| Przestarzały | 1975-2002 |
|---|---|
| Lokalizacja | Angola |
| Wynik | Zwycięstwo MPLA |
|
Republika Ludowa Angoli (1975-1992) Republika Angoli (1992-2002) Kuba Organizacja Ludowa Afryki Południowo-Zachodniej (SWAPO) Wspierana przez Związek Radziecki |
Narodowy Związek Całkowitej Niepodległości Angoli (UNITA) Republika Południowej Afryki Zair Narodowy Front Wyzwolenia Angoli (FNLA) Front Wyzwolenia Enklawy Kabindy (FLEC) Wspierany przez Stany Zjednoczone |
|
Agostinho Neto † José Eduardo dos Santos Sam Nujoma Arnaldo Ochoa Sánchez (1975-1989) Leopoldo Cintra Frías (1989-1991) |
Jonas Savimbi † Mobutu Sese Seko Henrique N'zita Magnus de Merindol Malan (1976-1980) Constand Viljoen (1980-1985) Johannes Geldenhuys (1985-1989) |
|
40 000-70 000 ( 1987) 130 000 (2001) |
65 000 (1990) 22 000 (1975) 20 000 (1976) |
|
nieznany 11 000 zabitych 2077-10 000 zabitych 55 zabitych |
nieznany 7200 zabitych 600 zabitych |
Wojna domowa w Angoli jest ważnym konfliktem, który uderza w Angolę między 1975 rokiem , datą uzyskania niepodległości, a 2002 rokiem . Wojna rozpoczyna się natychmiast po uzyskaniu przez Portugalię niepodległości . Przed tą datą Angola doświadczyła już wojny dekolonizacyjnej w latach 1961-1974. Wojna domowa, która wywiązała się, jest głównie walką między dwoma głównymi ruchami wyzwoleńczymi, Ludowym Ruchem Wyzwolenia Angoli (MPLA) i UNITA (Narodowa Unia na rzecz Wyzwolenia Angoli ). Całkowitej Niepodległości Angoli). Jednocześnie, ta wojna staje się polem bitwy substytutem dla zimnej wojny , konfliktu na większą skalę między US- doprowadziły bloku i ZSRR doprowadziły bloku komunistycznego , przedstawiona w ziemi przez Kubę .
Jeśli MPLA i UNITA mają wspólne pragnienie uzyskania niezależności, nie mają takiego samego poparcia w angolskiej tkance społecznej. Podczas gdy oba ruchy mają orientację socjalistyczną, MPLA określa się jako marksistowsko-leninowska, a UNITA jako antykomunistyczna, aby przyciągnąć uwagę międzynarodową. Trzeci ruch, Narodowy Front Wyzwolenia Angoli (FNLA), walczył z MPLA u boku UNITA podczas wojny dekolonizacyjnej, ale podczas wojny domowej nie odegrał prawie żadnej roli. Ponadto Front Wyzwolenia Enklawy Kabindy , zrzeszający separatystycznych bojowników, walczy o niepodległość prowincji Kabinda w północnej Angoli.
Tę dwudziestosiedmioletnią wojnę można podzielić na trzy główne okresy (1975-1991, 1992-1994 i 1998-2002), oddzielone kruchymi okresami pokoju. Kiedy MPLA ostatecznie wygrało w 2002 r., zginęło ponad 500 000 osób, a liczba wewnętrznie przesiedlonych wzrosła do miliona. Ta wojna niszczy infrastrukturę Angoli i poważnie osłabia krajową administrację publiczną, tkankę gospodarczą i instytucje religijne.
Wojna domowa w Angoli miała duże znaczenie ze względu na połączenie gwałtownej wewnętrznej dynamiki konfliktu i znaczenia zagranicznych interwencji. Pod tym względem wojna ta jest w pełni zintegrowana z globalnym kontekstem zimnej wojny, ponieważ zarówno Amerykanie, jak i Sowieci wraz ze swoimi sojusznikami zapewniają znaczącą pomoc militarną zaangażowanym stronom. Ponadto konflikt w Angoli jest również powiązany z drugą wojną w Kongu w ramach Demokratycznej Republiki Konga i wojną o niepodległość Namibii .
Trzy konkurujące ruchy biorą udział w wojnie o niepodległość Angoli :
Kiedy rewolucja goździków położyła kres reżimowi salazarystycznemu w Portugalii, wKwiecień 1974nowe mocarstwo ogłasza zamiar wycofania się z portugalskich kolonii w Afryce. W Angoli trzy ruchy natychmiast rozpoczęły między sobą walkę o władzę. FNLA, wkraczając do Angoli od północy, otrzymała wsparcie armii Zairian i najemników, UNITA armii południowoafrykańskiej (wciąż pod rządami apartheidu ) oraz MPLA armii kubańskiej . W kraju tym zginęło co najmniej 11 żołnierzy Armii Czerwonej, a kilka sowieckich samolotów zostało zniszczonych. The French SDECE za usługi Działanie zapewnia pomoc UNITA. Mi-8 zestrzelony w 1980 roku byłby strzał w dół przez służby działań .
Do porozumienia Alvor z15 stycznia 1975 r., uzyskane za pośrednictwem Portugalii, wydają się umożliwiać chwilowe zbliżenie trzech frakcji i ustanowienie rządu jedności. Jednak działania wojenne rozpoczęły się natychmiast po tym, a11 listopada 1975 r.MPLA deklaruje niepodległość kraju od stolicy Luandy , a jednocześnie FNLA i UNITA wspólnie składają tę samą deklarację z miasta Huambo . Walka między dwoma obozami trwa i ma teraz charakter wojny domowej.
MPLA najpierw zaatakowało FNLA, wspierając w ten sposób ruchy rebeliantów Katangese przeciwko Zairowi . Po interwencji Francji Angola i Zair, a więc MPLA i FNLA, zbliżyły się w 1978 r. MPLA zastosowało tę samą taktykę przeciwko UNITA, wspierając Organizację Ludu Kanady . Kilkakrotnie RPA penetruje terytorium Angoli i konfrontuje się z armiami angolskimi i kubańskimi, walcząc w wojnie granicznej , podczas gdy UNITA posuwa się naprzód, zyskując poparcie ludności. Konflikt przybrał klasyczną formę wojny w latach 1987-1988, kiedy rząd Angoli stopniowo tracił międzynarodowe poparcie, próbując w ten sposób szybko zakończyć UNITA.
Z Sierpień 1975, RPA, postanawia wysłać komandosów przed wysłaniem swojej armii. W październiku przy wsparciu Stanów Zjednoczonych rozpoczęto operację „Savannah”, której celem było odbicie Luandy przed11 listopada. Rozmieszczenie wojsk kubańskich wiąże ten projekt z operacją „Carlota”.
1200 Armia Radziecka żołnierzy zostały rozmieszczone do Angoli w 1985 roku, jak również pomiędzy 20.000 a 40.000 kubańskich sił zbrojnych żołnierzy, z 10000 kogo zostało zabitych i 3000 Koreańskiej Armii Ludowej żołnierzy w celu pokonania. Zapewnienie wsparcia dla MPLA . NRD The Czechy The Mozambik The Libia The Republika Bułgarii The Algieria The Tanzania The Gwinea The Socjalistycznej Republiki Rumunii , Gwinea Bissau i Zimbabwe urządzone wsparcie indziej logistycznego do MPLA .
Ze swojej strony UNITA była wspierana przez Chiny , Stany Zjednoczone , Izrael , Zair , Gabon , Maroko i Wybrzeże Kości Słoniowej . Republika Południowej Afryki wysłała 20 000 żołnierzy do Angoli w 1976 roku, aby militarnie wesprzeć UNITA w wycofaniu ich w 1989 roku.
Wydobycie ropy była działalność gospodarcza dla MPLA utrzymać swój wysiłek wojenny przeciwko UNITA. Mimo swojego marksistowskiego stanowiska, przez cały czas trwania konfliktu ruch utrzymywał dobre stosunki z koncernami naftowymi zapewniającymi wydobycie, w szczególności z amerykańskim międzynarodowym Chevronem . Ta sytuacja skłoniła kubańskie siły ekspedycyjne, w kontekście zimnej wojny, do aktywnej obrony instalacji tej amerykańskiej wielonarodowości przed zagrożeniem reprezentowanym przez UNITA, ruch sam w sobie wspierany przez CIA .
W Styczeń 1984, RPA uzyskała od Angoli obietnicę wycofania swojego poparcia dla SWAPO (namibijskiego ruchu niepodległościowego utworzonego w Angoli od 1975 r.) w zamian za ewakuację wojsk południowoafrykańskich z Angoli. Pomimo tego porozumienia RPA, pod pretekstem ścigania partyzantów SWAPO, przeprowadza na angolskiej ziemi operacje na dużą skalę, ilekroć UNITA staje w obliczu ofensywy angolskich sił rządowych. W tym samym czasie RPA organizuje ataki w Angoli. Wmaj 1985, patrol angolski przechwytuje w Malongo południowoafrykańskie komandos, które przygotowywało się do sabotowania instalacji naftowych.
Stany Zjednoczone dostarczają rebeliantom rakiety ziemia-powietrze Stinger przez bazę Kamina w południowym Zairze . Amerykańska pomoc koncentrowała się również na broni przeciwpancernej, aby UNITA mogła lepiej oprzeć się coraz bardziej groźnej ofensywie armii Luandy przeciwko obszarom nadal pod jej kontrolą na wschodzie i południowym wschodzie kraju.
22 grudnia 1988podpisały porozumienia nowojorskie (w) , organizujące niepodległość Namibii i stopniowe wycofywanie się RPA, Kuby i Związku Radzieckiego. Pomimo tych porozumień RPA, Stany Zjednoczone i Zair nadal interweniują w konflikcie. 1 st maja 1991Te akordy Bicesse zostały podpisane , ustanowienie rozejmu, demobilizacji grup zbrojnych (oraz ich integracja z Sił Zbrojnych Angoli ) i organizacji wyborów. Odbywają się one 29 i30 września 1992i dać zwycięstwo MPLA w wyborach parlamentarnych i względną większość José Eduardo dos Santos w wyborach prezydenckich. Zgodnie z konstytucją, aby został on legalnie wybrany, konieczna byłaby druga tura. UNITA uważa jednak wybory za sfałszowane, nie uznaje ich i natychmiast wznawia wojnę domową.
Działania wojenne wznowiono natychmiast po wyborach w 1992 roku i zakończyły się dopiero śmiercią przywódcy UNITA Jonasa Savimbi ,22 lutego 2002.
Ofensywa UNITA jest początkowo zwycięska i organizacja przejmuje główne ośrodki produkujące ropę i diamenty. Jego intencją byłoby podzielenie kraju i stworzenie Republiki Południowej Angoli, która miałaby bogate regiony diamentowe.
We wrześniu 1993 r. Rada Bezpieczeństwa ONZ przyjęła rezolucję potępiającą UNITA, uważaną za odpowiedzialną za wznowienie walk. Negocjacje oficjalnie wznowiono w listopadzie 1994 r. i zaowocowały nowym porozumieniem pokojowym, które szybko zostało zerwane przez Jonasa Savimbi . Ten ostatni zadeklarował następnie „kategorycznie” odmowę jednego z dwóch stanowisk wiceprezydenta zaproponowanych przez rząd Angoli. Kilkakrotnie przekładana konstytucja rządu jedności i pojednania narodowego (GURN) wchodzi w życie od kwietnia 1997 r. W październiku tego samego roku Rada Bezpieczeństwa ONZ jednogłośnie głosuje nad sankcjami wobec UNITA, która odmawia demobilizacji swoich wojsk.
Duża część kadr wojskowych i bojowych UNITA zdecydowała się jednak na kontynuowanie procesu integracji z armią narodową, tak że generałowie z UNITA dowodzili armią, gdy zlikwidowała ona „frakcję” Savimbi w lutym 2002 roku. śmierć ostatniego, szybkie negocjacje zachęcane przez ONZ, Rosję, Stany Zjednoczone i Portugalię, José Eduardo dos Santos i Paulo Lukamba (en) “Gato” , Sekretarz Generalny UNITA, podpisują porozumienie pokojowe w sprawie4 kwietniatego samego roku. UNITA, która utworzyła już partię polityczną w 1991 roku, demobilizuje swoje siły zbrojne, które są częściowo zintegrowane z Siłami Zbrojnymi Angoli (których generał UNITA zostaje szefem sztabu). MPLA nie dotrzymuje jednak obietnicy szybkiego zorganizowania wyborów, które są przełożone na 2008 rok.
Konflikt poważnie pogorszył sytuację gospodarczą Angoli. Pod koniec lat 80. kraj miał przeznaczyć do 70% PKB na wydatki związane z obronnością, podczas gdy priorytetem UNITA było sabotowanie i niszczenie celów gospodarczych, posuwając się nawet do atakowania ośrodków medycznych i szkół.
UNICEF udokumentował 140.000 zgonów dzieci w 1986 roku w czasie wojen w Mozambiku i Angoli. Strategie RENAMO i UNITA zmierzające do niszczenia ośrodków medycznych, zabijania lekarzy i pracowników pomocy oraz podważania pól uprawnych są postrzegane jako najczęstsi zabójcy dzieci.
Szacuje się, że światowa liczba ofiar śmiertelnych wynosi 500 000 osób.
W 2021 r. prezydent Angoli João Lourenço publicznie przeprasza ofiary masakry z 27 maja 1977 r., w której zginęły dziesiątki tysięcy ludzi i w której uczestniczyło kubańskie wojsko.