Kalif Abbasydzki ( d ) | |
---|---|
14 września 786 -24 marca 809 | |
Al-Hadi Muhammad ibn Harun al-Amin |
Narodziny |
17 marca 766 Promień |
---|---|
Śmierć |
24 marca 809(w wieku 43 lat) Wszyscy , Chorassan , Kalifat Abbasydów |
Pogrzeb | Mechhed |
Imię w języku ojczystym | ارُون الرَشِيد |
Czynność | Polityk |
Rodzina | Bawazir ( d ) |
Tata | Al-Mahdi |
Matka | Al-Chajzuran ( w ) |
Rodzeństwo |
Al-Hadi Abbasa ( en ) Ubaydallah ibn al-Mahdi ( en ) Ulaia binte Almadi ( en ) Banuqa ( d ) Ibrahim ibn al-Mahdi ( en ) |
Małżonka | Zubayda bint Jafar |
Dzieci |
Muhammad ibn Harun al-Amin Al-Muʿtas̩im Al-Ma'mūn Al-Qâssim ibn Hârûn Al-Rashîd |
Religia | islam |
---|---|
Mistrzowie | Shu'ba ibn al-Hajjaj ( w ) , Abu 'Ubaida |
Harun al-Rashid bin Muhammad bin al-Mansur (w języku arabskim : هارون الرشيد بن محمد بن المنصور , Harun ar-Rasid bin Muhammad bin al-Mansur ) Znany również pod pseudonimem panowania ( laqab ) Harun ar-Rasid ( هارون الرشيد ) , urodzony w 765 w Ray (gdy przebywał tam jego ojciec al-Mahdî ) i zmarł w Tis w 809, jest piątym kalifem Abbasydów, który zastąpił swojego brata al-Hâdâ w 786 i panował aż do śmierci w 809 .
Trzeci syn al-Mahdî , jego dzieciństwo spędził w luksusie. Jest ulubionym synem swojej matki al-Khayzurân , jemeńskiej niewolnicy. Jego nauczycielem jest Yahyâ ben Khalid z rodziny Barmecid . Hârûn jest przyjacielem z dzieciństwa synów Yahyâ ben Khalida: Fadhla, Ja`fara, Mûsâ i Mohammeda. Fadhl był przybranym bratem Hârûna, a Ja`far jego bliskim przyjacielem.
Hârûn zlecił wyprawy przeciwko Bizantyjczykom w 781 i 782 roku . Podczas wyprawy 782 armia arabska dotarła do Bosforu , zanim została otoczona przez Bizancjum. Jednak ucieczka bizantyńskiego generała Tatzatesa pozwala mu odzyskać przewagę i zmusić Bizantyńczyków do zaakceptowania trzyletniego rozejmu i płacenia ciężkiej rocznej daniny.
Został wtedy mianowany gubernatorem Egiptu , Syrii , Armenii i Azerbejdżanu . O zarządzanie tymi prowincjami powierza swojemu byłemu nauczycielowi Yahyâ ben Khalidowi. Brat Hârûna, al-Hâdî jest przed nim w porządku sukcesji, ale panowanie tego brata potrwa tylko od 784 do 786 .
Poprzedni kalif , al-Hâdî , brat Hârûn ar-Rachîd, chciał nazwać swojego syna Ja`fara dziedzicem. Kiedy przejął władzę w 786 , Hârûn ar-Rachîd zmusił swojego siostrzeńca Ja`fara do złożenia deklaracji, w której uznał, że władza należy do jego wuja.
W dniu swojej intronizacji miał pierwszego syna Abd Allaha z perskiego niewolnika Marajila; kalif zinterpretował to jako dobry znak. Jakiś czas później miał drugiego syna, Al-Amina , ze swoją prawowitą żoną Zubaydą . Hârûn początkowo chciał rozpoznać ‘Abd Allah, nadając mu przydomek Al-Mâ’mûn, jako pozornego spadkobiercę, ale musiał stawić czoła gniewowi Zubaydy i jego zwolenników, którzy uważali, że Al-Amîn był najbardziej uzasadniony, urodzenie się Zubaydy. Hârûn ar-Rachîd poddał się i jego syn Al-Amîn został uznany za spadkobiercę, gdy miał zaledwie pięć lat ( 802 ). Później zadekretował układ między swoimi dwoma synami: Al-Amîn był następcą tronu i rządził zachodnią częścią imperium ( Irak Syria ), a Al-Ma'mûn stał się drugim w kolejności i rządził wschodnią częścią imperium ( Chorasan ).
Pozbył się wezyrów i gubernatorów Al-Hâdî, by zastąpić ich wybranymi przez siebie ludźmi. Jej głównym wezyrem był Yahyâ ben Khalid .
W 788 wnuk Hassana ben Alego , Yahyâ zbuntował się w Tabaristanie , jego brat Idrîs (ocalały z bitwy pod Fakh ) uciekł do Walili Meknes ( Maroko ), gdzie udało mu się stworzyć królestwo i dynastię ( Idrissides ). Harun wysłał armię 50 000 ludzi. Zajmował się buntownikiem, który został z honorami przyjęty w Bagdadzie. Yahya był zdumiony tym przyjęciem, ale pięć miesięcy później Hârûn wtrącił go do więzienia i torturował na śmierć.
Hârûn staje na czele raczej kruchego, choć błyskotliwego imperium:
W całym imperium ma miejsce wiele ruchów powstań ludowych, na przykład nierówności społeczne są zbyt duże. Te ruchy protestacyjne często przybierają także kharidżitskie lub szyickie zabarwienie religijne przeciwko sunnizmowi władzy centralnej. Ten kontekst motywował politykę represji wobec dysydenckich grup religijnych ( charidżitów i szyitów ), restrykcje wobec dhimmi poprzez nałożenie na nich charakterystycznego stroju oraz aresztowania wśród elity „ateistów” ( kafir ) lub podejrzanych o bycie. Polityka ta miała przemawiać do duchowieństwa i sunnickiej większości ludności. Jednak położył kres polityce represji wobec Zoroastrian, którzy przeszli na islam.
Rodzina Barmecides (lub Barmakids) dostarczyła wezyrów i gubernatorów dwóm poprzednim kalifom. Yahyâ ben Khalid został uwięziony przez poprzedniego kalifa al-Hâdî. Hârûn zwolnił go i umieścił wielu członków swojej rodziny na różnych stanowiskach wezyra lub gubernatora prowincji. Ibn Khaldûn relacjonuje, że: „Ja`far ben Yahyâ był nawet nazywany 'Sultan', co pokazuje, że ponosił ogólną odpowiedzialność i rządził państwem. "
Hârûn bardzo nagle zmienił swój stosunek do tej rodziny. Tabarî widzi cztery możliwe powody:
Hârûn postanowił udać się na pielgrzymkę do Mekki z Barmecidami. Po powrocie do Iraku, podczas uczty, Hârûn poprosił eunucha, aby wezwał Ja`far ben Yahyâ do swojego namiotu i odciął mu głowę. Eunuch w ostatniej chwili nie wykonał tego rozkazu z obawy, że to z powodu pijaństwa i że następnego dnia zostanie mu za to wyrzucone. Wrócił do Hârûn w towarzystwie Ja`far ben Yahyâ, po czym Hârûn powiedział: " Nie o Ja`far ben Yahyâ prosiłem cię, ale o jego głowę ". Eunuch odciął głowę Ja`far ben Yahya. Hârûn wysłał głowę Ja`far ben Yahyâ do Bagdadu i aresztował Yahyâ ben Khalida i jego trzech synów. Yahya ben Khalid zmarł w więzieniu z powodu tortur. Hârûn kazał zabić Fadhla ben Yahyâ i całą rodzinę Barmécide w jego obecności, z wyjątkiem najmłodszych dzieci ( 803 ).
Zubayda , która poślubiła Hârûn ar-Rachîd w 781 , była najpotężniejszą kobietą swoich czasów. Była wnuczką kalifa Al-Mansour i kuzynką Hârûn ar-Rachîd. Zmarła w 831 r. za panowania Al-Ma'mûn .
Hârûn ar-Rachîd miał dwie żony. Wypożyczamy mu harem licząc do 2000 kobiet:
Ma trzynastu synów, z których jedenastu to synowie niewolnic i cztery córki:
Arabowie zetknęli się z Chińczykami za panowania pierwszego Abbasyda Abu al-'Abbâsa po zwycięstwie pod Talasem (miasto dzisiejszego Kirgistanu ). To zwycięstwo, które oznaczało najdalej na wschód wysunięty postęp armii arabskich, było okazją do zdobycia pewnej liczby chińskich technik, w tym wytwarzania papieru. Papier szybko zastąpiłby pergamin: jest łatwiejszy w wykonaniu, tańszy i bezpieczniejszy, bo nie da się łatwo wymazać tego, co jest na nim napisane. Fabryki powstały w Samarkandzie , Bagdadzie , Damaszku i Kairze . Hârûn narzucił użycie papieru we wszystkich administracjach imperium.
W zbiorze opowieści z tysiąca i jednej nocy wielokrotnie pojawia się Hâroun ar-Rachîd i jego wezyr Jafar ben Yahya . Kilka z tych opowieści rozgrywa się w okolicach Bagdadu .
Abbas Ibn al-Ahnaf był mianowanym poetą Haroun ar-Rashid.
W swojej książce Na Syberii angielski autor Colin Thubron opowiada, że kalif wysłałby Karolowi Wielkiemu prezent, składający się z mamuta , który przez lata pozostawał w skarbcu koronnym w Reims .
Harun ar-Raszida jest bohaterem pierwszej opowieści o filmie: Gabinet figur woskowych przez Paula Leni . Kalif jest ucieleśniony na ekranie przez aktora Emila Janningsa . Przedstawiany jest jako postać korpulentna, autorytarna i pazerna na kobiety, ale także jako ugodowy mężczyzna, potrafiący działać rozsądnie i życzliwie.