SEPECAT Jaguar A | ||
Jaguar A z 1/7 eskadry myśliwskiej Prowansji , noszący odznakę eskadry SPA 77 („Krzyż Jerozolimski”), nad Morzem Adriatyckim w celu wsparcia sił stabilizacyjnych 8 kwietnia 2003 r. | ||
Budowniczy | / SEPECAT | |
---|---|---|
Rola | Samolot szturmowy | |
Status | Nadal w służbie w Indiach | |
Pierwszy lot | 8 września 1968 | |
Uruchomienie | 24 maja 1973 r. | |
Data odstąpienia od umowy |
1 st lipiec 2.005we Francji 31 maja 2007 r.w Wielkiej Brytanii |
|
Cena jednostkowa | 8 mln USD (w 2008 r.) |
|
Liczba zbudowany | 612 | |
Załoga | ||
1 pilot lub 1 instruktor i 1 uczeń w wersji dwumiejscowej (szkolenie) | ||
Motoryzacja | ||
Silnik | Rolls-Royce Turbomeca Adour Mk.102 | |
Numer | 2 | |
Rodzaj | Turbo do podwójnego przepływu i dopalacza | |
Ciąg jednostkowy | 32,5 kN z PC | |
Wymiary | ||
Zakres | 8,69 m² | |
Długość | 16,83 m² | |
Wysokość | 4,81 m² | |
Powierzchnia skrzydła | 24,18 m 2 | |
Szerokie rzesze | ||
Pusty | 7000 kg | |
Paliwo | 5 225 kg | |
Z uzbrojeniem | 10 910 kg | |
Maksymalny | 15 700 kg | |
Przedstawienia | ||
Maksymalna prędkość | 1700 km/h ( Mach 1,6 ) | |
Sufit | 12 927 m² | |
Prędkość wspinaczki | 6000 m/min | |
Zakres działania | 535 km | |
Wytrzymałość | 10:20 z tankowaniem w locie | |
Stosunek siły do masy | 0,60 | |
Uzbrojenie | ||
Wewnętrzny | 2 działa DEFA 30 mm (po 150 nabojów) | |
Zewnętrzny | 4500 kg ładunków na 5 zewnętrznych pylonach transportowych: bomby , rakiety , pociski, zbiorniki zewnętrzne, zasobniki do znakowania laserowego, ECM itp. | |
Awionika | ||
HUD , nawigacja radar dopplerowski , system kierowania ogniem, radarowy czujnik ostrzegawczy, kamera panoramiczna OMERA 40, dalmierz laserowy, GPS , kompatybilność z oznacznikami laserowymi TIALD, TERPROM , lornetka noktowizyjna itp. | ||
Sepecat Jaguar to wojskowy samolot projekt francusko - brytyjski , którego wersja jest samochód do ataku ziemi i wersja tandem do jazdy do przodu. Oddany do użytku w 1973 roku , zbudowano nieco ponad 600 egzemplarzy w sześciu krajach, w tym w Indiach, które zbudowały go na licencji .
Na początku lat 1960 , Francja i Wielka Brytania były zarówno w poszukiwaniu samolotu treningowego z szturmowy możliwości . Chociaż specyfikacje są odpowiednio różne, potrzeby są jednak zbliżone, a pierwszy protokół ustaleń między dwoma krajami został podpisany w marcu 1964 roku. Projekt 121A zaproponowany przez Bregueta odbywa się w 1965 roku, rok później Breguet nawiązuje współpracę z British Aircraft Corporation (BAC) spółka joint venture SEPECAT odpowiedzialna za projektowanie, a następnie masową produkcję przyszłych samolotów.
W dniu 27 czerwca 1967 roku, na wniosek rządu francuskiego The Société des Avions Marcel Dassault kupił Breguet Aviation i musiał zatroszczyć się o programie Jaguar.
Budowane są dwa prototypy każdej wersji, w kolejności:
Kiedy pierwszy samolot produkcyjny zjechał z taśm montażowych pod koniec 1971 roku, oba kraje ostatecznie zmieniły zdanie i misja szturmowa stała się priorytetem: zarówno Francja, jak i Wielka Brytania zamówiły po 200 samolotów, podzielonych na 160 jednomiejscowych i 40 dwumiejscowe. Produkcja seryjna jest dzielona równo, każdy kraj dostarcza połowę części i zapewnia końcowy montaż przeznaczonych do niej urządzeń. Te silniki Rolls-Royce Turbomeca Adour zostały zbudowane przez Rolls-Royce dla angielskich samolotów, a przez Turbomeca dla francuskich samolotów.
Pierwsze Jaguary A są dostarczane z reaktorami Adour 101 o maksymalnej mocy 24,7 kN , szybko zastąpionymi mocniejszym Adour 102 i wyposażonymi w „modulowany” dopalacz, który może stopniowo włączać się od 80% maksymalnego ciągu suchego. System ten został początkowo opracowany dla Jaguara M. Pozostałe wersje otrzymują bezpośrednio Adour 102.
Pomimo wspólnej komórki , wersje używane przez oba kraje nie mają ani tej samej broni ( DEFA dla Francuzów, Aden dla Anglików) ani tej samej awioniki . Francuskie samoloty były wyposażone w nawigacyjny radar dopplerowski , system kierowania ogniem, radarowy system ostrzegania oraz panoramiczną kamerę OMERA 40 pod nosem, uzupełnioną później o dalmierz laserowy . Ostatnich 30 francuskich jednomiejscowych samochodów może być również wyposażonych w laserowo oznaczoną gondolę . Ze swojej strony samoloty angielskie miały bardziej wydajny system nawigacji i ataku, wyświetlacz przewijania mapy, czujnik ostrzegający przed radarami tworzący pasek na szczycie płetwy oraz system laserowy w nosie zapewniający telemetrię i wykrywanie oświetlenia.
Ponadto Francja produkuje prototyp oznaczony jako Jaguar M , przeznaczony dla jej aeronautyki morskiej i zmodyfikowany do działania z lotniskowca . Swój pierwszy lot wykonał 14 listopada 1969 roku i przeprowadził kilka kampanii testowych: symulowane lądowania na pasie startowym w Nîmes-Garons , testy katapulty na ziemi w Wielkiej Brytanii , a następnie próby morskie z lotniskowca Clemenceau . Z tej wersji jednak zrezygnowano na początku 1973 roku : z jednej strony Jaguar okazał się słabszy, z drugiej konieczne byłoby wzmocnienie katapult i mostu lotniskowców, co oczywiście wiązało się z wysokimi dodatkowymi kosztami.
W Siłach Powietrznych Jaguarowi powierzono następujące misje:
W roli drugorzędnej może również wykonywać misje rozpoznawcze (z zasobnikiem brzusznym RP 36P zawierającym 3 kamery) oraz polować na średniej/niskiej wysokości.
Eskadra | Kropka | Lokalizacja | Misja główna |
---|---|---|---|
1/7 Prowansja | 1973-2005 | Saint-Dizier | Atak nuklearny do 1993 roku, a następnie atak konwencjonalny |
2/7 Argonia | 1974-2001 | Saint-Dizier | Trening |
3/7 Langwedocja | 1973-2001 | Saint-Dizier | Atak nuklearny do 1993 roku, a następnie atak konwencjonalny |
4/7 Limuzyna | 1980-1989 | Istres | Atak nuklearny |
1/11 Roussillon | 1976-1994 | Tuł | Konwencjonalny atak |
2/11 Wogezy | 1976-1996 | Tuł | Elektroniczna wojna |
3/11 Korsyka | 1975-1997 | Tuł | Konwencjonalny atak |
4/11 Jura | 1979-1992 | bordeaux | Konwencjonalny atak |
3/3 Ardeny | 1977-1987 | Nancy | Atak antyradarowy |
Pod koniec lat 80. francuskie Jaguary będą wyposażone w GPS , niepodłączony do systemu nawigacyjnego, który jednak umożliwia ręczne resetowanie. Air Force został wycofany ze służby na jego ostatnie Jaguars1 st lipiec 2.005, ostatnia eskadra wciąż działająca ( 1/7 Provence ) otrzymała pierwszego Rafale w następnym roku.
W trakcie swojej kariery angielskie Jaguary przeszły kilka programów aktualizacji. W 1983 roku niektóre samoloty (75 Jaguar GR.1A i 14 T.2A) zostały wyposażone w nowy, bardziej precyzyjny system nawigacji z jednostką inercji i nowym komputerem pokładowym, w którym można było programować misje przy użyciu kart pamięci . Następnie otrzymali reaktory Adour 104 oferujące 10% więcej mocy niż oryginalny Adour 102. Na początku lat 90. radarowy czujnik ostrzegawczy został zastąpiony bardziej wydajnym systemem, a nad skrzydłami zamontowano szyny do przenoszenia pocisków powietrze-powietrze (dziedzictwo Jaguar International).
Po wojnie w Zatoce Perskiej kilka Jaguarów (10 jednomiejscowych GR.1B i 2 dwumiejscowe T.2B) zmodyfikowano tak, aby nosiły kapsułę TIALD (połączony system obrazowania w podczerwieni i oświetlenia laserowego), co doprowadziło do zainstalowania wewnętrznego magistrala danych, modyfikacja celownika i kokpitu. Po wojnie w Bośni program oznaczony jako Jaguar 96 zaowocował wersją GR.3 zawierającą modyfikacje GR.1B uzupełnione o system HOTAS i ulepszony system nawigacji, w tym GPS .
W 2000 roku dostarczono pierwszy Jaguar GR.3A z kokpitem kompatybilnym z goglami noktowizyjnymi, obsługą wyświetlacza na wizjerze hełmu i nowym systemem planowania misji. W tym samym czasie dwumiejscowy T.2 został doprowadzony do standardu T.4, w tym niektóre modyfikacje GR.3 i GR.3A. Wreszcie, reaktor Adour 104 został zastąpiony bardziej niezawodnym Adour 106 oferującym o 6% większą moc.
Chociaż przeprowadzone modernizacje miały początkowo umożliwić Królewskim Siłom Powietrznym utrzymanie Jaguarów do 2008 roku, ostatnia eskadra wyposażona w ten samolot została rozwiązana 31 maja 2007 roku.
Od połowy 2010 r. do początku 2011 r. zarejestrowany Jaguar GR3 XZ118 był używany przez artystkę Fionę Banner na wystawie w Tate Britain Museum . Samolot został pozbawiony farby, a następnie wypolerowany jak lustro, zanim został wystawiony na plecach na środku galerii, patrz zdjęcie po prawej.
Sprzedaż eksportowa była negocjowana i prowadzona głównie przez Brytyjczyków, ponieważ w międzyczasie Breguet został kupiony przez Dassault Aviation, które wolało sprzedać swój Mirage F1 . Tym samym British Aerospace uzyska w 1980 roku wyłączną licencję na rynek międzynarodowy.
Na eksport opracowano specjalną wersję: Jaguar International , który swój pierwszy lot odbył 2 września 1975 r. Oparty na angielskim Jaguar GR.1/T.2, posiada silniki Adour 804 oferujące o 32% większą moc. 47,4 kN) i różnej awioniki w zależności od kraju. Ta wersja może również przenosić dwa pociski powietrze-powietrze zamontowane na szynach umieszczonych na górnej powierzchni skrzydeł , co później zostanie dodane do angielskich Jaguarów. SEPECAT w końcu zaoferował subwersję przeznaczoną do ataku przeciwokrętowego, wyposażoną w radar Agave w nosie i zdolną do odpalania pocisków przeciwokrętowych Sea Eagle .
Dziesiątki samolotów zostały wyeksportowane do Ekwadoru (12), Sułtanatu Omanu (24), Indii (40) i Nigerii (18): Oman dwukrotnie aktualizował swoje Jaguary (do standardu GR.1A pod koniec lat 80., a następnie do standard GR.3A pod koniec lat 90., podczas gdy ze względów budżetowych Nigeria nie tylko zrezygnowała z zakupu dodatkowych 18 Jaguarów, ale także wycofała egzemplarze ze służby na początku lat 90.
Największym odbiorcą eksportowym Jaguara są Indie . W poszukiwaniu samolotu szturmowego od końca lat 50. kraj ten opracował najpierw HAL HF-24 Marut, który nigdy nie mógł otrzymać wystarczająco mocnych silników i był pozbawiony awioniki godnej tego nazwiska. Zainicjowane w 1968 roku Indie ostatecznie podpisały w kwietniu 1979 roku zamówienie na 130 Jaguarów, w tym kontrakt na produkcję na licencji 95 sztuk oraz transfer technologii. Royal Air Force było przeszkolenie pierwszych pilotów Indian Air Force i dzierżawy 20 samolotów do Indii, czekając na to, aby otrzymać Jego Jaguary (lokalnie zwaną Shamsher lub „miecz sprawiedliwości”). Aż do jego wymiany, Indie modernizację 120 samolotów bojowych Jaguar od 1980 do standardów XXI -go wieku. Modernizując swoje Jaguary, Indie przedłużają ich żywotność do 2030 roku.
Pierwsza indyjska eskadra została ogłoszona operacyjną we wrześniu 1980 roku, a druga rok później, po przybyciu 38 jednostek wyprodukowanych przez SEPECAT . Produkcja lokalna, powierzona firmie Hindustan Aeronautics Ltd. , rozpoczęła się od montażu z dostarczonych części, a następnie kontynuowała produkcję całkowicie indyjską, z wyjątkiem reaktorów. W sumie od 1980 do 1991 roku stopniowo wyposażano pięć eskadr. Jedna z nich otrzymała 12 Jaguarów IM wyposażonych w radary Agave i przeznaczonych do ataku morskiego; Indie są jedynym krajem, który wprowadził tę wersję do użytku.
Wyposażone w silniki Adour Mk 811, indyjskie Jaguary przeszły dwa programy modernizacyjne, oznaczone jako DARIN ( jednostka bezwładności , wyświetlacz przewijania mapy, system nawigacji i ataku zintegrowany wokół szyny danych) oraz DARIN II (integracja GPS , wymiana systemu ostrzegania przed radarami , dodanie wyrzutni wabików). W 2004 roku Indie wyprodukowały około 100 Jaguarów lokalnie i miały wyprodukować kolejnych 20, w sumie 158 sztuk (wraz z tymi wyprodukowanymi przez SEPECAT), z których część miała zrekompensować straty samolotów od początku lat 80., co stanowi trzecią część. całkowitej.
Francuskie Jaguary brały udział w licznych operacjach:
Brytyjskie Jaguary zostały zgłoszone:
Wprowadzono indyjskie jaguary:
Jaguar to solidny samolot zdolny do poruszania się po nierównym terenie, w szczególności dzięki niskociśnieniowym oponom. Jego konserwacja jest łatwa (wymiana reaktora w około 3 godziny) i niedroga. Samolot jest wyposażony w stoper i spadochron wspomagający hamowanie . Spadochron można zastąpić wyrzutnią wabików, ale podczas wojny w Zatoce Perskiej zarówno angielskie, jak i francuskie jaguary otrzymają zewnętrzne wyrzutnie wabików przyklejone wzdłuż kadłuba, pod skrzydłami.
Jednomiejscowy Jaguar można tankować w locie za pomocą wysuwanego drążka z przodu po prawej stronie kokpitu. Francuski Jaguar E ma nieruchomą tyczkę w przedłużeniu nosa.
Rekord lotu 10:20 powrót Toul do punktu w pobliżu Nawazibu wyreżyserował dwa Jaguar E WE 3/11 Korsyce 11 th myśliwskiego tankować pięć razy przez dwa C-135F jednego począwszy od Francji, drugi z siedzibą w Dakarze .
Dzięki swojej stabilności Jaguar jest doskonałą platformą do ataku naziemnego.
Aby skrócić długość startu i lądowania, skrzydło jest wyposażone w listwy krawędzi natarcia i klapy wysokiego podnoszenia wzdłuż całej krawędzi spływu. To faktycznie zabroniło używania lotek do kontroli przechyłu, więc inżynierowie zainstalowali system spoilerów , który niszcząc podnośnik na skrzydle, pozwala temu samolotowi skręcić. Ponadto przy niskich prędkościach podnośnik porusza się asymetrycznie, aby poprawić kontrolę przechyłów. Konstrukcja kadłuba to plaster miodu , co tłumaczy jego stosunkowo niską wagę. W zamian niektóre samoloty (zwłaszcza dwumiejscowe, dłuższe) kończą swoją karierę ze zdeformowanym kadłubem w wyniku niewystarczającej wytrzymałości mechanicznej.