Paleontologia

Paleontologia Obraz w Infoboksie. Fryz Paleontologii na frontonie z galerii Paleontologii i Anatomii Porównawczej w Narodowym Muzeum Historii Naturalnej w Paryżu, przez André-Joseph Allar . Prezentacja
Rodzaj Dyscyplina akademicka
Część Biologia , geologia

Paleontologia jest dyscypliną naukową , że badania procesu fosylizacji ( tafonomia ) z żywych brakuje lub korelacja i datowanie skał zawierających nich ( biostratygrafia ). Położony na skrzyżowaniu geologii i biologii , to opisuje ewolucję świata żywego , relacje między nimi i ich otoczenia ( Paleoekologia , ewolucja biosfery ), ich rozkład przestrzenny i ich migracji (paleo Biogeografia ) wymierania gatunków i pojawienie nowych, a także ekosystemów, w których żyły stare organizmy. Wśród jego celów, oprócz rekonstrukcji żywych istot, które żyły w przeszłości, badanie ich pochodzenia, ich zmian w czasie (ewolucja i filogeneza )

Nauka powstała w XVIII -tego  wieku dzięki pracy Georges Cuvier o anatomii porównawczej i szybko rozwinęła XIX th  century. Wraz ze wzrostem wiedzy paleontologia podzieliła się na paleobiologię , tafonomię i biochronologię . Dostarcza informacji niezbędnych dla innych dyscyplin (m.in. badanie ewolucji istot żywych , biostratygrafia , paleogeografia czy paleoklimatologia ).

Paleontologia umożliwia zrozumienie różnorodności biologicznej i podział istot żyjących na Ziemi ( Biogeografia ) - Przed interwencji człowieka - to dostarczyło istotny dowód na rozwiązanie dwóch największych kontrowersji naukowych z ubiegłego wieku , ewolucja istot żywych i dryf kontynentalny i, mając na uwadze naszą przyszłość, oferuje narzędzia do analizowania, w jaki sposób zmiany klimatu mogą wpływać na biosferę jako całość.

Etymologia

Słowo paleontologia można podzielić na trzy ze starożytnej greki  :

Jest to zatem dosłownie „nauka badająca życie starożytne”, a dokładniej dyscyplina badająca wymarłe organizmy, które pozostawiły w osadach pozostałości ciała lub ślady swojej działalności. Te szczątki lub ślady nazywane są skamieniałościami .

Termin ten został stworzony w 1822 roku przez zoologa Henri Ducrotay de Blainville i rozpowszechniony w Europie przez brytyjskiego geologa Charlesa Lyella .

Nauka na skrzyżowaniu geologii i biologii

Znajdująca się na skrzyżowaniu geologii i biologii paleontologia opisuje ewolucję świata żywego , wymieranie i pojawianie się niektórych gatunków, a także ekosystemy, w których żyły starożytne organizmy.

Paleontologię można określić jako naukę o skamieniałościach. Utrzymuje ścisłe związki z geologią: datowanie tych szczątków żywych organizmów często opiera się na informacjach z zakresu stratygrafii i analizy osadów . Z kolei paleontologia wnosi istotny wkład w zrozumienie historii Ziemi . W ten sposób geologiczna skala czasu jest podzielona na jednostki określone przez obecne organizmy, zdarzenia klimatyczne itp. : epoki , epoki , epoki , piętra .

Paleontologia jest również powiązana z biologią. Te dwie dyscypliny dzielą badania nad żywymi istotami, ale nie pracują na tych samych danych; paleontologia ma dostęp do żywych organizmów tylko poprzez skamieniałości - archiwa biologiczne - podczas gdy przedmiotem biologii są bezpośrednio żywe organizmy. Jeden z głównych twórców paleontologii, Georges Cuvier , był specjalistą od anatomii porównawczej , gałęzi biologii; co prowadzi niektórych historyków nauki do twierdzenia, że ​​paleontologia narodziła się z biologii (a nie z geologii). Biologia jest ostatnio wykorzystywana przez paleontologów, szczególnie w kontekście filogenetyki molekularnej , która porównuje DNA i RNA współczesnych organizmów, aby zrekonstruować „drzewa genealogiczne” ich „przodków”; jest również używany do szacowania dat ważnych wydarzeń ewolucyjnych , chociaż podejście to jest kontrowersyjne ze względu na wątpliwości co do wiarygodności „ zegara molekularnego  ”. Te dwie dyscypliny łączy się bardziej ogólnie, ponieważ paleontolodzy często wykorzystują obserwację dominujących dziś postaci do wyciągania wniosków na temat światów wczorajszych: jest to zasada aktualizmu .

Główne formy paleontologii

Istnieją trzy główne formy paleontologii:

Etapy pracy paleontologicznej

Praca paleontologiczna na ogół obejmuje cztery etapy:

Bliskie relacje z innymi dyscyplinami

Praca w paleontologii prowadzona jest we współpracy z badaniami archeologicznymi , kiedy paleontolodzy (a dokładniej paleoantropolodzy ) badają skamieniałości ludzkie. Paleontologia identyfikuje również skamieniałości zwierząt lub roślin na stanowiskach archeologicznych (żywność, zwierzęta gospodarskie) oraz analizuje współczesny klimat zajmowania stanowiska.

Aby „przemówić skamieniałościom ” , paleontologia, w dużej mierze multidyscyplinarna nauka, często zapożycza techniki z innych nauk, w tym chemii , ekologii , fizyki i matematyki. Tak więc, na przykład, geochemiczne sygnatury skał pomagają datować pojawienie się życia na Ziemi, a analizy stosunków izotopów węgla mogą zidentyfikować zmiany klimatyczne i wyjaśnić główne przemiany, takie jak wymieranie permu . Techniki inżynieryjne są wykorzystywane do analizowania, w jaki sposób mogą funkcjonować ciała starożytnych organizmów, na przykład prędkość biegu i siła ugryzienia tyranozaura lub mechanika lotu mikroraptora . Badanie wewnętrznych szczegółów skamieniałości wykorzystuje technikę mikrotomografii rentgenowskiej . Paleontologia, biologia, archeologia i paleo neurobiologia są związane z badaniem odlewów wewnątrzczaszkowych ( odlewów ) gatunków związanych z człowiekiem w celu wyjaśnienia ewolucji ludzkiego mózgu.

Paleontologia wnosi wkład w astrobiologię , poszukiwanie możliwego życia na innych planetach, opracowywanie modeli tego, jak życie mogło pojawić się na Ziemi i dostarczanie technik wykrywania dowodów na istnienie „istot żywych”.

Podziały

Paleontologia ma kilka poddyscyplin. Kręgowców paleontologia badania skamieniałości pierwszej ryby, aż do tych z bezpośrednimi przodkami współczesnych ssaków. Chociaż człowiek jest jednym z kręgowców, to jego badania traktowane są jako odrębna dziedzina, paleoantropologia , która syntetyzuje wiedzę z innych dyscyplin, takich jak antropologia i archeologia . Paleontologia bezkręgowców zajmuje się skamieniałościami mięczaków , stawonogów , robaków i szkarłupni . Mikropaleontologia skupia się na żyjątek . Mikroskamieniałości, które nie są zmineralizowane, ale organiczne, takie jak ziarna pyłku, zarodniki , są przedmiotem odrębnej subdyscypliny palinologii (czy też paleopalinologii). Paleobotaniczne , badając rośliny kopalne, jest bardzo blisko do palinologii, ale wyróżnia botanicznych szczątków potrzebny do obiektu - nie „kurz” roślina ale skamieniałego drewna The węglowych (od zwęglenia roślin), wrażenia z liśćmi w skale. Kopalnych ślad dedykowany do śladów pozostawionych przez zwierzęta (utworów, nor ...), przy czym paléocoprologie do badania odchodów.

Paleontologia zróżnicowała od 1960 roku uczestnicząc w fundamentalnie multidyscyplinarnych podejść, które stały się tak wiele nowych i połączonych ze sobą dyscyplin: paleoekologia , paleoklimatologii , biostratygrafia , paleo- biogeografia , etc.

Zamiast skupiać się na pojedynczych organizmach, paleoekologia bada interakcje między różnymi starożytnymi organizmami, takie jak ich łańcuchy pokarmowe oraz interakcje z ich środowiskiem.

Paleoklimatologia, choć czasami uważana za subdyscyplinę paleoekologii, koncentruje się bardziej na historii klimatu Ziemi i mechanizmach, które go zmodyfikowały. Zmiany te mogą być związane z rozwojem ewolucyjnym, takie jak szybki rozwój rośliny lądowe podczas dewońskie którego usunięto więcej dwutlenku węgla z atmosfery, ograniczenie efektu cieplarnianego i przyczyniając się w ten sposób do życia. Lodowaty w karbon .

Biostratygrafia korzystając skamieniałości aby określić kolejność chronologiczną, w których utworzyły skały, jest przydatna do paleontologów i geologów.

Paleo- biogeografia bada rozkład przestrzenny organizmów; wiąże się również z geologią. Geograficzne rozmieszczenie skamieniałości nawiązuje w rzeczywistości do ruchów migracyjnych i umożliwia ukazanie połączeń między wyspami lub kontynentami.

Tafonomia jest gałęzią paleontologii że dotyczy procesu fosylizacji, polegające w szczególności na biodegradację , a po pochówku ciała, skutków diagenezy .

Interpretacja skamieniałości

Skamieliny dawnych organizmów są na ogół najbardziej decydującym rodzajem dowodów w paleontologii. Do najbardziej typowych skamieliny są kości, muszli, drewna. Mają one na ogół charakter fragmentaryczny: są to np. pojedyncze elementy szkieletów, a czasem proste ślady (odciski stóp, nory). Skamieniałość jest rzadkim zjawiskiem, a większość skamieniałych organizmów została z czasem zniszczona przez erozję lub metamorfizm , dlatego zapis kopalny jest bardzo niekompletny. Paleontolog musi wziąć pod uwagę uprzedzenia w zapisie kopalnym: pewne różne środowiska są bardziej sprzyjające fosylizacji niż inne; a organizmy o zmineralizowanym szkielecie, które są bardziej podatne na konserwację, są zatem nadreprezentowane w porównaniu z organizmami o miękkim ciele. Tak więc, chociaż istnieje ponad 30 typów żywych zwierząt, dwie trzecie nigdy nie znaleziono w formie skamieniałości.

Czasami nietypowe środowiska, Lagerstätten , chronią tkanki miękkie. Jednak nawet Lagerstätten przedstawiają niepełny obraz życia w czasie geologicznym, a większość starożytnych organizmów żywych prawdopodobnie nie jest tam reprezentowana, ponieważ Lagerstätten są ograniczone do określonego typu środowiska, w którym organizmy o miękkim ciele mogą być zachowane bardzo szybko przez wyjątkowe zdarzenia, takie jak osuwiska , które skutkują natychmiastowym pochówkiem.

Klasyfikacja organizmów

Wyraźne nazywanie grup organizmów jest ważne; nieporozumienia dotyczące nazw mogą prowadzić do znacznych rozbieżności w interpretacjach naukowych. Linneusza taksonomii , powszechnie stosowane przy klasyfikacji organizmów żywych, jest obarczona trudności, jeśli chodzi o klasyfikację dawnych organizmów różniących się znacząco od znanych organizmów. Dlatego czasami trudno jest stwierdzić, na jakim poziomie umieścić nowo odkrytą grupę i stwierdzić, czy ta grupa stanowi rodzaj, rodzinę czy zakon; w tym klasycznym trybie klasyfikacji , gdy grupa zostanie przeniesiona na inny poziom, należy zmienić jej nazwę.

Czworonogi

Płazy


Amnioty
Synapsydzi

Wymarłe synapsydy


   

Ssaki



Gady

Wymarłe gady



Jaszczurki i węże


Archozaury


Wymarłe archozaury


Krokodyle


Dinozaury ?
  


Wymarłe dinozaury


 ? 

Ptaki







Przykład kladogramu
(bg) „  ciepła krew  ” to cecha, która pojawiła się podczas przejścia
synapsydowo – ssaków. ? „  Gorącej krwi  ” musi również pojawiły się w jednym z tych czasów w ewolucji - przykład ewolucyjnej konwergencji .
  

Paleontolodzy na ogół stosują podejścia oparte na kladystyce , metodzie budowania ewolucyjnego „drzewa genealogicznego” zbioru organizmów. Zgodnie z teorią kladystyczną, jeśli grupy B i C mają więcej podobieństw do siebie niż którakolwiek z grup A, to grupy B i C są ze sobą bliżej spokrewnione niż jedna lub druga z grupą A. Porównywane cechy mogą być anatomiczne (takich jak np. obecność akordu ) lub molekularnej (opartej w szczególności na konfrontacji sekwencji DNA lub białek ). Wynikiem udanej analizy jest hierarchia kladów - grup, które mają wspólnego przodka. Technika kladystyczna jest omylna, ponieważ niektóre cechy, takie jak skrzydła , ewoluowały więcej niż raz; analiza powinna uwzględniać możliwość wielokrotnego pojawiania się pewnych cech niezależnie w różnych rodach, zjawisko zwane konwergencją ewolucyjną .

Jednym z celów paleontologii jest rekonstrukcja historii ewolucji . Jednak celem nie jest odkrycie pośrednich gatunków między dwoma gatunkami, ponieważ nie ma pośredników-przodków do znalezienia, ale do zdefiniowania pośredników strukturalnych. Archaeopteryx i ptaki ery wtórnym, podobnie jak ryby z płuc, na przykład, są pośrednikami strukturalne. Prawdopodobieństwo odnalezienia „prawdziwych przodków” łańcuchów genealogicznych jest w paleontologii minimalne, „zadowolony” jest się ze strukturalnych pośredników potwierdzających lub unieważniających „modele genealogiczne” .

Kilka przykładów historii ewolucyjnych:

Datowanie organizmów

Paleontologia stara się prześledzić ewolucję żywych istot, co implikuje ich chronologiczną lokalizację. Dotychczasowe skamieniałości paleontolodzy mogą polegać na stratygrafii , czyli nauce rozszyfrowywania sukcesji warstw osadowych. Skały tworzą zwykle warstwy poziome, z których każda jest nowsza od tej, którą pokrywa. Jeśli skamielina pojawia się między dwiema warstwami, których wiek jest znany, wiek skamieniałości musi znajdować się między tymi dwoma znanymi wiekami. Jednak sekwencje skalne nie są ciągłe i mogą być przerywane przez uskoki lub okresy erozji . Skamieliny gatunków, które żyły przez stosunkowo krótki czas, można następnie wykorzystać do skorelowania izolowanych skał: ta technika nazywa się biostratygrafią . Na przykład konodont Eoplacognathus pseudoplanus żył w okresie środkowego ordowiku . Jeśli w skałach o nieznanym wieku znajdują się szczątki E. Pseudoplanus , wnioskujemy, że muszą one pochodzić ze środkowego ordowiku. Aby była użyteczna, dobra skamielina stratygraficzna musi być rozmieszczona w kilku regionach świata i należeć do gatunku, który żył przez krótki czas. Stratygrafia i biostratygrafia mogą zapewnić jedynie datowanie względne (A przed B), które często wystarcza do badania ewolucji.

Łóżka, w których znajdują się skamieniałości, generalnie nie zawierają pierwiastków radioaktywnych niezbędnych do datowania radiometrycznego . Ta technika jest jedynym sposobem na określenie bezwzględnego wieku skał mających ponad 50 milionów lat; może mieć dokładność do 0,5% lub nawet więcej. Zasada datowania radiometrycznego jest prosta: znane są szybkości rozpadu różnych pierwiastków promieniotwórczych , a zatem stosunek pierwiastka promieniotwórczego do pierwiastka, w którym się rozpada, pokazuje, jak długo pierwiastek promieniotwórczy był wbudowywany w skałę. Pierwiastki promieniotwórcze występują tylko w skałach pochodzenia wulkanicznego  ; jedynymi skałami zawierającymi skamieliny, które można datować radiometrycznie, są zatem warstwy popiołu wulkanicznego.

Relacje w drzewie genealogicznym mogą również pomóc w ustaleniu daty powstania linii. Można oszacować, jak długo dwa żyjące klady się rozeszły – tj. w przybliżeniu, jak długo musiał żyć ich ostatni wspólny przodek – zakładając, że mutacje DNA gromadzą się ze stałą szybkością. Te „  zegary molekularne  ” są jednak omylne i zapewniają tylko bardzo nierówny „czas”.

Ewolucyjna historia życia

Paleontologia śledzi ewolucyjną historię istot żywych, która sięga 3,4 miliarda lat, być może 3,7 miliarda lat, a według niektórych naukowców nawet dłużej - Ziemia z kolei powstała tam w wieku 4,5 miliarda lat. Te najstarsze skamieliny są często kontrowersyjne, a ich pochodzenie biologiczne w wątpliwość, ale koła naukowe dość powszechnie przyznają, że australijskie stromatolity , sięga 3,4 mld lat, wynikające z metabolicznej aktywności kolonii bakterii , są najstarszym dowodem życia. Zgodnie z teorią panspermii życie na Ziemi zostałoby „zasiane” przez meteoryty , ale większość obecnych badaczy uważa, że ​​życie powstało na Ziemi, a nie przez przeniesienie żywych organizmów w kosmos.

Od około 2 miliardów lat dominującą formą życia na Ziemi są maty mikrobiologiczne , wielowarstwowe kolonie różnych bakterii . Ewolucja natlenionej fotosyntezy pozwoliła im odgrywać główną rolę w natlenianiu atmosfery przez około 2,4 miliarda lat. Ta zmiana atmosfery zwiększyła ich skuteczność jako wylęgarni ewolucji. Chociaż eukarionty , komórki o złożonych strukturach wewnętrznych, mogły być obecne wcześniej, ich ewolucja przyspieszyła, gdy nabyły zdolność do przekształcania tlenu w potężne źródło energii metabolicznej. Ta innowacja może pochodzić od prymitywnych eukariontów chwytających bakterie karmione tlenem i przekształcających je w organelle zwane mitochondriami . Pierwsze dowody na istnienie złożonych eukariontów z organellami (takimi jak mitochondria) sięgają 1,85 miliarda lat temu.

Te pierwsze skamieniałości z wielokomórkowych organizmów (złożony z komórek eukariotycznych), są Gabonionta , sięga 2,1 mld lat. Specjalizacja komórek w wykonywaniu różnych funkcji pojawiła się po raz pierwszy 1,43 miliarda lat temu z możliwym grzybem, a 1,2 miliarda lat temu prawdopodobnie z krasnorostami.

Najwcześniejsze znane zwierzęta to parzydełka sprzed około 580 milionów lat, ale naukowcy twierdzą, że musiały pochodzić od wcześniejszych zwierząt. Te najwcześniejsze zwierzęce skamieniałości są rzadkie, ponieważ nie rozwijać twardych zmineralizowanych i łatwo skamieniałe części aż o 548.000.000 lat temu. W dolnym kambrze pojawiają się pierwsze zwierzęta dwuboczne o współczesnym wyglądzie . Od dawna trwa debata na temat tego, czy eksplozja kambryjska była naprawdę bardzo szybkim okresem eksperymentów ewolucyjnych; według innych hipotez zwierzęta o współczesnym wyglądzie zaczęłyby ewoluować wcześniej, ale skamieniałości ich prekursorów nie zostały jeszcze odkryte. Kręgowce pozostawały niewielką grupą aż do górnoordowiku .

Znani paleontolodzy

Rekonstrukcja paleontologiczna

Paleontolodzy rekonstruują morfologię wymarłych roślin i zwierząt na podstawie skamieniałości i metod anatomii porównawczej zapoczątkowanej przez Georgesa Cuviera . Palinologia pozwala im odtworzenia flory, tym ichnologia - podróży, protez i koprolity - Diety, różne inne wskaźniki - w klimatach ... ale po to jest ustalone, rzemieślnicy, ilustratorów, inżynierowie dźwięku lub twórcy muszą „ożywić” THE rekonstrukcje. Ich rola jest bardzo ważna, ich dokonania zaznaczyły wyobraźnię, rozbudzały powołania, pozwoliły na finansowanie wypraw. Od XIX th  century, Londyn, rekonstrukcje z Crystal Palace stworzyliśmy szał na dinozaury i poglądów artysty gatunków prehistorycznych, polichromia, czy nie, często stoją przy wejściu do muzeów paleontologiczne powołania (jak w przedniej części galerii Paleontologii i Anatomii porównawczej w Narodowym Muzeum Historii Naturalnej w Paryżu) lub ilustrują wnętrza (jak w Muzeum Historii Naturalnej w Londynie ).

Ogólnie rzecz biorąc, skamieliny nie dają informacji o kolorach i można je sobie wyobrazić tylko na przykładzie współczesnych istot żyjących, zajmujących środowiska homologiczne i posiadające porównywalną etologię . Tak samo jest z dźwiękami: jeśli wyjątkowo niektóre czaszki hadrozaurów, w których czubki wdmuchiwane było powietrze, były w stanie wytworzyć szereg dźwięków , rytm i harmonia pozostaną na zawsze nieznane: znów można sobie wyobrazić zgodnie z odgłosami wydawanymi przez współcześnie spokrewnione zwierzęta (należy ponadto przedstawić dinozaury raczej sycząc jak ptaki, niż rycząc jak lwy lub rycząc jak bydło). Rekonstrukcje (lub „rekonstrukcje”) są zatem z definicji paleontologiczne i musimy ostrzec opinię publiczną, częściowo przypuszczoną , ponieważ nawet w rzadkich przypadkach konserwacji w bursztynie lub lodzie organizm ulega znacznej degradacji na poziomie chromatycznym  ; Są to siłą faktów, poglądy artysty, ale poglądy, które, aby pozostać w granicach tego, co przyznają badacze w momencie ich powstawania, muszą koniecznie być inspirowane innymi obrazami, które zostały już naukowo potwierdzone w specjalistycznych publikacjach. Jeśli nie zrozumiemy tego procesu „  domysłów restytucyjnych”, możemy jedynie uznać za „niedokładne” lub „naruszające niektóre prawa autorskie  ” całość poglądów artysty, syntetycznych obrazów, istniejących rekonstrukcji objętościowych i paleontologii, która zostanie odcięta od wszystkiego. jego ikonografia „ogólna”, w tym dzieła takich mistrzów, jak Mauricio Antón , Alain Bénéteau, Dimitri Bogdanov, Zdeněk Burian , Heinrich Harder , Charles R. Knight czy Édouard Riou , jako jedyni wymykający się temu „sprzątaniu” ściśle naukowych ilustracji artykułów specjalistycznych.

Dopóki ilustratorzy, rzemieślnicy lub filmowcy stosują się do wskazań paleontologów, rekonstrukcja paleontologiczna jest prostym przedstawieniem dokumentalnym, ujętym w ramy procesu naukowego i mającym na celu jedynie przedstawienie możliwie jak najbardziej realistyczne i ograniczające osobistą kreatywność. Ale ta reprezentacja może wyjść poza ramy dokumentu i wtedy wejść w domenę sztuki , najczęściej w science fiction (jak książka i film Jurassic Park ) lub w „  heroicznej fantazji  ” (jak książka i. cykl Dinotopia ) .

W kulturze

W swoich wykładach i wywiadach Guillaume Lecointre podkreśla, że ​​wiele starożytnych mitów mogło powstać w wyniku obserwacji paleontologicznych lub innych, ale bez naukowej analizy:

W tym sensie badanie mitologii w odniesieniu do paleontologii może czasem prowadzić badaczy do nowych odkryć skamieniałości, czasem nawet już zgromadzonych w placówce naukowej, jak w przypadku Léonarda Ginsburga, który w 1984 r. znalazł w starych zbiorach skrzynię zawierające skamieniałości dużych wymiarach, showman z XVIII -tego  wieku przedstawionego przez Francję jako "  kości giganta Theutobocus , król Germanie , zabitych przez Mariusza w walce Aix w Prowansji  „: identyfikuje jeden ząb, jako że od Dinothere , brakujący słonia. Gigant mit Theutobocus wyemitowany w XVI th  century przez Mazuyer chirurga w Beaurepaire i David Bertrand lub Chenevier, notariusza, została wypowiedziana z XVII -tego  wieku przez innego lekarza, Jean Riolan i XIX th  wieku przez anatoma Blainville .

Ostatnio paleontolodzy byli często popularyzowani jako „łowcy skamieniałości”: praktyka amatorów, która czasami jest praktykowana nielegalnie, prawdopodobnie ze szkodą dla zapisów kopalnych i danych naukowych (dzikie kopanie, degradacja skamieniałego kontekstu, niezgłaszanie „znalezisk”). ”, kradzieży z wykopalisk, przemyt itp.), a które wiele zawdzięczają relacjom medialnym z wypraw Cope'a i Marsha do Stanów Zjednoczonych . Praca filmowa Jurassic Park pomogła również spopularyzować istnienie paleohistologii we współczesnej fikcji , konkurując z innym głównym źródłem fantazji „  żywych skamieniałości  ”, jakimi są „  zaginione światy  ” i „zmartwychwstanie” wymarłych gatunków.

Uwagi i referencje

  1. Alain Rey , Słownik historyczny języka francuskiego , Le Robert,1992
  2. Thierry Tortosa, Principles of paleontologią , Dunod,2013( czytaj online ) , s.  1; 6
  3. Édouard Boureau, Patrick De Wever, Jean Piveteau , „Paléontologie” , Encyclopædia Universalis , dostęp 28 czerwca 2020 r.
  4. „Przedmiotem paleontologii są skamieniałości”, Thierry Tortosa, Zasady paleontologii , Dunod,2013( czytaj online ) , s.  4
  5. Futura , „  Paleontologia  ” , na temat Futury (dostęp 28 czerwca 2020 r. )
  6. Thierry Tortosa, Zasady paleontologii , Dunod,2013( czytaj online ) , s.  6
  7. Léna Alex, „O archiwum biologiczne, o którym mowa: czy paleontolog jest historykiem czy biologiem?” », Biuletyn historii i epistemologii nauk przyrodniczych , 2013/2 (tom 20), s. 197-213. DOI: 10.3917 / bhesv.202.0197. URL: https://www.cairn.info/revue-bulletin-d-histoire-et-d-epistemologie-des-sciences-de-la-vie-2013-2-page-197.htm
  8. Goulven Laurent , „  The development of paleontology  ” , na temat Futury (dostęp 29 czerwca 2020 )
  9. (w) Peterson i Kevin J. Butterfield, NJ, „  Pochodzenie Eumetazoa: Testowanie prognoz ekologicznych zegarów molekularnych przeciwko proterozoicznemu zapisowi kopalnemu  ” , Proceedings of the National Academy of Sciences , tom.  102 n O  272005, s.  9547-52 ( PMID  15983372 , PMCID  1172262 , DOI  10.1073 / pnas.0503660102 , Bibcode  2005PNAS..102.9547P )
  10. Thierry Tortosa, Zasady paleontologii , Dunod,2013( czytaj online ) , s.  5
  11. (w) "  " paleontologia rozwojowa "  "
  12. "  " Kolagen T-Rex wyznacza nam swoich kuzynów  " , na Futura-sciences
  13. (w) "  Czym różni się paleontologia od antropologii i archeologii?  " [ Archiwum z16 września 2008] , Muzeum Paleontologii Uniwersytetu Kalifornijskiego (dostęp 17 września 2008 )
  14. (w) Inferno, Mr. McLoughlin, N. Green, O. i Wacey, D., „  Świeże spojrzenie na dowody skamielin dla wczesnego życia komórkowego archaiów  ” , Philosophical Transactions of the Royal Society B , tom.  361 n O  1.470czerwiec 2006, s.  887-902 ( PMID  16754605 , PMCID  1578727 , DOI  10.1098/rstb.2006.1835 , czytaj online [ archiwum11 września 2008] , dostęp 30 sierpnia 2008 )
  15. (w) Twitchett RJ Looy CV Morante R Visscher H i PB Wignall, „  Gwałtowny i synchroniczny upadek ekosystemów morskich i lądowych podczas kryzysu biotycznego końca permu  ” , Geologia , tom.  29 N O  4,2001, s.  351-354 ( DOI  10.1130 / 0091-7613 (2001) 029 <0351: RASCOM> 2.0.CO; 2 , Bibcode  2001Geo .... 29..351T , czytaj online )
  16. (w) Hutchinson, JR Garcia, M., "  Tyrannosaurus nie był szybkim biegaczem  " , Nature , tom.  415 n O  687528 lutego 2002 r., s.  1018-1021 ( PMID  11875567 , DOI  10.1038 / 4151018a , Kod Bib  2002Natur.415.1018H )Podsumowanie w komunikacie prasowym No Olympian: Wskazówki analityczne T. rex działał powoli, jeśli w ogóle ”  https://web.archive.org/web/20080415183735/http://www.sciencenews.org/articles/20020302/fob1.asp  » ( Archiwum • Wikiwix • Archive.is • Google • Co robić ? ) ,15 kwietnia 2008
  17. (w) MB Meers , „  Maksymalna siła ugryzienia i wielkość ofiary Tyrannosaurus rex i ich związki z wnioskowaniem o zachowaniu żywieniowym  ” , Biologia historyczna , tom.  16, n o  1,sierpień 2003, s.  1–12 ( DOI  10.1080 / 08912960210000050755 )
  18. (w) "  Czterech skrzydlatych dinozaurów: Test w tunelu aerodynamicznym  " NOVA (dostęp 5 czerwca 2010 )
  19. (w) Russell J. Garwood , Imran A. Rahman i Mark DA Sutton , „  Od duchownych do komputerów: nadejście wirtualnej paleontologii  ” , Geology Today , tom.  26 N O  3,2010, s.  96-100 ( DOI  10.1111 / j.1365-2451.2010.00753.x , przeczytaj online , dostęp 16 czerwca 2015 )
  20. (w) Mark Sutton, Imran Rahman i Russell Garwood, Techniques for Virtual Palaeontology , Wiley,23 października 2013( ISBN  978-1-118-59125-3 , czytaj online )
  21. (w) Emiliano Bruner , „  Mofometria geometryczna i paleoneurologia: ewolucja kształtu mózgu w rodzaju Homo  ” , Journal of Human Evolution , tom.  47 N O  5,listopad 2004, s.  279-303 ( PMID  15530349 , DOI  10.1016 / j.jhevol.2004.03.09 )
  22. (w) Cady, SL, „  Astrobiologia: nowa granica dla paleontologów XXI wieku  ” , Palaios , tom.  13 N O  2kwiecień 1998, s.  95-97 ( PMID  11542813 , DOI  10.2307/3515482 , JSTOR  3515482 , Bibcode  1998Palai..13... 95C )
  23. (w) "  Czym jest paleontologia?  " [ Archiwum z3 sierpnia 2008] , Muzeum Paleontologii Uniwersytetu Kalifornijskiego (dostęp 17 września 2008 )
  24. Thierry Tortosa, Zasady paleontologii , Dunod,2013( czytaj online ) , s.  8
  25. (w) Kitchell, JA, "  Paleokologia ewolucyjna: ostatnie wkłady do teorii ewolucji  " , Paleobiologia , tom.  11, n o  1,1985, s.  91–104 ( DOI  10.1017 / S0094837300011428 , przeczytaj online [ archiwum z3 sierpnia 2008] , dostęp 17 września 2008 )
  26. (w) "  Paleoklimatologia  " [ archiwum9 listopada 2007 r.] , Ohio State University (dostęp 17 września 2008 )
  27. (w) Algeo, TJ i Scheckler, SE, „  Telepołączenia do nurkowania naziemnego w dewonie: powiązania entre les Ewolucja roślin lądowych, procesy wietrzenia i beztlenowe zdarzenia morskie  ” , Philosophical Transactions of the Royal Society B , tom.  353 n O  1.3651998, s.  113-130 ( PMCID  1692181 , DOI  10.1098/rstb.1998.0195 )
  28. (w) „  Bistratygrafia: William Smith  ” [ archiwum24 lipca 2008] (dostęp 17 września 2008 )
  29. Thierry Tortosa, Zasady paleontologii , Dunod,2013( czytaj online ) , s.  9-10
  30. Thierry Tortosa, Zasady paleontologii , Dunod,2013( czytaj online ) , s.  10, 12
  31. (w) "  Czym jest paleontologia?  " [ Archiwum z16 września 2008] , Muzeum Paleontologii Uniwersytetu Kalifornijskiego (dostęp 17 września 2008 )
  32. Thierry Tortosa, Zasady paleontologii , Dunod,2013( czytaj online ) , s.  14
  33. Cowen, R., Historia życia , Blackwell Science,2000,  wyd. ( ISBN  0-632-04444-6 ) , s.  61
  34. (w) Butterfield, NJ, „  Ekologia i ewolucja planktonu kambryjskiego  ” ( Archiwum • Wikiwix • Archive.is • Google • Co robić? ) , Columbia University Press , Nowy Jork,2001(dostęp 27 września 2007 ) ,s.  200–216
  35. (w) Brochu, CA i Sumrall, CD, "  taksonomia filogenetyczna i Paleontologii  " , Journal of Paleontologii , vol.  75, n o  4,lipiec 2001, s.  754-757 ( ISSN  0022-3360 , DOI  10.1666 / 0022-3360 (2001) 075 <0754: PNAP> 2.0.CO; 2 , JSTOR  1306999 )
  36. (w) M. Ereshefsky, The Poverty of the Linnaean Hierarchy: A Philosophical Study of Biological Taxonomy , Cambridge University Press,2001( ISBN  0-521-78170-1 , czytaj online ) , s.  5
  37. (w) Cowen, R., History of Life , Blackwell Science,2000,  wyd. , 47–50  s. ( ISBN  0-632-04444-6 )
  38. (w) Pufahl, PK, Grimm, KA, Abed AM i Sadaqah, RMY, „  Górna kreda (kampan) fosforyt w Jordanii: implikacje dla formowania się południowego Tetyjskiego giganta fosforytowego  ” , Sedimentary Geology , tom.  161 n kości  3-4,Październik 2003, s.  175-205 ( DOI  10.1016 / S0037-0738 (03) 00070-8 , Kod Bib  2003SedG..161..175P )
  39. (w) "  Czas geologiczny: skala czasu radiometrycznego  " [ archiwum21 września 2008] , US Geological Survey (dostęp 20 września 2008 )
  40. (w) Löfgren, A., „  Fauna konodontowa w środkowej ordowickiej strefie Eoplacognathus pseudoplanus w Baltoscandia  ” , Geological Magazine , tom.  141 n O  4,2004, s.  505-524 ( DOI  10.1017 / S0016756804009227 , Kod Bib  2004GeoM..141..505L )
  41. (en) Martin, MW, Grazhdankin, DV, Bowring, SA, Evans, DAD, Fedonkin, MA i Kirschvink, JL, „  Wiek neoproterozoicznego ciała dwubocznego i skamieniałości śladowych, Morze Białe, Rosja: implikacje dla ewolucji metazoa  » (Streszczenie), Nauka , tom.  288 n O  5467,5 maja 2000 r., s.  841-5 ( PMID  10797002 , DOI  10.1126 / science.288.5467.841 , Bibcode  2000Sci... 288..841M , czytaj online )
  42. (w) Hug, LA i Roger, AJ, „  Wpływ skamieniałości i próbkowania starożytnych taksonów to datowanie analizy molekularnej  ” , Biologia molekularna i ewolucja , tom.  24 N O  8,2007, s.  889-1897 ( PMID  17556757 , DOI  10.1093 / molbev / msm115 )
  43. * (w) Arrhenius, S., „  Rozprzestrzenianie się życia w przestrzeni  ” , Die Umschau , t.  7,1903, s.  32 ( Kod Bibcode  1980qel.. książka... 32A )Przedruk w The Quest for Extraterrestrial Life , University Science Books ( ISBN  0-19-855704-3 )
    * (en) Hoyle, F. i Wickramasinghe, C., „  O naturze międzygwiezdnych ziaren  ” , Astrofizyka i nauka o kosmosie , tom.  66, n o  1,1979, s.  77-90 ( DOI  10.1007/BF00648361 , Bibcode  1979Ap i SS..66... ​​77H )
    * (en) FH Crick i LE Orgel , „  Directed Panspermia  ” , Icarus , tom.  19 N O  3,1973, s.  341-348 ( DOI  10.1016 / 0019-1035 (73) 90110-3 , Kod Bib  1973Icar... 19..341C )
  44. (w) Peretó, J., „  Kontrowersje o pochodzenie życia  ” , Int. Mikrobiol. , tom.  8, N O  1,2005, s.  23–31 ( PMID  15906258 , czytaj online [ archiwum z24 sierpnia 2015 r.] , dostęp 7 października 2007 )
  45. (w) Krumbein, WE, Brehm, U., Gerdes, G., Gorbushina, AA, Levit, G. i Palinska, KA, Fossil and Recent Biofilms: A Natural History of Life on Earth , Kluwer Academic,2003, 1–28  s. ( ISBN  1-4020-1597-6 , przeczytaj online [ archiwum z6 stycznia 2007] )
  46. (w) Hoehler, TM, Bebout, WB i Des Marais, DJ, „  Rola mat mikrobiologicznych w zmniejszeniu produkcji gazów na wczesnej Ziemi  ” , „ Nature” , tom.  412 n O  6844,19 lipca 2001, s.  324–327 ( PMID  11460161 , DOI  10.1038 / 35085554 , Bibcode  2001Natur.412..324H )
  47. (w) Nisbet, EG i Fowler, RMC "  Archaean metabolic Evolution of microbacterium mats  " , Proceedings of the Royal Society B , tom.  266 n O  1.4367 grudnia 1999 r., s.  2375 ( PMCID  1690475 , DOI  10.1098/rspb.1999.0934 )
  48. (w) Grey MW Burger G Lang BF "  Ewolucja mitochondrialna  " , Science , tom.  283 n O  5407,Marzec 1999, s.  1476-81 ( PMID  10066161 , DOI  10.1126/ nauka.283.5407.1476 , Bibcode  1999Sci...283.1476G )
  49. (w) Andrew H. Knoll , J. Emmanuelle Javaux David Hewitt i Phoebe Cohen , „  Eukariotyczne organizmy w oceanach proterozoicznych  ” , Philosophical Transactions of the Royal Society B , tom.  361 n O  1.47029 czerwca 2006, s.  1023-1038 ( ISSN  0962-8436 , PMID  16754612 , PMCID  1578724 , DOI  10.1098/rstb.2006.1843 )
  50. (w) Michaił A. Fedonkin , „  Pochodzenie metazoa w świetle proterozoicznego zapisu kopalnego  ” , Badania Paleontologiczne , tom.  7, N O  1,31 marca 2003 r., s.  9-41 ( ISSN  1342-8144 , DOI  10.2517 / prpsj.7.9 , S2CID  55178329 , przeczytaj online [ archiwum26 lutego 2009] )
  51. (w) Chen JY, Oliveri, P., Gao, F., Dornbos SQ Li, CW, Bottjer, DJ i Davidson, EH. „  Precambrian Animal Life: Probable Developmental and Adult Forms Cnidarian from Southwest China  ” , Biologia rozwojowa , Tom.  248 n o  1,sierpień 2002, s.  182-196 ( PMID  12142030 , DOI  10.1006 / dbio.2002.0714 , przeczytaj online [ archiwum11 września 2008] , dostęp 3 września 2008 )
  52. (w) Bengtson, S. i Wagoner, WB, „  Wczesne skamieliny szkieletowe  ” , The Paleontological Society Papers , lot Lippsa JH .  10 neoproterozoiku — kambryjskich rewolucji biologicznych,2004, s.  67–78 ( DOI  10.1017 / S1089332600002345 , przeczytaj online [ archiwum z11 lutego 2017 r.] , dostęp 18 lipca 2008 )
  53. (w) Marshall, CR, „  Wyjaśniając kambryjską” eksplozję „Zwierząt  ” , Annu. Obrót silnika. Planeta Ziemia. Nauka. , tom.  34,2006, s.  355-384 ( DOI  10.1146 / annurev.earth.33.031504.103001 , Bibcode  2006AREPS..34..355M , czytaj online )
  54. (w) Conway Morris, S., „  Kiedyś byliśmy robakami  ” , New Scientist , tom.  179 n O  2.4062 sierpnia 2003 r., s.  34 ( czytaj online [ archiwum z25 lipca 2008] , dostęp 5 września 2008 )
  55. (w) Sansom IJ, Smith, M. and Smith, MP, Major Events in Early Vertebrate Evolution , Taylor and Francis,2001, 156–171  s. ( ISBN  0-415-23370-4 )
  56. Ion Galtier i Stephen Giner ( pref.  Éric Buffetaut), Mirrors of the Earth geonomiczna historia Prowansji i Var, naszego kraju na przestrzeni epok i klimatów , Toulon, Les Presses du Midi,2010, 282  s. ( ISBN  978-2-812-70188-7 , OCLC  758915939 ) , s .  14, 15, 129-133
  57. Tak jest w przypadku dużej liczby obrazów paleontologicznych, ale także archeologicznych i historycznych, przesłanych do Wikimedia Commons .
  58. Linda Gamlin , Ewolucja: przemiany istot żywych , Paryż, Editions Gallimard, coll.  „Przekształcenia żyjących” ( n °  6)1993, 63  pkt. ( ISBN  978-2-070-57986-0 , OCLC  1000086128 )
  59. Stéphane Deligeorges, „  Słonie 90 cm w kłębie  ” , na www.larecherche.fr , La Recherche (dostęp 28 maja 2019 )
  60. Odpowiedz na wszystko! , N o  227, maj 2009, str.  44 .
  61. Bernard Heuvelmans, Śladami ignorowanych bestii, Paryż, Plon, 1955
  62. „  Prawdziwa historia Geanta Theutobocus  ” ( Archiwum • Wikiwix • Archive.is • Google • Co robić? ) Na viaLibri

(en) „  Molekularna skala czasowa ewolucji eukariontów i powstania złożonego życia wielokomórkowego  ” , na stronie bmcevolbiol.biomedcentral.com ,2004(dostęp 28 lipca 2020 r . ) .

Zobacz również

Bibliografia

Powiązane artykuły

Linki zewnętrzne