Papiery wartościowe
19 maja 1896 r. - 28 czerwca 1914
( 18 lat, 1 miesiąc i 9 dni )
Poprzednik | Charles-Louis z Austrii |
---|---|
Następca | Karol Austrii |
20 listopada 1875 r - 28 czerwca 1914
( 38 lat, 7 miesięcy i 8 dni )
Poprzednik | Francois V |
---|---|
Następca | Karol I st |
Tytuł |
Arcyksiążę Austro-Este Duke of Modena , Reggio i Massa Prince of Carrara |
---|---|
Dynastia | Dom Habsburgów-Lotaryngii |
Imię i nazwisko | Franciszek Ferdynand Carl Ludwig Józef Maria |
Narodziny |
18 grudnia 1863 r. Graz Cesarstwo Austrii |
Śmierć |
28 czerwca 1914 Sarajewo Austro-Węgry |
Pogrzeb | Zamek Artstetten |
Tata | Charles-Louis z Austrii |
Matka | Marie-Annonciade Burbon-Siciles |
Małżonka | Sophie Chotek von Chotkowa und Wognin |
Dzieci |
Sophie de Hohenberg Maximilien de Hohenberg Ernest de Hohenberg |
Religia | rzymskokatolicki |
Podpis
Arcyksiążę Franciszek Ferdynand Austrii-Este ( niem . Franz Ferdinand von Österreich-Este ), ur.18 grudnia 1863 r.w Grazu i zamordowany dnia28 czerwca 1914w Sarajewie ( Austro-Węgry ) był arcyksięciem Austro-Wschodnim oraz księciem Węgier i Czech . Stał się dziedzicem tronu Austro-Węgier z 1896 r . Jego zabójstwo było impulsem do I wojny światowej .
François-Ferdinand urodził się dnia 18 grudnia 1863 r.w Grazu ( Styria ) w Austrii . Bratanek cesarz Franciszek Józef I er , jest najstarszym synem arcyksięcia Karola Ludwika , młodszy brat cesarza i jego drugiej żony, księżniczki Maria Annunziata Bourbon-Sycylii , a małe - syn słynnego arcyksiężnej Zofii , prawdziwy szef cesarskiej rodziny i króla Ferdynand II Burbon , który dał się znienawidzony przez europejskich liberałów zamawiając bombardowania sycylijskiego miasta z Messina który zbuntował. W chwili urodzenia był czwarty w kolejności sukcesji na tronie.
W tym czasie cesarz Francji Napoleon III , z pomocą króla Belgów , najechał Meksyk, który nie spłacał już swoich długów wobec Europy . Ten pretekst jest także okazją do zablokowania drogi walczącym w wojnie domowej Stanom Zjednoczonym i ograniczenia swoich wpływów w Ameryce Łacińskiej . Cesarz Francuzów usiłuje umocnić zasadę monarchiczną na tym republikańskim kontynencie i szuka europejskiego suwerena dla Meksyku. Jego wybór padł na arcyksięcia Maksymiliana , brata cesarza Austrii i arcyksięcia Karola Ludwika. Rzeczywiście, niezweryfikowane plotki twierdzą, że arcyksiążę jest w rzeczywistości synem księcia Reichstadtu (a więc biologicznie Bonaparte ). Ponadto ożenił się z córką króla Belgów. Sojusz ten umożliwi pogodzenie Francji i Austrii , które cztery lata wcześniej walczyły we Włoszech . Przygoda zamieni się w fiasko. Cesarz Meksyku zostanie zastrzelony przez buntowników, a cesarzowa pogrąży się w szaleństwie.
Sojusz francuski nie był bardziej korzystny dla Austrii niż jej wrogość. Po porażkach przeciwko Francji i Sardynii , który pozbawił Austria jego wpływy w Włoszech , wypędzeni dynastii w miejscu (dlatego na stryja małego arcyksięcia), pozwoliło na przyłączenie różnych państw włoskich i głoszenie Królestwa Włoch dla na korzyść króla Sardynii w 1861 r., jest to nowa porażka dla cesarza Austrii, który w 1866 r., z powodu kolejnej klęski militarnej, tym razem przeciwko Prusom , będzie widział, jak jego władza nad państwami niemieckimi upada na korzyść króla Prusy . W obliczu tych niepowodzeń i aby uspokoić swoje ludy, cesarz postanawia położyć kres swojej absolutnej władzy, przyznać przywilej, a następnie oddać pełne miejsce Madziarom, którzy niebezpiecznie narazili jego koronę na niebezpieczeństwo na początku jego panowania. . Węgry, tak często zbuntowane, stają się niezależnym królestwem pod zwierzchnictwem cesarza Austrii, dzieląc pewne prerogatywy z Austrią . W czerwcu 1867 roku, cesarz Franciszek Józef I st koronowany na króla Węgier w Budapeszcie kosztem ludzi słowiańskie imperium, które pozostały lojalne wobec niego. W 1871 roku, założycielem cesarstwa niemieckiego na rzecz król pruski Wilhelm I st po zwycięskiej wojnie przeciwko Francji będzie również postrzegane jako afront wobec cesarza Austrii, podczas gdy Imperium francuski zawalił i że po raz trzeci, Francja staje się republiką . W tym samym roku 1871 siedmioletni arcyksiążę został sierotą po matce.
Po narodzinach Franciszka-Ferdynanda, arcyksiążę Karol-Louis i arcyksiężna Marie-Annonciade mieli jeszcze troje dzieci:
Ofiara gruźlicy arcyksiężna Marie-Annonciade zmarła w wieku 28 lat w 1871 roku, pozostawiając czworo swoich dzieci sierotami, z których najstarszy, François-Ferdinand, miał zaledwie siedem lat. W następnym roku to arcyksiężna Zofia zwróciła swoją duszę Bogu, nieugięta w polityce, ale czuła wobec wnuków.
Arcyksiążę Karol-Louis po raz drugi owdowiała. Ma dopiero 38 lat. Ożenił się ponownie w 1873 roku do Marii Teresy Braganza , córka zmarłego króla Michała I st Portugalii , który zmarł na wygnaniu o upragniony tron swojej siostrzenicy. Nowa arcyksiężna jest o 22 lata młodsza od męża. Jest kobietą z charakterem, o wielkiej pobożności. Będzie wychowywać jak swoich pasierbów, z których najstarszy jest od niej tylko 8 lat młodszy.
Arcyksiążę Karol-Louis i arcyksiężna Marie-Teresa urodzą dwie córki, które uzupełnią rodzeństwo:
W 1875 roku, jego kuzyn Francis V , syn króla Ludwika I st Bawarii , ostatni książę Modeny , zmarł bezpotomnie. Następnie wyznaczył na dziedzica 11-letniego wówczas François-Ferdinanda, pod warunkiem, że do swojego nazwiska dopisze Este . François-Ferdinand podnosi w ten sposób tytuł austriackiej gałęzi Modeny, wynikający z małżeństwa arcyksięcia Ferdynanda Austro-Este z księżniczką Marie-Béatrice z Modeny w 1771 roku .
Po śmierci arcyksięcia Rudolfa , odnalezionego martwego w domku myśliwskim Mayerling ,30 stycznia 1889 r., w towarzystwie swojej kochanki Marie Vetsera , ojciec François-Ferdinanda zostaje następcą tronu. Natychmiast wyrzeka się go na rzecz swojego najstarszego syna. Arcyksiążę Karol-Louis zmarł przedwcześnie na tyfus, na który nabawił się picia wody z rzeki Jordan podczas pielgrzymki do Ziemi Świętej w 1896 roku. Od tego czasu Franciszek-Ferdynand został oficjalnie wyznaczony na następcę tronu cesarskiego.
Polowanie jest wielka pasja Franz Ferdinand, który ma opinię dobrego strzelca. Od początku lat 90. XIX wieku uważany był za najlepszego strzelca na świecie.
Aby polować, objechał świat w 1893 na pokładzie krążownika SMS Kaiserin Elisabeth , ale zabrał także dyplomatów (reprezentujących Imperium), fotografów , taksydermów i przyrodników, aby ustawić okna wiedeńskiego Muzeum Historii Naturalnej . Z jego dzienników łowieckich, które zachowały się w całości, wynika, że wraz ze swoimi zespołami zabił w swoim życiu 274 889 zwierząt. Wśród nich wiele egzotycznych zwierząt, takich jak tygrysy , lwy i słonie, a nawet kangury i emu z Australii .
Później jednodniowy rekord z czerwca 1908 r. wskazywał 2763 mewy, aw 1911 r. jego rekord roczny wyniósł 18 799 sztuk. Ta skłonność do polowania jest uważana za nadmierną, nawet przez ówczesną szlachtę europejską. W czeskim zamku Konopiště, w którym znajduje się również duża kolekcja antyków, druga pasja François-Ferdinanda, znajduje się co najmniej 100 000 trofeów .
Jak każdy męski członek dynastii Habsburgów i Lotaryngii , François-Ferdinand od najmłodszych lat wstąpił do armii austro-węgierskiej . Jego awanse są szybkie i częste. Doszedł do stopnia porucznika w wieku czternastu lat, kapitana w wieku dwudziestu dwóch lat, pułkownika w wieku dwudziestu siedmiu lat i generała-majora w wieku trzydziestu jeden lat.
Mimo, że nigdy nie otrzymał szkoleń kierownictwa, on krótko kierował 9 th pułk węgierskich huzarów . W 1898 r. został pełnomocnikiem „do dyspozycji Jego Królewskiej Mości” wszystkich służb i agencji wojskowych, którym polecono przesyłać mu wszystkie swoje dokumenty.
W 1913 roku spadkobierca starego cesarza został mianowany Generalnym Inspektorem Sił Zbrojnych Austro-Węgier ( Generalinspektor der gesamten bewaffneten Macht ), na stanowisku wyższym niż poprzednio zajmowane przez arcyksięcia Alberta Cieszyńskiego i zapewniającym dowodzenie wojskami w czasach wojny.
W 1894 roku François-Ferdinand poznał hrabinę Sophie Chotek na balu w Pradze . Pochodząca z dobrej szlachty, w wieku 26 lat wciąż niezamężna, jest towarzyszką księżniczki Izabeli z Cro of , żony arcyksięcia Fryderyka Cieszyńskiego .
François-Ferdinand zaczyna bywać w willi arcyksięcia Fryderyka w Presbourgu . Arcyksiążę jednak wyjeżdża leczyć gruźlicę na wyspę Lošinj na Adriatyku, gdzie dochodzi do siebie . Sophie pisze do niego. Aby uniknąć skandalu, utrzymują swój związek w tajemnicy. Arcyksiężna Isabelle zakłada, że arcyksiążę szuka swojej przyszłej żony i przyszłej cesarzowej wśród swoich licznych córek. Pochlebia jej. Pewnego dnia, gdy arcyksiążę zostawił na ławce swoje rzeczy osobiste, a w szczególności zegarek, aby wziąć udział w meczu tenisowym , arcyksiężna Isabelle dyskretnie chwyta zegarek i otwiera go, wierząc, że znajduje tam portret wybranych przez niego córek. spadkobierca arcyksiążę; odkrywa portret swojej druhny. Obrażona, głośno przegania tego, który nie jest już dla niej „ intrygantem ”. Arcyksiążę Otto , cyniczny i rozpustny młodszy brat arcyksięcia, zaproponował, że uczyni ją swoją kochanką . Skandal jest publiczny, ale rycerski François-Ferdinand nie chce rozstać się z kobietą, którą kocha i podziela jego uczucia. Głęboko zakochany, odmawia poślubienia innej kobiety ku rozgoryczeniu cesarza.
Rzeczywiście, zasady małżeńskie wymagają, aby wszyscy członkowie cesarskiego i królewskiego domu Habsburgów-Lotaryngii – jak również wszystkie suwerenne domy tamtych czasów – poślubili tylko członka panującej dynastii lub panującego w Europie . Sophie nie należy do żadnej z tych rodzin, nawet jeśli zalicza się ją do swoich przodków, wśród kobiet, książąt Baden , Hohenzollern-Hechingen i Liechtensteinu . Bezpośrednimi przodkami Zofii był Albert IV, Hrabia Habsburgów , Hrabia Habsburgów i Landgraf Górnej Alzacji (1188-1239), jej córka Elżbieta Habsburgska , siostra cesarza Rudolfa I, pierwszego cesarza rzymskiego .
Cesarz staje przed dylematem: jeśli François-Ferdinand zignoruje swoje obowiązki i zrzeknie się praw do tronu, przejdą one na jego młodszego brata arcyksięcia Ottona, który jest rozpustą i notorycznym libertynem. Przekazanie korony człowiekowi tak niegodnemu jej noszenia stanowi dla starego cesarza szekspirowski wyrzut sumienia.
Ostatecznie w 1899 roku cesarz Franciszek Józef zezwolił na małżeństwo, pod warunkiem, że zostało ono oficjalnie uznane za morganatyczne, a ich potomkowie nie będą mogli ubiegać się o koronę. Tak więc Sophie nie dzieli rangi, tytułu, pierwszeństwa ani przywilejów swojego męża. Ponadto nie może występować publicznie u jego boku, nie może podróżować w cesarskim powozie ani siedzieć w cesarskiej loży w teatrze obok męża.
Ślub następcy tronu austro-węgierskiego obchodzony jest dyskretnie dnia celebrate 1 st lipiec 1.900w kaplicy zamku Reichstadt ( Zákupy ) w Czechach . Ani Franciszek-Józef, ani żaden arcyksiążę , nawet bracia Franciszka-Ferdynanda nie biorą udziału w ceremonii. Jedynymi obecnymi członkami rodziny cesarskiej są Arcyksiężna Marie-Teresa z Portugalii i jej dwie córki Marie-Annonciade i Elżbieta , macocha i przyrodnie siostry Franciszka Ferdynanda.
Po ślubie, Sophie otrzymała tytuł księżnej Hohenberg Sovereign ( Fürstin von Hohenberg ), z leczeniem z Najjaśniejszej Wysokości ( Ihre Durchlaucht ). W 1909 roku, otrzymała wyższe miano księżnej Hohenberg ( Herzogin von Hohenberg ) z Wysokości leczenia ( Ihre Hoheit ). Mimo to daje pierwszeństwo arcyksiężniczkom (w tym młodej) i pozostaje z dala od męża w obecności innych członków rodziny cesarskiej.
Para ma czworo dzieci, które pośmiertnie dadzą im dwanaście wnucząt, w tym jedenastu chłopców:
W 1889 roku arcyksiążę-dziedzic Franciszek-Ferdynand otrzymał od swojego ojca, arcyksięcia Karola-Louisa, zamek Artstetten . Następnie nabył zamek Konopiště, który był jego ostatnią rezydencją przed zamachem w Sarajewie. W 1909 roku, niedługo po śmierci najmłodszego dziecka, podpisał kontrakt na budowę dla siebie, żony i ich dzieci skarbca rodzinnego z dwunastoma miejscami pod kościołem zamkowym w Artstetten.
Para, bardzo zjednoczona, prowadzi samotne życie. Pasjonat ogrodnictwa , François-Ferdinand i jego żona zbudowali pierwsze szklarnie w Austrii i uprawiali ogród różany zawierający kilka tysięcy odmian .
Arcyksiążę był osobą powściągliwą, a nawet podejrzaną. Niemiecki historyk Michael Freund opisuje François-Ferdinanda jako „człowieka o nienatchnionej energii, mrocznego fizycznie i emocjonalnie, który promieniował aurą dziwności i rzucał cień przemocy i lekkomyślności… prawdziwą osobowość na świecie. Społeczeństwo austriackie tamtych czasów” .
Jego wielbicielem Karl Kraus dodaje: „On nie był jednym z tych, którzy was pozdrawiam ... nie czuł obowiązek osiągnąć ten niezbadany obszar, że wiedeński nazywają swoje serce . ”
Jego stosunki z cesarzem Franciszkiem Józefem były napięte: osobisty sługa cesarza wskazuje w swoich pamiętnikach, że „w czasie ich rozmów szalały grzmoty i błyskawice” .
Komentarze i rozkazy, które następca tronu pisze na marginesach dokumentów Cesarskiej Centralnej Komisji Konserwacji Architektury (której jest protektorem) ujawniają to, co można określić mianem „gniewnego konserwatyzmu” .
Historycy nie są zgodni, jak zdefiniować filozofię polityczną Franciszka Ferdynanda. Jedni przypisują mu liberalne poglądy na ludy Imperium (w tym Żydów ), inni podkreślają jego centralizm dynastyczny, katolicki konserwatyzm i skłonność do konfliktów z innymi władcami. Wszyscy mają argumenty, ponieważ centralizm i dynastyczny autorytaryzm nie przeszkadzają politycznie federalistycznym stanowiskom : Jean-Paul Bled ze swojej strony wierzy, że pozostaje zasadniczo konserwatywnym i wojującym katolikiem, zarówno w swojej koncepcji państwa, jak tylko w jego osobistych upodobaniach, ale że jest także zwolennikiem reformy dualizmu austro-węgierskiego i modernizacji technologicznej Cesarstwa, a zwłaszcza jego armii.
Opowiedział się za przyznaniem większej autonomii w cesarstwie innym narodom niż Niemcy i Węgrzy oraz o uwzględnienie ich skarg, w szczególności za Czechów w Czechach oraz za wykluczonych z obszaru narodów południowosłowiańskich Chorwacji i Bośni. moc przez kompromis austro-węgierski z 1867 roku.
Włoski historyk Leo Valiani donosi:
„François-Ferdinand był księciem o skłonnościach absolutystycznych, ale miał pewne zdolności intelektualne i niezaprzeczalną powagę moralną. Jednym z jego planów – mimo zniecierpliwienia, podejrzliwości, histerycznego temperamentu, zaangażowania i metod, którymi dążył do tego, a które często się zmieniały – było utrwalenie struktury państwa, autorytetu i popularności Korona, od której wyraźnie widział, że los dynastii zależy, od zdławienia, jeśli nie dominacji niemieckich Austriaków, którą chciał utrzymać z powodów wojskowych, ale przez zmniejszenie administracji cywilnej, z pewnością znacznie cięższą władzę Węgrów nad Słowianami i Rumunami, którzy w latach 1848-49 zachowali dynastię w walkach zbrojnych z węgierskimi rewolucjonistami.
Baron Margutti, adiutant François-Joseph, usłyszał od François-Ferdinanda w 1895 r., a następnie w 1913 r. - z niezwykłą konsekwencją, biorąc pod uwagę zmiany, jakie zaszły między tymi latami - że wprowadzenie dualizmu austro - węgierskiego w 1867 r. był katastrofalny i że kiedy wstąpi na tron, przywróci silny rząd centralny: ten cel, według niego, można było osiągnąć jedynie poprzez przyznanie autonomii administracyjnej wszystkim narodowościom monarchii.
W liście od 1 st luty 1.913do Leopold Berchtold , ministra spraw zagranicznych Austro-Węgier, w którym przedstawia swoje powody dla których nie chce wojny z Serbią, arcyksiążę deklaruje: " rewizjonizmu przeciwko naszym kraju [...] przestanie natychmiast gdy Słowianie mają wygodne i przyjemne życie zamiast bycia pogardzanym przez Węgrów ”.
To skłoniło Berchtolda do napisania dziesięć lat po śmierci Franciszka Ferdynanda, że gdyby wstąpił na tron, zastąpiłby austro-węgierski dualizm ponadnarodową federacją. "
Główną ideą, która ożywia François-Ferdinanda jest przywrócenie silnej władzy centralnej, osłabionej według niego kompromisem z 1867 r., który przyznał zbyt dużą władzę szlachcie węgierskiej , do czego czuł silną wrogość. Arcyksiążę uważa nacjonalizmu węgierskiego jako zagrożenie dla Habsburgów i złości się, gdy funkcjonariusze 9 th Hussars (jego poleceń) mówią węgierski w jego obecności - choć jest językiem urzędowym w pułku. Ponadto uważał węgierski składnik armii podwójnej monarchii , Honvédség , za niepewną i groźną siłę przeciwko cesarstwu. Skarży się na niezdolność Węgrów do finansowania wspólnej armii i sprzeciwia się tworzeniu jednostek artylerii w siłach węgierskich.
Popiera ustanowienie powszechnych wyborów w celu wzmocnienia reprezentacji różnych narodów w budapeszteńskim sejmie, a tym samym osłabienia węgierskiej szlachty . Jego najlepsi zwolennicy znajdują się zatem wśród narodów podległych węgierskiej dominacji. Jego wiedeńską rezydencję znają chorwackie, słowackie i rumuńskie osobistości, takie jak Milan Hodza czy Iuliu Maniu .
Jednak nie należy sądzić, że arcyksiążę był krytyczny tylko wobec Węgrów i przyjazny dla wszystkich niereprezentowanych narodów cesarstwa: jeśli ma przyjaźnie w ramach (niemieckiej) szlachty czeskiej , z drugiej strony jego związki z Czechami są " przerażające” i jest też bardzo krytyczny wobec polskiej arystokracji .
Z drugiej strony, w przeciwieństwie do Franza Conrada von Hötzendorfa , szefa sztabu generalnego Wiednia, Franciszek Ferdynand opowiada się za ostrożnym podejściem do Serbii , uważając, że surowe traktowanie tej ostatniej (wspieranej przez Hötzendorfa) doprowadziłoby Austro-Węgry do otwartego konfliktu. z Rosją , rujnując oba imperia: historia udowodni mu rację. Utrzymuje serdeczne stosunki z cesarzem niemieckim Wilhelmem II , człowiekiem swojego pokolenia, który popiera jego poglądy na lepszą kontrolę sojuszu austriacko-niemieckiego.
Wreszcie, mimo że Austro-Węgry uczestniczyły w 1900 roku w Sojuszu Ośmiu Narodów w celu stłumienia Rebelii Bokserów w Chinach , Franciszek Ferdynand uważa, że podwójna monarchia nie działa jak wielkie mocarstwo, ponieważ nie ma na stałe stacjonujących w Chinach wojsk, podczas gdy „państwa karłowate, takie jak Belgia i Portugalia” . Franciszek Ferdynand był ważnym i wpływowym zwolennikiem marynarki austro-węgierskiej w czasach, gdy potęga morza nie była priorytetem w polityce zagranicznej Austrii. Po jego zabójstwie w 1914 roku marynarka wojenna złożyła hołd François-Ferdinandowi i jego żonie, przewożąc ich szczątki na pokładzie SMS Viribus Unitis .
François-Ferdinand miał intuicję co do jego zabójstwa i poinformował swojego siostrzeńca Karola na kilka miesięcy przed wydarzeniem.
Podróż do SarajewaW 1913 r. arcyksiążę Franciszek Ferdynand został mianowany Generalnym Inspektorem Wojsk. Na prośbę cesarza Franciszka Józefa brał udział w manewrach armii austro-węgierskiej w Bośni w czerwcu 1914 roku.
Po zakończeniu manewrów 27 czerwca 1914François-Ferdinand zaplanował na następny dzień wizytę w Sarajewie , stolicy Bośni i Hercegowiny , wraz z żoną Sophie, w celu otwarcia nowego muzeum. Po przyjęciu wydanym przez gubernatora miasta generała Potiorka , dzień należy kontynuować wizytą w meczecie i tkaczu dywanów . Wizyta zbiega się z czternastą rocznicą ogłoszenia małżeństwa Franciszka Ferdynanda i Zofii, a arcyksiążę pragnie podzielić się otrzymanymi zaszczytami z żoną.
Okoliczności podróży inspekcyjnej Franza Ferdynanda po głównych manewrach zorganizowanych w Bośni i Hercegowinie wydają się sprzyjać zabójcom :
Pierwszy atak miał miejsce na trasie prowadzącej na przyjęcie zaplanowane na cześć arcyksięcia i jego żony. Jeden ze spiskowców, Nedeljko Čabrinović , rzuca granatem w samochód pary. Jednak bomba eksploduje za nimi, raniąc pasażerów następnego samochodu.
Po przybyciu do rezydencji gubernatora François-Ferdinand wyraził swoje niezadowolenie władzom lokalnym: „Tak witasz swoich gości – bombami! ”.
Później postanawia odwiedzić rannych w szpitalu. Kierowcy nie są jednak ostrzegani o zmianie trasy, zmuszając arcyksiążęcy samochód do zatrzymania się w środku tłumu, przed młodym Gavrilo Principem w czasie, gdy w obliczu niepowodzenia swojego biznesu młodzi terroryści szukają po cichu oddalić się od tłumu. Wykorzystując swoją szansę, Princip strzela do pary, trafiając Sophie w brzuch i François-Ferdinanda w szyję.
François-Ferdinand wciąż żyje, kiedy przybywają pierwsi świadkowie, aby im pomóc. Jej ostatnie słowa są skierowane do Sophie: „Nie umieraj, kochanie, żyj dla naszych dzieci”. Umiera kilka minut później, podczas gdy Sophie umiera w drodze do szpitala.
PogrzebPrzed śmiercią arcyksiążę Franciszek Ferdynand kazał wznieść kaplicę na zamku Artstetten, gdzie chciał spocząć w towarzystwie swojej żony Zofii, której nie można było pochować w krypcie kapucynów w Wiedniu .
Pogrzeb odbył się w Wiedniu 4 lipca 1914 roku w obecności cesarza, rodziny cesarskiej i królewskiej, dzieci pary oraz urzędników austriackich. Pochówek w kaplicy pogrzebowej zamku Artstetten to prywatna ceremonia.
Dzieci pary zostały zebrane przez arcyksiężnej Marii Teresy Braganza , córki Michel I st Portugalii i wdowy ich dziadka, arcyksięcia Karola Ludwika . Na krótko przed śmiercią napiszą list do mordercy swoich rodziców.
KonsekwencjeW Austrii okoliczności śmierci François-Ferdinanda wywołały różne reakcje, od smutku po satysfakcję z powodu zniknięcia najgorętszego zwolennika trializmu .
Reakcje Serbów są jednoznaczne. O pokazach radości, zarówno w Belgradzie , jak i na prowincji, świadczą dyplomaci stacjonujący w królestwie, mimo obserwacji ośmiotygodniowej żałoby w Serbii .
Zabójstwo arcyksięcia podsyca podżegacze do wojny. Po miesiącu zwlekania, cesarz Franciszek Józef made opublikować deklarację wojny na Królestwo Serbii . Następnie eskalacja wypowiedzeń wojen między Imperiami Centralnymi , w tym Cesarstwem Niemieckim , a sojuszniczymi państwami Serbii , wywołała I wojnę światową .
Jemu poświęcony jest program Secrets d'Histoire zatytułowany François-Ferdinand ou la fin du monde .