Nizon (Finistera)

Nizon
Nizon (Finistera)
Kalwaria
Administracja
Kraj Francja
Region Bretania
Departament Finistere
Gmina Aven most
Status Dawna gmina
Kod pocztowy 29930
Wspólny kod 29154
Demografia
Populacja 1837  mieszk. (1954)
Geografia
Informacje kontaktowe 47 ° 51 ′ 50 ″ północ, 3 ° 46 ′ 04 ″ zachód
Historyczny
Data połączenia 1954
Gminy integracyjne Aven most
Lokalizacja
Geolokalizacja na mapie: Finistère
Zobacz na mapie administracyjnej Finistère Lokalizator miasta 15.svg Nizon
Geolokalizacja na mapie: Finistère
Zobacz na mapie topograficznej Finistère Lokalizator miasta 15.svg Nizon
Geolokalizacja na mapie: Francja
Zobacz na mapie administracyjnej Francji Lokalizator miasta 15.svg Nizon
Geolokalizacja na mapie: Francja
Zobacz na mapie topograficznej Francji Lokalizator miasta 15.svg Nizon

Nizon to dawna francuska gmina Finistère , która połączyła się w 1954 roku z sąsiednią gminą Pont-Aven .

Geografia

Dawna gmina Nizon znajduje się w dystrykcie Quimper, między Concarneau i Quimperlé. Jej terytorium, o powierzchni 26,79  km 2 , ogranicza od północy i wschodu Aven, od południowego wschodu potok Pont-Quoren, od wschodu rzymska droga. Sąsiednie gminy to Névez na południu, Trégunc i Melgven na zachodzie, Kernével i Bannalec na północy i wreszcie Riec-sur-Bélon na wschodzie. Stara granica między Nizon a Pont-Aven znajdowała się w aglomeracji Pontavéniste na poziomie potoku, Pénanroz, wsi Kergam i Keremperchec.

Wioska znajduje się w pewnej odległości od wybrzeża, na płaskowyżu: jest to cecha charakterystyczna dla wielu bretońskich nadmorskich gmin (na przykład w Ploaré , Plogoff , Esquibien , Plouhinec , Poullan , Combrit , Beuzec-Conq , itp.) pierwsi emigranci bretońscy zajęli centrum swojej ziemi w głębi kraju, prawdopodobnie z obawy przed saksońskimi piratami.

Historia

Prehistoria i starożytność

Starożytny las Lusuen [Luzuen] (jego sama nazwa oznacza "czar" lub "zaklęcie") zawiera kilka megalitycznych pomników  : Chevalier de Fréminville przytacza dwa sąsiednie dolmeny , z których jeden z nich jest uformowany z jednego kamienia o wysokości 6,26 m długi na 3,30 m szerokości, który opiera się na ośmiu pionowych kamieniach ułożonych w równoległobok i ma 1,65 m wysokości; drugi stół ma tylko 3,76 m długości i 2,41 m szerokości i jest podtrzymywany przez cztery stojące kamienie. Schodząc w dolinie poniżej dworu Kermadéoua, opisuje trzeci dolmen [w rzeczywistości krytą ścieżkę zgodnie z jej opisem] o długości 12,87 metra, z którego platforma składa się z dwóch kamieni, z których większy jest złamany na pół. Przytacza jeszcze jeden dolmen, który znajduje się ligę od Kermadéoua, na skraju lasu, na niewielkim polu zwanym Kerambruno, którego stół ma ponad 3,96 m długości, 2,31 m szerokości i jest wsparty na 4 filarach. Według Kawalera de Fréminville, jego stół jest silnie skłaniany do „ułatwienia przepływu krwi ofiar ludzkich, które druidzi spalili na tych barbarzyńskich ołtarzach” [stwierdzenie to jest fałszywe, ale rycerz jest ofiarą wierzeń jego czas] . Przytacza jeszcze jeden dolmen [tu znowu faktycznie zadaszoną aleję] , położony na wzniesieniu z widokiem na dolinę Aven , w pobliżu przysiółka Kerroc'h, o długości 16,50 m, ale już w kiepskim stanie (jego pionowe podpory istnieją tylko z jednej strony a dwa kamienie platformy są częściowo przewrócone); wnętrze podzielono na dwa pomieszczenia.

Średniowiecze

W Luzuen znajdują się pozostałości starożytnego „lez”, czyli rezydencji arystokratycznej z okresu karolińskiego . Ślady feudalnego kopca , tworzącego aureolę o wymiarach 270 na 350 metrów, były jeszcze widoczne w 1835 roku i zostały opisane w tym roku przez Chevalier de Fréminville . Wykopaliska przeprowadzone przez historyka Jean-Marie Abgralla w 1883 r., kiedy miejsce to przygotowywano do wykorzystania jako kamieniołom, pozwoliły odkryć okładziny murów i fosy o szerokości 4 metrów. Odkryto również koło do kruszenia ziarna.

Kilka cesjonariuszy dzieliło ziemie Nizon pod Ancien Regime, w tym Hénant, z prawami wysokiej , średniej i niskiej sprawiedliwości , które należały do ​​markiza de Pontcallec i Plessix-Nizon ( toponim Plessis , francuskie tłumaczenie bretońskiego quinquis , oznacza ogrodzenie utworzone ze splecionych gałęzi i często przybierało znaczenie warownego dworu lub feudalnego motte ) będącego kolejno własnością rodzin Feydeau de Vaugien i Hersart de la Villemarqué .

Jehan du Quélennec (Jean VI du Quélennec), baron du Pont , wicehrabia du Faou , sieur de Rostrenen , du Quélennec, de Coetcoff i Coet Héloret, deklaruje w spowiedzi z 1543 r., że posiada posiadłości Coet Nizon, Kergougant, Lesaven i Penanlan.

Zamek Rustéphan

Zamek Rustéphan , od stylu gotyckim , został prawdopodobnie zbudowany w XV -go  wieku przez Jean du Fou , szambelana od Ludwika XI , duża Butler Francji i wysokiej komornika z Touraine , która zajęła się w 1470 roku tytuł Baronial On tylko nie od dnia okres rzymski, jak błędnie sądził Jacques Cambry  : „jego łacińska nazwa Rus stephani kazałaby mi wierzyć, że została zbudowana w tym czasie, kiedy smak gotycki zaczął mieszać się ze smakiem, który Rzymianie przenieśli w Galii, naprawiłbym czas jego budowy, gdyby można było przyjąć domysły bez materialnych dowodów, to w V i VI wieku, kiedy przypuszczam, że powstały najstarsze mury Concarneau” . Ale zamek istniał już wcześniej, w 1250 r. należał do Blanche de Castille, aw 1420 r. do pana Guémené .

Epoka nowożytna

Dwór Plessix-Nizon (lub Quinquis) był twierdzą rodziny Plessix od co najmniej 1426 roku (cytowany w tym roku podczas reformacji szlachty Bretanii). W 1690 r. rodzina popadła w nieszczęście, a dziedziczka Marie-Anne, córka Georgesa du Plessix, poślubiła Karola Feydeau de Saint-Rémy, rycerza Malty . Ta rodzina z kolei popadła w nieszczęście w 1798 roku, w którym Marie-Ursule Feydeau de Saint-Rémy poślubiła hrabiego Pierre'a Hersarta de La Villemarqué . Mieli ośmioro dzieci, z których najmłodszym był Théodore Hersart de La Villemarqué , autor Barzaza Breiza .

Guillaume du Plessix i jego żona Marguerite du Rinquier zbudowali kaplicę w Trémalo w 1550 roku.

W 1687 r. w rejonie Nizon miało miejsce kilka zbrojnych ataków. Pewnego wieczoru, podczas nieszporów w kaplicy Trémalo, pojawili się bandyci i zaatakowali wieśniaczkę, która odważyła się zeznawać przeciwko nim, brutalnie ją i grożąc najgorszymi nadużyciami. „Wsi Nizonnaise pada ofiarą przestępców, których ośmiela niezdolność ludności do stawienia im najmniejszego oporu. Nie ma tygodni, w których domki nie są podpalane, a ich mieszkańcy są molestowani”; bandyci zaatakowali w szczególności dwóch najbogatszych chłopów, którzy odmówili poddania się ich żądaniom, których zabrano do ich legowiska i zabito kulą w plecy, ponieważ nie chcieli ujawnić miejsca, w którym ukryli swoje gniazdo. Zaatakowali nawet rektora Nizon.

W 1759 r. parafia Nizon miała dostarczać każdego roku 25 mężczyzn do służby jako straż przybrzeżna .

rewolucja Francuska

W 1790 r. parafia Nizon została utworzona jako gmina . Traci przy tej okazji gminy Miasto od Pont-Aven , który jest skonfigurowany oddzielnie jako gminy.

28 września 1792, Paige de Bar wyemigrowała zaokrętowując się w Névez z kilkoma innymi osobami, w tym Le Breton, proboszczem Nizon i Auffret, wikariuszem Mellac .

XIX th  wieku

Nizon w 1845 r.

W 1845 r. na łączną powierzchnię gminy 2679 ha wrzosowiska i nieużytki obejmowały 1415  ha, czyli ponad połowę terenu. Grunty pod orką zajmowały 809  ha, łąki i pastwiska 154  ha, sady i ogrody 44  ha, lasy 167  ha. Nizon miał wówczas dziewięć fabryk (Rustic, Bené, Pont-Caro, Plessix, Haut-Bois, Nef, Pennalen, woda) oraz papiernię.

Wydarzenia z lat 1873-1874

W nocy z 20 na 21 stycznia 1873 r.wali się wieża kościoła parafialnego od uderzenia pioruna. Odbudowa została źle wykonana, dach przeciekał, a kościół doznał poważnych zniszczeń podczas sztormów, które miały miejsce4 września 1874 r i następne lata.

Szkoły Nizon

Mieszana szkoła Nizon, prowadzona przez Córki Ducha Świętego , została zbudowana w 1876 roku, ale doświadczyła problemów z infiltracją wody. W 1882 r. podjęto decyzję o budowie drugiej szkoły przeznaczonej dla chłopców; został otwarty dopiero w 1891 roku pod nazwą szkoły Saint-Joseph, a w 1894 roku został wyposażony w internat.

Napięcia między Nizon i Pont-Aven

W 1893 r. upragnione przez gminę Pont-Aveniste przedłużenie barier przyznających , aby ich granica pokrywała się z obwodem zurbanizowanym (miasto Pont-Aven rozbudowane w poprzednich dekadach), nastręczało trudności, ponieważ wychodzi na zewnątrz bariery te cała dzielnica handlowa położona na prawym brzegu Aven, która należała do gminy Nizon, w tym m.in. Auberge Guéguen , w pobliżu której regularnie odbywał się nieautoryzowany targ, który również uniknął wypłaty dotacji, co powoduje kolejne skargi od handlowców Pont-Aven.

W ostatniej dekadzie XIX -tego  wieku, Pont-Aven zasypywania morską przedbrzeża Keremperchec dostosować swoje molo, port i ścieżkę holowniczą . Z tego powodu Pont-Aven poprosił w 1897 roku o aneksję tego obszaru, który należał do gminy Nizon, ale ta ostatnia początkowo odmówiła amputacji części swojego terytorium; ale Nizon ostatecznie akceptuje w 1905 r. za sumę 9000 franków.

XX th  wieku

Belle Époque

Linia kolejowa będzie od Quimperlé do Concarneau służy między innymi stacji Pont-Aven , Nizon, Névez , Trégunc i Lanriec od 1908 roku; jest to linia kolejowa o rozstawie metrycznym obsługiwana przez Departmental Railways of Finistère  ; linia zamknięta w 1936 roku.

Przez prefekta dekretu z dnia31 lipca 1904 r, szkoła dla dziewcząt w Nizon została zsekularyzowana na mocy prawa o zborach .

Ułaskawienie kaplicy w Trémalo jest tak opisane w 1905 roku: „Bardzo stara kobieta, z twarzą wiedźmy, otoczona brudnymi brzegami brudnego nakrycia głowy (...). Po wyjściu z kaplicy publiczność wzdrygnęła się przed tym objawieniem błagając o jałmużnę. Kiedy dotarła do długiej ścieżki bukowej prowadzącej do kościoła, upadła na kolana, modląc się, modląc się ponownie i za każdym razem zbierając piękne żniwo monet”.

Pierwsza Wojna Swiatowa

Nizon war memorial , zainaugurowana16 kwietnia 1922nosi nazwiska 111 żołnierzy, którzy zginęli za Francję podczas I wojny światowej .

Druga wojna Światowa

Pomnik wojenny Nizon nosi nazwiska 14 osób, które zginęły za Francję podczas II wojny światowej  ; co najmniej trzech z nich (Paul Le Goff, Joseph i Yvon Michelet) to marynarze zaginieni na morzu, a co najmniej jeden (Jean Le Saux) zginął podczas bombardowania Mers el-Kébir .

Yves Berth został zabity dnia 7 sierpnia 1944w pobliżu farmy Pointe du Postillon (w Trégunc ), na drodze Trégunc - Pont-Aven, podczas walki z zasadzką Kernaourlan (w Nizon), atak niemieckiego konwoju siedmiu ciężarówek przez 40 bojowników ruchu oporu z siatki Vengeance powodujący około czterdzieści zgonów po stronie niemieckiej (dwie niemieckie ciężarówki zapaliły się).

Fuzja z Pont-Aven w 1954 r.

Gmina Nizon, dawna parafia diecezji Quimper pod Ancien Regime, połączyła się w 1954 roku z sąsiednią gminą Pont-Aven .

XXI th  wieku

Hangar't

Hangar't jest sposobem ekspresji artystycznej, w sposób pop-art w stylu Andy Warhola , opracowany w Nizon pod kierownictwem Yves Quentel, dziennikarka pasjonatem sztuk plastycznych, przez stowarzyszenie o tej samej nazwie od 1992. A zdjęcie , przepuszczany przez kserokopiarka w celu wydobycia kontrastów, rzutowany na sklejkę służy jako podpora dla malarzy amatorów bez artystycznych pretensji do koloru, o niekiedy zaskakujących i jaskrawych barwach, tak uzyskanych obrazów, często portretów lub scen z życia codziennego. W latach 1992-2015 namalowano ponad 300 obrazów lub fresków przedstawiających sceny z bretońskiego życia na wsi; prace te, prezentowane w plenerze lub w miejscach publicznych, odniosły pewien sukces, ułatwiony dzięki reportażom telewizyjnym; niektóre obrazy były nawet wystawiane w Nowym Jorku w 2013 roku.

Polityka i administracja

Lista burmistrzów

Lista kolejnych burmistrzów
Kropka Tożsamość Etykieta Jakość
         
1803 1804 Lescanff    
         
1808 1809 Yves Peron    
1809   Romain Le Pennec    
  1820 Pierre Hersart de La Villemarqué   Poseł ultrakrólewski od 1815 do 1827 r.
         
1832   Pennec    
1835 1836 Peron    
         
1844 1848 Danielo    
         
1848 1888 Cyprien Pierre Hippolyte Hersart de La Villemarqué   Syn Pierre'a Hersarta de La Villemarqué
1888 1908 Cyprien Théodore Marie Hersart z La Villemarqué   Syn Cypriena Pierre'a Hippolyte'a Hersarta de La Villemarqué
1908 1935 Jean Marie Furic    
         
1944   Francois Joseph Marie Furic    
1945 1952 Pierre Vautrain   Radny Generalny Kantonu Pont-Aven
Brakujące dane należy uzupełnić.

Demografia

Od 1954 mieszkańcy są zaliczani do populacji gminy Pont-Aven.

Ewolucja populacji
1793 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851
1360 1428 912 1,062 1,122 1203 1,242 1292 1312
Ewolucja populacji, ciąg dalszy (1)
1856 1861 1866 1872 1876 1881 1886 1891 1896
1,309 1,399 1,388 1319 1,392 1,389 1460 1512 1,533
Ewolucja populacji, ciąg dalszy (2)
1901 1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946 1954
1624 1783 1,892 1898 2013 1 969 1 980 2012 1837
(Źródła: Cassini)

Należy zauważyć, że niektóre dzielnice Nizonu rozwinęły się dzięki bliskości gminy Pont-Aven. Zatem Keremperchec sąsiedztwo stok był zurbanizowanych z końca XIX -tego  wieku . Możemy również wspomnieć o dynamice Croas-Hent Kergoz, na południe od Bourg de Nizon, gdzie wielu mieszkańców zdecydowało się budować po II wojnie światowej. Wieś Nizon przeżywała długi okres stagnacji. Przez dziesięć lat budowano miasto, we wsi remontowano domy.

Działalność gospodarcza

Uprawa jabłoni cydrowych

Gazeta L'Ouest-Éclair napisała w 1936 roku  :

„W regionie Quimperloise między Guilligomarc'h i Mellac ze wschodu na zachód, Nizon i Clohars-Carnoët z północy na południe bardzo aktywnie rozwija się uprawę jabłoni. Zwłaszcza roczniki Clohars i Riec są jednogłośnie uznawane za najlepsze, podobnie jak te z sąsiedniej miejscowości Fouesnant . W tym roku, w przeciwieństwie do 1935, zbiory zapowiadają się wspaniale. (…) Delegacja pojechała do Paryża w celu rewaloryzacji jabłek cydru i uzyskania od rządu, aby w latach obfitości pobierano te same zasoby, co na wino. "

Pozostała działalność gospodarcza

Głównymi działaniami praktykowanymi na jego terenie są rolnictwo (chów mieszany, hodowla trzody chlewnej, bydła, drobiu), przemysł (nawet jeśli większość starych fabryk związanych wcześniej z aglomeracją pontawenistyczną zniknęła w latach 1980-1990, pozostaje Pont- Aven "Traou mad" fabryka galettes ).

Dziedzictwo

Dziedzictwo miasta jest dość bogate:

  • Parafia wraz z kościołem św Amet ( XVI th  -  XIX th  stulecia), Kalwaria (namalowany przez Gauguina , który umieszcza go w nadmorskim krajobrazie ) i fontanna (przyniósł z pobliskiej kaplicy, Trémalo). To właśnie w tym typowym bretońskim kościele Paul Gauguin , w towarzystwie Emila Bernarda, znalazł w 1888 r. inspirację do namalowania obrazu „Wizja po kazaniu (albo walki Jakuba z aniołem)”, stanowiącego założycielskie tablice „ syntetyzmu ”. . Tradycja głosi, że Gauguin zaproponował proboszczowi małej parafii powieszenie obrazu w jego kościele, ale człowiek wiary odmówił, uważając to za żart.

  • Kaplica Trémalo widziana od południa

  • Kaplica św. Andrzeja

  • Nizon: kaplica Saint-Sylvestre w Kerzaguel, fasada

  • Nizon: kaplica Notre-Dame-de-Kergornet widziana od południa

  • Zrujnowany zamek Rustéphan (pochodzący z XVI -tego  wieku, zdemontowane z XVIII th  century), teatr pieśni zebranych przez Théodore Claude Henri (i malowane przez Émile Bernard ). Pozostaje tylko monumentalna wieża schodowa (była wzorem dla Josepha Bigota, gdy architekt rysował plany zamku Kériolet w Concarneau-Beuzec-Conq) i zachodni szczyt podtrzymujący w kulturze wieżyczkę. lampa. Przez kilka stuleci cierpiał z powodu zniszczeń czasu (od dawna służył mieszkańcom regionu jako kamieniołom), dziś jest w wielkim niebezpieczeństwie, grożąc zawaleniem. Jego dostęp jest również zabroniony.
  • Zabytki prehistoryczne: dwa menhiry w Kerangosquer, dolmeny Kermarc, Kerguillotou-Bihan, Coat-Luzuen (2) i Moulin-René.
  • Krzyże: w Kerentreh, Trémalo (2), Saint-André (u źródła), Kergazuel, we wsi (krzyż misyjny).

Literatura

Dawne miasteczko zajmuje miejsce w literaturze bretońskiej od czasu Théodore Hersart de La Villemarqué , autor Barzaza Breiza , syna burmistrza Nizon ( Pierre Hersart de La Villemarqué , który jest również panem Plessis , dworu miasta , w pobliżu kaplicy z Trémalo), ale pochodzący z Quimperlé, zebrał tam kilka pieśni, a tradycja ustna zajmuje w tej chłopskiej cywilizacji ważniejsze miejsce niż pisanie.

Później zamieszkał tam Xavier Grall , poeta i dziennikarz („Kiedy zgasną pory roku, jadę do Nizon i mam nadzieję...”), w Bossulan, w pobliżu kaplicy Kergornet, aby tam pisać swoje ostatnie prace. umiera w Quimperlé w 1981 roku.

Uwagi i referencje

Uwagi

  1. Ten starożytny las został międzystrefowych północną finage Nizon i południu, że z Kernével  ; osada Luzuen znajduje się teraz w północnej części terytorium gminy Pont-Aven, ponieważ zaanektowała Nizon.

Bibliografia

  1. Słownik historyczno-geograficzny prowincji Bretanii Jeana Ogée, nowe wydanie, tom 2, s. 343
  2. René Largillière, „Święci i organizacja wczesnochrześcijańska w Bretanii Armor”, 1925, dostępne pod adresem https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k914005/f185.image.r=Plougasnou.langFR
  3. Chevalier de Fréminville , Przewodnik podróżnika po departamencie Finistère ,1844
  4. Cyrille Maguer "Kroniki Pays Pont de-Aven. Pomiędzy Aven i Belon" Alan Sutton, 2007, ( ISBN  978-2-84910-596-2 )
  5. Louis Le Guennec , „Nasze stare dwory z legendami”, Przyjaciele Louisa Le Guenneca, Quimper, 1936
  6. Jacques Cambry , Voyage dans le Finistère lub Stan tego działu w 1794 i 1795 , Trzeci tom, strona 118, księgarnia społeczna Cercle, Paryż, 1798
  7. Chevalier de Fréminville , Przewodnik podróżnika po departamencie Finistère ,1844
  8. http://www.infobretagne.com/nizon.htm
  9. http://www.pontaven.com/La-Chapelle-de-Tremalo
  10. Archiwa wydziałowe Ille-et-Vilaine, cytowane przez Jean-Yves Barzic, „L'Hermine et le Soleil , Coop Breizh, Spézet, 1995, ( ISBN  2-909924-44-0 )
  11. „Rozporządzenie ... w sprawie opodatkowania rocznych wydatków straży przybrzeżnej Bretanii ...”, 1759, dostępne pod adresem https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k97412315/f6.image.r= Deszcz? Rk = 107296; 4
  12. Daniel Bernard, Research on Chouannerie in Finistère , recenzja „Annales de Bretagne”, 1937, dostępne pod adresem https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k115338s/f107.image.r=Pont-Aven
  13. A. Marteville i Pierre Varin, „Słownik historyczno-geograficzny prowincji Bretanii”, tom 2, Rennes, 1845, dostępny do wglądu https://books.google.fr/books?id=9o8DAAAAYAAJ&printsec=frontcover&dq=bibliogroup: %22 Słownik + historia + i + g% C3% A9ographique + de + la + prowincja + de + Bretania% 22 & hl = fr & sa = X & ved = 0ahUKEwjvnJO4xMbKAhUHuBoKHaMsCccQ6AEIKjAC # v = jedna strona & q = Nizon & f = false
  14. Dziennik Urzędowy Republiki Francuskiej . Ustawy i dekrety, nr z 2 września 1904 r., dostępne pod adresem https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k62423436/f8.image.r=Tr%C3%A9guennec?rk=64378;0
  15. Pani Arthur Bell, „Opis jej podróży do Pont-Aven w 1905 roku”
  16. http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=29217&dpt=29&idsource=69078&table=bp09
  17. Yves Berth, urodzony dnia25 kwietnia 1920w Concarneau, patrz MemorialGenWeb.org
  18. http://www.asso-hangart.com/
  19. http://www.archives-finistere.fr/sites/default/files/maires_nizon.pdf
  20. Cyprien Pierre Hippolyte Hersart de La Villemarqué (ur. 1812, żonaty dnia14 lipca 1845 rw Hanvec z Armande Louise Marie Rose de Cornouaille, zmarł dnia19 kwietnia 1889 r. w Château du Plessix)
  21. Cyprien Théodore Marie Hersart de La Villemarqué, ur.3 maja 1851 w Quimper, żonaty dnia 25 kwietnia 1881 r. w Morlaix z Hermine Kermerchou de Kerautrem
  22. Ludność przed spisem z 1962 r.: Od wiosek Cassini do dzisiejszych gmin , „  Indeks: gminy w porządku alfabetycznym  ” , na stronie ehess.fr , École des Hautes Etudes en Sciences Sociales (dostęp 26 czerwca 2021 r . ) .
  23. Dziennik L'Ouest-Éclair nr 14558 z 15 września 1936, dostępny pod adresem https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k631542w/f12.image.r=Clohars%20Fouesnant.langFR

Linki zewnętrzne