Emigracja odnosi się do wyjazdu około 140 tysięcy Francuzów poza terytorium ich kraju, między 1789 i 1800, z powodu rewolucyjnej niepokojów i to dzień po14 lipca 1789i szturm Bastylii . Ci wyznawcy swojej religii i instytucji monarchicznej boją się o tę drugą, a gwałtowny obrót wydarzeń sprawia, że obawiają się także o własną integralność fizyczną. Podczas gdy wielu z nich to szlachta, księża lub zakonnicy (44%), są też żołnierze (4%), mieszczanie (17%), chłopi (20%), robotnicy, rzemieślnicy i kupcy (15%). Niektórzy emigrują, aby walczyć z rewolucją z zewnątrz, inni, aby uciec przed jej przemocą, w szczególności przed terrorem .
Po pierwszych zamieszkach rewolucyjnych, które miały miejsce 12 i 13 lipca 1789 r. , Nastąpił szturm na Bastylię . Gwałtowny zwrot tych wydarzeń i zamieszek na prowincji, wywołany przez15 lipca 1789, księcia Condé, który ma obrać z Chantilly drogę Flandrii. Plik17 lipca 1789hrabia d'Artois, przyszły Karol X , a po nim Polignakowie i kilku innych wielkich dworów dworskich, z kolei wyjechali za granicę. Jako jedni z pierwszych, którzy opuścili, dołączyli w Turynie do dworu króla Sardynii, teścia hrabiego Prowansji, hrabiego Artois i ich siostry Klotyldy z Francji, a następnie elektoratu Trewiru, gdzie ich wujek Clément Wenceslas panował. z Saksonii .
W obawie o stabilność reżimu, a tym samym o jego bezpieczeństwo, markiz de Bouillé , wszyscy członkowie ministerstwa Broglie , Calonne i wielu dworzan wkrótce poszło za nimi.
Ze swojej strony hrabia Prowansji, przyszły Ludwik XVIII , opuścił Francję dopiero wieczorem20 czerwca 1791- tej samej nocy próby lotu Ludwika XVI - ale inną trasą (najkrótszą trasą do austriackiej Holandii ).
Przemówienie Bouillé, które groziło Paryżowi zniszczeniem, deklarując, że nie pozostawi kamienia na kamieniu, zachęciło rojalistów do wyjazdu za granicę. Otwarcie założyli biura w Paryżu i głównych miastach Francji, aby przyspieszyć emigrację. Ich gazety znacznie wyolbrzymiały przygotowania obcych mocarstw przeciwko Francji, liczbę emigrantów zgromadzonych na granicach i dobitnie przewidywały ich triumf i upadek Konstytucji .
Nastąpiło wygnanie oficerów armii i marynarki wojennej, często pochodzenia szlacheckiego i poddanych rebelii, nawet wobec przemocy ich ludzi, a także „opornych” księży, którzy odrzucili konstytucję. Prawo cywilne duchowieństwa , głosował12 lipca 1790 (i potępiony przez Papieża).
Lotu i aresztowania Ludwika XVI w Varennes ,21 czerwca 1791powodują nową falę wyjazdów.
Po rozwiązaniu Zgromadzenia Ustawodawczego im1 st październik 1791radykalizacja rewolucji zmusza wielu wyborców pochodzenia szlacheckiego do opuszczenia Francji.
Zauważamy, że między 1789 a 10 sierpnia 1792 , datą zdobycia Tuileries, 30 000 Francuzów opuściło kraj.
Wreszcie ci, którzy emigrują później, po masakrze w Tuileries , masakrach wrześniowych i początku terroru , są przeciwnikami Republiki, ale ze wszystkich środowisk społecznych: rzemieślników, kupców lub wielu chłopów, których znane opinie zagrażały ich życiu. . W swoich Wspomnieniach , Chateaubriand opisuje z jednej strony „tego mylić gromady dorosłych mężczyzn, starców, którzy mają zejść ze swoich gołębników” [...] starzy panowie [...] podarte ubrania, [...], przeciągając się z kijem i podtrzymywany pod ramionami przez jednego ze swoich synów ” , kiedy sztab generalny żył w dostatku.
Te różne miejsca zależą przede wszystkim od pochodzenia geograficznego emigranta. Rzeczywiście obszary emigracji są zróżnicowane:
Jeśli w 1789 i 1790 r. Pakowanie było stosunkowo łatwe, nawet z towarami, sztućcami, złotem, to od 1791 r . Stało się znacznie bardziej skomplikowane . Władze rewolucyjne zdają sobie sprawę, że jest to ucieczka kapitału, która może zaszkodzić gospodarce narodowej, jeśli będzie kontynuowana. Ponadto emigranci stali się zagrożeni i utworzyli duże zgromadzenia na granicy. Grozili konfiskatą mienia, a nawet torturami, tym, którzy nie sprzyjali ich interesom. W obliczu narastającego z dnia na dzień ruchu Ludwik XVI podjął kroki, aby go powstrzymać.
W związku z tym przyjmuje się przepisy ograniczające mobilność potencjalnych emigrantów i imigrantów 31 października 1791The Assembly legislacyjne , dekretem nakazał emigrantów do powrotu przed 1 st stycznia następnego roku, pod rygorem uznania ich za rebeliantów i pozbawieni praw.
Drugi dekret przywraca możliwość korzystania z paszportu ( dekret z 1 lutego 1792 r .).
Książęta odmówili posłuszeństwa, ustawodawca nakazał 9 lutego 1792emigrantom do powrotu pod groźbą wpłaty potrójnej składki. Za zdrajców ojczyzny ogłasza tych wszystkich, którzy korespondowali z księciem Condé lub innymi emigrantami. Urzędnikom publicznym, strażom narodowym, a nawet żołnierzom nakazano aresztować każdego, kto próbował opuścić królestwo. Zakazano wszelkiego eksportu gotówki, złota lub srebra, broni, amunicji, rzeczy, powozów i koni.
Szczególne środki podejmuje się wobec „wspólników emigrantów”; nakazuje się konfiskatę mienia emigrantów (art30 marca 1792); potem kara śmierci dla każdego „wziętego z bronią” emigranta. Rzeczywiście, na granicy jest masa tak zwana Armia Książąt , złożona z rojalistów, którzy czekają na pierwszą okazję do obalenia młodej Republiki. Ale nawet przed względami czysto bezpieczeństwa „to przede wszystkim ekonomiczne nieprzewidziane okoliczności zadecydowały o prześladowaniach emigrantów”. Ucieczka tych emigrantów była w pewnym sensie kontrolowana przez państwo, aby lepiej zawłaszczyć ich majątek, przekształcając go w dobra narodowe, sprzedawane po niskiej cenie.
Po przyjęciu konstytucji przez króla, to zbywa tych rygorów i Dekret 1 st sierpnia jest zgłaszane.
Nasilenie się przemocy we Francji, wraz z dniem 10 sierpnia 1792 r. , Niewola rodziny królewskiej w Tour du Temple , masakry wrześniowe , nie zachęciły emigrantów do powrotu, wręcz przeciwnie, a ich organizacja była kontynuowana. na granicy.
Kontynuując swój lot na oślep, ustawodawca idzie nawet dalej: ogłasza, że Francuzi zgromadzili się poza granicami podejrzanymi o spisek przeciwko ojczyźnie; kara śmierci została nałożona przeciwko nim, przeciwko książętom i urzędnikom państwowym mającym siedzibę poza królestwem oraz przeciwko wszystkim, którzy zaciągają się do armii rojalistów.
Emigranci schronili się w prawie wszystkich krajach Europy, ale głównie w Niemczech , Austrii , Rosji , Anglii , Nicei , Turynie , Koblencji ; pewna liczba przenosi się nawet do Stanów Zjednoczonych i Kanady .
Wspierani przez Prusy i Austrię, wkrótce utworzyli małą armię, „Armię Książąt” .
W połowie 1792 roku 4000 z nich przybyło do Trewiru i połączyło się z Prusami. W tym samym roku zaatakowali granice północnego wschodu. To jest walka z Valmy , na20 września 1792.
Podczas sesji 20 października, Vergniaud wyraża przed Konstytuanty mały strach, który musi inspirować „Te frakcje jak śmieszne są one bezczelne [że] wzrost ich liczby tylko [...] popycha szybciej w kierunku najbardziej bezwzględnego niedoboru” . Potwierdza: „Wkrótce zobaczymy tych wspaniałych żebraków odpokutowanych ze wstydu i nędzy za zbrodnie ich pychy. „ Jednak Konwencja Narodowa 22 października 1792 r. Odpowiada emigrantom w sprawie wygnania na zawsze terytorium Republiki i skazania na śmierć tych, którzy wrócą. Emigranci, wzięci z bronią w ręku, zostali już skazani na tę samą karę poprzednim dekretem, a dziewięciu z nich zgilotynowano na Place de Grève ; nakazała także tym, którzy wrócili, opuszczenie terytorium Republiki w ciągu dwóch tygodni. Kolejny dekret unieważniono wkrótce po darowiznach dokonanych przez nich od1 st lipiec +1.789, wówczas pismo od Ministra Spraw Wewnętrznych spowodowało jednocześnie rozbiórkę ich zamków.
Po egzekucji Ludwika XVI emigranci ogłaszają w Willengen , króla Francji i Nawarry , więźnia delfina w świątyni .
Konwencja podwoiła wówczas swoją surowość wobec nich: aresztowani we Francji byli rozstrzeliwani w ciągu dwudziestu czterech godzin, a zabrani za granicę, uzbrojeni lub nieuzbrojeni, byli traktowani w ten sam sposób.
Pomimo tych środków rojaliści, którzy nie wyemigrowali, pracowali nad zakłóceniami w departamentach, a ci, którzy byli w obcych krajach, próbowali zdezorganizować armie rewolucyjne, angażując się w spiski w całej Europie, uczestnicząc w operacjach wojskowych, powstaniu Vendée , Quiberon. Wyprawa .
Wspierane przez Wielką Brytanię, zostali pokonani, kiedy wylądował w Quiberon na 2 Thermidor Rok III .
Kiedy Robespierre upadł, wielu z nich wróciło do Francji z pragnieniem przywrócenia na tron syna Ludwika XVI . Zniknięcie tego dziecka, Ludwika XVII , obniża ich nadzieje, ale ich działania nie je ponownie wydalony z terytorium, zwłaszcza, że biorą udział w powstaniach przeciwko konwencji w ciągu dni od 1 st Prairial i 13 vendémiaire. .
W zarządzie znajdują się emigranci wśród konspiratorów zamachu stanu 18 Fructidor . Po serii ustaw i uchwał związanych z ich wydaleniem, ponownym wjazdem, a następnie częściowym usunięciem z listy emigrantów, wracamy do coraz bardziej tolerancyjnych wobec nich działań, aż wreszcie zostaną oni amnestiowani przez Pierwszego Konsula Bonaparte .
W 1793 r. Konwencja zawierała nazwiska emigrantów wpisywane przez gminy na listy. Po bitwie pod Valmy na jednym z nich znaleziono księgę rozkazów z głównymi nazwiskami armii Condé .
Konwencja postanawia, że ten katalog zamówień będzie wymieniany i parafowany na każdej stronie przez dwóch sekretarzy, a komisarze będą zapisywać nazwiska emigrantów, których lista zostanie wydrukowana, wysłana i wysłana do wszystkich gmin.
W listopadzie 1792 r . Zapisano tam nazwiska wszystkich wypędzonych emigrantów. W tym czasie Moniteur Universel opublikował listę osób mieszkających w Paryżu. W lutym 1795 r. Deputowani na misji, po skreśleniu obywateli, którzy nie dopełnili formalności przewidzianych przez prawo lub mieli tych, którzy nie mieli być wpisani na tę listę, Konwencja orzekła, że w przyszłości będą składane zgłoszenia i wykreślenia. do komisji ustawodawczej w celu unieważnienia lub potwierdzenia badania.
Plik 25 kwietnia w tym samym roku, aby nie dopuścić do powrotu do Francji wielu emigrantów, którym udało się uzyskać fałszywe świadectwa pobytu, poświadczające ich status robotników lub oraczy, Zgromadzenie postanowiło, że stan według departamentu promieniowania ogłosił ostatecznie do tego dnia przez komisję ustawodawczą zostanie wydrukowany i że nie będzie już składał się z promieniowania, chyba że na mocy dekretu Konwentu Narodowego w sprawie sprawozdania jego komisji ustawodawczej.
Wpisanie na tę listę, która liczyła do 32 000 osób, było równoznaczne z wyrokiem śmierci .
Wrogość emigrantów szybko skłoniła ustawodawców do podjęcia wobec nich coraz ostrzejszych środków. Pomimo tego arsenału praw i dekretów przeciwko nim, emigranci nie przestawali przez cały czas rewolucji odważnie konspirować przeciwko Republice.
W okresie terroru do emigrantów dotarła seria dekretów: sekwestracja ich majątku rozciągnęła się nawet na własność ich rodziców. Pozbawiono ich wolności, postawiono im specjalne zarzuty i uznano za niezdolnych do pełnienia funkcji publicznych.
Dyrektorium zachowuje te rygory i podejmuje się wiele dekretów, które ich dotyczą, i ustalają sposób ich wpisywania lub promieniowanie na listach, które zawierały ich nazwiska.
Kiedy rojaliści, którzy schronili się za granicą, odmówili wykonania dekretu z 1791 r., Który nakazał im powrót do Francji przed 1 st styczeń 1792pod groźbą śmierci i konfiskaty ich majątku dodaje się je do dóbr kościelnych i dóbr królewskich, zjednoczonych już pod nazwą majątku narodowego .
W kolejnych latach pojawiało się sukcesywnie kilka dekretów dotyczących sprzedaży tych towarów, ich nacjonalizacji, przyspieszenia ich sprzedaży oraz deponowania długów, funduszy i tytułów należących do emigrantów. Ich majątek ruchomy został również uznany za zbywalny, a także jego majątek nieruchomy, uznany za nabyty przez Republikę, niezależnie od przepisów rodziców. Nagrody otrzymali ci, którzy zgłosili własność emigrantów, którzy uniknęli sekwestracji, a także tym, którzy odkryli należące do nich pieniądze lub ukryte wartości.
W 1793 r., Biorąc pod uwagę wsparcie udzielone im przez niektórych urzędników stanowych, Konwencja orzekła, że ci spośród nich, którzy odmówią dzierżawy majątku emigrantów, będą karani dziesięcioletnimi kajdanami. Ich wierzyciele zostali uznani za wierzycieli państwa.
Ustanowiono wiele regulacji, które tworzą całość prawodawstwa dotyczącego emigrantów, nabywców ich majątku, likwidacji ich długów, rent dożywotnich, do których niektórzy byli zobowiązani, a także stanu współwłasności, w jakim byli. znalazł kilku z nich wobec współpracowników, którzy nie wyemigrowali.
Ta grabież majątku emigrantów zubaża wiele rodzin, rozszerzając na przyszłe spadki udziały dzieci francuskich emigrantów, które pozostały we Francji, których udział w przyszłym spadku jest również konfiskowany.
W 6 roku Floréal X Bonaparte w swoim senatus-consulte deklaruje, że emigranci powrócą w posiadanie ich majątku, który nadal był w rękach narodu, z wyjątkiem lasów i budynków przeznaczonych do służby publicznej; jeśli chodzi o kupionych do dziś jako własność narodową, ich nabywcy mieli pozostać właścicielami bez obaw.
Gazeta ta podała tabelę zawierającą nazwiska emigrantów według wydziałów, miejsce ich zamieszkania oraz sytuację i powszechność ich towarów, których sprzedaż została zarządzona dekretem Konwencji.
Ten arkusz wskaźnikowy był pod kierownictwem niejakiego Lachevardière, który wykorzystał swój dostęp do najbardziej zaawansowanych członków Góry, aby wyznaczyć zakazanych. Zaginęła w 1793 roku .
Plik 15 lipca 1801(25 Messidor, rok IX) zostaje podpisany konkordat między rządem francuskim a papieżem Piusem VII , który kwestionuje konstytucję cywilną duchowieństwa z 1790 r. Rzeczywiście, w 1790 r. Francuscy duchowni musieli złożyć przysięgę wierności Konstytucji co spowodowało, że zostali urzędnikami służby cywilnej. Konkordat unieważnia ten akt z 1790 r. W związku z tym rząd uznaje, że religia katolicka, apostolska i rzymska jest religią większości obywateli francuskich, co stanowi początek stopniowego zanikania Kościoła Gallikańskiego we Francji. Papiestwo ponownie staje się źródłem instytucji kanonicznej poprzez ponowne mianowanie biskupów. W tym kontekście oporni księża wyemigrowani lub uchodźcy za granicą podpisują akty uległości, akceptują nową organizację Kościoła Francji i wracają do swojego kraju.
Przykład M gr Agoult Bonneval : biskupa Pamiers (na południe od Tuluzy) w 1786 r., Ówczesnego prezydenta stanów Foix , wyemigrował na początku rewolucji. Po rezygnacji z mandatu wrócił do Francji. Autor wielu broszur i broszur politycznych, biskup znany był także ze swoich studiów ekonomicznych. W liście od5 sierpnia 1802kieruje swoje zgłoszenie do konsulatu francuskiego w Hamburgu: „Karol, Constant, César, Loup, Joseph, Mathieu d'Agoult, były biskup Pamiers, pragnąc powrócić do mojej ojczyzny, oświadcza, że jestem w komunii biskupów Francji powołany w wykonaniu konkordatu zawartego między rządem francuskim a Jego Świątobliwością Piusem VII, że będę wierny rządowi ustanowionemu w konstytucji i nie będę utrzymywał ani bezpośrednio, ani pośrednio, żadnych powiązań ani korespondencji z wrogami państwa ” .
Pod konsulatem przyspiesza powrót emigrantów do Francji. Celem Napoleona Bonaparte było położenie kresu podziałom zrodzonym z rewolucji. Już ustanowienie świadectw pobytu sprzyjało pierwszej fali powrotów: te zaświadczenia miały odróżniać emigrantów od domniemanych emigrantów. Musiały być podpisane przez świadków - podpisy zostały następnie uwierzytelnione - i zweryfikowane przez władze miejskie. Często fałszywi i łatwo dostarczani, pozwalali na potajemne wejście. W okresie reżimu konsularnego powroty te uregulowano kilkoma innymi środkami pacyfikacyjnymi. Pierwsza, dekret z 28 Vendémiaire Roku IX (19 października 1800) umożliwia francuskim emigrantom, wobec których nastąpiło czasowe lub ostateczne wykreślenie (z ksiąg stanu cywilnego), na powrót do Francji. W zamian winni złożyć przysięgę wierności w ciągu dwudziestu dni od ogłoszenia dekretu zgodnie z następującą formułą: „Obiecuję wierność Konstytucji”. Senatus-konsultować z 6 floreal roku X (25 kwietnia 1802) dopełnia nieco bardziej pacyfikację Konsulatu, ponieważ udziela emigrantom amnestii generalnej. Prawo zakładników z 24 roku Messidor VII (12 lipca 1799) jest również skreślony: ustawa ta umożliwiała aresztowanie rodziców emigrantów i buntowników winnych zamieszek lub zamieszek powstańczych.
Pierwsze imperium upadł na6 kwietnia 1814. Odtąd emigranci pozostający za granicą wracali po dwóch dekadach nieobecności, jednocześnie z potęgą Burbonów: Ludwik XVIII , następnie wyemigrowany do Londynu , zasiadł na tronie Francji. Niektórzy wracają, ale nie wszyscy: część emigrantów pozostaje w kraju, w którym się osiedliła, nie mówiąc już o emigrantach, którzy zginęli na emigracji. Ale to pierwsze przywrócenie trwało tylko trochę krócej niż rok. WMarzec 1815, Napoleon odzyskuje energię podczas Stu Dni .
Po raz kolejny Ludwik XVIII i część dworu musieli udać się na wygnanie. To wygnanie rządu Ludwika XVIII w Gandawie .
Wreszcie w Lipiec 1815rozpoczyna się druga restauracja , wraz z ostatecznym powrotem emigrantów.
Emigranci żądają zwrotu mienia skonfiskowanego podczas rewolucji.
Ludwik XVIII odmówił, ale od początku swego panowania Karol X rozstrzygał kwestię rabunku majątku narodowego na23 marca 1825poprzez „ prawo miliarda dla emigrantów ”: przewiduje to sumę nieco mniejszą niż miliard franków, która musi zostać podzielona między pięćdziesiąt tysięcy emigrantów, często szlachciców, w ciągu pięciu lat. Ta miara sprawiedliwości wywołuje oburzenie części populacji.