Czwarta Republika (Francja)

Republika Francuska
Czwarta Republika

27 października 1946 - 4 października 1958
( 11 lat, 11 miesięcy i 7 dni )


Flaga 		Herb
Herb
Motto „  Wolność, równość, braterstwo  ”
Hymn Marsylia
Opis tego obrazu, również skomentowany poniżej Zakres Francji i jej imperium kolonialnego pod koniec IV Republiki. Ogólne informacje
Status System parlamentarny / System zgromadzeń
Tekst podstawowy Konstytucja z 27 października 1946 r
Stolica Paryż
Języki) Francuski
Religia brak ( katolicyzm , protestantyzm i judaizm uznane w Haut-Rhin , Bas-Rhin i Moselle )
Zmiana Frank francuski , frank pacyficzny , frank CFA i dolar Indochiny (1947-1952)
Historia i wydarzenia
21 października 1945 Wybory parlamentarne prowadzą do trójstronnego  : CPF / MRP / SFIO
27 października 1946 Konstytucja z dnia 27 października 1946 jest ogłoszony
5 czerwca 1947 W kontekście zimnej wojny The Plan Marshalla jest amerykańska pomoc finansowa
27 lipca 1949 Ratyfikacja wejścia do Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO).
11 lutego 1950 Utworzenie SMIG .
18 kwietnia 1951 Utworzenie Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali (EWWiS)
10 kwietnia 1954 Ustawa o podatku VAT .
7 maja 1954 Klęska Điện Biên Phủ  : na mocy porozumień genewskich Francja wycofuje się z Indochin
1 st listopad 1954 Te czerwone Toussaint znaki początku wojny w Algierii .
28 lutego 1956 Rząd Guya Molleta ustanawia trzeci tydzień płatnego urlopu .
Marzec 1956 Niepodległość Maroka i Tunezji .
Listopad 1956 ZSRR i Stany Zjednoczone pokonują Francję i Wielką Brytanię pod Suezem .
25 marca 1957 Traktat Rzymski ustanawia Europejską Wspólnotę Gospodarczą (EWG).
4 października 1958 Wojna w Algierii powoduje przyjęcie w Konstytucji V th Rzeczypospolitej .
Prezydent
( 1 st ) 1.947 - +1.954 Vincent Auriol
(D er ) 1954 - 1958 René Coty
Przewodniczący Rady
( 1 ul ) 1947 Paweł Ramadier
(D er ) 1958 - 1959 Charles de Gaulle
Parlament francuski
Górny pokój Rada Rzeczypospolitej
Komora dolna Zgromadzenie Narodowe

Poprzednie podmioty:

Następujące podmioty:

IV RP lub IV th Rzeczypospolitej jest republikański ustrój w życie w Francji z27 października 1946 w 4 października 1958. Powstał po wyzwoleniu Francji spod okupacji niemieckiej . Mimo poważnego kryzysu III RP w latach 30. pozostaje ona globalnie wierna modelowi parlamentarnej republiki narzuconemu od 1875 roku .

Ten nowy republikański reżim musi zapewnić odbudowę po wojnie. Ustanawia zabezpieczenia społeczne i zobowiązuje Francję do sojuszy z Zachodem w ramach NATO i Wspólnoty Europejskiej .

Ma poważne trudności w znalezieniu stabilnych kombinacji politycznych, większość władzy sprawuje Zgromadzenie Narodowe, w którym nie wyłania się wyraźna większość. Wstrząśnięty porażką armii francuskiej w Indochinach w 1954 roku nie podniósł się mimo woli Pierre'a Mendes France, który doszedł do władzy. Nie przeżył kryzysów wywołanych wojną algierską, która rozpoczęła się w tym samym roku. Wracając do władzy w tym kontekście, Charles de Gaulle ustanowił V Republikę w referendum w 1958 r.

Trening

Po wyzwoleniu skompromitowano reżim polityczny III RP, a także wiele polityków, którzy nie byli w stanie prowadzić wojny z Niemcami. Dla wielu innych, aw szczególności de Gaulle'a , człowieka z 18 czerwca 1940 r., którego popularność była ogromna, potrzebne były nowe instytucje.

I Zgromadzenie Ustawodawcze

Rząd Tymczasowy Republiki Francuskiej (GPRF) postanawia kontynuować21 października 1945podwójne referendum w sprawie instytucji i wybory parlamentarne:

W wyborach parlamentarnych, które odbywają się tego samego dnia, wyłoniono trzy główne partie: Francuską Partię Komunistyczną (PCF), która czerpała duży prestiż ze swojej roli jako siły oporu oraz ze zwycięstwa ZSRR , Ruch Ludowy Republikański (MRP) z inspiracji Chrześcijańskich Demokratów i Francuskiej Sekcji Międzynarodówki Robotniczej (SFIO). Ci ostatni utworzyli następnie zjednoczoną siłę rządową, którą nazwano trójstronnością .

Po utworzeniu nowego Zgromadzenia wybiera on szefa nowego rządu, Charlesa de Gaulle'a , który jest odpowiedzialny za utworzenie swojego rządu: mianuje on ministrów, teoretycznie zgodnie z odpowiednią reprezentacją każdej z trzech partii. De Gaulle był nieufny wobec komunistów, chociaż wyszli na szczyt i przyznał im tylko pięć ministerstw. Z drugiej strony, sześć tek przydziela się lojalistom generała, którzy nie należą do żadnej z trzech partii: decyzja ta wyznacza punkt wyjścia silnych różnic między de Gaulle'em a partiami politycznymi reprezentowanymi w Zgromadzeniu. Co gorsza, opracowanie nowej konstytucji okazuje się bardzo trudne. De Gaulle, a za nim MRP, chciał reżimu dwuizbowego (z dwiema izbami ), obdarzonego potężnym prezydentem republiki i „ponad partiami” (swoje idee sprecyzował w czerwcu 1946 r. w swoim przemówieniu w Bayeux ), podczas gdy socjaliści i komuniści potępiają przyznanie silnej władzy głowie państwa. Socjalistyczna prośba o 20% redukcję budżetów wojskowych zdecydowanie budzi bunt generała, który spektakularnie rezygnuje ze stanowiska20 stycznia 1946, potępiając „ekskluzywny reżim partyjny” .

Socjalista Félix Gouin zastąpił Charlesa de Gaulle'a. Deputowani PCF i SFIO, w większości w Zgromadzeniu, zaprojektowali następnie swój pierwszy projekt Konstytucji . Projekt ten przewiduje jednoizbową reprezentację ludową , to znaczy, że jedno zgromadzenie, wybrane w bezpośrednich wyborach powszechnych , nie tylko głosuje nad ustawami, ale wybiera przewodniczącego Rady i zatwierdza skład i program swojego gabinetu ministerialnego. , Prezydent Republiki zachowuje jedynie funkcję honorową. Dawny Senat III RP zostałby zastąpiony przez dwa ciała doradcze, Radę Gospodarczą (prekursor Rady Gospodarczej i Społecznej ) i Radę Unii Francuskiej . Ten projekt został odrzucony w referendum w dniu5 maja 1946, NO, poparte przez MRP i generała de Gaulle'a, uzyskując 53% głosów. Konstytuanta zostaje rozwiązana, nowe wybory odbywają się 2 czerwca .

Drugie Zgromadzenie Ustawodawcze

Odrzucenie pierwszego projektu Konstytucji prowadzi do wyboru nowego Zgromadzenia Ustawodawczego w dniu 2 czerwca 1946, których wyniki potwierdzają dotychczasowe tendencje polityczne. Kandydaci MRP, ruchu chadeckiego, który sprzeciwił się pierwszemu projektowi konstytucji, zdobyli 28,2% głosów. PCF zajmuje drugie miejsce z 26%, a SFIO na trzecim. Wyniki prawicy spadły jeszcze bardziej w porównaniu z pierwszym Zgromadzeniem Ustawodawczym (13% wobec 16% w 1Październik 1945pomimo wzrostu liczby miejsc). Wybrany członek MRP, Georges Bidault zostaje przewodniczącym Rady i tworzy gabinet, który nadal przestrzega trójstronności .

Latem 1946 r. Zgromadzenie sporządziło nową konstytucję, mimo wszystko niewiele różniło się od pierwszej propozycji, nawet jeśli powróciła do dwuizbowości (dwie oddzielne izby posiadające władzę ustawodawczą). Reżim jest ściśle parlamentarny, a rzeczywistą władzę wykonawczą sprawuje Przewodniczący Rady (jak premier Wielkiej Brytanii ), a nie Prezydent Republiki, który pełni funkcję honorową, nawet jeśli pozostaje szefem sił zbrojnych. Projekt został przyjęty przez Zgromadzenie w dniu29 września 1946440 głosami przeciw 106. Kilka godzin później generał de Gaulle potępił go w swoim przemówieniu w Épinal ( 29 września ). Projekt Konstytucji przyjęty w referendum13 października 1946z 53,5% odpowiedzi „tak” naprawdę wchodzi w życie w następnym 27. roku .

Instytucje

Instytucje IV RP pozostają duchowo wierne III RP: jest to dwuizbowy ustrój parlamentarny . Władza ustawodawcza jest sprawowana przez Parlament , składający się z dwóch oddzielnych pokoi. Główna różnica w stosunku do III RP polega tu na tym, że bikameralizm jest nierówny: obie izby nie mają takich samych uprawnień. Rada Republiki ( izba wyższa parlamentu), odnowione przez połowę co trzy lata (sześć-letnią kadencję) przez wyborach pośrednich (przez kolegium elektorów składa się z wielkich elektorów reprezentujących obradujący zespoły z lokalnymi społecznościami , wybierany w bezpośrednich wyborach) zachowuje jedynie rolę doradczą. Zgromadzenie Narodowe ( izba niższa ) jest wybierany w powszechnych wyborach bezpośrednich na okres pięciu lat: większość wyborcza jest ustawiona na 21, a kobiety są włączone po raz pierwszy w elektoratu . Posiadając większość władzy ustawodawczej, kontroluje bezpośrednio rządy, które inwestuje i może obalić wotum nieufności bezwzględną większością głosów.

Władza wykonawcza jest zasadniczo wykonywana przez Prezesa Rady Ministrów. Zaproponowany przez prezydenta republiki, a następnie zainwestowany (przyjęty bezwzględną większością głosów) przez Zgromadzenie Narodowe, po potwierdzeniu urzędu, tworzy rząd oparty na popierającej go większości politycznej w Zgromadzeniu. Jednak Paul Ramadier , pierwszy przewodniczący Rady, inauguruje zwyczaj drugiej inwestytury przed Zgromadzeniem po ukonstytuowaniu się rządu, jak to miało miejsce w III RP. Nowelizacja konstytucji w 1954 r. formalnie ustanowiła inwestyturę rządu utworzonego niegdyś przez Zgromadzenie Narodowe. Większość prerogatyw Prezydenta Rady dziedziczy po III RP: mianuje on wszystkie stanowiska cywilne i wojskowe, wykonuje ustawy, kontrasygnuje wszelkie akty Prezydenta Rzeczypospolitej. W IV RP następowały po sobie dwadzieścia cztery rządy, kierowane przez szesnastu różnych przewodniczących Rady.

Prezydent Rzeczypospolitej jest wybierany przez Parlament składa się na spotkaniu z dwóch komór (artykuł 29 Konstytucji), przez okres siedmiu lat. Jej rola jest zasadniczo reprezentacyjna, ale ma dwa atuty: mianuje Przewodniczącego Rady i ma prawo do rozwiązania Izby Deputowanych w drodze dekretu, w bardzo nadzorowanej procedurze. Rzeczywiście, do rozwiązania Zgromadzenia potrzeba co najmniej dwóch kryzysów ministerialnych w ciągu 18 miesięcy, które zakończyły się przyjęciem wniosku o wotum nieufności lub odmową zaufania Zgromadzenia do rządu bezwzględną większością deputowanych.

Zachowuje też pewne umiejętności odziedziczone po III RP w sprawach nominacji i dyplomacji: podpisuje i ratyfikuje traktaty oraz akredytuje ambasadorów i posłów nadzwyczajnych. Jest szefem sił zbrojnych i jako taki przewodniczy Naczelnej Radzie Obrony Narodowej. To on również przewodniczy Najwyższej Radzie Sądownictwa . Wreszcie zachowuje prawo do ułaskawienia i pozostaje nieodpowiedzialny, z wyjątkiem przypadków zdrady stanu . W przypadku wakatu (śmierć, rezygnacja, inne) zastępstwo przejmuje Przewodniczący Zgromadzenia Narodowego. Dwaj prezydenci Czwartej Republiki to Vincent Auriol , były socjalistyczny minister Frontu Ludowego i René Coty , centroprawicowy .

Dzieło IV RP

II wojny światowej opuścił kraj w skrajnej sytuacji ekonomicznej. Zniszczenia związane z działaniami wojennymi z 1940 r., sabotażem ruchu oporu , odwetem Niemców, alianckimi bombardowaniami i wyzwoleniem dotknęły trzykrotnie więcej departamentów niż w latach 1914-1918 . Sieci transportowe są zdewastowane; upadła produkcja przemysłowa i produkcja rolna. Niektóre miasta są praktycznie zrównane z ziemią, jak Le Havre , które jest zniszczone w 80%.

W okresie odbudowy ludność francuska będzie musiała zaakceptować pewną liczbę poświęceń, aby zapłacić cenę: utrzymanie racjonowania do 1949 r., zakwaterowanie w tymczasowych koszarach dla pięciu milionów Francuzów, którzy widzieli zniszczenie swoich domów, spadek siły nabywczej, dewaluacja franka .

Odbudowa i rozwój gospodarczy

W tych warunkach odbudowę infrastruktury i gospodarki francuskiej należy przypisać IV Republice, której szybko udaje się przywrócić wzrost. Ze względu na skalę zniszczeń odbudowę przejmuje bezpośrednio państwo. 21 grudnia 1945, Jean Monnet został wyznaczony na szefa General Komisji Planowania  : celem planu jest bezpośrednich inwestycji w kierunku sektorów działalności uznawanych za priorytetowe, dzięki środków podatkowych lub motywacyjnych kredytowej. Najbardziej strategiczne sektory są znacjonalizowane  : energetyka, transport, ubezpieczenia, Banque de France i banki depozytowe. Z tej okazji powstały Charbonnages de France , EDF i GDF . Sektor prywatny jest również bardzo dynamiczny, a odbudowa kraju odbywa się poprzez silny wzrost gospodarczy i finansowy .

Planowanie rząd (map Monnet ) jest finansowany przez USA pomocy poprzez znaczne umorzenie długów, do którego dodaje się plan Marshalla . Skarb USA udziela pomocy państwu, które udziela finansowania francuskim firmom, które mogą w ten sposób nabywać sprzęt od dostawców, często amerykańskich. Jest to zatem pomoc zarówno gospodarcza, jak i budżetowa.

Pierwszeństwo ma odbudowa infrastruktury i ponowne uruchomienie aparatu produkcyjnego. Rekonstrukcja miast pozwala na realizację teorii nowoczesnego urbanistyki , w szczególności Le Corbusiera oraz koncepcji wypracowanych podczas międzynarodowych konferencji poświęconych architekturze współczesnej .

Paradoksalnie niestabilność rządu nie spowolniła tego dzieła odbudowy. Różni ministrowie, ledwo mając czas na zapoznanie się ze swoimi aktami przed upadkiem ich rządu, w rzeczywistości pozostawiają większość formułowania i realizacji polityki wyższym urzędnikom, którzy działają na ogół skutecznie i z biegiem czasu. Tak więc odbudowa infrastruktury krajowej (elektrycznej, kolejowej , drogowej, telefonicznej itp.) odbywa się mniej więcej tak szybko, jak w innych demokracjach Europy Zachodniej ( Wielka Brytania , RFN ).

Po zakończeniu odbudowy Edgar Faure , który kieruje polityką finansowąCzerwiec 1953 w Styczeń 1956, stara się motywować przemysł do produkcji dóbr konsumpcyjnych i zachęca sektor prywatny do inwestowania w nie. Zawdzięczamy mu ruchomą skalę płac , która ma utrzymać ich siłę nabywczą w sytuacji inflacji .

Podstawowy postęp społeczny social

Polityka Ubezpieczenia Społecznego ma na celu w szczególności zapewnienie każdego dochodu w różnych przypadkach przerwania aktywności zawodowej: wypadku przy pracy, choroby, bezrobocia i starości. Zarządzenia 4 i19 października 1945mają uogólnione i ustandaryzowane usługi. Konstytucja IV RP potwierdza ten rozwój, umieszczając w preambule obowiązek pomocy wspólnotowej dla jednostek.

To zabezpieczenie społeczne jest głównie dziełem człowieka, Pierre'a Laroque'a , mianowanego przez Ministra Pracy i Zabezpieczenia Społecznego GPRF, Alexandre Parodi , Dyrektorem Generalnym Ubezpieczeń Społecznych . Cieszy się poparciem trzech głównych partii wyzwolenia: PCF, SFIO i MRP. Partia Komunistyczna i przejęta przez nią CGT zainwestowały w sukces nowego ustawodawstwa w terenie, podczas gdy komunistyczny Ambroise Croizat zastąpił Parodiego w Ministerstwie Pracy w21 listopada 1945. Wzajemność, wyłączona z zarządzania Ubezpieczeniem Społecznym zarządzeniami z października, jest oddzielona.

Funkcjonowanie Ubezpieczeń Społecznych charakteryzuje:

Postęp ten jest uzupełniany przez wprowadzenie gwarantowanej płacy minimalnej międzybranżowej ( SMIG ).

W spółkach tworzone są organy reprezentacji pracowników. W przypadku pracowników zatrudniających ponad 50 osób, pracownicy wybierają teraz radę zakładową , z którą pracodawca musi się konsultować w zakresie prowadzenia i zarządzania firmą.

Powrót socjalistów do władzy w 1956 r. umożliwił pracownikom przyznanie trzeciego tygodnia płatnego urlopu , oprócz dwóch pierwszych przyznanych w ramach Frontu Ludowego.

Francja mocarstwem europejskim w ramach NATO i EWG

Koniec II wojny światowej oznacza początek zimnej wojny . II wojna światowa przyniosła powstanie dwóch rywalizujących ze sobą supermocarstw, Stanów Zjednoczonych i ZSRR . Próbując przyciągnąć do siebie każde z państw świata i ich model ideologiczny, te dwa kraje uczynią Europę jednym z głównych wyzwań zimnej wojny. Francja IV RP, beneficjent Planu Marshalla , jest de facto umieszczona w bloku zachodnim, sprzymierzona ze Stanami Zjednoczonymi. Georges Bidault połączył Francję, Wielką Brytanię i kraje Beneluksu w ramach porozumienia o wzajemnej obronie, Traktatu Brukselskiego ( 1948 ), aby przyłączyć Stany Zjednoczone do Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO).

Logika konfrontacji między blokami Zachodu i Wschodu doprowadziła Stany Zjednoczone do sfinansowania wysiłku wojennego Francji w Indochinach, a następnie do zastąpienia go. Po katastrofie deiện Biên Phủ w 1954 r. Pierre Mendès France próbował rozwiązać problemy, na które pogłębiła się słabość władzy wykonawczej. On równoważy wojnę Indochiny (porozumienia Genewa). Mendes rozwiązuje problem EDC , projektu europejskiej armii pozostawionego w zawieszeniu przez jego poprzedników, który de facto uniemożliwia Waszyngtonowi dozbrojenie Niemiec pomimo kontekstu zimnej wojny . Nie angażując się osobiście w debatę, zachęca parlament do podjęcia decyzji: zwycięża „nie”, co zwolennicy konstrukcji europejskiej uznają za „zbrodnię”, która doprowadzi do jej upadku.

Klęska Wielkiej Brytanii i Francji w czasie kryzysu sueskiego przez Stany Zjednoczone i ZSRR w 1956 roku ilustruje nowy układ sił w skali globalnej. Francja zdaje sobie sprawę z tego, jak ważna jest konstrukcja europejska, aby mieć większą wagę: aby to zrobić, musi przezwyciężyć syndrom trzech wielkich wojen z Niemcami. Od 1951 r. Robert Schuman organizował początki strefy sojuszu kontynentalnego w Europie, organizując traktat paryski, który Francja podpisała z RFN, Luksemburgiem , Holandią , Belgią i Włochami w celu utworzenia Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali (EWWiS). . Sześć lat później Traktat Rzymski położył podwaliny pod obecną Unię Europejską . Poprzez tę unię kontynentalną Francja stara się również odzyskać część swojej dawnej potęgi, tworząc nowy obszar wpływów. Rzeczywiście, Włochy i RFN wyszły z wojny osłabione i straciły wszelką wiarygodność na scenie międzynarodowej z powodu swoich przeszłych reżimów; natomiast państwa Beneluksu pozostają mocarstwami drugorzędnymi.

Po odzyskaniu niepodległości przez Indochin, Francja nadal musi przyznać Maroko i Tunezji prawo do samostanowienia . Trwa proces niepodległości afrykańskich kolonii. Algieria jest szczególnym problemem ze względu na silną obecność francuskiego: podziały klasy politycznej o nim ostatecznie doprowadzi do upadku reżimu, który nie znalazł równowagę operacyjną.

Polityczna porażka

Układ montażowy nie znajduje punktu równowagi

Wybrany przy wyborze deputowanych sposób głosowania (proporcjonalny) sprzyja istnieniu kilku bloków partyjnych, których nieustanne odwracanie sojuszu prowadzi do częstych upadków rządu. Posłowie są wybierani najpierw w ramach departamentu w bardzo proporcjonalnym systemie wyborczym . Od 1951 roku prawo sojuszy zachęcało partie do łączenia się w koalicje . Sposób głosowania oraz przewaga Zgromadzenia Narodowego w instytucjach prowadzą do stopniowego dryfowania systemu parlamentarnego w kierunku systemowym . Francuski konsultant korporacji RAND , Constantin Melnik , ustali w swoim wewnętrznym badaniu ( Dom bez okien ), że Czwarta Republika doświadcza średnio jednego dnia kryzysu ministerialnego na dziewięć!

Pierwsza kadencja (1946-1951)

Wybory potwierdzają dominację trzech partii składowych: PC, SFIO i MRP. Jednak publiczność Partii Socjalistycznej (PS), która do tej pory odgrywała rolę osi, ulega erozji. Paul Ramadier (PS), Przewodniczący Rady od stycznia do19 listopada 1947( Rząd Paul Ramadier (1) i (2) ), natychmiast wzmacnia władzę Zgromadzenia Narodowego. Wprowadza praktykę podwójnej inwestytury, przed i po składzie rządu. Poddaje działania rządu arbitrażowi partyjnemu.

Co więcej, w nowym kontekście zimnej wojny Ramadier, skonfrontowany z obstrukcyjną postawą ministrów komunistycznych, wycofuje z nich ich delegacje i popycha partię komunistyczną do opozycji. Powstaje koalicja między wszystkimi partiami wrogimi z jednej strony komunizmowi, az drugiej generałowi de Gaulle , który właśnie założył Rassemblement du peuple français (RPF). Ale trzecią siłą jest domyślnie przegrupowanie, a rywalizacja między ludźmi nie pozostawia pola manewru do podejmowania inicjatyw. Henri Queuille jest główną postacią rządówwrzesień 1948 w lipiec 1951 : jego nazwisko pozostanie przywiązane w części umysłów do bezruchu tego okresu ( Rząd Queuille (1) 11 września 1948 - 5 października 1949, (2) 2-4 lipca 1950, (3) 10 marca 1951 - 10 lipca 1951).

II kadencja (1951-1955)

Partie tworzące „trzecią siłę” (SFIO, MRP, radykałowie, RGR, umiarkowani) dążą do odnowienia większości dzięki zmianie sposobu głosowania ( prawo sojuszy ), co kosztuje PCF wiele mandatów i ogranicza przełom PCF Gaulliści. W wyborach z 17 czerwca 1951 roku, jednak zostały oznaczone przez przesunięcie w prawo. SFIO potwierdza swój spadek, a MRP traci połowę swojego elektoratu, głównie na korzyść RPF. Nowa centroprawicowa większość po raz pierwszy gromadzi się wokół Antoine Pinay od marca dogrudzień 1952( Rząd Pinaya ). W kontekście ostrej inflacji przywraca zaufanie. Rywalizacja polityczna zostaje uwolniona podczas wyborów na drugiego prezydenta republiki: René Coty zostaje wybrany po sześciu dniach i trzynastu głosowaniach.

To Edgar Faure narzuca się szefowi rządu swoją elastycznością i umiejętnościami. Minister Finansów odCzerwiec 1953zostaje Prezesem Zarządu od Luty 1955( Rząd Faure (1) i (2) ). Jednak odrzucony przez większość w niecały rok po inauguracji, rozwiązał Zgromadzenie, oczekując, że niedawne rozwiązanie RPF przez de Gaulle'a pomoże wzmocnić centroprawicową większość.

Trzecia kadencja (1956-1958)

Odchodzącej centroprawicowej większości udaremnia pojawienie się na prawicy ruchu protestu Pierre'a Poujade'a . Po lewej stronie pojawia się ruch opinii na rzecz Pierre'a Mendès France . Prezentuje nowoczesny wizerunek, wykazuje ducha decyzji i wydaje się, że najlepiej potrafi zmienić reżim. Ma wsparcie L'Express , pierwszego dużego magazynu informacyjnego założonego przez Jean-Jacquesa Servan-Schreibera .

Ma jednak ułomność polegającą na tym, że polega na partii radykalnej, partii osobowości, która nie ma już realnej bazy w kraju. To Guy Mollet , Sekretarz Generalny SFIO, zostaje Prezesem Zarządu domaj 1957( Rząd Guya Molleta ). Jej rząd musi poświęcić się wojnie algierskiej, która ugrzęzła militarnie, wywołuje ożywioną debatę moralną na temat zasadności swoich celów i metod oraz powoduje poważny kryzys finansowy.

Spadek

Chroniczna niestabilność rządów, partyzanckie kombinacje, niemoc parlamentu i niezdolność władz publicznych do rozwiązania konfliktu algierskiego w końcu przeważyły ​​nad Czwartą Republiką.

Nowy, szczególnie poważny kryzys rządowy miał miejsce dnia 15 kwietnia 1958z upadku rządu kierowanego przez Félix Gaillard . Dryf w finansach publicznych sprawił, że Guy Mollet stracił poparcie umiarkowanych, ale okazuje się, że żadna inna osobowość nie jest w stanie zmobilizować stabilnej większości. 13 maja 1958, MRP Pierre Pflimlin zostaje zainwestowany jako Prezes Zarządu.

Wojna algierska

Tego samego dnia w Algierze dochodzi do zamieszek Pieds-Noirs, którzy obawiali się, że Pflimlin , podejrzewany o sprzyjanie negocjacjom z FLN , „sprzeda Algierię” . Uczestniczyli w nim generałowie, tacy jak Raoul Salan , który „zaopiekował się losami francuskiej Algierii  ” i Jacques Massu . Gubernatorstwo generalne w Algierze okupowane jest przez aktywistów , powołany Komitet „Bezpieczeństwa Publicznego”, kwestionujący autorytet metropolii. Komitet ten jest wspierany przez część wojska, stąd jego siła.

Od 15 maja Komitet - spotykany przez gaullistów i bardzo prawdopodobnie do tego zachęcany - domagał się powrotu De Gaulle'a, w którym prawdopodobnie widzieli opatrznościowego człowieka18 czerwcaw stanie uratować dzień. Armia posuwa się tak daleko, że grozi rządowi atakiem z powietrza we Francji. Zderzają się wtedy trzy mocarstwa: rząd Pierre Pflimlin , Komitet Bezpieczeństwa Publicznego i de Gaulle, którego moralna waga jest we Francji w tym czasie ogromna. 15 majade Gaulle deklaruje, że jest „gotowy do zapewnienia władzy Republiki”.

Powrót De Gaulle'a i powstanie V Republiki

Więc 27 maja 1958de Gaulle deklaruje: „  Wczoraj rozpocząłem regularny proces niezbędny do ustanowienia władzy republikańskiej zdolnej zapewnić jedność i niezależność kraju  ”  ; prosi też siły zbrojne, aby nie brały udziału w żadnej demonstracji.

Pierre Pflimlin , który potajemnie spotkał się z de Gaulle'em w środku nocy, aby upewnić się co do jego intencji (co więcej, nie uzyskując niczego), ostatecznie zrezygnował28 maja 1958. Prezydent Republiki René Coty powołał następnie Charlesa de Gaulle'a na przewodniczącego Rady i, co było wyjątkowym faktem dla człowieka z rezerwą, którym był, zagroził rezygnacją, jeśli de Gaulle nie zostanie zainwestowany przez Zgromadzenie Narodowe . Zgromadzenie Narodowe następująco opinii prezydenta, a właściwie zainwestować 1 st  czerwiec rząd Charles de Gaulle przez 329 głosach przeciw i 37 wstrzymujących się 224.

03 czerwca jest przekazywane przez Zgromadzenie Narodowe i Rady Republiki prawa konstytucyjnego , który zapowiada rewizję konstytucji IV th Rzeczypospolitej , w sprzeczności z procesu przeglądu konstytucji. Głosuje się również nad ustawą o pełnych uprawnieniach na sześć miesięcy.

Projekt konstytucji (ten sam, który De Gaulle przedstawił w 1946 r.) został ukończony latem, a następnie poddany referendum w sprawie28 września 1958. Najpierw zostaje przedłożony komisji pod przewodnictwem Paula Reynauda, ​​a następnie przyjęty w referendum znaczną większością głosów, ustanawiając V Republikę .

Załączniki

Chronologia rządów IV RP

Czwarta Republika miała 24 przewodniczących Rady, która w ciągu 12 lat utworzyła 22 rządy. 9 rządów przetrwało mniej niż 41 dni (więcej niż jeden na trzy), a przez ostatni rok po,maj 1957, było 5 rządów, które trwały średnio krócej niż 59 dni. Ponadto tylko dwa rządy utrzymały się dłużej niż rok ( Henri Queuille (1) przez 12,8 miesiąca i Guy Mollet przez 15,6 miesiąca).

Tabela chronologiczna rządów IV RPth
Rząd i reprezentacja Zgromadzenia Prezydent Republiki Szef rządu Daty działań rządu Okres rządowy
I Zgromadzenie Ustawodawcze Pomieszanie stanowisk szefa rządu i głowy państwa Rząd Charlesa de Gaulle'a (2) z 21 listopada 1945 w 20 stycznia 1946 r 2 miesiące
Rząd Félix Gouin z 26 stycznia w 12 czerwca 1946 4 i pół miesiąca
Drugie Zgromadzenie Ustawodawcze Rząd Georges Bidault (1) z 23 czerwca w 28 listopada 1946 5 miesięcy
Zgromadzenie Narodowe, pierwsza kadencja Prezydencja Vincenta Auriola Rząd Leon Blum (3) z 16 grudnia 1946 w 16 stycznia 1947 1 miesiąc
Rząd Paweł Ramadier (1) z 22 stycznia w 21 października 1947 9 miesięcy
Rząd Paweł Ramadier (2) z 22 października 1947 w 19 listopada 1947 1 miesiąc
Rząd Roberta Schumana (1) z 24 listopada 1947 w 19 lipca 1948 r 8 miesięcy
Rząd André Marie z 26 lipca w 28 sierpnia 1948 1 miesiąc
Rząd Roberta Schumana (2) od 5 do 7 września 1948 2 dni
Rząd Henri Queuille (1) z 11 września 1948 w 6 października 1949 13 miesięcy
Rząd Georges Bidault (2) z 28 października 1949 w 7 lutego 1950 4 miesiące
Rząd Georges Bidault (3) z 7 lutego 1950 w 24 czerwca 1950 4 miesiące
Rząd Henri Queuille (2) od 2 do 4 lipca 1950 2 dni
Rząd René Plewen (1) z 12 lipca 1950 w 28 lutego 1951 7 i pół miesiąca
Rząd Henri Queuille (3) z 10 marca w 10 lipca 1951 4 miesiące
Zgromadzenie Narodowe, druga legislatura Rząd René Plewen (2) z 10 sierpnia 1951 w 7 stycznia 1952 5 miesięcy
Rząd Edgar Faure (1) z 20 stycznia w 29 lutego 1952 1 miesiąc
Rząd Antoine Pinay z 8 marca w 23 grudnia 1952 9 i pół miesiąca
Rząd René Mayera z 8 stycznia21 maja 1953 4 i pół miesiąca
Rząd Józefa Laniela (1) z 28 czerwca 1953 w 16 stycznia 1954 6 i pół miesiąca
Prezydencja René Coty Rząd Józefa Laniela (2) z 16 stycznia 1954 w 12 czerwca 1954 5 miesięcy
Rząd Pierre Mendes Francjas z 19 czerwca 1954 w 5 lutego 1955 7 i pół miesiąca
Rząd Edgar Faure (2) z 23 lutego 1955 w 23 stycznia 1956 11 miesięcy
Zgromadzenie Narodowe, trzecia legislatura Rządowy facet Mollet z 1 st lutego 1956 w 21 maja 1957 16 miesięcy
Rząd Maurice Bourgès-Maunoury z 13 czerwca30 września 1957 3 i pół miesiąca
Rząd Félix Gaillard z 5 listopada 1957 w 15 kwietnia 1958 5 miesięcy
Rząd Pierre Pflimlin od 13 do 28 maja 1958 16 dni
Rząd Charlesa de Gaulle'a (3) z 1 st czerwiec 1958 w 8 stycznia 1959 7 miesięcy

Partie i ruchy polityczne w ramach IV RP

Francuska Partia Komunistyczna

Utworzona w 1920 r. pod nazwą Francuskiej Sekcji Międzynarodówki Komunistycznej (SFIC), Francuska Partia Komunistyczna (PCF) regularnie zdobywała nieco ponad jedną czwartą głosów za IV RP. Zawdzięcza swój sukces w dużej części komunistów w francuskiego ruchu oporu do nazizmu . Jednak elektorat komunistyczny będzie się stopniowo rozpadał z powodu destalinizacji (ujawnienie zbrodni stalinowskich przez Chruszczowa ) i różnych wydarzeń związanych z ZSRR , takich jak gwałtowne przejęcie władzy przez stalinistów w Czechosłowacji ( coup de Prague , 1948), kruszenia anty- komunistycznej rewolty w NRD na17 czerwca 1953, a następnie na Węgrzech wPaździernik 1956( Powstanie Budapesztańskie ).

Symbolicznym przywódcą FPK w IV RP jest Maurice Thorez (1900-1964). Od wyzwolenia do 1947 r. PCF będzie uczestniczyć w kolejnych rządach, a następnie brać udział w trójstronności . Od 1947 komuniści sprzeciwiają się działaniom rządów, a następnie będą izolowani przez Trzecią Siłę (unia centrolewicowa) przez całą zimną wojnę. Od 1947 r. nie było już ministrów komunistycznych i dopiero w 1981 r. i wyborze François Mitterranda na prezydenta republiki, komuniści powrócili do rządowych gabinetów.

Lewo SFIO

Utworzona w 1905 r. francuska sekcja Międzynarodówki Robotniczej (SFIO), protoplasta Partii Socjalistycznej i już nieoficjalnie nosząca tę nazwę, była jedną z głównych partii IV RP. Z niej wywodzi się jeden z dwóch prezydentów IV Republiki ( Vincent Auriol ) i wielu przewodniczących Rady ( Léon Blum , Félix Gouin ). Jej liderem w IV RP był Guy Mollet , także przewodniczący Rady. Zgromadził jedną czwartą elektoratu i brał udział kolejno w trójstronnym, a następnie w III Armii , co tłumaczy jego wielką rolę w tym okresie. SFIO cieszyła się dużą popularnością głównie dzięki wizerunkowi Frontu Ludowego , jaki zachowali Francuzi . Ten narodowy związek z lat 30. pod egidą SFIO został zapamiętany i wielu liczyło na taki okres prosperity po wojnie.

SFIO przetrwało do 1969 roku , kiedy połączyło się z kilkoma małymi lewicowymi ruchami politycznymi (w szczególności UCRG i CIR ), tworząc Partię Socjalistyczną .

UDSR

Demokratyczna i Socjalistyczna Unia Ruchu Oporu (UDSR) jest jednym z nowych stron IV RP. Wywodząc się z Ruchu Oporu, podobnie jak MRP, chciał przyjąć przeciwny pogląd na starzejącą się SFIO, ale stał się partią „kluczową”, jak Partia Radykalna, uczestnicząc w różnych związkach lub koalicjach rządowych i parlamentarnych, w tym Trzeciej Siły (1947-1951).

René Pleven był jedynym przewodniczącym Rady z UDSR, ale jedną z najbardziej znanych osobistości tej partii pozostaje François Mitterrand , kilkukrotny minister i który zostanie prezydentem Republiki za V Republiki (pod etykietą PS ).

UDSR istniała do 1967 roku, kiedy połączyła się z Konwencją Instytucji Republikańskich , która sama została włączona do Partii Socjalistycznej w 1971 roku .

Centryzm Partia radykalna

Partia Radykalna, czyli Partia Republikańska, Radykalna i Radykalno-Socjalistyczna , utworzona w 1901 roku , jest najstarszą partią polityczną istniejącą w IV RP. Cierpiał w całej IV RP z powodu dyskredytacji III, gdzie pełnił bardzo dużą rolę polityczną. PR łączy ideały radykalne , prorepublikańskie, archi-świeckie, a więc antykościelne (inicjator ustawy o rozdziale kościołów i państwa w 1905 r. , Émile Combes był również radykalny).

Zdyskredytowana, podobnie jak III Republika, w czasie wyzwolenia, Partia Radykalna uczestniczyła jednak w Trzeciej Siły w latach 1947-1951, zanim uczestniczyła, poprzez swoją kluczową pozycję między lewicą a centrum, we wszystkich rządach IV Republiki.

Najbardziej znani politycy RAD to lewicowy radykał Pierre Mendès France i prawicowy radykalny Edgar Faure , którzy w połowie lat pięćdziesiątych ideologicznie się sobie sprzeciwiali . Partia Radykalna jest partią IV Republiki, która ma najwięcej przewodniczących Rady ( André Marie , Henri Queuille , René Mayer , Maurice Bourgès-Maunoury i Félix Gaillard ).

W czasie V Republiki Partia Radykalna została rozwiązana pomiędzy Prawicową Partią Radykalną Valoisian i Lewicową Partią Radykalną , chociaż w 2007 r . wspomniano o możliwym zbliżeniu obu ruchów.

MRP

Ludowy Ruch Republikański (MRP), podobnie jak w UDSR, nowej partii wynikającej z oporu organizacji . Posiadając centroprawicową ideologię chrześcijańsko-demokratyczną , cieszył się uznaniem wyborców w całej IV RP, a tym samym brał udział w trójstronności (1946-1947), a następnie w III sile (1947-1951).

Różne przewodniczących Rady były więc z MRP, Georges Bidault , Robert Schuman (prekursor z Jean Monnet w Europie ) i wreszcie Pierre Pflimlin , ostatniego szefa rządu Czwartego przed powrotem De Gaulle i stworzenia V Republiki. . Partia podzielona w kwestii algierskiej , część jej członków przyłączy się do gaullizmu, podczas gdy inni założą Centrum Demokratyczne , które samo połączy się z UDF w 1978 roku.

Dobrze gaulizm

Charles de Gaulle nie miał partii politycznej po wyzwoleniu. Zbliżając się do MRP około 1945 r., rozchodzi się co do instytucji, które mają być nadane IV RP. Ostatecznie zrezygnował z rządu i położył podwaliny pod nową politykę w swoim przemówieniu w Bayeux (1946) przed utworzeniem nowej partii, Rassemblement du peuple français (RPF) wKwiecień 1947. Chcąc być partią ponad innymi partiami (de Gaulle opuścił rząd w 1946 roku potępiając „ekskluzywny reżim partyjny”), wymyślił podstawy gaulizmu .

Sprzeciwiający się od powstania IV RP i jej instytucjom, będzie jedną z dwóch partii, wraz z PCF , przeciwstawiającą się III Siłom (koalicja lewicowo-centrowo-prawicowa pro-IV RP). RPF osiągnęła jednak dobre wyniki w wyborach parlamentarnych (21,6% głosów w wyborach w 1951 r.), ale nie uczestniczyła w żadnym rządzie. Od 1952 roku w ruchu gaullistowskim pojawiły się waśnie. Niektórzy wybrani urzędnicy popierają prerogatywy wybranych urzędników CNIP, co skutkuje kilkoma następującymi po sobie podziałami. Zdyszany, RPF będzie ostatecznie rozpuszcza się w 1955 roku Gaullistów ruchu będzie wtedy wyrwać się na kilka mniejszych ugrupowań politycznych bez skali, wśród których Republikanie społeczne z Jacques Chaban-Delmas będą jedynymi, którzy zachowują prawdziwą publiczność.

Po powrocie do władzy De Gaulle'a i ustanowieniu V Republiki w 1958 r. zjednoczony gaulizm w ramach Unii na rzecz Nowej Republiki (UNR) zdominował francuskie życie polityczne do lat 70. XX wieku .

Inne partie prawicowe

W okresie wyzwolenia prawica została bardzo mocno zdyskredytowana, ponieważ została zasymilowana z kolaboracją i reżimem Vichy . Istnieją jednak pewne ruchy, takie jak PRL czy Niezależni Republikanie , mimo bardzo niskiego wyniku w pierwszych wyborach. W 1949 r. większość klasycznych nurtów prawicowych, zmęczonych centrolewicowymi sojuszami (trójpartyjnością), przegrupowała się w jedną partię, Narodowe Centrum Niezależnych (i Chłopów) (CNIP). Ta partia zdobyła około 10-15% głosów i uczestniczył między 1947 i 1951 w trzeciej siły. Drugi prezydent Czwartej Republiki, René Coty , pochodzi z CNIP, podobnie jak dwaj przewodniczący Rady, Antoine Pinay i Joseph Laniel . Partia ta, choć stała się marginalna, działa do dziś.

Skrajnie w prawo

Unia Obrony handlowców i rzemieślników (UDCA) był pierwotnie związek stworzony przez Pierre Poujade w 1953 roku . Sprzeciwiając się podatkom, które następnie obciążają kupców i rzemieślników, broni skrajnie prawicowej polityki ( poujadism ). Wykorzystując zmęczenie Francuzów wobec instytucji IV Republiki, które są kolejnymi rządami, UDCA szybko zyskuje popularność i uzyskuje w wyborach w styczniu 1956 r. ponad 11% głosów w całej Unii i Fraternité Française (UFF), partia polityczna powiązana z UDCA, której najmłodszym zastępcą był Jean-Marie Le Pen , ważna postać V Republiki. UDCA pozostał ruchem opozycyjnym i dlatego nie uczestniczył w żadnym rządzie.

Ruch poujadistyczny jako taki wyczerpał się wraz z końcem IV Republiki w 1958 r., ale możemy znaleźć podobieństwa polityczne (takie jak „antyfiskalny” głoszony przez Jean-Marie Le Pena) między UDCA a niektórymi partiami współczesnej skrajności. prawo ( FN , MNR ).

Uwagi i referencje

  1. Przemówienie dostępne w MJP Digithèque .
  2. Bernard Lanne, Historia polityczna Czadu od 1945 do 1958: administracja, partie, wybory , Karthala Éditions, 1998, s.  71.
  3. Mary Anne Cohendet , Prawo konstytucyjne , 3 th  edition, s.  226 .
  4. Jacques Fauvet , IV th Rzeczypospolitej , Fayard, 1959.
  5. Zgromadzenie Narodowe , „  Rząd Tymczasowy i Czwarta Republika (1944-1958) – Historia – Historia Zgromadzenia Narodowego – Zgromadzenie Narodowe  ” , na stronie www2.assemblee-nationale.fr (dostęp 19 października 2017 r . ) .
  6. The IV th Rzeczypospolitej , co ja wiem ?, P.  123 .
  7. (de) Patrz niemiecki artykuł „  Siebzehnter Juni 1953  (de)  ”.
  8. Bernard Lachaise , Opór i polityka w ramach IV th Rzeczypospolitej , Prasy Universitaires de Bordeaux,2004, 171  s. ( ISBN  2-86781-335-2 , OCLC  419688067 , czytaj online ).

Zobacz również

Bibliografia

  • Philippe Ardant i Bertrand Mathieu, Instytucje polityczne i prawo konstytucyjne , LGDJ, coll. „Manual”, 23 rd  edition, s.  419 .
  • Pierre w kwietniu i Gerard Vincent , IV th Rzeczypospolitej: Nazwy, tematów, miejsc , Paryż, Editions MA, coll.  „Wielkie Encyklopedie Świata ...”,1988, 203  pkt. ( ISBN  2-86676-310-6 , informacja BNF n O  FRBNF34933589 ).
  • Jean-Jacques Becker , Historia polityczna Francji od 1945 roku , Paryż, Armand Colin, coll.  „Program”,2015, 11 th  ed. ( 1 st  ed. , 1988), 286  , str. ( ISBN  978-2-200-60004-4 ).
  • Hubert Bonin , Historia gospodarcza IV th Rzeczypospolitej , Paryż, Economica, al.  "Historia" ( N O  14)1987, 447  s. ( ISBN  2-7178-1163-X ).
  • François Bloch-Lainé i Jean Bouvier (prolog Jean-Pierre Rioux ), Odrestaurowana Francja, 1944-1954: dialog o wyborach modernizacyjnych , Paryż, Fayard,1986, 338  s. ( ISBN  2-213-01803-0 , prezentacja online ), [ prezentacja online ] .
  • Agnès Callu ( reż. ), Patricia Gillet ( reż. ) And Jean-Jacques v ( reż. ), Czwarta Republika: świadkowie historii, 1947-1997 , Paryż, Honoré Champion , coll.  "Historia i specjalne Archives" ( N O  3),1999, 253  pkt. ( ISSN  0984-7391 , prezentacja online ).
  • François Charpentier, Liaison Sociale „1945-2005 Francuski model społeczny od złotego wieku do kryzysu” , wydanie specjalne 17.10.2005.
  • Georgette Elgey , Historia IV th Rzeczypospolitej , vol.  1: Od 1945 do marca 1957, modernizacja Francji, Europa w ruchu, wojna indochińska , Paryż, Robert Laffont, kol.  „Książki”,2018, XXV -1303  s. ( ISBN  978-2-221-14569-2 ).
  • Georgette Elgey , Historia IV th Rzeczypospolitej , vol.  2: Od 1956 do stycznia 1959, wojna algierska, powrót generała, przemiany we Francji , Paryż, Robert Laffont, płk.  „Książki”,2018, 1050  pkt. ( ISBN  978-2-221-19036-4 ). Wydanie przejrzane i skomentował w dwóch tomach, we współpracy z Matthew Rey ( 1 st edycji: Fayard, 1965/68).
  • Jacques Fauvet , La IV e République , Paryż, Librairie Arthème Fayard, coll.  „Wielkie współczesne studia”,1959, 379  s. ( BNF Ogłoszenie n o  FRBNF33003834 , prezentacja on-line ).
  • Pierre Gerbet (przy współpracy Jean Laloy, Jacques Dupuy, Jacques de Folin i Henry Rollet), Politique normale de la France , t.  5: Odzyskiwanie, 1944-1949 , Paryż, Imprimerie nationale,1991, 481  s. ( ISBN  2-11-081082-3 , zawiadomienie BNF n o  FRBNF35415976 , prezentacja on-line ), [ prezentacja online ] .
  • Alfred Grosser , IV th Rzeczypospolitej i jej polityki zagranicznej , Paryża, Armand Colin, Coll.  " Nauki polityczne ",1972, 3 e  wyd. ( 1 st  ed. 1961), 439  , str. ( prezentacja online ), [ prezentacja online ] .
  • François Goguel , Kroniki wyborcze , t. .  1: La Quatrième République , Paryż, Presses of the National Foundation for Political Science,Dziewiętnaście osiemdziesiąt jeden, 171  s. ( ISBN  2-7246-0443-1 ).
  • Torsten Hartleb, francuski antymunchoise. Geneza, fenomenologia i funkcja decyzyjna zespołu historycznego w latach 1947/48 , Freiburg (Niemcy), Carsten Drecoll, 2007 ( ISBN  978-3-939380-01-6 ) .
  • Sabine Jansen (reż.), Wielkie przemówienia parlamentarne IV RP , Armand Colin, 2006.
  • Paul-Marie de La Gorce , Narodziny Nowoczesnej Francji , tom.  1: Okres powojenny 1944-1952 , Paryż, Bernard Grasset,1978, 525  pkt. ( ISBN  2-246-00567-1 , prezentacja online ).
  • Paul-Marie de La Gorce , Narodziny Nowoczesnej Francji , tom.  2: Narodziny i śmierć IV th Rzeczypospolitej, 1952-1958 , Paryż, Bernard Grasset,1979, 616  pkt. ( ISBN  2-246-00742-9 ).
  • Jenny Raflik , Współczesna Francja , t.  8: Nowoczesny Republic: IV th Rzeczypospolitej , Paryż, limitowane punktach, al.  "Zwrotnica. Historia „( N O  H537)2018, 372  s. ( ISBN  978-2-7578-7266-6 ).
  • Jenny Raflik-Grenouilleau ( pref.  Robert Frank ), IV th Rzeczypospolitej i wpływem Sojuszu i uzależnienia (1945-1958) , Rennes, Prasy Universitaires de Rennes , Coll.  "Historia",2013, 323  s. ( ISBN  978-2-7535-2800-0 ).
  • Jean-Pierre Rioux , Nowa historia współczesnej Francji , t.  15: Francja IV Republiki: 1. Ardor and Necessity, 1944-1952 , Paryż, Éditions du Seuil, coll.  "Zwrotnica. Historia „( N O  115)1980, 308  pkt. ( ISBN  978-2-02005-659-5 , prezentacja online ), [ prezentacja online ] .
  • Jean-Pierre Rioux , Nowa historia współczesnej Francji , t.  16: Francja IV Republiki: 2. Ekspansja i impotencja, 1952-1958 , Paryż, Éditions du Seuil, coll.  "Zwrotnica. Historia „( N O  116)1983, 382  s. ( ISBN  978-2-02006-385-2 , prezentacja online ).
  • Irwin M. Wall ( przekład  Philippe-Étienne Raviart), Amerykańskie wpływy na politykę francuską, 1945-1954 , Paryż, Balland,1989, 514  s. ( ISBN  2-7158-0741-4 , prezentacja online ), [ prezentacja online ] .
  • Michelle Zancarini-Fournel i Christian Delacroix , La France du temps present: 1945-2005 , Paris, Belin, coll.  "Historia Francji" ( N O  13)2010, 653  s. ( ISBN  978-2-7011-3386-7 , prezentacja online ).
Ruchy, prądy i postacie polityczne Dekolonizacja

Powiązane artykuły

Linki zewnętrzne