Język | Francuski |
---|
Znak |
18 marca 1962 Evian-les-Bains , Francja |
---|
Części | rząd francuski | GPRA |
---|---|---|
Sygnatariusze | Louis Joxe | Krim Belkacem |
W Evian Accords są wynikiem negocjacji między przedstawicielami rządu Republiki Francuskiej a Rządem Tymczasowym Republiki Algierii (GPRA), aby zakończyć wojny algierskiej . Umowy te, potajemnie negocjowane w poprzednich tygodniach w Les Rousses , w pobliżu granicy ze Szwajcarią , zostały podpisane dnia18 marca 1962w Évian-les-Bains i spowodowało zawieszenie broni na całym terytorium Algierii następnego dnia19 marcaw południe. Ratyfikuje je po stronie francuskiej referendum z 8 kwietnia 1962 r. zorganizowane we Francji metropolitalnej , dające rządowi 91% głosów pełnię uprawnień do stosowania porozumień, a po stronie algierskiej samostanowienie. referendum z1 st lipca 1962.
Umowy te oficjalnie położyły kres 132-letniej kolonizacji francuskiej oraz siedmioletnią i pięciomiesięczną wojnę, postawiły około 130 000 algierskich bojowników przeciwko 400 000 francuskich bojowników i spowodowały śmierć 250 000 do 400 000 Algierczyków (do półtora miliona według państwa algierskiego ), 28 500 francuskich żołnierzy, 30 000 do 90 000 harkis , 4 000 do 6 000 europejskich cywilów (a także około 65 000 rannych).
Podpisanie porozumień z Evian, które historyk Guy Pervillé określa jako „prawną utopię” , wyznacza początek procesu zakończenia wojny. Umowy te dają sygnał do zaprzestania działań wojennych między oficjalnymi władzami obu krajów ( V th Republiki Francuskiej i algierski rząd tymczasowy ), ale w „ ziemi niczyjej chronologicznym przejścia pomiędzy rozejmu i referendum”, jesteśmy świadkami masowe odejście Francuzów z Algierii i kontynuowanie przez kilka miesięcy przemocy w terenie przez innych aktorów: głównie OPA , która chciała sabotować porozumienia lub praktykować politykę spalonej ziemi „aby przywrócić Algierię do stanu z 1830 roku”, ale także niektóre algierskie grupy zbrojne (wywodzące się z bandytów lub z ALN , w szczególności „Marsjan”) przeciwko części Pieds- Noirs i harkis, w reakcji na „OAS (reakcje, które „wychodzą poza etap represji” ). Po odzyskaniu niepodległości przyszła kolej na algierską wojnę domową, która zakończyła sięwrzesień 1963.
Porozumienia Evian zostały opublikowane po stronie algierskiej w gazecie El Moudjahid du19 marca 1962, data zawieszenia broni, a po stronie francuskiej w Dzienniku Urzędowym z20 marca 1962pod tytułem: Deklaracje Rządu19 marca 1962odnoszące się do Algierii .
W chwili wybuchu wojny o niepodległość ,1 st listopad 1954algierskie żądania zażądały od rządu francuskiego otwarcia bezwarunkowych negocjacji między obiema stronami w celu uzyskania niepodległości Algierii. Odpowiedź ówczesnego ministra spraw wewnętrznych François Mitterranda została podsumowana przez prasę w następujący sposób: „Jedyne negocjacje to wojna! ” .
Jednak stanowisko Francji uległo zmianie i pierwsze kontakty między przedstawicielami FLN i rządu francuskiego (jak ujawniła FLN przed ONZ ) datują się na 1956 r., ale zostały one następnie przerwane porwaniem marokańskiego samolotu z pięcioma przywódcami. rewolucji algierskiej ,22 października 1956.
Jednak kontakty w końcu zostały wznowione: pod koniec 1956 r lipiec i Sierpień 1957, wiosną 1958 roku, ale po raz kolejny zostały odcięte wraz z upadkiem IV Republiki i powrotem Charlesa de Gaulle'a do władzy.
Z kilku powodów (w szczególności umiędzynarodowienia kwestii algierskiej) de Gaulle musiał naginać swoją politykę małymi krokami. Doszedłszy do władzy, by ocalić „ francuską Algierię ”, zaczyna od przyznania się16 września 1959zasada samostanowienia dla Algierii; 14 czerwca 1960, mówi o „algierskiej Algierii” na początku (od25 w 29 czerwca 1960) rozmowy z FLN w Melun, które ostatecznie zakończyły się niepowodzeniem; i to „Republika Algierii” przywołuje4 listopada 1960, uznając FLN za ważnego rozmówcę.
8 stycznia 1961We Francji i Algierii odbywa się referendum dotyczące zasady samostanowienia Algierii . Następnego dnia Francja odnawia kontakt z FLN, za pośrednictwem szwajcarskiego dyplomaty Oliviera Longa (w) i przedstawiciela Algierii w Rzymie Tayeba Boulahroufa .
W 1961 roku odbyły się dwa spotkania negocjatorów francuskich i algierskich, pierwsze w Evian (20 maja-13 czerwca) następnie do Lugrina (20 w 28 lipca). Zaplanowany odlot7 kwietnia 1961, zaczynają się dopiero 20 maja 1961, po odroczeniu na wniosek Algierczyków; przewodniczący ich delegacji Belkacem Krim, który właśnie przeszedł poważną operację. Przewodniczącym delegacji francuskiej jest Louis Joxe, a wiceprzewodniczącym Roland Cadet. Dla Evian umów18 marca 1962 Roland Cadet nie jest już częścią delegacji francuskiej.
Delegacja algierska |
Delegacja francuska
|
Tekst porozumień z Evian zawiera porozumienie o zawieszeniu broni między obiema stronami, a także klauzule polityczne i wojskowe.
Porozumienie o zawieszeniu broni , którego stosowanie zaplanowano na następny dzień19 marca 1962 w południe przewidzieć:
Klauzule polityki obejmują:
W przypadku, gdy po referendum zostanie przyjęte rozwiązanie niepodległościowe:
Oryginalny tekst jest przedstawiony w 93 kartach, które na ostatniej karcie podpisali Louis Joxe , Robert Buron i Jean de Broglie oraz Krim Belkacem, który również chciał parafować 92 poprzednie karty, co zmusiło Louisa Joxe do zrobienia tego samego. .
Poprzedzona jest preambułą: „KONKLUZJA DES POURPARLERS D'ÉVIAN. W Evian od 7 do 17 marca 1962 odbyły się rozmowy między przedstawicielami Rządu Republiki a przedstawicielami Frontu Wyzwolenia Narodowego . Na zakończenie tych rozmów przedstawiciele Rządu Republiki i przedstawiciele rządu narodowego Frontu Wyzwolenia uzgodniwszy gwarancje samostanowienia i organizacji władzy publicznej w Algierii w okresie przejściowym, zawarł porozumienie o zawieszeniu broni. Przedstawiciele Rządu Republiki i przedstawiciele Frontu Wyzwolenia Narodowego wspólnie sporządzili deklaracje określające rozwiązanie niepodległości Algierii i współpracy z Francją, deklaracje, które zostaną przedłożone do zatwierdzenia wyborcom podczas konsultacji samostanowienia. W rezultacie powstały następujące dokumenty ” .
Tekst opublikowany na stronie francuskiej w Dzienniku Urzędowym z dnia20 marca 1962nie zawiera preambuły i nie przedstawia pierwszej części w takiej postaci, w jakiej jest. Przedstawia oddzielnie porozumienie o zawieszeniu broni (I c), następnie ogólną deklarację (III), następnie gwarancje (Ia, b i d) również publikowane dekretem oraz deklaracje zasad (II). Jeśli chodzi o GPRA, El Moudjahid publikuje jedyną deklarację gwarancji poprzedzoną wprowadzeniem, nieco różniącym się od wersji francuskiej: „Ta ogólna deklaracja stanowi streszczenie i preambułę szczegółowych tekstów umów, kontrasygnowanych odpowiednio przez MM. Belkacem Krim i Louis Joxe w Évian, 18 marca 1962. Rozmowy, które odbyły się w Évian od 7 do 18 marca 1962 między rządem Republiki Francuskiej a Rządem Tymczasowym Republiki Algierskiej doprowadziły do następującego wniosku [.. .]” . Natomiast tekst opublikowany w JORF mówi: „Naród francuski w referendum z 8 stycznia 1961 r. uznał Algierczyków prawo wyboru, w drodze konsultacji w drodze bezpośrednich i powszechnych wyborów, swego politycznego przeznaczenia w stosunku do Francuzów. Republika. Rozmowy, jakie odbyły się w Evian od 7 marca do 18 marca 1962 r. między rządem Rzeczypospolitej a FLN, doprowadziły do następującego wniosku […]” .
Jeśli porozumienia Evian dla historyka Benjamina Story „położyły kres wojnie algierskiej” lub dla historyka Sylvie Thénault są „punktem wyjścia procesu zakończenia wojny” , to nie zapobiegają kontynuacji przemocy z inicjatywy z OAS (przemoc, która kończy się atakiem na2 maja 1962w Algierze ) i niektórych algierskich grup zbrojnych, takich jak „Marsians”, chociaż Sylvie Thénault precyzuje, że „wszystkie nadużycia nie były im przypisane” . Pozostałe zostały wykonane przez mężczyzn z ALN, ponieważ „GPRA nie kontrolowało wewnętrznego ALN” . Tak więc dla Sylvie Thénault okres następujący po Porozumieniach z Evian to czas, kiedy „Algieria pogrążyła się w skrajnej przemocy ” .
Wyznaczony przez historyka Guy Perville jako „utopia prawnej” , Evian umów na ziemi, z dala od przynosząc populacji oczekiwany spokój, rozpoczął się okres zdwojoną przemocy i masakr harkis.
Rząd francuski zastosował umowy. 19 marca 1962w 12 południa , operacji wojskowych oraz wszystkich akcji zbrojnej na całe terytorium Algierii zostały zakończone. Stosowanie umów podpisanych dzień wcześniej w Evian między Rządem Francuskim a Rządem Tymczasowym Republiki Algierskiej staje się skuteczne. Był to oficjalny koniec ponad siedmiu lat i pięciu miesięcy wojny w Algierii.
W Algierii warunki bezpieczeństwa ludności są dalekie od zapewnienia, pomimo obecności lokalnych sił, które miały utrzymać porządek po zawieszeniu broni. Działania Wysokiego Komisarza Republiki Christiana Foucheta , w szczególności te, które miały na celu walkę z OPA poprzez usunięcie niektórych jej członków, w tym młodych Europejczyków, nie były tak naprawdę skuteczne, jak pokazuje Soraya Laribi. Wołania o spokój i działania Tymczasowego Wykonawcy kierowanego przez Abderrahmane Faresa nie były takie lepsze.
Ponadto ALN na wsi i FLN w miastach korzystają z porozumień w celu odtworzenia swoich sił zbrojnych i rozmieszczenia ich na ziemi w miejsce sił francuskich. Nastaje okres niepewności, podczas którego stara władza powoli jest zastępowana przez nową, czego Francja doświadczyła w 1815 r. pod wpływem Białego Terroru lub w 1944 r. wraz z wyzwoleniem . „Morderstwo jest wtedy, dla niektórych, najlepszym dowodem lojalności wobec nowej władzy . ” Od17 kwietnia 1962, rozpoczyna się kampania porwań przeciwko Francuzom rzekomo blisko OAS , podsycana bandytyzmem, miejskim lub wiejskim. Masakry na byłych harkisach następują niemal natychmiast po porozumieniach. Dalekie od rozwiązania problemu algierskiego, porozumienia i celowa bezczynność sił francuskich w Algierii spowodowały okres śmiertelnej przemocy, która dla harkisów trwała wiele miesięcy. Historyk wojny algierskiej Guy Pervillé konkluduje tak: „Porozumienia Evian, upragnione przez rząd francuski niczym „rozwiązanie zdrowego rozsądku”, okazały się więc utopią, która nie przywróciła prawdziwego pokoju. w Algierii” .
Poczucie, że armia francuska nie chroni już dłużej, i ukryta niepewność, charakteryzująca się porwaniami, zabójstwami, atakami i doraźnymi egzekucjami, z którymi Europejczycy w Algierii borykają się od kwietnia do kwietnia. Sierpień 1962do „brutalnego i bezładnego exodusu”. Niektóre plotki, takie jak „handel białymi niewolnikami”, mogły przyspieszyć ten proces.
Początkujący od Marzec 1962, masakry Harkis przeżywają gwałtowny wzrost między 5 lipca 1962 ri październik tego samego roku. Liczba harkis zabitych po zawieszeniu broni, ofiary represji, szacuje się według źródeł między 10.000 i 80.000, dane najczęściej wysuwane przez historyków, będących między 50.000 a 70.000 martwy .
Podpisanie porozumień z Evian umożliwiło FLN nałożenie na Francję większości wymagań zawartych w jej oświadczeniu o1 st listopad 1954.
Według Guy Pervillé, odpowiedzialność za niepowodzenie porozumień z Evian dotyczących nieprzestrzegania zawieszenia broni i współpracy algiersko-francuskiej jest podzielona między różne podmioty.
Ważna jest odpowiedzialność rządu francuskiego. Fakt nieuwzględnienia w tekście umów żadnej rzeczywistej gwarancji na wypadek, gdyby zobowiązania nie były przestrzegane przez FLN, wskazuje w najlepszym razie na naiwność lub cyniczne porzucanie zainteresowanych populacji, interesów gospodarczych (bazy marynarki wojennej, pola naftowe… ) Wydaje się mieć pierwszeństwo przed względami ludzkimi .
Według Pervillé, zgoda na negocjowanie przyszłości Algierii z FLN jako jedynym rozmówcą, poprzez odrzucenie Tajnej Organizacji Zbrojnej (OPA), która podobnie jak FLN była częścią danych w kwestii algierskiej, mogła jedynie pomóc OPA w prezentuje się jako jedyny obrońca Francuzów w Algierii. Poprzez to wykluczenie rząd francuski logicznie doprowadził do odrzucenia zawieszenia broni OPA, co było wygodnym pretekstem do nieprzestrzegania porozumień po stronie algierskiej.
Pervillé nie oszczędza FLN, której część organizacji nigdy nie uznała umów, kwalifikując je jako „platformę kolonialną”. Uważa on, że FLN jest również odpowiedzialna za nieprzestrzeganie zawieszenia broni, o czym świadczy liczba zabitych, rannych lub porwanych żołnierzy francuskich po18 marca 1962 i że FLN w żadnym momencie nie potępiła morderstw i porwań Europejczyków w miesiącach następujących po porozumieniach, nie wspominając o masakrach popełnianych na harkisach.
Niektóre organizacje weteranów z wojny algierskiej , w tym największym pod względem liczby członków, FNACA (370,000 członków), uważają, że zawieszenie broni między francuskiej armii i ALN , przewidzianym w Evian Porozumień, ogłoszona w dniu19 marcaoznacza koniec wojny algierskiej . W tym dniu upamiętniają ją. Kwestionują datę5 grudnia zadecydował rząd na to upamiętnienie.
Z drugiej strony niektóre stowarzyszenia pieds-noirs , harkis lub byłych kombatantów armii francuskiej w Afryce Północnej odmawiają daty19 marca, ponieważ uważają, że w ogóle nie odpowiada to zakończeniu wojny algierskiej. François Mitterrand podczas konferencji prasowej w 1981 roku oświadczył, że data19 marcanie można było pamiętać o ofiarach wojny algierskiej. Niektórzy historycy, biorąc pod uwagę aspekt podwójnej wojny domowej, jaki miała także wojna w Algierii, zakończyli w sierpniu dla Francji, a9 września 1962 dla Algierii.
Algieria nie świętuje Porozumień Evian, ale Dzień Niepodległości podczas Dnia Niepodległości i Dnia Młodzieży 5 lipca.
We Francji ustawa miała na celu ustalenie daty 19 marca- dwustronna proklamacja zawieszenia broni – jako „narodowy dzień pamięci i medytacji ku pamięci cywilnych i wojskowych ofiar wojny w Algierii oraz walk w Maroku i Tunezji ” został przyjęty przez Zgromadzenie Narodowe w dniu22 stycznia 2002 r.następnie przez Senat w dniu8 listopada 2012. 29 listopada 2012 r.The Rada Konstytucyjna zadeklarował tego prawa w zgodzie z Konstytucją . Nie anuluje dnia5 grudniaale może stanowić problem, ponieważ według . Rzeczywiście, ustawa przyjęta przez Parlament w sprawie1 st grudzień 1999 nie zmienia daty 2 lipca obowiązującej od 1974 r. oznaczającej koniec utrzymania porządku (a nie koniec walk w Algierii).