| Tytuł | Gesetz zur Wiederherstellung des Berufsbeamtentums |
|---|---|
| Akronim | GWB |
| Odniesienie | RGBl. I p. 175 |
| Kraj | Trzecia Rzesza |
| Języki urzędowe) | Niemiecki |
| Legislatura | Marzec 1933 |
|---|---|
| Rząd | Gabinet Hitlera |
| Opublikowanie | 7 kwietnia 1933 |
| Modyfikacje | Dekrety aplikacyjne i ustawy uzupełniające w: 1933, 1934, 1935 i 1938 |
| Uchylać | Ustawa o Radzie Kontroli Sojuszników nr 1 uchylająca ustawę nazistowską |
Czytaj online
na Wikiźródłach : (de) Tekst prawa ;
na documentarchiv.de : (de) prawo, a następnie dekrety wykonawcze
Służby Restoration Act ( niemieckie : Gesetz zur Wiederherstellung des Berufsbeamtentums , GWB) została ogłoszona dnia7 kwietnia 1933i zezwolił nazistowskim przywódcom na usuwanie urzędników, którzy byli Żydami lub uważani byli za wrogich politycznie. Sporządzona pod kierunkiem ministra spraw wewnętrznych Wilhelma Fricka , wraz z ustawą o regulowaniu dostępu do adwokatury , została ogłoszona tego samego dnia zarówno pierwszym przepisem prawnym o charakterze antysemickim, jak i pierwszym Społeczeństwo niemieckie „ wyrównane ” ( Gleichschaltung ). To zostało uchylone ustawą n o 1 Rady Kontroli Allied uchylające ustawę nazistowską z20 września 1945 r.
Lider partii nazistowskiej , Adolf Hitler , mianowany kanclerzem Rzeszy przez prezydenta Paula von Hindenburga ,30 stycznia 1933. Gdy tylko doszli do władzy, jedyni dwaj nazistowscy ministrowie w gabinecie Hitlera, Wilhelm Frick , minister spraw wewnętrznych Rzeszy i Hermann Göring , minister bez teki i minister spraw wewnętrznych Prus , rozpoczęli falę dymisji. opinii publicznej: bez podstawy prawnej kilkuset urzędników służby cywilnej traci swoje stanowiska, niektórzy z powodu swoich liberalnych lub socjaldemokratycznych poglądów, inni z powodu żydowskiego pochodzenia. Ten „czystki” w służbie cywilnej to pierwsza realizacja programu 25-punktowej z24 lutego 1920 r, aw szczególności art. 6.
Po wyborach 5 marca 1933 r. Szerzy się antysemicka przemoc : członkowie SA są rozpętani na Żydów, posuwając się nawet do zabójstw. Te działania antysemickie kulminację z bojkotu 1 st kwietnia 1933 roku , na terenie Niemiec, żydowskich sklepów i przedsiębiorstw, zalecał, za zgodą Hitlera przez Julius Streicher i przygotowane w połowie marca. W sumie bojkot jest porażką ze względu na bierność ludności niemieckiej i jej częściowe reakcje niezadowolenia.
Oprócz tych antysemickich środków i działań bez ram prawnych, Hitler chciał mieć podstawę prawną, na której mógłby oprzeć swoją antyżydowską politykę. Plik24 marca 1933Frick przedstawia rządowi projekt ustawy o przywróceniu służby cywilnej na podstawie propozycji, którą sformułował już w Reichstagu w 1925 roku; ten projekt został zatwierdzony przez Hitlera w dniu31 marca gdzie 1 st kwiecień 1933. Pierwotny projekt został przerobiony, aby uwzględnić pewną niechęć Hindenburga, chociaż Hitler mógł stanowić prawo bez poparcia prezydenta od czasu zatwierdzenia ustawy o pełnych uprawnieniach . Kurierem od4 kwietniaPrezydent informuje kanclerza, że uważa za niedopuszczalne zmuszanie do dymisji niepełnosprawnych urzędników służby cywilnej i uważa, że godni są ci, którzy okazali się godni walki i oddania krwi za Niemcy. W przypadku urzędników cywilnych pochodzenia „niearyjskiego” zwolnienie zastępuje się zwolnieniem z prawem do emerytury i przyznawane są pewne zwolnienia, w szczególności dla byłych kombatantów.
Ustawa została opublikowana w Reichsgesetzblatt wydanie z7 kwietnia 1933. Składa się z osiemnastu akapitów i nie zawiera terminu „Żyd”, który pojawia się tylko w pierwszym dekrecie stosowania11 kwietnia 1933. Ta nieobecność w żaden sposób nie umniejsza antysemickiego znaczenia tekstu, który stanowi „ogromne wyzwanie dla równych praw Żydów w Niemczech od 1871 roku” .
Z preambuły do ustawy („ustawę tę zdecydował rząd”) oraz z listy sygnatariuszy, na której nie ma Paula von Hindenburga, wynika , że tekst ten został ogłoszony na podstawie ustawy o pełnych uprawnieniach, która umożliwia rządowi stanowić prawo bez procedury parlamentarnej i bez zgody Prezydenta Republiki.
1 st ustęp ustawy określa cel:
„[…] w celu restrukturyzacji służby cywilnej na szczeblu krajowym i uproszczenia jej administracji, urzędnicy służby cywilnej mogą zostać zwolnieni na podstawie poniższych przepisów, nawet jeżeli warunki ich odwołania są określone w obowiązującym prawie nie zostałaby spełniona. "
Możliwość odwołania jest wyraźnie ukierunkowana na trzy kategorie:
Oprócz tych trzech kategorii prawo przewiduje w ust. 6, że każdy urzędnik służby cywilnej może przejść na emeryturę w celu uproszczenia administracji.
Zgodnie z życzeniem Hindenburga , ust. 3, często nazywany „ paragrafem aryjskim ”, zawiera 2 ° możliwości wyłączenia. „The § 1 nie stosuje się do urzędników służby cywilnej zgodnie z 1 st sierpnia 1914 do tych, którzy walczyli na froncie podczas I wojny światowej do Niemiec lub jej sojuszników, lub których ojciec lub syn zginęli podczas wojny światowej” . Minister Spraw Wewnętrznych Rzeszy może przyznać także inne zwolnienia w porozumieniu z zainteresowanymi ministrami lub najwyższymi władzami państw.
Ustępy 7–16 określają praktyczne warunki zwolnień i wcześniejszych emerytur w odniesieniu do wypowiedzenia, wynagrodzeń i emerytur.
Przepisy prawa naruszają w szczególności artykuły Konstytucji Weimarskiej gwarantujące każdemu obywatelowi bez dyskryminacji dostęp do służby publicznej (art. 128), stabilność zatrudnienia i nienaruszalność praw nabytych ( art. 129 ). wolność polityczna urzędników służby cywilnej ( art. 130 ).
Termin „nie-aryjski” użyty w tekście ustawy ma bardzo ogólny charakter i powoduje wiele nieporozumień, które zmuszają rząd, cztery dni po ogłoszeniu ustawy, do wydania pierwszego dekretu wykonawczego.
Dekret z 11 kwietnia 1933, podpisana przez ministrów spraw wewnętrznych Wilhelma Fricka i ministrów finansów Lutza Schwerina von Krosigka, zawiera szereg wyjaśnień do tekstu ustawy o przywróceniu służby cywilnej. W artykule 1 st , stwierdza, że są uważane za niezdatne i powinien zostać usunięty z urzędu wszystkie stowarzyszone urzędników w partii komunistycznej lub któregokolwiek z jej organizacji pomocniczych.
Artykuł 2 dekretu określa, co obejmuje termin „nie-aryjski” użyty w art. 3 ustawy:
„ § 1 Każda osoba, która pochodzi od nie-Aryjczyków, w szczególności od żydowskich rodziców lub dziadków, jest uważana za osobę niebędącą Aryjczykiem. Przepis ten ma zastosowanie, nawet jeśli tylko jedno z rodziców lub jeden z dziadków nie jest pochodzenia aryjskiego. Zasada ta jest szczególnie ważna, jeśli rodzic lub jeden z dziadków był wyznania mojżeszowego.
§ 2 Urzędnik, który nie został wymieniony w 1 st sierpniu 1914 roku, aby udowodnić, że jest Aryan zejście, walczył go na czole lub ojca lub jego syn zginął podczas I wojny światowej Globalna . Dowód ten należy przedstawić, przedstawiając dokumenty (akt urodzenia, akt małżeństwa rodziców, dokumenty wojskowe).
§ 3. W razie wątpliwości co do pochodzenia aryjskiego należy zasięgnąć opinii komisji ds. Rasizmu przy Ministerstwie Spraw Wewnętrznych. "
Nawet jeśli wielu komentatorów przedstawia ten dekret jako prawo rasowe, jedynym kryterium przyjętym do zdefiniowania „nie-Aryjczyków” jest religia jednego z przodków danej osoby; tylko jeden z żydowskich dziadków wystarczy, aby zakwalifikować osobę jako „niearyjską”, co pozwala wykluczyć z oficjalnych funkcji każdą osobę, która może przenosić „żydowskie wpływy”. Ta maksymalistyczna definicja stwarza problemy, które naziści próbowali rozwiązać w 1935 roku za pomocą definicji Mischling zgodnie z ustawami norymberskimi .
Wreszcie dekret określa w artykule 4 kategorie uważane za politycznie niewiarygodne. Wszelka działalność polityczna lub powiązania urzędników publicznych od tego czasu9 listopada 1918należy wziąć pod uwagę i zadeklarować najwyższym władzom Rzeszy lub państw ; W szczególności socjalistyczne lub republikańskie organizacje paramilitarne oraz Liga Praw Człowieka są uznawane za partie polityczne, które nie dają gwarancji lojalności w rozumieniu art. 4 ustawy .
Dekrety aplikacyjne i prawa uzupełniające następowały po sobie w latach 1933, 1934, 1935 i 1938 23 czerwca 1933środki ustawy o przywróceniu służby cywilnej zostały rozszerzone na personel Reichsbank i Reichsbahn . Plik20 lipca 1933uzupełnienie ustawy stanowi dodanie § 2a, który stanowi, że:
„Urzędnicy służby cywilnej, którzy są członkami partii komunistycznej lub parokomunistycznych organizacji lub organizacji powiązanych z partią komunistyczną, lub którzy w jakikolwiek sposób zaangażowali się w działalność o charakterze komunistycznym [… i to] będą również zwolnić urzędników, którzy w przyszłości będą miały działalność typu marksistowskiego (komunistyczna lub socjalistyczna). "
Dla amerykańskiego historyka Arno J. Mayera w niemieckich konserwatywnych kręgach jest wielu, którzy uważają, że Żydów jest zbyt wielu i zajmują zbyt wysokie stanowiska w służbie publicznej i wolnych zawodach: zwolennicy tej analizy chcą ograniczyć znaczenie Żydów na tych dwóch polach, w szczególności po to, aby uniknąć „zobaczenia ich ślepo maltretowanych przez hitlerowską motłochę” . Według tego samego autora, „konserwatyści otoczenia Hitlera niewątpliwie ponoszą część odpowiedzialności za wykluczenie Żydów z urzędów publicznych” .
Niemiecki historyk Peter Longerich uważa, że ustawa wywołuje ulgę w kręgach burżuazyjnych: „perspektywa prawnego uregulowania kwestii żydowskiej wydawała się lepsza niż kontynuacja przemocy” . Podkreśla również różnorodność reakcji w prasie. Konserwatywny dziennik Deutsche Allgemeine Zeitung uważa, że prawo reprezentuje, w porównaniu z atakami partyjnych uczestników, „większą skłonność do legalności i obiektywizmu”, a regionalny dziennik Schlesische Zeitung stwierdza, że pozwala „uwolnić się od obcej kultury” cierpliwie znoszeni przez stulecie ” ; Stanowisko katolickiej gazety Kölnische Zeitung jest mieszane, łącząc „refleksję zasad przeciwko przepisom opartym na myśli rasowej, a nie przynależności religijnej” oraz zatwierdzenie środków, które „umożliwiłyby nawiązanie sprawiedliwych relacji [i] leżeć właśnie w interesie Żydów, którzy mogą mieć tylko nadzieję, że źródło antysemityzmu wyschnie ” ; Z drugiej strony Frankfurter Zeitung wyraźnie sprzeciwia się ustawie o przywróceniu służby cywilnej i krytykuje „doktrynę rasową prowadzącą do groteskowych sytuacji” . Według Longericha, reakcja ludności niemieckiej na pierwsze antysemickie prawa pozostaje w dużej mierze nieznana z powodu braku informacji, ale „błędem byłoby [...] postrzegać prawa antyżydowskie jako konkretyzację popularnego żądanie ” .
Według Raula Hilberga niemieccy Żydzi wiedzą, że będą żyć w trudnych czasach, nie wyobrażając sobie, że ich pozycja może stać się nie do życia; mają nadzieję, że publikacja dekretów położy kres niepewności i przemocy, określi ich status i wierzą, że można „żyć pod każdym prawem” . Recenzja syjonistyczna Jüdische Rundschau nadal rozważa13 kwietnia 1933, że „odwieczny historyczny sojusz [między społecznością germańską a społecznością żydowską] nie jest tak łatwy do zerwania” .
Prawo dotyczy ponad dwóch milionów urzędników Rzeszy, stanów i gmin, chociaż niewielu Żydów pełni służbę publiczną. Zmusza ich to do udowodnienia swego aryjskiego pochodzenia, tworząc w ten sposób „rasowy aparat biurokratyczny [...] zaangażowany w prace śledcze, skomplikowane badania - i wykluczenie” . Na razie prawie połowa z 5000 żydowskich urzędników państwowych zachowa swoje stanowiska. Muszą zrezygnować dwa lata później, na mocy pierwszego dekretu wdrażającego niemiecką ustawę o obywatelstwie . Skutki prawa różnią się znacznie w zależności od administracji i regionu. W Ministerstwie Finansów 5 komunistycznych urzędników i 30 żydowskich urzędników musi opuścić swoje stanowiska; pruskie MSW zwolniło 28% swoich wyższych urzędników, podczas gdy bawarska wyższa służba cywilna zdołała ograniczyć straty. „W sumie, akceptując poświęcenie kilku kolegów, którzy w każdym razie nie byli dla nich zbyt sympatyczni, wyżsi urzędnicy zachowali swoje stanowisko, a nawet zracjonalizowali swoje usługi” . W sumie ustawa prowadzi do zwolnienia lub wcześniejszego przejścia na emeryturę od 1 do 2% urzędników służby cywilnej.
Za ustawą o przywróceniu służby cywilnej i ustawie o regulowaniu dostępu do adwokatury idą liczne inne teksty mające na celu wykluczenie Żydów ze społeczeństwa niemieckiego: żydowscy lekarze są wyłączeni z systemu ubezpieczeń zdrowotnych dekretem22 kwietnia 1933, następnie dentyści i asystenci dentystyczni, 2 czerwca ; za namową Josepha Goebbelsa i poprzez utworzenie Izby Kultury Rzeszy im22 wrześniaArtyści żydowscy są wykluczeni ze świata kultury i mogą występować tylko na imprezach przeznaczonych dla żydowskiej publiczności; the4 październikaPrasa otrzymała rozkaz zwalniania niearyjskich redaktorów.
Ostracyzm wobec Żydów dotyka również szkolnictwa wyższego i środowiska akademickiego, zarówno dla studentów żydowskich dotkniętych restrykcyjnymi limitami, jak i dla wykładowców. W Hamburgu do 1935 r. 555 nauczycieli z 637 zostało zwolnionych na podstawie art. 6 ustawy; 468 z tych stanowisk jest przeznaczonych dla nowych urzędników, więc rzekomy środek oszczędnościowy jest bardziej pretekstem do zatrudniania nauczycieli przychylnych nazizmowi. 15% nauczycieli na uniwersytetach (32% w Berlinie) i grandes écoles jest zwalnianych, a zdecydowana większość z nich jest uważana za Żydów. W sferze literackiej prace pisane przez autorów żydowskich, pacyfistycznych czy marksistowskich są zabronione: są one palone przez tysiące w miastach uniwersyteckich na10 maja 1933.
Wszystkie te dyskryminacyjne środki wywołały falę emigracji. Tylko w 1933 r. Na 525 000 zarejestrowanych Niemców wyznania mojżeszowego wyemigrowało 37 000, w tym 25 000 w ciągu pierwszych sześciu miesięcy roku.
Zainspirowany ustawą o przywróceniu służby cywilnej i ustawą Norymbergi w Rumunii, pod wpływem Codreanu , w 1938 r. Podjął różne antysemickie środki, głównie skierowane na wykonywanie wolnych zawodów; na Węgrzech reżim admirała Horthy'ego również uchwalił przepisy mające na celu wykluczenie Żydów z życia gospodarczego, społecznego i publicznego.
We Francji reżim Vichy ogłosił3 października 1940ustawa o statusie Żydów. Bez nacisków ze strony Niemców, opracowane przez Strażnika Pieczęci Raphaëla Aliberta i popierane przez marszałka Pétaina , prawo pozwala na wyrzucenie Żydów z usług publicznych, wolnych zawodów i miejsc pracy o wpływie kulturowym.
Ustawa o przywróceniu służby publicznej zostaje uchylone przez prawniczej n o 1 Rady Kontroli z 20 września 1945 uchylające ustawę nazistowską . W Republice Federalnej Niemiec art. 123 ust. 1 Ustawy Zasadniczej z dnia23 maja 1949, umieszczony pod tytułem przepisów przejściowych i końcowych, stanowi, że „Ustawa obowiązująca przed pierwszym posiedzeniem Bundestagu pozostaje w mocy, o ile nie jest sprzeczna z ustawą podstawową” . Na mocy tego artykułu ustawa o przywróceniu służby cywilnej, taka jak ustawa o pełnych uprawnieniach , Reichstagsbrandverordnung lub ustawy norymberskie , przestają więc obowiązywać, w szczególności z powodu rażącego naruszenia artykułów 1–20. prawa podstawowego, dotyczącego wolności publicznych. W Niemieckiej Republice Demokratycznej Konstytucja7 października 1949 ruchyla, poprzez swój art. 144, przepisy, które są z nią sprzeczne i mają zakres podobny do art. 123 ust. 1 Ustawy Zasadniczej, która ma zastosowanie do zjednoczonych Niemiec od3 października 1990. Ostatnie przekonania oparte na tekstach legislacyjnych inspirowanych lub przyjętych przez nazistów zostały unieważnione przez Gesetz zur Aufhebung nationalsozialistischer Unrechtsurteile in der Strafrechtsplege („ Ustawa o uchyleniu niesprawiedliwych wyroków narodowosocjalistycznych przewidzianych w kodeksie karnym ”)25 sierpnia 1998weszła w życie w dniu 1 st wrzesień 1998.
Dla niemieckiego historyka Uwe Dietricha Adama sam tytuł tekstu ustawy o przywróceniu służby cywilnej jest „cynicznym odwróceniem rzeczywistości” : stanowi oczywisty punkt wyjścia solidnej strategii, szanującej formy prawa i który ma na celu wyparcie mniejszości żydowskiej. Saul Friedländer podkreśla znaczenie tekstu w nazistowskiej polityce antysemickiej:
„Do tego czasu naziści rozpętali niezwykle brutalną antyżydowską propagandę, bojkotowali lub zabijali Żydów, gdy tylko zostali zidentyfikowani jako tacy, ale nigdy jeszcze nie wprowadzono oficjalnego pozbawienia ich praw w oparciu o definicję wykluczenia. Definicja ta - niezależnie od późniejszych wyjaśnień - stanowiła podstawową i niezbędną zasadę dla wszystkich przyszłych prześladowań. "
Dla brytyjskiego historyka Richarda J. Evans , Przywrócenie ustawy o służbie cywilnej jest jednym z najbardziej podstawowych rozporządzeń nowego reżimu, tytuł, który schlebia ducha korporacyjnego konserwatywnych urzędników i ukrywa jednoznaczną krytykę prób do Republiki Weimarskiej , aby umieścić zagorzały Demokraci na ważnych stanowiskach. Umożliwia z mocą wsteczną legitymizację przymusowych zwolnień lokalnych urzędników i odgórną strukturę tych działań.
Mówiąc bardziej ogólnie, Raul Hilberg podkreśla wagę prawnej definicji pojęcia Żyda, jednocześnie potwierdzając, że proces niszczenia Żydów w Europie nie odpowiadał z góry ustalonemu planowi:
„W porównaniu do krwawych zamieszek z 1938 roku , określenie Żyda może wydawać się stosunkowo nieszkodliwym środkiem. W rzeczywistości miał znacznie szerszy zakres, ponieważ definicja ofiary była warunkiem wstępnym, niezbędnym do późniejszego działania. "