Jean-Louis de Nogaret z Valletty | |
Jean-Louis de Nogaret z Valletty | |
Tytuł |
Książę Épernon (1581-1642) |
---|---|
Stopień wojskowy | Admirał Francji |
Przykazanie |
generał pułkownik pułku piechoty w Szampanii |
Konflikty | wojny religijne |
Wyczyny broni |
siedziba La Rochelle siedziba La Charité-sur-Loire siedziba Issoire siedziba główna Aix-en-Provence |
Nagrody | Knight of the King's Orders: Order Ducha Świętego |
Inne funkcje | Gubernator Rady Stanu La Fère Pierwszy dżentelmen w Izbie Królewskiej gubernator Boulonnais i Loches , Metz i Pays Metz , cytadeli Lyonu Gubernator Prowansji Gubernator wojskowy Guyenne Gubernator Normandii , Caen i Hawru Łaski |
Biografia | |
Narodziny |
Maj 1554 Cazaux-Savès , Królestwo Francji |
Śmierć |
13 stycznia 1642(na 87) Loches , Królestwo Francji |
Tata | Jean de Nogaret z Valletty |
Matka | Jeanne de Saint-Lary de Bellegarde |
Małżonka | Marguerite de Foix-Candale |
Dzieci |
Henri Bernard, książę Épernon Louis Louise Louis Bernard Jean-Louis |
Jean-Louis de Nogaret , lord La Valette i Caumont , książę Épernon ( château de Caumont , maj 1554 - Loches , zmarł dnia13 stycznia 1642), Francuski żołnierz, jest jednym z najsłodszych króla Henryka III , zanim stał się jego ulubieńcem wraz z księciem Anną de Joyeuse, a potem sam po jego śmierci.
Książę Épernon był przez trzy panowania ( Henryka III , Henryka IV i Ludwika XIII ) jednym z głównych bohaterów francuskiej szlachty. Szczególnie wyniosły, ma sztukę tworzenia potężnych i głębokich wrogości. Podczas wojen religijnych pozostał głęboko katolikiem i pozostał wierny swoim lojalnościom. Jednak jego działanie zdaje się podążać za dobrze pojętym zainteresowaniem jego i jego klanu. Od 1584 do 1589 roku energicznie wspierał Henryka III przeciwko pro-hiszpańskiej lidze. Dwadzieścia lat później odegrał istotną rolę w przejęciu władzy przez katolików w pobliżu Hiszpanii.
Przykład tego wielkiego pana, ożywionego tradycyjną mentalnością arystokratyczną, jest jednym z tych, które zainspirowały refleksję kardynała Richelieu na temat umocnienia bezstronnego państwa ponad jednostkami i innymi zorganizowanymi ciałami.
Jest synem Jeana de Nogaret de La Valette , pana zamku Caumont (w Cazaux-Savès ) w Gaskonii i Jeanne de Saint-Lary de Bellegarde , córki Pierre / Per (r) oton de St-Lary i siostra Roger i st St-Lary .
Jego ojciec i dziadek, Pierre de Nogaret , Sieur de La Valette , walczył w wojnach we Włoszech . Jest zatem naturalne, że Jean Louis podejmuje karierę wojskową. Kadet Gaskonii , szybko wziął udział w bitwach wojen religijnych : Mauvezin z ojcem (1570), którego życie uratował, następnie w nieudanym oblężeniu La Rochelle i zwycięskich oblężeniach La Charité-sur-Loire , Brouage i Issoire (1577).
Podczas oblężenia La Rochelle spotkał księcia Henri d'Anjou , przyszłego króla Henryka III . Następnie Nogaret przyłącza się do króla Nawarry i ucieka z nim z dworu w 1576 roku. Wchodzi do małego kręgu blisko Henryka III wGrudzień 1578. Następnie wraz z księciem Joyeuse zostaje najbliższym współpracownikiem króla. Uwodzicielski i charyzmatyczny, wykorzystuje przywiązanie króla, który według de Thou kochał go szaleńczo. Przedsiębiorczy i energiczny, cieszy się znacznie lepszym zdrowiem niż jego pan i staje się niezbędną prawą ręką.
Dzięki wpływom u króla został z kolei mianowany mistrzem obozu pułku Szampanii (1579), gubernatorem miasta La Fère, które przejął od wojsk Condé (1580), otrzymał rana od arquebusade w twarz, generaloberst z francuskich zespołów (który stał się dla niego wielki urząd korony ), książę Épernon , wzajemnej Francji i radca stanu (1581), pierwszy dżentelmen komory króla (1582 ), rycerzem Order Ducha Świętego , namiestnika Boulonnais i Loches , Metz i Pays messin, cytadeli Lyonie (1583), rycerz zamówień królewskich (1584), wojewoda z Prowansji (1586). Po śmierci księcia Joyeuse (1587), jego jedynego prawdziwego rywala w zaufaniu króla, był admirałem Francji , namiestnikiem Normandii (listopad 1587-maj 1588), Caen i Havre de Grâce .
Żeni się w Sierpień 1587Marguerite de Foix-Candale (1567-1593), córka Henri de Foix i siostrzenicy Charlesa de Montmorency-Damville, która jest przeciwna Lidze. Zgodnie z powszechną praktyką szlachty , ta dziedziczka Kapitalata Buch w Gaskonii zgadza się poślubić mężczyznę o gorszym stanie niż jej, aby ich najstarszy syn, Henryk , przejął i utrwalił imię i tytuły jego matki. Przedwczesna śmierć Henry'ego bez spadkobiercy spowoduje przeniesienie kapitana Buch na jego młodszego brata Bernarda, który już dziedziczy tytuły ich ojca.
W czasie powstania Ligi służył jako łącznik między Henri III a królem Henri de Navarre, gubernatorem Guyenne. Kiedy młodszy brat Henryka III zmarł w 1584 roku, aby uniknąć wojny o sukcesję, bezskutecznie próbował przekonać Henri de Navarre do powrotu na katolicyzm. Jego sprzeciw wobec Ligi sprawia, że nienawidzi bardzo dużej części populacji, a przeciwko niemu toczy się rozległa kampania propagandowa: próbują nawet go zabić.
Aby przeciwstawić się lidze, zobowiązał się zjednoczyć umiarkowanych katolików i protestantów wokół państwa królewskiego. Zamierza walczyć z ligą opartą na południowych prowincjach. Przejął kontrolę nad Prowansją i Saintonge. Poprzez swoją żonę jest sprzymierzony z księciem Montmorency, gubernatorem Langwedocji, podczas gdy protestanci są mocno ugruntowani od Gujny po Delfin. Jest także mistrzem kilku strategicznych punktów dostępu na północy Francji: Boulogne-sur-Mer , Loches sur la Loire i Metz , węzeł komunikacyjny do Niemiec.
Podczas hiszpańskiej wyprawy morskiej przeciwko Anglii przyczynił się do trudności niezwyciężonej Armady , upewniając się, że nie może ona korzystać z portu Boulogne.
Jakiś czas po dniu barykad (1588) musiał opuścić dwór, poświęcony przez Henryka III na żądanie leaguerów. Zrezygnował z urzędu gubernatora Normandii i admirała Francji. Ten ostatni zostaje przekazany jego bratu, Bernardowi de Nogaret . Król odwołuje go, po wydaniu edyktu unii , z urzędu gubernatora Prowansji, który przechodzi na jego brata Bernarda, pozostawiając mu stanowisko gubernatora Angoumois i Saintonge, gdzie znajduje schronienie do 1589 r. W stanie spoczynku w swoim rządzie w Angoulême , napisał bardzo uległe listy do króla, pokazując jednocześnie, że reprezentuje on siłę militarną i polityczną. Został odwołany na początku 1589 roku, ponownie stając się gubernatorem Prowansji i admirałem Lewantu (urząd przypisany namiestnikowi Prowansji) po śmierci księcia Guise,
Na oczach śmierci Henryka III i na jego prośbę w 1589 roku książę Épernon zebrał się do Henri de Navarre. Ale uważając przyszłego Henryka IV za odpowiedzialnego za smutny los Henryka III , natychmiast wycofał swoje wojska z oblężenia Paryża , które król Francji musiał opuścić.
Henri IV uzyskuje poddanie się Charles de Guise w jego sprawie poprzez zamianę jego urzędu gubernatora Szampanii na stanowisko gubernatora Prowansji i admirała Lewantu. Książę Épernon uważa się za słabo nagrodzonego za wysiłki, które poczynił, aby zachować Prowansję dla króla. Henri IV oferuje mu urząd gubernatora Poitou, którego odmawia. Korzystając z trudności króla, opuścił swoją partię i na pewien czas zbliżył się do hrabiego Carcès , mianowanego gubernatorem Prowansji przez księcia Mayenne i Sainte-Union, ale został pokonany w 1596 roku przez Charlesa de Guise . Z przystanku Le Maistre ,28 czerwca 1593, parlament paryski uznaje, że Henri de Navarre jest prawowitym spadkobiercą korony, nawrócenia Henryka IV na katolicyzm25 lipca, jego koronacja 27 lutego 1594a wznowienie w ręku, które następuje, wraz z uznaniem parlamentu Aix , zobowiązuje go do poddania sięMaj 1596. Po uzgodnieniu finansowym opuścił Prowansję i udał się do Paryża, gdzie został przyjęty przez króla.
Epizod obalenia księcia w 1588 r .: oblężony w AngoulêmeTajna klauzula edyktu unii podpisanej w dniu15 lipca 1588między Catherine de Médicis , kardynałem de Bourbon i księciem Guise przewiduje odsunięcie od księcia Épernon. Faworyt Henryka III powinien zachować tylko jeden ze swoich rządów. Lekarz Henryka III informuje starego mignona24 lipca 1588umowy z Unią Katolicką . Zmuszony do opuszczenia dworu, książę Épernon postanowił pozostać gubernatorem Angoumois i wszedł na27 lipca 1588w Angoulême . Trzy dni później burmistrz twierdzy Charente, François Normand, sieur de Puygrelier, otrzymał list od króla, kontrasygnowany przez sekretarza stanu Nicolasa de Neufville, sieur de Villeroy , nakazujący mu nie wpuszczać księcia Épernon. jego miasto. Puygrelier wysyła następnie swojego szwagra Soucheta na spotkanie z Henri III i Villeroyem w Chartres. Souchet otrzymuje rozkaz aresztowania starego mignona i zabrania go do Blois. Plik10 sierpnia 1588gmina Ligueuse próbuje szturmować zamek, w którym mieszka książę Épernon i kilku sprzymierzonych dżentelmenów. Burmistrz Angoulême Normand de Puygrelier ginie w strzelaninie.
Podczas następnej nocy, John Lupiac-Moncassin , Sieur Tajan, kuzyn Epernon i był Mestre de Camp z pułku Pikardii , która biegnie od Saintes, wchodzi Angouleme. Wynegocjował z władzami miejskimi amnestię generalną, która doprowadziła do uwolnienia księcia. Interwencja Sieur de Tajan była motywowana jego chęcią powstrzymania hugenotów pod dowództwem hrabiego François IV de La Rochefoucauld (1554-1591) i Gasparda Foucaud-Baupré od interwencji, a następnie zajęcia miasta. Ze swojej strony książę Épernon pozostaje przekonany, że sponsorem ataku w Angoulême był sekretarz stanu Villeroy , jego główny przeciwnik w partii królewskiej.
Panowanie Henryka IV było okresem irytacji dla księcia Épernon. Nowy władca nie waha się podejmować decyzji, ignorując prerogatywy księcia. Ta ostatnia dobrze się prezentowała, mówiąc królowi, że „jeśli chodzi o przyjaźń, można ją zdobyć tylko dzięki przyjaźni”. Zajmuje się budową Château de Cadillac .
Épernon, przekonany katolik, interweniował u króla, aby zezwolić na powrót jezuitów . Zachęca do zakładania towarzystwa Jezusa w miastach jego rządów. Powierzył im wychowanie swojego trzeciego syna, Ludwika, którego zamierzał zrobić karierę w Kościele. Kiedy Henri IV planuje rzucić wyzwanie hiszpańskiej hegemonii siłą zbrojną, Épernon zostaje usunięty z dowództwa wojskowego.
Henri IV zamordowany przez Ravaillac na14 maja 1610. Koronacja Marie de Médicis odbyła się dzień wcześniej, co legitymizuje przypisanie królowej regencji i otwiera drzwi władzy katolikom z jej świty pod Hiszpanią.
Épernon, który poprosił króla o towarzyszenie mu w powozie, jest świadkiem morderstwa. Jako generał pułkownik piechoty Épernon przejął kontrolę nad stolicą i zapewnił przekazanie całej władzy Marie de Médicis, wbrew postanowieniom Henryka IV, który ustanowił radę regencyjną. Plik23 czerwcaÉpernon przekazał szczątki Henryka III , swojego byłego mistrza, do Saint-Denis : Henri IV zaniedbał zorganizowanie pogrzebu swojego poprzednika, który był źródłem dawnej urazy.
Książę Épernon martwi się, gdy okazuje się, że znał mordercę. Honoré de Balzac w swoim eseju O Katarzynie Medycejskiej zarzuca mu, że nie: „nie odparował ciosu Ravaillaca”, kiedy „znał tego człowieka długą ręką”. Ravaillac rzeczywiście pochodzi z Angoulême, gdzie dał się poznać policji, za którą odpowiedzialny jest książę, gubernator miasta. Ravaillac został złożony w stolicy przez przyjaciela księcia Épernon i markiza de Verneuil, która jest również Królową Honorową. Ze względu na stan zdrowia wspomnianych osób rozpoczęte śledztwo zostaje zawieszone. W tym samym czasie wyczyszczono archiwa dyplomatyczne rządów Brukseli, Madrytu i Wiednia, zwykłe kontakty spiskowców przeciwko królowi, o czym później przekonał się dyplomata Philippe Erlanger.
Uwaga szybko zwraca się do księcia, który zostaje wyparty przez Conciniego . Jeśli zostanie hojnie emerytowanym doradcą Marie de Medici, większość mocy mu ucieka. Lojalność Épernona wobec regenta wydawała się niezachwiana. Kiedy ostatecznie została umieszczona w areszcie domowym w Blois (1617) i uciekła, książę chwycił za broń, aby ją wesprzeć, dopóki nie została ponownie postawiona przed sądem.
Ludwik XIII nie ma tego przeciwko niemu: trzeci syn Épernona, Louis , arcybiskup Tuluzy , zostaje kardynałem.
Oficjalny stan postępowania sądowego przeciwko księciu Epernon po zabójstwie Henryka IVW 1611 r. Épernon postawiono zarzuty jego udziału w zamachu na króla. Oskarżyciel, Mademoiselle d'Escoman , towarzyszka markiza de Verneuil, wplątuje swoją kochankę i oskarża ją o zorganizowanie zabójstwa z pomocą Épernona. Proces prowadzony przez trybunał, którego pierwszym przewodniczącym jest Achille de Harlay , przesłuchuje świadków, w tym Verneuil i Épernon. Pierwszym (i jedynym) aresztowanym przez sąd jest ostatecznie dalsze przetrzymywanie Mademoiselle d'Escoman. Piętnaście dni po ogłoszeniu dekretu Harlay przeszedł na emeryturę i został zastąpiony decyzją regenta Nicolas de Verdun . Plik 30 lipca, nowy prezydent skazuje Escomana na dożywocie za zniesławienie.
W 1621 roku został ranny podczas oblężenia Saint-Jean-d'Angély . W 1622 r. Ludwik XIII, który właśnie stracił swojego ulubionego Luynesa, szukał ludzi wysokiego wzrostu, na których mógłby się oprzeć. Książę Épernon został mianowany gubernatorem wojskowym Guyenne (Akwitania) od 1622 do 1638 roku i przewodził represjom powstańców hugenotów . Wykonana po raz drugi Duke i Peer , jego twierdzy z Villebois w 1622 roku (która stała się księstwem Valletta), potem osiadł w zamku Cadillac . Jego drugi syn i spadkobierca Bernard poślubił Gabrielle-Angélique de France, naturalną córkę Henryka IV i markiza de Verneuil.
Pozostał gubernatorem do 1638 r., Czego obawiał się kardynał Richelieu , którego politykę krytykował w jej lokalnych konsekwencjach. Jego okropny związek z Henri de Sourdis (bratem i następcą kardynała François de Sourdis ), który poprosił o ekskomunikę (1634) po tym, jak książę Épernon uderzył go publicznie, przyniósł mu wygnanie.
Zmarł w niesławie do Loches się13 stycznia 1642w wieku 87 lat. Zgodnie z jego ostatnią wolą, jego ciało zostaje zabalsamowane i przewiezione do Guyenne . Został pochowany w kolegiacie św. Błażeja naprzeciw zamku Cadillac, a jego serce zostało złożone w katedrze Saint-Pierre d'Angoulême , a mały dzwonek dzwonił każdego ranka o szóstej rano, aż do rewolucji łzy Épernon za resztę jego duszy.
Miał wielu sekretarzy i historiografów, takich jak: Guillaume Girard , archidiakon Angoulême i Jean-Louis Guez de Balzac , Valier .
Ożeniony w 1587 z Marguerite de Foix-Candale (1567-1593) , miał trzech synów:
Miał też czworo innych dzieci:
Pod koniec historycznej powieści La Dame de Monsoreau , Alexandre Dumas czernieje Épernon czyniąc go „winnym tchórzostwa i zdrady. „ Aby nie pojedynkować się z niezwyciężonym Bussy d'Amboise , uroczą częścią zabójstwa tego ostatniego z zabójcami księcia Franciszka z Anjou i hrabiego Monsoreau . Dumas sprawia, że D'Épernon pojawia się ponownie w Les Quarante-cinq , ostatniej powieści z „trylogii Valois”. "
Wyemitowana w 1971 r. Telewizyjna adaptacja La Dame de Monsoreau niesłusznie zabiła Jean-Louisa de Nogareta (granego przez Gillesa Béhata ), sześćdziesiąt trzy lata przed śmiercią jego historycznego modela, podczas zasadzki na Bussy d'Amboise w 1579 r. do roku 1578, przez powieściopisarza i scenarzystów seriali telewizyjnych).