczykiem ozdobionym dużym kołnierzem Orderu Świętego Iago Miecza i do dziś pozostaje jedynym portugalskojęzycznym autorem, który otrzymał literacką Nagrodę Nobla w 1998 roku.

Jego książka Ślepota znajduje się na liście 100 najlepszych książek wszechczasów ustanowionej w 2002 roku przez Norweskie Koło Książki , a jego książka The Penguin God znajduje się na liście 50 najważniejszych dzieł literatury portugalskiej ustanowionej w 2016 roku przez prestiżowe wydawnictwo Diário de Notícias .

Biografia

Syn biednych chłopów w środkowej Portugalii , został szybko zmuszony do porzucenia liceum, które rozpoczął w Lizbonie , aby wstąpić do szkoły zawodowej, którą ukończył z dyplomem ślusarza. Równolegle ze szkoleniem rozwinął pasję do literatury i języka francuskiego, które od dawna praktykował i podziwiał.

Pracował w kilku stołecznych szpitalach, a następnie zajmował stanowiska administracyjne w różnych firmach. Zanim zajął się dziennikarstwem, żył z różnych zawodów (projektant przemysłowy, pracownik ubezpieczeniowy, pracownik wydawnictwa).

W 1944 ożenił się z Ildą Reis, z którą miał córkę Violante.

Po upadku reżimu Salazara został mianowany szefem dziennika Diário de Notícias, z którego został odwołany rok później, w 1975 roku . Według niego to zwolnienie jest „szansą na jego życie”, ponieważ oznacza „początek jego życia jako pisarza” .

Jego pierwsza powieść, poświęcona ojczystemu regionowi, ukazała się w 1947 roku  : Ziemia grzechu ( Terra do pecado ). Jednak od lat 60. musiał czekać ponad 20 lat, aby zadomowić się w świecie literackim, współpracując z wieloma gazetami, dla których pisał kroniki i wiersze. Zbiór wierszy L'Année 1993 ( O ano de 1993 ) ukazał się w 1975 roku, a jego druga powieść Relevé de terre ( Levantado do Chão ) ukazała się dopiero pięć lat później. Ta ostatnia praca pomyślana jest jako rodzinna saga o robotnikach rolnych, w której autor zaczyna podkreślać styl eksperymentalny, charakteryzujący się składnią bez interpunkcji i pauz. W rzeczywistości pozwala sobie tylko na kropki i przecinki.

Sam Saramago tłumaczy ten późny przełom w literaturze brakiem pewności i niepewnością. Od tego czasu jego produkcja pozostała nieprzerwana i obfita aż do jego śmierci. W 1982 roku Le Dieu manchot ( Memoriał do convento ) przyniósł mu międzynarodową sławę w wieku 60 lat, a także Grand Prix Pen Clubu za powieść w 1984 roku. Z tej trzeciej powieści, która imponuje włoskiemu filmowcowi Federico Felliniemu , fanowi żywiołowych obrazów Saramago staje się odnoszącym sukcesy pisarzem, którego książki sprzedają się na całym świecie i są tłumaczone na 25 języków.

W 1988 ożenił się ponownie z dziennikarką Pilar del Río. W 1991 r. opublikował O Evangelho Segundo Jesus Cristo ( Ewangelia według Jezusa Chrystusa ), ale w 1992 r. rząd portugalski nakazał usunięcie tego dzieła z listy wyboru do europejskiej nagrody literackiej Aristeion Prize  ( fr ) za obrazę. przeciwko religii. W odpowiedzi na tę polityczną cenzurę Saramago i jego żona udali się na wygnanie na hiszpańską wyspę Lanzarote , gdzie kontynuował swoją pracę literacką.

W 1998 roku otrzymał Literacką Nagrodę Nobla , „za to, że dzięki swoim przypowieściom, wspartym wyobraźnią, współczuciem i ironią, w nieskończoność czynił namacalną ulotną rzeczywistość w dziele o nieoczekiwanej głębi i na służbie mądrości. ” .

Jest także laureatem nagrody Camões i doktorem honoris causa uniwersytetów Bordeaux III i Lille III .

Cierpiał na białaczkę , zmarł dnia18 czerwca 2010 na Lanzarote.

poglądy polityczne

Saramago jest członkiem Komunistycznej Partii Portugalii od 1969 roku . Ateista określił siebie jako pesymistę . Jego stanowisko w kwestii religijnej często budziło kontrowersje w Portugalii. Środowiska katolickie gwałtownie zbuntowały się przeciwko autorowi po opublikowaniu Ewangelii według Jezusa Chrystusa ( O Evangelho Segundo Jesus Cristo , 1991 ), w której święty Józef jest przedstawiany jako tchórz uciekający do Egiptu bez ostrzeżenia innych rodzin ofiar Heroda . Wina Józefa, który ostatecznie popełnia samobójstwo, zostanie przeniesiona na Jezusa . Ta ostatnia, kuszona przez diabła i ożywiona pożerającą pasją do Marii Magdali , rzuci wyzwanie Bogu.

Saramago nigdy nie ukrywał swojej nieufności do konstrukcji europejskiej, nad której liberalnymi ekscesami ubolewał. Powiedział, że ciągle zastanawia się nad miejscem przyznanym przez Komisję Brukselską i Parlament w Strasburgu jego biednemu i nędznemu krajowi, który, jak się obawiał, zostanie pochłonięty.

Pod koniec życia Saramago mocno zaangażował się w ruch iberyjski i antyglobalistyczny , uczestnicząc w światowych forach społecznych i będąc jednym z sygnatariuszy Manifestu Porto Alegre . Jego uwagi na temat przemocy potencjalnie tkwiącej we wszystkich religiach, a dokładniej w tym, co nazywa „czynnikiem Boga”, przy okazji ataków z 11 września 2001 r. , których oficjalną wersję kwestionuje, wzbudzają żywe kontrowersje w Portugalii. naciśnij. Ponadto często potępiał politykę rządu izraelskiego wobec Palestyny . Był członkiem komitetu sponsorującego Russell Tribunal on Palestine, którego prace rozpoczęły się4 marca 2009. W 2002 roku wywołał międzynarodowe kontrowersje, kiedy odwiedzając Ramallah jako przedstawiciel delegacji pisarzy Międzynarodowego Parlamentu , porównał sytuację Palestyńczyków do sytuacji ofiar Auschwitz . Pomimo oskarżeń o antysemityzm, nie wyrzekł się zobowiązania do zakończenia konfliktu izraelsko-palestyńskiego, wzywając w szczególności w Le Cahier do zniesienia blokady Gazy . Jest również zaangażowany w wyzwolenie Sahary Zachodniej .

Kandydował w wyborach europejskich w 2009 roku .

Powieści

Według Szwedzkiej Akademii , „powieściowym sztuka Saramago, w uporczywie opracowane i wykazujące nieoczekiwane głębokości, umieszcza pisarza w wysokiej pozycji. Przy całej swojej niezależności Saramago jest przywiązany do tradycji w sposób, który w obecnym kontekście można określić jako radykalny. Jego twórczość przedstawiana jest jako seria projektów, w których jeden mniej lub bardziej wypiera się drugiego, ale wszystkie stanowią nowe próby identyfikacji ulotnej rzeczywistości. ” .

Oprócz klasyków portugalskich ( Antonio Ribeiro Chiado , Luís de Camões , Gil Vicente , Camilo Castelo Branco , Fernando Pessoa ), Saramago dostrzega kilka wpływów na jego twórczość literacką, wśród których znajduje się literatura barokowa , Don Kichot , modernizm , postmodernizm, a nawet twórczość Günter Grass , Gabriel García Márquez , Carlos Fuentes i Jorge Amado .

Jego powieści często przedstawiają fantastyczne scenariusze  : w Kamiennej tratwie ( A jangada de pedra , 1986 ) Półwysep Iberyjski oddziela się od Europy i dryfuje do Atlantyku  ; Ślepota ( Ensaio sobre a cegueira , 1995 ) przedstawia kraj całkowicie dotknięty epidemią ślepoty; Rok śmierci Ricardo Reisa ( O ano da Morte Ricardo Reisa , 1984 ) opowiada o podróży jednego z heteronimów Fernando Pessoa, który przeżył rok po śmierci poety. W Historii oblężenia Lizbony ( História do cerco de Lisboa , 1989 ), powieści w powieści , korektor odwraca bieg historii podczas oblężenia Lizbony , aby znaleźć sens w jej istnieniu. Les Intermittences de la mort ( As intermitências da Morte , 2005 ) przywołuje wyimaginowany stan, w którym nikt nie umiera.

Autor w kilku swoich pracach rozwija drobiazgowe rekonstrukcje wydarzeń historycznych, podkreślając raczej ludzki czynnik tych wydarzeń, niż przedstawiając oficjalną wersję historyczną. Jednoręki Bóg jest rzeczywiście wyczerpującym obrazem Portugalii w czasach baroku, ale nigdy nie traci punktu widzenia fikcji, a nawet kłamstwa poprzez niezwykłą historię miłosną i bluźnierczy ton. W tym epickim dziele jednoręki wojownik Baltazar Siedem Słońc i wiedźma Blimunda Siedem Księżyców wędrują po królestwie spustoszonym przez Inkwizycję i podziwiają latającą maszynę wynalezioną przez mnicha Bartolomeu de Gusmão . Wokół pary kręcą się bardziej kolorowe znaki w XVIII -tego  wieku Portugalski podczas panowania króla Jana V , przed trzęsieniem ziemi w1 st listopad 1755oraz odbudowę Lizbony według planów zleconych przez markiza de Pombal , człowieka oświecenia przeciwnego duchowieństwu. Saramago spogląda również wstecz na tytaniczną konstrukcję Pałacu Mafry , jednego z klejnotów portugalskiego dziedzictwa. Ogarnięty, jak przyznaje, obsesją na punkcie historii swojego kraju i wielbicielem francuskich historyków, takich jak Fernand Braudel , Georges Duby i Jacques Le Goff , autor zaprzecza pisaniu powieści historycznych . Odnajdujemy w nim, jako temat bardzo portugalski, zamiłowanie do podróży w opowieściach, które wplatają się w sprawdzone historyczno-geograficzne, cudowne motywy, przywodzące na myśl południowoamerykański realizm magiczny . Historia jest połączona ze sztuką opowiadania historii.

Jego powieści łączą baśń, mit, fantastykę i reportaż. Nie wahają się używać alegorii i są czytelne jak przypowieści . Pisarz skłania się ku objazdom fikcji z minionych epok, zwierciadłem dla współczesnych, znakomicie operując insynuacją i ironią według obszernego i parodystycznego pisma . Na przykład słonia Journey ( Viagem zrobić Elefante , 2008 ) mówi przeprawy przez słonia Europy z XVI th  century gdzie bitwy, strach niebiańskiej kary i twardości codziennej odzwierciedlić sytuację narodów europejskich maltretowanych przez swoich obecnych instytucji. W La Lucidity ( Ensaio sobre a lucidez , 2004 ) Saramago wyobraża sobie wybory, w których ponad 80% pustych kart do głosowania zmusza władzę do ogłoszenia stanu wyjątkowego. W jego książkach centralne miejsce zajmuje refleksja polityczna, satyra na konserwatyzm i religię oraz temat starcia małych i potężnych. Związek pamięci i wyobraźni zapisuje losową i nieuchwytną rzeczywistość. Jego twórczość oferuje zadośćuczynienie za krzywdy społeczne i odzyskanie czasu straconego przez poetycką siłę języka.

Styl

Pisarstwo Saramago kondensuje różne stopnie wypowiedzi i dialogu oraz pozwala na swobodę w interpunkcji. Charakteryzuje się fuzją stylów bezpośrednich i pośrednich oraz długich fraz przerywanych przecinkami. Zdania te można postrzegać jako ciąg krótkich zdań, w których przecinek zastąpiłby kropkę. Zawierają też kilka nacięć, które są tak wieloma dygresjami skierowanymi do czytelnika. Same dialogi nie są konwencjonalnie wprowadzane cudzysłowami czy myślnikami: tworzą zwartą bryłę i są traktowane w formie nacięć w sercu zdań lub przecinka, po którym czasami następuje duża litera, oznaczająca zmianę mówcy. Brak wcięcia nadaje stronie bardzo gęsty wygląd.

Saramago opisuje z ironią „chaotycznej składni, braku kropki, obsesyjno eliminacji ustępów, niekonsekwentny stosowania przecinków, a grzechu bez przebaczenia, celowe i diaboliczny zniesienie wielkiej litery”, które charakteryzują jego twórczości. ( Les Przerywniki de la mort , s.  125 ).

Przywołuje genezę tej metody stylistycznej:

„Pisałem powieść jak każda inna. Nagle na stronie 24 lub 25, nie myśląc o tym, nie myśląc, nie podejmując decyzji, zacząłem pisać tym, co stało się moim osobistym sposobem opowiadania, tym połączeniem stylu bezpośredniego i pośredniego, tą interpunkcją abolicji sprowadzoną do kropki i przecinek. Uważam, że ten styl by się nie narodził, gdyby książka nie zaczynała się od czegoś, czego słuchałem. Musieliśmy znaleźć ton, sposób na przepisanie rytmu, muzyki słowa mówionego, które wypowiadamy, a nie tego, co piszemy. Potem wziąłem pierwsze dwadzieścia stron, żeby je przepisać. "

-  Świat Książek (17 marca 2000 r.).

Większość jego powieści jest polifoniczna i labiryntowa. Głosy bohaterów nakładają się i przerywają głosy wszechwiedzącego powieściopisarza, często ironiczne, nawet głos Boga, jak w Ewangelii według Jezusa Chrystusa . Według Saramago „w różnych sztukach, a głównie w sztuce pisania, najlepsza droga między dwoma bardzo bliskimi punktami nigdy nie była, nigdy nie będzie i nie jest linią prostą. ” . Autorka rzeczywiście czerpie przyjemność z wędrówek czytelnika przez objazdy, mnogie głosy narracyjne, metafory i anachronizmy, które podkreślają lustrzane gry, w których kłamstwa i prawda łączą się i wymieniają. Saramago wyjaśnia, że ​​w życiu, tak jak w sztuce, granica między fałszem a prawdą sprowadza się do „kartki papieru” .

„Jednak minusem zeznań, niezależnie od ich twierdzenia o prawdzie, jest brak precyzji w szczegółach i namiętne przedstawianie wydarzeń… Mnożenie się drugorzędnych lub trzeciorzędnych zeznań, które niektórzy kopiowali, inni przekazywali bez troski , że niektórzy powtarzali przez pogłoski, inni modyfikowali je w szczegółach w dobrej lub złej wierze, że niektórzy swobodnie je interpretowali, inni poprawiali, że niektórzy propagowali z całkowitą obojętnością, inni głosili je jako jedyne, wieczne i niezastąpione prawdę, ten ostatni jest najbardziej podejrzany ze wszystkich. "

-  Historia oblężenia Lizbony (cytowana w The Disappeared ).

Mimo wszystko jego styl pozostaje niezwykle płynny. Co więcej, pomimo bujności swojej prozy, Saramago nie odrzuca tradycyjnej narracji, w przeciwieństwie do António Lobo Antunesa , przedstawianego przez prasę jako rywala i rzekomo przełamującego intrygę na rzecz głosów wewnętrznych.

Sztuka narracyjna Saramago pozostaje spójna. Działa poprzez sploty, podtrzymywane przez wiodącą romantyczną ideę, która obraca metaforę.

„Muszę słyszeć głos mówiący to, co piszę, żeby silnik zaczął pracować albo po prostu nie posuwał się do przodu. Potrzebuję też mocnego pomysłu. Mogę poczekać trzy tygodnie lub trzy miesiące, krążą myśli i wpadam na pomysł, na który czekałem, od razu to wiem. "

Gregory Mion, autor kilku artykułów o autorze, powrócił do tak charakterystycznego po jego śmierci stylu, argumentując „śmierć bez końca”.

Grafika

Klasyfikacja główna według gatunku, klasyfikacja drugorzędna według daty publikacji w języku portugalskim.

Poezja

Testowanie

Wydane w języku francuskim pod tytułem Pérégrinations portugaises , przekład Geneviève Leibrich, Le Seuil , Paryż, 2003, 437 s. ( ISBN  978-2-0204-7424-5 ) Wydane w języku francuskim pod tytułem Jak bohater był mistrzem, a autor jego uczniem , przekład i posłowie Michelle Giudicelli, Éditions Thousand and One Nights , coll. „Mała kolekcja”, Paryż, 1999 , 44 s. ( ISBN  978-2-8420-5444-1 )

Gazety

Wydane w języku francuskim pod tytułem Le Cahier , przekład Marie Dominique Hautebergu, przedmowa Umberto Eco , Le Recherches Midi, 2010, 243 s. ( ISBN  978-2-7491-1621-1 ) Jest to szósty i ostatni tom Cadernos de Lanzarote znaleziony przypadkowo w pliku na komputerze autora.

Teatr

Opowieści i opowiadania

Wydane w języku francuskim pod tytułem Quasi objets , przekład Claude Fages, Paryż, Salvy , 1990 , 182 s. ( ISBN  978-2-9058-9916-3 ) Wydane w języku francuskim pod tytułem Le Conte de l'île inconnue , przekład Geneviève Leibrich, ryciny Olivier Besson , Paryż, Le Seuil , 2001 , 59 s. ( ISBN  978-2-0203-9547-2 )

Powieści

Jest to bowiem jedna z pierwszych powieści zaproponowanych przez J. Saramago z 1953 roku, odrzucona, a następnie odnaleziona przez wydawcę w 1989 roku, ale opublikowana post mortem po tym, jak autor odmówił jej wydania za życia.

Opery

Dwa teksty Saramago zainspirowały opery Azio Corghiego  :

Artykuły i przedmowy

Kolekcja antologiczna

Uwagi i referencje

  1. la-croix.com .
  2. (pt) "  As 50 obras essenciais da literatura portuguesa  " , na dn.pt , Diário de Notícias ,23 kwietnia 2016(dostęp 14 maja 2019 )
  3. Artykuł Françoise Beaucamp poświęcony José Saramago w The New Dictionary of Authors, of All Times and of All Countries , wydanie Laffont-Bompiani, 1994, Paryż, s. 2 868.
  4. Frédérique Roussel i Éric Aeschimann , „  José Saramago, figure de style  ”, Liberation ,19 czerwca 2010( przeczytaj online ).
  5. José Saramago w encyklopedii Universalis .
  6. Jose Saramago, czyli wyrafinowana interpunkcja
  7. „  Śmierć portugalskiego Nobla w dziedzinie literatury José Saramago  ”, Le Point ,18 czerwca 2010( przeczytaj online ).
  8. (w) „  Prezydent broni nie pokazu pogrzebu Jose Saramago  ” , BBC News ,21 czerwca 2010(dostęp 11 maja 2020 r. )
  9. „  José Saramago, komunistyczny i barokowy  ”, Les Echos ,9 października 1998( przeczytaj online , skonsultowano 10 sierpnia 2013 r. ).
  10. "  Doctors Honoris Causa od wczoraj do dziś  " , na Université Bordeaux Montaigne ,31 października 2019 r.(dostęp 23 stycznia 2020 r. )
  11. Dekrety z 10 sierpnia 1999 r. przyznające tytuł doktora honoris causa ( czytaj online )
  12. Deslivres.com .
  13. Alain Salles , "  La comma de José Saramago  " , Le Monde ,18 czerwca 2010( przeczytaj online , skonsultowano 21 maja 2016 r. ).
  14. Komunikat prasowy Szwedzkiej Akademii z 8 października 1998 r. na stronie internetowej Nagrody Nobla, dostęp 19 maja 2016 r.
  15. (PT) "  José Saramago: O Fator Deus  " na www1.folha.uol.com.br - Folha de S.Paulo , 19/09/2001 - 3:41 (dostępny 1 st lipca 2015 ) .
  16. (pt) Sérgio C. Andrade, „  Od 1975 do 2007. Cronologia: As polémicas de José Saramago ( actualizada )  ” , na www.publico.pt ,18 czerwca 2010(dostępny 1 st lipca 2015 ) .
  17. Sophie Humann , „  Nagroda Nobla w dziedzinie literatury w 10 pytaniach  ”, Le Figaro ,9 października 2008( przeczytaj online , konsultacja 20 maja 2016 r. ).
  18. „  José Saramago, pisarz granic  ” , o Le Monde diplomatique ,19 czerwca 2010
  19. Magazyn Le Point , „  Wieczny bunt, pisarz José Saramago zmarł spokojnie w wieku 87 lat  ” , o Le Point ,18 czerwca 2010
  20. „Europejskie kobiety: ludzie szturmujący Strasburg” , Le Matin , 6 czerwca 2009 r.
  21. Magazyn Literacki nr 381, listopad 1999, „Günter Grass od bębna do nagrody Nobla”, reakcja José Saramago na ogłoszenie nagrody przyznanej przez Sztokholm Günterowi Grassowi, jego następcy, s. 27.
  22. José Saramago , "  Wykazał się odwagą , którą głęboko podziwiam  " , Le Magazine littéraire ,1 st listopad 1999( przeczytaj online ).
  23. (de) artykuł Cycerona , maj 2007.
  24. (w) "  José Saramago  " , The Telegraph ,22 czerwca 2010( przeczytaj online , skonsultowano 2 maja 2014 r. ).
  25. [wideo] , Ina.fr „  Jose Saramago o Roku Śmierci Ricardo Reisa  ”, dostęp 11 listopada 2013 r.
  26. Gilles HEURE „  Jak będzie«jednoramienne Boga»otrzymać Jose Saramago?  », Telerama ,18 czerwca 2010( przeczytaj online ).
  27. José Saramago w encyklopedii Larousse .
  28. Praca José Saramago nad encyklopedią Larousse'a .
  29. „  Zmarł pisarz José Saramago  ”, Paris Match ,18 czerwca 2010( przeczytaj online ).
  30. Gilles Heuré , „  José Saramago, La Lucidity  : un grand coup de blanc  ”, Télérama ,4 listopada 2006( przeczytaj online ).
  31. Baptiste Liger , „  Świat według Lobo Antunes  ”, L'Express ,4 maja 2012( przeczytaj online , konsultacja 20 maja 2016 r. ).
  32. Saramago, śmierć bez końca .
  33. Miła niespodzianka: w jego komputerze znaleziono nieopublikowane czasopismo Nobel Literature Saramago
  34. Babelio - Zawiadomienie 516517

Zobacz również

Bibliografia

Filmografia

Powiązane artykuły

Linki zewnętrzne