Tytuł oryginalny | (jego) उपनिषद् |
---|---|
Część | Weda |
Zawiera | Mukhya Upaniṣad |
Uprzejmy | Literatura hinduska ( w ) |
Upaniszada lub Upanisad ( IAST : Upanisad , dewanagari : उपनिषद्, od sanskryckiego UPA , przemieszczenie fizycznej, ni , ruch w dół i shad , siedzieć lub idei „przyjście siedzieć szacunkiem u stóp mistrza słuchać jego nauczanie ”) to zbiór tekstów filozoficznych, które stanowią teoretyczną podstawę religii hinduistycznej . Stanowią one część tekstów w Indiach związanych Śruti i składają się z filozoficznych spekulacji, które rzucają światło na tekście, do którego się odnoszą, każdy twierdzi, że jest częścią Veda . Na przykład, Kauṣītaki jest częścią Rig Veda cyklu .
Muktikā liczy 108 Upanisadzie łącznie dziesięciu głównych Upanisad ( mukhya Upanisadzie ) związanego z Veda : do Kena , w Katha , w Chandogya , w Mundaka , w ISA , z Bramy , na Kauṣītaki , w Śvetaśvatara , w Taittiriya i Upani Upa . Te Upanisady stanowią zakończenie Wed i reprezentują serce Wedanty w tradycji hinduskiej .
Głównym Upanisad są również najstarszy. Zostały skomponowane między 800 a 500 rokiem pne.
W Indiach Mogołów Upaniszady zostały przetłumaczone na perski przez muzułmańskiego księcia Mohammada Darę Shikoh (1615-1659), najstarszego syna cesarza Szacha Dżahana .
Historycznie rzecz biorąc, przez Upanisad że Europa odkryła hinduizmie wczesnego XIX th wieku .
Uważa się, że Upaniszady powstały w geograficznym centrum starożytnego braminizmu . Obejmuje to regiony królestwa Kuru (en) - Panchala (en) i Kosala - Videha .
Wed składa się z czterech Wed ( Rig Veda , Jadźur-Wed białych i czarnych , Sama Veda i Atharwa Veda ) i ich zamocowania. Te cztery Wedy i ich przywiązania nazywane są w kolejności następstwa: Sanghita, Bramin, Rasyaka i Upanisad. Sahita to cztery kolekcje tworzące cztery Wedy. Brahmana są bramini spekulacje na temat Brahmana, które zawierają wymagania (Vidhi) i objaśnienia (arthavāda). Aranyaka są tajne i mistyczne teksty. Część upaniszad złożona z głównych upaniszad (które są uważane za święte, a zatem również jako część Śruti ) stanowi zakończenie Wed, „Wedanty w starym znaczeniu tego terminu”. Poniższa tabela przedstawia schematycznie miejsce głównych upaniszad w Wedach.
Weda | Saṃhitā | Brāhmaṇa | Āraṇyaka | Upaniṣad |
---|---|---|---|---|
Rig-Veda | Rig-Veda Samhita | Aitareya Kaushitaki |
Aitareya Kaushitaki |
Aitareya Kaushitaki |
Yajur-Veda biały | Shukla (biała) Yajur-Veda Samhita |
Shatpatha | Brihadaranyaka |
Brihadaranyaka Isha |
Yajur-Veda czarny | Krishna (czarny) Yaujur-Veda Samhita |
Taittiriya | Taittiriya |
Taittiriya Katha Maitrayani Shvetashvatara |
Sama-Veda | Sam-Veda Samhita |
Pamchavimsha Shadavimsha Jaiminiya |
Jaiminiya Upanishad Brahmana |
Chhandogya Kena |
Atharva-Veda | Atharva-Veda Samhita |
Gopatha | - |
Munduka Mandukya Prashna |
Ta tabela przedstawia tylko główną upaniszadę związaną z czterema Wedami. Jednak Muktika Upaniszad wymienia inne upaniszady oprócz tych. W sumie znajdujemy następujący rozkład (wliczając upaniszadę większą i mniejszą):
Kanon Muktika , który obejmuje 108 upaniszad, wyróżnia 10 upaniszad głównych i 98 upaniszad mniejszych (z których dwa są uważane za główne). Te dziesięć upaniszad, wymienione poniżej, należą do najstarszych i powstały między 800 a 500 rokiem pne. J.-C ..
Do tej listy tradycyjnie musimy dodać dwie upaniszady uważane za główne, którymi są:
Kanon „Muktikā” wymienia 98 mniejszych upaniszad (w rzeczywistości 96, stąd poniższy podział) składających się z od -200 do +1300. Są one tradycyjnie podzielone na sześć grup w następujący sposób:
Muktika wspomina o 108 upaniszadach. W rzeczywistości jest ich więcej, a wiele z nich jest dziś prawie zapomnianych. W swojej pracy Historia literatury sanskrytu , Albrecht Weber szacuje ich liczbę na 235. Później okazało się, że wśród tych 127 Upanisad poza „Muktikā” kanonicznego, niektóre były powielane. Tak więc ich liczba została zredukowana do 41, do których dodano kolejne 21 upaniszad. Całkowita liczba w ten sposób znana, a zatem 170 upaniszad.
Ta osobliwość liczenia upaniszad poza kanonem „Muktika” wynika z faktu, że stanowią one zakończenie lub koniec Wed. Ponieważ tradycyjnie całość czterech Wed ma 1180 gałęzi (śākha), które mają być zakończone upaniszadą, w sumie byłoby ich 1180.
Można zauważyć, że Dara Shikoh ( ob. 1659), syn cesarza Mogołów Shah Jahana , przetłumaczył na perski 50 upaniszad. Max Müller (1879) znał ich 170. Współczesny indyjski autor w wersyfikowanym indeksie upani (ad (Upaniad-vākya-mahā-kośa) wskazuje 223 teksty, które nazywają się tym imieniem.
Szkoły filozoficzne, w szczególności darszany bramińskie, znane jako astika , czerpały wiele z upaniszad (upaniszad) i rozwinęły niektóre zawarte w nich idee. Dlatego niektóre kategorie vaiśeṣika , takie jak teoria pięciu elementów i czasu, są wymienione w Śvetashvatara Upanisad . Wymienia również termin sāṃkhya i pewne teorie tej darśany, a także elementy jogi „prymitywnej”, to znaczy poprzedzającej Jogasutrę . Ale to przede wszystkim Vedanta czerpie z upaniszad i pogłębia teorię atmana i brahmana . Na przykład Taittiriya Upaniszada ujawnia teorię kopert lub powłok ( kośa ) specyficznych dla indywidualności ludzkiej ( Jiva ), aby wyjaśnić różne stopnie stanu ignorancji lub zaciemnienia charakterystycznego dla jednostki, która nie zna rzeczywistości Ja ( Ātman ) lub Brahmana .
Upanisad (Upaniszady) Wpływ intelektualistów i uczonych z początku XIX -go wieku.
Wpłynęli na filozofa Arthura Schopenhauera .
Victor Hugo częściowo i poetycko przetłumaczył Upaniszadę Kena w Legendzie stuleci pod tytułem „Supremacja”.
W książce My Conception of the World , opublikowanej w 1961 roku , fizyk Erwin Schrödinger , również pasjonujący się filozofią , odsłania metafizykę inspirowaną upaniszadami.
Pod koniec swojej książki The Savant and the Political , socjolog Max Weber opiera się na upaniszadach, aby omówić tezę FW Foerstera, która głosi, że „dobro może generować tylko dobro, a zło może generować tylko dobro. Zło” . Weber pisze: „To naprawdę zdumiewające, że taka teza mogła pojawić się jeszcze dwa tysiące pięćset lat po Upaniszadach. Nie tylko cały bieg historii świata mówi nam inaczej, ale także bezstronna analiza codziennych doświadczeń. "