Świat przyszły ( Olam Haba ) jest jednym z podstawowych przekonań judaizmu , ściśle związanych z eschatologii i mesjanizmu żydowskiego .
W rzeczywistości odnosi się do dwóch różnych koncepcji:
W czasach Miszny i Talmudu pierwsze znaczenie miało pierwsze znaczenie, ale drugie trwa od tego czasu aż do dnia dzisiejszego.
Chociaż judaizm mocno podkreśla znaczenie życia „na tej ziemi” (chociaż „świat” nie jest pojęciem nieżydowskim), wszystkie źródła żydowskie mówią o życiu po śmierci. Tradycja żydowska głosi, że dusza ludzka, ze swej natury jako boski oddech (wdychany w nozdrza Adama), jest nieśmiertelna i chociaż nierozerwalnie związana z ciałem , przeżywa ją po śmierci. Życie wieczne bywa opisywane w kategoriach „ Olam Haba ”, ale także od Gan Eden (Ogrodu Niebiańskich Rozkoszy, czyli Raju ), do Szeolu (grobu) czy Guehinnoma (fr. Gehenna, Dolina Hinnom, prawdziwy piec, mniej więcej odpowiednik " czyściec ").
Chociaż wszystkie klasyczne źródła rabiniczne zajmują się życiem pozagrobowym, w źródłach średniowiecznych istnieje spory spór co do natury egzystencji u schyłku dni po czasach mesjańskich.
Mojżesz Majmonides (który był za to mocno krytykowany) ostatecznie opisuje całkowicie duchową egzystencję, ponieważ dusze nazywa „bezcielesnymi intelektami”, to znaczy pozbawionymi ciała. Mocno krytykowany za takie podejście, które wydawało się ignorować zasadę zmartwychwstania, musiał to usprawiedliwić i wyjaśnił, że jeśli rzeczywiście nastąpi zmartwychwstanie przy przyjściu Mesjasza, ci zmartwychwstali ludzie w końcu umrą, a ich dusze. wtedy żyć tak, jak to opisał.
Jedną z odpowiedzi udzielonych Majmonidesowi była odpowiedź Nahmanidesa : według niego, po zmartwychwstaniu umarłych nastąpi na ziemi intensywnie duchowa egzystencja, aż do momentu, w którym „cielesne” i duchowe połączą się.
Obaj wierzą, że w tej egzystencji osiąga się niezwykle wysoki poziom zrozumienia i połączenia z Boską Obecnością , co jest zgodne z wcześniejszymi naukami rabinów, że w przyszłym świecie sam Bóg będzie nauczał Tory swoich poddanych.
W literaturze rabinicznej jest wiele opinii na temat tego, co dzieje się z duszą zmarłego po jego śmierci, jego przeżyć, jego przeznaczenia. Typowe kroki, ale nie obowiązkowe, to:
Wszyscy rabini zgadzają się, że te koncepcje są daleko poza ludzkim zrozumieniem i dlatego idee te wyrażane są w formie przypowieści i analogii.
Temat Guehinnom (dosłownie „dolina Hinnoma ”, fr. Gehenna) jest stosunkowo dobrze zdefiniowany w literaturze rabinicznej.
Według większości autorów świat dusz jest światem prawdy (Emet), w którym dusza, która zawiodła w swoich obowiązkach, odczuwa jasno żal. Guehinnom jest zatem duchowym piecem, w którym dusza jest oczyszczana przez przesłuchanie w celu jej wniebowstąpienia do Gan Eden .
W judaizmie dolina Hinnoma jest stałym, strasznym ognistym piecem, ale tortury, jeśli są, nie są wieczne: według większości pism rabinicznych przebywa się tam maksymalnie dwanaście miesięcy, z wyjątkami, takimi jak jak Elisha ben Abouya (który według Talmudu Babilońskiego wyszedł dopiero po śmierci rabina Johanana i według Talmudu jerozolimskiego wyjdzie wraz z przyjściem Mesjasza ) są niezwykle rzadkie. Z tego powodu nawet najbliżsi krewni zmarłych Żydów nie mogą odmawiać kadiszu pogrążonych w żałobie dłużej niż rok, że Sziwa nie trwa dłużej niż tydzień, a Szloszim dłużej niż miesiąc. (Patrz żałoba w judaizmie )
Choć zwykle tłumaczone jako „ piekło ” lub gehenna, należy zauważyć, że to „piekło” różni się znacznie od idei, jaką ma o nim chrześcijaństwo : dla tego jest to miejsce wiecznych męki, gdzie Bóg nie przenika i gdzie grzesznicy, zatwardziałi i niechrześcijanie są odrzucani (ten ostatni punkt, powszechnie akceptowany w czasach Dantego Alighieri , był od tego czasu mocno dyskutowany).
Według judaizmu nie-Żydzi (narody) mają prawo do przyszłego świata, ponieważ przestrzegają siedmiu praw Noego . Dla Żydów bierze się pod uwagę 613 praw Tory .
Najpowszechniej akceptowanym poglądem w Kabale i w ruchach, które z niej wyrosły, takich jak chasydzki judaizm , jest to, że przyszły świat nadejdzie po końcu tego świata dusz i że płaca za spełnianie micwot będzie kryterium życia dla dusz, reinkarnowanych w ciałach.
Komentator Szampana Raszi komentuje Psalm 49, werset 10 i wyjaśnia, że śmierć ( mita ) mędrca różni się od śmierci ( aveda ) głupca, ponieważ dotyczy tylko ciała, a nie duszy.
Według myślicieli świeckich pojęcia metempsychozy , poza, itd. Niewiele dyskutowano przed Hellenami, a o przetrwaniu duszy do ciała mogą pamiętać tylko ci, którzy przeżyli i późniejsze pokolenia zmarłych. Jest to jedna ze świeckich interpretacji tzw. Talmudu : „Mędrzec, nawet martwy, żyje, zły, nawet żywy, nie żyje” ( Berachot 18b ).
To zgromadzenie jest opisane jako wydarzenie odrębne od fizycznej śmierci ciała i pogrzebu.
Jednak najbardziej wyraźne odniesienie do przyszłego świata znajduje się w Dn 12,2 : „Wielu z tych, którzy śpią w prochu ziemi, obudzi się, jedni do życia wiecznego, a drudzy do wyrzutów wiecznego wstydu”.
Niektóre wersety zdają się sugerować życie przyszłe, w którym nie można ani chwalić ani dziękować Bogu, chociaż nie wykluczają przyszłego świata, w którym każdy otrzyma zapłatę za swoje czyny. Wersety te w istocie wzywają człowieka do działania dla dobra w tym tutejszym świecie, który jest światem czynu, do zdobywania zasług, zasług, które nie będą już możliwe po odsłonięciu Boskiej obecności w przyszłym świecie, tak bardzo zainteresowanie dobrym działaniem będzie oczywiste. Jak mówi: „Godzina pokuty i dobrych uczynków na tym świecie jest warta więcej niż całe życie w przyszłym świecie. A godzina błogości w przyszłym świecie jest warta więcej niż całe życie [materialne przyjemności] tego świata ”.
Dlatego jest to pochwała żywych, tych, którzy żyją w zasłonie Boskiej obecności i którzy wciąż mają wolną wolę, która ma wartość, stąd pilna potrzeba według judaizmu pokuty i dobrego działania w świecie poniżej.
Bez egzegezy inne wersety zdają się po prostu wykluczać świat po śmierci: