Tytuł | Konstytucja francuska z 3 września 1791 r |
---|---|
Kraj | Królestwo Francji |
Rodzaj | Konstytucja |
Zatkany | Prawo konstytucyjne |
Legislatura | Narodowe Zgromadzenie Ustawodawcze |
---|---|
Przyjęcie | 13 września 1791 |
Uchylać | Po 1795 |
Czytaj online
Konstytucja francuska z 3 września 1791 to pierwsze doświadczenie z liberalnego reżimu w Francji . Pojawia się w okresie rewolucyjnym i ustanawia monarchię konstytucyjną .
Tekst ten, ogłoszony dwa lata po Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela oraz Artykułach Konstytucji z 1789 r. , jest pierwszą pisemną konstytucją, która przenosi suwerenność z króla na Naród . Prerogatywy króla stają się przywilejami narodu, który król sprawuje w imieniu tego ostatniego.
Oparta na zasadach suwerenności Narodu i trójpodziału władz (a ściślej mówiąc o układzie władz ), oparta jednak na cenzule, a nie na wyborach powszechnych .
Konstytucja jest dziełem Narodowego Zgromadzenia Ustawodawczego powstałego ze stanów generalnych . Autorzy wyróżniają w jego opracowaniu trzy kolejne fazy: opracowanie podstaw konstytucji, która rozpoczyna6 lipca 1789 i kończy się na 1 st październik ; kontynuacja prac konstytucyjnych; i rewizja.
Konstytucja wchodzi w życie w dniu14 września 1791z zaprzysiężenia Ludwika XVI . Jej wejście w życie kładzie kres „republiki de facto” powstałej po ucieczce do Varennes , z zawieszeniem króla.
Reżim polityczny ustanowiony przez konstytucję nie ma już nic wspólnego z monarchii absolutnej na Ancien Regime . Jej natura była i pozostaje przedmiotem dyskusji. Debata dotyczy intencji wyborców. Konstytucja jest zwykle przedstawiana jako ustanawiająca „ monarchię konstytucyjną ” . Ale autorzy zakwestionowali użycie „monarchicznego” do określenia nowego reżimu: tak jest w przypadku Raymonda Carré de Malberga . Inni autorzy, tacy jak Boris Mirkine-Guetzévitch , François Furet i Ran Halévi , uważają, że ustanawia ona „monarchię republikańską” . Stéphane Rials uważa, że ustanawia „reżim z władzą monarchiczną” . Guillaume Glénard opisuje ją jako „monarchię ukonstytucjonalizowaną” .
Konstytucja nie obowiązuje w koloniach i innych posiadłościach francuskich.
W królestwie jego stosowanie zostaje zawieszone do dnia10 sierpnia 1792 r. Ustawodawcza zawiesza króla i podstawia tymczasową Radę Wykonawczą dla niego . Zawieszenie staje się ostateczne. 13 sierpniakról i jego rodzina zostają zabrani do Świątyni . 15 sierpniaustawodawca powierza Tymczasowej Radzie Wykonawczej „wszystkie funkcje władzy wykonawczej” .
Początki Konstytucji z 1791 r. są wielorakie; wywodzi się z rewolucji angielskiej z lat 1688-1689, która obaliła Stuartów w celu ustanowienia monarchii parlamentarnej , z ruchów myśli filozoficznej i politycznej odziedziczonych po Oświeceniu i ruchu zwanego później rewolucją atlantycką .
Wyborcy Zgromadzenia Narodowego , powstałego ze stanów generalnych zgromadzonych w 1789 r. przez Ludwika XVI , przysięgają 20 czerwca tego samego roku podczas przysięgi Jeu de Paume, że nie będą rozdzielać się przed opracowaniem i uchwaleniem konstytucji. Ich inspiracja i determinacja mają zasadniczo charakter polityczny i filozoficzny. Po dniach 5 i 6 października artykuły konstytucji z 1789 r. zostały ogłoszone przez króla.
Wyborcy mają na myśli rewolucję angielską z lat 1688-1689, która w Karcie Praw z 1689 r. już zaproponowała model bardzo umiarkowanej monarchii i której uprawnienia są rozdzielone między z jednej strony monarchę, a z drugiej strony, dwuizbowy i reprezentatywny parlament. Rewolucja ta była badana w szczególności przez Johna Locke'a w jego dwóch traktatach o rządzie cywilnym (1690). Jej naczelna zasada ( podział władzy, która miała zastąpić społeczeństwo zakonne ) została teoretyzowana i zaproponowana przez Monteskiusza w De l'Esprit des Lois . W rzeczywistości Zgromadzenie Narodowe, a następnie Konwent, skoncentrują trzy władze.
Wyborcy czerpią również inspirację z ostatnich przykładów amerykańskich federacyjnych konstytucji przetłumaczonych bardzo wcześnie przez Pierre'a Samuela du Pont de Nemours .
Cel konstytucji z 1791 r. podsumowuje artykuł 16 Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela z 1789 r .:
„ Każde społeczeństwo, w którym nie gwarantuje się gwarancji praw, ani nie ustala się rozdziału władz, nie ma Konstytucji”.
Celem jest więc stworzenie państwa liberalnego, które szanuje i gwarantuje indywidualne prawa obywateli (prawa te zapowiada tzw. konstytucja „socjalna”). Ten cel, który można osiągnąć tylko wtedy, gdy zostanie zapewnione „ograniczenie władzy przez władzę” (Montesquieu), to znaczy rozdział między różnymi władzami określony w tak zwanej konstytucji „politycznej”.
Aby potwierdzić równowagę między władzami króla i organów nadzorczych, a także ratyfikować prawa gwarantowane obywatelom, sporządza się konstytucję pisemną, uznaną przez rewolucjonistów za sztywniejszą niż konstytucja zwyczajowa.
20 czerwca 1789, podczas gdy nadal obejmuje tylko Trzecią Partię i część duchowieństwa, Zgromadzenie Narodowe wydaje dekret, któremu historia nadaje nazwę Przysięga Jeu de Paume . Oświadcza, że jest tam „wezwana do ustalenia konstytucji królestwa, do działania na rzecz przywrócenia porządku publicznego i utrzymania prawdziwych zasad monarchii” i zobowiązuje się tam „nigdy nie rozdzielać się i [zbierać się] wszędzie tam, gdzie wymagają tego okoliczności, aż do Konstytucja królestwa opiera się na solidnych podstawach”.
Spełnienie tego zobowiązania zajmie trochę czasu, ponieważ od 20 czerwca 1789 r. do upłyną ponad dwa lata 3 września 1791 r, data ostatecznego głosowania nad Konstytucją.
6 lipca 1789Zgromadzenie Narodowe tworzy komisję konstytucyjną składającą się z trzydziestu członków powoływanych przez trzydzieści urzędów Zgromadzenia. Jej członkami są Jean-Nicolas Démeunier (Urząd n o 1), Jean de Turckheim ( n O 2), Emmanuel Freteau Saint Just ( n O 3), François-Henri de Virieu ( n o 4), Jérôme Pétion de Villeneuve ( n O 5) Pierre-Hubert Ansona ( n O 6), Jean-Paul Rabaut Saint-Etienne ( n O 7) Jean Joseph Mounier ( n O 8), Anne-Antoine-Jules de Clermont-Tonnerre ( n O 9) , Claude Regnier że Regnier Nancy ( n O 10), Gerard de Lally-Tollendal ( n O 11), Jean-Andre zginąć-Duluc ( n O 12) Gabriel Ricard Seal ™ ( n O 13) Jean-Louis Emmery ( n O 14), Andre ( n O 15) Augustin Ulry ( n O 16) Nicolas Bergasse ( n O 17), Charles Francis Usta ( n O 18) Jean Sylvain Bailly ( n O 19) Konstantyn Chasseboeuf Volney ( n O 20) Louis Marie de la Révellière-Lépeaux ( n o 21), Teodor Vernier z Montorient ( n o 22) Charles Lynch ( n o 23) Alexandre de Lameth ( n o 24) Jacques Vaillant ( n o 25) , Jacques-Marie Glezen ( n O 26) Lanjuinais ( n O 27), Jerome Legrand ( n O , 28), Jean Baptiste Treilhard ( n O 29) i Charles Brocheton ( N O 30). Opowiada o tym przewodniczący Zgromadzenia Narodowego, arcybiskup Vienne, Jean-Georges Lefranc de Pompignan .7 czerwca.
9 września 1789Konstytuanta postanawia, że Zgromadzenie Narodowe będzie stałe, a następnego dnia będzie składać się tylko z jednej izby. Dodaje, że12 września, że każda kadencja będzie trwać dwa lata, a 14 września, że odnowienie każdego organu ustawodawczego zostanie dokonane w całości.
11 września, dekretuje, że król może odmówić zgody na działania organu ustawodawczego i że w przypadku, gdy król odmówi zgody, odmowa ta będzie tylko zawieszająca.
23 wrześniaRada Ustawodawcza dekretuje pięć artykułów konstytucji. Pierwsza głosi, że „ najwyższa władza wykonawcza należy wyłącznie do króla ”. Trzy inne artykuły, zaproponowane przez Frétauda, stanowią odpowiednio, że „ cała władza pochodzi z Narodu i może z niego pochodzić ”, że „ władza ustawodawcza znajduje się w Zgromadzeniu Narodowym, złożonym z przedstawicieli Narodu, swobodnie i zgodnie z prawem”. wybrany ”i że„ żaden akt Ciała Ustawodawczego nie może być uznany za prawo, chyba że jest za zgodą przedstawicieli Narodu i usankcjonowany przez Króla ”. Artykuł piąty stanowi, że „ władza sądownicza nie może być w żadnym wypadku sprawowana ani przez króla, ani przez organ ustawodawczy; ale [że] sprawiedliwość zostanie wymierzona w imieniu króla przez trybunały ustanowione przez prawo, zgodnie z zasadami konstytucji ”.
5 październikaistota jest nabywana wraz z opracowaniem Deklaracji praw człowieka i obywatela oraz dziewiętnastu artykułów dotyczących króla, zgromadzenia narodowego i ministrów. Zgromadzenie, na wniosek Mirabeau , postanawia przedłożyć teksty do akceptacji króla. Jak zawsze, ten najpierw się waha, a potem akceptuje w burzliwym dniu 5 października. W ten sposób można zastosować szczątkową, ale wystarczającą konstytucję.
23 września 1790, Chapelier proponuje Ustawodawcy kodyfikację już przyjętych dekretów konstytucyjnych: w tym celu Ustawodawca dekretuje utworzenie tak zwanej komisji rewizyjnej, której zadaniem będzie „przeanalizowanie wszystkich [poprzednich] dekretów”, „oddzielenie tych którzy właściwie tworzą konstytucję, spośród tych, które mają jedynie charakter ustawodawczy lub wykonawczy ”, „konsekwentnie tworzą zbiór ustaw konstytucyjnych”, „weryfikują treść artykułów, w celu naprawienia ewentualnych błędów, które mogły się wkraść”.
Wniosek nie od razu otrzymuje satysfakcję. W rzeczywistości pozostaje wiele kwestii, które nie zostały omówione. Z drugiej strony, po wydarzeniach z Champ-de-Mars,17 lipca 1791triumwirat Duport , Barnave i Alexandre de Lameth, a także fayettiści uzyskują rewizję dekretów konstytucyjnych w kierunku korzystnym dla władzy króla i zacieśnienia elektoratu.
Czy to tylko 5 sierpnia 1791 raby Thouret mógł przedstawić Zgromadzeniu Ustawodawczemu projekt konstytucji kodyfikujący dekrety już przyjęte, poprawione i zrewidowane zgodnie z życzeniem Le Chapeliera.
Dyskusja zostaje wznowiona. Kilka uzupełnień, kilka ważnych poprawek.
1 st Wrzesień 1791, du Pont de Nemours proponuje Zgromadzeniu Ustawodawczemu „ ogłosić [r], że Konstytucja jest skończona i nie może niczego zmienić ”. Roederer domaga się natychmiastowego rozpatrzenia przez Ustawodawcę. Salle i Muguet de Nanthou poparli wniosek Roederera. Ale Frochot prosi o odroczenie narady. Camus następnie zaproponował Zgromadzeniu Ustawodawczym „ dekret [r], że akt konstytucyjny nie zostanie przedstawiony królowi, dopóki nie zostanie ponownie odczytany [przez Zgromadzenie Ustawodawcze i to drugie], oświadczając, że niczego nie zmieni, i że nie pozwoli na dokonywanie jakichkolwiek zmian lub modyfikacji ”.
3 września 1791 r, Lanjuinais , aby uciąć taktykę opóźniania miał ruch przyjęty przez które Konstytuanty „ deklaruje, że Konstytucja jest gotowy, i że nie może zmienić wszystko ”.
Antoine d'André i Paul de Lavie nakłaniają Konstytuanta do przyjęcia wniosków, aby prezydent natychmiast wyznaczył delegację sześćdziesięciu członków, aby w ciągu dnia przedstawił królowi Konstytucję bez przemówienia. Prezydent mianuje Jacques-Guillaume Thouret, Adrien Duport, Jean-Nicolas Démeunier , Le Chapelier, Emmanuel-Joseph Sieyès , Pétoa, La Métherie, Crillon young, Merlin, Babey, Trenbard, Arnoult, La Rochefoucauld, Étienne, Schwendt, André, Henri Pougeard du Limbert dit Pougeard-Dulimbert , Antoine de Mailly dit Mailly-Châteaurenaud , Couppé, Broglie, Lesterpt, Bertrand Barère de Vieuzac dit Barère-Vieuzac , Michel Gérard , Dominique Garat dit GARAT-Cadet lub GARAT-Jeune , Lavie, Malo, Camus, Lapoule, François Tronchet , Bon Briois de Beaumetz dit Briois-Beaumetz , Alexandre de Lameth, Rabaud, Charles-Maurice de Talleyrand-Périgord , Target, Buzot, Barnave, Augustin Le Goazre de Kervélégan dit Kervélégan el der de Mathuçon , Monaer Rondeville dit Mathieu-Rondeville , Jean Brillat-Savarin , Charles Christin , François Boissonnot , Mollien, Chabroud , Liancourt, długie, Chaillon, Darche, Antoine de Roquefort Mougins dit Mougins-Roquefort Guillaume, Louis de Bouteville du Metz dit Bou tteville-Dumetz , Pierre-François Gossin , Marchais, Michel Regnaud dit Regnaud de Saint-Jean d'Angély , Gourdan, Prévost, Prieur i Henri d'Arnaudat dit Darnaudat .
Podczas ucieczki z Varennes (koniec czerwca 1791) Konstytuanta odwołała Ludwika XVI z jego funkcji. Po 16 lipca , przedłuża zawieszenie jej uprawnień (ale utrzymuje go w swojej funkcji), aż do momentu, kiedy konstytucja zostanie zakończone, zostanie przedstawiony do niego.
W tym kontekście 13 września 1791, Louis XVI akceptuje konstytucja komunikatem skierowanym do Konstytuanty:
„Panowie, dokładnie zapoznałem się z ustawą konstytucyjną, którą przedstawiliście do mojej akceptacji. Przyjmuję to i każę to wykonać. [...] Pomyślałem, Panowie, że właśnie w miejscu, w którym powstała Konstytucja, muszę ogłosić uroczystą akceptację: pójdę jutro w południe do Zgromadzenia Narodowego. "
- Ludwik XVI , List do Zgromadzenia Narodowego z dn.13 września 1791.
Następnego dnia, 14 września, Louis XVI przypomina jego akceptację i zabiera przysięgę do Konstytucji:
„Panowie, przychodzę tutaj, aby uroczyście poświęcić akceptację, jaką wyraziłem dla ustawy konstytucyjnej. W konsekwencji przysięgam być wiernym Narodowi i Prawu, przestrzegać Konstytucji ogłoszonej przez Zgromadzenie Ustawodawcze Narodowej i egzekwować prawa. [...] "
Konstytucja jest promulgowana ustawą z dnia 14 września 1791. Następnie jest publikowany.
Konstytucja obowiązuje nie później niż 1 st październik 1791, data, w której Sąd Kasacyjny unieważnia dwa orzeczenia sądów, które uzna za sprzeczne z przepisami "prawa konstytucyjnego państwa" .
Konstytucję poprzedza Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela z 26 sierpnia 1789 r.
Jest podzielony na preambułę i siedem tytułów, z których niektóre są podzielone na sekcje i zawierają łącznie dwieście dziewięć artykułów.
Preambuła konstytucji „nieodwołalnie znosi” instytucje Ancien Regime sprzeczne z „wolnością i równouprawnieniem”, a mianowicie: szlachtę, parostwo , dystynkcje porządkowe, sprzedajność i dziedziczenie urzędów, jury i korporacje zawodowe, artystyczne i rzemieślnicze.
Prawo wyborcze nazywa się censitaire, co oznacza, że za „aktywnych obywateli” uznaje się mężczyzn powyżej 25 roku życia, którzy nie są w sytuacji zależności (pracownicy domowi) i płacą censę co najmniej równą wartości trzech dni pracy. Pozostali pozostają „biernymi obywatelami”. Kobiety są natychmiast pozbawione prawa wyborczego z powodu ich cywilnej niezdolności. Na 28 mln mieszkańców około 10 mln to potencjalni wyborcy, ale tylko 4 mln z nich będzie mogło iść do urn. Bycie wyborcą to zatem sprawowanie funkcji, a nie posiadanie prawa .
Tytuł III Konstytucji określa również jakość obywatela : są to osoby fizyczne delegowane przez naród, które chcą w jego imieniu reprezentować. Wyborcy są zatem również reprezentantami.
Tytuł 2, artykuł 1: „Królestwo jest jedno i niepodzielne: jego terytorium jest podzielone na osiemdziesiąt trzy departamenty, każdy departament na okręgi, każdy okręg na kantony".
Tytuł 3, Artykuł 1: „Suwerenność jest jedna, niepodzielna, niezbywalna i niezbywalna. Należy do Narodu; żadna część ludzi, ani żadna jednostka, nie może założyć jej wykonywania ”.
Podział terytoriumKonstytucja przewidywała w art. 1 tytułu II, że „terytorium [Królestwa] jest podzielone na […] departamenty, każdy departament na okręgi, każdy okręg na kantony”.
Wyróżnienie Królestwa Francuskiego i Cesarstwa FrancuskiegoKonstytucja stanowiła w ustępie 2 artykułu 8 tytułu VII, że: „Kolonie i posiadłości francuskie w Azji, Afryce i Ameryce, chociaż są częścią Cesarstwa Francuskiego, nie są objęte niniejszą Konstytucją”. W ten sposób odróżniał Cesarstwo Francuskie od Królestwa właściwego. Cesarstwo Francuskie obejmowało z jednej strony Królestwo, az drugiej „francuskie kolonie i posiadłości”. Te, chociaż stanowiły, że tak powiem, „integralną część Cesarstwa Francuskiego”, uważano je za „zewnętrzne” w stosunku do właściwego Królestwa. W rezultacie zostali odciągnięci od imperium konstytucyjnego. Sformułowano w ten sposób zasadę zwaną specjalnością ustawodawstwa.
„Status konstytucyjny” króla jest „podwójny status” , co odpowiada jego „powielania funkcjonalnej” . W istocie król łączy w swojej osobie dwie cechy: „reprezentanta” i „pierwszego urzędnika państwowego” . Artykuł 2 z preambułą z tytułu III Konstytucji wyznacza pierwszą, a do Narodowego Zgromadzenia Ustawodawczego . Dekret z28 marca 1791 daje mu drugi.
Król jest głową władzy wykonawczej . Do tego czasu monarchia była boskiej istocie od chrztu Clovis I st, na samym końcu V -go wieku . Wraz z Konstytucją z 1791 r. władza nie jest już prawem boskim, ale podlega suwerenności Narodu, którego ucieleśnieniem jest osoba Króla.
Król musi przysiąc wierność Konstytucji, jest też nieodpowiedzialny, a jego osoba nietykalna. Ma władzę tylko poprzez swoich ministrów, którzy kontrasygnują jego decyzje, którzy to ministrowie są politycznie odpowiedzialni tylko przed królem (nawet jeśli parlamentarzyści mogą ich oskarżyć przed Wysokim Sądem Narodowym, aby wprowadzić ich decyzję w życie. odpowiedzialność karna).
Konstytucja uznaje dwie istotne prerogatywy króla: kieruje polityką zagraniczną – Zgromadzenie Narodowe ratyfikuje traktaty – oraz ma, na mocy zasady podziału władzy wydanej przez Monteskiusza , prawo weta zawieszającego i czasowo ważne przez dwie legislatury Zgromadzenia (dwa razy dwa lata, tj. co najwyżej 4 lata). Sprawy finansowe nie podlegają temu prawu weta.
Król mianuje ministrów i mianuje wysokie funkcje publiczne i wojskowe.
Król sprawuje „najwyższą władzę wykonawczą”, której podstawową funkcją jest promulgowanie praw.
Król jest „najwyższą głową administracji generalnej królestwa” . Na mocy władzy hierarchicznej, jaką posiada jako taką, ma prawo unieważnić akty administratorów wydziałów i zawiesić ich w pełnieniu funkcji.
W sprawach dyplomatycznych król powołuje ambasadorów .
W sprawach wojskowych król jest wodzem armii ( „najwyższy wódz armii lądowej i morskiej” ). Jako taki nadaje dowództwo nad armiami i flotami oraz szeregi marszałka i admirała. Mianuje niektórych oficerów generalnych.
Ponieważ Narodowe Zgromadzenie Ustawodawcze jest „stałe” , król nie ma prawa ani go rozwiązać, ani odroczyć. Król komunikujący się ze Zgromadzeniem, korzystając ze swojego prawa do przesłania, jego prawo wstępu na Zgromadzenie jest ograniczone: musi przyjść i złożyć przysięgę wierności konstytucji; może on corocznie odbyć sesję otwarcia i zamknięcia sesji rocznej. Król ma prawo zwołać Zgromadzenie; musi ją zwołać w przypadkach w niej przewidzianych przed odroczeniem.
Ministrowie kontrasygnują decyzje króla. Ta kontrasygnata ministerialna pociąga za sobą odpowiedzialność karną ministrów. Rzeczywiście, ciało ustawodawcze może oskarżać ministrów z dowolnego powodu. Ten dekret oskarżenia zawiesza ich w pełnieniu funkcji. A ciało ustawodawcze może również przedstawić królowi postępowanie ministrów. W tym przypadku nie mówimy już o odpowiedzialności karnej ministrów, ale o odpowiedzialności politycznej. Król ma więc władzę tylko przez nich. Są odpowiedzialni przed królem, ale nie przed Zgromadzeniem Narodowym. Jest to zatem ustrój monistyczny, który proklamuje Konstytucja z 1791 r., a nie ustrój dualistyczny (podwójna odpowiedzialność ministrów).
Władza ustawodawcza„ Władza ustawodawcza jest delegowana do Zgromadzenia Narodowego składającego się z tymczasowych przedstawicieli, swobodnie wybranych przez lud, do sprawowania przez niego, za zgodą króla […] ”.
Narodowe Zgromadzenie Ustawodawcze jest jednoizbowe .
Jest trwały. Sam ustala miejsce swoich sesji, datę i czas trwania swoich sesji. Król nie może jej rozwiązać ani odroczyć.
Jest wybierana na dwa lata w wyborach dwustopniowych w wyborach powszechnych.
Jest w pełni i automatycznie odnawiany.
Liczba miejsc w Narodowym Zgromadzeniu Ustawodawczym wynosi 745 dla 83 departamentów . W przypadku wyborów liczba ta jest rozdzielana między departamenty według „ terytorium, ludności i wkładu bezpośredniego ”. W rzeczywistości 247 miejsc jest rozdzielonych między departamenty według ich powierzchni: 3 miejsca są przydzielane każdemu departamentowi, z wyjątkiem departamentu paryskiego – to znaczy departamentu Sekwany – któremu nie przydzielono miejsca . Natomiast 249 mandatów jest rozdzielonych pomiędzy departamenty proporcjonalnie do liczby aktywnych obywateli, którzy tam mieszkają. Ostatecznie pozostałe 249 mandatów jest rozdzielane między departamenty proporcjonalnie do wysokości przyznanej im bezpośredniej składki. Po aneksji Awinionu i Comtat Venaissin do Francji, prawo26 - 28 marca 1792 rdoda trzy miejsca dla okręgu Vaucluse (Avignon) i Ouvèze (Carpentras) .
Funkcje członka Zgromadzenia są nie do pogodzenia z funkcjami ministra, pełnomocnika odwoływalnego do woli, komisarza skarbu państwa, poborcy lub poborcy podatków bezpośrednich, urzędnika ds. poboru lub zarządzania podatkami pośrednimi lub domenami narodowymi oraz pracownika wojskowych lub cywilnych gospodarstw domowych króla .
Deputowanych chroni bardzo szeroki autorytet: sama legislatura reguluje swoje obrady, przebieg posiedzeń, bezpieczeństwo itp.
Samo Zgromadzenie ma inicjatywę i głos ustaw – które są następnie sankcjonowane przez króla – w szczególności w sprawach finansowych, ustanawia i kontroluje podatek. Decyduje o wojnie lub pokoju i spotyka się bez zwołania.
Nawet jeśli tekst Konstytucji przewiduje ścisły rozdział władzy, Zgromadzenie sprawuje nadzór nad administracyjnym stosowaniem ustaw: dochodzi zatem do ingerencji władzy ustawodawczej we władzę wykonawczą. Ponadto poprzez streszczenie przepisów sędzia jest zobowiązany do wstrzymania orzeczenia, jeśli uzna, że prawo jest zbyt niejasne, aby je zastosować. Musi zażądać doręczenia Zgromadzeniu iw związku z tym zawiesić rozprawę . Dochodzi do ingerencji władzy ustawodawczej we władzę sądowniczą.
Ostatecznie tylko Zgromadzenie może podjąć decyzję o zmianie konstytucji.
Władza sądowniczaRozdział V z tytułem III konstytucji odnoszących się do sądownictwa.
Stanowiąc, że „sądy nie mogą (...) ingerować w wykonywanie władzy ustawodawczej ani zawieszać wykonywania prawa” , art. 3 rozdziału V określa zasadę, którą Bernard Pacteau zaproponował nazwać „oddzieleniem prawa i organom wymiaru sprawiedliwości” : zakazuje orzekania , zabrania sędziom opóźniania wejścia w życie ustaw i wyklucza kontrolę konstytucyjności .
W Artykuły 20 do 22 i 27 Rozdział V do czynienia z Sądu Najwyższego , utworzony przez prawo27 listopada - 1 st grudzień 1790który tłumi Rady stron i biuro z kanclerzem Francji . W art. 20 wymieniono jego uprawnienia, a mianowicie: skargi kasacyjne od orzeczeń wydanych w ostateczności przez sądy; wnioski o skierowanie sprawy z jednego sądu do drugiego na podstawie uzasadnionego podejrzenia ; te osady sędziów i niechęci wobec całego trybunału.
Zgromadzenia Wydziałowe wybierają sędziów Sądu Kasacyjnego i Sądu Najwyższego . Wybory te gwarantują zatem niezależność sądownictwa w stosunku do władzy wykonawczej i władzy ustawodawczej.
Administracja terytorialnaAdministracja terytorialna jest zapewniona przez departamenty i okręgów, jak również gmin . Zajmuje konstytucja z działami i dzielnic w sekcji II w rozdziale IV jego tytule III . Poświęca trzy artykuły – art. 8–10 tytułu II – gminom.
Stworzony przez prawo22 grudnia 1789 - styczeń 1790 17, wydziały i okręgi nie mają osobowości cywilnej. Zostanie odmówiona do departamentów do1834.
Konstytuanta zdaje się postrzegać gminy jako „stowarzyszenia mieszkańców”, którym uznaje „władzę miejską” .
Egzekwowanie prawaTytuł IV Konstytucji odnosi się do policji. Składają się na nią armie lądowe i morskie , „oddziały specjalnie przeznaczone do służby w głębi kraju” – czyli żandarmeria narodowa – oraz gwardia narodowa .
W praktyce Pierwszeństwo ustawodawczeZgromadzenie Legislacyjne cieszy niezbędne uprawnienia.
Zgromadzenie reprezentuje suwerenny naród. Składa się z jednej izby, ponieważ zgodnie z analizą suwerenności czasowej nie należy jej dzielić. To Zgromadzenie stałe składa się z 745 deputowanych wybieranych na dwa lata. Spełnia się do woli, nie można go rozwiązać ani przedłużyć. Może odroczyć, jak chce. Sama decyduje o swoich zasadach, działaniu, agendzie. Tylko jego członkowie mają inicjatywę ustaw i są nienaruszalne.
Prawo jest podstawową i najwyższą normą.
Król i wszyscy urzędnicy sprawują teraz władzę tylko w imieniu prawa, a cała organizacja sądownicza, administracyjna i wojskowa jest ustanowiona przez prawo.
Żaden obszar prawa nie jest z góry określony: Zgromadzenie ma powszechną kompetencję stanowienia prawa. W praktyce obszar ten będzie zaprojektowany bardzo szeroko. Zgromadzenie Ustawodawcze będzie szczegółowo regulować całą organizację państwa.
Ponadto Zgromadzenie rekomenduje w „instrukcji” warunki stosowania prawa. Za obszar finansów publicznych odpowiada Zgromadzenie. Zgromadzenie tworzy wyspecjalizowane komisje, które monitorują funkcjonowanie resortów lub interweniują w administracji.
Zgromadzenie przyjmuje petycje, koresponduje z władzami i ma prawo zapraszać urzędników do usprawiedliwiania się przez „wezwanie ich do adwokatury”: jest to stała kontrola władzy wykonawczej.
Przekazanie władzy wykonawczejKról nie rządzi już inaczej, jak tylko w imieniu prawa, na mocy wyłącznej woli narodowej: „Nie ma we Francji władz wyższych niż ustawowe” (Rozdz. II - „ Władzy królewskiej regencji i ministrów”). Zgodnie z konstytucją z 1791 r. „Tylko przez nie król panuje [prawo]”.
Urząd królewski jest niczym więcej jak pierwszą magistracją państwa. Całe dziedzictwo królewskie należy do Narodu i odtąd król otrzymuje jedynie traktowanie zwane „listą cywilną”, której administrowanie powierza się urzędnikowi wyznaczonemu przez Zgromadzenie.
Król musi złożyć przysięgę wierności Konstytucji. Jeśli się wstrzyma, uważa się, że abdykował. Jeśli opuści królestwo lub stanie na czele armii, abdykacja jest automatyczna.
W uznanych mu kompetencjach uprawnienia króla są bardzo ograniczone. Król i jego rząd nie mogą ustanawiać żadnego prawa. Może jedynie wydawać odezwy zgodnie z prawem, aby nakazać ich wykonanie.
Mimo wszystko posłowie uznają przysługujące królowi prawo weta zawieszającego: prawo do odroczenia na okres dwóch legislatur (4 lata) zastosowania tekstu przegłosowanego przez posłów. Po tym okresie tekst zaczyna obowiązywać. To prawo weta stoi w sprzeczności z analizą i panującym nastrojem.
Król jest najwyższą głową administracji królestwa, ale administratorzy są wybierani. Król odpowiada za stosunki zewnętrzne. Musi zapewnić utrzymanie porządku i spokoju publicznego. Jest najwyższym dowódcą armii, ale może mianować tylko niewielką część oficerów generalnych. Organizacja wojska to kwestia prawa. Jeśli chodzi o władzę sądowniczą, wybiera się sędziów, a władza sądownicza działa poza interwencją króla.
Pole manewru króla jest zatem bardzo ograniczone pod względem układu sił.
Osoba Króla jest nienaruszalna i święta. Król może być jednak ścigany jak zwykły obywatel po abdykacji (jeśli emigruje na stałe, jeśli prowadzi armię przeciwko Królestwu lub jeśli odmawia złożenia przysięgi). Wszystkie akty królewskie muszą być kontrasygnowane przez ministra. Ministrowie są mianowani przez króla, ale każdy minister może odpowiadać za każdy ze swoich czynów, nie mogąc uniknąć odpowiedzialności poprzez powołanie się na rozkaz króla. Ponadto ministrowie odpowiadają za wszelkie przestępstwa i wykroczenia przeciwko bezpieczeństwu państwa i Konstytucji. Są również odpowiedzialni za wszelkie ataki na wolność i własność.
Podążając w szczególności za pracą Marguerite Vanel i Anne Lefebvre-Teillard, autorzy zgadzają się co do tego, że postanowienia konstytucji dotyczące obywatelstwa dotyczą również obywatelstwa . Sekcja 3 z tytułem II zajmuje się obywatelstwa przez uznanie autorstwa ; jego pkt 3 i 4, obywatelstwo przez nabycie ; jej art. 6 o utracie obywatelstwa.
ObywatelstwoObywatele dzielą się na dwie kategorie: obywatele aktywni, którzy mogą uczestniczyć w życiu politycznym oraz obywatele bierni. To rozróżnienie ma swoje źródło we Wstępie do Konstytucji Francuskiej, gdzie Sieyes zaproponował Zgromadzeniu rozróżnienie dwóch grup obywateli, biernych i aktywnych. Powiedział, że kobiety, przynajmniej w obecnym stanie, to obok dzieci, cudzoziemcy, którzy nie zrobiliby nic, by wesprzeć publiczny establishment.
Marat, nie zamykając debaty, wyraźniej wyraził się w swoim projekcie deklaracji praw człowieka i obywatela, stwierdzając: „Każdy obywatel będący członkiem Suwerena musi mieć prawo do głosowania, a tylko urodzenie musi dać to prawo; ale kobiety i dzieci nie powinny brać udziału w sprawach, ponieważ są reprezentowane przez głowy rodzin” .
Cechy lub warunki wymagane do bycia aktywnym obywatelem , zaczerpnięte z prawa22 grudnia 1789 - styczeń 1790 17, są następujące :
W 1791 r. było 4298360 aktywnych obywateli, co stanowi 61% mężczyzn i 15% ludności francuskiej.
Sieyès mówił, że głosowanie jest bardziej funkcją niż prawem. Rzeczywiście uważał, że zdolność ekonomiczna obywateli uzasadnia ich zdolność polityczną. W ten sposób do urn wezwano tylko tych najbardziej opodatkowanych, innymi słowy do pełnienia swojej funkcji.
Konstytuanta przyjmuje liberalne stanowisko w sprawie nabycia obywatelstwa francuskiego. Warunki wymagane od cudzoziemców to minimalny okres pobytu (5 lat) i posiadanie majątku – co jest zwolnione przez małżeństwo mieszane (por. Tytuł II – Art. 3). W następnym pokoleniu prawo krwi przeważa nad prawem ziemi , co wywołuje więzy panowania i władzę absolutną . Prawo ziemi, które jest odroczone, ponieważ dziecko cudzoziemców urodzone we Francji może nabyć obywatelstwo francuskie w wieku dorosłym.
Ludwik XVI skorzystał z prawa weta pięć razy. 12 listopada 1791, zawetował dekret 9 listopadadotyczące emigrantów. 19 grudnia, sprzeciwia się temu dekretowi 27 listopadaodnoszące się do zaprzysiężonych księży. 20 stycznia, sprzeciwia się temu dekretowi 29 września 1791przewidując, że komornicy sądów karnych będą powoływani przez prezesów tych sądów. 11 czerwca 1792 r, sprzeciwia się temu dekretowi 5 czerwcapod warunkiem, że suma 100.000 funtów zostanie potrącona z funduszu 12 milionów poprzednio zadekretowanego na zakup zboża za granicą, który ma być wpłacony do kasy departamentu Aisne. 12 czerwca 1792 rsprzeciwia się z jednej strony dekretowi 27 maja przewidująca deportację opornych księży na skargę dwudziestu aktywnych obywateli, a z drugiej strony, 7 czerwca zarządził utworzenie pod Paryżem obozu 20 000 gwardzistów narodowych rekrutowanych z wydziałów.
W Marzec 1792, wniosek oświadczający, że Bertrand de Molleville , minister marynarki wojennej i kolonii , „utracił zaufanie narodu” . Ustawodawca wąsko go odrzuca. Ale8 marcaprzedstawia królowi spostrzeżenia na temat postępowania jego ministra. 10, Ludwik XVI nie chce go odwołać. Ustawodawca następnie zarządził oskarżenia o Valdec de Lessart , Ministra Spraw Zagranicznych . Rezygnuje tak samo jak jego koledzy.
Ten konstytucyjny reżim szybko zawodzi, ponieważ szybko ujawnia swoje wady.
Ogromne zamieszki, które rozpoczęły się w latach 1788 i 1789, nie ustępują. Od lata 1789 panował ogólny klimat przemocy wobec osób podejrzanych o wrogość wobec rewolucji. Szlachta jest podejrzana, molestowana i udaje się na wygnanie. Od 1790 roku słowo arystokracja jest używane do zdyskredytowania przeciwnika Rewolucji lub po prostu przeciwnika politycznego, nawet jeśli nie jest on kontrrewolucjonistą . Niezadowolenie chłopów jest źródłem przemocy, która nie ustępuje wraz z ustanowieniem Konstytucji. Pogorszenie sytuacji gospodarczej trwało wraz z wojną w 1792 roku . Francja wkracza w gospodarkę niedoborów, czego skutkiem jest wściekłość ludu, a następnie represje i rozwój czarnego rynku.
Zgromadzenie Ustawodawcze dziedziczy delikatną sytuację w kwestii religijnej; ustawy uchwalone przez Konstytuantę 13 lutego 1790 r. (zniesienie ślubów zakonnych) i 12 lipca 1790 r. ( konstytucja cywilna duchowieństwa ) są błędnie rozumiane przez prowincje francuskie:
W regionach, w których mieszkają razem katolicy i protestanci, od 1790 roku dochodzi do niepokojów politycznych i religijnych. Pierwsze sześć miesięcy 1791 roku było przedmiotem wielkich debat w prowincjach na tematy religijne, czasem nawet w rodzinach. Ludwik XVI nie akceptuje przysięgłych duchowieństwa iw latach 1791-1792 dochodzi do dopełnienia rozwodu króla z rewolucją.
Ruch rewolucyjny w końcu wyprzedza jego promotorów. Przywódcy 1789 roku ( Mirabeau , Mounier , Lafayette …) zostali przytłoczeni przez silne głowy lewicy ( Barnave , Marat , Danton , Robespierre , Monge …). Każda „impreza” szybko prowadzi do najbardziej ekstremalnych rozwiązań. Gdy 20 kwietnia 1792 r. wypowiedziano Austrię wojnę , "lewica" zmobilizowała nurt patriotyczny w imię "Ojczyzny w niebezpieczeństwie" i uważała wszystkich przeciwników za "zdrajców" za karę. Rewolucyjny dynamizm, zaciekle patriotyczny, mobilizuje się przeciwko Europie królów. W następnym roku nałożono Terror . Zgromadzenie Ustawodawcze wybrane we wrześniu 1791 r. jest zorientowane „bardziej w lewo” niż Konstytuanta i bardzo słabo toleruje jakikolwiek opór królewski, nawet jeśli jest on konstytucyjny. Zmusza Ludwika XVI do odwołania swoich umiarkowanych ministrów i narzuca mu własnych ( Roland i Brissot , przywódcy Girondinów).
Grupy rewolucyjne zmobilizowane w klubach głoszą tezy republikańskie i demokratyczne, niekiedy ekstremistyczne.
Potęga Króla zostaje zniszczona w dwóch etapach:
Dzieło Jeana-Louisa Halperina , uzupełnione pracą Jeana-Louisa Mestresa , pozwoliło ustalić, że niektóre postanowienia konstytucji pozostały w mocy po zawieszeniu króla. Sąd kasacyjny uznał, że konstytucja nie została całkowicie uchylona ani przez zniesienie królewskiej , zarządził przez Konwencję w sprawie21 września 1792 rani przez uchwalenie republikańskich konstytucji z 6 Messdor roku I (24 czerwca 1793) , od 5 roku Fructidor III (22 sierpnia 1795) I 22 lat frimaire VIII (13 grudnia 1799) . W wyroku w sprawie Tournal , ogłoszonym dnia28 grudnia 1792Trybunał nadal odwołuje się do konstytucji, nazywając ją „Ustawą Konstytucyjną” . Ale w wyroku w sprawie Tantormat ,17 stycznia 1793, Trybunał nie odwołuje się już do niego, chyba że przez określenie go jako „prawo14 września 1791 ” . Konstytucja została niejako zdekonstytucjonalizowana . Dekonstytucjonalizację konstytucji potwierdza formuła „dawny akt konstytucyjny” . Formuła pojawia się, jak się wydaje, po raz pierwszy w akcie oskarżenia komisarza5 października 1793. Trybunał powtarza to w wyroku w sprawie Collin , wydanym w dniu 19 Ventôse III roku (9 marca 1795). Po egzekucji Ludwika XVI Trybunał nadal nazywał ją „prawem14 września 1791 ” .