Samkhya Karika lub Sāṃkhyakārikā ( IAST ; Devanagari : सांख्यकारिका) jest sanskryt tekst z jednego z sześciu szkół Indian Astika lub ortodoksyjnej filozofii złożonej przez Īśvarakṛṣṇa , jednego z następców mędrzec Kapila , który ma mieć założył Samkhya . Tekst, który pochodzi z epoki Gupta , składa się z 72 lub 73 zwrotek w metrum āryā, w zależności od wersji. Ten traktat (śastra) jest podstawą filozoficznej szkoły lub punktu widzenia ( darśana ) zwanej Sāṃkhya .
Jedyną pewną datą, jaką posiadamy, jest data przetłumaczenia Sāṃkhyakārikā na język chiński przez Paramārthę między 557 a 569 ne, Suvarṇasaptati ( chińskim znakiem : 金 七十 論). Jako wskazówkę przytoczmy datowanie komentarzy zachowanych przez Geralda Jamesa Larsona w „History and Literature of Sāṃkhya”: Sāṃkhyakārikā: ca. 350-450, Sāṃkhyavṛtti, Sāṃkhyasaptativṛtti i Gauḍapādabhāṣya VI p wieku , Yuktidīpikā VII p wieku , Jayamaṅgalā VIII p wieku , Māṭharavṛtti IX p wieku i Sāṃkhyatattvakaumudī 850 lub 975.
Sāṃkhyakārikā składa się Arya, metr pochodzenia popularnej, prawdopodobnie śpiewa, i szeroko stosowane w liryki. Miernik ten jest częścią mierników obyczajowych, zwanych jāti, w przeciwieństwie do tak zwanych mierników vrtta, których liczba sylab jest ustalona. More (matra) jest odpowiednikiem krótkiej sylaby i długiej sylaby (to znaczy albo zawierającej długą samogłoskę, albo poprzedzającą dwie spółgłoski, albo nawet znajdującą się na końcu hemistichu) równa się dwóm krótkim sylabom. Miernik āryā składa się z czterech grup obyczajów, z których pierwsza i trzecia obejmują dwanaście, druga osiemnaście, a czwarta piętnaście.
Sāṃkhyakārikā może być podzielona w następujący sposób:
Sāṃkhya-kārikā przedstawia się jako podsumowanie zaginionego teraz tekstu, Ṣaṣṭitantra, z którego pominąłby wyjaśniające przykłady i kontrargumenty przeciwników.
Sāṃkhyakārikā wymienia i definiuje dwadzieścia pięć subtelnych i brutto zasad, które stanowią przejaw jako całości. W kolejności produkcji dzielą się one na:
Dwudziesta piąta zasada składa się z purusa, która jest niezależna od pozostałych dwudziestu czterech.
Według Henry'ego Thomasa Colebrooke'a (1765-1837) Sāṃkhya Kārikā Bhāṣya jest dziełem Gaudapādy. Niewielu indyjskich uczonych uważa, że Gaudapada jest tym samym, co vedantyński mistrz Śankary, Gaudapada . AE Esnoul uważa tę hipotezę za fantastyczną. Larson nie opowiada się po żadnej ze stron. W tym tekście, jak to jest w zwyczaju w komentarzach, autor komentuje każdy kārikā, w ten sposób wyjaśniając tekst Iśwary Kryszny.