Zatoka Fińska | |||||
Mapa Zatoki Fińskiej. | |||||
Ludzka Geografia | |||||
---|---|---|---|---|---|
Kraje przybrzeżne |
Estonia Finlandia Rosja |
||||
Geografia fizyczna | |||||
Rodzaj | Zatoka | ||||
Lokalizacja | Morze Bałtyckie ( Ocean Atlantycki ) | ||||
Informacje kontaktowe | 60° północ, 26° wschód | ||||
Powierzchnia | 29 500 km 2 | ||||
Długość | 428 km | ||||
Szerokość | |||||
Maksymalny | 120 km | ||||
Minimum | 75 km² | ||||
Głębokość | |||||
Maksymalny | 121 m² | ||||
Geolokalizacja na mapie: Estonia
| |||||
Zatoka Fińska ( fiński : Suomenlahti , rosyjski : Финский залив , szwedzki : Finska Viken , estoński : Soome laht ) jest wschodnie ramię Bałtyku oddzielając Finlandia (na północy) z Estonią (na południu). Delta Newy , na dnie tej zatoki na wschód, oferuje morskie otwarcie do Rosji . Na skraju zatoki leży kilka dużych miast: Tallin , Helsinki i Sankt Petersburg .
Zatoka Fińska ma powierzchnię 29 500 km 2 , długość 428 km i szerokość 120 km. Szerokość u ujścia zatoki wynosi 75 kilometrów, a odległość między Porkkala i Rohuneeme wynosi 52 kilometry. Zatoka staje się węższa na wschodzie, w zatoce Newy ma jedynie od 10 do 28 kilometrów szerokości . Największą zatoką na północnym wybrzeżu jest Zatoka Wyborga, a na południowym Zatoka Narva .
Międzynarodowa organizacja hydrograficzna określa granice Zatoki Fińskiej, co następuje:
Zachód : linia z Põõsaspea neem (i) (Spithamn Point, 59° 13′46 ″N, 23° 30′39 ″E ), do Estonii, następnie przez Osmussaar (wyspa), z południowego-zachodu i do południowo-zachodni kraniec Hankoniemi (Hangö Udd, 59 ° 48 ′ 30 ″ N, 22 ° 54 ′ 46 ″ E ), Finlandia.
W Zatoce Fińskiej jest wiele wysp. Hogland , Tyters , Lavansaari i Seiskari należą do największych z nich.
Najgłębsze części zatoki znajdują się u jej ujścia, gdzie przepaść ma głębokość od 80 do 100 metrów. W pobliżu południowego wybrzeża występują nawet głębokości przekraczające 100 metrów, podczas gdy głębokości na wybrzeżu północnym nigdy nie przekraczają 60 metrów. Najgłębszy punkt, 121 metrów, znajduje się na estońskim wybrzeżu, na północny wschód od Tallina . Około 5% wód Morza Bałtyckiego znajduje się w Zatoce Fińskiej.
Zatoka jest na ogół zamarznięta od końca listopada do końca kwietnia, pod koniec stycznia jest całkowicie zamarznięta, z wyjątkiem niektórych łagodnych zim. Mróz stopniowo rozprzestrzenia się ze wschodu na zachód. Często zdarzają się silne wiatry wschodnie, które powodują fale i powodzie nadmorskich miejscowości.
Stan ekologiczny Zatoki Fińskiej jest wspólny dla całego Morza Bałtyckiego, z ciągłym wzrostem zjawiska eutrofizacji w wyniku utraty tlenu w dnie morskim, co jest prawdopodobnym wynikiem powolnej wymiany wód Bałtyku.
W okresie paleozoiku , od 300 do 400 milionów lat temu, cały obszar współczesnej Zatoki Fińskiej pokryty był morzem, a współczesne formy terenu powstały w wyniku działalności lodowcowej . Jej rekolekcje utworzyły morze na Wybrzeżu , którego poziom wody był o 7-9 metrów wyższy od obecnego poziomu Bałtyku. Około 4000 lat temu morze cofnęło się, a mielizny Zatoki stały się jej wyspami.
Później powstanie Baltic Shield zdeformowało powierzchnię Zatoki: z tego powodu jej północne brzegi są znacznie wyższe niż te na południu.
Klimat w regionie to wilgotny klimat kontynentalny , charakteryzujący się umiarkowanymi do gorących latami i mroźnymi, czasami surowymi zimami z regularnymi opadami deszczu. W roślinności dominuje mieszanka lasów iglastych i liściastych, ale także nadmorskich łąk i bezdrzewnych klifów. Głównymi drzewami leśnymi są sosna , świerk pospolity , brzoza , wierzba , jarzębina , osika i olcha . W dalekowschodniej części zatoki roślinność terenów podmokłych składa się głównie z tyfu i trzciny , a także roślin całkowicie wodnych, takich jak grążel biały i żółty oraz turzyca acuta . Rośliny wodne w płytkich wodach zatoki obejmują ruppie i przystań najas .
Gulf gatunki ryb to łososia atlantyckiego , europejski loquette , Makrela , chrząszcz HECKEL za , Loach , klenia , minnow , leszcz leszcz , vandoise , jazgarz , karaś , ciernik , stynka , płoć , pstrąg , lin , Syngnathinae , Żabnica , okoń , kiełb , taszy , Lamprey , biały sieja , Garfish , sieja sieja , leszcz , okoń , jaź , szczupak , Loach rzekę , szprot , śledź bałtycki , ciosa , ponury , węgorza europejskiego oraz dorsza atlantyckiego . Rybołówstwo komercyjne jest praktykowane wiosną i jesienią. W Zatoce występuje foka szara i foka obrączkowana , ale jest to bardzo rzadkie.
Strategiczny udział w tej zatoce jest stosunkowo ważny dla Rosji, ponieważ reprezentuje ona jedno z czterech nadbrzeży wychodzących na otwarte morza, z Morzem Barentsa ( Murmańsk , a także Archangielskiem przez Morze Białe ), Morzem Czarnym ( Sewastopol i Noworosyjsk ) i Pacyfiku ( Władywostok ). Otwarcie Bałtyku na oceany ogranicza jednak Skagerrak , cieśnina kontrolowana przez Danię , członka NATO . Ponadto umożliwia bezpośredni kontakt z enklawą Kaliningradu , dawnym Królewcem, otwartym na Bałtyk i otoczonym Polską i Litwą .
Na brzegach Zatoki odkryto wiele starożytnych miejsc, których historia sięga prawie dziewięciu tysięcy lat. Ludzie zaczęli zamieszkiwać te miejsca wkrótce po ustąpieniu lodowców z epoki lodowcowej i obniżeniu poziomu wody na Littorines, ukazując ląd. Pozostałości około 11 stanowisk neolitycznych odkryto od 1905 roku w ujściu rzeki Sestra (obwód leningradzki) . Zawierają groty i skrobaki kwarcowe, liczne przybory kuchenne i ślady ognisk, wszystko to wskazuje na polowanie, a nie działalność rolniczą lub pasterską.
Wybrzeże Zatoki zostało później zamieszkane przez populacje ugrofińskie . W Estończycy (lub Choudes ) zamieszkany obszar współczesnej Estonii Głosy mieszka w południowej części Zatoki i Ingrians w południowej części Neva rzeki . Plemiona karelskie osiedliły się na zachód od jeziora Ładoga . W VIII TH i IX th stulecia, brzegiem Newy i Zatoki Fińskiej były zamieszkane przez Słowian wschodnich , zwłaszcza Słowian Nowogrodu (w) i Kriviches . Zajmowali się rolnictwem , pasterstwem, polowaniem i rybołówstwem. VIII th do XIII -go wieku, Zatoki Fińskiej i Neva są częścią drogi wodnej w zakresie od Skandynawii do Bizancjum , przez Europie Wschodniej .
Od IX XX wieku, wschodniej Gulf Coast należący do Nowogrodu Wielkiego i nazywa Vodskaya Pyatina . Po krucjacie z 1219 roku i bitwie pod Lyndanisse północna Estonia była częścią Danii ( Duńska Estonia ). W XII -tego wieku, miasto Rewalu (w łacińskim : Revalia w języku rosyjskim : Колывань ) opiera się na terytorium obecnej Tallinie . W wyniku powstania nocnego św. Jerzego w latach 1343-1345 północna Estonia została przejęta przez Zakon Krzyżacki i sprzedana przez Danię w 1346 roku. W 1559 roku, podczas wojny inflanckiej , biskup d'Ösel-Wiek en Terra Mariana sprzedaje swoje ziemie królowi Danii Fryderykowi II za 30 000 talarów . Król duński przekazał terytorium swojemu młodszemu bratu Magnusowi, który wylądował na Saaremaa wraz z armią w 1560 roku. Cała Saaremaa stała się własnością duńską w 1573 roku i pozostała tak do momentu przeniesienia jej do Szwecji w 1645 roku.
W XII TH i XIII th stulecia, fińskie plemiona północnej Zatoki zostały podbite przez Szwedów, którzy następnie udał się do Słowian. Pierwsze spotkanie ma miejsce w 1142 roku, kiedy 60 szwedzkich statków zaatakowało 3 rosyjskie statki handlowe. Po szwedzkim ataku w 1256 r. rosyjska armia Aleksandra Newskiego przekroczyła zamarzniętą zatokę i dokonała najazdu na szwedzkie terytoria dzisiejszej Finlandii. W 1293 zamek i miasto Wyborg założył szwedzki marsz Torgils Knutsson . Zamek przez dziesięciolecia był areną walk między Szwecją a Republiką Nowogrodzką . Na mocy traktatu z Nöteborg z 1323 r. Wyborg został ostatecznie uznany za część Szwecji. Zamek wytrzymał długotrwałe oblężenie Daniila Chtchenii (w) podczas wojny rosyjsko-szwedzkiej w latach 1495-1497 . Przywileje handlowe miasta nadał w 1403 r. król Eryk Pomorski. Wyborg pozostawał w rękach szwedzkich aż do jego zdobycia przez Piotra Wielkiego podczas Wielkiej Wojny Północnej (1710).
W 1323 roku na mocy traktatu z Noteborga ustalono granicę między Szwecją a Rosją wzdłuż Sestry. W XV -go wieku, izhoriennes ziemie Rzeczypospolitej Nowogrodu są przyłączone do Wielkiego Księstwa Moskiewskiego . W 1550 Gustave I er Waza założył miasto na terenie obecnego Helsinkach . Po klęsce Rosji w wojnie ingryjskiej (1610-1617) i traktacie w Stolbowie (1617) ziemie Zatoki Fińskiej i Newy stały się częścią szwedzkiej Ingrii . Jej stolica Nyen znajdowała się w delcie rzeki Newy.
Rosja odzyskuje wschodnią część Zatoki po zwycięstwie Wielkiej Wojny Północnej (1700-1721). 16 maja 1703, Petersburg powstała u ujścia Newy, niedaleko Nyen, aw 1712 stało się stolicą Rosji. Aby chronić miasto przed flotą szwedzką, w Kronsztadzie , na sztucznej wyspie, w pobliżu wyspy Kotline , zbudowano fortyfikacje.maj 1704. W 1705 r. w pobliżu miasta Kronsztad zbudowano pięć innych fortów. Fortyfikacje te, nazywane przez współczesnych „ rosyjskimi Dardanelami ” , miały na celu kontrolowanie żeglugi w Zatoce.
W 1710 r. na południowym brzegu Zatoki Fińskiej założono miasta Peterhof i Oranienbaum . 27 lipca 1714 r, niedaleko Półwyspu Hanko , rosyjska marynarka wojenna wygrywa bitwę morską pod Hangö Oud - decydujące zwycięstwo nad szwedzką marynarką cesarską. Wojna rosyjsko-szwedzka zakończyła się w 1721 r. traktatem w Nystad , na mocy którego Rosja otrzymała wszystkie ziemie wzdłuż Newy i Zatoki Fińskiej, a także Estonię , szwedzką Inflantę i zachodnią część przesmyku karelskiego , w tym Wyborg. Jednak Finlandia zostaje ponownie zintegrowana ze Szwecją. Wojna została wznowiona, od 1788 do 1790, i ma miejsce bitwa pod Hogland (w)6 lipca 1788 rw pobliżu wyspy Hogland . Zarówno bitwa, jak i wojna są stosunkowo niewielkie i niezdecydowane, w wyniku czego Rosja zachowuje swoje terytoria.
Nowa wojna rosyjsko-szwedzka, czyli wojna fińska , miała miejsce w latach 1808-1809. Zakończyła się traktatem w Fredrikshamn, przyznającym Rosji prawa do terytorium Finlandii i Wysp Alandzkich . Wielkie Księstwo Finlandii , nowo utworzona w 1809 roku, cieszył się szeroka autonomia w ramach Imperium Rosyjskiego, a Zachód Karelii, lub były Finlandia , został zwrócony do Finlandii. 6 grudnia 1917The fiński parlament ogłasza się deklarację niepodległości Finlandii . Po wojnie zimowej Karelia Zachodnia została zaanektowana przez Związek Radziecki .
Estonia ogłasza niepodległość 24 lutego 1918i prowadzi wojnę o niepodległość . Republika istniała do 1940 roku, a później została zaanektowana przez Związek Radziecki. Estonia odzyskała niepodległość po rozpadzie Związku Radzieckiego w 1991 roku.
Podczas II wojny światowej Zatoka Fińska przeżyła kilka poważnych operacji morskich . Wsierpień 1941podczas ewakuacji floty bałtyckiej z Tallina do Kronsztadu siły niemieckie zatopiły 15 rosyjskich okrętów wojskowych (5 niszczycieli, 2 okręty podwodne, 3 okręty strażnicze, 2 trałowce, 2 kanonierki i 1 torpedowiec) oraz 43 okręty transportowe i wsparcia . Kilka statków nadal znajduje się na dnie zatoki, w pobliżu przylądka Juminda , a ku pamięci tych, którzy stracili życie w tych wydarzeniach, wzniesiono pomnik.
W 1978 r. rozpoczęto budowę zapory w Petersburgu w celu ochrony Petersburga przed częstymi powodziami. Praca została wstrzymana w 60% pod koniec lat 80. z powodu problemów finansowych związanych z rozpadem Związku Radzieckiego. Zostały wznowione w 2001 roku i od tego czasu zostały ukończonesierpień 2011.
Południowe Wybrzeże Zatoki Meksykańskiej jest domem dla Leningradzkiej Elektrowni Jądrowej oraz sieci portów i unikalnych miejsc przyrodniczych i historycznych. Nawigacja od dawna jest dominującą działalnością w Zatoce. Główne miasta portowe i ich funkcje to w Rosji: Sankt Petersburg (wszystkie rodzaje towarów), Kronsztad (morski transport kontenerów), Łomonosow (drobnica, kontenery, metale), Wyborg (drobnica), Primorsk (ropa naftowa i ropa naftowa). produkty), Wyssotsk (ropa naftowa i węgiel), Ust-Louga (ropa naftowa, węgiel, drewno, kontenery). W Finlandii: Helsinki (kontenery), Kotka (kontenery, drewno, produkty rolne. Jest to główny port przeładunkowy towarów dla Rosji), Hanko (kontenery, pojazdy), Turku (kontenery, prom kolejowy), port Kilpilahti / Sköldvik (rafinacja ropy naftowej); w Estonii: Tallin (zboże, chłodnictwo, olej), Paldiski , Sillamäe .
Zatoka Fińska jest również częścią Wołga-Bałtyckiej Drogi Wodnej i Kanału Morza Białego . Ważnymi towarami są apatyt z Półwyspu Kolskiego , granit z Karelii i zielona skała , drewno z obwodu archangielskiego i wołogdzkiego , metale żelazne z Czerepowiec , węgiel z Donbasu i basenu Kuzbasu , piryt z Uralu , chlorek potasu z Solikamska , ropa naftowa . region Wołgi i zboża wiele regionów Rosji.
Transport pasażerski w Zatoce obejmuje szereg linii promowych, które łączą następujące porty: Helsinki i Hanko , Mariehamn (Wyspy Alandzkie ), Sztokholm i Kappelsher (Szwecja), Tallin i Paldiski , Rostock , Sankt Petersburg i Kaliningrad , a także wiele innych miasta.
Rybołówstwo to kolejna ważna i historyczna działalność w Zatoce, zwłaszcza na północnym wybrzeżu w pobliżu Wyborga, Primorska i na południowym wybrzeżu w pobliżu Ust-Ługi. Gatunki ryb handlowych to śledź , szprot , stynka , sieja , leszcz , karaluch, okoń , węgorz europejski, minóg i inne. W 2005 roku połowy osiągnęły 2000 ton tylko łodziami z Sankt Petersburga i Leningradu.
W wrzesień 2005podpisano umowę na budowę gazociągu podmorskiego Nord Stream na Bałtyku między Wyborgiem a niemieckim Greifswaldem . Został zainaugurowany w dniu6 września 2011i oddany do użytku w 2012 roku. Nowy projekt (Nord Stream 2) o przepustowości 55 mld m 3 o szacowanym koszcie 8 mld euro: budowa miała ruszyć wkwiecień 2018, ale został zawieszony ze względu na groźby sankcji USA.
Duży port w Sankt Petersburgu .
W pobliżu portu w Tallinie .
Widok z lotu ptaka w Helsinkach .
Dno zatoki to jeden z największych cmentarzy morskich na świecie. Ze względu na niskie zasolenie, zimne wody i brak robaków morskich statki są stosunkowo dobrze zachowane. Od VI XX wieku, główne rzeki w całej Zatoki i VIII th do X th century, około 3000 ton srebra wywieziono tam. Później zatoka była aktywnie wykorzystywana przez Szwecję i Rosję do transportu towarów. Każdego roku były dziesiątki zaginionych statków. Jesienią 1743 r. 17 rosyjskich okrętów wojennych powracających z Finlandii zatonęło w ciągu zaledwie 7 godzin, a latem 1747 r. w pobliżu Narwy w ciągu 4 godzin zatonęło 26 statków handlowych. Rekord został ustanowiony w 1721 roku, kiedy podczas ewakuacji wojsk rosyjskich z Finlandii w ciągu 3 miesięcy zaginęło ponad 100 statków, z czego 64 w ciągu jednej nocy.
Do końca 1996 roku w rosyjskiej części Zatoki zidentyfikowano około 5000 obiektów zanurzonych, w tym 2500 statków, 1500 samolotów i drobnych przedmiotów, takich jak łodzie, kotwice, czołgi, traktory, samochody, armaty, a nawet miny morskie, bomby lotnicze , torpedy i inną amunicję. Statki należały do Rosji (25%), Niemiec (19%), Wielkiej Brytanii (17%), Szwecji (15%), Holandii (8%) i Finlandii (7%). Pozostałe 9% pochodzi z Norwegii, Danii, Francji, USA, Włoch, Estonii i Łotwy. Obiekty te stanowią potencjalne zagrożenie dla żeglugi, rybołówstwa, budownictwa przybrzeżnego, układania podmorskich rurociągów i kabli oraz środowiska. Miny te zostały założone w Zatoce podczas I wojny światowej (38 932 jednostek), rosyjskiej wojny domowej i wojny zimowej (1939-1940), z szacunkową całkowitą liczbą 60 000 do 85 000 dodatkowych min, które zostały założone podczas II wojny światowej , i z których tylko ułamek wszystkich tych min został oczyszczony po wojnach.
Stan ekologiczny Zatoki Fińskiej, Zatoki Newy i rzeki Newy jest niezadowalający. Występują znaczne zanieczyszczenia rtęcią i miedzią , pestycydami chloroorganicznymi , fenolami , produktami naftowymi i wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi . Oczyszczanie ścieków w Petersburgu rozpoczęło się w 1979 r., A w 1997 r. Oczyszczono około 74% ścieków. Wraz z zakończeniem rozbudowy głównej oczyszczalni ścieków w 2009 r. liczba ta wzrosła do 85% w 2005 r., 91,7% w 2008 r. i 100% w 2011 r. Niemniej jednak w 2008 r. służby federalne w Sankt Petersburgu ogłaszają, że nie ma plaży w Petersburgu umożliwia pływanie. Ponadto w 2011 roku Rada Miejska Sankt Petersburga przegłosowała zamknięcie jednej z czterech miejskich oczyszczalni ścieków, co spowodowało, że w 2016 roku miasto nie było w stanie poradzić sobie z rekordowymi opadami po burzy i huraganie.
Połowy ryb zmniejszyły się dziesięciokrotnie w latach 1989-2005. Oprócz zanieczyszczeń, kolejnym powodem są roboty hydrauliczne i inżynieria lądowa. Na przykład budowa nowych portów jako multimodalnego kompleksu Ust-Ługa (w) , Wysocka, ale także na Wyspie Wasiljewskiej zakłóca rozród ryb . Wydobywanie piasku i żwiru w zatoce Newa w celu rekultywacji gruntów niszczy tarliska stynki europejskiej.
Budowa zapory w Petersburgu zmniejszyła wymianę wody Zatoki Newy ze wschodnią częścią Zatoki o 10-20%, co zwiększyło poziom zanieczyszczenia Zatoki Newy. Największe zmiany zachodzą w promieniu 5 km od zapory. Kilka płycizn między Petersburgiem a tamą zamienia się w bagna . Zaleganie wody i związana z nią gnicie roślin mogą ostatecznie doprowadzić do eutrofizacji obszaru. Niepokojąca jest także rozbudowa portów naftowych w Zatoce i budowa centrum przetwarzania wypalonego paliwa dla elektrowni jądrowej w Leningradzie.
Port Kronsztad służy obecnie jako punkt tranzytowy dla importu odpadów radioaktywnych do Rosji przez Morze Bałtyckie. Odpady, głównie zubożony sześciofluorek uranu , są następnie transportowane przez Sankt Petersburg do Nowouralska , Angara i innych miast wschodniej Rosji. Ten punkt tranzytowy zostanie przeniesiony z Sankt Petersburga do portu Ust-Luga, położonego około 110 km na zachód od Sankt Petersburga i w obrębie rosyjskiej strefy bezpieczeństwa granicznego, jak zdecydował rząd rosyjski w 2003 r. Następnie zagrożenie ekologiczne dla St. Petersburg powinien zostać zmniejszony. Oczekuje się, że Ust-Luga będzie największym centrum transportowo-logistycznym w północno-zachodniej Rosji. Jednak w 2015 roku część planów budowy kompleksu Ust-Ługa została zamrożona, a budowa tego, który miał być punktem tranzytowym dla odpadów radioaktywnych, nie została rozpoczęta.
Wybrzeże w pobliżu Komarowa .
Wyspy w pobliżu Helsinek .
Rybacy w Zatoce Fińskiej.
Kronsztad zimą.
Neva widziany z zatoki.