Żandarmeria to siła zbrojna, odpowiedzialny za misje policyjne wśród ludności cywilnej kraju. Ponadto sprawuje funkcje rektora w siłach zbrojnych na teatrach operacji zagranicznych. Członkowie tego korpusu nazywani są żandarmami, czyli „żołnierzami prawa ”. Termin „ policja ” jest również, choć rzadziej używany (przykład policji królewskiej w Holandii ), na określenie tego typu jednostek. W niektórych krajach, takich jak Włochy, Holandia i Francja, żandarmeria ma w swoim emblemacie granat.
Pod koniec XII -tego wieku, „ Dom Króla ” z Francji był prowadzony przez czterech funkcjonariuszy: Steward , szef armii i sprawiedliwości; Chambrier , opiekun komory królewski; kanclerz , sekretarz i strażnik pieczęci królewskiej i wreszcie Constable który prowadził stajnię, wspomagana przez marszałków .
W roku 1190 Philippe Auguste opuścił swoje królestwo, aby wziąć udział w III krucjacie . Jego doradcy, a zwłaszcza Wielki Senesz, Thibaut V , dowódca armii, poprosili go, aby otoczył się osobistą strażą składającą się z sierżantów masowych, sierżantów zbrojnych.
Słowo żandarm pochodzi od starofrancuskiego „ludzi broni”, ludzi broni. Od schyłku średniowiecza do początków czasów nowożytnych określenie to odnosi się do elitarnego oddziału ciężkozbrojnych jeźdźców szlacheckiego pochodzenia, służących w armii francuskiej. Ten zespół znika w końcu XVIII -tego wieku ze względów ekonomicznych. Wyrażenie to nabrało nowej konotacji po rewolucji francuskiej , kiedy policja Ancien Regime, która wykonywała misje policyjne, została przemianowana w 1791 roku na „ żandarmerię narodową ”, ponieważ nie była już w służbie króla, ale narodu. Rewolucjoniści zlikwidowali mu funkcję sądowniczą, aby zachować tylko funkcję policyjną.
Jednak według niektórych autorów żandarmeria nie jest potomkiem „ludzi”, elitarnej jednostki walczącej tylko z królami Francji. Wręcz przeciwnie, pochodziłby od policji, która została policja i która sama byłaby spadkobierczynią mobilnych brygad rzymskich dowodzonych przez tak zwanych „latronculatores” sędziów (sędziów złodziei). Te dwie organizacje, „ludzi broni” i „policja”, nie pełniły zatem tych samych funkcji.
Siły te są ogólnie nazywane żandarmerią , ale mogą nosić inne nazwy, takie jak Carabinieri we Włoszech i Chile , Guardia Civil w Hiszpanii lub Gwardia Narodowa w Tunezji. Każdy kraj posługujący się instytucjonalnym terminem żandarmeria, jak chce, może czasami powodować zamieszanie. Na przykład szwajcarska żandarmeria kantonalna nie jest jednostkami wojskowymi. W rzeczywistości są to umundurowane siły policyjne francuskojęzycznych kantonów. W Chile , ze względów historycznych, termin ten oznacza administrację więzienną, podczas gdy prawdziwi „żandarmi” nazywani są carabinieri .
Niektóre siły, które nie mają już statusu wojskowego, zachowały tytuł żandarmerii ze względów historycznych. Na przykład Królewska Kanadyjska Policja Konna jest oficjalnie nazywana we francuskiej Żandarmerii Królewskiej w Kanadzie (GRC), ponieważ tradycyjnie była to siła militarna. Argentyński Narodowy Żandarmerii jest siła militarna (w zakresie szkoleń, tożsamości i percepcji publicznej i brał udział w walkach w wojnie o Falklandy ), ale, zgodnie z prawem, jest to „siła bezpieczeństwa”, a nie „siły zbrojne”, to na mocy prawa argentyńskiego konieczne jest posiadanie jurysdykcji nad ludnością cywilną.
W krajach anglosaskich, gdzie misje policyjne są rzadko powierzonych wojskowych sił , gdy gendarmeries są czasem uznawane paramilitarna zamiast sił zbrojnych, ponieważ od ich funkcji w ludności cywilnej. Ale ten kwalifikator nie odpowiada ich oficjalnemu statusowi i możliwościom. Żandarmi są często rozmieszczani w operacjach wojskowych, czasem we własnym kraju, a także w misjach bezpieczeństwa lub pokojowych za granicą.
Żandarmeria to służba policyjna , ale w wielu krajach (np. we Francji) słowo policja zwykle odnosi się do policji cywilnej.
W zależności od kraju może podlegać Ministerstwu Obrony (np. w Polsce i Algierii) lub Ministerstwu Spraw Wewnętrznych (np. w Argentynie i Rumunii), a nawet obu. , we Włoszech, Francji i Chile). W tym przypadku istnieje koordynacja między Ministerstwem Obrony i Ministerstwem Spraw Wewnętrznych w sprawie użycia żandarmów.
Jednak oprócz ministerstwa spraw wewnętrznych są na ogół liczne ministerstwa pracy. We Francji żandarmeria współpracuje głównie z Ministerstwem Sprawiedliwości przy licznych misjach policji sądowej , ale udziela również wsparcia Ministerstwu odpowiedzialnemu za transport w sprawach związanych z bezpieczeństwem drogowym lub transportem lotniczym, Ministerstwu Rolnictwa na rzecz wsi. policja itp.
Żandarmeria, choć nie jest to jej głównym celem, wykonuje również misje żandarmerii wojskowej, czy to na terytorium kraju, czy z oddziałami w operacjach poza granicami kraju (Provost Gendarmerie). W krajach, w których współistnieje żandarmeria i policja cywilna, między siłami może dojść do rywalizacji i napięć. Reputacje tych dwóch sił są czasami różne, żandarmi często są lepiej postrzegani przez ludność cywilną niż ich odpowiednicy policyjni.
W porównaniu z policją cywilną, żandarmeria posiada również zdolności militarne (np. transportery opancerzone czy ciężkie pojazdy opancerzone z armatami 90 mm ), które pozwalają im na interweniowanie z innymi siłami zbrojnymi.
Siły żandarmerii mogą również wypełniać różne inne misje wojskowe lub policyjne.
Na przykład we Francji Żandarmeria Narodowa jest odpowiedzialna, podobnie jak policja krajowa , za kontrolę tłumu i tłumienie zamieszek ( Gandarmerie mobile ), walkę z terroryzmem i uwolnienie zakładników ( GIGN ) oraz bezpieczeństwo cywilnych lotnisk i lotnisk, a także policję ruchu lotniczego ( Żandarmerię Lotniczą ) i ochronę Prezydenta RP ( GSPR ). Zapewnia również ochronę pałaców narodowych i służby honorowe ( Gwardia Republikańska ), ratownictwo górskie ( pluton żandarmerii górskiej i wysokogórskiej ), dozór i policję morską ( żandarmeria morska ), nadzór nad bazami Sił Powietrznych ( Żandarmeria Powietrzna ). , inwigilacja ośrodków DGA ( Armament Gendarmerie ) czy rządowa kontrola broni jądrowej ( Nuclear Armaments Security Gendarmerie ).
Żandarmi odgrywają ważną rolę w przywracaniu ładu i porządku w strefach konfliktu, zadania dostosowanego do ich celu, wyszkolenia i możliwości wojskowych. Jednostki są szeroko wykorzystywane w operacjach pokojowych, m.in. w byłej Jugosławii.
W niektórych przypadkach trudno jest określić, czy żandarmeria wojskowa powinna być zdefiniowana jako żandarmeria, czy nie (np. Federalna Policja Prewencyjna w Meksyku, brazylijska Polícia Militar lub była policja południowoafrykańska do 1994 r.). Inne służby, takie jak włoska Guardia di Finanza, nie powinny być zwykle określane jako żandarmeria, ponieważ nie pełnią ogólnych funkcji policyjnych wśród ludności cywilnej, a posiadają status wojskowy i wykonują określone misje policyjne. W Rosji Wojska Spraw Wewnętrznych MSW to jednostki wojskowe, które pełnią funkcje quasi-policyjne.
Wykorzystywanie jednostek wojskowych do pilnowania ludności cywilnej jest powszechne w wielu epokach i kulturach. Ale chociaż nie można tego uznać za koncepcję czysto francuską, najbardziej wpływowym modelem tego typu instytucji, podobnie jak we Włoszech, jest francuska żandarmeria. Belgia i Austria miały żandarmerię (gwardię królewską), ale połączyły się z policją cywilną w 2001 i 2005 roku. Wiele byłych kolonii francuskich, zwłaszcza w Afryce, zachowało żandarmerię.
Wspólnym symbolem żandarmerii jest granat płonący, którego po raz pierwszy użyła francuska żandarmeria.
Socjologia żandarmerii jest gałęzią socjologii policji . Zajmuje się charakterystyką organizacyjną i funkcjonalną instytucji żandarmerii oraz ich ingerencją w realizację polityk bezpieczeństwa publicznego. We Francji pierwsze prace w tej dziedzinie datuje się na początek lat osiemdziesiątych, ale studium to zostało szczególnie rozwinięte dzięki pracy François Dieu, w ramach Centrum Studiów i Badań nad Policją Instytutu Studiów Politycznych Tuluzy.
Bibliografia:
Międzynarodowe stowarzyszenie żandarmerii i sił policyjnych o statusie wojskowym (zwane również FIEP, od „Francja-Włochy-Hiszpania-Portugalia” ; pierwsi czterej członkowie) zostało założone w 1994 roku , w jego skład wchodziła następnie francuska żandarmeria narodowa, broń Włochów. strzelców i hiszpańskiej gwardii cywilnej, do których dołączyła portugalska gwardia narodowa w 1996 r. , następnie turecka żandarmeria w 1998 r. , holenderska policja królewska, królewska żandarmeria marokańska w 1999 r. i rumuńska żandarmeria w 2002 r .). Argentyńska żandarmeria i chilijscy karabinierzy dołączyli do stowarzyszenia jako członkowie stowarzyszeni w październiku 2005 roku ; ponieważ zintegrowano około dziesięciu innych sił.
Jego celem jest promowanie współpracy i specyfiki ich organizacji. Współpracuje również z instytucjami europejskimi, aby zostać uznanym za forum dotyczące kwestii bezpieczeństwa oraz definiowania i promowania europejskich sił żandarmerii zdolnych do działania w teatrze regionalnym w Europie.