Osad ściekowy

Osadu (miejskich lub przemysłowych) są głównym odpady wytwarzane przez oczyszczalnię od płynnych ścieków. Te osady szczątkowe składają się głównie z materii organicznej ( martwe bakterie ), organicznej materii zwierzęcej, roślinnej i mokrej materii mineralnej. Przeciętny zakład gospodarki ściekowej wytwarza około  40 g suchej masy dziennie na mieszkańca.

Ogólnie rzecz biorąc, ścieki dopływające do oczyszczalni nazywane są „szlamem”. Osad przechodzi przez różne etapy i przybiera różne nazwy ( osad pierwotny, osad wtórny  itp .).

Wyrażenie szerzej może oznaczać każdy osad pochodzący z przemysłowego systemu oczyszczania, w tym pozostałości z oczyszczania spalin , uzdatniania wody kwaśnej  itp.

Rodzaje ścieków i osadów ściekowych

Wśród osadów podlegających zagospodarowaniu, w Unii Europejskiej od 1986 roku wyraźnie wyróżniamy:

• osad resztkowy z oczyszczalni oczyszczających ścieki domowe lub komunalne (STEP) i innych oczyszczalni oczyszczających ścieki o podobnym składzie do ścieków domowych i komunalnych  ;
• osad z szamb i innych podobnych instalacji do oczyszczania ścieków;
• osad resztkowy z oczyszczalni ścieków innych niż te, o których mowa w punktach powyżej (przemysłowe oczyszczalnie ścieków stwarzające szczególne zagrożenia).

Pojęcie „oczyszczony osad” oznacza osad poddany obróbce „  przy użyciu środków biologicznych, chemicznych lub termicznych, przez długotrwałe przechowywanie lub w inny odpowiedni proces, tak aby znacznie zmniejszyć jego zdolność do fermentacji i wady zdrowotne ich stosowania  ”  ;

Istnieją różne rodzaje osadów w zależności od środków stosowanych do ich oddzielenia od wody w zamulonym środowisku.

• Pierwotnego osadu  : Są odzyskiwane złoża zwykłą dekantację w ściekach (w dzbankach na przykład). Charakteryzują się wysokim stężeniem materii mineralnej ( piasek , ziemia itp.), ale także fizyczno-chemicznej mętnej materii organicznej.
• Szlam biologiczny  : Wyrażenie (co nie oznacza, że osad jest „organiczne”) oznacza osady wynikające z obróbki zwanej „biologiczna”; poprzez energiczne natlenienie środowiska przez aeratory lub boostery (składają się one w dużej mierze z ciał mikroorganizmów tlenowych).
• Osad fizyko-chemiczne  : przypominają podstawową osadów z wyjątkiem, że w trakcie obróbki ścieków, dodano reagent (sole żelaza, aluminium i inne środki flokulantów ) do aglomeracji drobnych cząstek i polepszenia osadzania.

Wyróżniamy również:

• Mieszane szlam , składający się z mieszaniny osadów pierwotnego i wtórnego pochodzą z najbardziej wyczerpujących ścieków.
• Osad napowietrzania długotrwałe uzyskać bez pierwotnego sedymentacji zanieczyszczeniami intensywnie napowietrzanych. Osad nie jest bardzo skoncentrowany, mniej organiczny i dlatego jest mniej podatny na zanieczyszczenie.

W Stanach Zjednoczonych i Kanadzie, gdy osad jest przetwarzany i spełnia przepisy dotyczące jego stosowania na glebach rolniczych, często określa się go mianem „biostałego (e) s”.

Charakterystyka

Osad jest również reprezentowany przez kilka danych liczbowych, które pozwalają go scharakteryzować.

• Sucha lub sucha masa  : oznacza procent masy cząstek. Zatem szlam o suchości 10% ma wilgotność 90%. Sucha masa osadów składa się głównie z materii organicznej i mineralnej.

• Wskaźnik suchej masy lotnej (MVS): wskaźnik ten umożliwia poznanie udziału suchej masy składającej się z łatwo biodegradowalnej materii organicznej, a tym samym stabilności osadu. Im wyższy poziom MVS, tym większe prawdopodobieństwo, że osad będzie szybko fermentował, a tym samym wytworzył biogaz .

• Konsystencja to stan fizyczny zależny od suchości:
  • Ciekły osad / suchość od 0 do 10%
  • Pastowaty osad / suchość od 10 do 25%
  • Stały osad / suchość 25 do 85%
  • Suchy osad / suchość powyżej 85%

W zależności od zastosowanych zabiegów oczyszczania osad ma różne właściwości:

• Filtr ściekowy  : suchość 2 do 5%; MVS 60 do 70% (żadna stacja nie jest wyposażona w filtr zraszający)
• Naturalna laguna : suchość od 5 do 10%; MVS 30 do 60%
• Dekanter - komora fermentacyjna  : suchość 4 do 7%; MVS 40 do 60%
• Osad ze zbiornika napowietrzania w stacji osadu czynnego (napowietrzanie mieszające basenu zabija proces beztlenowej fermentacji środowiska) co powoduje, że osad jest obojętny: suchość 0,4 do 0,6%; MVS XXX%
• Osad z osadnika na stacji osadu czynnego (napowietrzanie mieszające niecki zabija proces beztlenowej fermentacji medium): suchość 1%; MVS XXX%

Zabiegi

Osad poddawany jest kilku zabiegom, takim jak:

• kondycjonowanie: stabilizuje osad (osad stabilny to osad niefermentujący ).
• higienizacja poprzez kompostowanie lub dodanie wapna, azotynów oraz suszenie, a czasem biosuszenie .

Operacje te obejmują metody fizyczne (termiczne), i / lub substancji chemicznych (dodawanie reagentów nieorganicznych polimerów syntetycznych lub poli elektrolitów ), a następnie zagęszczania spowoduje zmniejszenie ilości osadu ściekowego przez zagęszczanie naturalnej lub mechanicznego (suszenie, osuszanie, etc.).

• odwadnianie (przez wirowanie, prasę filtracyjną , prasę filtracyjną, elektroodwadnianie, suszarnię obsadzoną trzciną itp.). Uwolni dużą część wody, która stanowi większość objętości osadu. Ze względu na ich toksyczność lub stopień nieszkodliwości dla środowiska osady są następnie magazynowane lub spalane w spalarniach lub cementowniach (co nieznacznie zmniejsza zużycie klinkieru i surowca z kamieniołomów , testy przeprowadzono z 5, 10 i 20). % klinkieru zastąpionego szlamem, według Naamane i in., 2013. „Wprowadzenie do cementu szlamu surowego lub płukanego zwiększyło z jednej strony ilość wolnego wapna w cemencie, poprawiło wydajność kruszarek i zwiększyło powierzchnia specyficzna Blaine'a . z drugiej strony, to miało szkodliwy wpływ na czas wiązania i odporności mechanicznej. Najlepsze wyniki uzyskuje się dla zastąpienia wapiennego o 20% osadu przemywa się 28 dni” ).

Główne punkty sprzedaży

Szlam może zawierać metale i śladowe ilości produktów toksycznych, ale zawiera węgiel organiczny i ma właściwości nawozowe (we Francji ponad 70% jest odzyskiwane na glebach rolniczych). Mogą być również metanizowane do produkcji biogazu (wykorzystywane jako energia elektryczna lub cieplna; poferment jest następnie często wykorzystywany jako nawóz, ponieważ nadal jest bogaty w azot i fosfor). Szlam można również spalać samodzielnie lub razem z odpadami domowymi.

W Stanach Zjednoczonych rozprowadzanie płynnych szlamów jest praktykowane od ponad 30 lat w lesie, ale podejrzewa się, że jest źródłem niektórych zanieczyszczeń lub chorób odzwierzęcych , a nawet jest przyczyną choroby prionowej ( CWD ( przewlekła choroba wyniszczająca ), która dotyka rosnącą liczbę jeleniowatych w dziesięciu stanach, rozprzestrzeniając się w Kanadzie, a ostatnio w Europie Północnej.

W Europie dominuje rozsiewanie na polach, ale od lat 70. wiele eksperymentów przeprowadzano w lasach, pod osłonami lub przed sztuczną regeneracją.

We Francji większość osadów była wcześniej rozprowadzana na polach, z wyjątkiem okresów mrozów.

• ONF i SIAAP (międzyresortowy związek ds. sanitacji aglomeracji paryskiej) również opryskiwały las Chantilly od początku lat 70. (z zaobserwowanym znaczącym wpływem na rośliny). Od 1999 r. krajowa sieć ERESFOR przeprowadzała testy z INRA (która opublikowała swoje wyniki w 2006 r. i sformułowała rekomendacje). Sieć RENECOFOR eksperymentowała z rozprzestrzenianiem się we Franche-Comté . Co najmniej dwa eksperymenty obejmują Cemagref (dziś Irstea) na piaszczystych glebach lasu Landes w Facture . Eksperyment wykorzystywał szlam z Ginestous w Tuluzie, ale zakończył się niepowodzeniem. Zagajniki o krótkiej rotacji miały interesujący dla aplikacji, ale Francja Nature Środowisko , w ramach PEFC szczególności, że rozprzestrzenia się las ma zbyt duże ryzyko i nie jest zalecane, ponieważ jest to niemożliwe, aby wiedzieć, jakie związki chemiczne lub Biohazard może być zanieczyszczone ścieki, a w jakiej ilości.
• Wykorzystywanie osadów do „   rekultywacji gleby ”, na przykład do rewitalizacji lub kształtowania krajobrazu starych kamieniołomów, wykopów / nasypów, nasypów, stoków narciarskich itp., jest zabronione przez przepisy, do czasu wydania rozporządzenia określającego techniki recepturowe, ale istnieją „tajne” eksperymenty.
• Tak jak w całej Europie, rolnik akceptujący rozprowadzanie osadu na swoich działkach musi przedstawić dowód pisemnego porozumienia między nim a producentem osadu, poświadczającego w szczególności prawidłowość planu rozprowadzania w odniesieniu do przepisów.

W 2001 roku , według Ifen 50% osadów we Francji w rolnictwie (do którego dodano 6% odzysku w rolnictwie w postaci kompostu, 24% kończy się w kontrolowanych wysypiskach 17% spalania. Tylko ten osad stanowił od 1 do 2% rozrzutu rolniczego, 98% rozrzutu to obornik i gnojowica z gospodarstw krajowych (a czasami na północy Francji z gospodarstw belgijskich, które nie mają już wystarczającej powierzchni lub w Belgii)
W 2002 r. składowanie osadów na wysypiskach zostało zabronione , z wyjątkiem odpadów ostatecznych (dopuszcza się tam również popioły ze spalania osadów) -2009 r. 20% wytworzonego osadu (klasyfikowanego jako odpad) trafiło na składowisko techniczne II klasy (CET), pod warunkiem co najmniej 30% suchej masy
W 2019 roku 30  % osadów z oczyszczalni ścieków (tj. 3  Mt ) wraca do ziemi po współkompostowaniu z bioodpadami / odpadami zielonymi , czyli niewiele w porównaniu do ścieków hodowlanych (ponad 200  Mt/rok , z czego 95% jest rozprowadzane na glebach rolniczych). Kolejne 40 procent osadów z oczyszczalni ścieków jest rozprowadzane bezpośrednio (4  Mt ), podczas gdy 28% jest spalane, a 2% jest składowane (to znaczy zakopywane). O 1  % w powierzchni użytkowej rolnych (UR) wprowadza corocznie przez osad lub szlam kompostu / odpadów zielonych.

Zagrożenia dla zdrowia (zakaźne, toksyczne, ekotoksyczne) i ekologiczne

W 1986 roku dyrektywa ustanowiła pierwsze europejskie zasady gospodarki osadami, ale zanim naprawdę poznaliśmy ekologiczne skutki osadów.

Od tego czasu nauka poczyniła postępy, zmienił się skład osadów (mniej rtęci czy ołowiu, ale za to wiele nowych mikrozanieczyszczeń, biocydów , adiuwantów, mikro- i nanoplastików, pozostałości leków, w tym nonylofenole , platynoidy , drobnoustroje oporne na antybiotyki… ).

W 1997 roku , Francja stworzyła „  jednostka weterynaryjna zegarek zdrowie  ” na rozprzestrzenianie osadów ściekowych, współfinansowany i prowadzony przez ADEME z Lyon Narodowy Instytut Weterynaryjny . W latach 1997-2009 otrzymał 51 wezwań, w tym 18 dotyczących podejrzenia o rozprzestrzenianie się osadu powodującego patologie zwierząt; nie można było wykazać żadnego z tych powiązań. Problemem jest również brak identyfikowalności sektorów, zwłaszcza kompostu; zobowiązanie nr 260 Grenelle de l'Environnement wymaga „  wynegocjowania ram spójności na poziomie krajowym i lokalnych zobowiązań umownych między państwem, społecznościami, profesjonalistami rolniczymi i producentami rolno-spożywczymi w celu zapewnienia zdrowia i jakości środowiskowej kompostu oraz zapewnienia sklepy i identyfikowalność produktów  ” . Ademe szacuje, że ryzyko przekroczenia progów jest rzadkie po 10 latach dla metali ciężkich, ale istnieje po 100 latach, ponieważ kumulują się one w glebie.

W 2008 r. , w roku publikacji dyrektywy o odpadach, odnoszącej się w szczególności do osadów, DG ds. Środowiska zleciła trzem biurom projektowym ocenę środowiskowych i społeczno-gospodarczych skutków rozprzestrzeniania się osadów. W pierwszym raporcie dokonano syntezy dostępnej wiedzy. Inny oceniał scenariusz bazowy i „  możliwości  ”. Praca ta została wysłana do interesariuszy w połowie 2009 roku; była to kwestia przygotowania dyrektywy osadowej, dyrektywy dotyczącej bioodpadów i dyrektywy glebowej (w końcu zablokowane przez kilka krajów). Ocena ta wykazała, że:

• od 1995 do 2006 r . ilość osadów produkowanych w Europie znacznie wzrosła, osiągając w 2006 r. 8 874 862  t/rok suchego osadu dla UE-15, z czego 3 728 638  t/rok (42%) rozrzucono na glebach rolniczych;
• Niemcy były krajem produkującym najwięcej osadów (2  056 486 t/rok ), ale ich rozprzestrzenianie było niewielkie (29%), podczas gdy Francja, na trzecim miejscu za Wielką Brytanią z 1 125 000  t/rok produkowanych osadów, była krajem, który rozprzestrzeniał najwięcej osadów (około 70%); regiony stołeczne Brukseli i flamandzkie, w Belgii, Holandii, Polsce czy Grecji nie rozrzucały osadów na glebach rolniczych lub zaprzestały tej praktyki, podczas gdy Wielka Brytania zwiększyła ich rozprzestrzenianie. Jednak szlam stanowił tylko około 5% wszystkich organicznych zmian w glebie i otrzymało go mniej niż 5% gruntów rolnych UE.

Główne zagrożenia są powodowane przez:

• metale  : ani kompostowanie, ani fermentacja beztlenowa nie eliminuje toksycznych metaloidów lub metali ciężkich (z wyjątkiem części lotnej rtęci ). Słabo biodegradowalne zanieczyszczenia organiczne lub metaloorganiczne ( dioksyny , PCB , niektóre pestycydy itp.) również utrzymują się w kompoście lub fermentacie metanizacji (jeśli przychodzące materiały były zanieczyszczone lub zabrudzone). Ryzyko jest a priori wyższe, gdy zrzuty medyczne, rzemieślnicze, przemysłowe lub szpitalne są odprowadzane bez kontroli do zbiorowych sieci sanitarnych oraz tam, gdzie ryzyko awarii przemysłowej jest wyższe (zbiorniki buforowe, zbierając np. wodę gaśniczą ograniczają ryzyko, ale zawartość musi być zarządzane, a zrzuty piratów są nadal trudne do zapobiegania lub nawet do wykrycia.Na przykład we Francji jedyny zbiór amalgamatu dentystycznego , choć wciąż niedoskonały, znacznie obniżył poziom rtęci w osadach miejskich.Dyrektywa z 2008 r. ustanawia przepisy dotyczące ryzyka patogennego. Określa również wartości graniczne dla 7 metali ciężkich (kadm, miedź, nikiel, ołów, cynk, rtęć i chrom), których nie należy przekraczać w gruncie i osadzie; w ziemię.Większość państw członkowskich uchwaliła bardziej rygorystyczne zasady i normy. tylko dyrektywa, w tym parametry niewymienione w dyrektywie.
• patogeny (bakterie, pasożyty, wirusy, priony) i alergeny  : Słabo chronieni pracownicy zajmujący się osadem mogą być narażeni (wdychanie, kontakt przez rany itp.) na niektóre zarodniki mikroskopijnych grzybów ( pleśni ) i alergennych promieniowców lub na patogeny (pasożyty lub ich jaja, bakterie , priony , wirusy ) czy toksyny (przykład: aflatoksyny , endotoksyny ) oraz alergeny uwalniane przez te organizmy.
  Na przykład w kwietniu 2020 r. ANSES zalecił Francji, aby poczekać do końca pandemii Covid-19 z rozsiewaniem nieoczyszczonego (zhigienizowanego) osadu na polach, ale oceniając ryzyko skażenia SARS-CoV-2 jest „niskie do znikomego” dla osób, które przeszły zabieg higieniczny zgodnie z przepisami. ANSES nie posiadał danych pozwalających stwierdzić, z jakiego okresu przechowywania wirus zostanie dezaktywowany.
  Po marcu wykazano korelację między poziomem SARS-CoV-2 w ściekach a przebiegiem choroby, zaobserwowano obserwatorium epidemiologiczne obecności wirusa SARS-CoV-2 w ściekach (tzw. Sieć Obépine). ) następnie uruchomił (5 marca w regionie paryskim, przez Eau de Paris laboratorium , naukowców (Sorbona) oraz Armed Forces Biomedical Research Institute , przy wsparciu finansowym 500.000 euro z analizy badań i ekspertyzy Komitetu. , a 3,5 miliona euro z MESRI ): na dzień 17 listopada 2020 r. ze 158 oczyszczalni ścieków potrzebnych do utworzenia reprezentatywnej sieci do monitorowania SARS-CoV-2 w ściekach, zrekrutowano już 82 miejsca pobierania próbek i siedem zatwierdzonych laboratoriów. Sieć ta pomoże ocenić wskaźnik bezobjawowych objawów oraz monitorować i przewidywać ewolucję ognisk epidemicznych, czasami z kilkudniowym lub tygodniowym wyprzedzeniem. Pod koniec 2020 roku „  Obépine  ” powinno wykonywać od 300 do 600 analiz tygodniowo, które dostarczą również informacji na temat innych chorób epidemicznych, takich jak zapalenie żołądka i jelit czy grypa sezonowa . Planowany jest również bank ścieków, ponieważ „W przeciwieństwie do Włochów, którzy już w grudniu 2019 r. byli w stanie ustalić, że wirus krążył w domu, dzięki zachowanym próbkom ścieków, nie jesteśmy w stanie tego ustalić. Nie wiemy, kiedy przybył wirus. Informacje zostały utracone ” zauważa Vincent Maréchal (wirusolog z Uniwersytetu Sorbony i współzałożyciel tego obserwatorium).

• Trwałe toksyczne lub radioaktywne chemikalia  : w obszarach rozprzestrzeniania się lub w składowiskach szlamu i dalej, niektóre chemikalia , metale lub radionuklidy obecne w szlamie mogą być skoncentrowane i wywiezione do środowiska poprzez połączenie procesów naturalnej bioturbacji i biokoncentracji ( w szczególności przez grzyby ) . Osad jest często wapnowany, co ogranicza w pewnym stopniu i początkowo biodostępność metali (które lepiej krążą w kwaśnych substratach).
• z Antybiotyki  : są coraz częściej stosowane w medycynie i weterynarii, jak i sadów owocowych i warzywnych lub ryb, ich pozostałości znajdują się w oczyszczalniach. W ekskrementach (ludzkich i zwierzęcych) znajduje się coraz więcej drobnoustrojów, które stały się odporne na antybiotyki, a nawet ekstremofile. Na wylocie oczyszczalni osady ściekowe go zawierają (podobnie jak niektóre nawozy zwierzęce lub produkty pofermentacyjne). Współkompostowanie z odpadami zielonymi nie eliminuje ich całkowicie, ani fermentacji beztlenowej (są to często organizmy beztlenowe). Niedawno wykazano, że ich stosowanie jako środka poprawiającego glebę i „nawozu naturalnego” wpływa na zbiorowiska drobnoustrojów w glebie, ze szkodą dla ich bioróżnorodności oraz poprzez promowanie pojawiania się szczepów odpornych na antybiotyki „co może prowadzić (pośrednio) do nieuleczalnych choroby zakaźne u ludzi i zwierząt” . Obserwuje się wzrost liczby genów oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe w strefach rozprzestrzeniania się. A takie geny są teraz wykrywane na wszystkich etapach oczyszczania ścieków komunalnych. Stał się poważnym zagrożeniem dla zdrowia w Chinach, „które w 2010 roku zużyły do ​​hodowli około 15 000 ton antybiotyków w 2010 roku (i oczekuje się, że jego użycie podwoi się w 2030 roku)” . Według niedawnego badania (2016), na terenach testowanych w Chinach powyżej 4,5 tony osadów dodawanych na hektar, antybiotykooporność drobnoustrojów glebowych ulega pogorszeniu. Im częściej powtarzane jest opryskiwanie, tym bardziej sytuacja się pogarsza. Gwałtowną i ogólnoświatową dyfuzję tych drobnoustrojów tłumaczy się ich bogactwem w integrony , podzbiory genetyczne, które bakterie bardzo łatwo wymieniają, zwłaszcza gdy są splecione, i które kodują dużą liczbę białek będących źródłem odporności na metale ciężkie, różne zanieczyszczenia, antybiotyki i inne biocydy, dzięki innym elementom genomu ( transpozony ) te przenośne pakiety genów odporności są obecnie uważane za gatunki inwazyjne i jako zanieczyszczenia (jako silne mutacje biologiczne ), mogą być uważane za mutageny, a ze względu na ich rosnącą liczebność i inwazyjności, prof. Michael Gillings (prof. Molecular Evolution in the Department of Biological Sciences , Macquarie University , Australia ) klasyfikuje je wśród pojawiających się zanieczyszczeń, które w ciągu zaledwie kilku dziesięcioleci stały się problemem dla ludzi i ekosystemów , w szczególności dla integronów c Liniki klasy 1, które umożliwiły ewolucję i rozpowszechnienie oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe na świecie za pośrednictwem ponad 70 gatunków bakterii o znaczeniu medycznym. Wśród tych ostatnich są to głównie bakterie jelitowe powszechne u ludzi i zwierząt domowych, często chorobotwórcze, a obecnie spotykane aż na Antarktydzie . Zintegrować akt w związku z transpozonu oraz genu oporności na metale, środki dezynfekujące, środki biobójcze i antybiotyki, przyczyniając się do dyfuzji ekstremofil bakterii, które mogą być coraz trudniejsze do kontrolowania, gdy są lub stają się patogenne. „Naukowcy zalecają większe wysiłki w celu usunięcia pozostałości antybiotyków ze ścieków i obornika”, a europejska dyrektywa w sprawie odpadów z 2018 r. wzywa do oddzielnego gospodarowania osadami ściekowymi.
• W EDC , które mogą być aktywne w małych dawkach, w tym pozostałości tabletki (działanie féminissante który zapobiega rozmnażaniu się wiele gatunków)
• z microplastics  zawiera ona barwniki, różne dodatki, niektóre z nich są endokrynologiczne zaburzające, często nie przyswajalne albo rozkładowi okresie mają te organizmy gleby. Osady ściekowe (podobnie jak niektóre komposty z odpadów domowych) są jednym z głównych źródeł w glebach uprawnych (a czasami w lasach). Istnieje bardzo niewiele danych na temat wpływu mikrodrobin plastiku na organizmy glebowe i mikroorganizmy. Niedawne badanie (2018) wykorzystało skoczogonka Folsomia candida jako model zwierzęcy. Jelito tego małego rozkładającego się organizmu jest domem dla zróżnicowanej społeczności bakteryjnej, składającej się z około 44% promieniowców  ; ~ 30% Bacteroidetes  ; ~ 12% Proteobacteria i ~ 1% Firmicutes ). Ta mikrobiota bardzo różni się od otaczającej gleby (w szczególności zawiera znacznie mniej gatunków bakterii). Badania polegały na eksponowaniu skoczogonków przez 56 dni na glebę wzbogaconą mikroplastikami. Rezultat: te mikroplastiki silnie zmieniły mikrobiotę jelitową skoczogonków. Zmieniły także skład izotopowy tkanek zwierzęcych (wzrost δ15N i δ13C). Ponadto zwiększyła się różnorodność bakteryjna przewodu pokarmowego skoczogonków wystawionych na działanie mikroplastiku (co można tłumaczyć degradacją ich odporności i co również skutkowało zmniejszoną zdolnością trawienia; potwierdzone deficytem wzrostu (średnia wielkości zmniejszona o 16% Wreszcie, innym poważniejszym skutkiem było słabe rozmnażanie (o 28% mniej potomstwa). Autorzy doszli do wniosku, że mikrodrobiny plastiku mają zatem wpływ – w glebie – na gatunki niebędące przedmiotem zwalczania, w przypadku obecnej poprzez wpływ na ich mikrobiotę, co zmienia ich zdolność jeść i rozmnażać się. Nie znamy stopnia przystosowania się typów gatunków w czasie do tego nowego stresu dla nich. podstawy sieci pokarmowej w najbardziej dyskretnej warstwie podszytu; razem z dżdżownicami odgrywają tam główną rolę , umożliwiający dobry rozkład martwych liści i tworzenie się próchnicy (a tym samym jej studni) kość ziemi).

Wielkie ilości

W Europie Komisja Europejska celuje w 75% rozprzestrzeniania się osadów.

We Francji przepisy wymagają prowadzenia i monitorowania pewnej liczby statystyk.

We Francji na początku 2000 roku istniało około 10 000 oczyszczalni ścieków, z których ponad 3/4 oczyszczało ilość ścieków odpowiadającą mniej niż 2000 RLM. Każdy Francuz produkowałby od 15 do 20 kg błota rocznie (w suchej masie). Osad miejskich stanowiły około 963.000  t / rok materii suchej (DM) do metropolii w 2001 roku, następnie 1100000 t / rok w 2004 roku (Ifen), ale Pan Adler cytuje 807,000  t o suchej  / rok w 2004 roku status odpadów (a nie z materiału lub surowca) osadu z oczyszczalni ścieków pociąga za sobą odpowiedzialność producenta i umożliwia państwową kontrolę jakości tego osadu i jego rozprowadzania.

Musimy dodać 950 000  t/rok „szlamu ze ścieków przemysłowych” pochodzących głównie z:

• papiernie (1 400 000  t surowców, z czego około 60% (850 000  t ) jest rozrzucane (wg ADEME). Projekty norm dotyczą specyficznych osadów, w tym osadów wapnowanych, papierniczych i suszonych, uważanych za MIATE ( materiały odpadowe ) (agronomiczne). zainteresowanie wynikające z oczyszczania wody ). Według ADEME (w 2001 r), to bielony osad stanowił około 30% całkowitej pojemności szlamu wytwarzanego we Francji. Mówiąc ogólnie, 1.400.000  ton / rok osadu papieru mógł wkrótce przedmiotem standard;
• przemysł spożywczy (gałąź C10 nomenklatury francuskiej) z 800 000  t/rok  ;
• chemia i farmacja: 700 000  t/rok  ;
• pozostałe sektory (tekstylne, skórzane itp.): 800 000  t/rok .

Wydaje się, że kompostowanie osadów we Francji znacznie wzrosło w latach 2000-2010.

W 2000 r. tylko 3% rozrzucanego osadu miało formę kompostu (INRA), podczas gdy IFEN oszacował ten odsetek na 5% w 2001 r., a następnie na 16% w 2004 r. W 2008 r. było to 28% (według DEB ). W 2004 r. rozrzucono 46% osadów miejskich (na około 3% francuskich WUR), a 16% po kompostowaniu. Spalanie stanowiło 16%, a składowanie 21%, ale ustawa Grenelle 1 ma na celu ograniczenie składowania i spalania odpadów (-15% do 2012 r., zgodnie z ustawą Grenelle I , która przewiduje " Wzmocnione ramy dla lokalnego gospodarowania określonymi odpadami : popiół paleniskowy, osady z oczyszczalni i współspalarni, drewno poddane obróbce, osady z pogłębiania i oczyszczania  ”). Ponadto przyszłe europejskie przepisy dotyczące recyklingu fosforu powinny narzucić monospalanie osadów (ich spalanie z innymi materiałami będzie zabronione).

Sektory perspektywiczne, B+R, alternatywne

W celu ograniczenia, zabezpieczenia lub lepszego usprawnienia produkcji osadów testuje się lub zatwierdza różne alternatywy.

• zgazowanie  ;
• Piroliza  ;
• Metanizacja / fermentacja beztlenowa w komorach fermentacyjnych  ;
• Mokre utlenianie  ;
• Suszenie słoneczne  ;
• Spalanie w cementowniach  ;
• Wprowadzanie i zobojętnianie w materiałach budowlanych , ewentualnie z osadami lub popiołami ze spalania  ;
• filtry obsadzone roślinami (helofity typu trzcinowego, o strukturze lagunowej ).

Osad jako zasób „górniczy”

Inną drogą wyceny jest traktowanie szlamu jako rudy do wydobywania metali szlachetnych, ponieważ zawiera on złoto, srebro i inne metale interesujące z handlowego punktu widzenia. W niedawnym badaniu przeprowadzonym przez naukowców z Arizona State University (ASU) określono ilościowo metale w osadach ściekowych z głównych miast USA, w których znaleziono rzadkie pierwiastki (Y, La, Ce, Pr, Nd, Pm, Sm, Eu, Gd, Tb, Dy, Ho, Er , Tm, Yb, Lu), ale ze współczynnikiem wzbogacenia wynoszącym tylko 1 (co sugeruje, że pierwiastki te pochodzą po prostu z gleby). Naukowcy odkryli również znaczne ilości innych pierwiastków, w tym metali szlachetnych (równowartość 13 milionów dolarów rocznie dla miasta milionowego, w tym 2,6 miliona dolarów w złocie i „srebrze. Platyna i metale z grupy platynowców to te, dla których współczynnik wzbogacenia jest najwyższy, co wskazuje na źródło antropogeniczne (mogą one w szczególności pochodzić z katalizatorów i chemioterapii ), występują tam tlenki metali (cząstki o średnicy <100-500 nm) oraz według modelu uwzględniającego wskaźniki wykonalności techniczno-ekonomicznej i rentowności, najbardziej interesującymi finansowo elementami do odzyskania są Ag, Cu, Au, P, Fe, Pd , Mn, Zn, Ir, Al, Cd, Ti, Ga i Cr (łączna wartość: $ 280 na tonę osadów, czyli 8 milionów dolarów na milionowe miasto) Produkuje się kilka milionów ton osadów suchych są corocznie w Ameryce Północnej. Tona szlamu zawierała 16,7 grama srebra i około 1/3 grama złota, ale te metale szlachetne są tam jednak obecne w postaci rozpuszczonej lub w mikroskopijnych cząstkach, których odzyskiwanie jest bardzo drogie. Zanieczyszczenie środowiska tymi metalami również wiąże się z kosztami. Japońskie miasto (Suwa w prefekturze Nagano), w którym mieści się wiele firm produkujących precyzyjny sprzęt, próbowało wydobyć to złoto; zebrałby prawie 2 kg złota na tonę popiołu ze spalania osadów (o wyższej zawartości złota niż w rudzie produkowanej przez wiele kopalń na świecie. Badane są inne sposoby uszlachetniania. Szwedzki zakład ocenia możliwość wykorzystania Osad do produkcji bioplastików oraz model spalarni produkującej wodę pitną i energię elektryczną były promowane przez Fundację Billa i Melindy Gates, która współfinansowała projekt.

Jednak fosfor , nieodnawialny i występujący w dużych ilościach w osadach ściekowych, może stać się równie cenny jak złoto i srebro! Różni naukowcy i stowarzyszenia producentów szacują żywotność rezerw fosforytu na 50-270 lat. Jednak na dzień dzisiejszy kwestia recyklingu fosforu w osadach ściekowych jest ważna z kilku powodów: zmniejszenie ilości fosforu w wodzie odprowadzanej na wylocie z oczyszczalni i związane z tym ryzyko zanieczyszczenia, zmniejszenie kosztów związanych z rozsypywanie osadów, tworzenie wartości dzięki produkcji nawozów, a przede wszystkim autonomia w stosunku do zasobów fosforu, pozwalająca na zmniejszenie zależności od krajów, które go przechowują… Intensyfikują się badania nad odzyskiem frakcji fosforu obecnych w oczyszczalniach ścieków osady roślinne (ale także w ściekach hodowlanych). Pod koniec kilku projektów pilotowanych przez Irstea w latach 2013-2018 pojawiają się nowe procesy ekstrakcji, pozwalające na recykling do 75% fosforu w osadzie, w porównaniu do 20% pierwotnie. „  Zasada polega na rozpuszczaniu i dysocjacji fosforu z materii organicznej za pomocą kwasu, krystalizacji go, a następnie filtrowaniu w celu odzyskania go w postaci mineralnej, którą można wykorzystać bezpośrednio jako nawóz  ” . Naukowcy opowiadają się za zakwaszeniem biologicznym za pośrednictwem bakterii, co jest tańsze niż procesy chemiczne.

Status prawny, ustawodawstwo

Status  : w zależności od czasu, kraju lub rodzaju osadu osad ściekowy jest prawnie uznawany za odpad lub za „surowce wtórne”.
We wszystkich przypadkach podlegają one szczególnym przepisom, które regulują ich przyszłość: składowanie, spalanie, rozprowadzanie na glebach rolniczych jako nawóz (gdy osad stanowi polepszenie organiczne i pod pewnymi warunkami).

W Europie  :

• „Osad ściekowy jest ponownie wykorzystywany w razie potrzeby. Drogi ewakuacyjne muszą minimalizować negatywny wpływ na środowisko. Właściwe władze lub właściwe organy zapewniają, że najpóźniej do dnia 31 grudnia 1998 r. zrzut osadów z oczyszczalni ścieków komunalnych podlega ogólnym zasadom lub podlega rejestracji lub zezwoleniu” .
• Projekt dyrektywy „  promocja energii wytwarzanej ze źródeł odnawialnych  ” zawiera definicję biomasy , w tym frakcji fermentacyjnej odpadów komunalnych .

We Francji  :

• usuwanie osadów powstających w przydomowych oczyszczalniach ścieków jest częścią misji publicznej służby sanitarnej i należy do obowiązków gmin (art. L 2224-8 CGCT);
• gminy zezwalają lub nie zezwalają na odprowadzanie wody przemysłowej do sieci publicznych, co jest zasadniczo zabronione. (art. L 1331-10 CSP);
• są regulowane;
  • Rozrzucanie osadu z uwzględnieniem przepisów wodnych
  • Rozprowadzanie szlamu przemysłowego
  • Osad uznawany za odpad (dyrektywy, ustawy, rozporządzenia, dekrety)
  • Składowanie odpadów (Dyrektywa nr 1999/31 z 26.04.99 o składowaniu odpadów. Ustawa nr 92-646 z 13.07.92 o unieszkodliwianiu odpadów i ICPE (art. L 541-24 CE) : tylko odpady końcowe są dopuszczone do klasy II CET od 01.07.02 Rozporządzenie z 09.09.97 zmienione 19.01.2006 dotyczące składowania odpadów innych niż niebezpieczne: kategoria D i załącznik II: osad musi zawierać co najmniej 30% suchej masy)
  • Osad uważany za produkt (kilka tekstów)
  • Kompostownie (kilka rozporządzeń i dekretów)
  • Instalacje do spalania (Dyrektywa nr 2000/76 z dnia 04.12.00 dotycząca spalania odpadów, Dekret z dnia 20.09.02 dotyczący instalacji do spalania i współspalania odpadów innych niż niebezpieczne. Art. R 511-9 CE: nomenklatura instalacji sklasyfikowanych w sekcji 322-B-4.)
  • Suszarki (norma ATEX 137 99/92/EG od lipca 2003 r. oraz badania bezpieczeństwa HAZOP (HAZard and OPerability) + walidacja przez organizację zatwierdzoną przez INERIS ).

We Francji osady komunalne klasyfikowane są pod kodem odpadów 19 08 05, natomiast osady przemysłowe klasyfikowane są pod kodem odpadów 19 08 12 (dla osadów powstałych w wyniku obróbki biologicznej) lub pod kodem 19 08 14 (dla osadów niebiologicznych) leczenie). Są one również objęte odpowiedzialnością SATEGE i stopniowo powstających PRPGD i SRB .

Podatki i osad

We Francji, podobnie jak w innych krajach, rolnicy często niechętnie rozprowadzają osady, które mogą zawierać nieulegające biodegradacji zanieczyszczenia metaliczne i/lub organiczne, substancje zaburzające gospodarkę hormonalną , drobnoustroje odporne na antybiotyki itp. Prawo na wodzie i wodnych środowiskach z dnia 30 grudnia 2006 roku w związku z tym stworzyliśmy „  szlamu fundusz gwarancyjny  ” pozwalającą rolnicy i właściciele gruntów mają być kompensowane w przypadku nieprzewidzianej agroekologicznych szkód spowodowanych przez rozpylanie (jeśli uszkodzenie nie jest nie obsługiwane w umowach ubezpieczenia od cywilnego odpowiedzialność producenta stosowanego osadu gruntowego). Ten fundusz zasila podatek. Za nią płacą gminy produkujące szlamy miejskie lub delegowane firmy - oraz podmioty z branży spożywczej lub papierniczej, które budują stacje oczyszczania (które będą produkować szlamy przemysłowe).

W 2012 r. (marzec) Rada Stanu została zajęta priorytetową kwestią zgodności z konstytucją przez podmioty z branży papierniczej na podstawie art. L. 425-1 kodeksu ubezpieczeniowego dotyczącego funduszu gwarancyjnego na ryzyko związane z rolniczym rozprowadzaniem ścieków miejskich lub przemysłowych osad. W dniu 8 czerwca (2012 r.) Rada Konstytucyjna uznała artykuł za zgodny, ale z zastrzeżeniami interpretacyjnymi dotyczącymi podstawy podatku od osadów ściekowych (podatek, który zasila ten fundusz gwarancyjny, ale także ma na celu opracowanie wyceny rolnej jako ujścia osadów) .

W 2009 r. dekret z 18 maja ustalił stawkę podatku na podstawie ilości suchej masy osadu produkowanego rocznie (która niekoniecznie jest ilością rozrzucanego osadu), system kwestionowany przez niektórych producentów papieru, będący w legalnym i / lub techniczną niemożność usunięcia całego osadu przez rozsiewanie. Rada Stanu przyjęła „skargę dotyczącą niedostosowania podatku do celów zastrzeżenia interpretacji” .

W 2015 r. (lipiec) raport CGEDD zatytułowany „  Rozrzucanie nawozów pochodzenia resztkowego na gruntach rolnych  ” zalecił rozszerzenie tego funduszu gwarancyjnego na inne odpady do rozsiewu w celu zabezpieczenia rolników.

W 2016 r. parlamentarny raport informacyjny Rémy Pointereau (senator z Cher) wzywa do „lepszego wykorzystania zasobów funduszu gwarancyjnego osadów” . Sprawozdawca zauważa, że ​​jednym z 90 administracyjnych uproszczeń przyjętych dla przedsiębiorstw jest zniesienie tego podatku (którego koszty są pobierane przez służby skarbu publicznego są wysokie), ale uważa, że „to zniesienie jest niedopuszczalne przez zawód rolnika, który uważa, że ​​podatek ten, dla obszarów, na których rozprowadza się osady w rolnictwie, jest niezbędną gwarancją trwałości tej praktyki, której koszty wdrożenia są nieproporcjonalne w stosunku do innych kanałów usuwania odpadów . Raport wskazuje – w przypadku zniesienia podatku – na ryzyko wzrostu cen uzdatniania wody, a co za tym idzie rachunków, i zakwestionowania planów rozłożenia . Pozbawiłoby to niektórych producentów i społeczności części końcowych dróg recyklingu osadów ściekowych.

Zobacz również

Powiązane artykuły

• Lista produktów sanitarnych
• AOX
• Oczyszczalnia ścieków
• Kompostowanie
• Prasa filtracyjna
• Biosuszenie
• Zagrożenie biologiczne , ryzyko
• Gospodarka osadami kałowymi

Bibliografia ogólna

• Adler, E, Burmistrz i osady ściekowe  : Stowarzyszenie Burmistrzów Francji, 2007 http://www.amf.asso.fr/document/index.asp?DOC_N_ID=8153&refer=
• Barles, S, The Deleterious City , Seyssel: Champ Vallon, 1999.
• Benevolo, L. Historia architektury nowoczesnej , tom II, Paryż, Dunod, 1980.
• Bourdelais, P, Les Hygiénistes: problemy, modele, praktyki , Paryż: Belin, 2001.
• Bourgeois-Gavardin, J, Les Boues de Paris pod Ancien Regime. Przyczynek do dziejów porządkowania miast w XVII i XVIII wieku , 2 tomy. Paryż: EHESS, 1985.
• Chalot F, La Commune et les Déchets , Paryż: Éditions Sorman, 1990.
• Charvet, M. 2005, Fortyfikacje Paryża. Od higieny do urbanistyki , 1880-1919, Rennes, PUR.
• Chatzis, K, La Pluie, metro i inżynier: wkład w historię kanalizacji i transportu miejskiego , Paryż: L'Harmattan, 2000.
• Dupuy, G. Knaebel, G, Odkażanie miasta wczoraj i dziś , Paryż, Dunod: 1982.
• Foucart, B, 1981, „W raju dla higienistek”, Zabytki historyczne, nr 114, kwiecień-maj.
• Jeudy, H.-P, Publiczny wybór czystych. Własność współczesnych społeczeństw . Annals Urban badań , grudzień 1991 r N O  53. s.  102-107.
• Jugie, J.-H, Poubelle - Paryż (1883 - 1896): zbiórka odpadów domowych pod koniec XIX wieku , Paryż: Larousse, 1993.
• Mory, P, 2001, „Architektura i higiena w Paryżu na początku XX wieku. Architekt między wiedzą medyczną a władzą polityczną ”w Patrice Bourdelais (red.), Les hygiénistes: stawki, modele i praktyki , Belin.
• Ragon, M. Światowa historia architektury i urbanistyki nowożytnej , tom II, Paryż, Casterman, 1972.
• Rasmussen, A, 2001, „Higiena na kongresach (1852-1912): obieg i konfiguracja międzynarodowa” w Patrice Bourdelais (red.), Les hygiénistes: stawki, modele i praktyki , Paryż, Belin.
• Silguy (de), C, La Saga des ordures du Moyen Age à nos jours , Montrouge: Instant, 1989.

Przewodniki dobrych praktyk AFNOR

Dostępne broszury z dokumentacją (FD) to:

• Przewodnik 1: Terminologia i rodzaj osadu (opublikowana EN 12832)
• Przewodnik 2: Wykorzystanie lub usuwanie osadów (CR 13714) (opublikowane pod indeksem FD X 33 011) (w trakcie rewizji w 2009 r.)
• Przewodnik 4: Wycena w rolnictwie (CR 13097) (opublikowana pod indeksem FD X 33-008), (obecnie aktualizowana przez europejską grupę roboczą).
• Poradnik 5: Stosowanie w rekonstytucji gleby (CR 13983) (opublikowane pod indeksem FD X 33 016).
• Poradnik 6: Spalanie osadów (CR 13767) (publikowane pod indeksem FD X 33 014)
• Przewodnik 7: Współspalanie osadów ściekowych z odpadami z gospodarstw domowych (CR 13768) (opublikowane pod indeksem FD X 33 015). Według przedstawiciela Austrii w CEN/TC 308 przyszłe przepisy europejskie nie zezwalają już na współspalanie (patrz § 5.1).
• Poradnik 8: Składowisko odpadów (TR 15126) (opublikowane pod indeksem FD X 33 022)
• Poradnik 9: Suszenie osadu (TR 15473) (publikacja planowana pod indeksem FD X 33 047)
• Guide 10: Higienizacja , przyjęty (TR 15809), publikacja planowana pod indeksem FD X 33-048 (wersja poprawiona przez WG 2 w dniu 1.10.08).
• Poradnik 11: Odwodnienie

Linki zewnętrzne

• Innowacje w osadach ściekowych , Irstea 2017
• Dokumenty dotyczące osadów ściekowych wybrane przez grupę roboczą ds. oceny nowych procesów sanitarnych w małych i średnich gminach (EPNAC)
• Zarządzanie osadami resztkowymi: od badania miękkiej materii do odzysku materii organicznej , Baudez JC, 2009, 78 stron

Uwagi i referencje

1. Źródło: Cemagref (obecnie Irstea )
2. Olivier Jolliet , Myriam Saadé i Pierre Crettaz , Analiza cyklu życia: zrozumienie i przeprowadzenie oceny ekologicznej , Prasy politechniczne PPUR,2005, 242  s. ( ISBN  978-2-88074-568-4 , czytaj online )
3. Pierre Melquiot , 1001 słów i skrótów dla środowiska i zrównoważonego rozwoju , Księgarnia Środowiskowa,2003, 190  pkt. ( ISBN  978-2-9520542-0-1 , czytaj online )
4. Eur-Lex Dyrektywa 86/278/EWG Rady z dnia 12 czerwca 1986 r. odnosząca się do ochrony środowiska, aw szczególności gleby, w przypadku wykorzystywania osadów ściekowych w rolnictwie; Dziennik Urzędowy nr L 181 z dnia 4 lipca 1986 r., s. 0006 - 0012
5. http://www.cwwa.ca/faqbiosolids_e.asp
6. https://vertigo.revues.org/11150
7. opisany we Francji w art. 16 dekretu z dnia 08.01.2098 r.
8. Liénard A., „  Odwadnianie osadów przez suszarnie złóż obsadzonych trzciną*  ”, EAT Engineering ,1999, s.  33-45 ( czytaj online )
9. Naamane, S., Rais, Z. i Taleb, M. (2013). Wpływ dodatku osadu otrzymanego po oczyszczeniu ścieków na właściwości fizykochemiczne cementów . Materiały i techniki, 101 (7), 703.
10. „ okresy, w których gleba jest zestalona przez mróz lub obficie pokryta śniegiem, z wyjątkiem osadów stałych  ”; artykuł R 211-41 CE
11. Np.: „  Próba rozprowadzania osadu z oczyszczalni ścieków przed sadzeniem dębu bezszypułkowego w lesie Chantilly we Francji  ”, Gwenaëlle Gibaud, spotkanie techniczne, ONF, nr 19, zima 2008 r.
12. Rekonstytucja gleby
13. Afnor Guide 5: zastosowanie w rekonstytucji gleby (CR 13983) (opublikowane pod indeksem FD X 33 016). + art R 211-45 CE i § 7 sprawozdania)
14. Patrz raport DEB2009 , patrz str. 24/33
15. Obowiązek wynikający z warunkowości pomocy ze Wspólnej Polityki Rolnej
16. IFEN (2004) „Dane środowiskowe”, nr 98, grudzień
17. Dekret z 09.09.97 zmieniony 19.01.2006 dotyczący obiektów do składowania odpadów innych niż niebezpieczne
18. Garrigues arnaud (2019) „Osad ściekowy: nowe gwarancje zrównoważonego kompostowania” Gazette des communes, 18.10.2019 | Przeczytaj online: https://www.lagazettedescommunes.com/644729/boues-depuration -new-guarantees- uwiecznić-kompostowanie /?abo = 1
19. Dyrektywa 86/278 w sprawie ochrony środowiska, w szczególności gleby, przy wykorzystaniu osadów ściekowych w rolnictwie
20. Sprawozdanie z działalności jednostki nadzoru zdrowia weterynaryjnego, styczeń 2006 r. do stycznia 2008 r., dostępne na stronie internetowej ADEME.
21. Dyrekcja ds. Wody i Różnorodności (DEB), Przegląd dziesięciu lat stosowania przepisów dotyczących rozprowadzania osadów z oczyszczania ścieków , raport nr 1771 CGAAER, październik 2009, PDF , 33 strony, Jean-Paul LEGROUX (CGAAER) i Claude TRUCHOT (CGEDD)
22. Dyrektywa nr 2008/98 opublikowana 19.11.08
23. Milieu Ltd, WRc oraz Risk and Policy Analysts Ltd
24. Milieu Ltd, WRc & RPA (2009) Środowiskowe, gospodarcze i społeczne oddziaływanie wykorzystania osadów ściekowych na lądzie
25. Arkusz STNF Kompostowanie osadów miejskich i zagrożenia biologiczne
26. Tanner i wsp. (2008), Szacunkowe ryzyko zawodowe związane z bioaerozolami generowanymi podczas użytkowania gruntu biostałego klasy B , J Environ Qual. 2008; 37: 2311 - 2321
27. Gale i in. (2003) Patogeny w osadach ściekowych . Ocena ryzyka mikrobiologicznego. UKWIR, Londyn, Wielka Brytania. ( ISBN  1-84057-294-9 )
28. Smith SC (2008) Implikacje dla zdrowia ludzkiego i środowiska recyklingu odpadów stałych na gruntach rolnych . Imperial College London Centrum Kontroli Środowiska i Gospodarki Odpadami. URL: http: /www3.imperial.ac.uk/ewre
29. „  Covid-19: osad z oczyszczalni ścieków powstały podczas epidemii można rozsiewać dopiero po higienizacji  ” , na www.anses.fr (dostęp 13 kwietnia 2020 r. )
30. Industrie-techno , „  Covid-19 i ścieki: sieć Obépine rozszerza i dostraja swoje modele predykcyjne  ” ,17 listopada 2020 r.(dostęp 18 listopada 2020 r. )
31. „  Wirus Covid-19 w ściekach: obserwatorium monitorujące robi nowy krok  ” , na Actu-Environnement (dostęp 18 listopada 2020 r. )
32. D. Zabowski, RJ Zasoski, W. Littke, J. Ammirati, 1990. Zawartość metali w owocnikach grzybów z terenów miejskich, wiejskich i osadowych. J. Ok. Kwal. 19, 372–377.
33. Chen, Q., An, X., Li, H., Su, J., Ma, Y. & Zhu, Y. (2016) Długotrwałe polowe stosowanie osadów ściekowych zwiększa liczebność genów oporności na antybiotyki w glebie . Środowisko międzynarodowe, 92-93: 1-10. DOI: 10.1016 / j.envint.2016.03.026. | URL: http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0160412016301064 .
34. Gillings MR (2017) integrony klasy 1 jako gatunki inwazyjne . Current Opinion in Microbiology, 38, 10-15 ( streszczenie ).
35. Zhu, D., Chen, QL, An, XL, Yang, XR, Christie, P., Ke, X., ... & Zhu, YG (2018). Ekspozycja skoczogonków glebowych na mikrodrobiny plastiku zaburza ich mikrobiotę jelitową i zmienia ich skład izotopowy. Biologia i biochemia gleby, 116, 302-310. Adres URL: https://www.researchgate.net/profile/Zhu_Dong2/publication/322177859_Exposure_of_soil_collembolans_to_microplastics_perturbs_their_gut_microbiota_and_alters_their_isotopic_composition/links/5a71302e0f7ecoll-mi-ba2e1c skład-izotopowy.pdf
36. Źródło: Propozycja z 30 kwietnia 2003 dotycząca dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie rozprowadzania osadów na ziemi, cytowana przez DEB)
37. obowiązkowe przekazanie prefektowi streszczenia rejestru rozsiewu (R 211-34 § II CE), prognozy programu rozsiewu i raportu agronomicznego (R 211-39 CE)
38. Rozporządzenie nr 2009-550 z dnia 18 maja 2009 r. (art. 2) w sprawie rekompensaty za ryzyko związane z rozprowadzaniem komunalnych lub przemysłowych osadów ściekowych nakłada na wytwórców osadów obowiązek przekazywania organowi administracji informacji statystycznych w formie elektronicznej (art. R 211-34 §V CE). Dekret ministerialny określi dane, które mają być przesyłane, oraz sposoby przesyłania. Dane te będą przetwarzane przez policję wodną
39. Dane niezweryfikowane przez raport DEB 2009, pochodzące z raportu z misji nr 2369 CGAAER w sprawie projektu Funduszu Gwarancyjnego dotyczącego rozprowadzania osadów z oczyszczalni ścieków
40. Projekt monitorowany przez komisję U 44 D AFNOR oraz urząd normalizacji zapraw mineralnych i nawozów (BNAME)
41. spotkanie z dnia 17 czerwca 2009 r. CEN / TC 308 (patrz § 1.2), cytowane w raporcie z 2009 r. na temat osadów (patrz str. 16 / 33)
42. Chen, M. (2012). Techniczno-środowiskowa możliwość zastosowania w cementowych materiałach budowlanych popiołów ze spalania osadów z oczyszczalni ścieków (rozprawa doktorska, INSA de Lyon).
43. Paul Westerhoff, Sungyun Lee, Yu Yang, Gwyneth Gordon, Kiril Hristovski, Rolf Halden i Pierre Herckes (2015), Charakteryzacja, możliwości odzysku i wycena metali w osadach komunalnych z amerykańskich oczyszczalni ścieków na terenie całego kraju  ; O. Nauka. Technol., DOI: 10.1021 / es505329q Wysłano: 12 stycznia 2015 ( streszczenie )
44. Cordell D. i wsp. "  Opowieść fosforu: globalne bezpieczeństwo żywnościowe i pokarm dla myśli  ", Global Environmental Change , n o  19,2009, s.  292-305
45. "  Osad ściekowy: nowa kopalnia fosforu  " , na Irstei ,2017(dostęp 27 czerwca 2018 )
46. Ilość zastosowanego osadu ściekowego jest obliczana na podstawie stężenia fosforu w osadzie. Im bardziej osad jest skoncentrowany w fosforze, tym bardziej musi być rozprowadzony na dużej powierzchni.
47. Maroko i Sahara Zachodnia, Stany Zjednoczone i Chiny posiadają dwie trzecie światowych rezerw.
48. Prace realizowane w ramach projektu Metaphos (2013-2015) oraz Phostep (2016-2018) i finansowane przez Onema (obecnie AFB).
49. (w) Daumer ML et al., „  Nowa strategia nalewania zwiększająca wydajność odzysku fosforu z osadów ściekowych  ” , Orbit 2016 Organic Resources and Biological Treatment ,2016
50. Dyrektywa Europejska nr 91-271 Rady z dnia 21.05.91 odnosząca się do oczyszczania ścieków komunalnych, Art. 14
51. Journal des communes Rada Konstytucyjna określa podstawę podatku od osadów ściekowych , 19 czerwca 2012
52. Rozporządzenie z dnia 18 maja 2009 r. (Tytuł II księga IV nowy rozdział IV artykuły R424 od 1 do 17 kodeksu ubezpieczeniowego)
53. Raport CGEDD nr 009801-01, CGAAER nr 14074, sporządzony przez Bertranda GAILLOTA i Patricka LAVARDE (koordynatora) podsumowanie .
54. Raport „ Gospodarka wodna: działając z pragmatyzmem i rozeznania ”, na stronie internetowej Senatu, a jego wersja pdf (87 s), patrz propozycja 10; URL: https://www.senat.fr/rap/r15-807/r15-807.html
55. Tubiana, Fabian (2016) Nowe prawo wodne? Dziesięć lat po uchwaleniu ustawy Lema, z której sporządza mieszaną ocenę, senator Cher, Rémy Pointereau, przedstawia 28 propozycji wprowadzenia „  więcej pragmatyzmu  ” do gospodarki wodnej we Francji Artykuł opublikowany przez magazyn Environnement 22.07. /2016