Wattassid

Wattassides
( ber ) ⵉⵡⵟⵟⴰⵙⵏ
( ar ) الوطاسيون

1472 - 1554

Mapa Sułtanatu Wattasid (ciemnoczerwony) i jego wasali (jasnoczerwony). Ogólne informacje

Status	Sułtanat
Stolica	Fez
Języki)	berberyjski , arabski
Religia	Islam ( sunnicki )

Historia i wydarzenia

1465	Śmierć ostatniego emira Marinidów , Abu Muhammada Abd al-Haqq
1472	Proklamacja Sułtanatu
1524	W Saadytów wziąć Marrakech
1554	Podbój Fezu przez Saadytów i koniec panowania Wattassidów

Sułtani

( 1 ul ) 1472 - 1504	Mohammed ach-Chaykh
(D er ) 1554	Abu Hasûn `Alî

Poprzednie podmioty:

• Odbudowa Idrysida

Następujące podmioty:

• Saadyjczycy

Wattassids (w Berber  : ⵉⵡⵟⵟⴰⵙⵏ ( Iwṭṭasn ), w arabski  : الوطاسيون ( al Waṭṭāsīyūn )) tworzą Berber dynastię która zastąpiła Merinids w roku 1472, po krótkim okresie od Idrissid przywrócenia trwającej 6 lat. Zostaną wyparci przez Saadytów w 1554 roku.

Podobnie jak merynidy, których często opisuje się jako gałąź, Wattassidzi mają pochodzenie zenetów .

Ze swojej fortecy Tazouta , między Melillą a Moulouyą , Wattassidzi stopniowo rozszerzali swoją władzę kosztem panujących Merynidów. Obie rodziny są spokrewnione, Merinidzi zwerbowali wielu wezyrów wśród Wattassidów; ci ostatni stopniowo przejmowali władzę, którą ostatni sułtan marynidzki utracił całkowicie w 1465 roku . Po upadku Merinidów nastąpił okres zamieszania, który trwał do 1472 roku , pod koniec którego Wattassids zostali sułtanami.

Od 1528 r. książęta Saadytów, którzy od 1509 r. kontrolują południowe Maroko i od 1524 r. Marrakesz , przestają uznawać centralną władzę Wattassidów. W rezultacie Maroko zostało podzielone na dwa podmioty. Pod koniec konfliktu między Saadianami i Wattassidami ci ostatni zostali ostatecznie pokonani w 1554 r. , pozwalając tym pierwszym na zjednoczenie kraju.

Historia

Dynastia Wattassidów powstała w upadającym Maroku , w kontekście kryzysu politycznego, kulturalnego, społecznego i finansowego. Podczas gdy Merinidzi starają się jak najlepiej odeprzeć najazdy portugalskie i hiszpańskie, pomagając jednocześnie królestwu Granady w przetrwaniu rekonkwisty , Wattassidzi, którzy zajmują wysokie pozycje w rządzie, stopniowo przejmują władzę dzięki podejściu politycznemu. Merinidzi odkrywają zamach stanu i masakrują spiskowców, ale jeden z Wattasydów przeżył: Abu Abd Allah ach-Chaykh Muhammad ben Yahya . Podczas gdy poprzednia linia powoli umiera, on sam ogłasza się sułtanem i oficjalnie założył swoją dynastię. Wattasydzi będą panować nad małym królestwem Fez, Maroko jest w tym czasie podzielone. Obiecują Marokańczykom i Andaluzyjczykom udręczonym przełomem wojny na rzecz monarchów katolickich, że będą wiernie chronić Maroko przed obcymi najazdami. Ale nie dotrzymają słowa, Portugalczycy zwiększają swoje liczniki na marokańskim wybrzeżu. Następca Mohammeda al-Szejka spróbuje jakoś zdobyć Assilah i Tanger , odpowiednio w 1508 , 1511 i 1515 , ale mu się to nie uda. Dalej na południe narodziła się konkurencyjna dynastia: Saadytów , którzy w 1524 roku zdobyli Marrakesz i uczynili go swoją stolicą. W 1537 r . rozstrzygnięto rywalizację między dwiema liniami sułtanów: Saadyci pokonali Portugalczyków w Agadirze , podczas gdy Wattassids szukali bardziej dyplomatycznego podejścia z monarchami katolickimi. Saadyjczycy są traktowani przez ludność jak bohaterowie, co ułatwia im podbój militarny, a następnie pozwala im przejąć po kolei wszystkie portugalskie żetony na marokańskich wybrzeżach, z wyjątkiem Tangeru, Ceuty i Mazaganu . Atakują w tym samym czasie stawiających im opór Wattassidów, ci drudzy niedługo będą musieli ugiąć się przed powstającą potęgą Saadytów. W 1554 roku, kiedy wszystkie miasta Wattassidów złożyły broń jedno po drugim, Fez przejął sułtan Abou Hassan Ali przy wsparciu Salaha Raïsa , paszy osmańskiego Algieru , ale Saadyci szybko rozwiązali ten problem, a następnie go zabili. Wattassid. Ostatni Wattasydzi następnie uciekli z Maroka, ale zginęli w wyniku nalotów piratów na ich łodzi, podczas gdy synowie ostatniego sułtana Wattasa znaleźli schronienie w regencji Algieru . Wreszcie, Wattasydzi nie poprawili w żaden sposób sytuacji Maroka po hiszpańskiej rekonkwiście . Dopiero Saadyjczycy przywrócili porządek i odepchnęli ekspansjonistyczne ambicje Królestw Półwyspu Iberyjskiego.

Chronologia

• 1420: Umiera sułtan Marinid Abu Sa`id `Uthmân ben Ahmad , jego syn Abu Muhammad` Abd al-Haqq zastępuje go jako sułtan Marinidów, mający tylko jeden rok. Gubernator Salé Abû Zakarîyâ Yahyâ z plemienia Banû Wattas sprzymierzonego z Merinidami i zainstalowanego w Rif sprawuje regencję i utrzymuje władzę przez dwadzieścia osiem lat.
• 1437: Niepowodzenie ekspedycji portugalskiej przeciwko Tangerowi . Część sił ekspedycyjnych zostaje wzięta do niewoli. Interweniuje traktat, w którym Portugalczycy uzyskują prawo do ponownego zaokrętowania pod warunkiem powrotu Ceuty . Zostawiają małego Ferdynanda jako zakładnika , aby zagwarantować wykonanie tego paktu. Napędzany przez papieża, Edward I st woli poświęcenia swego brata, a nie jego miejsce prowadzenia działalności. Ferdynand zmarł w Fezie dnia5 czerwca 1443.
• 1458: Król Portugalii Alfons V przygotował armię do wyjazdu w krucjacie przeciwko Turkom na wezwanie papieża. Ostatecznie woli odstawić swoje siły przeciwko Ksar-es-Seghir, małym porcie położonym między Tangerem a Ceutą . Udaje mu się zająć miejsce.
• 1459: Abu Muhammad `Abd al-Haqq zwraca się przeciwko nowemu regentowi Yahyâ i jego rodzinie. Kazał ich zmasakrować, przeżyło tylko dwóch braci, w tym Muhammad ach-Chaykh , ten, który w 1472 roku został pierwszym sułtanem Wattassidów.
• 1462: Ferdynand IV z Kastylii odzyskuje Gibraltar .
• 1465: Abu Muhammad `Abd al-Haqq zostaje zabity w Fezie podczas popularnego buntu. Mohammed ibn Ali Amrani-Joutey , sułtan pochodzenia Idrissid , został ogłoszony sułtanem, ale jego władza jest ograniczona do regionu Fez.
• 1469: Muzułmanie właśnie stracili prawie wszystkie swoje terytoria Al-Andalus . Tylko Nasrydzi zachowali Granadę i jej okolice do 1492 roku . Okres ten był świadkiem masowego napływu do Maroka andaluzyjskich muzułmanów i Żydów ściganych przez inkwizycję i przymusowych konwersji na chrześcijaństwo.
• 1471: Portugalski król Alfons V udaje się zdobyć Tanger , wykorzystując niepokoje Fezu. Ta anarchia trwa tylko chwilę; jeden z ocalałych z masakry 1459, Muhammad ach-Chaykh, odbił Fez i zainstalował tam sułtanat Wattasid w 1472 roku .

• 1471: Portugalczycy zdobywają Asilah , a następnie Tanger , co pozwala im kontrolować Cieśninę Gibraltarską .
• Od 1472 do 1505: Mohammed Ach-Chaykh nie mógł zapobiec osiedleniu się Portugalczyków na wybrzeżach kraju w Safi (1481), a następnie w Azemmour w (1486). Portugalczycy naprawdę zajmą te dwa miasta w 1508 i 1513 roku.
• 1492: Królestwo Granady , ostatnie państwo muzułmańskie w Hiszpanii, zostaje pokonane. Katoliccy monarchowie Hiszpanii przejmują Granadę , przypieczętowując w ten sposób koniec hiszpańskiego islamu.
• 1505: Mohammed al-Burtuqâlî zastępuje Mohammeda ach-Chaykh do 1524 roku. Nie udaje mu się odbić Asilah w 1508 i 1515 oraz Tangeru w 1511 i widzi, jak Portugalczycy zwiększają liczbę swoich żetonów wzdłuż wybrzeża: utworzenie Santa Cruz de Aguer (obecnie Agadir ), instalacja w Mazagan (obecnie El-Jadida ), budowa twierdzy Agouz (obecnie Souira Kedima ) u ujścia Wadi Tensift .
• 1511: Mohammed al-Jazuli , przywódca potężnej zaouïa z Souss, popiera wyznaczenie jako watażka Saadien Muhammad al-Qâ'im bi-'Amr Allah .
• 1524: Saadyjczycy przejmują kontrolę nad Marrakeszem przy wsparciu berberyjskich plemion Souss i doliny Draâ .
• 1528: Ahmed musi uznać de facto niezależność Saadytów w południowych regionach. Kiedy decyduje się na marsz na Marrakesz, zostaje pobity i musi się wycofać. Dwaj synowie Muhammada al-Qâ'ima dzielą władzę na południu kraju: Ahmed al-'A`raj rządzi w Marrakeszu, a Mohammed ach-Chaykh jest gubernatorem Souss.
• 1537: Saadyci uzyskują podział Maroka na dwa królestwa po zwycięstwie nad Wattassidami w bitwie pod Oued el-Abid. Saadyjczycy biorą Agadir od Portugalczyków i pojawiają się jako obrońcy islamu, podczas gdy Wattassids starają się negocjować z chrześcijanami. Saadyci przejęli kolejno wszystkie portugalskie żetony z wyjątkiem Tangeru, Ceuty i Mazaganu.
• 1548: Saadienowie biorą do niewoli sułtana Wattasa, Ahmeda, który zostaje uwolniony po opuszczeniu Meknes . Dwa lata później Saadyjczycy zdobywają Fez . Potem zawodzą w swoich próbach ekspansji w osmańskiej Algierii .
• 1554: Wattasid Abû Hasûn `Alî , wspierany przez Osmanów zainstalowanych w Algierze , przejmuje Fez . W końcu zostaje pokonany i zabity podczas bitwy pod Tadla przez Saadien Mohammed ach-Chaykh, który odzyskuje Fez. Ostatni Wattassidzi zostali zmasakrowani przez piratów podczas ucieczki z Maroka.

Dynastia

Wezyrowie z Wattasydów

Podczas mniejszości emira Marinid Abu Muhammad `Abd al-Haqq

• 1421 - 1448  : Abû Zakarîyâ Yahyâ
• 1448 - 1458  : `` Ali
• 1458 - 1459  : Yahyâ

Sułtani Wattassidów (1472-1554)

• 1472 - 1504  : Mohammed ach-Czajch
• 1504 - 1526  : Mohammed al-Burtuqâlî
• 1526 - 1526  : Abû Hasûn `Alî (kwestionuje swojego siostrzeńca Ahmeda )
• 1526 - 1545  : Ahmed (Demis)
• 1545 - 1547  : Mohammed al-Qâsrî
• 1547 - 1549  : Ahmed (przywrócony)
• 1549 - 1554  : Mohammed ech-Cheikh ( Saadien )
• 1554 - 1554  : Abû Hasûn `Alî ( panuje tylko cztery miesiące, zabity przez Saadyjczyka Mohammeda ach-Chaykh )

Synostwo

├1─Abû Zakarîyâ Yahyâ 1428-1448. │ ├3─Yahyâ 1458-1459 tué par le Mérinide Abû Muhammad `Abd al-Haqq │ └*1─Mohammed ach-Chaykh 1472-1504. │ ├*2─Mohammed al-Burtuqâlî 1504-1526. │ │ └*3─Ahmed 1526-1545 et 1547-1549. │ │ │ │ │ └*4─Mohammed al-Qâsrî 1545-1547. │ │ │ └*5─Abû Hasûn `Alî 1526 et 1554 └──Yûsuf │ └2─`Alî 1448–1458, mort en 1459.

Uwagi i referencje

1. (w) CE Bosworth , The New Islamic Dynasties , Columbia University Press ,1996, s.  48
2. Chantal De La Véronne „  Stosunki między Marokiem a Turcją w drugiej połowie 16 wieku i na początku wieku 17 (1554-1616)  ”, Revue des Mondes muzułmanie et de la Mediterranee , vol.  15, n o  1,1973, s.  391-401 ( DOI  10,3406 / remmm.1973.1258 , czytać online , obejrzano 1 st styczeń 2021 )
3. hiszpański: Alcácer-Ceguer; Arabskie: القصر الصغير , mała forteca; mały zamek
4. Abu Hasûn `Alî jest bratem Mohammeda al-Burtuqâlî według Charles-André Julien, Historia Afryki Północnej, od początków do roku 1830 , wyd. oryginał 1931, trzcina. Payot, Paryż, 1994, ( ISBN  978-2-228-88789-2 ) , s. 569 „brat Al-Burtuqâlî, Abû Hasûn” , syn tegoż według (ar) الوطاسيون / بنو الوطاس The Wattassids / Banû al-Wattas
5. Brat Ahmeda po „  Dynastie muzułmańskie / Afryka Północna, Wattasydzi  ” ( Archiwum • Wikiwix • Archive.is • Google • Co robić? ) (Dostęp 24 sierpnia 2014 r. ) , syn tego samego po (ar) الوطاسيون / بنو الوطاس Wattasydzi / Banû al-Wattas
6. Charles-André Julien, ibidem, s. 561 „Siostrzeniec Abû Zakarîya, `Alî ibn Yusuf”

Zobacz również

Bibliografia

• Bernard Lugan , „Les Béni Watta (1420-1554)” , w Historii Maroka: Od początków do współczesności , Ellipses ,2011, 403  s. ( ISBN  9782729863524 i 2729863524 , OCLC  717543501 ) , s.  134-148
• "Mérinides et Wattasides" , w Michel Abitbol , Histoire du Maroc , Paris, Perrin ,2009[ szczegóły wydania ] , s.  114-161
• Charles-André Julien , „Dynastia Beni Wattów i przebudzenie islamu” , w Historii Afryki Północnej: od początków do 1830 r. , Payot & Rivages , coll.  „Grande Bibliothèque Payot”,2001( Rozrod.  1969 i 1994) ( 1 st  ed. 1931 obr. I w powiększeniu. 1951), 866  , str. ( ISBN  2228887897 i 9782228887892 , OCLC  32160417 ) , s.  558-570
• Janine Sourdel-Thomine i Dominique Sourdel, „Wattasides” w History Dictionary of Islam , Paris, PUF , coll.  "Kwadryga. Kieszonkowe Dico ”,2004, 1028  s. ( ISBN  213054536X i 9782130545361 , OCLC  61457788 ) , s.  850

Powiązane artykuły

• Merynidy
• Saadyjczycy
• Zenete

Linki zewnętrzne

• (ar) الوطاسيون / بنو الوطاس Wattasydzi / Banû al-Wattas
• „  Dynastie muzułmańskie / Afryka Północna, Wattasydzi  ” ( Archiwum • Wikiwix • Archive.is • Google • Co robić? ) (dostęp 24 sierpnia 2014 r. )
• Od dekadencji Marinidów do królestwa Saadytów na Clio
• Wattassidzi na Memoarts.com