Filar Yzeures-sur-Creuse

Filar Yzeures-sur-Creuse
Leda, łabędź, Kastor i Polluks (poziom 3).
Leda, łabędź, Kastor i Polluks (poziom 3).
Rodzaj Kolumna
Materiał Wapień muszlowy
Metoda wytwarzania Technika płaskorzeźby i rzeźbienia
Funkcjonować Powołanie wotywne
Kropka Począwszy od III th  century
Kultura Gallo-Roman
Data odkrycia 1895
Miejsce odkrycia Yzeures-sur-Creuse
Informacje kontaktowe 46 ° 47 ′ 10 ″ na północ, 0 ° 52 ′ 14 ″ na wschód
Ochrona Muzeum Minerve
Status dziedzictwa Logo pomnika historycznego Sklasyfikowane MH ( 1896 )
Geolokalizacja na mapie: Indre-et-Loire
(Zobacz sytuację na mapie: Indre-et-Loire) Lokalizacja
Geolokalizacja na mapie: Centre-Val de Loire
(Zobacz lokalizację na mapie: Centre-Val de Loire) Lokalizacja
Geolokalizacja na mapie: Francja
(Zobacz sytuację na mapie: Francja) Lokalizacja

Filarem Yzeures-sur-Creuse jest starożytny monumentalne kolumny w Jurassic powłoki wapienia , pewne ślady które znajdują się w pobliżu i fundamentach starego kościoła francuskiej gminy od Yzeures-sur-Creuse w Indre-et- Loire w 1895.

Rekonstrukcja kościoła parafialnego Notre-Dame z 1895 r. Była okazją do odkrycia w okopach fundamentowych wielu starożytnych kamiennych bloków i kilku sarkofagów Merowingów . Spośród około stu bloków odkopanych w trakcie prac (1895) i następnych (1896), dwadzieścia jeden zidentyfikowano jako niewątpliwie należące do monumentalnego filaru. Są one podzielone na trzy poziomy dekoracji wyrzeźbionych w płaskorzeźbach przedstawiających rzymskie bóstwa ( Jowisza , Marsa …) i bohaterów mitologii greckiej ( Herkules , Perseusz …), prawdopodobnie zwieńczonych brakującym posągiem. Ukryte elementy mogą sugerować, że jest to wysoki pomnik z dziewięciu metrów, zbudowany prawdopodobnie na początku III -go  wieku na cześć cesarza przez reprezentacje alegoryczny . Filar jest z pewnością częścią zestawu pomników i budynków sakralnych, który obejmuje również co najmniej jedną świątynię , być może poświęconą Minerwie, o czym świadczy lapidarium , oraz ołtarz , wszystkie prawdopodobnie należące do jeszcze nieznanej wtórnej aglomeracji . Religijna funkcja tego miejsca jest kontynuowana w średniowieczu wraz z budową kościoła Merowingów, który wykorzystuje reinwestycję w fundamenty, elementy starożytnych zabytków.

Zachowane bloki Yzeures-sur-Creuse, wpisane na listę obiektów chronionych w 1896 r., A następnie włączone do bazy Palissy w 1992 r., Są eksponowane od 1972 r. W Muzeum Minerve , zbudowanym w tym samym mieście, w bezpośrednim sąsiedztwie miejsca ich ekshumacja. Te przypisane do filara zostały szczegółowo zbadane w 1972 r., A następnie, w bardziej ogólnych ramach badań nad wszystkimi lapidarnymi szczątkami Yzeures-sur-Creuse, w 2014 r.

Okoliczności powstania i chronologia badań

Przypadkowe odkrycie bloków i wykopalisk

W 1894 roku zdecydowano się wyburzyć kościół Yzeures-sur-Creuse datowany na XII th  century starych i zbyt małe, ale murze jest nadal silna, aby wybudować kolejny budynek w tym samym miejscu. Prace rozpoczęły się jesienią następnego roku i umożliwiły wydobycie na światło dzienne i wydobycie kilkunastu rzeźbionych bloków, służących podobno jako fundamenty pod budynek o wymiarach 10 × 5  m , znajdujący się w miejscu rozbiórki kościoła. Możliwe, że ten brakujący budynek to kościół Merowingów, o którym wspomniał Grégoire de Tours . Inne bloki pojawiają się w okopach, ale są tymczasowo pozostawione na miejscu. Camille de La Croix wskazuje, że te bloki wydają się oznaczać miejsce tego kościoła na ziemi.

Archaeological Society of Touraine (SAT) i jego prezes Louis-Auguste Bosseboeuf są ostrzegani wListopad 1895, ale nie rozpoczynaj od razu pracy. Jest Ojciec Camille de La Croix ( wynalazca z ruin Sanxay ), który wydobywa10 w 22 lutego 1896na poziomie ściany południowej i elewacji starej nawy. Zidentyfikował 85 lub 95  bloków , wydobytych i przechowywanych bez porządku w ogrodzie prezbiterium, ale nie wykonano żadnej inwentaryzacji ani rysunku in situ . Ojciec de La Croix wykonał jednak sto zdjęć raz wydobytych bloków - te niepublikowane dokumenty ikonograficzne są przechowywane w archiwum wydziałowym Vienne  - i tyle rysunków, które wydają się ze swej strony zaginąć. Podsumowujący plan lokalizacji szczątków został opublikowany przez Charlesa Normanda w 1896 r. Na podstawie wskazań ojca de La Croix. Octave de Rochebrune , który bada szczątki w tym roku, przypisuje je świątyni, którą uważa za „największą świątynię w Galii” . Proponuje przywrócenie jej fasady na wzór „klasycznej” rzymskiej świątyni , z ośmioma kolumnami - rzeźbione kamienie służą jako podstawa dla niektórych kolumn pronaosów  - zwieńczonych trójkątnym frontonem .

Między Bosseboeuf i La Croix rodzi się kontrowersja dotycząca ich roli w odkryciu oraz interpretacji bloków. Te ostatnie należą prawdopodobnie do kilku zabytków lub budowli: monumentalnego filaru, świątyni typu fanum z wielokątną cellą oraz ołtarza przymocowanego do jednego z dwóch poprzednich. Trzy bloki (z pięciu prawdopodobnych) pozwalają zrekonstruować monumentalny napis (dedykację Minerwie ), który jednak wydaje się nie odnosić się do samego filaru, ale raczej do świątyni. Ojciec de La Croix obszernie mówił o swoich różnicach z SAT w pamiętniku, który wysłał w 1896 r. Do kilku autorytetów naukowych, w tym do Komitetu ds . Pracy Historycznej i Naukowej . Twierdzi w szczególności, że podjął wykopaliska tylko w obliczu bezczynności SAT. Ta ostatnia, przeciwnie, wskazuje, że zamierzała rozpocząć pracę i że przygotowała na ten cel fundusze, ale nie udało się tego osiągnąć ze względu na porozumienie między ojcem La Croix (wielokrotnie nazywanym „zagranicznym archeologiem”, nawiązując do jego belgijskiego obywatelstwa) i gminy Yzeures.

W 1911 roku Émile Espérandieu sfotografował bloki i opublikował swoje zdjęcia oraz wykonane przez siebie rysunki. Wszystkie bloki pozostały niezmienione pod osłoną prostej markizy, bez żadnych innych badań i obserwacji, do końca lat 60. Wydaje się, że dziesięć lub dwadzieścia (w zależności od liczby zachowanych początkowo) bloków wydobytych przez ojca de La Croix zniknęły od czasu ich odkrycia; są to prawdopodobnie duże kamienie bez dekoracji, co zdaniem archeologów i historyków może zmniejszyć archeologiczny rozmiar strat.

Pierwsze badanie bloków filarów dzięki ich przemieszczeniu

W 1970 r. Konieczne stało się przeniesienie bloków: trzeba było przebić ulicę wzdłuż południowej flanki nawy kościoła; ulica ta przechodzi do miejsca markizy, pod którą są składowane, do ogrodu prezbiterium. W tym kontekście w latach 1970-1972 pozostałości przypisane filarowi były przedmiotem, pod kierunkiem archeologa Jean-Pierre'a Adama , precyzyjnych badań, które szły w parze z utworzeniem lokalnego muzeum archeologii starożytnej, założonego w 1972 roku z inicjatywy Gilberta Charlesa-Picarda i zamierzał ich powitać i wzmocnić.

Do lat 2010-tych, bez bloków Yzeures, chronionych obecnie przed złą pogodą w nowym budynku, będącym przedmiotem innych dogłębnych badań, kilka publikacji powtarza wyniki uzyskane przez Adama.

Przebudowa muzeum i badanie wszystkich złóż lapidarnych

Elementy filara, chronione w 1896 roku, są notowane od 1992 roku w bazie Palissy . Są one eksponowane w Muzeum Minerve w Yzeures-sur-Creuse, którego budynek jest zbudowany w pobliżu ogrodu, w którym przechowywano bloki po ich odkryciu.

W 2014 r. Następuje renowacja wszystkich bloków eksponowanych w muzeum w tym samym czasie, gdy są one dogłębnie badane; wydaje się, że część z nich w 1972 roku została błędnie zgromadzona w muzeum, co mogło uniemożliwić szczegółowe badanie. Badania dotyczą wszystkich bloków muzeum Yzeures: filaru ( 21 lub 25  bloków ), świątyni ( 24 bloki ), ołtarza ( 2 bloki ) i dedykacji ( 3 bloki ); trzynaście bloków dużego aparatu bez dekoracji nie może być, według stanu wiedzy, przymocowanych do jednego lub drugiego z tych pomników. Wyniki podjętych wówczas prac przewidują integrację pomników Yzeures w ramach aglomeracji wtórnej  ; korzystają z ostatnich badań starożytnego miejsca Gué-de-Sciaux w Antigny , porównywalnego pod pewnymi względami do Yzeures. Przeglądany jest również układ muzeum, aby poprawić błędy w montażu bloków, poprawić prezentację pozostałości i przekazać informacje zwiedzającym.

Inne potencjalne odkrycia

W 1895 roku przeprowadzono odbudowę kościoła Notre-Dame bez dotykania podstawy północnej ściany średniowiecznej nawy, ponownie wykorzystanej w nowym budynku. Możliwe jest sobie wyobrazić, że w nienaruszonych fundamentów tej ściany, chyba że z nałożonych na Merowingów kościoła, innych starożytnych bloki, które należały do zabytków Yzeures są ponownie wykorzystywane . Taka jest hipoteza kilku historyków, wobec braku zapisów pozwalających określić położenie tego kościoła Merowingów w stosunku do późniejszych zabudowań; niektóre nawet ogłaszają, że odkryto tylko 50% bloków.

Opis

Ogólny wygląd pomnika

Spośród wszystkich bloków znalezionych podczas wykopalisk 21 z pewnością przypisuje się kolumnie lub monumentalnemu filarowi.

obraz ikony Obraz zewnętrzny
Propozycja restauracji filaru autorstwa Jean-Pierre'a Adama na Gallica .

Louis-Auguste Bosseboeuf i Octave de Rochebrune ze swojej strony nie wspominają o hipotezie filaru i przypisują wszystkie rzeźbione bloki świątyni. Émile Espérandieu zidentyfikował filar, ale zaproponował go w 1912 roku w Archaeological Review i na sugestię Franza Cumonta , rekonstrukcja uznana przez Henry'ego Auvraya za mało wiarygodną w latach trzydziestych XX wieku. Jean-Pierre Adam. Zgodnie z propozycją renowacji złożoną przez tę ostatnią w 1972 roku, która wydaje się bliższa rzeczywistości, kolumna o szacowanej wysokości dziewięciu metrów składa się z nagiego cokołu, trzech pięter z rzeźbionych bloków ustawionych kolejno, a całość zwieńczona monumentalny posąg, który zniknął. W ten sposób filar przyjmuje kształt bardzo smukłej piramidy schodkowej. Różnice stylistyczne między poziomami dekoracji sugerują, że kilka warsztatów rzeźbiarskich pracowało jednocześnie na różnych poziomach filaru.

Przejście z jednego piętra zdobionych bloków na drugie jest być może materializacją gzymsów , zdobionych lub nie, jak na innych podobnych pomnikach, a do jednego z nich prawdopodobnie zostaną przymocowane cztery rzeźbione elementy, co dałoby liczbę zachowanych elementów filaru do 25. Gzymsy te oprócz estetycznego wyglądu pełnią rolę ochrony bloków znajdujących się bezpośrednio pod spływem wód opadowych.

Użyta skała, jednorodna od jednego bloku do drugiego, jest wapieniem muszlowym z Rauracian ( górna jura ) o lokalnym wydobyciu i takiej twardości, że niektóre inkluzje (skamieniałości, krzemienne nerki ) pozostały na miejscu, wypukłe w rzeźbach. Kamieniołomy tego samego rodzaju skały, które były wykorzystywane do produkcji sarkofagów Merowingów , istnieją w Angles-sur-l'Anglin lub w pobliżu Saint-Pierre-de-Maillé . Stosunkowo słaba jakość materiału podłoża zmusiła budowniczych filarów do szczotkowania powierzchni pomnika warstwą wody wapiennej w celu jej łatania . Ślady farby znalezione na filarze (rzeźby, gzymsy) mogą sugerować polichromię, jak na mauzoleum Igela. Muzeum Ren w Trewirze jest wykazując kopię tego filaru malowane ze szczątków oryginału.

Ikonografia dekorów

Podstawa: fundamenty z gołego kamienia

Restytucja zaproponowana przez Jean-Pierre'a Adama przedstawia podstawę złożoną z kolejnych czterech warstw nierzeźbionych dużych bloków aparatury, zamontowanych z kolejnymi cofnięciami, na planie kwadratu i o łącznej wysokości około 1,70 m . Spośród trzynastu nierzeźbionych bloków zachowanych na końcu wykopalisk, żaden nie jest wymieniony jako możliwy do przypisania tej podstawie z pewnością.

Poziom pierwszy: cztery główne bóstwa

Pierwsza kondygnacja rzeźb przyjmuje plan kwadratu 1,73  mw bok dla wysokości 1,85  m (jest to jedyna kondygnacja filaru, której wysokość można z całą pewnością podać); jest do niego dołączonych dwanaście zidentyfikowanych bloków. Składa się z trzech warstw nałożonych na siebie bloków. Z pilastrów ozdobionych zwojami określa się każde oblicze.

Przedstawia cztery bóstwa, po jednym na każdej twarzy: Jowisza dzierżącego pioruny , Vulcan , jego kowadło i szczypce (twarz nie jest zachowana), Marsa w hełmie i uzbrojonym, w stylu przypominającym posągi Lysippusa, a także Apollo z instrumentami muzycznymi ( cytra i plektron ) oraz w towarzystwie gryfa (twarz nie zachowana). Te cztery główne bóstwa rzymskiego panteonu mogą przedstawiać zwycięskiego cesarza w spójnej całości posiadającej własną symbolikę („kamień z czterema bogami”). Jest to również poziom najbardziej bezpośrednio widoczny dla obserwatora, ponieważ znajduje się na wysokości oczu.

  • Bloki pierwszego poziomu.
  • Jowisz.
  • Vulcan.
  • Marsz.
  • Apollo.
Poziom drugi: bohaterskie bitwy Olimpu

Ten poziom rzeźb również ma kwadratową podstawę, ale mniejszą niż pierwsza (1,42  m z boku). Pozostały tylko dwa z trzech rzędów bloków, które prawdopodobnie stanowiły początek; nie odnaleziono górnej części każdej z twarzy, niemożliwe jest określenie jej dokładnej wysokości. Znanych jest siedem bloków. Na pierwszym poziomie pilastry wyznaczają każdy róg. Płaskorzeźba rzeźb jest bardziej zaakcentowana niż na parterze, być może w celu ułatwienia odczytania motywów umieszczonych wysoko, dalej od oka obserwatora.

Tematem rzeźb jest poświęcony bohaterskiej tradycji i walk Olympus  : Hercules dostarczaniu Hezjone od morskiego potwora, który zagraża jej, Perseusz dostarczaniu Andromeda atakując potwora podobnego do żebrowanej węża, Marsa i Minerwy , w dwóch „obrazów” inaczej, walcząc z gigantami Anguipeds o posiadanie Olimpu. Badanie z 1972 roku sugeruje, że wszystkie te sceny można postrzegać jako alegorię zwycięskiego rzymskiego legionu w służbie cesarza.

  • Bloki drugiego poziomu.
  • Herkules uwalnia Hesione.
  • Perseusz dostarczający Andromedę.
  • Mars walczy z gigantami Anguipeds.
  • Minerva walcząca z gigantami Anguipeds.
Poziom trzeci: fryz niepełny

Jest to najsłabiej zachowany z trzech poziomów rzeźby, ponieważ zidentyfikowano tylko dwa bloki. Jest ośmiokątny w planie, a jego wymiary, z pewnością mniejsze niż na innych poziomach, nie mogą być precyzyjnie określone. Brakuje trzech z ośmiu ścian ośmiokąta; ponadto całkowicie nie ma bloków dolnego siedzenia. Wydaje się jednak, że różne przedstawione obrazy wzajemnie się uzupełniają i całość jest bardziej przedstawiona w formie pojedynczego fryzu. Być może dlatego poszczególne stoły nie są oddzielone pilastrami, jak na niższych poziomach. Jednak same rzeźby wykazują jeszcze wyraźniejszy relief niż na drugim poziomie, aby zapewnić lepszą czytelność.

Można zidentyfikować tylko cztery postacie: Ledę , której towarzyszy łabędź, którego wygląd przybrał Jowisz, Kastor i Polluks, a także Neptun i jego trójząb - Neptun jest także w Galii bogiem rzek i źródeł. Piątą postacią może być tancerka ze skrzyżowanymi nogami. Ten zestaw, na którym można dostrzec ślady polichromii, zachowany dzięki płaskorzeźbie rzeźb, jest zbyt niecałkowicie zachowany, aby można było zaproponować globalną interpretację.

  • Bloki trzeciego poziomu.
  • Bóbr.
  • Leda i łabędź.
  • Pollux.
  • Neptun.
Koronacja: brakujący posąg

Istnienie posągu na szczycie jest bardzo prawdopodobne, ale go nie znaleziono. Prawdopodobnie większość zabytków tego samego typu jest nim zaopatrzona, nawet jeśli może o tym świadczyć niewiele śladów. Ogólna architektura filaru (etap w kolejnych wnękach do jego szczytu) sugeruje, że głównym elementem pomnika był posąg szczytowy.

Może przedstawiać Jowisza, którego Jean-Pierre Adam wyobraża sobie siedzącego na tronie, jak posąg Zeusa w Olimpii (trzeci z Siedmiu Cudów Świata ), ale boga równie dobrze można by przedstawić w innej pozycji, stojącej lub na koniu, walcząc w towarzystwie więźnia lub Anguipede, według propozycji Gilberta Charlesa-Picarda. Już w 1912 roku Émile Espérandieu zaproponował, aby jego rekonstrukcja kolumny Yzeures została zwieńczona posągiem jeźdźca Jowisza zabijającego Anguipede, symbol zwycięstwa cesarza nad wrogami Rzymu. Gérard Coulon sugeruje, że przedstawienie to należy interpretować jako symbol wieczności, śmierci pojawiającej się pod postacią pokonanego potwora.

Do posągu proponowane są inne tematy: Minerwa - ta ostatnia wydaje się odgrywać dużą rolę w Yzeures, ponieważ jest wspomniana w inskrypcji poświęcającej lapidarium, znajdującej się w tym samym czasie, co pozostałości filaru, na którym również się pojawia - lub cesarz , niech otrzyma atrybuty boga bogów.

Wobec braku pozostałości posągu i poświęcenia samego filara, żadna hipoteza nie może być uprzywilejowana.

Interpretacja i funkcja

Pomnik początku III XX  wieku

Rzeźby motyw, styl, w tym wpływów wschodnich w reprezentacji bohaterami pierwszych dwóch poziomach rzeźby i wielkości pomnika sugerują pochodzący z początku III th  wieku. Odkrycie wykopalisk czterech walutach Domicjana ( cesarza na koniec I st  wieku) nie są zgrupowane w tym samym depozyt nie jest niezgodny z niniejszym wnioskiem celownik; sam ten element, który ma wartość terminus post quem , nie wskazuje na dokładne datowanie, ponieważ znalezione monety z pewnością krążyły, podobnie jak wiele innych, długo po śmierci Domicjana. Odkrycie dobrze wcześniej, moneta z wizerunkiem Julia Mamaea (żony Septymiusza Sewera , koniec II th i począwszy od III th  wieku), jest jeszcze bardziej trudne do interpretacji, miejsce jego odkrycia w Yzeures n „nie jest określony . Dedykacja do Minerwy, prawdopodobnie nie wiąże się z filaru ale oferując podobieństwa techniczne z nim (ten sam typ rock, wystrój wzmocnione malowania) ze swej strony jest datowane od II E i III th  stulecia.

Wotywny filar Jowisza i cesarza

Filarem Yzeures-sur-Creuse wydaje się mieć dużą analogię strukturalną z bateriami pogrzeb wotywnych jak Mauzoleum Glanum (datowane od czasów Augusta ), albo że od Igel (zbudowany na początku III -go  wieku, współczesny słupie Yzeures), co wpłynęło na rekonstrukcję Jean-Pierre Adama, jak przyznaje ten ostatni. Możliwe jest również porównanie formy między filarem Yzeures a innymi podobnymi zabytkami, takimi jak kolumna Nautes i kolumna Saint-Landry w Paryżu . Z drugiej strony, jego funkcja wydaje się inna, ponieważ jego dekoracja przedstawia tylko bogów lub mitologicznych bohaterów, w przeciwieństwie do miejsc Glanum lub Igel, w których niektóre rzeźby przedstawiają świeckie sceny lub przedstawienia zmarłych. Słup Yzeures różni się również od słupa Nautów, ponieważ nie ma tam reprezentowanego bóstwa galijskiego. Archeolodzy i historycy zauważają również, że Merkury nie wydaje się być reprezentowany w Yzeures.

Elementy dekoracyjne pozwalają wówczas zinterpretować odtworzony pomnik jako kolumnę wotywną Jowiszowi . „Bóg bogów” byłby formą symbolicznego hołdu dla cesarza , poprzez alegorie przedstawiające sceny i postacie; jedną z funkcji tego filaru jest niewątpliwie przypominanie podbitym ludom o cesarskiej roli i potędze, trwającej, jak zdają się sugerować przywołania Dioscuri i łabędzia Ledy, symboli wieczności. Tematy i zastosowano tę technologię filar wykazać, że nawet w III th  century, wpływ sztuki grecko-rzymski rzeźbiarskich pozostaje bardzo silny, nawet jeśli reprezentacje Anguipèdes „twory” są głównie Gallo-Roman.

Rzeźbione bloki odkryte w Ernodurum ( Saint-Ambroix - Cher ) i Antigny ( Vienne ), również ponownie użyte w fundamentach budynków Merowingów , mają tę samą symbolikę ikonograficzną, co filar Yzeures, w szczególności jego drugi poziom.

Do znalezienia centrum kultu w drugorzędnej aglomeracji

Ściśle łącząc świętą symbolikę (bogów) i profanum (cesarz), filar jest najprawdopodobniej częścią monumentalnej dekoracji ważnego starożytnego centrum kultu, obejmującego co najmniej świątynię i ołtarz. Ośrodek ten kult została opuszczona i rozebrana może nawet dekady później, kiedy udało mu się środek V XX  wieku podczas episkopatu Eustoche , fundament chrześcijańskiej wspomnianym przez Grzegorza z Tours . Utrzymywanie się jego funkcji religijnej po upadku Cesarstwa Rzymskiego, poprzez ponowne wykorzystanie pozostałości pomników, świadczy o jego znaczeniu: chrześcijańscy budowniczowie prawdopodobnie chcieli, jak to ma miejsce gdzie indziej, „oczyścić” to pogańskie miejsce poprzez budowę kościoła . Użycie klocków spełnia podwójny cel: zapewnić solidny materiał konstrukcyjny i zakopując je w fundamentach, ukryć je przed wzrokiem mieszkańców, aby ludzie zapomnieli o kulcie, który reprezentują. Mniej więcej w tym samym czasie Walentynian III , cesarz Rzymu w latach 424-455, nakazał zniszczenie pogańskich symboli, aby zastąpić je kościołami.

Jednak żaden indeks archeologiczny nie pozwala na określenie lokalizacji i zasięgu tego ośrodka religijnego, ani na rozważenie innych towarzyszących mu budowli, a jedyne znalezione pozostałości są ponownie wykorzystywane. O piętnaście starożytnych zabytków, spośród których co najmniej trzech willi Gallo-rzymskie , które jednak zostały zidentyfikowane na terytorium Yzeures-sur-Creuse, która w starożytności, w granicach civitates z Bituriges Kostki , Pictons i Turones .

Hipoteza o wtórnej aglomeracji , z którą wiązałoby się to centrum religijne, jest jednak bardzo prawdopodobna, nawet jeśli nie jest formalnie potwierdzona pod względem dostępnych elementów. Starożytny ford na Creuse jest potwierdzone na poziomie Yzeures ale stare referencje starożytnych dróg obsługujących ten teren, jak ten, który będzie łączyć Oblężenie Avaricum ( Bourges ) do limonum ( Poitiers ), nie są weryfikowane.

obraz ikony Obraz zewnętrzny
Mapa starożytnej aglomeracji Gué-de-Sciaux na stronie guedesciaux-antigny.fr

Miejsca Yzeures-sur-Creuse i Gué-de-Sciaux w Antigny mają wiele podobieństw: potencjalne wtórne aglomeracje położone w pobliżu cieku wodnego zdolnego do transportu towarów, wyposażone w brod, w pobliżu granicy kilku cywilitów i najprawdopodobniej wyposażone w ważny centrum kultu, w tym pomniki o symbolice porównywalnej z filarami z czterema bogami.

Załączniki

Bibliografia

Dokument użyty do napisania artykułu : dokument używany jako źródło tego artykułu.

Powiązane artykuły

Linki zewnętrzne

Uwagi i odniesienia

Uwagi

  1. Dokumenty opublikowane przez księdza de La Croix nie pozwalają nam z całą pewnością stwierdzić, czy wydobył on 85 dodatkowych bloków oprócz tych już pobranych przez wykonawcę, czy też ta liczba 85 obejmuje wszystkie znaleziska. Octave de Rochebrune ze swojej strony wskazuje, że wykopaliska ojca de La Croix umożliwiły wydobycie 85 bloków , oprócz tych, które zostały już usunięte przez wykonawcę.
  2. Ten sam zarzut dotyczy ojca La Croix, gdy w 1882 r. Wykopał stanowisko Sanxay.
  3. Świątynie typu fanum z wielokątną cellą nie są najbardziej powszechne we Francji, ale są reprezentowane w Poitou, w szczególności w Sanxay, gdzie cella świątyni ma kształt regularnego ośmiokąta. Cella świątyni Yzeures mógłby raczej pojawiają się jako nieregularny wielokąt podobny do świątyni Trégouzel w Douarnenez .
  4. Ślady czerwonej farby pozostają również na rycinach listów "poświęcenia Minerwie".
  5. Tuż przed zakończeniem wykopalisk, ojciec de La Croix sądził, że „znalazł miejsce zajmowane przez świątynię”, ale nie był w stanie kontynuować swojej pracy i nie wskazuje, przy obecnym stanie znajomości jego notatek, Lokalizacja.

Bibliografia

  1. Adam i Ham 1972 , s.  99-100.
  2. Adam i Ham 1972 , s.  101.
  3. Adam i Ham 1972 , s.  100-101.
  4. Adam i Ham 1972 , s.  99.
  5. Adam i Ham 1972 , s.  100.
  6. Adam et Jambon 1972 , wstawka .
  7. Adam i Ham 1972 , s.  104.
  8. Adam and Ham 1972 , s.  105.
  9. Adam i Ham 1972 , s.  103.
  10. Adam et Jambon 1972 , str.  106.
  11. Adam i Ham 1972 , s.  102.
  • Filar Yzeures-sur-Creuse (Indre-et-Loire) , Association des publications chauvinoises, 2010:
  1. Graziella Tendron, Odkrycie i historia badań , str.  3.
  2. Graziella Tendron, Odkrycie i historia badań , str.  4.
  3. Graziella Tendron, Odkrycie i historia badań , str.  5.
  4. Graziella Tendron, Wprowadzenie , s.  2.
  5. Graziella Tendron, „Filar Yzeures-sur-Creuse” lub filar wotywny do Jowisza , s.  6.
  6. Graziella Tendron, Uzupełnienie odbudowy filaru , str.  49.
  7. Graziella Tendron, Opis pierwszego poziomu: „gigantyczny kamień z czterema bogami” , s.  8.
  8. Graziella Tendron, Opis pierwszego wyrzeźbionego poziomu: „gigantyczny kamień z czterema bogami” , str.  9.
  9. Graziella Tendron, Opis drugiego wyrzeźbionego poziomu: „heroiczne cykle i epizody wielkich zmagań Olimpu” , s.  10.
  10. Graziella Tendron, Opis drugiego wyrzeźbionego poziomu: „heroiczne cykle i epizody wielkich zmagań Olimpu” , s.  10-11.
  11. Graziella Tendron: Opis trzeciego poziomu , str.  12.
  12. Graziella Tendron, La double kinship du monument d'Yzeures , str.  14.
  13. Graziella Tendron, La double kinship du monument d'Yzeures , str.  13.
  • Yzeures-sur-Creuse (37). Roman monuments , Association des publications chauvinoises, 2014:
  1. Graziella Tendron, Ogólna prezentacja szczątków lapidarnych , str.  21.
  2. Graziella Tendron, Yzeures-sur-Creuse: prawdopodobna wtórna aglomeracja , str.  6.
  3. Graziella Tendron, Historia odkrycia naukowe organizacji XXI th  wieku , s.  15.
  4. Graziella Tendron, wielokątna świątynia , s.  32-33.
  5. Graziella Tendron, Ogólna prezentacja szczątków lapidarnych , str.  22.
  6. Graziella Tendron, wielokątna świątynia , s.  29.
  7. Graziella Tendron, Rzymskie zabytki Yzeures-sur-Creuse (37) .
  8. Graziella Tendron, Historia odkrycia naukowe organizacji XXI th  wieku , s.  17.
  9. Graziella Tendron, Historia odkrycia naukowe organizacji XXI th  wieku , s.  11.
  10. Graziella Tendron, wielokątna świątynia , s.  37.
  11. Graziella Tendron, Pierre et polychromie , str.  51.
  12. Graziella Tendron, Poziom pierwszy: „gigantyczny kamień z czterema bogami” , str.  52.
  13. Graziella Tendron, Drugi poziom rzeźbiarski: „heroiczne cykle i epizody wielkich zmagań Olimpu” , str.  56.
  14. Graziella Tendron, Trzeci wyrzeźbiony poziom: Leda i Dioscuri , str.  60.
  15. Graziella Tendron, poświęcenie Minerwie , str.  25.
  16. Graziella Tendron, poświęcenie Minerwie , s.  27.
  17. Graziella Tendron, Trzeci poziom rzeźbiony: Leda i Dioscuri , str.  61.
  18. Graziella Tendron, Yzeures-sur-Creuse: prawdopodobna wtórna aglomeracja , str.  7.
  19. Graziella Tendron, Od Yzeures-sur-Creuse do Gué-de-Sciaux (Antigny) , str.  67.
  • Inne referencje:
  1. Pierre Leveel , La Touraine zniknął i jego bezpośrednie otoczenie , Chambray-lès-Tours, CLD,1994, 319  s. ( ISBN  2-8544-3253-3 ) , str.  68.
  2. Louis-Auguste Bosseboeuf , Raport dla prefekta o odkryciu starożytnych fragmentów w Yzeures (Indre-et-Loire): dodatek do biuletynu Towarzystwa Archeologicznego Touraine, pierwszy kwartał 1896 r. , Tours, impr. Deslis,1896, VIII  s. , s.  II.
  3. (la) Grégoire de Tours , Histoire des Francs, książki VII-X: tekst rękopisu Brukseli, Biblioteka Królewska w Brukseli, ms. 9403, z indeksem alfabetycznym , Paryż, Gaston Collon,1893, VIII i 241  s. ( czytaj online ) , s.  199 (Księga X - XXI).
  4. z La Croix 1896 , str.  5.
  5. Charles Normand , „  Wykopaliska Yzeures (Indre-et-Loire) i niedawno odkryte Gigantomachy  ”, L'Ami des monuments et des arts français , t.  X,1896, s.  295.
  6. de Rochebrune 1897 , str.  3.
  7. Guy Pillard, Ruiny Herord, gmina Sanxay , Niort, wydania Terroir,1982, 250  pkt. , s.  30.
  8. Z La Croix 1896 , s.  7.
  9. de Rochebrune 1897 , str.  8.
  10. Octave de Rochebrune , „  Restitution of the temple of Yzeures  ”, Revue du Bas-Poitou , vol.  11,1989, wstawka płyta II.
  11. Paul Bartel, „  Odkrycie Yzeures  ”, Le Gaulois ,13 marca 1896( czytaj online ).
  12. Isabelle Fauduet, Świątynie tradycji celtyckiej w Galii rzymskiej , Paryż, wydania Errance, zb .  "Hesperydy",1993, 160  pkt. ( ISBN  2-8777-2074-8 ) , str.  53.
  13. Guy Pillard, Ruiny Herorda. Gmina Sanxay , Niort, wydania Terroir,1982, 255  str. , s.  116.
  14. Yvan Maligorne, Architektura rzymska w Galii Zachodniej , Rennes University Press ,2006, 232  str. ( ISBN  978-2-7535-0277-2 ) , str.  59.
  15. Pierre Audin, „The Gallo-Roman period” , w: Claude Croubois (red.), L'Indre-et-Loire: Touraine, od początków do współczesności , Saint-Jean-d'Angély, Bordessoules, wyd .  „Historia poprzez dokumenty”,1982, 470  str. ( ISBN  2-9035-0040-1 ) , str.  84.
  16. CIL 13, 3075 .
  17. Herve 1999 , str.  157.
  18. Z La Croix 1896 , s.  3.
  19. Louis-Auguste Bosseboeuf , Raport dla prefekta o odkryciu starożytnych fragmentów w Yzeures (Indre-et-Loire): dodatek do biuletynu Towarzystwa Archeologicznego Touraine, pierwszy kwartał 1896 r. , Tours, impr. Deslis,1896, VIII  s. , s.  IV.
  20. Émile Espérandieu , Ogólna kolekcja płaskorzeźb, posągów i popiersi rzymskiej Galii , t.  IV: Lyonnaise - część druga , Imprimerie Nationale,1911, 467 i 8  s. ( czytaj online [PDF] ) , str.  126-138.
  21. rektor 1988 , str.  29.
  22. Wskazówka n o  PM37000620 , bazy Palissy , francuskiego Ministerstwa Kultury .
  23. Isabelle Bertrand ( reż. ), Le sanctuaire du Gué-de-Sciaux in Antigny (Vienne, FR): genesis and evolution of a picton place of kultu , Chauvigny,2018, 1025  s. ( ISBN  979-1-0905-3444-5 ).
  24. „  Wizyty w Muzeum Minerve  ”, La Nouvelle République du Centre-Ouest ,31 lipca 2014( czytaj online ).
  25. Jacques Boussard, Archeologiczna mapa Galii: Mapa i tekst departamentu Indre-et-Loire , t.  XIII, Akademia Inskrypcji i Literatury pięknej ,1960, 140  pkt. , s.  15.
  26. Bosseboeuf 1896 , str.  345-348.
  27. Espérandieu 1912 , str.  211.
  28. Espérandieu 1912 , str.  212.
  29. Pierre Audin, „Okres galijsko-rzymski” , w: Claude Croubois (reż.), L'Indre-et-Loire: Touraine, od początków do współczesności , Saint-Jean-d'Angély, Bordessoules , pot.  „Historia poprzez dokumenty”,1982, 470  str. ( ISBN  2-9035-0040-1 ) , str.  85.
  30. Daniel Morleghem i Philippe Husi, Centrum kamieniołomu Anglin (Indre i Vienne) oraz kamieniołom sarkofagów z wczesnego średniowiecza Pied Griffé (Saint-Pierre-de-Maillé, Vienne), Kampania 2016. [Raport z badań] , CYTATY,2016, 116  s. ( czytaj online ) , s.  102.
  31. De Rochebrune 1897 , s.  9.
  32. „  Igeler Säule (Colonne Igel)  ” , w Podróży światowego dziedzictwa po Europie (dostęp 23 kwietnia 2019 ) .
  33. Maxime Collignon , Historia rzeźby greckiej , t.  II, Paryż, Firmin Didot ,1897, 715 i XII  s. ( czytaj online ) , s.  429-434.
  34. Gilbert Charles-Picard , „  Imperator Caelestium  ”, Gallia , t.  XXXV, N O  1,1977, s.  101 ( ISSN  0016-4119 , DOI  10.3406 / galia.1977.1557 ).
  35. rektor 1988 , str.  30.
  36. Jean-Claude Béal, „  Nowy galijsko-rzymski filar wotywny: pomnik Saint-Just d'Ardèche  ”, Revue archeologique de Narbonnaise , t.  XXIX, n O  26,1996, s.  142 ( ISSN  2117-5683 , DOI  10.3406 / ran.1996.1470 ).
  37. Florian Blanchard ( pref.  Gérard Moitrieux), Jowisz w Galii i Niemcach: Od stolicy do jeźdźca do anguipede , Rennes, Presses Universitaires de Rennes , wyd.  "Archeologia i kultura",2015, 203  pkt. ( ISBN  978-2-7535-3594-7 ) , str.  32.
  38. Espérandieu 1912 , str.  212-214.
  39. Gérard Coulon , Les Gallo-Romains , Paryż, Errance , wyd.  „Cywilizacje i kultury”,2006, 219  s. ( ISBN  2-8777-2331-3 ) , str.  188-189.
  40. Vincent Damour (praca doktorska z historii sztuki i archeologii), Apollo, Mars i Minerva w środkowej Galii: epigraficzne, ikonograficzne i mitologiczne podejście do boskości , Paryż, Univ. Paris I-Pantheon Sorbonne,2005, 444  str. , s.  157.
  41. Florian Blanchard ( pref.  Gérard Moitrieux), Jowisz w Galii i Niemcach: Du capitole au cavalier à l'anguipède , Rennes, Presses universitaire de Rennes , pot.  "Archeologia i kultura",2015, 203  pkt. ( ISBN  978-2-7535-3594-7 ) , str.  33.
  42. Jacques Boussard, Archeologiczna mapa Galii: Mapa i tekst departamentu Indre-et-Loire , t.  XIII, Akademia Inskrypcji i Literatury pięknej ,1960, 140  pkt. , s.  16.
  43. Stéphane Martin, „  Currency Circuit and Archaeological data. Wkład stratygrafii do historii monetarnej  ”, Pallas , n o  99,2015, paragraf 9 ( ISSN  2272-7639 , DOI  10.4000 / pallas.3073 ).
  44. "  Komunikacja ustna podczas sesji (29 listopada 1865)  ”, Memoirs of the Archaeological Society of Touraine , t.  XVIII,1865, s. CXI ( czytaj online ).
  45. Robert Bedon, Raymond Chevallier i Pierre Pinon, Architektura i urbanistyka w rzymskiej Galii , t.  I: Architektura i miasta w rzymskiej Galii , Paryżu, Errance, wyd.  "Hesperydy",1988, 440  pkt. ( ISBN  2-9034-4278-9 ) , str.  160-161.
  46. Pierre Audin, „The Gallo-Roman period” , w: Claude Croubois (red.), L'Indre-et-Loire: Touraine, od początków do współczesności , Saint-Jean-d'Angély, Bordessoules, wyd .  „Historia poprzez dokumenty”,1982, 470  str. ( ISBN  2-9035-0040-1 ) , str.  85.
  47. Historia Touraine and Indre-et-Loire , Chambray-lès-Tours, CLD,1888, 991  str. ( ISBN  978-2-8544-3157-5 ) , str.  75.
  48. Christine Bryant-Villerio, „  Saint-Ambroix  ”, Przegląd archeologiczny centrum Francji , FERACF, t.  1 n O  17 „aglomeracjami wtórne w środkowym obszarze”1999, s.  33-38 ( ISSN  0245-5196 , czytaj online ).
  49. Gilbert Charles-Picard , „  Imperator Caelestium  ”, Gallia , t.  XXXV, N O  1,1977, s.  103-104 ( ISSN  0016-4119 , DOI  10.3406 / galia.1977.1557 ).
  50. Pierre Audin "  Ponowne wykorzystanie miejsc starożytnych kościołów  ", Cæsarodunum , n o  XIX "Ethnohistoire i archeologii, materiały konferencyjne (7-8 maja 1983)",1984, s.  67 ( ISSN  0245-5196 ).
  51. Bosseboeuf 1896 , str.  337.
  52. Camille de La Croix , „  Notatka o galo-rzymskich pomnikach Yzeures  ”, Biuletyn Towarzystwa Antiquaries of the West , t.  VII, seria 2,1895, s.  282 ( czytaj online ).
  53. Hervé 1999 , str.  158.
  54. Provost 1988 , s.  21.
  55. Christèle Hervé, „From the city of Turons to the diecezja Tours” , w: Élizabeth Zadora-Rio (red.), Atlas Archéologique de Touraine: 53 rd Supplement to the Archaeological Review of the Centre of France , Tours, FERACF,2014( ISSN  1760-5709 , uwaga BnF n o  FRBNF41375521 , czytaj online ).
  56. Christèle Hervé, „ Galo -rzymskie drugorzędne aglomeracje” , w: Élizabeth Zadora-Rio (red.), Archaeological Atlas of Touraine: 53 rd Supplement to the Archaeological Review of the Centre of France , Tours, FERACF,2014( ISSN  1760-5709 , uwaga BnF n o  FRBNF41375521 , czytaj online ).
  57. Julien Courtois, Fordy i starożytne mosty na terenie miasta Turons: praca magisterska z archeologii , Tours, Uniwersytet François-Rabelais,2004, 102 i 181  s. , 2 tomy, s.  54, t. 1.
  58. Bosseboeuf 1896 , str.  336.
  59. Gilbert Charles-Picard , „  Vicus of Gué de Sciaux in Antigny (Vienne) in Poitou and its mini capitol  ”, Bulletin of the National Society of Antiquaries of France ,1994, s.  309 ( ISSN  0081-1181 , DOI  10.3406 / bsnaf.1994.9753 ).