Różnorodność biologiczna odnosi się do różnorodności form życia na Ziemi . Termin ten składa się z przedrostka bio (z greckiego βίος „życie”) i słowa „różnorodność”. Ocenia się ją, biorąc pod uwagę różnorodność ekosystemów , gatunków i genów w przestrzeni i czasie, a także interakcje na tych poziomach organizacji i między nimi. Kiedy nauka stara się ocenić bioróżnorodność danego miejsca, różne elementy list gatunków, ekosystemów lub genów są ważone według ich rzadkości.
Od Szczytu Ziemi w Rio de Janeiro w 1992 r. zachowanie różnorodności biologicznej jest uważane za jedno z podstawowych wyzwań zrównoważonego rozwoju . Przyjęcie Konwencji o różnorodności biologicznej (CBD) podczas tego szczytu zobowiązuje państwa sygnatariuszy do ochrony i przywracania różnorodności organizmów żywych . Poza względami etycznymi bioróżnorodność ma zasadnicze znaczenie dla społeczeństw ludzkich, które są od niej całkowicie zależne dzięki usługom ekosystemowym .
Rok 2010 był Międzynarodowym Rokiem Bioróżnorodności , zakończonym przez Konferencję Bioróżnorodności w Nagoi , która uznała fiasko międzynarodowego celu powstrzymania spadku bioróżnorodności przed 2010 r. i zaproponowała nowe cele ( Protokół z Nagoi ).
W 2012 r. w ramach programu ONZ United for the Environment została uruchomiona Międzyrządowa Platforma ds. Różnorodności Biologicznej i Usług Ekosystemowych (IPBES), międzyrządowa grupa ekspertów wzorowana na Międzyrządowym Panelu ds. Zmian Klimatu (IPCC) .
W 2019 roku liczbę zagrożonych gatunków szacuje się na milion.
W szerokim znaczeniu bioróżnorodność lub różnorodność biologiczna odnosi się do różnorodności i zmienności świata żywego we wszystkich jego formach. Została ona dokładniej zdefiniowana w art. 2 Konwencji o różnorodności biologicznej jako „zmienność organizmów żywych ze wszystkich źródeł, w tym między innymi z ekosystemów lądowych, morskich i innych wodnych oraz z zespołów ekologicznych, których są częścią; obejmuje to różnorodność w obrębie gatunków, między gatunkami i ekosystemów ”. Według Roberta Barbaulta pojęcie bioróżnorodności odnosi się również do obecności człowieka: „człowieka, który jej zagraża, człowieka, który jej pożąda, człowieka, od którego zależy zrównoważony rozwój swoich społeczeństw”.
Różnorodność biologiczna istnieje na różnych, powiązanych ze sobą poziomach organizacji, które do siebie pasują. Naukowcy na ogół pod uwagę te poziomy się trzy liczby: różnorodności genetycznej , gatunkowej różnorodności i ekosystemów różnorodności . Do tego dochodzi różnorodność interakcji w ramach pozostałych trzech poziomów i między nimi oraz różnorodność funkcjonalna , czyli różnorodność cech funkcjonalnych organizmów, niezależnie od gatunku, do którego należą. Różnorodność biologiczna nie ogranicza się zatem do sumy gatunków, ale reprezentuje wszystkie interakcje między żywymi istotami, a także ich środowiskiem fizykochemicznym na kilku poziomach.
Pojawienie się koncepcji bioróżnorodności jest ściśle związane z globalną historią ochrony przyrody i ewolucją poglądów na temat tego, co wcześniej powszechnie nazywano „naturą”. Od czasów starożytnych , różnorodność świata żywego fascynuje umysł, ale nie było aż do XVIII -tego wieku i XIX th wieku , że idea ochrony Natura naprawdę pojawiają się w świecie zachodnim z postępem nauk przyrodniczych i początków z ekologią , które zmieniają postrzeganie że ludzie świata żywego. Wśród wszystkich tych odkryć, publikacji O powstawaniu gatunków przez Karola Darwina w 1859 znakach przełomem poprzez dostarczanie pierwszych przekonujących teorii naukowej na temat pochodzenia różnorodności żywych istot. Założycielka współczesnej biologii teoria ewolucji zaburza pogląd człowieka na przyrodę i na samego siebie, odrzucając ideę zamrożonej i niezmiennej natury, rozpowszechnianą do tej pory przez kulturę judeochrześcijańską.
Jako wzrostem rewolucji przemysłowej , motywowane przez marnotrawienia zasobów naturalnych oraz ze względów estetycznych, rozwijanie ekolog myślenia w Europie i Ameryce Północnej w XIX th century podniósł świadomość konieczności ochrony dziedzictwa przyrodniczego. Podczas drugiej połowy XIX th wieku The Zachodnia podbój i kolonizacja obszarów dzikiej przyrody w Stanach Zjednoczonych podnieść niepokój i ruch myśli, która doprowadziła w szczególności do powstania koncepcji parku narodowego . Tak więc początkowo tworzenie chronionych przestrzeni przyrodniczych jawi się jako rozwiązanie zachowania przyrody.
Równolegle z sanktuarium przestrzeni przyrodniczych pojawiają się również pierwsze przepisy dotyczące wykorzystania gatunków w celu kontroli rozwoju łowiectwa oraz rybołówstwa przemysłowego i rekreacyjnego. Różne międzynarodowe spotkania są organizowane na ten temat od drugiej połowy XIX -go wieku , takich jak 1 st Międzynarodowej Konferencji Ochrony Przyrody w Bernie w 1913 roku doprowadziło to do powstania międzynarodowej ochrony Komitetu Doradczego natury, przodek obecnej IUCN .
Wszystko przyspieszyło od lat 60. , dekady, w której wielu naukowców naprawdę zaczęło ostrzegać przed zagrożeniem kryzysem ekologicznym spowodowanym działalnością człowieka i potrzebą racjonalnego wykorzystania zasobów naturalnych. Wiele książek z paniki tonu są publikowane, takie jak słynny Avant que przyrody Meure przez Jean Dorst w 1965 roku . W tym okresie wrażliwość ekologiczna znacznie wzrasta w krajach zachodnich i staje się polityczna .
Główna zmiana następuje na początku lat 70. , kiedy następuje kilka znaczących wydarzeń. Po konferencji biosfery, która odbyła się w Paryżu w 1968 r., UNESCO uruchamia w 1971 r. Program Człowiek i Biosfera (MAB Man and Biosphere ). Ten międzyrządowy program badawczy ma na celu stworzenie podstaw naukowych dla zrównoważonego zarządzania przyrodą w aspekcie ekologicznym, społecznym i podejścia ekonomiczne. W 1972 roku Klub Rzymski opublikował swój raport Granice wzrostu , w którym autorzy zwracali uwagę sfery politycznej i medialnej na kwestie ochrony środowiska, aw szczególności na związek między wzrostem gospodarczym a ograniczeniami ekologicznymi. To także rok pierwszego Szczytu Ziemi , z Konferencją Narodów Zjednoczonych ds. Środowiska w Sztokholmie , z której narodził się Program Narodów Zjednoczonych ds. Ochrony Środowiska (UNEP).
W latach 80. pojawiła się nowa gałąź biologii poświęcona ocenie wpływu człowieka na gatunki i ekosystemy: biologia konserwatorska , spopularyzowana przez Michaela Soulé od 1985 r. Łącząc naukę i zarządzanie, biologia konserwatorska ma na celu zapewnienie rozwiązań kryzysu ekologicznego za pomocą naukowe koncepcje i teorie ekologii w celu realizacji odpowiednich działań na rzecz ochrony przyrody. To właśnie w tej nowej dyscyplinie wywodzi się pojęcie bioróżnorodności.
Wynalezienie terminu „różnorodność biologiczna” ( różnorodność biologiczna ) przypisuje się Raymondowi F. Dasmannowi w 1968 roku, a następnie Thomasowi Lovejoyowi , który używa go w dwóch publikacjach w 1980 roku . Wyrażenie to zostało następnie skrócone w „bioróżnorodności” ( bioróżnorodność ) przez Waltera G. Rosena przy okazji kongresu, który odbył się w Waszyngtonie w 1986 roku i zatytułowany The National Forum on BioDiversity . Materiały z konferencji, pod egidą Edwarda Osborne'a Wilsona , zostały następnie opublikowane w 1988 roku pod tytułem BioDiversity . Stamtąd koncepcja i wyrażenie będą cieszyły się rosnącym zainteresowaniem.
W Czerwiec 1992, Ziemia Summit w Rio de Janeiro stanowi ważny krok w kierunku międzynarodowej świadomości kryzysu środowiskowego, ze w szczególności formalizacji pojęcia zrównoważonego rozwoju . Podczas tego szczytu została przyjęta Konwencja o różnorodności biologicznej (CBD), która wyznacza zbieżność wyzwań zrównoważonego rozwoju i różnorodności biologicznej, uznając ochronę różnorodności biologicznej za „wspólną troskę ludzkości” i stając się ramą krajowych strategii w zakresie na rzecz różnorodności biologicznej. Słowo bioróżnorodność zostało wprowadzone do słownika Petit Larousse w 1994 roku.
Biorąc pod uwagę jego ogromną złożoność, nie ma uniwersalnej miary bioróżnorodności, a różne sposoby jej szacowania są przedmiotem debaty. Pomiar całej bioróżnorodności danego systemu jest zadaniem prawie niewykonalnym, wskaźniki bioróżnorodności służą do uzyskania szacunku. Jako narzędzia monitoringu wskaźniki te są ważnym elementem wspomagania decyzji w realizacji polityk ochronnych oraz poznania skuteczności prowadzonych działań. Stanowią one również potężne narzędzie komunikacji, umożliwiając przekazywanie faktów w zwięzły i jasny sposób, łatwy do interpretacji dla wszystkich podmiotów, nawet spoza dziedziny nauki.
Jednak brak jednego wskaźnika, który syntetyzowałby stan różnorodności biologicznej oraz mnogość proponowanych wskaźników, powoduje pewne zamieszanie. W 2001 r. UNEP zliczył 236 wskaźników bioróżnorodności, sklasyfikowanych według poziomu percepcji (geny, gatunki, ekosystem) oraz typu środowiska (ogólne, leśne, rolnicze, wodne). Do tego zamieszania dodaje się wiele komplikacji, takich jak dynamiczna natura różnorodności biologicznej, która zmienia się w czasie i przestrzeni, czy trudności w ustaleniu wyraźnych granic między gatunkami lub między ekosystemami.
We Francji Narodowe Obserwatorium Bioróżnorodności łączy zestaw wskaźników służących do monitorowania bioróżnorodności, jej stanu, ciążących na niej presji i zagrożeń oraz reakcji społeczeństwa.
Na bogactwo gatunkowe , czyli liczba gatunków w danym środowisku, jest jednostką miary najczęściej, do punktu, w którym czasami błędnie podsumowując ten prosty wskaźnik bioróżnorodności. Niektóre tak zwane gatunki „ bioindykatorowe ” są szczególnie wrażliwe na modyfikacje pewnych biotycznych lub abiotycznych cech ich siedliska. Monitorowanie tych gatunków to sposób na poznanie ogólnego stanu ekosystemu i wczesną identyfikację zmian w ich środowisku.
Jednym z głównych narzędzi oceny różnorodności biologicznej jest wciąż inwentaryzacja dziedzictwa przyrodniczego, zgodnie z tradycją przyrodników z poprzednich stuleci. Inwentaryzacja umożliwia pogłębienie wiedzy o tej bioróżnorodności w celu jej monitorowania i określania, czy jest zagrożona.
Systematyczny i taksonomia odkrywania różnorodności biologicznej poprzez zliczanie i klasyfikacji przez takson istot żywych. Opisano około 1,7 miliona gatunków, ale jest bardzo prawdopodobne, że gatunki te stanowią tylko najbardziej widoczną część bioróżnorodności. Gdyby wziąć pod uwagę istnienie kompleksów gatunków tajemniczych , liczba faktycznie istniejących (i wymarłych) gatunków musiałaby zostać przeszacowana w górę. W rzeczywistości, według badań, całkowita liczba gatunków szacowana jest na od 3 do 100 milionów, a najbardziej prawdopodobną wartość ustala się na ogół na około 10 milionów. Na tym ogromnym polu eksploracji kryje się szczególnie „zaniedbana” bioróżnorodność, bardzo mało znana, bo trudno dostępna. Są to zasadniczo jednokomórkowe organizmy eukariotyczne , a przede wszystkim bakterie . Jeśli ocean stanowi 99% objętości oferowanej życiu, jest domem dla tylko 13% wymienionych gatunków świata żywego (co odpowiada 12 z 31 znanych typów , najstarszych, które nigdy nie opuściły tego oceanicznego środowiska), ponieważ jest stabilnym środowiskiem od 100 milionów lat. Niemniej jednak, bioróżnorodność morska pozostaje w dużej mierze nieznana, a około 95% oceanów pozostaje niezbadanych i prawdopodobnie od 70 do 80% gatunków morskich wciąż pozostaje do odkrycia, zgodnie z międzynarodowym programem Census of marine life .
Ponieważ każdego roku odkrywa się kilka tysięcy nowych gatunków , inwentaryzacja gatunków jest daleka od ukończenia. W obliczu postępującej erozji bioróżnorodności i wymierania wielu gatunków jest bardzo prawdopodobne, że niektóre współczesne gatunki znikną, zanim zostaną jeszcze opisane. W 2013 r. Czerwona Księga IUCN liczyła 20 934 zagrożonych gatunków z 70 294 badanych.
W 2005 roku raport Milenijnej Oceny Ekosystemów dostarczył Organizacji Narodów Zjednoczonych pierwszej światowej naukowej syntezy zakresu zmian ekosystemów i ich konsekwencji dla kondycji człowieka. Zmobilizował ponad 1300 ekspertów z całego świata, ze wszystkich dyscyplin naukowych. Odzwierciedlając ogólną opinię jednej z największych grup naukowców przyrodniczych i ludzkich, jakie kiedykolwiek zgromadzono, jej głównym wnioskiem jest to, że ludzkość zmieniła ekosystemy głębiej i szybciej w ciągu ostatnich pięćdziesięciu lat niż w całej historii ludzkości, przede wszystkim po to, by sprostać zapotrzebowanie na żywność , wodę , drewno , błonnik i energię . Cztery główne czynniki antropogeniczne doprowadziły do poważnej utraty różnorodności biologicznej, która jest w dużej mierze nieodwracalna. Te cztery czynniki to:
W 2019 roku IPBES zaktualizował ten wykaz. Według „Raportu o stanie światowej bioróżnorodności” (2019, realizowanego w ciągu trzech lat, przez 145 ekspertów z 50 krajów na podstawie ponad 15 000 odniesień naukowych):
Praca ta miała na celu przygotowanie do „Konwencji Narodów Zjednoczonych o różnorodności biologicznej” (COP15), oczekiwanej w Chinach w 2020 roku jako „odpowiednik” porozumienia klimatycznego z Paryża (2015). Raport został przedstawiony w dniu jego publikacji na spotkaniu ministrów środowiska G7 w Metz . Ministrowie, a także przedstawiciel Komisji Europejskiej odpowiedzialny za środowisko i niektórych innych krajów, na tej podstawie naukowej przyjęli kartę („Karta Metz”) zawierającą trzy osie: 1°) walka z erozją bioróżnorodność; 2) zachęcać nowych graczy do zaangażowania; 3) stworzyć globalne ramy dla bioróżnorodności.
Różnorodność biologiczna nie jest równomiernie rozłożona na Ziemi: ma tendencję do zwiększania się od biegunów w kierunku równika i zmniejszania się wraz z wysokością, podczas gdy maleje wraz z głębokością na morzu.Organizacje pozarządowe i instytucje naukowe sporządziły mapę miejsc, w których bioróżnorodność ma szczególny charakter, uzasadniając priorytetową ochronę. Ta wizja nie jest podzielana przez wszystkich biologów, niektórzy obawiają się, że skupienie się na tych gorących punktach doprowadzi do zaniedbania innych regionów świata, gdzie bioróżnorodność jest również zagrożona.
Od 1988 roku Norman Myers i stowarzyszenie Conservation International opierają się na koncepcji gorących punktów bioróżnorodności, aby zidentyfikować regiony, w których bioróżnorodność jest uważana za najbogatszą i najbardziej zagrożoną. Dwa główne kryteria to: schronienie co najmniej 1500 endemicznych gatunków roślin naczyniowych oraz utrata co najmniej 70% pierwotnego siedliska. W sumie zidentyfikowano 34 gorące punkty bioróżnorodności, z których 20 znajduje się w tropikach . Na zaledwie 11,8% powierzchni lądu te gorące miejsca są domem dla 44% gatunków roślin i 35% kręgowców lądowych.
W przypadku bioróżnorodności morskiej są to rafy koralowe często przyrównywane do „tropikalnych lasów morskich” .
Jeśli chodzi o bioróżnorodność lądową, lasy tropikalne są domem dla największej bioróżnorodności; lepiej zachowane w regionach, w których zakłócenia i fragmentacja spowodowane działalnością człowieka są mniejsze (zaburzenia mogą podwoić utratę bioróżnorodności związaną z wylesianiem lasów tropikalnych).
W lipiec 2017, w czasopiśmie Nature publikowane są badania pokazujące, że globalny zanik lasów naturalnych "nieproporcjonalnie" niszczy bioróżnorodność; należy chronić ostatnie nienaruszone lasy i krajobrazy, konkludują autorzy. Ciągłe zanikanie lasów deszczowych i zmniejszanie się lesistości stwarza ryzyko, że gatunek zostanie zaliczony do kategorii „zagrożony” lub przejdzie do wyższej kategorii zagrożenia i że ta zmniejszająca się populacja „znacznie” wzrośnie . Zagrożenie to jest również „nieproporcjonalne” w gorących punktach bioróżnorodności, którymi są lasy tropikalne Borneo , środkowej Amazonii i lasy dorzecza Konga ; nawet niewielkie wylesienie (drogi, trakty leśne, składowiska, mała urbanizacja itp.) ma poważne konsekwencje dla bioróżnorodności kręgowców. Naukowcy nie znaleźli dowodów na to, że utrata lasów jest bardziej dotkliwa i szkodliwa w już rozdrobnionych krajobrazach niż w tych lepiej zachowanych masywach; w przypadku Borneo, Amazonii Środkowej i dorzecza Konga modelowanie przewiduje, że przy obecnym tempie ich degradacji, tylko w przypadku kręgowców, od 121 do 219 innych gatunków dołączy do listy zagrożonych gatunków w latach 2017-2050. Globalne ocieplenie może jeszcze bardziej pogorszyć sytuację, podobnie jak dług wygaszania. Jednak sztuczizacja świata gwałtownie się pogarsza. Jednak tylko 17,9% z tych trzech obszarów jest obecnie chronionych dokumentem pisemnym, a mniej niż połowa (8,9%) ma ścisłą ochronę. Nowe wysiłki na rzecz zachowania i przywrócenia ekologicznej integralności lasów muszą być pilnie podjęte na dużą skalę (naturalne, prawdziwie chronione megarezerwaty, sugerowane już w 2005 r. przez C. Peresa) „aby uniknąć nowej fali globalnego wymierania” .
Uzupełnieniem tego podejścia jest koncepcja komplementarna, obejmująca kraje bardzo zróżnicowane . Ma na celu zbliżenie krajów do siebie w oparciu o ich kapitał naturalny . Tak więc 17 krajów zostało zidentyfikowanych przez Centrum Monitorowania Ochrony Przyrody jako posiadające 70% różnorodności biologicznej planety, co daje im szczególną rolę w zachowaniu tej różnorodności.
Od Szczytu Ziemi w 1992 roku ustalono, że bioróżnorodność jest poważnie zagrożona przez działalność człowieka i zmniejsza się z roku na rok w niespotykanym dotąd tempie. Od momentu pojawienia się 100 000 lat temu, ludzie wywierali coraz większy wpływ na środowisko, dopóki nie stali się głównym motorem zmian. Wraz z rewolucją przemysłową związek dominacji człowieka nad naturą stał się tak znaczący, że niektórzy naukowcy twierdzą, iż fakt ten oznacza wejście w nową epokę geologiczną , antropocen . Zanikanie gatunków jest często najbardziej widocznym przejawem erozji bioróżnorodności . Do tego stopnia, że czasami mówimy o „szóstym wyginięciu”, aby określić to masowe i współczesne wymieranie gatunków, wymarcie holocenu , w odniesieniu do pięciu wielkich fal masowego wymierania, które miały miejsce na Ziemi w czasie geologicznym .
Zidentyfikowano pięć głównych zagrożeń dla różnorodności biologicznej: niszczenie siedlisk , nadmierna eksploatacja (polowanie, rybołówstwo), gatunki inwazyjne , zmiana klimatu i zanieczyszczenie .
Pogorszenie stanu siedlisk było główną przyczyną erozji bioróżnorodności w ciągu ostatnich pięćdziesięciu lat, głównie z powodu przekształcania naturalnych i półnaturalnych środowisk w grunty rolne . Tym samym 50% powierzchni co najmniej połowy z 14 biomów na planecie zostało już przekształconych w pola uprawne. Wylesianie zniszczył 16 milionów hektarów lasów rocznie w 1990 , a 13 milionów hektarów również zniknął w 2000 roku . Jedną z głównych konsekwencji takiego użytkowania gruntów jest fragmentacja siedlisk , która ma poważne konsekwencje dla wielu gatunków.
Wykładniczy wzrost populacji z populacji światowej nasiliły presję związaną z eksploatacją zasobów naturalnych (patrz zarządzania zasobami naturalnymi ). Najbardziej nadmiernie eksploatowanymi gatunkami lub grupami gatunków są morskie ryby i bezkręgowce, drzewa, zwierzęta upolowane dla „ mięsa z buszu ” oraz rośliny i zwierzęta cenione w handlu dziką fauną i florą. W 2012 r. FAO odnotowało, że 57 % morskich zasobów rybnych było eksploatowanych do maksimum, a około 30 % znajdowało się w sytuacji przełowienia . Prawie 1700 gatunków zwierząt pada ofiarą kłusownictwa lub handlu (mięsem, skórą, kością słoniową , rogami lub handlem dzikimi zwierzętami), takich jak słoń afrykański , nosorożec z Sumatry , goryl zachodni czy łuskowiec chiński .
Ocena skutków Millennium Ecosystem oferuje cztery scenariusze dotyczące przyszłej ewolucji ekosystemów w XXI -go wieku , w zależności od znaczenia, że świat będzie przyznaniu i zarządzania. Te przyszłości mogą obrać dwie ścieżki: świat coraz bardziej zglobalizowany lub świat coraz bardziej zregionalizowany . Scenariusze są następnie oparte na różnych podejściach, w tym na wzroście gospodarczym, bezpieczeństwie narodowym, zielonych technologiach i traktowaniu dóbr publicznych. Raport stwierdza, że możliwe jest sprostanie wyzwaniu odwrócenia procesu degradacji ekosystemów, ale wymaga to głębokich zmian w polityce i praktykach, które są dalekie od osiągnięcia.
W 2010 r. Sekretariat Konwencji o różnorodności biologicznej zaproponował kilka możliwych scenariuszy ewolucji różnorodności biologicznej na przestrzeni stulecia w odpowiedzi na tę globalną zmianę. Tak więc fala upałów z 2021 r. w zachodniej Ameryce Północnej doprowadziła do zniknięcia miliarda skorupiaków w Kolumbii Brytyjskiej .
Jeśli chodzi o zmiany klimatyczne , jeśli nie zostaną one szybko opanowane, doprowadzą do ogromnej utraty bioróżnorodności, nie przez łagodne nachylenie, ale przez nieodwracalne przyrosty (urwiska). Według Reporterre zagrożenia dla klimatu i różnorodności biologicznej są ze sobą powiązane.
Różnorodność biologiczna indukuje i stabilizuje podstawowe procesy ekosystemowe w przestrzeni i czasie; czasami, gdy gatunek lub biotop zanika, usługi ekosystemowe lub funkcje, na które on pozwalał, są utrzymywane dzięki innym gatunkom (mówi się wtedy o reorganizacji, z redundancją funkcjonalną ), ale okazuje się, że w ekosystemach złożonych (las tropikalny, rafy koralowe dla przykład), ta nadmiarowość jest ograniczona.
Pod wpływem antropizacji świata i zmian klimatycznych część ekosystemów uległa ostatnio pogorszeniu i uproszczeniu; gatunki zanikają, a populacje zwierząt, roślin, grzybów i drobnoustrojów zmniejszają się lub zmieniają obszar. Grupy gatunków, z różnymi prędkościami w zależności od ich zdolności ruchowych, zbliżają się do biegunów lub znajdują się wyżej, aby kolonizować obszary o lepszej dla nich temperaturze. A wszechobecne gatunki rozszerzyły swoje terytoria, stając się dla niektórych inwazyjnymi .
W 2019 roku , gdy zaczniemy lepiej różnicować skutki ekologiczne wywołane zmianami skali rozmieszczenia od tych wywołanych zmianami w liczebności, zagęszczeniu i agregacji gatunków, studium podsumowuje 25 lat badań nad zależnościami między bioróżnorodnością a funkcjami ekosystemów . To pokazuje efekty skali: nadal trudno jest zmierzyć skutki ogólnych strat lokalnie. W metaanalizie Blowes i in. (2019) przeanalizowali ponad 50 000 szeregów czasowych dotyczących bioróżnorodności na podstawie 239 badań, które dały czasowe zapisy składu gatunkowego na danym obszarze, z reprezentowanymi tutaj głównymi typami ekosystemów i stref klimatycznych. Raport ten pokazuje, że gatunki i ich liczebność zmieniły się szybko i znacząco, nawet w ciągu ostatnich 25 lat. Skutki tej reorganizacji nie są w pełni zrozumiałe, ale już wpływają na światową gospodarkę.
Badania W etnobotanice i etnobiologii sugerują, że zanik języków lokalnych może mieć wpływ na bioróżnorodność , co może odzwierciedlać głębokie zrozumienie lokalnego środowiska. Zanik tych języków może być równoznaczny z zanikiem praktyk i wiedzy oraz mieć wpływ na różnorodność gatunków, na przykład gatunków uprawnych.
Konwencji o różnorodności biologicznej wynika, że konieczność ochrony różnorodności biologicznej w XX th wieku, stała się światowym priorytetem. Jednak wartość, jaką należy jej nadać, jest pojęciem dyskutowanym zarówno pod kątem definicji tej wartości, jak i sposobu jej kwalifikowania i kwantyfikacji. Nie należy tutaj mylić tej wartości z ceną lub kosztem.
Według FRB wartość bioróżnorodności jest trojaka:
Te wartości współistniały początkowo bez hierarchii. W 2005 roku Milenijna Ocena Ekosystemów spopularyzowała koncepcję usługi ekosystemowej . Od tego czasu antropocentryczny i utylitarny pogląd na naturę stał się tak dominujący, że ma pierwszeństwo przed innymi wartościami, chociaż są one komplementarne.
Ochrona przyrody przez długi czas zajmowała się przede wszystkim gatunkami i przestrzeniami symbolicznymi, podejście ekosystemowe i usługi podkreślają zwyczajną bioróżnorodność , która poprzez swoją biomasę uczestniczy w większości procesów ekologicznych.
W 2010 roku ekonomista Pavan Sukhdev ocenia, że ekonomiczna niewidzialność kapitału naturalnego powoduje jego degradację. Jednak np. wartość dóbr i usług środowiskowych produkowanych na samych tylko obszarach chronionych może wynosić od 4400 do 5200 miliardów dolarów rocznie. Integracja ekonomicznego wymiaru różnorodności biologicznej pozostaje trudna, ponieważ jej szacunki pieniężne są złożone i kontrowersyjne, a wartości różnych punktów widzenia są trudne do pogodzenia. To ekonomistyczne podejście przyjęło zasadniczy zwrot w 2005 r. wraz z Milenijną Oceną Ekosystemów , której idea ekonomicznej oceny usług ekosystemowych została od tego czasu szeroko przyjęta i rozwinięta.
Ekonomia ekosystemów i różnorodności biologicznej (TEEB, Ekonomika ekosystemów i różnorodności biologicznej ) to międzynarodowy program studiów rozpoczął w 2007 roku przez G8 + 5 , aby podkreślić korzyści ekonomiczne bioróżnorodności. TEEB ma na celu w szczególności ocenę ogólnych kosztów degradacji bioróżnorodności i usług ekosystemowych. W tym kontekście pierwsza ocena, dokonana w 2008 r. , szacuje koszt degradacji usług ekosystemowych na 13 938 mld euro rocznie i że osiągnie w tym tempie do 7% światowego PKB w 2050 r . .
To społeczno-gospodarcze podejście do bioróżnorodności rodzi kolejne drażliwe pytanie: charakter praw własności mających zastosowanie do bioróżnorodności. Ta nowa wizja bogactwa bioróżnorodności rzeczywiście budzi obawy przed rozwojem aktów biopiractwa , to znaczy w szczególności nadużywania żywych zasobów i tradycyjnego know-how, generalnie poprzez prawa własności intelektualnej .
Badanie przeprowadzone w 2020 r. przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody wskazuje, że zachowanie różnorodności biologicznej gleby, a zwłaszcza zawartości węgla, pomogłoby zwiększyć wydajność produkcji. Ochrona gleb i krajobrazów może zwiększyć plony.
Istnieje wiele terminów i metod odnoszących się do ochrony różnorodności biologicznej, które interweniują w zależności od aktorów, strategii i dostępnych środków. W uproszczeniu możemy wyróżnić trzy główne podejścia: ochronę, konserwację i restaurację . Ochrona i ochrona to terminy często mylone, ale odnoszą się do dwóch odrębnych szkół myślenia.
Ochrona opiera się na idei zachowania środowiska naturalnego takim, jakie jest. Ochrona in situ , to znaczy bezpośrednio w środowisku naturalnym, w szczególności poprzez tworzenie obszarów chronionych. Ta metoda jest często postrzegana jako idealna strategia, ale rzadko jest możliwa. Ponadto prowadzone są działania ochronne ex situ , polegające na usunięciu zagrożonego gatunku z jego naturalnego środowiska w celu umieszczenia go w bezpiecznym miejscu, pod nadzorem człowieka ( park zwierząt , bank nasion itp.).
Ochrona dopuszcza eksploatację zasobów naturalnych przez działalność człowieka, ale ma na celu ustalenie rozsądnych granic umożliwiających ich odnowienie.
Wreszcie, że restauracja ma na celu przywrócenie bioróżnorodności i przywracanie funkcji ekosystemów, albo poprzez przeprowadzenie rekultywacji zdegradowanych środowisk, albo poprzez ponowne wprowadzenie gatunków zagrożonych wyginięciem w środowisku naturalnym.
Inna opcja opiera się na wdrożeniu środków kompensacyjnych, które mają na celu zrównoważenie negatywnych skutków działalności człowieka na różnorodność biologiczną.
Konwencja o różnorodności biologicznej (CBD) została przyjęta w następstwie Szczytu Ziemi , który odbył się w Rio de Janeiro w 1992 roku . Po raz pierwszy w prawie międzynarodowym uznaje zachowanie różnorodności biologicznej za „powszechną troskę ludzkości” i zapewnia uniwersalne ramy prawne. Do tej pory traktat ten podpisało 168 ze 193 państw członkowskich ONZ , a Stany Zjednoczone są jedynym dużym krajem, który go nie ratyfikował.
Konwencja ustanawia trzy główne cele:
CBD jest źródłem opracowywania przez kraje sygnatariuszy strategii bioróżnorodności. Każdego roku kraje sygnatariusze organizują konferencję stron (COP), aby przyspieszyć wdrażanie konwencji. Związany z UNEP sekretariat Konwencji o różnorodności biologicznej (SCDB) odpowiada za przygotowanie posiedzeń COP, a także innych grup roboczych związanych z konwencją oraz za ich koordynację z innymi organami międzynarodowymi.
W kierunku globalnego zarządzaniaW styczeń 2005, Francja organizuje międzynarodową konferencję zatytułowaną „Bioróżnorodność: nauka i zarządzanie”, w celu przeprowadzenia debaty między naukowcami i politykami na różne tematy związane z różnorodnością biologiczną. Podczas tej konferencji po raz pierwszy omawiana jest idea międzynarodowego mechanizmu ekspertyz naukowych dotyczących bioróżnorodności. Wspierany przez Francję, pomysł zyskał grunt i następnie doprowadziły do utworzenia Międzyrządowej Platformy na rzecz różnorodności biologicznej i funkcji ekosystemu (IPBES, Międzyrządowej Platformy Science-Polityka w sprawie różnorodności biologicznej i funkcji ekosystemu ) w 2012 roku , zgodnie z umowami z Nagoi .
IPBES to organizacja służąca jako interfejs między rządami a środowiskiem naukowym w zakresie różnorodności biologicznej. Na wzór IPCC , jego misją jest uwrażliwienie rządów i populacji na erozję bioróżnorodności oraz zapewnienie wsparcia w podejmowaniu decyzji poprzez regularne sporządzanie podsumowań na ten temat. Podczas spotkania IPBES w Paryżu w miesiącuMaj 2019, naukowcy ogłosili globalny alarm dotyczący niszczenia bioróżnorodności i ryzyka wyginięcia miliona gatunków zwierząt i roślin.