Édouard Herriot , urodzony dnia5 lipca 1872 rw Troyes ( Aube ) i zmarł dnia26 marca 1957w Saint-Genis-Laval ( Rodan ) jest francuskim mężem stanu . Członek Partii Radykalnej , jest on centralną postacią III e Rzeczypospolitej .
Minister w wielu rządów, stał na czele Izby Deputowanych w III e Rzeczypospolitej i Zgromadzenia Narodowego w ramach IV th Rzeczypospolitej . Trzykrotnie przewodniczący Rady Ministrów , jeden z liderów Lewicowego Kartelu , koalicji rządowo-parlamentarnej lat 20. XX wieku . Był także burmistrz z Lyonu od 1905 do 1940, a następnie od 1945 do jego śmierci.
W 1946 został wybrany do Académie française .
Édouard Herriot urodził się dnia 5 lipca 1872 rw Troyes , w departamencie Aube . Jest synem François-Nicolas Herriot, porucznika piechoty i Jeanne-Eugénie Collon.
Studiował w kolegium Sainte-Barbe w Troyes, a następnie w liceum La Roche-sur-Yon . W wieku 15 lat otrzymał stypendium, które umożliwiło mu kontynuowanie nauki w Lycée Louis-le-Grand w Paryżu, gdzie w 1889 uzyskał maturę z oceną „bardzo dobry”. W 1891, po khâgne w tej samej szkole średniej, otrzymał dziesiąte miejsce w École normale supérieure, aw 1894 ukończył ją agrégé de Lettres, zajmując pierwsze miejsce.
Młody profesor nadzwyczajny, został powołany do Nantes , a następnie do Lyonu , gdzie uczył w klasie retoryki . Jego pierwsza praca, Philo le Juif : esej o żydowskiej szkole w Aleksandrii, opublikowana przez Hachette w 1898 roku, otrzymała nagrodę Victor-Cousin Award od Akademii Nauk Moralnych i Politycznych .
Zaangażował się w aferę Dreyfusa obok Émile'a Zoli i Anatole'a France'a i założył lyońską sekcję Ligi Praw Człowieka . Twierdzi, że jest wyjątkowym mówcą.
28 października 1899poślubił Blanche Rebatel (1877-1962) w Lyonie , córkę doktora Fleury Rebatel , Przewodniczącego Rady Generalnej Rodanu. Ten związek ułatwia mu wejście do polityki.
W 1904 obronił w paryskiej Sorbonie główną tezę listów Madame Récamier i jej przyjaciół , a następnie w 1905 pracę uzupełniającą Niepublikowane dzieło Madame de Staël: fragmenty pism politycznych (1799) .
W 1904 wstąpił do rady miejskiej Lyonu, został zastępcą, a następnie burmistrzem 3 listopada 1905, zastępując Jean-Victor Augagneur , który został ministrem. Burmistrzem pozostał do 1957 r., z przerwą okupacyjną. Jego następcą jest Louis Pradel .
1 st wrzesień 1915, Urodzony w 1 st dzielnicy Lyon córki cudzołożnym , przyszłość Suzanne Bérard , urodzony nieznanych rodziców zadeklarowana pod nazwisku Collon (nazwisko matki Herriot). Została rozpoznana dopiero 27 lat później,6 czerwca 1942, przez jego matkę Jeanne Marie Janin.
12 grudnia 1916, otrzymał swoje pierwsze stanowisko ministerialne jako minister robót publicznych, transportu i zaopatrzenia, Marcel Sembat musiał opuścić rząd z powodu niedoboru węgla. Herriot natychmiast zwolnił dyrektora kopalń ministerstwa, Paula Louisa Weissa , oskarżanego przez opinię publiczną o odpowiedzialność za braki.
Jesienią 1922 wyjechał do Związku Radzieckiego w towarzystwie Édouarda Daladiera ; ma silne sympatie do tego stanu. Po jego wizytę dzieci miejskich n o 1, powiedział: „Te komuniści są encyklopedyści jak powtarzające się”.
W 1924 osobiście interweniował u prefekta Rodanu, aby uniknąć wydalenia włoskiego anarchisty Sante Ferriniego . Po wyborach parlamentarnych 25 maja, które dały większość kartelowi lewicowemu, którego był głównym animatorem, sprowokował rezygnację prezydenta Alexandre Milleranda, który podczas kampanii wyborczej opowiedział się po stronie Bloku Narodowego i upewnił się, że interweniuje w wyborach. funkcje Prezesa Zarządu. Został następnie powołany na przewodniczącego Rady przez nowego prezydenta republiki Gastona Doumergue'a .
Zagorzały obrońca sekularyzmu , chciał następnie wprowadzić prawa świeckie w Alzacji i Lotaryngii oraz zerwać stosunki dyplomatyczne z Watykanem , ale został odrzucony przez Radę Stanu i ludowy opór w pierwszym punkcie i wystąpił przeciwko opozycji Senatu. oraz ryzyko lokalnych skłonności niepodległościowych na drugim.
Krytykowany za pobłażliwość w sprawach finansowych, wahający się co do lekarstwa na kryzys – balansuje między pożądaną przez prawicę pożyczką a „podatkami” od kapitału, których domagają się socjaliści – musi zrezygnować. Giełda doświadczyła wielu wahań, głównie w dół podczas jego rządów. Aby odzyskać siły po jego odejściu: Herriot następnie krytykuje „Srebrny Mur”, który spowodował jego upadek.
Następnie przez rok przewodniczył Izbie Deputowanych , ale kiedy minister finansów Caillaux poprosił o zezwolenie na użycie dekretów z mocą ustawy w celu rozwiązania kryzysu finansowego, zrezygnował z przewodnictwa, aby zgłosić jako deputowany procedurę, która lekceważy prymat parlamentu. Szafka Briand natychmiast został obalony przez taką ofensywnej i Herriot został mianowany przewodniczącym Rady.
Jego własny rząd nie przetrwał trzech dni i ustąpił miejsca Poincaré , podpisując koniec lewicowego kartelu.
Georges Clemenceau będzie miał w sobie tę ironiczną cechę: „Wezuwiusz często ogranicza się do palenia fajki jak Herriot, mając jednocześnie nad tą przewagą, że czasami jest zapomniany”.
Być może naznaczony tymi niepowodzeniami zaczął się zbliżać w prawo. W każdym razie ma prawo do pochlebnych komplementów ojca Betlejem , wielkiego obrońcy pornografii, który zabronił wystawiania „odważnych” gazet w kioskach w Lyonie. Pewna prasa lewicowa śmieje się wtedy, ponieważ życie prywatne Herriota nie jest do końca wzorowe a Le Canard enchaîné nawiązuje do niego w swoich kontrpetariach , ale mimo to zaczyna zdobywać przychylność katolików.
W czerwcu 1932 powrócił do władzy ( Rząd Édouard Herriot (3) ) po wyborach, które zaznaczyły pchnięcie w lewo. W nawiązaniu do tego, co dzieje się w Niemczech, gdzie Adolf Hitler będzie wziąć władzę w styczniu 1933 roku, rysownik sennep daje Herriot, nałogowym palaczem rury, pseudonim „Fühmeur” ... Podczas swojego rządu, który będzie trwał trochę dłużej od sześciu miesięcy Ministerstwo Edukacji Publicznej staje się Ministerstwem Edukacji Narodowej. Herriot stał się znacznie bardziej umiarkowany, a jego rząd podobno jako ostatni pozostawił wrażenie spokoju. Jego rząd upadł 14 grudnia 1932 r. w sprawie spłaty francuskiego długu wobec Stanów Zjednoczonych .
Na zaproszenie Stalina Édouard Herriot wyjechał do Moskwy w 1933 roku . Przy tej okazji mistyfikacja każe wierzyć, że został mianowany pułkownikiem w armii sowieckiej; do tego stopnia, że ambasada ZSRR czuje się w obowiązku temu zaprzeczyć, stwierdzając „że takie wyróżnienie nie mogło być przyznane francuskiemu mężowi stanu z doskonałego powodu, że stopień pułkownika nie istnieje w armii sowieckiej”. Pozostanie karykatura Sennep (pułkownik kodaków). Ta podróż jest częścią próby zbliżenia francusko-sowieckiego, które doprowadzi do zawarcia paktu francusko-sowieckiego z 1935 roku. Z tej okazji Herriot odwiedza Ukrainę , gdzie szaleje dramatyczny głód (patrz Hołodomor ). Zwiedziony sowiecką propagandą i stającymi mu na drodze statystami, Édouard Herriot, nie wiedząc o szalejącym w kraju głodzie, oświadczył, że widział tylko „ogrody kuchenne wspaniale nawadnianych i uprawianych kołchozów […]. Kiedy mówi się, że Ukrainę pustoszy głód, wzruszam ramionami. " " Zapewniam, mówisz mi, że ten kraj żyje o tej godzinie w smutnych czasach? [...] Jednak widziałem tylko dobrobyt. » , W swoim dzienniku podróżniczym wydanym w następnym roku Orient , w którym również chwali nową Turcję, republikańską i świecką.
W 1934 roku, po zamieszkach 6 lutego , wstąpił do gabinetu Doumergue'a, aby dać mu gwarancję z lewicy, ale ta próba Zjednoczenia Narodowego nie przetrwała.
Pozostaje jednak ministrem stanu w gabinetach Flandrii i Laval. Próbuje wywierać tam wpływ pojednawczy, ale trudności, z jakimi boryka się Francja, przekraczają możliwości jej personelu politycznego; w 1935, hamowany ruchem na lewo Partii Radykalnej , zrezygnował z prezydentury (został mianowany honorowym prezesem partii - z tej okazji utworzono funkcję honorowego prezesa) i ponownie został prezesem Izby Poselskiej . Uczestniczył w tworzeniu Frontu Ludowego , którego spotkania odbywały się w La Ruche de Montchat w trzeciej dzielnicy Lyonu.
W 1935 zainaugurował pomnik Richelieu w Luçon w Vendée . W marcu 1939 r. zaskoczył nieco obóz świecki, zawieszając posiedzenie Izby Poselskiej, gdy ogłoszono śmierć papieża Piusa XI .
Został wybrany członkiem zwyczajnym Académie des sciences, belles-lettres et arts de Lyon na 1 st grudzień 1936.
W obliczu niemieckiej ofensywy podążył za rządem do Bordeaux, następnie do Clermont-Ferrand i wreszcie do Vichy . Przed posiedzeniem Izby Poselskiej w operze uzdrowiska , podczas głosowania 9 i10 lipca 1940 r, składa hołd marszałkowi Pétainowi , 9 lipca: „Wokół marszałka Pétaina, w czci, jaką jego imię budzi we wszystkich, nasz naród zebrał się w jego nieszczęściu. Uważajmy, aby nie naruszyć umowy, która została zawarta pod jego władzą. Będziemy musieli się zreformować, aby uczynić bardziej surową republikę, którą uczyniliśmy zbyt łatwą, ale której zasady zachowują całą swoją cnotę. » I po obronie deputowanych wyruszających na Massilię , dobrowolnie wstrzymał się od głosu, podczas głosowania 10 lipca przyznając pełnomocnictwo wyborcze marszałkowi Pétainowi .
W 1942 r. zwrócił swoją Legię Honorową do Pétain, aby zaprotestować przeciwko przypisywaniu jej członkom LVF , co spowodowało, że został umieszczony w areszcie domowym w Hôtel des Thermes d' Évaux-les-Bains ( Creuse ), w firmie różnych osobistości, w tym związkowca Léona Jouhaux . Następnie został szybko przeniesiony wraz z Guyem La Chambre i Robertem Jacometem (Generalnym Kontrolerem Sił Zbrojnych) do Villa Loisel, należącej do przemysłowca François-Philippe Loisela, znajdującej się w tym samym mieście i zarekwirowanej przez rząd Vichy.
Stale narażony na ultra- kolaborację , został umieszczony w areszcie domowym we wrześniu 1942 roku, najpierw w swoim domu w Isère ; następnie został uznany przez władze niemieckie za niezdolnego do deportacji, które umieściły go w przytułku, w którym udawał szaleństwo, w Maréville koło Nancy .
W sierpniu 1944 r. alianci zbliżający się do Paryża Laval , obawiając się, że Pétain spróbuje rozprawić się z Eisenhowerem , nawet z de Gaulle'em (próba admirała Auphana ) i zostawił mu niewłaściwą rolę, udał się do stolicy w celu ponownego zjednoczenia byłego Narodowego Zgromadzenie mające na celu przekazanie mu władzy i tym samym zablokowanie drogi komunistom i de Gaulle'owi. Za zgodą Otto Abetza 12 sierpnia udał się na poszukiwanie Édouarda Herriota, uwolnił go i za jego zgodą sprowadził z powrotem do Paryża. Skontaktował się z Julesem Jeanneneyem (przewodniczącym Senatu ), który nie odpowiedział. Herriot, początkowo przychylny planowi Lavala, zwlekał i ostatecznie odmówił podjęcia decyzji pod nieobecność Jeanneney. Niemcy, zmieniwszy zdanie po interwencji ultrakolaborantów, Marcela Déata i Fernanda de Brinona , postanowili zająć Lavala i resztki jego rządu „aby zapewnić mu słuszne bezpieczeństwo” . Herriot, który odrzuca oferowane mu możliwości ucieczki, czy to przyłączenia się do przywódców powstania paryskiego, czy schronienia się u Amerykanina, przyjaciela Lavala, oświadcza: „Muszę podążać za swoim przeznaczeniem. ” . Po ostatnim obiedzie w Matignon z Lavalem i Otto Abetzem został aresztowany dnia17 sierpnia 1944i wrócił najpierw do Maréville, a następnie do Niemiec, gdzie kończy swoją „deportację honorową” do Poczdamu , uwolnioną przez Armię Czerwoną . Wmaj 1945, „Oczyszcza się bez elegancji” w prasie, minimalizując ten odcinek i zapewniając zauważalnie inną wersję, to „wydanie” nie zaskakuje wtedy Lavala.
Po II wojnie światowej okazał się mądry i został przewodniczącym nowego Zgromadzenia Narodowego w 1947 roku . Został wybrany członkiem Académie française on5 grudnia 1946 r., ostatni z czternastu nowo wybranych w tym roku. Wraz z jego wyborem Akademia jest po raz pierwszy ukończona od początku wojny, z wyjątkiem dwóch katedr, których posiadacze, Philippe Pétain i Charles Maurras , zostali wykluczeni z Akademii i których miejsca zostały ogłoszone.
Jeśli chodzi o kwestię kolonialną, podczas debat wokół narodzin Unii Francuskiej wypowiadał się przeciwko równym prawom politycznym ludności Imperium. Następnie oświadczył: „Gdybyśmy dali równe prawa narodom kolonialnym, bylibyśmy kolonią naszych kolonii” (27 sierpnia 1946). W 1955 głosował jednak za nadzwyczajnym zjazdem mającym na celu zreformowanie partii i zażądał tego aktor dekolonizacji Pierre Mendès France , którego organizacji odmówił Léon Martinaud-Displat , prezydent administracji.
W 1953 pogorszył się jego stan zdrowia. Jednym z jego ostatnich aktów jest udział dla Alzacji podczas procesu w Bordeaux , gdzie są sądzeni przymusowo inkorporowani, którzy byli w Oradour . Kiedy w Zgromadzeniu Narodowym omawiano projekt amnestii, wykrzyknął: „Ojczyzna jest matką. Nie może przyznać, że jej dzieci rozrywają jej pierś”. Pod koniec roku nie może przewodniczyć wyborom Prezydenta Republiki i zastępuje go André Le Troquer . Ten ostatni zastąpił go na stanowisku przewodniczącego Zgromadzenia Narodowego na początku 1954 roku, kiedy stary burmistrz Lyonu postanowił nie kandydować ponownie. 30 sierpnia 1954 r., siedząc na wózku inwalidzkim, wygłosił przed kolegami na sali obrad ostatnie przemówienie przeciwko CED.
Zdobył Międzynarodową Nagrodę Pokojową w 1954 roku i prezes La Jeunesse au Plein Air od 1950 roku aż do śmierci. Jest także jednym z założycieli Comité du Vieux Pérouges , którego celem jest ochrona dziedzictwa średniowiecznego miasta Pérouges .
To od niego pochodzi określenie „przeciętny francuski” .
Po powrocie ze swojej rezydencji, Maison forte de Brotel w Saint-Baudille-de-la-Tour w Isère , Édouard Herriot przeziębił się, a następnie został przewieziony do szpitala Sainte-Eugénie wListopad 1956. Po remisji zmarł tam dnia26 marca 1957.
Pogrzeby religijne tego starego antyklerykała są początkowo ogłaszane przez kardynała Gerliera , który otrzymał zgodę na przyjęcie pogrzebów religijnych i udzielił mu ostatniego namaszczenia na dzień przed śmiercią; ale Pierre Mendes France udaje się przekonać wdowę po prezydencie, bardzo wierząc, by nie prowadziła konwoju pogrzebowego do primatiale Saint-Jean . 30 marca 1957, jego narodowy pogrzeb jest transmitowany przez telewizję z Place Bellecour , w obecności Prezydenta Republiki René Coty i Przewodniczącego Rady Guy Mollet . Został pochowany w pomniku na cmentarzu Loyasse, ukształtowanym przez rzeźbiarza Georgesa Salendre .
Filozof Alain , bliski tezom radykalizmu w polityce, nie krył szacunku dla burmistrza Lyonu: „Herriot był potężny głosami ludowymi, potężny elokwencją, potężny nadzieją tłumów” . François Mauriac tak to opisuje w swoim notatniku: „Prawdę mówiąc, Édouard Herriot był wielkim, czarującym mężczyzną. Jej urok wynikał z tego kontrastu między kulturą, wszelkimi darami królewskiej inteligencji i przebiegłości, powiedzmy finezji, polityka”.
Lyon Wiele budynków nosi jego imię: ulica prezydenta Edouarda Herriota , szpital Edouarda Herriota , port Edouarda Herriota . Róża nosi również imię Madame Édouard Herriot .
Dla upamiętnienia dwudziestej rocznicy śmierci Édouarda Herriota, La Poste wydał w 1977 r. znaczek 1,20 F na jego podobiznie.
Jego pamięć jest nadal czczona, a jego grób odrestaurowany przez miasto sześćdziesiąt lat po jego śmierci.
Bulwar nosi jego imię w Marsylii .
Édouard Herriot pojawia się w filmie telewizyjnym L'Affaire Salengro przez Yves Boisset (emisja w 2009 roku), w którym jego rola odgrywana przez Bernard Bloch .
: dokument używany jako źródło tego artykułu.