Wyrażenie „ tajemnicą obrony ” jest używany do określenia poziomu autoryzacji dostępu do rządu lub dokumentu wojskowego ograniczony przez prawo lub rozporządzenia do konkretnej grupy ludzi ze względów bezpieczeństwa narodowego (lub ewentualnie ponadnarodowym ).
Poziomy autoryzacji dostępu do tzw. Informacji „tajnych” są ustalane przez organ ad hoc dla osób fizycznych, jak również dla osób prawnych potrzebujących dostępu do tych informacji.
We Francji definicja jest bardzo szeroka: „mają charakter tajemnicy Obrony Narodowej … informacje, procesy, przedmioty, dokumenty, dane komputerowe lub pliki będące przedmiotem zainteresowania Obrony Narodowej, które były przedmiotem środków ochronnych mających na celu ograniczenia ich rozpowszechniania „ i niezbyt precyzyjne, ponieważ ” mogą być przedmiotem takich środków informacje, procesy, przedmioty, dokumenty, dane komputerowe plików, których ujawnienie mogłoby zaszkodzić Obronie Narodowej lub mogłoby doprowadzić do odkrycia „tajemnicy Obronności Narodowej ” , Dość blisko, zdaniem Rady Stanu , definicji i statusu„ tajemnicy dyplomatycznej ”, która zalicza tajemnicę dyplomatyczną do„ sąsiednich ”tajemnic obronnych, ale oceniając jej definicję ( „ Wszystkie informacje dotyczące polityki zagranicznej Francji ” ), jeszcze bardziej niejasne. Jest to również dość bliskie „tajemnicy policyjnych służb informacyjnych”.
Bardziej precyzyjne dekrety określają na przykład miejsca objęte tajemnicą obronną.
Pojęcie inteligencji zostało zastąpione w 2010 r. Pojęciem „informacja, sieci komputerowe”.
W przypadku wielu tematów tajemnica obrony zarchiwizowanych dokumentów może zostać zniesiona po pewnym opóźnieniu, umożliwiając historykom badanie wcześniej ukrytych informacji.
Pojęcie tajemnicy obrony uzasadnione MON - a priori i a posteriori - to niewątpliwie tak stara jak dla państwa narodowego i metod szyfrowania informacji.
Został on teorię, czy w praktyce przez wielu autorów ( Bacon , Machiavelliego , Richelieu , Mazarin , itp Pierre Charron kwalifikuje ją jako „błędne”, ale „bardzo potrzebne” do księcia, Jean Racine , dla którego „Historia króla (…) Jest ciągiem cudownych faktów… tak zrozumiałych, gdy są wykonywane, jak nieprzeniknione przed działaniem ” ) lub filozofów ( Clausewitz , Hegel ) i kwestionowanych przez innych ( Marks , Sorel ).
Europa ma niewielki ciężar z jej państwami członkowskimi w sprawach tajemnicy obrony, ale kilka dyrektyw europejskich, w tym dyrektywy w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych, teoretycznie ograniczyć pewne zagrożenia. Dryfu, że we Francji Komisja Access do dokumentów administracyjnych (CADA) i Krajowej Komisji ds. Informatyki i Wolności (CNIL) również pomagają ograniczyć.
Tajemnica obronna ma często bardzo ważną wagę (ważniejszą niż tajemnica bankowa, zawodowa, lekarska, którą sądom czasami udaje się usunąć), która może być źródłem niesprawiedliwości , spowolnić lub uniemożliwić określone procedury sądowe oparte na zasadzie kontradyktoryjności.
We Francji jest to szczególnie poparte starym orzecznictwem (1955).
Podobnie jak w większości krajów, istnieje kilka poziomów tajności.
W imię ochrony tajemnicy obronnej mogą zostać wprowadzone dodatkowe ograniczenia dotyczące przekazywania informacji mogących mieć wpływ na obronność kraju.
Niemniej jednak niektóre informacje i materiały niejawne muszą zostać przekazane, w całości lub w części, ze względu na ich zawartość, niektórym organizacjom międzynarodowym lub określonym państwom lub ich obywatelom. We Francji niosą one następnie „oprócz wzmianki o ich poziomie tajności, specjalną wzmiankę określającą państwa, ich obywateli lub organizacje międzynarodowe, które mogą mieć do nich dostęp” . Sformułowanie „specjalna Francja” oznacza, że nie można ich przekazywać „w całości lub w części organizacjom międzynarodowym, innym państwom lub ich obywatelom” .
Uznanym wyzwaniem jest „wycofanie tajemnicy władzy” w granicach „uzasadnionej tajemnicy”, przy jednoczesnej ochronie życia prywatnego , również a priori, najczęściej uprawnionego.
Ta tajemnica byłaby rodzajem zła koniecznego, do którego należałoby w pewnym stopniu upoważnić, z rygorystycznymi ramami i pewnymi środkami kontroli. Należy znaleźć równowagę między tajemnicą a przejrzystością, ponieważ nadmiernie stosowana może również zakazać „jakiejkolwiek kontroli ich działań przez opinię publiczną, a nawet przez organy, które ją pełnią” , niesłusznie wzmacniać prerogatywy „rządu i administracji w twarze obywateli ” , zachęcają do „ błędnych form informacji, od fałszywej reklamy po czystą propagandę , nie zapominając o plotkach i innych manipulacjach ” , zwiększając nierówności „ w dostępie do informacji, umożliwiając uzyskanie większego lub mniejszego udziału w zbiorowych korzyściach: publiczne miejsca pracy, zamówienia publiczne, odpowiednie przestrzenie ” ; „Nakarmcie pokusy arbitralności, wstrząsu, korupcji, patrymonializacji władzy, monopolizacji przez nią i bliskich wszelkich form bogactwa i wpływów” .
Trudno jest znaleźć równowagę, w szczególności dla tego, co radny stanu Jean-Michel Belorgey nazywa „tajemnicą podwójnego spustu, tajemnicą tajemnicy, w szczególności tajemnicą publicznego naruszenia tajemnicy prywatnej (podsłuchiwanie, archiwizacja itp.) . ) ” . Potrzeba pewnej strefy tajemnicy dla obronności to konsensus we współczesnych społeczeństwach liberalno-demokratycznych, gdzie gwarancje zaufania między aktorami odgrywają ważną rolę w poszanowaniu praworządności , ale znaczenie tej strefy, czas trwania tajemnicy jest nadal przedmiotem debaty.
Nowe kwestie ochrony interesów obronnych, ale także ochrony życia prywatnego oraz prawa do informacji i wypowiedzi pojawiły się wraz z nowymi środkami nadzoru oraz gromadzenia i analizy informacji. Kwestie te nabrały jeszcze większego znaczenia w pierwszej dekadzie XXI wieku po szerokim rozpowszechnieniu NICT i Internetu . Wydaje się, że łatwiejszy i bardziej przejrzysty dostęp do dokumentów administracyjnych jest zapewniony, ale pozostaje wiele kwestii etycznych dotyczących korzystania z plików komputerowych zawierających dane osobowe, motywacji aktów administracyjnych oraz przejrzystości niektórych transakcji lub majątku wybieranych urzędników. Oraz wyżsi urzędnicy.
Różniło się znacznie w zależności od czasu i kontekstu historycznego i politycznego (okresy wojny lub pokoju , zimnej wojny , nowe problemy związane z terroryzmem lub określonymi formami oporu itp.), Kraje i rodzaje rządów (demokracja, reżim totalitarny) , junt wojskowych itp.).
Jest to mniej lub bardziej widoczny filtr do rozpowszechniania nieokreślonej liczby informacji, których rozpowszechnianie mogłoby zaszkodzić Obronie.
Filtr ten jest szczególnie skuteczny w relacjach między państwem a obywatelami, w relacjach między rządem a izbami parlamentarnymi , a nawet w niektórych umowach, zapytaniach publicznych , umowach lub transakcjach technicznych lub handlowych (stanowiących odstępstwo od tradycyjnych zasad zamówień publicznych ) lub tematy dotyczące obronności, a czasem bezpieczeństwa cywilnego lub w dziedzinach takich jak energia jądrowa, gdzie granice między cywilami a wojskiem mogą się zacierać i gdzie istnieje ryzyko przekierowania materiałów jądrowych lub know-how.
W Stanach Zjednoczonych administracja powołuje się na tajemnicę obronną w celu zablokowania niektórych procesów na mocy przywileju tajemnicy państwowej (in) , zasady regulującej wykorzystanie dowodów i opartej na orzecznictwie w sprawie różnych orzeczeń .
Stowarzyszenia obywateli mogą następnie powołać się na ustawę o wolności informacji, aby uzyskać odtajnienie niektórych dokumentów sklasyfikowanych jako „tajemnica obrony” (angielskie słowo „ klasyfikacja” odnosi się do pojęcia „tajne”).
We Francji w połowie lat 90. zaproponowano utworzenie Tajnej Komisji Obrony Narodowej, składającej się z trzech do pięciu członków powoływanych osobiście (jak w przypadku Krajowej Komisji ds. Informatyki i Wolności , CNIL), zbudowanej na wzór do przestrzegania zasady pośredniego dostępu do danych objętych tajemnicą obronną, w tym w przypadku sporu . Temat ten jest poruszony w raporcie publicznym Rady Stanu z 1995 r. (Opublikowanym w 1996 r.), Podjętym przez Prezesa Rady Ministrów w przemówieniu dotyczącym ogólnej polityki, a następnie przez ustawodawcę w połowie 1996 r.
Różne badania i refleksje, a następnie, przypominając w szczególności, że demokracja była we Francji (jak w wielu innych krajach) „w dużej mierze zbudowany przeciw i tajemnice państwa , az i tajemnic w monarchy i jego doradców, jego policji , jego przewrotów d'etat ... " , chociaż wiele powodów przemawia za tym, że" nawet w demokracji, strefa tajemnicy, przynajmniej poufności, została zachowana w działaniach publicznych " , demokracje dążą do sprawiedliwej równowagi między tymi celami .
Utworzono dwa niezależne organy administracyjne ;
National Security Agency Information Systems przyczynia się do ochrony systemów informatycznych objętych tajemnicą Obrony.
Obniżenie klauzuli tajności dokumentu lub przekazanie go sędziemu podlega procedurze przewidzianej w ustawie.
„Tajemnica obronna” najczęściej pojawia się, gdy dotyczy bezpieczeństwa narodowego , w przypadku dokumentów lub przedmiotów, miejsc zawierających informacje niejawne określane jako „wrażliwe”. W związku z tym lokale, ogrodzone tereny mogą być zabronione osobom nieupoważnionym (we Francji „w celu zapewnienia ochrony instalacji, sprzętu lub tajemnicy badań, studiów lub produkcji” ).
W praktyce każdy obiekt (na przykład baza wojskowa ) lub dowolna koncepcja (na przykład zasady bomby wodorowej ), która dotyczy Obrony Narodowej, może zostać uznana za Sekret Obronny.
W wielu krajach dawniej totalitarnych (w niektórych byłych krajach wschodnich , w tym w szczególności w NRD ) udostępniono wiele tajnych dokumentów.
W Stanach Zjednoczonych , administracja Obamy i jego prezes wykazały również pragnienie otwartości, po okresie kiedy tajemnica stała się coraz ważniejsza (z administracji Busha, a w następstwie ataków z 11 września 2001 roku, w szczególności).
We Francji tajemnica obronna została określona głównie w art. L. 124-4 po trzecie kodeksu ochrony środowiska oraz w ustawie z17 lipca 1978który zawiera wyjątki dotyczące komunikacji, co sprawia, że „bardzo często zasada tajemnicy przeważa nad wszelkimi innymi względami” . Jednak zgodnie z Grenelle de l'Environnement i zobowiązaniami Prezydenta Republiki Nicolasa Sarkozy'ego, który przedkładając podsumowanie wniosków z Grenelle de l'Environnement, powiedział: „Zamierzamy stworzyć prawo do całkowitej przejrzystości środowiskowej informacje z wyceny. Wszystkie dane będą możliwe do przekazania, łącznie z materiałami jądrowymi i GMO . Jedynymi ograniczeniami będzie tajemnica życia prywatnego, bezpieczeństwa narodowego i tajemnic przemysłowych ” - zasugerowała Corinne Lepage w raporcie z misji przedstawionym wLuty 2008poszerzenie uprawnień komisji ds. dostępu do dokumentów administracyjnych (CADA) oraz potwierdzenie celu bezpieczeństwa narodowego, ale z jaśniej zdefiniowaną „tajemnicą obronną”.
Obszary postępu zostały zaproponowane przez pluralistyczną grupę powołaną przez krajową komisję debaty publicznej ;