We Francji określenie „ archiwa wydziałowe ” oznacza zarówno administrację odpowiedzialną za zarządzanie archiwami tworzonymi w dziale , oficjalnie nazywanym wydziałową służbą archiwalną, jak i budynek, w którym te archiwa są przechowywane i dostępne do wglądu dla społeczeństwa. Wyrażenie to jest bardzo rzadko używane do określenia samych dokumentów archiwalnych: archiwa właściwe dla departamentu jako zbiorowość terytorialna stanowią tylko niewielką część tych archiwów.
W kilku działach, o przypomnienie archiwów została opublikowana w drugiej połowie XX th wieku przedstawić społeczeństwu tych aspektach.
Archiwa wydziałowe zostały utworzone w każdym departamencie zgodnie z prawem 5 roku Brumaire V (26 października 1796). Miały one na celu zachowanie archiwów Ancien Régime (w tym zaginionych biskupstw, opactw itp.) Oraz archiwów nowych instytucji.
Ustawa z dnia 28 pluviôse Roku VIII przewiduje, że prefekt jest odpowiedzialny za monitorowanie archiwa. Wydaje się, że ten ostatni nie przejmował się tym wtedy zbytnio. Prawo10 maja 1838sprawia, że konserwacja archiwów jest obowiązkowym wydatkiem dla działów. Uzupełnia go kilka okólników i „instrukcji” Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, określających w szczególności jednolite ramy klasyfikacji (patrz poniżej) . Jednocześnie archiwiści wydziałowi, zwłaszcza ze Szkoły Statutowej i Komitetu Pracy Historyczno-Naukowej , posiadający tytuły „archiwisty Rodanu, Oise itp.” ”.
Sytuacja ta sprzyja klasyfikacji i sortowaniu archiwów, a także opracowywaniu i drukowaniu pomocy archiwalnych .
Podczas pierwszej i drugiej wojny światowej wiele archiwów departamentalnych uległo zniszczeniu, niekiedy bardzo znaczącym . Na przykład w Arras The pałac Saint-Vaast która mieściła się wydziałowe archiwum Pas-de-Calais został zniszczony w 1914 roku przez niemieckich karabinów, archiwiści nie byli w stanie zaoszczędzić w piwnicy nie zajmowanej przez obrońców miasta, że „część najcenniejsze archiwa
Drugiej wojny światowej przerywa usług ponownie. Po wyzwoleniu archiwa departamentalne przeżywały bardziej pomyślny okres, w którym zwiększyła się liczba pracowników. Często jest to okazja do budowy nowych budynków archiwalnych.
Przepisy decentralizacji z 1983 r. Powierzają wydziałom prowadzenie archiwów resortowych, oficjalnie nazywanych „archiwami resortowymi”. Jednak państwo nadal odgrywa rolę w archiwach wydziałowych poprzez kontrolę naukową i techniczną, sprawowaną przez dyrektora służby.
Archiwa resortowe są głównie służbą resortową, podlegającą przewodniczącemu rady departamentu i, pomocniczo, zdecentralizowaną służbą państwową podległą prefektowi i ministrowi kultury .
Archiwa departamentalne rzeczywiście wykonują misje przekazane państwu:
Aby móc korzystać z tych funkcji, suwerenne, dyrektorzy działów archiwum są zawsze konserwatorów lub ogólnych konserwatorzy dziedzictwa w służbie cywilnej państwa , oddane do dyspozycji ogólnych rad. Niektóre stanowiska kuratora, a także kierownictwa studiów dokumentalnych lub sekretarzy dokumentacji w archiwum wydziałowym są również stanowiskami udostępnionymi przez państwo, inne zależą od terytorialnej służby publicznej .
Dekret o 1 st lipca 1921 ustanawiającego ogólne przepisy archiwach resortowych oficjalnie zdefiniowany następującym składzie:
„A) Tytuły instytucji i placówek Ancien Régime zniesione w 1790 roku i latach następnych oraz dokumenty osób zatrzymanych w czasie Rewolucji; b) dokumenty administracji i instytucji publicznych, które następowały po sobie w departamentach od 1790 do VIII (wydziały, okręgi, gminy kantonalne, sądy lub komisje rewolucyjne, komitety nadzorcze, towarzystwa ludowe itp.); c) Dokumenty od administracji i zakładów, których prawa, dekrety lub przepisy przewidywały lub zezwalały na wejście do archiwów departamentalnych. "
Lista typów dokumentów przechowywanych, zarządzanych i ulepszanych przez archiwa wydziałowe jest obecnie ustalona w artykule R. 212-62 kodeksu dziedzictwa :
Ponadto wydziały wchodzące w skład stolicy województwa mogą w porozumieniu z radą województwa prowadzić archiwa regionalne lub ich część.
Wreszcie, beneficjentami depozytu prawnego są archiwa departamentalne Gwadelupy , Gujany i Martyniki .
Zasadniczo ustawodawstwo dotyczy francuskich archiwów publicznych .
Klasyfikacja archiwów opiera się na strukturze klasyfikacji , wspólnej dla wszystkich departamentów francuskich, składającej się z serii oznaczonych literą (wielka litera). Możliwe numery podserii mogą się różnić w zależności od historii departamentu i jego depozytu archiwalnego: depozyty i wpłaty od notariuszy będą na przykład klasyfikowane w podserii 3E w danym dziale oraz w podserii 5E w innych. .
Po zidentyfikowaniu serii lub podserii należy zapoznać się z wykazami lub katalogami cyfrowymi tej serii, aby podać numer lub odniesienie niezbędne do przekazania żądanego artykułu.
W niektórych wydziałowych usługach archiwalnych ramy klasyfikacji obejmują dostosowania uwzględniające specyficzną historię instytucjonalną tych działów oraz istnienie nietypowych zbiorów archiwalnych ( departamenty zamorskie , zarządzanie przez Compagnie des Indies w ramach Ancien Régime itp.). W związku z tym pewne szeregi mogą nie występować w niektórych depozytach.
Seria A | Akty władzy suwerennej ; pole |
Seria B. | Sądy i jurysdykcje : parlamenty , bailiwicks , prezydencje , seneszalpy , admiralicja , jurysdykcje seigneurialne |
Seria C. | Administracje prowincji: Zarządzanie |
Seria D. | Edukacja publiczna , nauki ścisłe i sztuka |
Seria E. | Feudalizm ; archiwa rodzinne; korporacje |
Seria F. | Różne dokumenty i archiwa; archiwa cywilne. |
Seria G. | Duchowieństwo świeckie (dawne diecezje , kapituły katedralne, parafie , uzdrowiska) |
Seria H. | Zwykłe duchowieństwo (opactwa, przeoraty, kolegiaty) |
Seria I | Fundusze protestanckie |
Seria K. | Prawa , rozporządzenia , dekrety (1789-1940) ( częściowo ) |
Seria L. | Fundusz okresu rewolucyjnego (1789-1800): administracje; sądy |
Seria Q | Domeny ; rejestracja ; hipoteki ( częściowo ) |
Seria M. | Administracja ogólna: wybory i listy wyborcze , spisy powszechne itp. |
Jest niczym | Administracja wydziałowa i księgowość |
Seria O. | Administracja miejska |
Seria P. | Finanse ; podatki , kataster |
Seria Q | Domeny ; rejestracja ; hipoteki |
Seria R. | Wojny i sprawy wojskowe |
Seria S. | Roboty publiczne ; transport |
Seria T. | Nauczanie ; kultura ; Sporty |
Poważny | Sprawiedliwość |
Seria V. | Kulty |
Seria X. | Publiczny asystent |
Seria Y. | Zakłady karne |
Seria Z. | sub-prefektury |
Seria W powstała 31 grudnia 1979 r. W celu obsługi wpłat od służb administracyjnych i sądów za okres po 1940 r .
Seria W opiera się na zasadzie przenoszenia jako jednostki do zarządzania, klasyfikacji i indeksowania archiwów. Płatności definiuje się jako wszystkie dokumenty z tego samego źródła wprowadzone tego samego dnia do archiwum.
Zasada jest taka, że raty są numerowane w sposób ciągły:
W celu poszukiwania łatwiej, indeksowanie jest zasadniczo związany z serii W, która jest oparta na W tezaurusa . Ponadto, co do zasady, wskazane jest przedstawienie instrumentów badawczych serii W według usług wytwórczych (patrz poszanowanie funduszy ).