Blockhaus Éperlecques

W zrąbów Éperlecques (zwane również „bunkier Watten  ”) jest bunkier z II wojny światowej znajduje się w Éperlecques lasów należących do gminy o tej samej nazwie we francuskim departamencie Pas-de-Calais . Pod kryptonimem Kraftwerk North West został zbudowany przez nazistowskie Niemcy w latach 1943-1944, aby służyć jako baza wystrzeliwania pocisków V2 do Londynu i południowej Anglii.

Zbudowany, aby pomieścić ponad 100 pocisków jednocześnie i wystrzeliwać 36 dziennie, bunkier miał mieścić fabrykę ciekłego tlenu i stację chronioną przed bombami, aby zaopatrywać teren w rakiety i zaopatrzenie z zakładów produkcyjnych w Niemczech. Został zbudowany przez robotników przymusowych z obozów koncentracyjnych lub obozów pracy , a także przez żołnierzy francuskich.

Blokhouse nigdy nie został ukończony z powodu powtarzających się bombardowań przez Brytyjczyków i Amerykanów w ramach Operacji Kusza . Ataki spowodowały znaczne szkody i uniemożliwiły wykorzystanie go w pierwotnej roli; część budynku została przekształcona w wytwórnię ciekłego tlenu. Miejsce to zostało zajęte przez aliantów na początku września 1944 r., choć jego prawdziwe przeznaczenie odkryto dopiero po zakończeniu wojny. Bunkier od 1986 r. jest wpisany do inwentarza zabytków . W 2014 r. muzeum zaprezentowało stanowisko i niemiecki program balistyczny.

Kontekst historyczny

Balistyczny pocisk A4 (tzw V2 od września 1944) został opracowany przez Niemców między 1939 a 1944 uznano za Adolfa Hitlera jako Wunderwaffe ( „cud broń”), które mogą zmienić przebieg wojny. Jego wdrożenie było jednak ograniczone kilkoma czynnikami. Do napędzania rakiet potrzebne były duże ilości ciekłego tlenu , ale ten związek chemiczny jest lotny i bardzo szybko odparowuje. Dlatego jego produkcja musiała odbywać się w pobliżu miejsc startowych. Niemcy i kraje okupowane nie miały w tym czasie wystarczających zdolności produkcyjnych ciekłego tlenu, aby umożliwić prowadzenie kampanii ogniowej na dużą skalę; łączna zdolność produkcyjna w latach 1941-1942 wynosiła około 215  ton dziennie, podczas gdy każde uruchomienie A4 pochłonęło 7  ton . Ponadto, jak pocisk miał być stosowany wobec Londynu i południowej Anglii i jej zakres działania był 320  km na południowy , strony uruchamiania musiał być w północnej Francji, w Belgii lub w zachodniej części Stanów Zjednoczonych. Holandia . To umieściło je w zasięgu alianckich bombowców, co sugerowało, że miejsca te musiały wytrzymać prawdopodobne ataki z powietrza.

Walter Dornberger , dyrektor centrum balistycznego Peenemünde, zaproponował kilka koncepcji rozmieszczenia A4 w marcu 1943 roku . Zasugerował budowę silnie ufortyfikowanych miejsc podobnych do baz okrętów podwodnych budowanych we Francji i Norwegii, gdzie rakiety mogłyby być przechowywane, uzbrajane i uzupełniane paliwem za pomocą instalacji do produkcji ciekłego tlenu na miejscu. Korzyści były znaczne, ponieważ można było zminimalizować straty ciekłego tlenu, co ułatwiłoby przeprowadzenie wielu testów potrzebnych przed startem. Możliwe byłoby również wystrzeliwanie rakiet z dużą szybkością, ponieważ zakład działałby jako linia produkcyjna wysyłająca szybki strumień pocisków na stanowiska odpalania.

Bazy okrętów podwodnych i inne ważne fortyfikacje Wału Atlantyckiego zostały jednak zbudowane w latach 1940 i 1942, chociaż prace nad bazami trwały do ​​1944 r., kiedy Niemcy mieli przewagę powietrzną i mogli zapobiec alianckim atakom powietrznym. Od 1942 r. przewagę tę zdobywały Siły Powietrzne Armii Stanów Zjednoczonych, których rozmieszczenie w Anglii rozpoczęło się w maju 1942 r., oraz Królewskie Siły Powietrzne . W związku z tym armia niemiecka preferowała alternatywne podejście polegające na wykorzystaniu mobilnych platform startowych zwanych Meillerwagens, które mogły być wyposażone w sprzęt testowy i zasilający montowany na ciężarówce lub w pociągu. Propozycja ta była znacznie mniej skuteczna i wymagała znacznie mniejszej szybkostrzelności, ale miała tę ogromną zaletę, że była trudniejsza do namierzenia przez alianckie siły powietrzne. Szefowie armii nie byli przekonani o odporności bunkrów na powtarzające się ataki z powietrza, a szczególnie martwili się słabością dróg i linii kolejowych prowadzących do miejsc, które były niezbędne do uzupełnienia zaopatrzenia w rakiety i sprzęt.

W listopadzie 1942 r. Adolf Hitler i minister uzbrojenia Albert Speer przeanalizowali różne propozycje i plany dotyczące bunkrów i mobilnych wyrzutni. Hitler szybko zdecydował się na budowę bunkrów, ale zgodził się również na produkcję wyrzutni mobilnych. Zaproponowano dwie koncepcje: B.III-2a przewidywał przygotowanie pocisku w bunkrze, a następnie jego transport na zewnątrz na wyrzutni, natomiast w B.III-2b pocisk miałby być transportowany windą od wewnątrz bunkier do stanowiska strzeleckiego na dachu. Albert Speer zlecił Organizacji Todt budowę dwóch bunkrów o żelbetowym dachu o grubości 5  m i ścianach o szerokości 3,5  m . Miały powstać na francuskim wybrzeżu naprzeciw Anglii, pierwszy na Wybrzeżu Opalowym w pobliżu Boulogne-sur-Mer, a drugi w Cotentin koło Cherbourga. Oba byłyby zdolne do wystrzeliwania 36 pocisków dziennie, mieściłyby wystarczająco dużo pocisków i paliwa na trzy dni i byłyby obsługiwane przez 250 ludzi.

Lokalizacja

W grudniu 1942 r. Albert Speer nakazał oficerom i inżynierom z Peenemünde (w tym pułkownikowi Gerhardowi Stegmairowi, Ernstowi Steinhoffowi i podpułkownikowi Georgowi Thomowi) udać się do Artois w północnej Francji w celu znalezienia odpowiedniego miejsca dla kompleksu wystrzeliwania rakiet A4. Wybrane miejsce znajdowało się na zachód od małego miasteczka Watten w lesie Éperlecques w departamencie Pas-de-Calais . Nosiła nazwę kodową „  Kraftwerk Nord West  ” („Elektrownia Północno-Zachodnia ”). Obecnie nazywany jest także „ bunkrami Wattena  ” lub po prostu „Watten”.

Lokalizacja miała tę zaletę, że znajdowała się blisko linii kolejowej łączącej Calais z Saint-Omer , rzeki Aa , głównych dróg i sieci elektrycznej. Położony 177  km od Londynu i 13  mil od wybrzeża, znajdował się poza zasięgiem dział okrętów wojennych i był częściowo osłonięty 90- metrowym grzbietem  na północy. W sąsiednim mieście Saint-Omer mieściła się duża baza Luftwaffe zdolna do obrony tego obszaru. W pobliżu terenu znajdowało się kilka kamieniołomów piasku i żwiru oraz cementowni, które mogły zapewnić ogromną ilość materiałów potrzebnych do prac budowlanych. Plany przewidywały wykorzystanie 200  tys. ton betonu i 20 tys.  ton stali. Kiedy USA generał Lewis H. Brereton inspekcji terenu po jego zdobyciu, opisał Blokhauz jako „ o konstrukcji betonowej większej niż cokolwiek w Stanach Zjednoczonych, z wyjątkiem być może na Hoover Dam .  ”

Projekt

Plan sytuacyjny został opracowany w styczniu i lutym 1943 roku przez inżynierów z ośrodka badawczego Peenemünde i organizacji Todt . 25 marca 1943 r. plany przedstawiono Hitlerowi, który natychmiast je zaakceptował. Przewidywano, że budowa zostanie zakończona do końca lipca i że strona będzie w pełni działać 1 st listopada 1943 r.

Bunkier Éperlecques miał być zbudowany zgodnie z koncepcją B.III-2a, ale większy. Niemcy początkowo planowali budowę oddzielnej instalacji do produkcji ciekłego tlenu w Stenay, ale zrezygnowano z tej opcji na rzecz instalacji w bunkrze.

Bunkier składał się z trzech głównych elementów. Centralną część stanowiła ogromna konstrukcja o szerokości około 90 m i wysokości 28  m, w której mieściła się  wytwórnia ciekłego tlenu, magazyn pocisków i komory przygotowawcze. Jej ściany miały 7  m grubości, a instalacje sięgały 6  m pod powierzchnię ziemi. Konstrukcja miała pomieścić pięć sprężarek Heylandt, z których każda była w stanie wyprodukować 10  t ciekłego tlenu dziennie, a 150  ton miało być magazynowane na miejscu. Kompleks został zaprojektowany do przechowywania do 108 pocisków i wystarczającej ilości paliwa na trzydniowy start. Niemcy planowali wystrzelić do 36 rakiet dziennie.

Północna strona konstrukcji miała rozciągać się nad stacją połączoną z linią Calais-Saint-Omer odgałęzieniem 1,2  km od Watten. Pociski, głowice bojowe i inny sprzęt byłyby transportowane na stację i transportowane na wózkach do serca bunkra. Tam miały być montowane rakiety, ustawiane pionowo, zaopatrywane w paliwo i uzbrojone. Następnie zostaliby przemieszczeni na jeden koniec budynku przez obrotowe drzwi o wysokości 18  m, a następnie wyszliby na południową stronę konstrukcji, gdzie zostaliby rozmieszczeni na wyrzutni. Te korytarze na zewnątrz nie miały drzwi, a przegrody miały tłumić wybuch wystrzeliwanych rakiet. Ostrzał byłby monitorowany z wieży kontrolnej znajdującej się pośrodku południowej ściany budynku i z widokiem na punkty ostrzału.

Budowa

6000 robotników z 434 Batalionu Budowlanego rozpoczęło pracę w marcu 1943 r. według planów Franza Xavera Dorscha , dyrektora budowlanego organizacji Todt. Siłę roboczą stanowili niemieccy specjaliści, francuscy cywile rekrutowani przymusowo w ramach obowiązkowej służby pracy oraz jeńcy wojenni belgijscy, francuscy, holenderscy, polscy, radzieccy i czechosłowaccy. Wielu robotników było francuskimi więźniami politycznymi i hiszpańskimi republikanami, którzy uciekli do Francji po klęsce w hiszpańskiej wojnie domowej . Robotnicy niemieccy zostali zakwaterowani w dwóch obozach oficjalnie nazwanych Organizacja Todt Watten Zwangsarbeitslager 62 (obóz pracy przymusowej 62) około 2  km od miejsca w pobliżu wsi Éperlecques. Obozy te były monitorowane przez francuską policję wspieraną przez belgijskich i holenderskich nazistów oraz sowieckich jeńców wojennych, którzy zgłosili się na ochotnika. Mimo że próby ucieczki były karane śmiercią, nawet trzy osoby każdego dnia uciekały z pomocą z zewnątrz. Komendant obozu rzekomo skarżył się, że łatwiej byłoby „trzymać torbę pcheł” . W ciągu sześciu miesięcy budowy na budowie pracowało ponad 35 000 zagranicznych pracowników.

Pracownicy pracowali w grupach od 3000 do 4000 osób na 12-godzinnych zmianach. Prace budowlane trwały nieprzerwanie 24  godziny na dobę, każdego dnia tygodnia, a w nocy używano mocnych reflektorów. Warunki życia i pracy były wyjątkowo trudne, zwłaszcza dla więźniów politycznych i siły roboczej z Europy Wschodniej . W przypadku pracowników nieniemieckich zachorowanie lub niezdolność do pracy w wyniku poważnego urazu oznaczało wyrok śmierci, ponieważ albo zostali pozostawieni samym sobie, albo odesłani do obozów, z których przybyli. Komisja, która przeprowadziła inspekcję obozów pracy w regionie pod koniec 1943 r., poinformowała, że „robotnik [wschodnioeuropejski] jest bardzo silny. Pracuje, dopóki nie pogrąży się całkowicie w tarapatach, a lekarz musi tylko wystawić akt zgonu” .

Materiały budowlane transportowano barkami i pociągami do Watten, gdzie rozładowywano je linią kolejową Decauville i przewożono na plac budowy, gdzie betonomieszarki pracowały dzień i noc. W Watten w pobliżu rzeki Aa powstał duży skład, który ostatecznie wykorzystano do przechowywania materiału niezbędnego dla wszystkich lokalizacji V2 w regionie Saint-Omer. Linia energetyczna 90  kV biegła od transformatora do Holque na północ od Watten i zasilała plac budowy. Prace rozpoczęły się również w Wizernes, około 12  km na południe od Watten, gdzie stary kamieniołom został wybrany jako miejsce przechowywania sprzętu przeznaczonego dla Watten. Położono szeroką bocznicę, aby połączyć kamieniołom o kryptonimie Schotterwerk Nordwest („Northwest Gravel Quarry”) z głównym torem.

Na północ od bunkra Niemcy zbudowali odporną na bomby elektrownię o mocy 1,5  MW . Witryna była początkowo zasilana z sieci elektrycznej, ale postanowiono zapewnić jej własne źródło energii, aby ograniczyć ryzyko przestojów. W Prédefin, 35  km na południe, zainstalowano również stanowisko monitoringu radarowego , z radarem Würzburga, który śledził trajektorię V2 wystrzelonego z Watten i oceniał celność strzałów.

Odkryta przez aliantów

Na początku kwietnia 1943 r. aliancki agent poinformował o wykopaniu „ogromnych okopów” w Watten, a 16 maja 1943 r. fotografie misji rozpoznawczej Królewskich Sił Powietrznych skłoniły specjalistów alianckich do uświadomienia sobie, że niezidentyfikowane działania miały miejsce na teren. W Pas-de-Calais powstawały również inne duże kompleksy, których rola była nieznana; Lord Cherwell , doradca naukowy Winstona Churchilla , przyznał, że nie wiedział, czym są „te bardzo duże konstrukcje podobne do stanowisk armatnich”, ale uważał, że „jeśli wróg uzna za stosowne zadać sobie trud ich zbudowania, wówczas wydaje się przydatne, że niszczymy je ” .

Pod koniec maja brytyjski Komitet Szefów Sztabów zarządził naloty na te miejsca. 6 sierpnia Duncan Sandys , brytyjski kierownik ds. uzbrojenia, również zalecił atak na zakład w Watten, ponieważ budowa postępowała szybko. Komitet Szefów Sztabów rozważał bombardowanie w ciągu dnia przez amerykańskie bombowce, chociaż sztab USA uznał, że miejsce w Watten nie ma nic wspólnego z pociskami i jest raczej „chronioną salą operacyjną” .

Zniszczenie

27 sierpnia 1943187 amerykańskich bombowców B-17 z 8. USAAF zaatakowało miejsce z niszczycielskimi skutkami. Ufortyfikowana stacja na północ od bunkra została szczególnie uszkodzona, ponieważ właśnie wylano beton. Walter Dornberger napisał później, że miejsce po ataku było „zniszczonym stosem betonu, stali, rekwizytów i desek”. Beton stwardniał. Po kilku dniach struktura była nie do odzyskania. Jedyne, co mogliśmy zrobić, to postawić dach i wykorzystać go do innej roli” . W bombardowaniu zginęło i zostało rannych kilkuset robotników przymusowych; alianci starali się ograniczyć straty, organizując nalot podczas zmiany drużyn, ale ta ostatnia została w ostatniej chwili zmodyfikowana przez Niemców, którzy chcieli osiągnąć dzienny limit pracy. Podczas tej misji zginął francuski dowódca FAFL René Mouchotte biorący udział w eskorcie, tablica na bunkrze upamiętnia dowódcę grupy myśliwskiej Île-de-France .

W tym czasie zbudowano tylko 35% bloku w Éperlecques, ale stało się jasne, że nie można go wykorzystać jako miejsca startu. Jednak Niemcy nadal potrzebowali instalacji do produkcji ciekłego tlenu, aby zaopatrywać inne wyrzutnie rakiet V2. Po dokonaniu oceny zniszczeń we wrześniu i październiku 1943 r. inżynierowie Organizacji Todta doszli do wniosku, że część północna jest nieodwracalnie uszkodzona i postanowili skoncentrować się na dokończeniu części południowej i przekształceniu jej w wytwórnię tlenu. Jeden z inżynierów, Werner Flos, zaoferował ochronę pracy, budując najpierw dach. Udało się to osiągnąć poprzez zbudowanie płyty betonowej o grubości 5  mi 37 000  ton, a następnie podniesienie jej za pomocą podnośników przed zbudowaniem ścian pod nowym dachem. Wybudowana w budynku wytwórnia ciekłego tlenu miała zaopatrywać w jeszcze większy teren startowy o nazwie kodowej Schotterwerk Nordwest , budowany w Wizernes w miejsce kompleksu Watten. Grubość płyty obliczono przy założeniu, że żadna bomba aliancka nie jest w stanie przebić takiej grubości, ale Niemcy nie byli świadomi istnienia bomb sejsmicznych opracowanych przez Brytyjczyków.

Uwaga Niemców skierowała się wówczas głównie na Wizernes, ale alianci nadal bombardowali miejsce w Watten. Ataki wyrządziły niewielkie szkody w bunkrze, ale tory kolejowe i drogi były systematycznie niszczone. 3 lipca 1944 r. Oberbefehlshaber West zezwolił na wstrzymanie prac na terenach Watten i Wizernes, które uległy wówczas znacznemu zniszczeniu. Trzy dni później wnętrze bunkra w Éperlecques zostało zniszczone przez uderzenie bomby Tallboy . 18 lipca Hitler zakończył prace nad miejscami wystrzeliwania rakiet z bunkrów. Gerd von Rundstedt , dowódca frontu zachodniego, postanowił jednak kontynuować pracę, aby oszukać aliantów. Teren był teraz bezużyteczny, a Niemcy dali mu ironiczny kryptonim „Motte de beton” i cieczy Urządzenia do produkcji tlenu została przeniesiona do V2 Mittelwerk zakładu w Niemczech, sprężarki były rzeczywiście zbyt wrażliwe. Wytrzymać wstrząsy o Tallboy .

Przestarzały	Misja
27 sierpnia 1943	187 B-17 z VIII e Bomber Command zrzuciło 368 910 kg bomb  na miejsce w Watten. Alianci myśleli wtedy, że to kompleks V1, a lotnicy otrzymali rozkaz zbombardowania świeżo wylanego betonu na małej wysokości. Bombardowanie spowodowało zestalenie betonu w bezkształtną masę, niemożliwą do naprawy. Alianci stracili dwa B-17, jeden zestrzelony przez myśliwce Bf-109 , a drugi uszkodzony przez Flak rozbił się w Wielkiej Brytanii. Zestrzelono trzy eskorty P-47 .
30 sierpnia 1943	24 B-25 , 18 Ventura i 36 B-26 z VIII e Bomber Command zrzuciły 49 ton bomb na coś, co zostało opisane jako „magazyn amunicji w Éperlecques” . Bombowiec został zestrzelony przez Flak, a czternaście innych zostało uszkodzonych.
7 września 1943	58 B-17 zbombardowało Watten 116 tonami bomb.
2 lutego 1944	95 B-24 eskortowany przez 183 P-47 zaatakował miejsca Watten i Siracourt.
8 lutego 1944 r	110 B-24 zrzuciło 364 tony bomb na tereny Watten i Siracourt, a ponad 200 B-26 powróciło tam następnego dnia, aby kontynuować ataki.
19 marca 1944 r	117 B-17 zbombardowało Watten, Wizernes i Mimoyecques, a 65 A-20 ponownie zaatakowało te miejsca po południu.
21 marca 1944 r	56 B-24 zbombardowało Watten, ale zła pogoda uniemożliwiła B-26 udział w nalocie.
26 marca 1944 r	500 ciężkich bombowców 8th USAAF zaatakowało szesnaście niemieckich obiektów balistycznych w północnej Francji, w tym Watten, i zrzuciło 1271 ton bomb. Cztery B-17 i jeden B-24 zostały zestrzelone, a 236 innych zostało uszkodzonych.
29 marca 1944 r	77 B-24 zostało wysłanych przeciwko Watten, ale z powodu problemów mechanicznych i nawigacyjnych tylko 31 samolotów zdołało zbombardować cel.
6 kwietnia 1944 r	Pięć grup B-24 z amerykańskiej 2. Dywizji Bombowej przeprowadziło atak na Watten, ale tylko 12 samolotów przybyło na miejsce z powodu złej pogody.
18 kwietnia 1944	Bombardowanie Watten przez amerykańskie samoloty.
19 kwietnia 1944 r	27 B-24 zaatakował Watten po południu.
1 st maja 1944	Ponad 500 ciężkich bombowców zaatakowało miejsca balistyczne w Pas-de-Calais, ale zła pogoda pozwoliła tylko 129 z nich zbombardować miejsca Watten i Mimoyecques.
30 maja 1944 r	Ciężkie bombowce USAAF zaatakowały Watten i Siracourt.
16/17 czerwca 1944	236 Lancaster , 149 Halifax RAF, prowadzony przez 20 mosąuitem o Kierowanie zaatakowane strony balistycznym Pas Kaletańska Watten bombardowano, co po raz pierwszy z bomby Tallboy .
18 czerwca 1944	58 B-17 zbombardował Watten.
18/19 czerwca 1944	10 Mosquito zaatakował Watten pomimo złej pogody. Wyniki są nieznane, ale żadne urządzenie nie zostało utracone.
19 czerwca 1944	19 Lancasterów oświetlonych przez 11 komarów rozpoznawczych zaatakowało Watten. Zła pogoda zmniejszyła celność i Tallboy uderzył bliżej nie trafił w bramkę z 46  metrów .
6 lipca 1944 r	314 Halifax , 210 Lancaster i 26 Mosquito zbombardowały stanowiska balistyczne w Pas-de-Calais, w tym Watten. Bunkier został przebity i poważnie uszkodzony przez bombę Tallboy .
25 lipca 1944 r	81 Lancaster i 11 Mosquito zaatakowały Watten i dwa inne miejsca startowe bombami Tallboy .
4 sierpnia 1944 r	Pierwsza misja Operacji Afrodyta, w której cztery zdalnie sterowane B-17 wypełnione materiałami wybuchowymi zostały skierowane przeciwko Watten i innym miejscom w Pas-de-Calais, ale żaden nie trafił w swój cel.
6 sierpnia 1944	Dwa inne zdalnie sterowane B-17 zostały skierowane przeciwko Watten bez większego sukcesu.

Miejsce Watten zostało zdobyte 4 września 1944 r. przez siły kanadyjskie. Niemcy opuścili go kilka dni wcześniej i usunęli pompy odprowadzające wodę z fundamentów. W związku z tym duża część schronu stała się niedostępna dla aliantów.

Po wojnie

Inspekcję bunkra przeprowadził 10 września 1944 r. francuski fizyk Frédéric Joliot-Curie w towarzystwie Duncana Sandysa, który przewodniczył specjalnej komisji koordynującej brytyjską obronę przed niemiecką bronią balistyczną. Po wizycie Sandys uruchomił międzyresortową misję techniczną prowadzoną przez pułkownika Terence'a Sandersa w celu zbadania stanowisk Mimoyecques , Siracourt , Watten i Wizernes. Raport Sandersa został przedstawiony Brytyjskiemu Gabinetowi Wojennemu 19 marca 1945 r.

Pomimo zdobycia bunkra w Éperlecques, jego funkcja była wciąż nieznana. Sanders zauważył, że „rola struktur nigdy nie był znany w całym okresie intensywnego rozpoznania i ataku . ” W związku z odkryciem w głównej części bunkra dużych aluminiowych zbiorników spekulował, że Niemcy planowali wykorzystać go jako wytwórnię nadtlenku wodoru do pocisków V1 i V2. Odrzucił pomysł produkcji ciekłego tlenu i błędnie stwierdził, że „miejsce nie pełniło roli ofensywnej” . Twierdził, że w przeciwieństwie do witryn Mimoyecques i Wizernes, blok w Éperlecques nie stanowił żadnego zagrożenia dla bezpieczeństwa Wielkiej Brytanii i „z tego względu nie jest konieczne zapewnienie zniszczenia tego miejsca” .

Bunkier był ponownie celem aliantów w lutym 1945 roku, aby przetestować nowy ładunek bomby przebijającej Disney  (in), zaprojektowany w celu podwojenia prędkości uderzenia, a tym samym zwiększenia zdolności penetracji pocisku. Miejsce to zostało wybrane w październiku 1944 r., ponieważ było największym dostępnym celem w okupowanej strefie, a także znajdowało się daleko od strefy zamieszkanej. 3 lutego 1945 r. 8. USAAF B-17 zrzucił bombę Disneya , która uderzyła w część muru. Jednak wyniki były niejednoznaczne, ponieważ Królewskie Siły Powietrzne nie były w stanie określić penetracji betonu. Chociaż bomby Disneya były rzadko używane w walce, ich wkład w wysiłek wojenny był minimalny. W styczniu 2009 roku bomba Disneya została usunięta z dachu, na którym zostawił podczas testu.

Bunkier w Éperlecques został ponownie skontrolowany 20 czerwca 1951 przez angielsko-francuską komisję w celu ustalenia, czy można go ponownie wykorzystać do celów wojskowych. Brytyjski attaché wojskowy, major WC Morgan, powiedział Dyrekcji Wywiadu Wojskowego  (w) należącej do Gabinetu Wojennego, że główna część bunkra nie została znacząco uszkodzona przez bombardowania i gdy była zalana, więc woda została spuszczona, a konstrukcje zostały wzmocnione, „budynek mógłby szybko gotowy do pomieścić zakład skraplania tlenu i innych urządzeń wymagających dużej bomba-dowód budynku . ”

Bunkier nie został jednak ponownie wykorzystany, a otaczające go grunty zwrócono do użytku prywatnego. Teren pozostawał opuszczony przez wiele lat, zanim jego właściciele ponownie zagospodarowali teren. W 1973 roku schronisko zostało po raz pierwszy udostępnione zwiedzającym pod nazwą „Blockhaus d'Éperlecques”. Nieruchomość została nabyta przez Huberta de Mégille w połowie lat 80., a 3 września 1986 r. państwo francuskie sklasyfikowało ją jako zabytek historyczny . Obszar wokół schronu został ponownie zalesiony, chociaż nadal jest spustoszony przez leje po bombach. Rozmaity sprzęt wojskowy z czasów II wojny światowej (w tym latająca bomba V1 na wyrzutni) jest prezentowany i opowiada historię niemieckiego programu balistycznego. W 2009 roku muzeum przyjęło 45 000 zwiedzających.

• Wschodnia ściana bunkra

• Ruiny ufortyfikowanej stacji na północ od bunkra.

• Wnętrze przygotowalni o wysokości 16  m . Grunt został podniesiony w ostatnich latach, aby zapobiec powodziom. Początkowo zainstalowano tam linię kolejową.

• Wyrzutnia V1 na wystawie obok bunkra.

• Sprzęt wojskowy wystawiony w lesie wokół bunkra Éperlecques.

Uwagi i referencje

• (fr) Ten artykuł jest częściowo lub w całości zaczerpnięty z anglojęzycznego artykułu Wikipedii zatytułowanego „  Blockhaus d'Éperlecques  ” ( patrz lista autorów ) .

Różnice

1. Gorce 2000 , s.  52, napisany 29 marca 1943 r. jako data, w której Speer miałby przedstawić projekt Hitlerowi.

Uwagi

1. W ówczesnych warunkach transportu ciekły tlen szybko odparowywał. Na miejscu produkcji cysterny załadowano 6400 kg ciekłego tlenu, a zbiorniki na każdą rakietę mieściły  około 5000  kg . Różnica, około 1500  kg , wynikała z ubytków w wyniku parowania i nieszczelności.
2. Na przykład baza okrętów podwodnych Lorient .
3. Hitler przewidział, że jeśli bunkier nie będzie mógł faktycznie służyć swojemu pierwotnemu celowi, to może pomieścić „oddziały o szczególnym znaczeniu” (Hitler, cytowany przez Gorce 2000 , s.  52).
4. Projektantem tej technologii jest Niemiec Paul Heylandt. Zobacz na przykład
   • (en) AJ Bremner (Kierownik Techniczny Air Liquide ), „  Zakład Ciekłego Powietrza Heylandt  ” , Transakcje Towarzystwa Faradaya , tom.  18,grudzień 1922, s.  240-242 ( DOI  10.1039 / TF9221800240 , przeczytaj online , skonsultowano 27 grudnia 2012 )
   • (pl) „  Liquid Oxygen działa Amazing Auto  ” , Popular Science ,Sierpień 1930, s.  25 ( przeczytaj online , skonsultowano 27 grudnia 2012 )
   .

Bibliografia

1. „  bunkier  ” , informacja n O  PA00108267 .
2. ( Anonimowy), „  A-4 / V-2 Makeup - Tech Data & Markings  ” , V2Rocket.com,2013(dostęp 12 marca 2013 r . ) .
3. Henshall 1985 , s.  92.
4. Załoga 2008 , s.  6-13.
5. (en) Eric Hammel , Air War Europa: Chronology , Pacifica, CA, Pacifica Military History,2009, 571  s. ( ISBN  978-0-935553-07-9 ) , s.  45, 185, 182, 265-6, 270 i 274-275.
6. (en) Werner Flos (były główny inżynier Organizacji Todt ) i RV Jones ( „ojciec inteligencji naukowej”), „  Powroty inżynier ... i muzeum rodzi  ” , po walce w Londynie obj.  57,1987, s.  49-53 ( prezentacja online ).
7. Załoga 2008 , s.  8-9.
8. (en) Michael J. Neufeld , Rakieta i Rzesza: Peenemünde i nadejście ery pocisków balistycznych , Nowy Jork, The Free Press,1995, 368  s. ( ISBN  978-0-02-922895-1 ) , s.  172, 204.
9. (de) Walter Dornberger , V2-Der Schuss ins Weltall , Esslingen, Bechtle Verlag,1952( OCLC  602189461 ) , s .  73, 91, 99 i 179.
10. (w) Ernst Klee i Otto Merk , Narodziny pocisku. Sekrety Peenemunde , Hamburg, Gerhard Stalling Verlag,1963( OCLC  1002964 ) , s .  44, 46.
11. Stéphane Droulier , „Wykaz głównych niemieckich i alianckich oznaczeń nadawanych niemieckim miejscom strzeleckim zbudowanym we Francji: szczegółowy katalog cyfrowy kolekcji Hautefeuille (1927-1997), Z 32 598 - Z 32 607 i Z 34 009 - Z 34 010 ” , w Olivier Borel, Od niemieckiej tajnej broni do francuskich rakiet , Vincennes, Service Historique de l'Armée de l'Air,2000( ISBN  2-904521-33-X , czytaj online [PDF] ) , s.  51.
12. Roland Hautefeuille , Konstrukcje specjalne: historia budowy przez „Organizację Todt” w Pas-de-Calais i Cotentin dziewięciu dużych chronionych miejsc do strzelania V1, V2, V3 i produkcji ciekłego tlenu, (1943-1944) , Paryż, R. Hautefeuille,1995, 2 II  wyd. , 324  s. ( ISBN  2-9500899-0-9 ) , s.  309.
13. Longmate 2009 , s.  105.
14. Dungan 2005 , s.  50.
15. Henshall 1985 , s.  56.
16. (w) Wydział Historyczny USAF , Siły Powietrzne Armii podczas II wojny światowej: Europa: argument przeciwko Dniu VE, styczeń 1944 do maja 1945 , University of Chicago Press ,1951, s.  90.
17. Dungan 2005 , s.  51.
18. (en) Horst Boog , Strategic Air War w Europie i wojna na Zachodzie i Azji Wschodniej 1943/44 / 5 , vol.  7, Oksford, Oxford University Press ,2006, 892  s. ( ISBN  978-0-19-822889-9 ) , s.  439.
19. Dungan 2005 , s.  65.
20. (w) Willy Ley , Rockets, Missiles and Space Travel , Nowy Jork, The Viking Press,1951( 1 st  ed. 1944) ( OCLC  608958647 ) , str.  224.
21. Henshall 1985 , s.  58.
22. Aulich 2007 , s.  193.
23. Aulich 2007 , s.  194.
24. Aulich 2007 , s.  199.
25. Aulich 2007 , s.  204.
26. Sanders 1945 , szczegóły techniczne - Watten ; t. III, s. 4, 15.
27. Dungan 2005 , s.  75.
28. Sanders 1945 , Dane techniczne - Wizernes ; tom III, s. 3.
29. (w) Claus Reuter , The V2 oraz niemiecki, rosyjski i amerykański program rakietowy , Mississauga, Ontario, SR Research & Publishing,2000( ISBN  978-1-894643-05-4 ) , s.  54-56.
30. (w) Francis H. Hinsley , „Jego wpływ to strategia i operacje” w brytyjskim wywiadzie podczas II wojny światowej , t.  3, Londyn, HMSO,1984( ISBN  978-0-11-630935-8 ) , s.  380.
31. (w) James Lea Cate i Wesley Frank Craven , „Kusza” w Armii Sił Powietrznych w czasie II wojny światowej , Waszyngton, DC, Biuro Historii Sił Powietrznych,1984( ISBN  0-912799-03-X , czytaj online ) , s.  84.
32. Longmate 2009 , s.  106.
33. (i) Frederick I. Ordway Mitchell R. Sharpe , Zespół rakieta , Nowy Jork, Thomas Y. Crowell,1979, 324  s. ( ISBN  1-894959-00-0 ) , s.  118, 121 i 218.
34. (en) Benjamin King i Timothy J. Kutta , Wpływ: historia niemieckiej broni V w czasie II wojny światowej , Cambridge, MA, Da Capo Press ,2003, 1 st  ed. , 358  s. ( ISBN  978-0-306-81292-7 , czytaj online ) , s.  114.
35. Henshall 1985 , s.  60.
36. „  René Mouchotte  ” , na https://www.aerosteles.net (dostęp 18 lutego 2019 ) .
37. Dungan 2005 , s.  74.
38. Dungan 2005 , s.  100.
39. Longmate 2009 , s.  147.
40. (w) Dennis Piszkiewicz , Nazistowskie rakiety : sny o kosmosie i zbrodnie wojenne , Mechanicsburg, PA, Stackpole Books,2007, 250  pkt. ( ISBN  978-0-8117-3387-8 , OCLC  72354467 ) , s.  146.
41. Gorce 2000 , str.  55.
42. (w) Kenneth Macksey , Opcje Hitlera: alternatywne decyzje II wojny światowej , Greenhill Books,1995, 224  s. ( ISBN  978-1-85367-192-0 ) , s.  169.
43. (w) Peter G. Cooksley , Flying Bomb , New York, Charles Scribner's Sons ,1979, 208  pkt. ( ISBN  978-0-7091-7399-1 ) , s.  51 i 185.
44. (w) Basil Collier , Bitwa broni V, 1944-1945 , Morley, Anglia, The Emfield Press,1976( 1 st  ed. 1964) ( ISBN  0-7057-0070-4 ) , str.  36 i 159.
45. (w) Józef Garlinski , Ostatnia broń Hitlera: podziemna wojna przeciwko V1 i V2 , New York, Times Books,1978, 244  s. ( ISBN  978-0-417-03430-0 ) , s.  117.
46. (w) Dieter K. Huzel , Peenemunde do Canaveral , Englewood Cliffs, NJ, Prentice Hall ,1960( OCLC  689552965 ) , str .  93.
47. (w) „Misja nr 87: Miejsce w Watten i prowadzenie budynku dla obiektów lotniczych, 27 sierpnia” sierpień-wrzesień 43 (VIII Fighter Command Narrative na dzień 27 sierpnia 43), The National Archives, Londyn, TNA AIR 40/436 .
48. (w) 11 Grupa Operations Record Book (ORB) Dodatek , 27 sierpnia 1943, The National Archives, Londyn, TNA AIR 25/206.
49. (en) Robert Mueller , Combat Chronology: 1941-1945 , Waszyngton, DC, Center for Air Force History,1991( ISBN  978-1-4289-1543-5 ) , s.  185, 201 i 202.
50. (en) Royal Air Force, „  Dziennik kampanii Czerwiec 1944  ” , 60. rocznica Royal Air Force Bomber Command (dostęp 5 czerwca 2011 ) .
51. (w) Bernard Lowry , British Home Defenses 1940-1945 , Oxford, Osprey Publishing ,2004, 64  pkt. ( ISBN  978-1-84176-767-3 ) , s.  52.
52. (en) Royal Air Force, „  Kampania Diary lipiec 1944  ” , Royal Air Force Bomber Dowództwo 60. rocznica (dostęp 5 czerwca 2011 ) .
53. (w) John Nichol i Tony Rennell , Tail-End Charlies: The Last Battles of the Bomber War od 1944 do 1945 , Nowy Jork, St. Martin's Press,2006, 420  pkt. ( ISBN  0-312-34987-4 ) , s.  199-204.
54. Henshall 1985 , s.  64.
55. Sandys 1945 .
56. Sanders 1945 , Dane techniczne - Watten ; tom III, s. 5.
57. Sanders 1945 , Dane techniczne - Watten ; tom III, s. 11.
58. Sanders 1945 , Dodatek C: Watten ; tom I, s. 4.
59. (w) Air Proving Ground Command Eglin Field , Test porównawczy skuteczności dużych bomb w porównaniu z konstrukcjami z betonu zbrojonego (Anglo-American-Bomb Tests Ruby Project) , Orlando, Floryda, Siły Powietrzne USA,31 października 1946, 6  pkt. ( przeczytaj online [PDF] ) , s.  6.
60. (w) Charles McArthur , Analiza operacji w 8. Siłach Powietrznych Armii USA podczas II wojny światowej , Providence, RI, American Mathematical Society,1990, 349  s. ( ISBN  978-0-8218-0158-1 , czytaj online ) , s.  279-280.
61. Gwénaëlle Lavenant , "  Bomba z bunkra ruszyła ku nowemu życiu  " , La Voix du Nord ,28 stycznia 2009( przeczytaj online , skonsultowano 13 czerwca 2011 r. ).
62. (en) Britain at War Magazine, „  Rocket-Assisted Bomb Found at French Museum  ” (dostęp 14 marca 2011 ) .
63. (w) toaleta Morgan, „  Miejsca z kuszy  ” Memo MA / Paryż / 732, 30 czerwca 1951.
64. „  Odkrywanie bunkra z Hubertem de Mégille  ”, La Voix du Nord ,19 lipca 2010( przeczytaj online , konsultacja 9 czerwca 2011 r. ).

Załączniki

Bibliografia

 : dokument używany jako źródło tego artykułu.

• ( fr ) Jim Aulich , „Pamięć, do czego służy? Praca przymusowa, bunkry i muzea w Nord-Pas-de-Calais w północnej Francji ” , w Contested Spaces: Sites, Representations and Histories of Conflict ,2007( ISBN  978-0-230-01336-0 )
• (en) Tracy Dungan , V-2: A Combat History of the First Ballistic Missile , Yardley, PA, Westholme Publishing,2005( ISBN  1-59416-012-0 ). 
• Jean-Robert Gorce , "  Le Blockaus d'Éperlecques  " Histoire de guerre , n O  2,luty 2000
• (en) Philip Henshall , Hitler's Rocket Sites , Londyn, Philip Hale Ltd,1985, 221  s. ( ISBN  0-7090-2021-X ). 
• (pl) Norman Longmate , Hitler's Rockets: The Story of V-2 , Barnsley, Anglia, Frontline Books,2009, 422  s. ( ISBN  978-1-84832-546-3 ). 
• (en) Terence RB Sanders , Dochodzenie w sprawie instalacji „ciężkich” kuszy w północnej Francji. Raport Misji Sandersa do Przewodniczącego Komitetu Kusza Armii Stanów Zjednoczonych,1945. 
• (en) Duncan Sandys , Raport na temat „dużych” miejsc z kuszami w północnej Francji ,19 marca 1945. 
• (en) Steven J. Zaloga , German V-Weapon Sites 1943-45 , Oxford, Osprey Publishing ,2008( ISBN  978-1-84603-247-9 ). 

Powiązane artykuły

• Kopuła Helfaut
• Twierdza Mimoyecques

Linki zewnętrzne

• (fr + en) Miejsce muzeum Éperlecques blockhaus
• Bunkier na terenie poświęcony lotnikowi Jean Maridor
• ( fr ) Niemieckie bunkry na północy Francji
• Zasób architektoniczny  :
  • Merimee