Pinhas Rutenberg

Pinhas Rutenberg Obraz w Infobox. Pinhasa Rutnberga około 1940 roku. Biografia
Narodziny 5 lutego 1879
Romny
Śmierć 3 stycznia 1942(w wieku 62 lat)
Jerozolima
Pogrzeb Cmentarz żydowski na Górze Oliwnej
Trening Państwowy Instytut Technologiczny w Petersburgu ( we )
Zajęcia Inżynier budownictwa , inżynier , pisarz
Inne informacje
Członkiem Żydowska Rada Narodowa ( w )

Pinhas Rutenberg , urodzony Pyotr Moiseyevich Rutenberg (po rosyjsku  : Пётр Моисеевич Рутенберг) dnia5 lutego 1879do Romny i zmarł3 stycznia 1942w Jerozolimie jest rosyjskim biznesmenem , syjonistą i żydowskim nacjonalistą w Mandatory Palestine .

Odegrał aktywną rolę podczas dwóch rewolucji rosyjskich w 1905 i 1917 roku . W czasie I wojny światowej był jednym z założycieli Legionu Żydowskiego i Amerykańskiego Kongresu Żydów . Później, dzięki kontaktom w Palestynie, uzyskał koncesję na produkcję i dystrybucję energii elektrycznej i założył Palestine Electric Company , która po utworzeniu Państwa Izrael przekształciła się w Israel Electric Corporation .

Żydowski nacjonalista oddany i pełen pasji, Rutenberg uczestniczył w tworzeniu Haganah , głównej żydowskiej milicji w Palestynie przed wojną, i założył Palestine Airways  (in) , zapewniając lokalne loty lotnicze. Następnie został mianowany przewodniczącym Vaad Leumi , Żydowskiej Rady Narodowej.

Socjalistyczny i rewolucyjny

Pinhas Rutenberg urodził się w 1879 r. W Romnym , w rządzie Połtawy , części Imperium Rosyjskiego , obecnie na Ukrainie . Po ukończeniu studiów praktycznych zapisał się na Politechnikę Petersburską i wstąpił do Rewolucyjnej Partii Socjalistycznej (SR lub Eser). Pracował jako kierownik warsztatu w fabryce Putiłowa (przemianowanej po rewolucji na fabrykę Kirowa ), największej fabryce w Sankt Petersburgu. Fabryka jest centrum Zgromadzenia Robotników Rosyjskich, założonego w 1903 roku przez przywódcę klasy ludowej, papieża Georgi Gapona . Ale Gapon potajemnie współpracuje z carską policją Ochraną , która uważa, że ​​kontroluje ruch robotniczy. Rutenberg zostaje przyjacielem Gapona, co pozwala mu stać się znaczącą postacią w Rewolucyjnej Partii Socjalistycznej.

Niedziela, 9 stycznia 1905 r. (22 stycznia 1905w kalendarzu gregoriańskim ) Gapon zorganizował pokojową demonstrację pod Pałacem Zimowym , aby złożyć petycję do cesarza Mikołaja II . Rutenberg uczestniczy w tym marszu za zgodą swojej partii. Sytuacja zmienia się w tragedię, a żołnierze strzelają prosto w tłum, zabijając prawie tysiąc. Rutenberg zachowuje spokój i ratuje życie Gaponowi, zabierając go w bezpieczne miejsce. To dramatyczne wydarzenie, znane jako Czerwona Niedziela lub Krwawa Niedziela , zapoczątkowało rosyjską rewolucję 1905 roku .

Gapone i Rutenberg uciekli za granicę, witani w Europie przez rewolucyjnych rosyjskich emigrantów, takich jak Gueorgui Plechanow czy Lenin, a we Francji przez przywódców socjalistycznych, takich jak Jean Jaurès i radykałów, takich jak Georges Clemenceau . Przed końcem 1905 roku Rutenberg wrócił do Rosji, a wkrótce potem Gapon.
Gapon następnie ujawnia Rutenbergowi swoje kontakty z policją i próbuje go zwerbować, wyjaśniając mu, że podwójna lojalność jest przydatna dla sprawy robotników. Rutenberg natychmiast to potępia i zgłasza tę podwójną grę przywódcom Rewolucyjnej Partii Socjalistycznej Jewno Azefowi i Borysowi Sawinkowowi . Azef żąda likwidacji zdrajcy. Paradoksalnie, Azef jest w rzeczywistości również prowokatorem , który zostanie zdemaskowany w 1908 roku przez Władimira Burtsev .

Plik 26 marca 1906Gapon udaje się do wynajętej willi pod Sankt Petersburgiem, niedaleko granicy z Finlandią, na spotkanie z Rutenbergiem. Miesiąc później znajdujemy go tam powieszonego. Rutenberg będzie później twierdził, że Gapon został skazany przez sąd robotniczy i że trzech członków Rewolucyjnej Partii Socjalistycznej wykonałoby wyrok, udusząc go pod nieobecność Rutenberga.

Jednak Rewolucyjna Partia Socjalistyczna odmówi wzięcia odpowiedzialności za śmierć Gapona i ogłosi, że Rutenberg zamordował go z powodów osobistych i zaprzeczy wysłaniu członków na spotkanie 26 marca. Rutenberg zostaje wówczas potępiony i wyrzucony z partii.

Syjonista

Zmuszony do emigracji, Rutenberg osiadł we Włoszech . Z dala od polityki, interesuje się zagadnieniami hydraulicznymi . Zainteresowany konkretnymi problemami żydowskimi przekonuje się, że rozwiązaniem jest utworzenie narodowego domu dla narodu żydowskiego.

Po wybuchu I wojny światowej ruch syjonistyczny w większości poparł siły Ententy . Rutenberg postanawia stworzyć żydowskie siły zbrojne, które będą walczyć o Ziemię Izraela . Odwiedza kilka europejskich stolic, spotyka się z ważnymi politykami i urzędnikami syjonistycznymi, a ostatecznie decyduje się dołączyć do Władimira Jabotinsky'ego i Josepha Trumpeldora w tworzeniu Legionu Żydowskiego . W maju 1915 roku , za zgodą Żabotyńskiego, Rutenberg udał się do Stanów Zjednoczonych, aby promować tę ideę wśród amerykańskich Żydów.
W liście do wicehrabiego Edmunda Allenby'ego Rutenberg napisałby27 kwietnia 1933 :

„Z dumą ujawniam mało znany fakt, że byłem autorem pomysłu batalionów żydowskich do walki z aliantami w wielkiej wojnie. Odkupić żydowską Palestynę żydowską krwią. To było wSierpień 1914… Spełnienie tego marzenia było przywilejem Jabotinsky'ego. "

Znajduje silne poparcie wśród organizacji żydowskich w Nowym Jorku . Rutenberg wspiera marksistowsko-syjonistyczną partię Poalej Syjon i współpracuje z Davidem Ben-Gurionem , Icchakiem Ben-Cwi i Dow-Berem Borochowem . Wraz z Chaimem Żitlowskim założył Amerykański Kongres Żydów . W tym samym czasie Rutenberg opublikował w jidysz pod pseudonimem Pinhas Ben-Ami broszurę „Narodowy renesans narodu żydowskiego”, którą napisał we Włoszech.

Podczas pobytu w Stanach Zjednoczonych Rutenberg sfinalizował swój plan wykorzystania zasobów wodnych Ziemi Izraela do nawadniania i wytwarzania energii, jego marzenie na całe życie.

Antybolszewik

Rutenberg z radością powitał rosyjską rewolucję lutego 1917 r. I powrócił w lipcu 1917 r. Do Piotrogrodu , goszczony przez premiera rządu tymczasowego Aleksandra Kiereńskiego , a także przez Rewolucyjną Partię Socjalistyczną. Pomimo 12-letniego wygnania Rutenberg został wiceprzewodniczącym Piotrogrodzkiej Dumy Państwowej .

W ciągu dwóch miesięcy Piotrogrodzka Rada , kierowana przez Lwa Trockiego , stała się alternatywną potęgą w stolicy, wrogą Dumie. Wtedy staje się oczywiste, że sowiecki planuje obalenie rządu. 3 listopada Rutenberg zostaje członkiem Rady Najwyższej utworzonej przez Kiereńskiego w celu utrzymania porządku i sprawiedliwości. 7 listopada podczas szturmu na Pałac Zimowy Rutenberg broni rezydencji rządowej po wyjeździe Kiereńskiego. Kiedy bolszewicy wygrywają, zostaje aresztowany i osadzony w więzieniu wraz z innymi kapitalistycznymi ministrami .

W marcu 1918 r. , Gdy wojska niemieckie zbliżyły się do Piotrogrodu, bolszewicy uwolnili Rutenberga wraz z wieloma innymi więźniami. Wyjeżdża do Moskwy , nowej stolicy, i przyjmuje posadę w ruchu spółdzielczym. Jednak po zamachu na Lenina dokonanym przez Fanny Kaplan wSierpień 1918, czerwony terror spada na członków Rewolucyjnej Partii Socjalistycznej. Rutenberg uciekł z Moskwy. Jego ostatnim przystankiem w Rosji jest port w Odessie, gdzie jest członkiem komitetu obrony. Miasto jest rządzone przez Białych Rosjan , wspieranych przez francuskie siły alianckie. Plik17 marca 1919otrzymuje rosyjski paszport z wizą wyjazdową, która pozwala mu wejść na amerykański statek, który zabiera go do Konstantynopola , miasta kontrolowanego przez aliantów. Stamtąd wyruszył do Marsylii . Później wyjechał do Anglii , skąd wyjechał do Palestyny ​​pod brytyjskim mandatem .

W Palestynie

W 1919 roku Rutenberg przebywał w Paryżu i dołączył do innych przywódców syjonistycznych, przygotowując propozycje traktatu wersalskiego . Odpowiedzialny za plan elektryfikacji Palestyny, otrzymał wsparcie finansowe od barona Edmonda Jamesa de Rothschilda i jego syna Jamesa Armanda de Rothschilda i ostatecznie zdecydował się osiedlić w Palestynie, aby go zrealizować.

Jednak jego pierwszym zmartwieniem po przybyciu do Palestyny ​​jest nawiązanie współpracy z Żabotyńskim, żydowską milicją samoobrony, Haganah . Rutenberg był kapitanem tych oddziałów w Tel Awiwie podczas zamieszek w Jaffie w 1921 roku .

Brał udział w wyznaczaniu północnej granicy Obowiązkowej Palestyny, określając obszary pod wpływem Francji i Wielkiej Brytanii.

W 1921 r. , Pomimo zdecydowanego protestu Arabów palestyńskich przeciwko przypisywaniu Jiszuwowi kontroli nad żywotnymi interesami regionu, Brytyjczycy przyznali Rutenbergowi koncesje na energię elektryczną Jaffy, a później Jordanu . Koncesja Jaffa jest pierwszą ukończoną. Działając pod nazwą Jaffa Electric Company , Rutenberg zbudował sieć, która stopniowo obejmowała Jaffę, Tel Awiw, okoliczne wioski, głównie żydowskie, oraz brytyjskie instalacje wojskowe w Sarafend . Sieć zasilana jest silnikami Diesla , w przeciwieństwie do początkowego zobowiązania Rutenberga do budowy elektrowni wodnej na rzece Yarkon .

W 1923 roku Rutenberg założył firmę Palestine Electric Company, Ltd. , która później przekształciła się w Israel Electric Corporation Limited . Aby przezwyciężyć pewne początkowe trudności związane z uruchomieniem projektu, Rutenberg zwrócił się do Winstona Churchilla , ówczesnego Sekretarza Stanu ds. Kolonii , i otrzymał je . Rutenberg zaprasza wpływowych brytyjskich polityków, takich jak Lord Herbert Samuel i Lord Rufus Isaacs , a także Hugo Hirst , dyrektor General Electric Company, do zasiadania w jej zarządzie.

Rutenberg stał się także pierwszym obywatelem palestyńskim podlegającym brytyjskiemu mandatowi, po tym, jak Brytyjczycy uchwalili w 1925 r. Ustawę ustanawiającą obywatelstwo palestyńskie. Rutenberg otrzymał dokumenty obywatelstwa palestyńskiego w styczniu 1926 roku .

Jednym z głównych osiągnięć Rutenberga była budowa elektrowni wodnej Naharayim na rzece Jordan , która została uruchomiona w 1930 roku i przyniosła mu przydomek Staruszek z Naharayim .

Inne zakłady budowane są w Tel Awiwie, Hajfie i Tyberiadzie, aby zaopatrywać całą Palestynę. Jerozolima jest jedyną częścią Obowiązkowej Palestyny, której nie zaopatrują elektrownie Rutenberg. Koncesja dla Jerozolima została przyznana przez Imperium Osmańskiego do greckiego Eurypidesa Mavromatis. Po podboju Palestyny ​​przez wojska brytyjskie , Mavromatisowi udało się po długiej batalii prawnej, że Palestyńska Kompania Elektryczna Rutenberga nie mogła zbudować elektrowni zasilającej Jerozolimę. Dopiero w 1942 r. , Kiedy jego firma, British-Jerusalem Electric Corporation, nie była w stanie zaspokoić potrzeb Jerozolimy, obowiązkowy rząd zwrócił się do Palestine Electric Company o przejęcie dostaw energii elektrycznej do Jerozolimy.

Rutenberg zmarł w 1942 roku w Jerozolimie . Został pochowany na cmentarzu żydowskim na Górze Oliwnej . Jego imię nosi duża elektrownia w pobliżu Aszkelonu . Ponadto ulice w Ramat Gan i Netanji zostały nazwane na jego pamiątkę.

Bibliografia

Uwagi i odniesienia

  1. Niektóre źródła podają, że urodził się 24 stycznia 1878 r. (5 lutego 1878w kalendarzu gregoriańskim ).
  2. (w) : Charles A. Ruud i Sergei A. Stepanov: Fontanka 16: Tajna policja carska ; wydawca: McGill-Queen's University Press; 1999; strony: 141 do 143; ( ISBN  0773517871 i 978-0773517875 )
  3. (w) : Walter Sablinsky: The Road to Bloody Sunday: The Role of Father Gapon and the Petersburg Massacre of 1905 ; wydawca: Princeton University Press; 1986; strona: od 305 do 322; ( ISBN  069110204X i 978-0691102047 )
  4. (w) : Matitiyahu Mintz: Pinchas Rutenberg and the Establishment of the Jewish Legion in 1914 ; Doktor nauk o syjonizmie; tom 6; numer 1; 1985
  5. (w) : Legion żydowski i pierwsza wojna światowa ; strona: 4
  6. (w) Ronen Shamir: Obecny przepływ: elektryfikacja Palestyny ; wydawca: Stanford University Press; Stanford; 2013; ( ISBN  0804787069 i 978-0804787062 )
  7. (w) : Siódme Dominium? ; Magazyn Time z 4 marca 1929 r
  8. (w) : Pinchas Ruttenberg, Znany Inżynier, Pierwszy Obywatel Nowej Palestyny ; JTA; 11 stycznia 1926
  9. (w) : Shmuel Avitzur: The Power Plant on Two Rivers ; Ministerstwo Spraw Zagranicznych Izraela; 22 maja 2003; dostęp 9 sierpnia 2016
  10. (en) : Zion Ten Years After ; Magazyn Time; z 4 kwietnia 1932 r
  11. Księga wyroków: Przypadek koncesji Mavromatis w Palestynie ; stały trybunał sprawiedliwości międzynarodowej; 30 sierpnia 1924
  12. Księga wyroków: Przypadek koncesji Mavromatis w Jerozolimie ; stały trybunał sprawiedliwości międzynarodowej; 26 marca 1925
  13. (en) Mordechai Naor: Elektryzująca historia ; Haaretz ; 25 stycznia 2004

Linki zewnętrzne